Muiten
Drie
ZIERIKZEE; Stad volgepropt met vluchtelingen
Officieel Orgaan van de Gemeenschap Almelo
PAARDEPOOTJES
Omringd door wegrottende cadavers
3>Jtin&zö W'dhetmina zei tegen iedvt
„W he&i één Uaaat - het teuen!"
Voetbal bij kunstlicht.
Zevende laargang No. 5
Zaterdag 7 Februari 1953
Uitgave van: Uitgevery „De Twentse Pers". Bureau voor Redactie: Verkeer stfiuis. Grotestraat 80. Advertentie-exploitatie:
Da Twentse Pers, Verkeerstfiuis. Telefoon 3163. Na kantoortijd 3001. Verschijnt éénmaal per week. Advertentieprijs 12 cant per mm.
Ik zeg maar zo
Nummer 9 57 5
van ide postgiro.
WEMELDINGE, Dinsdagnacht. Ik ben terug uit Schouwen en Dui-
veland. terug uit Zierikzee, terug uit (het land waar de zwarte vlag
wappert en waar de dood heerst Zierikzee. een stad volgepropt met
vluchtelingen en een haven waar van tijd tol tijd geen schip meer voor-
of achter ui» kan. Een stad waar langs de havenkade eea rauzeuhand
de stad schijnt te hebben omgewoeld waar (huizen luchlig heen en weer
werden geschud en in puin vielen. De stad waar rondom de rottende
cadavers van paarden, koeien, varkens zich ophopen en soms ook
lijken aanspoelen en ook de slad, waar zells in deze afschuwelijke
figtiiblikken plunderaars hun slag tradaler. t slaan en nu met „on
middellijk gebruik ^an vuurwapenen" worden bedreigd.
Vanmorgen om 11 uur vloog
ik in een helicoptère boven Be
veland, Tholen, Schouwen en Dui-
veland. Vanmiddag om 1 uur
stond ik tot de dijen in het water
ergens in het wijde polderland
tussen Zierikzee en Niemvekerk.
Om 4 uur stond ik temidden van
hopeloze êvacué's in de Christe
lijk Gereformeerde Kerk van Zie
rikzee Prinses Wilhelmina
stapte daar binnen, ergens riep
iemand met een snik „Leve
Oranje" om half vijf hoorde
ik uit de mond van de Commis
saris der Koningin in Zeeland,
jhr. De Casembroot, de woorden:
„Wij moeten alles evacueren voor
er epidemieën komen. Dan de dij
ken repareren."
Om zes uur zei burgemeester
Schuurbecque Boeye„Motorbo
ten hebben we broodnodig". Om
half zeven zat ik aan boord van
een motorboot op de Oosterschel-
de met een dokter uit Wemel-
dinge en vier doodzieke kinderen
uit Schouwe-Duiveland.
Om acht uur liepen we vast
ergens op een plaats tussen Zie
rikzee en Wemeldingen, in le
vensgevaar, omdat de boot met
zijn zware kiel dreigde om te
slaan. Om tien uur kwam redding
van een loodsboot en om half
één zat ik in een café in Wemel
dingen de oogst van deze dag
op te maken. Een dag met de
neus bovenop ellende en hulp
vaardigheid, die mensen voor
elkaar kunnen opbrengen. En ook
helaas met de neus bovenop
waarschuwingen aan plunderaars.
„Minder 'dan gisteren".
De helicoptère. Om elf uur be
gon de tocht, eerst boven het
ondergelopen land van Tholen en
Beveland, toen naar Stavenisse,
waar stralende mensen vol vreug
de een pakket penicilline voor de
dokter op het r^arktplein uit de
lier plukten. Vanuit de lucht ge
schonden en gebroken dijken,
mensen met witte zakdoeken en
lakens uit ramen, minder dan gis
teren zei de piloot somber.
Toen Zierikzee, esn eiland in de
oneindigheid van het water. Toen
ik omlaag kwam sloeg een vrouw
met een vuilwit gezicht esn deken
om mijn nek. Een vluchteling?
Op het Heraclesterrein aim dc
Bornseslraat te Almelo wordt
Woensdag 11 Februari 's avonds
om half acht de eerste Jichtwed-
slrijd gespeeld tussen Heracles
en de rest van Almelo.
De opbrengst van deze voetbal
wedstrijd zal ten goede komen
aan hel nationale rampenfonds.
Men verwacht voor deze bij
zondere wedstrijd de medewer
king van vele instanties, opdat
het batig saldo zo groot mogetijk
zal worden.
Nee, goddank niet. in een vracht
wagen naar de stenen dijk op
weg naar het gehucht Nieuwer-
kerke. In rubberboten peddelen
we in de richting waar eens het
dorp stond.
Rubberboten, en dan in Gods
naam geen prikkeldraad onder het
water, want dan stoten we lek.
Van een zolder halen we wanho
pige, ijskoude, uitgeputte mensen.
En de eerste vraag: „Waar is Jan,
waar is Rie, waar is mijn zoon,
mijn zwager, mijn kind? Verdwe
nen? Dan willen wij ook niet
weg".
Aan het einde van de stenen
dijk wachten auto's en bussen
om de vluchtelingen naar Zierik
zee te brengen. Uit een autoradio
klinkt de stem van dr. Drees. De
omroeper zegt: „De Tweede Ka
mer kwam overeind met gebogen
hoofd. En hier staan de mensen
en luisteren zwijgend. Tot de
meesten dringt dit alles niet eens
meer door.
Prinses Wilhelmina. Ik zag haar
uit een bestelwagen slappen. „Hoe
gaat het U? Wat maakte u mes?"
Dat zijn de vragen die zij iedereen
stelt. Zij iheeft tijd voor ieder. „Ik
kom uit naam van de Koningin om
u haar deelneming ts betuigen" zegt
zij. „Leve Oranje!" roept iemand en
iecn paar schreeuwen schor mee.
In de Christelijk Gereformeer
de kerk, evacuatieoentrum knijpt
zij een baby van negen maanden
in de blozende wangen. En tegen
de 74-jarige grootmoeder van het
kind, de weduwe C. Willems„U
hebt één troost: het léven".
De commissaris der Koningin
ging met de Prinses langs de
mensen, sprak met hen in het zo
vertrouwde Zeeuws.
Hij zei mij: Wij moeten hier
bovenop komen; hoe, weet ik niet.
Maar Ihet zal gebeuren. Iedereen
moet hier weg. Overal draven kada
vers en lijken en er kunnen epide
mieën uitbreken. De organisatie voor
de hulp begint te lopen. En als de
mensen weg zijjhi: dan dijken repa
reren.
Burgemeester Schuurbeque
Boeye: Er gaan de eerstvolgende
dagen 10.000 van de 23.000 in
woners van Schouwe/Duiveland
weg. Wij beginnen vandaag en
morgen met hun evacuatie. Le
vensmiddelen zijn er genoeg. Wij
hebben radiografisch contact met
alle instanties in Den Haag. Wat
sommige mensen hier deden is
ongelooflijk. Eén schipper redde
tachtig mensen: toen zakte hij
ineen. Er zijn plaatsen, zoals Se-
rooskerke en de omgeving bezui
den Haamstede en ook Ooster-
land, waar wij nog steeds weinig
van weten. De heer Franken,
waarnemend secretaris-generaal
van Binnenlandse Zaken, kwam
ALMELO ADOPTEERT ZIERIKZEE
De nood is groot in hel Zuid-Westen
van ons land. De schade die de
stormramp over onze volksgemeen
schap heeft gebracht is ontzaglijk.
Maai* wat is al deze schade die
immers te herstellen is, vergeleken
bij het onpeilbare leed dat over
mensen is gebracht. Mensen als wij,
mensen die in één nacht alles wat
zij bezaten, tot het liefste toe, ver
loren. Kunnen wij dil ergste verlies
niet vergoeden, laten wij dan in elk
geval het materiecle verlies tot het
minimum terug brengen.
Heel Nederland, ja heel de wereld
heeft zich opgemaakt om de nood
te helpen lenigen. Almelo neemt
daarin een eervolle, plaats in. Als
één der eerste gemeenten heeft men
hier een stad in het overstroomde
gebied geadopteerd: Zierikzee.
Eu het "is daar nodig, bitter nodig,
Dit moge U blijken uit de neven
staande reportage en foto.
De reportage werd ons ter be
schikking gesteld door de redactie
van dagblad Het Parool. Het cli
ché ontvingen wij van dagblad Het
Vrije Volk
Beido dagbladen waren hiertoe
onmiddellijk bereid toen zij ver
namen dat Almelo Zierikzee geadop
teerd hoeft.
Onze redactie dankt beide dagbla
den voor deze geste.
hier de evacuatie leiden.
De organisatie kwam op gang,
inderdaad. Tegen vier uur gonsde
de lucht van Amerikaanse en En
gelse helicoptères, die tientallen
vluchtelingen die zij overal uit
bomen en van huizendaken op
pikten, en op dit „eiland" Zierik
zee afzetten.
Op de schaatsen van de helicop
tères twee mensen, gebonden op
brancards, en binnen in de cockpit
meestal een vrouw met cén of twee
kinderen op soihoot. Er kwam een
man uit, die zei: Ik hing 24 uur
aan een zolder bank op mijn elle
bogen. Ik weet niet hoe ik (het vol
hield.
Er komen nu ook veel mensen
van Oosterland. Ik sprak mo
lenaar Willem van Dijk en zijn
vrouw, 74 en 69 jaar oud. On
gelooflijk opgewekte en moedige
mensen, die in de Rode Kruispost
rustig met de voeten bij de
kachel zaten. „De molen is weg;
op de zolder van het huis zaten
wij droog. En we hadden wel
eten ook. Er zijn er die het slech
ter gehad hebben. Wij mopperen
niet."
Ik sprak de Amerikaanse piloot
luitenant Lewis McGillanIk heb
nog een man uit de kruin van
een boom gehaald. Hij leek leven
loos, maar zijn hart klopte. Mijn
brandstof is op, de duisternis valt
Morgen kan ik pas verder gaan
met redden. Maar ik ben er zeker
van dat wij morgen van de daken
niet veel levende mensen zullen
kunnen halen. Drie nachten op
een dak, koud en nat, is tè lang.
De weg terug. Er waren vier
kinderen, één met longontsteking,
één gewond en twee met een vol
ledige uitputting. Ze waren van
de daken van huizen naar omlaag
gegleden in het ijskoude water en
gered.
In de motorboot Rob van schip
per De Vroom, een flinke kerel
van 22 jaar uit Drunen bij Den
Bosch, die met zijn boot onver
vaard naar het rampgebied was
gegaan, werden deze kinderen
naar Wemeldinge gebracht. Het
was de laatste boot, die die
avond uit Zierikzee naar de we
reld vertrok. Niemand dorst in
het duister de Oosterschelde op,
waar de bakens zijn weggeslagen
en waar de zandbanken en platen
loeien. Schipper De Vroom ken
de de gevaarlijke Oosterschelde
niet.
Hij liep dus met ztfn Rob op era
zandbank. Een kieljacfht dat wan-
«neer het tij zakte en de eb kwam.
omvalt ra sehipbrcuk lijdt.
De kinderen sliepen rustig ver
der beneden, terwijl boven aan
,dek "de bemanning vocht voor
hun leven en dat van zichzelf.
Het leek uren, maar later bleek
het maar een half uur, toen lukte
het de schuit vlot te krijgen. De
schipper liet het anker zakken
en besloot de nacht op de Schelde
door te brengen. Maar om half
elf doemlden de felle lichten van
de boodsboot op, die de schip
breukelingen overnam en in snelle
vaart naar Wemeldinge bracht.
Toch dus Wemeldinge. Een stadje
in een wereld waarvan men het
bestaan niet meer vermoedde. Op
de kade neem ik afscheid van
drie Rode Kruis-soldaten uit Goes,
die ook mee terug kwamen. Het
waren leden van hulpkolonnes.
Hun ogen stonden rood, glazig
in hun hoofd. Ze waren totaal
uitgeput. Ze gingen terug om
orders te halen en dan weer mor
gen naar Zierikzee. Naar het
front.
Want u moet vooral niet drake*
dat de loe-sland beter wordt, on
danks de golf van hulp die aan
stroomt. Nu het water drie doges
op het land staat beginnen de
huizen in te storten omdat brmedm
in de kamers Ihet water voortdurend
heen en weer klotst ra de muren
wegvreet.
Een stad als Zierikzee, waar op
sommige plaatsen huizen staan,
terwijl de straat een deel van
de fundamenten heeft weggesla
gen, zodat men wankelend op
de rioleringsbuizen naar binnen
kan klimmen, biedt een totaal
oorlogsbeeld. Het lijkt alsof een
regen van bommen op het ha
vengebied is neergehageld. Het
hotel Smalhout, een bekend ha
venhotel, gaapt met open kamers,
W.C.'s en keuken de buitenlucht
in. Deze huizen moeten instorten.
Er is maar één weg voor het
land. Evacuatie. De evacuatie di*
zovele Zeeuwen aan den lijve ken
nen en waarvoor zij doodsbang
zijn. Vele boeren willen terug.
Terug, omdat op een zolder nog
een vetgemest varken staat of
een paar ganzen rondsnateren.
Maar het is onmogelijk. Dili
land moet leeg. En dan kunne»
we gaan denken aan opbouw.
