HAAGSCHE
COURANT
Men is thans Je situatie vrijwel meester
1372
ALS HET WEER MAAR GOED BLIJFT...
Plannen voor herstel reeds in
vergevorderd stadium
Direct gevaar bijna overal
geweken
Aantal
slachtoffers:
De Nationale
Gedenkdag
No. 20966 16 pagina's
Zaterdag 7 Februari 1953
PRIJS DEZER COURANT Abonnement per kwartaal 5.85, per week
47 cent. Losse nummers 9 cent per exemplaar. Verschijnt dagelijks
behalve op Zon- en Feestdagen. Loketten geopend van 8.30—18.00 uur.
BUREAUX WAGENSTRAAT 85-37 - TEL. 184466 - 8 LIJNEN - POSTGIRO 12500
DIRECTIE: A. G. SIJTHOFF, Mr. K. H. LABOHM, TH. G. VAN DER GARDEN
HOOFDREDACTEUR: PROF. Mr. A. C. JOSEFHUS JÏTTA
PRIJS DER ADVERTENTIëN 1 t/m 26 mm 0.175 per mm, daarna
iedere mm meer ƒ0.35 per mm, Minimum grootte 13 mm.
KL adv. bij vooruitbet. tot 15 w. 1.—, daarboven tot max. 20 w. 1.50
Watersnood
en ons Recht
De eigenaardige toe
stand van onze bodem
waarvan bijna 40 percent onder
water zou staan, wanneer er geen
duinen en dijken waren heeft
grote invloed gehad op onze ge
schiedenis, op ons volkskarakter
en zo ook op ons recht.
De eeuwige strijd tegen het wa
ter. heeft prof. Thierry gezegd,
heeft er toe medegewerkt, ons
volkskarakter op te bouwen. De
taaie volharding, het geduldige
dóórzetten hebben wij geleerd bij
het afweren van de harteloze zee,
of bij het bedwingen van dykram-
pen: wij hebben ons land, dat
wij zelf gemaakt hebben, en wij
willen en zullen het hou
den.
Het maatschappelijk nivellerend
karakter van die strijd heeft in de
middeleeuwen verhinderd, dat het
leenstelsel zich in de lage landen
vast heeft kunnen inburgeren. De
dijk werd immers gemeenschappe
lijk, schouder aan schouder, ge
maakt. Zo in de storm verdedigd
en zo eveneens onderhouden. Elke
dijksroede was gelijk aan de an
dere. Gelijke plichten, gelijke ver
antwoordelijkheid en gelijke rech
ten. In zulke landen konden feu
dale regelingen niet aarden.
Die strijd beheerste de ontwik
keling van onze bestuursorgani
satie en van ons recht.
Hij heeft ons opgevoed tot zelf
regering en onze vrijheidszin ge
staald.
ONS OUDSTE RECHT bevatte
reeds de bepaling: „Wie
„dijcken door steket, alsoo dat het
„solt water daer in lopet, dien sal
„men in dat zelve gadt levendigh
„versmooren".
Beschadiging van dijken door
het stelen van rijswerk, werd ge
straft met: het afkappen van de
hand. Op vernieling van ankers en
plankwerk aan de dijk stond: de
strop.
Dat oude recht hechtte aan sym
bolische straffen, die verband leg
den tussen de aard van het mis
drijf en het karakter van de straf.
Ons geldende recht kent zware
maximum-straffen op het, in het
vooruitzicht van watersnood, ver
bergen of onbruikbaar maken van
dijkmaterïalen of gereedschappen,
of voor hem. die enig werk, die
nende tot waterkering of water
lozing vernielt, onbruikbaar maakt
of beschadigt, indien daarvan ge
vaar voor overstroming valt te
duchten.
Sinds de i3e en i4e eeuw
heeft de overheid openbare
lichamen ingesteld, belast met het
behartigen van waterstaatsbelan
gen de „waterschappen". Ons land
heeft 11 provincies, ongeveer 1100
gemeenten en byna 3000 water
schappen.
Zij zijn belast, naar de aloude
terminologie, met de regeling van
het water, het instandhouden van
de bodem en de aanleg en het on
derhoud van land- en waterwegen.
Zij ondernemen daartoe werken,
heffen ten behoeve daarvan spe
ciale belastingen en mogen keuren
maken, verordeningen houdende
strafbepalingen, om de behoorlijke
vervulling van die taak men
spreekt in het reglement van Delf
land van de „roeping" van het
waterschap te waarborgen.
Aanvankelijk waren de bestu
ren der waterschappen zelfs met
rechtspraak belast, maar de mo
derne rechtsstaat eist, dat die
functie wordt opgedragen aan on
afhankelijke rechters.
In geval van watersnood
hebben de besturen der water
schappen de beschikking over bui
tengewone bevoegdheden. Zy mo
gen afwüken van allerlei regelin
gen van algemene aard, zoals
algemene maatregelen van bestuur,
provinciale verordeningen en zelfs
veel, maar niet naar de geykte
uitdrukking luidt: de wet.
Bü watersnood mag zoals bü
staat van beleg, oproer en brand
worden overgegaan tot spoed-
onteigening. Wat betekent, dat de
eigendom van de gevorderde goe
deren onmiddellyk overgaat, maar
dat later de rechter de schadeloos
stelling vaststelt.
De besturen, die over een dyk-
leger beschikken, mogen dat, in
geval van watersnood, oproepen.
Voor het eerst sinds mensenheu
genis heeft het Hoogheemraad
schap Delfland dat thans gedaan.
Een merkwaardig recht is
dat van aardhaling, dat ook bui
ten noodgevallen geldt, en dat aan
de besturen van waterschappen,
die daarover beschikken, het recht
geeft, „aarde te halen" ter ver
sterking van de dijken en zelfs,
waar dat sinds oudsher zo was,
z o n d e r schadevergoe
ding.
De watersnood van 1916
in Noord-Holland heeft ge
leerd, dat in geval van „dringend
of dreigend gevaar" voor de dy-
ken, of nog erger in geval van
„overstroming", de hogere water-
staatsautoriteiten Gedeputeerde
Stalen en de Kroon) moeten kun
nen ingrypen, wanneer de besturen
der waterschappen hun taak niet
behoorlyk behartigen.
Eerst stelt de minister met de
Waterstaat belast, de „buitenge
wone riviercorrespondentie" in
Over het algemeen kan men thans zeggen, dat men de situatie in de noodge-
bieden meester is, of dat deze niet meer in een acuut critiek stadium verkeert.
Hard wordt allerwege gewerkt aan het herstel van de waterweringen en voor
de meeste gebieden zijn de plannen voor het wegpompen van het water reeds
in vergevorderde staat van voorbereiding.
Dat zijn alle hoopvolle geluiden, die eens te meer bewijzen, dat wat er ook
moge gebeuren, de Nederlanders niet bij de pakken neer blijven zitten.
De toestand op Voorne en Putten geeft, indien zich geen
onverwachte complicaties voordoen, geen reden tot bezorgd
heid. Bij vloed stroomt weliswaar het water door vier gaten
in de Oudenhoomse zeedijk nog binnen, maar hierdoor wordt
de waterstand in de ondergelopen polder niet hoger. Aan
het dichten van de vier gaten wordt met man en macht
gewerkt. Er zijn nog vijf andere gaten in de dijk, doch hier
van wordt bij normaal weer geen hinder ondervonden. Om
op alle eventualiteiten voorbereid te zijn, wordt de dijk aan
de Noordwestzijde van het Voornse Kanaal verhoogd.
Zuidland is met één vermeer
derd en bedraagt thans 21.
De burgemeester van Krim
pen a. d. IJssel heeft bekend
gemaakt, dat in zijn gemeente
vier slachtoffers zijn te be
treuren.
Met man en macht
wordt er gewerkt
In de eerste plaats wordt
thans bezien of men het pol
dergedeelte, waarin de Groe
ne Kruisweg is gelegen, droog
kan krijgen, teneinde het ver
keer tussen Rotterdam en
Voome-Putten weer enigszins
normaal te doen verlopen.
Het aantal slachtoffers te
In 's Gravendeel wordt met man
en macht gewerkt om het over
stroomde gebied vry te maken.
Met het oog op voeding, verwar
ming, drinkwater, gasvoorziening
en veilige huisvesting kan de te
rugkeer van dë bevolking voorlo
pig nog niet plaats hebben. Ge
wacht moet worden op de toe
werking. Dat betekent de mobili
satie van de Jagere waterstaats-
autoriteiten, die het peil van het
water en de toestand der dyken
moeten waarnemen en van hun
bevindingen bericht geven.
Dan mogen ook Gedeputeerde
Stalen aan de besturen van water
schappen en gemeenten bevelen
geven tot het ondernemen van be
paalde werken. By Koninklyk be
sluit kan een ingenieur van de
Rykswaterstaat belast worden met
de leiding van de werkzaamheden
op een bepaald bedreigd punt. Dus
een soort van tydelyke dictatuur,
gewettigd door de nood.
Op haar beurt kan de Kroon
(krachtens haar Oppertoezicht)
ingrypen in het Toezicht van Ge
deputeerde Staten, wanneer deze
nalatig blyken, door het Rykswa-
terstaatsbestuur te belasten met
de verdediging van een bepaalde
waterkering, in de aloude termi
nologie betekenen „oppertoezicht"
en „toezicht" meer, dan alleen
maar toezien. Ook metterdaad de
leiding nemen.
In geval van overstroming kun
nen zelfs bevelen worden gegeven
tot het doorsteken van een
waterkering. Natuurlyk met de be
doeling, dat het water van een
plaats, waar het byzonder gevaar
lijk is, wordt afgeleid naar een
plaats, waar het minder gevaar
oplevert.
Men ziet het, onze wetgeving be
treffende de Waterstaat, kent bui
tengewone bevoegdheden voor het
geval van watersnood van zeer bij
zondere aard. Of dat arsenaal dit
maal voldoende was, valt thans
nog niet te beoordelen.
Vooralsnog komt,het ons voor,
dat noch de techniek, noch het
recht in deze buitengewone om
standigheden te kort zyn gescho
ten. Maar hebben de autoriteiten
wel in voldoende mate van die
hulpmiddelen gebruik gemaakt?
Dat is het onderwerp, dat de
Tweede Kamer Dinsdag a.s. aan
de hand van een nota van minis
ter-president Drees zal behande
len.
burgemeester
stemming van
daartoe.
In Spykenisse is men de toestand
meester. Er zyn vele militairen en
er wordt nog hard gewerkt aan
het herstel van de dyken. Als het
water niet stygt en de wind niet
opsteekt heeft men vertrouwen in
de verdere gang van zaken.
In de polder Elfplaat in de
gemeente Poortugaal zouden,
naar aanvankelijk was gemeld,
zeven mensen zyn omgekomen.
Thans blykt, dat er in deze pol
der geen doden zijn te betreu
ren. Wel zyn er zes personen
om het leven gekomen in de
polder Zalmplaat in dezelfde ge
meente.
Goeree-Overflakkee
In Hellevoetsluis is een evacua
tiebureau opgericht, dat toezicht
zal uitoefenen op degenen, die het
eiland Goeree-Overflakkee willen
betreden of daar reeds verblyven.
Zonder verblyfsvergunning zal
mën niet meer op het eiland wor
den toegelaten. Een en ander dient
om diefstallen uit verlaten wonin
gen en boerderyen tegen te gaan.
De burgemeester van Middelhar-
nis deelde mede, dat de dieven een
grenzeloze brutaliteit ten toon
Het totaal aantal geno
teerde slachtoffers be
draagt thans 1372.
Uit de volgende plaatsen
kwamen nog meldingen
binnen:
Krimpen aan de IJssel 4
Dordrecht 1
Kerkwerve 3
St. Philipsland 8
Zuidland 1
(Opgave A.N.P., onder
voorbehoud)
Op pagina 2 vindt U weder
om een verlieslyst van het
Rode Kruis en o.a. een
rectificatie van de lyst van
gisteren.
Schouwen en Duiveland behoren
foi de zwaarst getroffen gebie
den. Deze luchtfoto werd ge
maakt bij Oo sterland, waar
eveneens een dijk doorbrak
(Lucht^name A.N.PJ
spreiden. In één geval werd de
deur uit een woning gezaagd en
werden uit deze woning een aantal
sieraden en een gouden horloge
en voorts kleren gestolen.
Er verblyven thans 700 personen
met een verblyfsvergunning op het
eiland.
Men is op Goeree-Overflakkee
thans bezig de eerste hand te leg
gen aan het herstel van het eiland.
Allereerst wil men het leven in de
normale banen terugbrengen. Daar
na zal het accent worden gelegd
op het herstel, waarby de nadruk
voornamelijk zal worden gelegd op
de binnendijken. Men zal de bui
tendijken niet verwaarlozen, doch
den vlot herstel van de binnen
dijken zal het vervoer van het
materiaal voor de dichting van de
ongeveer 60 gaten in de buiten-
dyken van het eiland mogelijk
maken.
Gisteren is op Goeree een aan
tal Genietroepen gearriveerd, die
in samenwerking met werkkrach
ten van Rijkswaterstaat de binnen
dijken zullen herstellen. Daarna
zal men zijn krachten aan de bui
tendijken wyden, vooral aan het
gevaarlyke gat in de dyk by Oude
Tonge.
Voorts staat het herstel van de
breuk in het waterleidingnet by
Stellendam op het programma.
Een aantal Dukws heeft gisteren
het dode vee uit de stallen in het
verdronken land gehaald. Het is
met schepen naar de destructiebe
drijven gevoerd.
In Dirksland is gisteren een aan
tal slachtoffers uit Middelharnis
ter aarde besteld. De plechtigheid
droeg een sober karakter. Een
groot aantal slachtoffers uit Oude
Tonge is in een gemeenschappelijk
graf begraven.
Er zijn nog vier helicopters' op
het eiland achtergebleven, die in
noodzakelijke gevallen assistentie
zullen verlenen Het gehucht Acht
huizen is nog geïsoleerd en ook
over de dijk Goedereede-Stellen
dam-Ouddorp is nog geen verkeer
mogelijk.
Morgen zal in de inmiddels
drooggevallen Hervormde Kerk
van Middelharnis een herdenkings
dienst worden gehouden geleid
door legerpredikant ds. Mol.
Situatie in Poortvliet hoopvol
Voor het eerst sinds het begin
van de ramp is gisteravond in
Poortvliet op Tholen geen nieuw
water binnengelopen. De twee
gaten in de buitendijk zijn ge
dicht en ook een van de twee
gaten in de binnendijk is her
steld. Poortvliet staat nog voor
een groot deel onder water en
1500 mensen zijn op een betrek-
kelijk klein stuk grond byeen.
Nu de dyken dicht zijn hoopt
men het water spoedig te kunnen
afvoeren. „Zo hopeloos als de
toestand Zondag was, zo hoopvol
is de situatie nu", zo zeide de
burgemeester.
Gisteravond heeft een vliegtuig
bonen Poortvliet een hoeveelheid
levensmiddelen afgeworpen. Dit
geschiedde onder uiterst moeilijke
omstandigheden. Het droppingster
rein was niet verlicht, omdat de
middelen daartoe ontbraken. En
kele parachutes gingen niet open
en de levensmiddelen kicamen
midden in het dorp terecht en
vernielden de daken van een paar
huizen. Desondanks is men in
Poortvliet vol lof over de wijze
waarop de vliegers zich op deze
pikdonkere avond van hun taak
hebben gekweten.
Een aantal gaten in de binnen
dijken aan de Zuidzijde van St.
Annaland op Tholen is gedicht. Er
rest thans nog het herstel van de
doorbraak in de zeedijk tegenover
Ouwerkerk op Schouwen Dit her
stel zal echter aanzienlijke moei
lijkheden opleveren in verband
met de sterke stromingen.
De grootste spanning is thans
enigszins geweken. Er is, zoals
reeds gemeld, weer electriciteit.
slechts de drinkwatervoorziening
baart nog zorgen. Dit euvel zal
echter niet zo spoedig kunnen wor
den verholpen. De breuk in de
waterleiding by Stavenisse moet
daarvoor eerst worden hersteld.
Men is daaraan nog niet toe. om
dat 'het gebied daar nog onder
water staat.
In Ossendrecht zijn twee gaten
in een binnendijk gedicht. Men wil
zo spoedig mogelijk met het her
stel van de zeedijk beginnen.
Industrieën weer in bedrijf
Van Zaterdagavond af zal weer
beperkt noodzakelijk autoverkeer
mogelijk zijn op de weg Alblasser-
dam-Rijksweg. Men hoopt, dat
tegen die tijd de weg provisorisch
is droog gemaakt. Maandag zullen
Mannenwerk is hef eigenlijk niet,
het verzorgen van zo'n peuter,
maar deze stoere militairen zul
len wel zorgen, dat zij in veilig
heid wordt gebracht!
Morgen halfstok
vlaggen
De regering heeft besloten,
dat morgen, Zondag, wegens
de Nationale Gedenkdag,
op alle regeringsgebouwen
de vlag Halfstok zal worden
gehesen. De regering zal
het op prijs stellen indien de
bevolking dit voorbeeld volgt
alle industrieën in Alblasserdam
weer in bedrijf worden gesteld.
Medegedeeld is, dat alle
schepen, die niet direct aan
de evacuatie deelnemen, naar
huis kunnen gaan, uitgezon
derd de verbindingsschepen.
Aan de schepen is de harte
lijke dank overgebracht van
Prins Bernhard, de Kon. Ma
rine en de Kon. Landmacht.
Zeeland
Over de provincie Zeeland, met
uitzondering van Schouwen, kan
worden gezegd, dat de toestand
gisteren in Krabbendijke weer
critiek werd. Met medewerking
van de Amerikaanse militairen zijn
ongeveer 3000 evacué's afgevoerd.
Zy zyn in Noord-Brabant op de
wal gebracht. Ook is er een deel
naar Zeeuwsch-Vlaanderen ge
gaan. Afgezien van Tholen en
Beveland kan de toestand beneden
de Oosterschelde op het ogenblik
tamelyk stabiel worden genoemd.
Schouwen
Het eiland Schouwen is nog het
moeilijke punt. Met betrekking tot
de evacuatie van dit eiland zou
men kunnen zeggen, dat men daar
voor een nationale afvoerlijn
SchouwenDordrechtUtrecht
heeft. Uit Zierikzee zijn er onge
veer 6000 personen aangewezen om
te evacueren. Ook uit andere ge
meenten volgen er nog velen. De
afvoer geschiedt over Bruinisse en
Brouwershaven.
West-Zeeuwsch-Vlaanderen
In West-Zeeuwseh Vlaanderen
wordt onder de topleiding van de
Rykswaterstaat met ongeveer 1000
burgers en 250 militairen gewerkt
aan de versterking van de zeewe
ring. De werkzaamheden vorderen
goed. Alle gaten in de duinen en de
dyken zyn gedicht, zodat er thans
geen gevaar is. Langs de gehele
kust is door de P.T.T. met hulp van
militairen een nood-telefoonlijn
aangebracht, zodat men langs ieder
punt telefonisch contact heeft.
West-Zeeuwsch-Vlaanderen is
voorts aangewezen als evacuatie
oord. Er is een vry groot aantal
evacué's, voornamelijk uit Schou
wen en Duiveland in de verschei
dene dorpen ondergebracht.
Iet Weer
Verwachting tot Zondag
avond (opgemaakt te 10 u.)
Aanhoudend vorst
Opklaringen, maar ook
enkele plaatselijke sneeuw
buien en hier en daar tyde-
lyk mist. Weinig wind. In de
kuststreken lichte tot ma
tige, elders in het land ma
tige tot strenge vorst,
8 Febr.: Zon op 8.09, on
der 17.40. Maan op 3.46, on
der 10.58 (N.M. 14 Febr.
2.10 u.)
9 Febr.: Zon op 8.07, on
der 17.42. Maan op 4.58, on
der 11.44 (N.M. 14 Febr.
2.10 u.)
Barometer alhier v.m. 8 u.:
759 mm; vm. 12 u. 760 mm.
Barometer na hedenmid
dag 12 uur: dalende.
Hoogwater to Scheveningen
8 Febr. Ie hw. 8.50, 2e hw.
21.27. 9 Febr.: Ie hw. 10.03,
2e hw. 22.49.
Tussen gisterochtend 8 u.
en hedenochtend 8 uur no
teerde onze regenmeter geen
neerslag.
Temperatuur hedenmor
gen 8 u. 1 gr. C.; 12 uur:
6 gr. C.
Tussen gistermorgen 8 u.
en hedenmorgen 8 u. was de
hoogste temperatuur 8 gr.
C. en de laagste 3 gr. C.
