CtHEi
1352
9e JAARGANG.
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953.
Hoofdredacteur: p. JONGELING
Redactie- en Administratie-bureau:
Kanaalstraat 8 Postbus 130 Apeldoorn
Telefoon 6060 (K 6760)
Uitgave van Stichting De vrije Kerk Apeldoorn.
Post Giro 208305.
Bankrelatie: Ned. Handel Maatschappij N.V,
Agentschap Apeldoorn.
Bijkantoor voor de Noordelijke provinciën:
Brandenburgerstraat 3a, Groningen Tel. 23334 (K 5900)'
Bijkantoor voor Rotterdam en omgeving:
Slaghekstraat 94. Rotterdam-Z. Telefoon 71386 {K 1800
verscnijnt 3 per ween.
Abonnementsprijs 4.05 (of J 5.05; hierbij 1.— inbegrepen
voor steun Gezinsbladfonds) bij vooruitbetaling vóór of op
de eerste van ieder kwartaal, per giro, postwissel of bank.
Bij betaling per kwitantie f 4.30 per kwartaal.
Ad vertenti ën:
ramiiieoericnten j u.tt per mm.
Vraag en aanbod: tot 10 w. 1.
tot 20 w. 2.tot 30 w. 3.—.
van de handel: f 0.18 per mm
Bij contract belangrijke korting.
Advertenties en alles wat nieuwe opgaven, betalingen, adres
wijzigingen etc. betreft te zenden aan het adres van de
administratie te Apeldoorn.
Niet het lot, maar
God
Een week spoedt ten einde, die
in de geschiedenis van het Neder
landse volk nauwelijks haar weer
ga heeft. Er was feitelijk slechts
één ding, dat dag en nacht al onze
gedachten in beslag nam: de ramp.
Voor andere feiten was geen plaats
en geen aandacht. Een volk wor
stelde om behoud. Een millioen
mensen verkeerde in nood en het
overige deel van de natie leed mede,
zwoegde in de boten en aan de
dijken, of stond een deel van zijn
bezit af om tenminste de allerergste
ontbering te lenigen.
Nog is, terwijl wij dit schrijven,
de ramp niet haar ganse omvang
te overzien. Nog stijgt het doden
cijfer gestadig. Nog breken er bin
nendijken door en moeten dorpen
overhaast geëvacueerd worden. En
als we de omvang van het leed
al niet kunnen overzien, nog veel
minder kunnen we de intensi
teit van deze nameloze verschrik
king meten. Elke beschrijving schiet
te kort, omdat zowel de taal als het
menselijk voorstellingsvermogen
ons in de steek laten.
Groot en spontaan is de hulp.
Veel wordt er gegeven. Wat onze
soldaten en wat duizenden vrijwil
ligers in het noodgebied gepresteerd
hebben bij het redden van bedreig
de levens, grenst aan het boven
menselijke.
De radioverenigingen hebben zich
zeer verdienstelijk gemaakt door
vrijwel al hun zendtijd beschikbaar
te stellen voor de berichten en
boodschappendienst ten bate van de
reddingsactie. Mede daardoor kon
ook het grootste deel van ons volk
van uur tot uur intens meeleven
met het ontzaglijk gebeuren.
In de wijze waarop de natie op
de ontzettende catastrophe gerea
geerd heeft, is dus heel wat dat ons
op zichzelf kan verblijden. Maar er
zijn ook dingen die ons bedroeven.
We moeten oppassen voor gene
raliseren. Ons volk vormt geen een
heid in geestelijk opzicht. Er zijn
stellig duizenden mensen in ons
land, die Gods hand erkennen in
wat ons thans overkwam. Maar de
overgrote meerderheid wil daar niet
van weten, öf neemt het aan als
een vanzelfsprekendheid die men
voorts wel buiten beschouwing kan
laten.
De pers spreekt van „een natuur
ramp". In een tijdschrift lazen we
een zeer knappe beschouwing van
een professor, waarin wiskundig
werd bewezen dat deze watersnood
een gevolg is van wat men noemt
een samenloop van omstandigheden.
Die omstandigheden zijn dan de
springvloed en de storm.
Het is eigenlijk een eenvoudig
sommetje zegt de geleerde zijn
naam is prof. Freudenthal, en hij
schrijft het in „De Groene" want
de noodzakelijke gegevens zijn be
kend:
„Springtijden zijn er om de 14 da
gen, twee dagen van de periode zijn
speciaal gevaarlijk, en van de 12 uur,
die het getij duurt, beslaat het ge
vaarlijke hoogwater twee uur. Dus de
kans daarop is 1 op 42.
Dat is dan de factor „getij" van
astronomischen huize en derhalve ma
thematisch bekend en betrouwbaar,
zoals het meeste, dat de hemellicha
men orrs rechtstreeks zénden. Van de
andere factor, uit het ondermaanse af
komstig, kan men dit nu niet bepaald
zeggen: onze vrienden van de Bilt
hebben wind en weer nog altijd niet
onder de knie. De wind waait het wa
ter op hoe hoog dat kan gaan,
valt bij de tegenwoordige stand van
de wetenschap misschien al te bere
kenen, maar voor onze kusten is dat
nog niet zo gemakkelijk. Het grootste
windeffect te Hoek van Holland, waar
statistieken iets over weten, was tot
nu toe 2.80 m. De kans op een derge
lijke stuwing (die ongeveer twee uur
zou kunnen duren) is, één keer in de
dertig jaar, maar dat is dan een cij
fer, dat u niet op de goudschaal moet
wegen:
Dus 1 op de 42 voor een gevaarlijk
hoog water en 1 op de 30 jaar voor
een gevaarlijke windstuwing. Geeft
een kans van één keer in de 1260 jaar,
dat de factoren wind en getij op zijn
ongunstigst samenwerken. De
hoogwaterstand te Hoek van Holland
zou dan 3.80 m boven N.A.P. zijn."
Voor zover bekend heeft dit aller
ongunstigste geval zich nog niet
voorgedaan aan onze kusten. De
professor geeft zelf enige historische
bijzonderheden over vroegere
stormrampen:
„In 1894 kwam te Hoek van Hol
land de maximale opwaaiing drie
uur na het hoogwater, in 1916 was
het maximale windeffect het getij
twee uur vóór. Hoe het dit keer is
gelopen, weet ik nog niet op 't
ogenblik, dat ik deze regels schrijf.
Maar b.v. op 1 Maart 1949 heeft het
maar een half uur gescheeld, of
Vlissingen was door een ramp ge
troffen kort voor hoogwater nam
de windsterkte toen ineens af.
Het kan eveneens een kwestie
van hele of halve uren zijn, welke
streek van ons land het te verduren
krijgt. De vloedgolf heeft tijd nodig
om langs de kust van Vlissingen
naar Den Helder te komen en om
de riviermonden binnen te dringen,
En in de rivieren hangen de wind-
stuwingen nog van plaatselijke om
standigheden af. Ten slotte komt er
in sommige gebieden, zoals bij Wer
kendam en Schoonhoven, nog een
derde wisselende factor bij: de op-
perwaterafvoer, waarvan de grootte
bepaald wordt door de weersom
standigheden in de brongebieden.
Sinds de stormvloed van 1916 zijn
de statistische gegevens van Water
staat aanmerkelijk verbeterd. In de
laatste jaren is dit materiaal meer
mathematisch bewerkt, maar waar
het nog aan ontbreekt, dat zijn
detail-onderzoekingen voor de af
zonderlijke gebieden, naar de maxi
male waterstanden, die men daar
mag verwachten. Dijken te ver
hogen is een zeer kostbare zaak, die
men niet op goed geluk kan onder
nemen. Er is geen sprake van. dat
men zich in ons land absoluut zou
kunnen beveiligen tegen het water,
Hoe hoog men op elk punt de vei
ligheidsmarge stelt, is een kwestie
van tegen elkaar afwegen van veel
factoren. Voor de mathematische
physica en de mathematische statis
tiek is bies een laak eggelcg<$..
Over 304V jaren kunnen we oor
delen, of ze erin geslaagd zijn. ram
pen zoals die van 1 Februari 1953
te voorkomen".
We zijn niet in staat de gegevens
van deze deskundige te controleren.
Zijn berekening zal wel kloppen.
En toch is deze beschouwing radi
caal mis, omdat nergens ook maar
één moment het besef wordt gevon
den dat in al deze „factoren" en
„kansen" en „natuurkrachten" de
almachtige God werkt.
Wanneer wij dit deze geleerde on
der het oog zouden brengen, dan
zou hij misschien antwoorden, met
een variant op wat in de vorige
eeuw een liberale minister in het
parlement uitriep: „Bederf met uw
godsdienst mijn wi •kunde niet!"
De wiskunde is immers een exacte
wetenschap. Ze bewijst wat ze
beweert. Er valt geen speld tussen
te krijgen. Uit statistieken en be
rekeningen volgt dat ernstige
stormvloeden gemiddeld één keer in
de dertig jaar voorkomen en dat
een storm, die van zuidwest naar
noordwest draait meer water op
stuwt dan één. die gedurig uit het
noordwesten blaast. Ditmaal vielen
een aantal van deze „wetmatig
heden" samen, en het gevoig was
een ramp van ongekende omvang.
„Pech gehabt!" zeiden de Duit
sers in bezettingstijd., cynisch van
zulke dingen, en de meer „Gebil-
deten" spraken van „das Schicksal",
het noodlot.
Bij professor Freudenthal is /an
zulk cynisme stellig geen sprake.
We hebben geen enkele reden om
te geloven dat hij minder begaan is
met het lot van de getroffen be
volking dan wie ook. Maa>' weten
schap is nu eenmaal wetenschap.
Maar de Kerl: gelooft en belijdt
het anders.
„Wij geloven, dat de goede God,
nadat Hij alle dingen geschapen
had, deze niet heeft laten varen,
noch aan het geval of de fortuin
heeft overgegeven, maar ze naar
Zijn heilige wil alzo stiert en re
geert, dat in deze wereld niets ge
schiedt zonder Zijn ordinantie; hoe
wel nochtans God noch auteur is,
noch schuld heeft van de zonde, die
er geschiedt. Want Zijn macht en
goedheid is zo groot en onbegrijpe
lijk, dat Hij zeer wel en rechtvaar-
diglijk Zijn werk beschikt en doet,
ook wanneer de duivelen en godde-
lozen onrechtvaardiglijk handelen.
En aangaande hetgeen Hij doet bo
ven het begrip des menselijken ver
stands, datzelve willen wij niet
curieuselijk onderzoeken, meer dan
ons begrip verdragen kan; maar wij
aanbidden met alle ootmoedigheid
's-GRAVENHAGE.
Het totaal aantal genoteerde
slachtoffers bedroeg Vrij
dagmorgen
PRINS BERNHARD VLOOG BOVEN
GETEISTERDE GEBIEDEN.
DEN HAAG. Prins Bernhard heeft,,
Donderdag weer over de geteisterde
gebieden gevlogen. Nadat hij op het
vliegveld Haamstede was geland, is hij
overgestapt in een helicopter. Met dit
toestel heeft de prins gedurende de.
gehele dag verscheidene zwaar getrof
fen gemeenten bezocht, voornamelijk
op Schouwen en Duiveland, Noord-
Beveland en Zuid-Beveland. Persoon
lijk heeft hij op vele plaatsen de
evacuatie van de bevolking gadegesla
gen. Z.K.H. prees in het bijzonder de
moedige houding van de burgemees
ters der getroffen plaatsen, met wie
hij zich uitvoerig heeft onderhouden
over de toestand der plaatsen en dc
te nemen maatregelen.
Behalve over net werk van de Ne
derlandse strijdkrachten, was de prins
vol lof over het werk van de buiten
landse militairen.
PRINSES WILHELMINA STELT
AUTO BESCHIKBAAR.
DEN HAAG. H.K.H. Prinses
Wilhelmina heeft haar particuliere
auto, een Cadillac, ter beschikking-
gesteld van het ziekenvervoer. De
auto ïs inmiddels naar de geteisterde
gebieden vertrokken en was gevuld
met levensmiddelen.
Voorts heeft de Prinses aan het
Nationaal Rampenfonds een gift van
25.000 geschonken voor Ie getrof
do srt«isi!«l"/' -E
GRENZEN VALLEN WEG.
De ambassade van België te 'srGra-
vènhage deelt mede, dat de Belgische
douane- en grensautoriteiten de ge
wenste faciliteiten zullen verlenen aan
personen van Nederlandse nationali
teit, die zich uit Nederland over Bel
gië naar de geteisterde gebieden van
Nederland begeven en die in de hui
dige omstandigheden geen identiteits
bewijzen of paspoorten kunnen over
leggen. Faciliteiten zullen eveneens
worden verleend aan die personen
welke goederen transporteren die be
stemd zijn voor hulp aan deze gebie
den.
en eerbied de rechtvaardige oor
delen Gods, die ons verborgen zijn;
ons tevreden houdende, dat wij leer
jongeren van Christus zijn, om al
leen te leren hetgeen Hij ons aan
wijst in Zijn Woord, zonder deze
palen te overtreden.
Deze lering geeft ons een onuit
sprekelijke troost, als wij door haar
geleerd worden, dat ons niets bij
geval overkomen kan, maar door de
beschikking onzes goedertieren he-
melsen Vaders, die voor ons waakt
met een vaderlijke zorg, houdende
alle schepselen onder Zijn heer
schappij, alzo dat niet één haar van
ons hoofd (want die zijn alle ge
teld), ook niet één musje op de
aarde vallen kan, zonder de wil
onzes Vaders, Matth. 10 29, 30.
Waarop wij ons verlaten, wetende
dat Hij de duivelen in de toom
houdt, en al onze vijanden, die ons,
zonder Zijn toelating en wil, niet
schaden" kunnen. En hierin verwer
pen wij de verdoemelijke dwaling
der Epicureeën dewelke zeggen, dat
zich God nergens mee bemoeit, en
alle dingen bij geval laat geschie
den". (Art. 13 N.G.B.).
Deze God is onze God, die Zijn
opperzalen zoldert in de wateren,
die van de. wolken Zijn wagen
maakt, die op de vleugelen des
winds wandelt. Hij zendt Zijn bevel
op aarde; Zijn woord loopt zeer
snel. Hij geeft sneeuw als wol, Hij
strooit de rijm als as. Hij werpt Zijn
ijs henen als stukken; wie zou stand
houden voor Zijn koude? Hij zendt
Zijn woord en doet ze smelten; Hij
doet Zijn wind waaien, de wateren
vloeien henen.
Wij buigen ons met eerbied onder
Zijn bestel en verootmoedigen ons
onder Zijn slaande hand. En wij
bidden, ook morgen in de vergade
ring van Gods gemeente, of Hij nog
geen einde wil maken met ons volk.
maar het wil behouden en tot Hem
doen wederkeren. Opdat het ge
hoorzaam moge wandelen voor Zijn
aangezicht, in voor- en tegenspoed.
1
PRINS BERNHARD VOORZITTER
RAMPENFONDS.
U-.VAG- Prtns Be» ;ih,-»rd ij
woensdag m nee rm'msTene'-vair
Binnenlandse Zaken geïnstalleerd als.
voorzitter van het Nationaal Rampen
fonds, in -tegenwoordigheidvan 'o.a..
de ministéfs Beel enVan Tb'ièl. Het'
bestuur van het Nationaal Rampen
fonds heeft terstond zijn werkzaam
heden aangevangen.
KONINGIN BEZOCHT UTRECHT
EN AMERSFOORT.
UTRECHT. H.M. de Koningin
heeft Donderdag in het middaguur,
vergezeld door mevr. Smitt-Avis, een
bezoek gebracht aan de Utrechtse vci-
linghallen aan de Croesclaan, waar het
provinciale cvacuaticbureau gevestigd
H.M. stelde zich hier op dc hoogte
van dc werkzaamheden, van dit door
gangscentrum. Er waren juist zeven
bussen met evacué's uit Dordrecht aan
gekomen.
De Koningin is de bussen ingegaan
en heeft meegeholpen bij het uitdelen
van sinaasappelen en brood. H.M. is
daarna naar Amersfoort vertrokken.
Omstreeks half twee is een bezoek
gebracht aan het evacuatie-centrum
in Amersfoort. H. M. bezichtigde de
medische afdeling en onderhield zich
geruime tijd met even tevoren aange
komen evacué's.
H.M. de Koningin bezocht voorts het
Zeister slot, waar de afgelopen dagen
honderden vluchtelingen uit de nbod-
gebieden zijn geregistreerd, onderzocht
en doorgestuurd naar de beschikbaar
gestelde adressen. Uitgebreid was de
aandacht, die H.M. aan de baby-afde
ling schonk.
Koningin Juliana was tenslotte in
Musis Sacrum in Baarn. Toen opnieuw
een aantal vluchtelingen uit Goeree en
Overflakkee daar arriveerde.
INFORMATIES GEcVACUEERDEN
's-GRAVENHAGE. Informaties
over geëvacueerden moeten uitsluitend
worden ingewonnen bij het Nederland-
sche Roode Kruis, Prinsengracht 27 te
's-Gravenhage.
Hierdoor komt de mededeling te ver
vallen, die éen paar dagen geleden in
een circulaire van de minister van
Binnenlandse Zaken over de registra
tie van geëvacueerden verscheen, dat
deze informaties ook te betrekken wa
ren bij de rijksinspectie der bevol
kingsregisters.
CAPACITEIT IS ONAANGETAST.
DEN HAAG. Gebleken is, dat hiel
en daar in het buitenland de indruk
bestaat, dat de Nederlandse industrie
heeft geleden van de overstromings
ramp. Enige exportbedrijven ondervon
den ree ls moeilijkheden bij het ver
krijgen van orders.
In de overstroomde gebieden bevin
den zich echter slechts betrekkelijk
weinig industriële bedrijven. De pro
ductiecapaciteit van de Nederlandse
industrie als zodanig is door de ramp
niet aangetast.
RUIM ff1/,, MILLIOEN VOOR RAMPENFONDS.
Scins. .jgftrrth? -ftrv-JÜ"!"!-
deeld, dat het Nationaal Rampenfonds tot Donderdagavond toe een be%ag"
van ruim 11.500.000 gulden heeft geboekt. Hierbij zijn ulle bijdragen inbe
grepen. De toegezegde bedragen zijn in dit cijfer nog niet verwerkt.
REGISTRATIE EVACUE'S.
's-GRAVENHAGE. Door de ramp,
welke ons land heeft getroffen, is een
groot aantal personen verplaatst naar
een andere gemeente dan die hunner
inwoning.
Mede in verband met de omstandig
heid, dat velen in den lande in twijfel
verkeren omtrent het lot van hun be
trekkingen, acht de minister van Bin
nenlandse Zaken het noodzakelijk met
spoed een eenvormige en eenvoudige
registratie van de personen, die naar
een andere gemeente zijn ver
plaatst, ter hand te nemen.
Voor een zodanige registratie heeft
hjj richtlijnen aan de gemeentebestu
ren gegeven.
De registratie zal in de gemeenten
van verblijf in drievoud plaats heb
ben op kosteloos van rijkswege ter be
schikking te stellen verplaatsïngsfor-
mulieren.
Tot dc rijksinspectie van de bevol
kingsregisters en het informatiebureau
van het Rode Kruis zullen vragen om
trent de verblijfplaatsen van vorenbe
doelde personen kunnen worden ge
richt.
KOSTWINNERSVERGOEDING.
DEN HAAG. Het ministerie van
Oorlog heeft aan de burgemeesters
medegedeeld, dat indien er in hun ge
meente personen zijn, die in de ge
meente, van waaruit zij zijn geëva
cueerd. kostwinnersvergoeding geno
ten. deze vergoeding uitbetaald kan
worden, nadat door de diverse burge
meesters bij het desbetreffende depar
tement in dit geval het ministerie
van Oorlog en Marine is ge
ïnformeerd naar het bedrag, dat in de
gemeente van herkomst werd uitbe
taald. Een nadere circulatie met in
structies zal nog volgen.
HET BUITENGEWOON VERLOF
VOOR MILITAIREN.
DEN HAAG. In aansluiting aan
het bericht betreffende een buitenge
woon verlof van vier dagen, dat t.z.t
aan de militairen van marine, land- en
luchtmacht, afkomstig uit het noodge
bied, zal kunnen worden verleend,
wordt medegedeeld dat dit verlof al
leen bestemd zal zijn voor personeel
dat in Nederland werkelijke dienst
verricht.
UTRECHT. De beurs voor meu
belen en woningtextiel welke Maan
dag a.s. in Utrecht aanvangt gaat in
ieder geval door.
DANKBETUIGINGEN VAN
KONINGIN JULIANA.
LONDEN, 5 Febr. Koningin Eliza
beth van Engeland heeft van Koningin
Juliana het volgende telegram ont
vangen:
„Het Nederlandse volk en ik zelf zijn
er diep door geroerd dat Britse eenhe
den ons te hulp zijn gekomen op een
ogenblik dat in uw land zelf door ver
schrikkelijke overstromingen zulke
zware verwoestingen zijn aangericht."
Koningin Elizabeth heeft deze bood
schap beantwoord.
Koningin Juliana heeft ook aan de
hoofden van andere staten, die Neder
land hulp geboden hebben, dankbetui
gingen doen toekomen.
PROCES-ORADOUR.
BORDEAUX. Dc regeringscom
missaris bü het militaire tribunaal in
Bordeaux heeft de doodstraf gecist te
gen kapitein Kahn en andere officie
ren en onderofficieren die beschuldigd
zijn in verband met het uitmoorden
van Oradour-Sur-Glane door een af
deling van de SS in 1044.
Deze eis geldt ook de aanwezige be
schuldigde sergeant-majoor Lenz.
Tegen degenen die de orders uitvoer
den zijn dwangarbeidstraffen geëist.
Onder hen vallen de aanwezige be
schuldigden Bleschke. Frentzel.- Pjeu-
fer, Daab, Degenhardt en Boehme.
AAN ONZE ABONNé'S
IN DE NOODGEBiEDEN
De overstromingsramp die West
en Zuid-Nederland heeft getroffen
heeft vele spoor- husverbindin
gen verbroken. Hoewel we ons
uiterste best hebben gedaan om de
verzending en bezorging van ons
blad zoveel mogelijk normaal tc
doen geschieden zal een deel van
onze abonné's. woonachtig in ge-
isoleerde plaatsen, toch de krant
niet op d». normale tijd ontvangen.
We hebben enige honderden num
mers extra gedrukt, waarmee we
op aanvraag gaarne t.z.t. abonné's
van dienst willen zijn die de krant
in 't geheel niet gekregen hebben.
REDACTIE EN
ADMINISTRATIE.
