-^"Brabants Nieuwsblad
1372
doden
ZES PROCENT VAN CULTUURGROND
ONDER WAT E B Ir i
Schade bedraagt honderden millioenen guldens
Drooglegging zal beginnen
in West-Brabant
Productie van lucerne
nog dit jaar
Steenbergen boekt 5 overwinningen
op het vernielende water
Strenge straffen voor
blunderaars
Plan voor nooduitkering
aan geëvacueerden
Westlancl c.a. wordt
spoedig heroverd
NA ZES DAGEN PLOETEREN:
Kruisland en De Heen gered;
Snel recht,
streng recht
Geen kijkers
nodig
STERKTE!
Maximaal tot 90 van inkomen
Regeling voor huisvesting van
getroffen bevolking
Zaterdag 7 Februari 1953 12e Jaargang - No. 96
Directeuren: Drs. TH. A.M. HEUTS ■FfS!! M Tfek. TT 0 1ÉÊ fS! 1É^
Mgr. Dr. CH. VAN DAM
Drs. R. J. G. M. v. HASSELT Voor God, Koningin en Vaderland, WAARIN OPGENOMEN DAGBLAD „DE GRONDWET" EN „DE ZOOM"
Kantoren: Roosnndttal. Moienstr. U. Tel. 2243 (Adm.), 2244 (Red.); Bergen op Zoom. Zuivelstr. 39. Tel. 15S (Adra.), 16S0 (Red); Oudenbosch, St. Bernaertstr. 80. Tel. 187. Abonnementsprijs 44 ct. p. w„ p. 1:w. 5.70 p. post 6.30 bij vooruitbet.losse nr. 13 et.
(Advertentie)
BIGGELAAR'S
EXPERTO SHAG
is niet te verbeteren.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG, 6 Februari De vruchtbare grond van Schou
wen en Duiveland, Goeree-Overflakkee, Tholen en St Philips-
land zal dit jaar geen oogst dragen. De Noord West-hoek van
Nd.-Brabant kan misschien nog iets opbrengen, maar ook daar
zal het minstens twee jaar duren, voordat de opbrengst van de
grond weer normaal wordt. Waar veeteelt belangrijker is dan
landbouw, zoals in enkele andere overstroomde polders, zal het
van de duur der overstroming afhangen, in hoeverre het gras
land in waarde gedaald is voor de veeteelt. Dit is de voorlopige
conclusie, waartoe men op het ministerie van Landbouw is ge
komen, na een blik op dc 150 a 160.000 ha, die op het ogenblik
nog onder water staan.
Zout water bedekt op 't ogen
blik 6 van de Nederlandse cul
tuurgrond. 6 lijkt niet veel,
maar als men bedenkt, dat juist
het door de watersnood geteis
terde gebied behoort tot de meest
hoogwaardige cultuurgrond van
ons land, dan zal het duidelijk
zijn, dat iedere dag, dat er ton
nen zout in de bodem worden af
gezet de aan de landbouw en de
veeteelt, toegebracht schade gro
ter maakt.
Hoe vruchtbaar deze grond wel
is, blijkt uit de cijfers van de
oogst 1951-1952. (Cijfers van de
laatste oogst zijn nog niet be
schikbaar) Nw. Brabant leverde
toen op, 238.000 ton suikerbie
ten, 94.000 ton aardappelen,
15.000 ton vlas, 3.700 ton erwten,
13.000 ton zomergerst, 11.000 ton
wintertarwe. Tholen bracht op
4.200 ton wintertarwe, 4.000 ton
wintergerst, 1.000 ton erwten,
3.000 ton vlas, 40.000 ton aardap
pelen,, 60.000 ton suikerbieten.
Goeree-Overflakkee 7.000 ton
wintertarwe, 4.300 ton zomer
gerst, 3.000 ton erwten, 4,600 ton
vlas, 82.000 ton aardappelen,
100.000 suikerbieten, 48.000 ton
uien. Schouwen en Duiveland
3.000 ton wintertarwe 7.200 ton
zomergerst, 2.200 ton erwten,
6.000 ton vlas, 36.000 ton aardap
pelen en 92.000 ton suikerbieten.
In plaats van export
thans import
Deze enorme voorraden voed
sel zullen dit jaar niet op de
markt komen. Zij zullen van el
ders moeten komen. In plaats
van te exporteren zal ons land
dus moeten importeren. In dit
ondergelopen landbouwgebied is
echter niet alleen de massale op
brengst van groot belang, ook
de specialité's hebben grote be
tekenis.
Men denke aan Zeeland (Goes)
als centrum van de frambozen-
en bessenteelt, aan het witlof en
de asperges van Bergen op Zoom
en aan Gocree, waar de helft
van de totale uienoogst vandaan
kwam.
Ook de veeteelt op de onder
gelopen eilanden was van groot
belang, vooral omdat het vee na
genoeg geheel T.B.C.-vrij was.
Op Goeree Overflakkee bevon
den zich 74.000 runderen, 4.300
varkens, 1.550 paarden, 65.000
hoenders, op Schouwen Duive
land 9.500 runderen, 2.400 var
kens, 1.300 paarden, 1.800 scha
pen, 40.000 hoenders. Op Tholen
en St. Philipsland 1.200 paarden,
6.000 runderen, 1.700 schapen,
30.000 hoenders en in N. W. Bra
bant 38.000 runderen, 5.000 paar
den, 1000 schapen en 119.000
hoenders. In dit laatst genoemde
gebied zal waarschijnlijk een
zeer belangrijk deel van de vee
stapel gered zijn. Hoe zal het
echter op de eilanden zijn ge
gaan?
Men behoeft geen pessimist te
zijn om bij het zien van die vele
verdronken koeien (35.000) en
paarden aan te nemen, dat het
water onder kleinere dieren als
varkens en kippen een enorme
slachting moet hebben aange
richt. De schade, die aan de
koudbloedpaardenfokkerij op
Zeeland is toegebracht, is nog
onbekend.
Op het ministerie van Land
bouw waagt men zich niet aan
een raming van de schade, die
door het water is aangericht. De
schade .is in ieder geval veel
groter dan de gemiddelde bruto
jaarproductie van 325 millioen
die dit gebied aan landbouw,
tuinbouw en veeteelt opbrengt,
want een deel van de produc
ten - het vee - is wel het kost
baarste productieapparaat - boer
derijen en landbouwmachines
zijn verdwenen - en aan de
grond is zoveel schade aange
bracht. dat in 1953 zeker geen
325 millioen zal worden opge
bracht.
Hoe groot de schade door ver
lies van het tvagenpark is, blijkt
o.m. uit het feit dat op Schouwen
en Goeree 477 tractoren waren
die 6.000 tot 14.000 gulden per
stuk kosten.
Zodra de dijken weer hersteld
zijn en het land is drooggepompt
kunnen de landbouwdeskundigen
hun aandacht aan de grond gaan
wijden. Duizenden tonnen kalk-
mergel en gips zullen nodig zijn
om het zeezout uit het land te
verdrijven. En veel regen. Het
lijkt bijna onwezenlijk dat men
over enige tijd op deze door
weekte gronden om regen zal
bidden, regen die het zout in de
bodem zal oplossen en bij de lo
sing mee zal voeren naar open
water.
Voor Schouwen en Duiveland,
Tholen en Goeree-Overflakkee
kan men een vergelijking treffen
met Walcheren, dat in '44-'45 12
tot 16 maanden onder het zee
water begraven is geweest.
Toen het land drooggepompt
was, oogstte men de eerste keer
50 van de normale gerstoogst,
85 van de tarwe, 70 van de
haver, 75 van de suikerbieten
en 60 van ?de a?rrdappé{èn.
Vlas en blauwnxaanzaad werden
een complete mislukking.
Uit deze vergelijking mag ech
ter niet worden geconcludeerd,
dat het op genoemde eilanden na
de droogmaking ook drie jaar
zal duren, voordat er weer een
goede oogst kan worden binnen
gehaald.
Walcheren had in 1945 te kam
pen met een tekort aan machi
nes en gips, dat toen uit Frank
rijk moest worden geïmporteerd.
Thans echter staat een machtige
staf van deskundigen goed uit
gerust klaar om zo spoedig mo
gelijk aan het herstel van de
grond te beginnen.
Herstel begint in
N.W.-Brabant
Zij zullen waarschijnlijk het
eerst in N. W. Brabant aan de
slag kunnen. Indien het water
daar niet te lang blijft staan, zal
welicht dit jaar nog lucerne kun
nen worden geplant. Suikerbie
ten zullen er zeer waarschijnlijk
een mislukking worden.
Buvüiv:
Het centrum van liet zo ziouar
gehavende stadje Stavenisse met
op de voorgrond enige rubberbo
ten.
LINKS:
Een beeld van het zwaar geteis
terde Stavenisse vanaf de Ha
ven dijk genomen. De molen van
Stavenisse, op de achtergrond
zichtbaar, is nog geheet in tact.
AMSTERDAM 6 Febr. (ANP),
Een comité, dat de 62 café-hou
ders in de A'damse Jordaan om
vat heeft besloten Zondag alle
café's in de Jordaan gesloten te
houden ter gelegenheid van de
Nationale Rouwdag.
Horeca heeft een beroep ge
daan op de bedrijven in de Hore-
ca-branche het bedrijf Zondag
zo kalm mogelijk te laten verlo
pen en geen muziek te geven.
DEN HAAG, 6 Febr; (A.P.)
Het aantal doden ten gevolge
van de overstromingsramp is
vandaag gestegen tot 1372. Het
zwaarst getroffen is het eiland
Goeree-Overflakkee. Op dit
eiland bedraagt het aantal
slachtoffers bijna 450. Het ei
land Tholen, met Stavenisse,
volgt op de tweede plaats met
meer dan 300 doden.
(Van onze verslaggever)
STEENBERGEN, Vrijdag Er begint tekening te komen in de
strijd tegen het water, die hier in de omgeving sinds Zondag wordt
gevoerd. Momenteel is het zo, dat duizend hectaren grond droog
staan, terwijl een gebied van ongeveer negenduizend hectaren
reeds overstroomd is, of nog onderstroomd wordt. De polders
die op het ogenblik droog staan zijn: Een gedeelte van de Prins
Hendrikpolder (S<aakdam, nabij Philipslandji, de Heensche polder
(waarin het kerkdorp De Heen ligt), De Graaf Hendrikpolder
(Dinteloordse weg-Havendijk), de Oude- en Nieuwe Heipolder
(nabij het Zilverhoekje). Zij beslaan een oppervlakte van onge
veer duizend ha. Verder is Donderdagmiddag de Boomdijk diclxt-
gekomen en zijn de soldaten - na een heroische strijd van vijf
dagen - erin geslaagd de dam te voltooien bij de „Witte Ruyter"
tussen Steenbergen en Lepelstraat. Hierdoor zijn de 2500 inwoners
van Kruisland en de Cruyslandsche Polder (2500 ha), wanneer
zich geen abnormale omstandigheden meer voordoen, buiten ge
vaar gekomen.
Vooral op vijf vitale punten is
hier sedert Zendag tegen het
water gevochten, en op alle vijf
deze punten is het water voor
lopig overwonnen. Dit dank zij
vakkundig overleg en een moed
en doorzettingsvermogen van
soldaten en ploegen vrijwilligers
die voor niets terugdeinsden.
Daar ging het alereerst om 't
behoud van de dijk tussen de
Philiplandse Henriettepolder en
de reeds genoemde Prins Hen
drikpolder, die men zoals gezegd
heeft kunnen behouden.
Een tweede zeer belangrijk
De Bilt verwacht:
VORST.
Wisselende bewolking met
enkele sneeuwbuien. Zwakke
tot matige Noordoostelijke
wind. Matige tot lichte vorst.
(Deze verwachting is geldig
tot hedenavond).
Het weer in Europa
Weer Max. temp
Oslo: onbewolkt -13
Londen: zwaar bewolkt 6
Amsterdam: licht bewolkt -1
Brussel: geheel bewolkt 2
Parijs: zwaar bewolkt 5
Frankfort: geheel bewolkt -0
Münchensneeuw -1
Zurichsneeuw 2
Wenen: zwaar bewolkt -2
punt was de Schenkeldijk,
(Schiethoek). Hier begon het ge
vecht al de Zondagnacht, want
van dit weinig solide dijkje hing
de evacuatie af van het al onder,
gelopen gebied en het behoud
van het dorp De Heen. De eer
ste zandzakken hadden echter
weinig resultaat, en zo moest
men Maandag tot de evacuatie
overgaan van De Heen. Toch is
het Schenkeldijkje, dat plotse
ling het werk moest gaan ver
richten van 'n grote buitendijk,
behouden kunnen blijven. Het is
verzwaard met een laag van
wellicht tien zakken zand over
de gehele lengte, en bovendien
werden de breuken hex-steld.
Aan deze tweede zege op het
water is de redding te danken
van het dorp De Heen en van
de gehele Heensche Polder.
Van een derde gevaarlijk punt
hing het. behoud af van de Graaf
Hendrikpolder, die zich uitstrekt
tot de I-Iavendijk en de Dintel
oordse weg in Steenbergen. Dit
punt was het oude Hooidijkje bij
het Zilverhoekje. Met man en
macht heeft men ook hier moe
ten werken om het water eron
der te houden.
En dan het vierde punt en
vele inwoners van Steenbergen
zullen dit niet beseft hebben -
was het bruggetje achter café
Slokkei's op de Kade. Indien men
hier niet onmiddellijk was op
getreden, zou Zondagochtend
reeds de verbinding met Nieuw
Vossemeer en St Philipsland,
waar toen nog niemand was ge-
evacueex'd, verbroken zijn ge-
geweest.
Hier was het dat bijna al on
middellijk het gemaal van de
Westlandsè Polder onder water
liep en onklaar raakte, Bailey-
materiaal dat eventueel als laat
ste i-edmiddel zou kunnen wor
den gebruikt, heeft hiervoor ge
reed gestaan. Gelukkig had men
dit punt reeds Zondagmox-gen
onder de knie. Zou dit niet het
geval zijn geweest, dan was de
evacuatie van St Philipsland en
Nieuw Vossemeer bijna onrnoge
lijk geweest en bovendien zou
dan de verbindingsweg naar 't
veer van Schouwen-Duiveland
voor geruime tijd vex-loren zijn
geweest.
Gevecht om Kruisland
De grote strijd om het behoud
van Kruisland en de Cruysland-
se polder is de vijfde, en de
grootste ovex-winning op het wa
ter gewox-den. Deze strijd heeft
zich vooral afgespeeld aan de
„Witte Ruyter", op de weg van
SteenbergenLepelstraat, even
voor „Dasseixberg". Hier spoelde
het water vanuit de Westlandse
polders over de weg en zette het
Watex-hoefje onder Ongeveer één
meter stond het op de grote ver
keersweg Steenbergen-Bex-gen
po Zoom. toen men zowel vanuit
Bergen op Zoom als vanuit
Steenbergen begon met het aan
leggen van een zandzakkendam
op de weg. Als leeuwen hebben
de militairen daar gevochten.
En slechts zeer langzaam vor-
derde het werk. Daardoor kx-eeg
het water de gelegenheid steeds
verder te stromen uit de West
landse polder in de ï-ichting van
Welbei-g. Zolang de militairen,
die op een kilometer afstand van
elkaax-, naar elkaar toe begonnen
te werken, nog geen contact
hadden, stroomde hét Westland
se water de weg ovex\ Het Oud-
land en de Molenweg' in Steen-
bergeix schoten daardoor onder
en moesten worden ontruimd.
Nog verder ging de stroom: de
Boomdijk 'tussen Welberg en
Roosendaal) werd bereikt en
brak door. Hierdoo schoten de
oude en de nieuw Cromwill
polders ondei\ Nog steeds had
den de twee groepei militairen
aan de „Witte Ruyter" nog geen
contact gemaakt. Di. ïaatste bar
rière voor Kruisland was toen
nog de Groene dijk. Hier werd
gewerkt mét'dé moed der wan
hoop. Helaas sloeg ook dit dijkje
door, en de weg naar Kruisland
lag open.... Onmiddellijk be
sloot men tot evacuatie.
Toen, Donderdagmiddag kwam
het grote nieuws: De Limburgse
jagers hebben de Boomdijk
dicht, en.... de ploeteraars aan
de „Witte Ruyter" hebben el
kaar bereikt: een dam van een
kilometer lengte is opgeworpen;
het water blijft in het Westland,
de druk op de herstelde Boom
dijk wordt minder, en Kruisland
is gered.
Een nieuw plan
Het is duidelijk dat men de
veroverde vestingen thans met
de meeste zorg bewaakt. Doch
daarbij blijft het niet: men is
thans begonnen met de uitvoe
ring van een nieuw plan: de
herovering van de Westlandse
polders. Aan één zijde zijn de
dijken van dit gebied door voort-
(Zie pag. 3)
Suurlioff in het
noodgebied
(Van onze coiTespondent)
HALSTEREN, 6 Febr. De mi
nister van Sociale Zaken de
heet Suurhoff heeft vandaag een
bezoek gebracht aan het nood
gebied in West-Brabant. Op het
gemeentehuis in Halsteren liet
ae minister zich door de bux^ge-
meester, mr Eikhuizen, voorlich
ten over de situatie.
JL
ROTTERDAM, 6 Jan. (ANP).
Dat de rechter niet terugdeinst
om zware straffen vit. te spre
ken tegen diegenen, die de'wa
tersnood benutten om het wei
nige te stelen van de mensen,
die bijna alles hebben vex-loreri,
is vandaag weer eens bewezen.
Een 27-jarige matroos in Rot
terdam, die Zondagmox-gen uit
een sigarenwinkel 20 pakjes si
garetten had gestolen is veroor-
Geeld tot een gevangenisstraf
van zes maandexx. De veroor
deelde werd na de x-echtzitting
onmiddellijk in hechtenis geno
men.
Een fabrieksarbeider te Vlaar-
dingen, die een paar laarzen had
gestolen van een hoeveelheid
laarzen, die voor de noodgebie-
den waren bestemd, krees vijf
maanden. Ook deze veroordeel
de werd onmiddellijk in hechte
nis genomen.
Een inwoner uit Hontenisse
was er niet beter aan toe. Om
dat hij zich enige aan de dijken
aangespoelde goederen had toe
geëigend kreeg' hij eveneens een
gevangenisstraf van vijf maan
den.
NOODGEBIEDEN
DEN HAAG, 6 Febr. (ANP).
De Nederlandse regering i/xeeft
een beroep gedaan op de bevol
king van de niet-getroffen ge
bieden niet te trachten naar de
noodgebieden te eaan. Dergelij
ke bezoeken bemoeilijken de
reddingswerkzaamheden.
Wij hopen dat Steenbergen
niets zal overkomen en wij
wensen U sterkte, zo schreef
een arts uit Oosterbeek naai
de dames-telephov.isten in
Steenbergen en hij stuur
de hen een groot pak choco
lade en sigaretten. De dokter
was de meisjes erkentelijk
omdat se hem in de onheils
nacht van Zondag op Maan
dag zo voortreffelijk hadden
geholpen, ondanks alle drukte.
Drukte: Als het ergens druk
is geweest die eerste dagen
(en ook nu nog), dan was dit
wel op het Steenbergse tele
foonkantoor. Nacht en dag
waren de meisjes daar in de
weer, en het is vooral aan hun
buitengeivone inspanning te
danken dat de ontzaggelijke
hoeveelheid ijl-gesprekken
die voor de hulpvoorziening
nodig waren op de kortst mo
gelijke tijd konden plaatsvin
den.
o 5?
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 6 Februari Het nieuwe departement van
Maatschappelijk Werk, waarin de schilders en de stucadoors nog
werkten, is plotseling voor een zware taak komen te staan. Het
moet leiding geven bij de oplossing van d^ problemen op het
terrein van de Maatschappelijke zorg, die door de watersnood
zijn opgeroepen. Het ging hierbij op de eerste plaats, zoals de
secr. generaal, mr P. Werner, ons vertelde, om een noodregeling.
Duizenden staan zonder mid- uitkeringen kunnen gaan tot 90%
delen. Dé regeling, die hierin
moet voorzien, mocht geeiv nieu
we regeling zijn, ten aanzien
waarvan verschillen over uitleg
en gebruik kunnen rijzen. De
noodregeling, die met ingang van
1 Februari in werking is getre
den, is daarom dezelfde als die
direct na de oorlog, voor de oox*-
logsslachtoffers heeft gegolden
en die de gemeentebesturen dus
kennen.
Iedex-een, die als gevolg van de
ramp zonder bestaansmiddelen is,
kan er gebruik van maken. De
van het inkomen en in bepaalde
gevallen nog daarboven. Op het
ogenblik wordt gewerkt aan een
nieuwe regeling, die rekening
houdt mt de kosten, die huis
vesting van geëvacueerden met
zich brengt.
Daarnaast heeft het nieuwe de-
pai-tement een oi'ganisatie in het
leven gei'oepen, die op het brede
terrein van de maatschappelijke
zorg werkzaam zal zijn. In de
provincies zijn de opbouworga-
nen de trefpunten, waar mensen
en mogelijkheden kunnen wor-delen verbonden.
den gecoördineerd. Waxxneer dit
niet mogelijk blijkt te zijn, kan
het in deze organisatie als top
orgaan fungerend departement
van Maatschappelijk Werk zulks
in breder verband pogen te doen.
Het dirigeert werkers van de ene
px-ovincie naar de andere. Zulks
geldt bok voor goederen, waar
aan gebrek blijkt te zijn en
waarbij dan ook het, aldus mr
Werner, niet genoeg te roemen
Rode Kruis wordt ingeschakeld.
Niet van huis
Het besluit om vooralsnog' geen
kinderen naar het buitenland te
zenden, is reeds bekend. Het
werd door het departement van
Maatschappelijk Werk genomen
in overleg met de organisaties op
het terrein van de kinderzorg.
Als argumenten heeft men
hierbij laten gelden, dat de ou-
dei's, onder- de huidige omstan
digheden nog moeilijker dan an
ders afstand van hun kinderen
zouden willen doen en aan de
verbreking van de gezinsband
zijn eveneens juist nu grote na-
