Watersnood brengt gevoelige
slag toe aan de agrarische
productie van ons vaderland
In Utrecht ervoeren zij wat
christelijke barmhartigheid is
van
Tiengemeten
„Voor de ramp"
Bijna 17 millioen voor
het Rampenfonds
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
Voor het overstroomde gebied
betekent dit dus een landbouw
productiederving- van rond 235
millioen. Tegenover het feit, dat
vermoedelijk nog wel een deel
van de hoger gelegen polders
wat zullen opleveren, staat de
omstandigheid dat in de laagste
polders 7~als gezegd een tweede
jaars rroductie-schade te ver
wachten is.
Maar dat is natuurlijk niet
alles. Het aantal omgekomen
koeien stelt men van bevoegde
zijde op 35.000 stuks. Bij een ge
middelde waarde van 800,per
stuk, betekent dat een schade van
ongeveer 30 millioen. Daarbij
komen naar schatting een 22 a
23.000 varkens, ofwel 80% van de
gehele varkensstapel in dit ge
bied, die verloren gingen. Over
de paarden ontbreken ons nog de
gegevens. Maar dat aantal loopt
zeker ook in de duizenden zware
paarden; alleen al in Halsteren
kwamen 400 paarden in de gol
ven om.
Verloren
Grote schade zal ook zijn toe
gebracht aan de voorraden land
bouwproducten. Naar men ons
van deskundige zijde mededeelt
kan men aannemen dat op dit
moment van het jaar in deze
streek als regel nog wel de helft
van de aardappelproductie dus
ongeveer 225.000 ton een kwart
(Van onze landbouw-medewerker)
Een clercie van alle vlas, uien,
erwten en suikerbieten wordt
in deze strekengeproduceerd
Terwijl in het getroffen ge
bied hier en daar nog men
sen noodgedwongen de wijk
moeten nemen, wordt op
andere punten met man en
macht gewerkt aan het herstel
van de dijken. Het is het eerste
begin op de weg terug. Maar
hel wil niet zeggen, dat het een
eenvoudige weg zal zijn. In
tegendeel, het staat vast, dat
Nederland in economisch op
zicht een klap te incasseren
heeft gekregen, die het na
oorlogs herstel weer een ge
voelige slag heeft terugge
draaid.
Het is duidelijk, dat de mate
riële schade van deze ramp over
wegend de landbouw treft. Het
overstroomde geb'ed van de
vruchtbaarste kleigronden be
hoort landbouwkundig tot een
van de beste gedeelten van ons
land. Het moge met een paar
cijfers geïllustreerd worden.
In deze Zuid-West-hoek van
Nederland 7 k 8% van de
totale cultuurgrond-oopervlakie
van Nederland vinden we 22
it 23% van alle in Nederland ge
bruikte landbouwtrekkers. Het
getroffen gebied 6 7% van
de Nederlandse cultuurgrond
produceert jaarlijks als belang
rijkste agrarische producten met
ronde cijfers 50.000 ton winter
tarwe, 47.000 ton zomer eerst,
800.000 ton suikerbieten, 47.000
ton vlas, 48.000 ton uien, 452.000
ton aardappelen en 17.000 ton
erwten.
Het wil zeggen, dat rond een
derde van al'" suikerbieten, een
derde van alle vlas, een derde
van alle erwten, meer dan een
derde van alle uien, een vierde
van alle gerst, een vijfde van alle
tarwe en een zesde van alle con
sumptie-aardappelen in Neder
land geproduceerd, wordt voort
gebracht door de landbouw van
het gebied dat nu door de waters
nood is getroffen. Het zegt er wel
Iets van hoezeer deze Zuid-West
hoek een voorraadschuur is voor
de rest van Nederland en hoe
belangrijk ook het aandeel van
dit gebied is in de Nederlandse
agrarisch» export.
Nu is het anders
Wat er van de 175.000 h.a. die
onder merendeels zout water
staan waarvan tweederde
akkerbouw en eenderde weiland
dit jaar voor de oogst terecht
komt is nog moeilijk te zeggen.
Voor het weiland zullen de ge
volgen uiteraard minder ernstig
zijn, maar voor de akkerbouw
zijn deze des te erger. De inge
zaaide wintergranen kunnen wel
worden afgeschreven. Voor de
rest hangt alleg af van de tijd,
dat de gronden onder zout water
blijven liggen. Voor enige belang
rijke gedeelten die onbeduidend
onder de zeespiegel liggen en die
welhaast tot de zee zijn terug
gekeerd, staat nu al vast, dat dit
jaar niet op een oogst kan worden
gerekend. Daar zal de inwerking
van het zout Avater bovendien
zodanig zijn, dat zelfs in het
tweede jaar de oogst de nadelige
gevolgen daarvan in ernstige
mate zal ondervinden.
Dat is één kant van de schade
post. Landbouweconomisch rekent
men de .jaarlijkse brutn-opbrengst
in het Zuid-Westelijk zeeklei
gebied op pl.m. ƒ1450,per h.a.
van de graanoogst ofwel on
geveer 25.000 ton en 20 a 25%
van de overige handelsgewassen
op de boerderijen, aanwezig is.
Het is duidelijk dat deze voorraad
als verloren moet worden be
schouwd.
Aanzienlijk is ook de schade
aan landbouwwerktuigen. Van
deze voorraden zal nog wel eens
iets voor de dag komen, maar het
zoute water heeft daarop een
funeste werking, zeker als de
werktuigen daaraan lang ten
prooi zijn geweest. Van land-
bouw-economische zijde neemt
men aan, dat in dit gebied de
inventaris aan landbouwwerktui
gen een vervangingswaarde heeft
van 700 a 800 per h.a. Voor
het overstroomde gebied betekent
dat een waarde aan landbouw
werktuigen van rond 120 mil
lioen. Noord-Beveland heeft bijv.
een groot aantal 'kostbare maai
dorsers. In genoemd bedrag zijn
niet meegerekend de trekkers.
Hiervan zijn er in het onderhavige
gebied vermoedelijk wel een 6 a
7000 stuks, waarmede men de
totale waarde toch wel op f 40 tot
f 50 millioen kan stellen.
En dan hebben we het nog
maar alleen over datgene wat
direct tot de schade aan de agra
rische productie en tot de direct
nodige agrarische productiemid
delen gerekend moet worden.
Daarbij komt nog bijvoorbeeld
de vernieling van boerderijen,
woningen en bedrijfsgebouwen.
Naar verluidt zijn alleen al op
Schouwen-Duiveland, dat als „een
tweede Walcheren in 1945" is be
stempeld en dat in oppervlakte
nog groter is, de helft van alle
boerderijen verwoest. Op Goeree
en Overflakkee zijn hele dorpen
verdwenen; laat staan wat er dan
van verspreid liggende boerde
rijen over is. En zo is het op tal
van plaatsen. Verder heeft men
te rekenen met een enorme scha
de aan dijken, wegen, bruggen,
afrasteringen, kanalen, spoorwe
gen enz., waarvan de schade
vooralsnog niet is te overzien.
Uit dat alles blijkt, dat bij de
droeve lijst van slachtoffers
die uiteraard het zwaarste weegt
een materiële schade komt die
ons land plaatst voor een uiterst
moeilijke opgave.
12.000 man van K.L.
in het rampgebied
DEN HAAG. 6 Febr. De
door de zee-, land- en luchtmacht
In nauwe samenwerking georga
niseerde hulpverlening heeft er
in belangrijke mate toe bij ge
dragen, dat men thans de grootste
ellende ten gevolge van de over
stromingen te boven is. De mili
taire bijstand van de Kon. Land
macht wordt gegeven door bijna
5.000 man uit de eerste militaire
afdeling, 1800 man uit de tweede
en 6.000 man uit de derde mili
taire afdeling.
Benoeming Bedell
Smith goedgekeurd
WASHINGTON, 7 Febr. (Rtr)
De Amerikaanse Senaat heeft
Vrijdag de benoeming van Walter
Bedell Smith tot onderminister
van buitenlandse zaken goedge
keurd.
Aan de mondelinge stemming
ging slechts een kort debat
vooraf.'
OOK VOOR DE ZEEVWEN SCHEEN VRIJDAG DE ZON
Opoe Knoppers uit Zierikzee
gelukkig gemaakt met japon
(Van onze verslaggever)
UTRECHT, 6 Februari Ook voor de Zeeuwen scheen vandaag
zon! Die van Schouwen en Duiveland. met duizend en een
voer- en vaartuigen gebracht tot aan de voet van de oude Dom
toren. gebracht in de veiligheid van het Stichtse land, ondergingen
er de mildheid van. Maar veel meer wonderen dan die toch maar
schrieltjes schijnende zon. verdrongen d"nr de wnlkenjaeendewind
en compleet aan de haal gegaan voor Koning winter, die later op
de dag in zijn ijsbaard gromde, heeft de vluchtelingen uit heti
noodgebied goed gedaan de zon der christelijke barmhartigheid,
die zij zo rük, zo koninklijk royaal ervaren hebben. Opoetje
Knoppers uit Zierikzee, drie en zeventig, maar voor geen jonge
riepen uit de wpg gaand, draagt Zondag een feesteliike jurk. Een
jurk zo feestelijk en zo chic als zij er haar leven lang geen ge
dragen heeft. Dat zat zo.
„Och meneer" zegt ze met een
geloof en vertrouwen dat ont
roert, „och meneer, de Here weet
wat goed voor ons is". Ze maakt
haar weg langs de tafels, waar
namen worden opgeschreven. Ja,
ja. Klasien heet ze. Neen, niets
anders. Klasien Knoppers van
achtien-tachtig. Uit Zierikzee.
,,'k Heb er mijn leven lang ge
woond'"
In de Jaarbeurshallen aan de
Croeselaan is een opvang
centrum ingericht voor die hon
derden, die vanuit Schouwen en
Duiveland vaste grond onder de
voeten zoeken. Een lange, een
eindeloos lange, trieste stoet van
mannen, vrouwen en kinderen
Mannen met iets hards en onver
zettelijks in de ogen, met dat
vorstelijke aan het vaderschap
eigen op ogenblikken, waarop het
gezag tot volle gelding komt.
Moeders en kinderen, niet te
scheiden eenheid, somberste
nood in de processie der ge-
slagenen. Maar niet om van die
rampspoed opnieuw het droeve
verhaal te doen, schrijven wij
deze regelen. In die stoet liep
Opoe Knoppers, een klein, bijde
hand oudje, rap van tong én met
oogjes, die het leven nog wel
tien keer aandurven.
Zo'n mooie jurk
Dan knikt ze nadrukkelijk, alsof
ze bevestigen wil dat ze daarmee
heeft, afgedaan. Maar even later
ontmoeten we Opoetje weer in
de afdelingen waar kleren ver
strekt worden. Ze is nog niet
aan de. beurt en een vriendelijke
gids, die haar goede daad van
daag al duizend maal gedaan
heeft, geeft haar een stoel. Daar
Ook het'kleinste eiland
betaalde zijn tol
Voorgevoel deed htm cle wekker
op tivee uur 'snachts zetten
TIENGEMETEN, 6 Febr. (A.P.)IIP Slng zette ik de wekker op
Een eenzame vrouw, die als eee uur.
enige van haar gezin op hel Toen h,J 's morgens vroeg op-
overstroomde eiland Tienge- Idond en naar huiten ging om te
meten achtergebleven is. keek "en hoe de toestand op de dijk
vandaag naar de puinhopen vai
haar boerderij en zwoer bet be
drijf weer te zullen opbouwen.
„Van regeringszijde hebben r
me verteld, dat het hier one"
woonbaar is", zei de 38-ja{S
Johanna Kooman, die me?®
van twee kinderen is en O "ei
eenzaamste aller Zuid-Hol'
eflanden op de boerderij essa
woonde.
„Maar wl) hebben het t°d nog
en wij zijn nog jong. Ik^ "iet.
Wfi kunnen niet vlu. senoeg
beginnen met het r'^en van
onze eigendommen u fle Pum"
hopen", zei ze.
Tiengemeten. eenJ*iio-
meter lang eiland ^bofrf""
bedrijven, had tot .at"dag een
bevolking van 160-aelen waar
van echter niemar 3jfe£ax is
de uitzondering omgekomen
k'üit is groteieels te danken
aan de 58 boerenknecht
Piet Vos die ..Tessa" werkt.
De bcSr dVHaar oude Cor-
nel£ ge
broken beer"1 het het
gevolg var een onSeluk van
fnkell waleden - toen
!rl™arClZ toe en zei
ik verh-tw üet water niet,"
illdui V' 110 voordat ik naar
was ontdekte hij, dat het water
er reeds overstroomde. Zodoen
de kon hij de inwoners van
Tiengemeten éen eerste waar
schuwing geven.
Muur van water
Er was geen tijd meer te ver
liezen.
Terwijl het water steeg ren
den de dochtertjes van Kooman
12 en 7 jaar oud langs de
dijk naar een aangrenzende
boerderij, die kortgeleden
buitengewoon hecht gebouwd
was. Dat huis werd de redding
van het gezin Kooman en een
twaalftal buren.
„Wii kregen de vrouw van de
baas weg op de tractor en ik
redde de paarden," zei Vos. „Op
dat ogenblik hoorde ik de dijk
bezwijken en in het stikdonker
kwam een muur van water op
ons af. Ik voelde hoe het vloed
water langs mijn benen snel be
gon te stijgen en de baas kon
niet lopen".
Het leek een onmogelijke taak
weg te komen.
„Breng me boven op de dijk
en laat me daar maar', zei de
baas, zo vertelt Vos. Maar ik
zette hem op de tractor die
echter defect raakte. Het water
stond ons bijna tot het middel,
toen ik er in slaagde de tractor
weer op gang te krijgen.
Nieuwe doorbraak
Ondanks z\jn gebroken been
reed Kooman de tractor in vei
ligheid. De machine, welke zijn
leven redde, ligt thans gekanteld
in een massa modder rondom
de boerderij, die hun toevlucht
werd.
Vos bleef nog even achter in
een laatste poging om de 21
koeien te redden en toen
bleek, dat hii van de .anderen
afgesneden was.
Ik klom op de dijk en begon
op handen en voeten naar de
veiligheid te kruipen. Ik had
nog maar 30 meter voor de boeg
toen de dijk vlak voor mijn
neus opnieuw brak. Mijn weg
naar de veiligheid werd een
massa modder en water. Er zat
niets anders op dan weer terug te
kruipen.
Ik kwam weer bij de boerderij
en klom op het dak. Mijn hondje
kwam me daar gezelschap
houden.
Dat was 's morgens kwart voor
drie. We bleven tot tien uur in
die vreselijke storm op het dak
zitten. Op een gegeven ogenblik
stortte een muur, die door het
water ondermijnd was in. Zij
nam een gedeelte van het dak
mee, maar het stuk waar wM op
zaten bleef gelukkig intact.
Ten slotte zag Vos een ondiepe
plek en slaagde hij er in met zijn
hond naar het andere huis te
komen. Hij liep. vaak tot aan zijn
hals in het water, 800 meter
door de watermassa's de veilig
heid tegemoet.
zit ze de kleren vanuit de verte
te monsteren, zoals ze dat gedaan
heeft als ze haar grote dochters
wijze raad gaf in de grote
winkels, vroeger, allemaal vroe
ger Ze ontdekt een jurk,
een zwarte jurk met glinsterende
kralen en gladde lovertjes.
Een mooie jurk vindt ze en
zonder dat het opgemerkt wordt,
glipt ze er naar toe. Ze houdt de
jurk tegen zich aan, taxeert cle
lengte en knikt tegen zichzelf.
Met de jurk op haar schoot zoekt
ze haar stoel weer op. Eenmaal
aan de beurt verklaart zij haar
hartewefls. „Zo'n mooie jurk0,
zegt ze nog eens en nog eens en,
rijk met haar bezit, gaat ze heen.
Maar ze wordt teruggehaald. De
verpleegsters van het Rode Kruis
menen dat Opoe beslist een
warme wollen jurk moet nemen.
Ze zou kou vatten in al die
zwarte zij. Die ogenMaar de
dienaressen der charitas, die in
dit lustoord van goedheid de
scepter mogen zwaaien, verstaan
Opoe's verlangen. En ze over
laden haar met hun hartelijk
heid. Ze zoeken een wollen jurk
en een vest, een paar warme
handschoenen en een mantel met
een brede kraag. Ze halen dam
pende koffie met een koek, ze
stallen heel de overdaad van hun
hulpvaardigheid uit voor dit
oude vrouwtje, dat in haar
levensavond zulke zware klappen
kreeg.
In de babykamer
Vader Helfrink en zijn vrouw,
ook van Schouwen, staan in de
babykamer gebogen over hun
enige zoon van zeven maanden,
oie kraait en lacht alsof er
slechts vreugde onder de zon
was Hij krijgt een hardrode
wollen muts op zijn bol en een
lichtrose jasje. Kleuren doet het
niet best bij die blozende knul,
maar de kou zal het kind niet
deren. Dacht U dat Verkenners
halen een deken, een beste
deken, waar het kwaliteitsmerk
nog m staat en ze hullen vader
rlelxrink èn zijn zoon in die
weelde van warmte.
Honderden vergaat het als deze
mensen. We vragenhoeveel
En het antwoord is stilmakend.
WU weten het niet, we tellen
niet, we werken en dat doen we
allemaal samen. Dat is de sfeer
van dit centrum, dat een offi
ciële naam draagt en dat een
officieel gemeentelijk loket bezit.
Maar in en achter dit loket leeft
het christelijk hart van een
christelijk volk. Hier is het
slachtoffer geen nummer maar
een medemens, geslagen door de
rampspoed. Hier klaren de ge
zichten op, hier vonkt de levens
moed opnieuw in ogen, die aan
doffe berusting toe waren.
Moeder Simonis maakt met
haar zeven kinderen de tocht
langs de pakhuizen der liefde. Ze
wil wel praten, wat vertellen.
Maar als ze zegt, dat ze haar
dochter Bertie van negen jaar
„aan de dijk heeft moeten
laten keert ons hart zich
met alle warmte naar haar toe,
maar stokt onze stem.
God lof dat de liefde zó sterk
blijkt te leven in ons volk. God
lof. omdat in alle duisternis van
de ramp dit vuur zó hoog op
laaien mocht.
Bisschop van Haarlem
in geteisterd gebied
SCHIEDAM, 7 Febr. De
bisschop van Haarlem, mgr. Hui-
bers, heeft Vrijdag een bezoek
gebracht aan de geteisterde ge
bieden in Zuid Holland, die tot
zijn diocees behoren. Daarna
hield hij zich geruime tijd op in
het in de Ahoyhal te Rotterdam
gevestigde evacuatiecentrum. Hij
vervolgde daarna zijn tocht naar
Schiedam. Hier bracht mgr. Hui-
bers een bezoek aan het evacu-'
atiecentrum, dat is gevestigd ini
het gebouw Irene.
ipEN jongetje van anderhalf jaar, verzwolgen door de nimmer verzadigde vloed, heeft hier zijn
-1 laatste rustplaats gevonden tussen voorlopig 16 anderen in Halsteren. Een van de nameloos
vele kinderen
ÏVTU het water langzamerhand rustiger is geworden en op sommige plaatsen zelfs enigszins zakt zijn
- de eigenaars van getro//en woningen bezig te redden wat er nog te redden valt. Hier kon een
kinderstoel in veiligheid worden gebracht
sommige plaatsen tracht men polders leeg te pompen, maar dit is een onbegonnen karwei. Wat
er aan de ene kant uitgehaald wordt, loopt er aan de andere kant weer binnen
IN de loop van Vrijdag ontvingen
wij de volgende giften, ten be
hoeve van het Nationaal Rampen
fonds:
Ons kaartpotje T.W.H., Arnhem
16.98: Fam. D., Arnhem 100.
C. de Br., Arnhem 25.H. B.,
Arnhem 10.de. B., Arnhem
ƒ10.Kaartclub Schoppenboer,
Arnhem ƒ50.—; K.V.P. afd. Nij
megen 101.70; Uit onze kaartpot,
Hees 10.De Hese Spelers
ƒ45.50; Buurtschap Brakjtenstein
1163.36; Loterijcl. „De Grijpstui-
ver", Nijmegen. „Ons prijsje van
vorige week" 15.A. S., Lent
100.Leerlingen R.K. School
voor Techniek en Ambacht, Bor-
culo 103.34; N.N. te V. ƒ15.—;
N.N., Nijmegen 25.Fanfare
„St. Remigius", Duiven 150.
S.C.D., Neerbosch 282.50; N.N.,
Nijmegen 25.N.N., Apeldoorn
50.G. M„ Nijmegen 200.
v. d. S., Nijmegen 10.—: J. d. H„
Nijmegen 10.A. H., Nijmegen
10.—; H. J. J., Arnhem ƒ5.—;
Fa. C.v. E., Nijmegen 10.
J. V., Zieuwent 25.N.N., Nij
megen 10.Mw. W.-I-I., Nij
megen 25.G. Schr., Nijmegen
50.Zangkoor L.D.E.M. Ma-
riaplein, Nijmegen 25.Spaar
pot toezichthouders textiel Nyma,
Niimegen ƒ41.50: J. C. D., Parijs
ƒ50.—; D.V.O. ƒ.3.—; Schutterij
St. Anthonius Abt, Malden 50.
Van Personeel en Directie Nijm.
Nacht Veiligheidsdiensten 250.-;
N.N. ƒ25.—; K.A.V. Par. O.L.
Vrouw van Lourdes en Heiweg
141.Nijm. Verlofhoudersbond
50.—-; De pas opgerichte Schiet-
DEN HAAG. 7 Februari. Gis
teravond was er bij het Nationaal
Rampenfonds reeds een bedrag
geteld van 16.900.000.—.
Volgens de tot nu toe bekende
cijfers, is in de drie Noordelijke
provincies tezamen een bedrag
van ruim vijf millioen gecollec
teerd. Hierbij zijn de toegezegde
giften inbegrepen.
De Nederlandse Katholieke Ar
beiders Beweging zal een bedrag
van anderhalve ton overmaken.
De „Coca-Cola export-corpora
tion" heeft een bedrag van
100.000.— gestort.
De tabakshandelaren hebben
ook hun goede hart laten spreken
en hebben besloten een bedrag
van 110.000.te storten. De
coöperatieve verkoopcentrale voor
eieren te Roermond heeft een be
drag van 100.000:ter beschik
king gesteld.
De 924 personeelsleden van het
ministerie van landbouw, visserij
en voedselvoorziening stortten tot
nu toe ƒ26.175.—.
GELDERLAND
Het prachtige bedrag dat Am-
vereniging „Lengel" te Lengel
25.Schuttersverg. „De Een
dracht" Lengel 25.C. T.(
Doetinchem 5.N.N., Vethui-
zen 1,N.N., Nijmegen 10.
hen. bijeenbracht, vermeldden we
reeds op pagina 1. In het tiendui
zend inwoners tellende dorp Gors-
sel heeft men de halve ton al
overschreden. De gemeenteraad
van Ermelo heeft 10.000.be
schikbaar gesteld, en de inzame
ling heeft tot nu toe. ruim
87.000.opgebracht.
FRIESLAND
In het dorp Appelscha is/31.000.-
opgehaald, cle patiënten van het
Beatrix-sanatorium aldaar brach
ten 688.05 en het. personeel
ƒ4421.80 bijeen. In de gemeente
Wonseradeel is thans 40.000.
bijeengebracht, waarbij van de 23
dorpen dezer gemeente, Longer-
houw het leeuwenaandeel bij
droeg, n.l. 10.45 per inwoner.
LIMBURG
De derde collectedag in Lim
burg heeft het ingezamelde bedrag
met 181.325.27 verhoogd, zodat
de totale som nu ƒ304.158.67 be
draagt.
OVERLJSEL
Kampen, met 25.000 inwoners,
van wie zeshonderd werklozen,
zorgde tot nu toe voor 62.300.
In de gemeente Ommen is een be
drag van ƒ50.000.— ingezameld.
