Kruiningen:
drie maal geëvacueerd
Tussen Rijn en Schelde
Omvang van postpakketten vervoer
met 2 miln. stuks toegenomen
Men WIL wel weer maar men
KAN eenvoudig niet
Kunst
in Nederland
r
Proeven met containers om het
smijten te voorkomen
DE TIJD
ZATERDAG 7 MAART 1953
PAGINA 9
Waar Zuid-BeVtAand verloopt in de Wester-Schelde
8-14Maart
Opera
Frclschtite (Nieuwe bezetting) Jan v. Manl-
gem, Nel Duval, Siemen Jongsma, Paolo
Gorin, 8 Maart 1 u. Stadssch. Amsterdam
Butterfly met Lenora Lafayette, 9 Maart,
8 u„ Schouwburg Rotterdam
Bohème 10 Maart, 8 u., Stadsschouwburg,
Amsterdam
Ballo in Maschera met Frans Vroons, 12
Maart, Stadsschouwburg, Amsterdam
Groningse Orestver. Ab.-concert Naum
Sluszny, piano 11 Maart, 8 u. Harmonie
Groningen
Concerten
Concertgebouw: Concert voor niet-Am-
sterdammers, o.l.v. Franz André, met Cor
de Groot, 8 Maart 2.30, Concertgebouw
Amsterdam
Ab.concert o.l.v. Eduard van' Beinum,
met Theo van der Pas, 11 en 12 Maart
8.15, Concertgebouw Amsterdam
Concert o. 1. v. Ed. v. Beinum. met Bhia
Berghout en Theo van der Pas, 14 Maart
K. en W. Den Haag
Residentieorkest: Concert o.l.v. W. van
Otterloo, met Jolle Huckriede, clarinet,
12 Maart, 8 u., Stadsgehoorzaal Leiden
Concert o.l.v. W. van Otterloo, met Theo
Olof, viool, 13 Maart, 8 u., Kunstmin
Dordrecht
Rotterdams Philh. Orkest. Laatste Zon
dagochtendconcert o.l.v. Ed. Flipse, met
Alex v. Amerongen (eerste uitvoering
pianoconcert van Henri Gagnebin),
8 Maart, 10 u. Colosseumthealer
Rotterdam
Utrechts Sted. Orkest. Concert o. 1. v.
Ignace Neumark, met Daniël Wayenberg.
piano, 9-Maart, S u, Tivoii Utrecht
Ab.-concert o. 1. v. Ignace Neumark, 11
Maart 8 u., Tivoh Utrecht
Idem 12 Maart, 8 uur, De Vereniging
Nijmegen
Gelders Orkest. Ab.concert o.l.v. Jan Out,
met Louis Thérèse Fourneau. 8 Maart,
3 u. Musus Sacrum Arnhem
Volksconcert o.l.v. Jan Out, met Éliane
Richepin, piano, 11 Maart, 8 u., Musis
3 u., Musis Sacrum Arnhem
ld. 10 Maart. 8 u.. Grote Kerk Apeldoorn
ld. 12 Maart, 8 u.. Zeehorst, Ede
ld. 13 Maart, 8 u., De Vereniging
Nijmegen
Maastrichts Sted. Orkest. Concert o.l.v.
André Rieux, met Leon Fleisher, piano,
9 Maart, 8 u.. Stadsschouwburg, Heerlen
Volksconcert o.l.v. André Rieux, met
Math. Niël, piano, 11 Maart, 8 u., Staar-
zaal Maastricht
Matfhaus-Passion
Amsterd. Oratorium-koor met H.O.V.,
o.l.v. Piet v. Egmond, 10 Maart. 7.30
Concertgebouw Amsterdam
Haags Toonkunstkoor met Residentieor
kest o. 1. v. Willem van Otterloo, 10 en
11 Maart, 6.45 K. en W. Den Haag
Z.-Ned. Bachstichting met Brab. Orkest
o.l.v. Frans v. Amelsvoort, 9 en 10 Maart,
7,30 St. Maartenkerk Zaltbommel
11 Maart, 7.30 Ned. Herv. Kerk
Waalwijk
Hilv. Oratorïumvcreniging met H.O.V.,
12 Maart Hilversum
Enschedees Toonkunstkoor met Overijs
sels Philh. Orkest, 10 en 11 Maart
Enschede
Toonkunstkoor Leeuwarden o. 1. v. Piet
Post. mot Pryck Orkest, o. v. Key K.et,
12 en 13 Maart, 7.30, Grote Kerk
Leeuwarden
Toneel
Première:
Een schot valt van Agatha Christie, on
der regie van Frits van Dijk, 14 Maart
8 u, b Rott. Toneel, Schouwburg
Rotterdam
Andere voorstellingen
King Lear (A.T.G.) met Alb. van Dal-
sum, 9 en 10 Maart, 7.30 u. in Kon.
Schouwburg Den Haag
12 Maart, 7.30 u. in Schouwburg
Utrecht
14 Maart, 7.30 u.. Schouwburg Haarlem
Hendrik IV (Rott. Toneel) met Ko van
Dijk, 9 Maart, Schouwburg Deventer
10 en 11 Maart, Schouwburg Arnhem
Koopman van Venetië (Neef. Comedie),
9 Maart Musis Sacrum Baarn
Via Lissabon (Ned. Comedie), 8 Maart
8 u., Schouwburg Utrecht
10 Maart Middelburg
13 Maart Hengelo
14 Maart, 8 u. Schouwburg Arnhem
Heilig Experiment (Haagse Comedie), 8
Maart 2 u. en 14 Maart, 8 u. Kon.
Schouwburg Den Haag
Acht personages op zoek naar een schrij
ver (A.T.G.)9 en 10 Maart. 8 u Stads
schouwburg Haarlem
14 Maart, 8 u. Stadsschouwburg
Amsterdam
Staatszaken (Haagse Comedie), 9 Maart,
8 u. Schouwburg Utrecht
10 Maart, 8 u. Schouwburg Rotterdam
11 Maart, 8 u. Stadsschouwburg
Amsterdam
13 Maart, 8 u. Kon. Schouwburg
Den Haag
De Ander (Comedia) met Rika Hopper, 9
en 10 Maart Hoorn
14 Maart. 8 u. Schouwburg Urecht
Welkom Thuis, Helena (Ned. Comedie),
11 Maart, 8 u. Schouwburg Utrecht
12 Maart, 8 u. Kon. Schouwburg
Den Haag
14 Maart, 8 u. Gooiland Hilversum
Gevecht met de zoon (Puck), 14 Maart
Kath. Leven Eindhoven
Bonaventura (Rott. Toneel), 11 Maart. 8 u.
Kon. Schouwburg Den Haag
Hemelbed (Rott. Toneel), 8 Maart, 8 uur
Schouwburg Rotterdam
Tentoonstellingen
Elf tijdgenoten uit Parijs, tot half April.
Sted. Museum, Amsterdam
Franse wandtapijten. Overzicht moderne
Franse wandtapijtkunst, tot 16 Maart in
het Gemeentemuseum Arnhem
Lucas van Ley den en tijdgenoten, tot 13
April in Prentenkabinet van Museum
Boymans, Rotterdam
De Onafhankelijken, 5 Maart13 April in
het Sted. Museum te Amsterdam
Kring van Tekenaars, 6 Maart—2 April in
Museum Fodor, Keizersgracht 609,
Amsterdam
Leven en Wonen, tentoonstelling over mo
derne huisinrichting, in het Stedelijk van
Abbemuseum, Eindhoven
Groningse kunstenaars: Hedendaagse
Beeldende Kunstenaars uit de provincie
Groningen; Museum van Oudhe
den Groningen
Herman Kruyder. Overzichtstentoonstelling
tot 16 Maart in het Gemeentemu
seum, Den Haag
Aanwinsten sinds 1945. Gemeentemuseum,
Den Haag
Kees Verwey. Overzicht van zijn oeuvre,
tot 1 April, in het Stedelijk Museum
..Het Prinsenhof", Delft
Pror. H. J. Wolter. Herinneringstentoon
stelling in „Artl et Amicitiae", Rokin
hoek Spui, Amsterdam
Stephaan Couwenberg, tot 12 Maart bij
Santee Landweer, Keizersgracht 463,
Amsterdam
Kees Andrea en J. Gregoor: Universïteits-
huis, Utrecht
All Goubitz en Juïes Vermeire, resp.
aquarellen en beeldhouwwerken, tot 21
Maart bij Huinck en Scherjon, Heren
gracht 469, Amsterdam
Sarika Góth tot 28 Maart bij Kunstzaal
Van Lier, Rokin 126 Amsterdam
Harmen Meurs, schilderijen, gouaches en
tekeningen, tot 16 Maart in Rott. Kunst
kring, Witte de Withstr. 35,. Rotterdam
Louis Schrlkkel, tot 15 Maart, in Pano
rama Mesdag, Zeestraat 65 B, Den Haag
Wout van Heusden, grafiek, tot 21 Maart
in „Le Canara", Spuistraat 2G5,
Amsterdam
lTajirl en Alechinsky, plastieken, schilde
rijen en grafiek, tot 11 Maart bij Kunst
handel Martinet, O. Z. Voorburgwal 100,
Amsterdam
Jo Kropf tot 15 Maart in Pulchri Studio,
Den Haag
FUarski tot 12 Maart in 't Oude Wevers-
huys, Amersfoort
Ned. Letterkunde in honderd schrijvers,
tot 7 April, Rijksmuseum, Amsterdam
(Van een onzer verslaggevers)
Even voorbij Hansweert schünt dc wereld op te houden. Het lijkt wel alsof
reeds daar het eiland Zuid-Beveland verloopt in de Westerschelde. Maar
uit de yle mist van deze voorjaarsmorgen lcomt een dulcw opdagen in de
verte: het communicatie-middel van het dorp Kruiningen met de rest van de
wereld. Er is nog een plaatsje voor me tussen twee Zeeuwse vrouwen op water
laarzen, van wie er een vertelt, dat ze naar ,,Kruningen gèèt" om nog eens te
zoeken naar de verloren spaarcenten. Ze zal gauw moeten zijn, want vóór het
weer volop middag is, zullen de meeste huizen tot aan de goot in het zeewater
staan in Kruiningen. In hetzelfde Kruiningen, waar vanmorgen de vogels, die in
de met stro, tafels en stoelen beladen bomen stoeiden, een schetterende wirwar
van tonen in de prachtige ochtendlucht verloren kwetterden.
Eens een zindelijke wereld
met zonovergoten straten
De burgemeester is met zijn naaste
medewerkers in een noodsecretarie te
Hansweert. Het raadslid Suy neemt in
het geteisterde Kruiningen wat hij
noemt „de honneurs" waar. Hij weet al
les te vertellen van Kruiningen. Maar
dit „alles" is geen opwekkend verhaal.
Het is het trieste relaas van een dorp,
dat in dertien jaar tijds vier keer door
het water werd ingesloten of over
stroomd, en waarvan de bewoners in
diezelfde tijd drie maal moesten worden
geëvacueerd.
Het begon in November '39. „Ze dach
ten toen, dat Hitier al zou komen," zegt
de heer Suy, .,en daarom lieten ze onze
polders onderlopen." Wel, Hitier kwam
toen nog niet, en in Maart 1940 waren
de gronden droog en zaaiden de boeren
weer. De tiende Mei: Kruiningen rond
om in het water en de inwoners geëva
cueerd. Veertien dagen later weer terug.
Werken, zaaien. Tot acht October 1944:
Weer water, weer evacuatie. Vijf jaar
later was alles normaal. Kruiningen op
nieuw een welvarend dorp. En nu
schrijven we Maart 1953. De balans is
dezo: Meer dan zestig mensen verdron
ken, drieduizend mensen dakloos, dertig
boerderijen van de kaart, 200 huizen in
gestort, 150 huizen zwaar beschadigd en
de overige 400 woningen beschadigd en
onbewoonbaar om de eenvoudige reden,
dat ze iedere zes uur weer bijna alle
maal tot aan de zolder vol water komen
te staan.
„Redden?!" De mannen, met wie ik in
het lokaal van de Rijkspolitie op de
Markt (het hoogste punt) sta, tonen zich
alleen maar verbaasd over mijn schuch
tere vraag. „Maar m'n goeie man, er viel
niets anders te redden al j'n eigen le
ven," roept er een. ,,'s Morgens om vijf
uur waren hier al mensen verdronken
en voor de zon opging dreef Ko Brandt
al met zijn vrouw op het dak van zijn
huis naar Waarden." De heer Suy ver
duidelijkt de verbazing; In de dijk bij
Kruiningen zijn drie gaten geslagen: één
van 250 meter lang en twee van vijf
honderd meter. Het water kwam op een
hoogte van enkele meters aanstormen en
liet nauwelijks de gelegenheid het vege
lijf te redden. Een uur ongeveer nadat
de noodklok was geluid, die eerste Fe
bruari, stond het water ruw twee meter
tachtig op de lage gedeelten en ruim één
meter op de Markt. Bij de tweede vloed
's avonds moet het water in de polder
een hoogte van drie meter vijfenzestig
bereikt hebben. De vissers van Yerseke
en Wemeldinge hebben de bewoners van
de laaggelegen gedeelten gered. Som
migen van hen moesten uit bomen wor
den gehaald of van de steiger, die voor
een nieuwbouw stond. Bij de ebstand van
die Zondagnamiddag werden de inwo
ners van Kruiningen geëvacueerd.
Slechts een zestigtal, bewoners van de
Markt, bleef en is er nu nog.
Belgische landbouw
sterk gekant tegen
Europ. douane-unie
Het Nederlandse initiatief tot oprich
ting van een douane-unie door de zes
landen van de Europese Kolen- en Staal
Gemeenschap heeft ia Belgische land-
bouwkringen een heftige reactie ver
wekt.
De Belgische boerenbond heeft de
Belgische eerste minister een telegram
gezonden, waarin de bond verklaart zeer
bezorgd te zijn over cie besprekingen te
Rome en waarin hij ei.' op aandringt het
Nederlandse voorstel slechts in overwe
ging te nemen, nadat een overleg zou
zijn gepleegd met de Belgische land-
bouwkringen.
De Nederlandse beslissing, zegt de
bond, is genomen zonder de Benelux-
partners te raadplegen. De boerenbond
is van oordeel, dat uitvoering van de
Nederlandse voorstellen, indien van te
voren geen beschermende maatregelen
zouden worden genomen, ertoe zou
leiden, dat het levenspeil van de Bel
gische arbeiders sterk zou dalen, en de
ondergang zou betekenen van talrijke
landbouwsectoren.
„In plaats van het levensniveau van
de betrokken volkeren voor ogen te
hebben", aldus de boerenbond, „schijnt
Nederland dit terug te willen brengen
tot het zijne. De Belgische Boerenbond
is daarom van oordeel dat meer dan
ooit grote waakzaamheid geboden is."
Eeuwen dooreen
In de Kruiningse polder heeft het wa
ter de tijdperken dooreen gesmeten.
Nieuwe stenen, die kennelijk van een
boerderij zijn, die honderden meters
verder heeft gestaan, liggen er naast en
tegen geweldige brokken bruine veen
grond uit de praehistorie. Deze zijn los
geslagen vanonder de dijk en de polder
ingedreven.
De eeuwenoude bodem van Zuid-
Beveland, die schuilging onder tien
tallen meters jongere grond, ligt nu
weer aan de oppervlakte in de vorm
van honderden reusachtige blokken
turf. De polder is totaal verwoest:
waar vroeger blokken bouwland op
ongeveer een meter ónder het weg-
oppervlag lagen, ziet ge nu een grij
ze zandberg bezaaid met deze turf
en resten van huizen en huisraad.
Enkele honderden meters van de
vroegere Veerhaven ligt de stalen
ponton, die honderdvijftigduizend
kilo's weegt, als een zielig ding op
het zand. Betonnen wegdekplaten
liggen verspreid als achteloos ver
loren kachelhoutjes, watergangen
van twee of drie meter diep zyn vol-
geslibd en boomgaarden liggen half
weggespoeld of gedeeltelijk onder
het zand.
En wanneer het hoog water is, wordt
dit alles gelijk een zij-tak van de Wes-
ter-Schelde, Zes uur later worden de
verwoestingen voortgezet: want het is
het afgaande water, dat de meeste scha
de aanricht. De vloed immers komt re
gelmatig op; bij eb echter blijft het wa
ter aanvankelijk op bepaalde plaatsen
„hangen", waarna dan een groot verval
ontstaat, dat het water de kracht van
vernieling geeft.
Van dijkherstel is bij Kruiningen nog
niet veel te merken. Het schijnt echter,
Katholiek ziekenhuis
te Parimaribo
Binnenkort uitbreiding
en modernisering
Het grote katholieke ziekenhuis te
Paramaribo, dat zijn ontstaan dankt aan
de vrijgevigheid der Nederlandse katho
lieken, zal in de komende maanden ge
heel worden uitgebreid en gemoderni
seerd.
De bouwplannen, die berusten op het
initiatief van de apostolische vicaris van
Suriname, mgr. Kuypers C.SS.R. be
ogen op de eerste plaats het aantal bed
den, waarin in Suriname dringend be
hoefte is, te vergroten. Daarnaast beoogt
men de bouw van verschillende onder
delen, die nodig zijn uit technisch oog
punt, teneinde het ziekenhuis aan alle
moderne eisen te laten voldoen. Men
hoopt achtereenvolgens te beginnen met
de bouw van een kapel en een zuster
klooster. Daarna begint men met een
nieuwe vleugel, een polikliniek, een
operatie-afdeling en nieuwe gebouwen
voor administratie en apotheek.
dat men begonen is met de versterking
van de binnenzijde der stukken, die nog
overeind staan.
Maar
een
wiek
„We zullen nog even op de toren gaan
kijken, dan kunt u een overzicht krij
gen." Een overzicht.Water en ruïnes,
maar daarover straalt de zon gelige
glansplekken en onder ons kwetteren de
vogels. Hier en daar zijn mannen bezig
met het slik uit hun huizen op straat te
smijten. „Ze houden het van dag tot dag
bij," zegt de agent van politie, die naast
ons op de toren staat, „want vanmiddag
komt er weer nieuw." En tóch, als je
daar niet aan denkt, dat er vanmiddag
weer "nïeuW komt. dandan kun ;ie
je indenken, dat het inderdaad weer
een zindelijke Hollandse wereld in deze
zonovergoten straten zal worden.
Het is zelfs of die molen daarginds
weer wel onmiddellijk gaan draaien wil,
was het niet, dat hij maar één wiek
meer had. En dat is het nu in Kruinin
gen: Ondanks alles wat er de laatste
jaren gebeurd is, wil men weer wel,
maar men kan eenvoudig niet. Er zijn
geen wieken om te draaien; er zijn
een maand na de ramp nog geen
grondvesten om een nieuwe dijk op te
bouwen.
Een uur nadat ik met de dukw uit
Kruiningen vertrok, is het water weer
gekomen tot aan de zolders. Steeds maar
verder vretend, „want als je hier des
avonds of 's nachts door de straten bag
gert, hoor je telkens epnieuw weer stuk
ken huizen in mekaar zakken," zei die
agent vanmorgen.
Beeld van het verdronken Krui
ningen met een karavaan wagens
op de achtergrond, die de bezittin
gen uit het stadje wegvoeren.
het probleem van de Schel-
de-Rijnverbinding onder het
aspect van de Belgisch-Ne
derlands-Luxemburgse Unie wil be
zien, komt tot de bevinding, dat hij
het moet laten bij een zeer globale
beschouwing wegens ontstentenis van
concrete gegevens. De commissie van
Cauwelaert-Steenberghe heeft wel
zeer veel feiten voor de kennis van
het vraagstuk bijgedragen, doch zij
heeft er nauwelijks aan gedacht, dat
het vraagstuk zich tegenwoordig af
speelt in het perspectief van een
economische unie. Zij heeft er zich
derhalve toe beperkt de zaak te be
zien van twee rivaliserende stand
punten uit. bepaald door nationale
economieën. Over gemeenschappelijke
economische belangen, over gezamen
lijke interne economische politiek,
over gezamenlijke handelspolitiek te
genover het buitenland, over redelijke
onderlinge verdeling van het verkeer
geen woord.
Er zijn dus weinig of geen gege
vens, wanneer men zich tracht re
kenschap te geven van de vraag, wat
de Rijn-Scheldeverbinding betekenen
kan in een geïntegreerde wereld,
waarbij vooral te bedenken valt, dat
de waterwegen ten Zuiden van Ant
werpen voor Nederland een direct be
lang kunnen krijgen, alsmede bij
nog verder gaande integratie het
Noord-Franse kanalenstelsel in een
gezamenlijke volkshuishouding opge
nomen kan worden. Maar al zijn dit
dan voorlopig nog onbekende facto
ren, het aspect der Economische Unie
moet toch in het algemeen in onze
gedachten blijven, willen wij niet te
rugvallen In de heilloze concurrentie
strijd, die België en Nederland in de
twintiger jaren de oplossing heeft
doen missen.
Bezien wij dus tegen deze achter
grond het vraagstuk van de verbin
ding tussen de Rijn en de Schelde,
dan kan men zonder gepassionneerd-
heid de oplossingen, die zich voor
doen beschouwen. Op grond van de
geografische situatie zijn ze in te
delen in twee groepen: de oplossing
in de tussenwateren en de oplossing
ten Oosten daarvan, n.l. in de Bra-
brantse vastegrond. Hiermee zijn
slechts categorieën van oplossingen
aangegeven, waarbinnen varianten
mogelijk zijn. De tweede categorie
levert in de een of de andere vorm
een Moerdijkkanaal op. Tot de eerste
categorie behoort de thans bestaande
verbinding t.w. de Schelde, de Wes-
ter-Schelde, het kanaal van Hans
weert naar Wemeldinge, de Ooster-
schelde, Keeten. Mastgat, Zijpe,
Krammer, Volkerak, Hellegat, Hol-
landsch Diep. De Belgen achten deze
verbinding onvoldoende. De Neder
landse scheepvaart heeft er daar
gelaten het feit, dat er weinig dingen
in deze wereld volmaakt zijn en zeker
gecompliceerde zaken als waterwe
gen geen bezwaren tegen.
In de huidige verbinding bevindt
zich een kunstwerk, dat als zodanig
buiten de oorspronkelijke opzet van
de verbinding via de tussenwateren
valt, het kanaal Hansweert-Wemel
dinge, tien kilometer lang. Het dient
na 1867 ter vervanging van de weg
door het Kreekrak, dat werd afge
damd ten behoeve van de spoorweg
verbinding tussen Zuid-Beveland en
de Brabantse vastewal. Nederland
heeft dit kanaal aangeboden om je
gens Eelgië zijn verdragsverplichting,
de verzekering van een goede vaar-
verbinding tussen Rijn en Schelde, na
te komen.
Het merkwaardige feit doet zich nu
voor, dat de Belgische bezwaren
sedert het midden van de vorige
eeuw veranderd zijn. ïn 1867 en voor
afgaande jaren heeft het in België ge
stormd tegen het kanaal door Z.-3eve-
land, zozeer zelfs dat er Belgische
stemmen opgingen, die Nederland in
a'ille ernst cle oorlog wilden verklaren.
De reden daarvan was, dat Nederland
het Kreekrak had afgedamd en een
andere, door België slechter geachte
miliummiiiimimiiiiiiuHiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiii iiimiii
In 1867 gingen er in België
stemmen op om Nederland
in ernst de oorlog te ver
klaren in verband met de
afdamming van het
Kreekrak
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiii
en langere verbinding daarvoor in de
plaats stelde. Thans geven de Belgen
als een van hun officiële bezwaar
punten nog wel op, dat wy de oude
vaarweg naar het Westen hebben
verlegd en de oorspronkelijke n a-
t u ur 1 y k e weg hebben afgedamd en
verwaarloosd, waaruit een zeker
vasthouden aan de oude weg blijkt,
hetgeen tot goed begrip van de rest
van de argumentatie van belang is.
Maar de bezwaren tegen het kanaal
door Zuid-Beveland op zichzelf zijn
feitelijk verdwenen. Het kanaal zelf
wordt ook door de Belgen blijkbaar
voldoende geacht. Er is tussen de
beide partyen thans geen strijd over.
Wel hebben de Belgen bezwaren
tegen door hen gevaarlijk geachte
toegangen en traagheid van de door
vaart bij de sluizen door de Ne
derlanders overigens bestreden
doch hun voornaamste bezwaren con
centreren zich niet meer op het ka
naal, maar op de moeilijkheden van
de vaart door de overige (natuur
lijke) tussenwateren, alsmede nog op
de verlenging van de vaart, die de
aanleg van het kanaal heeft meege
bracht.
Een heel merkwaardig, door de
Belgen op de voorgrond geplaatst
argument is het semi-maritieme ka
rakter van de tegenwoordige weg in
vergelijking met de oorspronkelijke
weg. Zij bedoelen hiermee te zeggen,
dat tengevolge van de verplaatsing
van de verbinding naar het Westen
(tot op de lijn WemeldingeHans
weert) de schepen zich verder in
open vaarwater moeten begeven en
blootgesteld zijn aan de golven en
winden van de brede zee-armen, ter
wijl voor 1367 de scheepvaart ver
landinwaarts kon blijven en beschut
was door de eilanden. Dit laatste kan
slechts waar zijn in zoverre als de
schepen, na door het Kreekrak ge
varen te zijn hun weg door de Een
dracht kozen en aldus achter Tholen
en St. Plnlipsland bleven. Maar uit
de argumentatie, die over en weer
wordt gegeven blijkt niet, dat de
Eendracht vroeger op enigszins be
langrijke schaal werd gebruikt. De
Belgen hebben er in geen enkele pu
blicatie met een woord over gerept,
en het is ook wel begrijpelijk, dat de
Eendracht niet de aangewezen vaar
weg heeft gevormd, omdat dit water
met drempels en andere ondiepten
zat en de baggertechniek van die da
gen het nog lang niet ver genoeg ge
bracht had.
De scheepvaart is derhalve niet
verder naar liet Westen verplaatst,
doch is in hoofdzaak gebleven op de
hoogte, waar zy zich toch al voltrok.
In een aantal gevallen is zij bepaald
meer Oostwaarts terecht gekomen.
By langdurige Oostenwinden en lage
waterstanden moesten de schepen
soms instede van het Kreekrak de
weg door het Sloe tussen Zuid-Beve
land en Walcheren kiezen. Als gevolg
van dit feit zyn dus de maritieme
bezwaren van de bestaande weg niet
al te zwaar te tellen. Des te minder
bij de tegenwoordige moderne, sterke
en krachtige schepen. En stromingen
en geulen hebben nooit behoord tot
de onoverkomenlijke obstakels voor
schippers, die hun beroep verstaan,
mits natuurlijk de geulen op diepte
en afdoende bcbakend worden ge
houden, hetgeen dan ook geschiedt.
De grotere lengte van de weg kan
op zichzelf bezwaarlijk ontkend wor
den. De Belgen stellen haar op 40 krn.
op de oorspronkelijke 74 km., het
oponthoud in de twee sluizen van het
kanaal inbegrepen. Het ligt er veel
aan of men meet door de min of meer
hypothetische route door de Een
dracht dan wel van de route door het
Keeten uit. Doch ook de verlenging
kan moeilijk een doorslaggevend
argument worden genoemd. Op do
totale vaart vallen rusttijden van het
scheepspersoneel, die gunstig en on
gunstig gekozen kunnen worden. In
zonderheid voor de langzamere sche
pen valt de vaart veelal zo te kiezen,
dat men aanzienlijk voordeel van het
getij heeft. En tenslotte dient bedacht
te worden, dat een verlenging van
een vaarduur in deze orde van groot
te niet zo heel veel uitmaakt. Goede
renvervoer per schip is nu eenmaai
een naar verhouding langzame metho
de, maar zij is dan ook goedkoop.
Dat geldt heel in het bijzonder
voor het vervoer op de natuur- rsi
lijke wateren tussen Rijn en vAi^j
Schelde.
J
Snelheid en omzichtigheid moeilijk te combineren
Vliegveld Haamstede voor
zware types vliegtuigen?
Er bestaan plannen om het in de oor
log vernielde vliegveld bij Haamstede,
op Schouwen-Duiveland vliegklaar te'
maken voor zware types vliegtuigen. De
Nederlandse Heide Mij. zou hiervoor
een opdracht krijgen. Men wil het veld
in orde brengen door landingsbanen te
maken met ook in de oorlog gebruikte
staalplaten. De aanleg van het veld be
tekent voor het geïsoleerde eiland een
grote verbetering. Niet alleen het ver
voer van ai-beiders kan dan geregelder
geschieden, maar ook de aanvoer van
materiaal zal vlotter kunnen gaan.
(Van onze Haagse redacteur)
Snelheid en omzichtigheid zyn twee desiderata, welke
men lange tijd beide recht kan doen wedervaren, maar
er komt 'n moment, waarop verwerkelijking van de ene
eis bijna onontkoombaar betekent, dat aan de andere tekort
wordt gedaan. Tot deze conclusie kwamen wij na een ge
sprek met een deskundige van de P.T.T. naar aanleiding
van klachten, welke de laatste tyd nogal eens vernomen
worden over de beschadiging van poststukken, met name
van postpakketten.
Vooropgesteld zij, dat deze klachten, gezien tegenover het
totale postvervoer van de P.T.T., slechts gering in aantal
zyn. Niettemin: de klachten zyn er en het Staatsbedrijf ont
kent ze ook niet.
Spaanse boeren en uiensoep. Hoedt U voor
de zon! Waar peulvruchten geen peul of
vruchten zijn. Aan de arroz kent men de
Spanjaard!
T?_~
Het begint al, wanneer u dat vreemde stationnetje pas
seert, waar de pascontröle isl De onnavolgbaar hoffe
lijke manier, waarop de beambte (die tevens soldaat
is) u vragen stelt en uw spullen niettemin degelijk inspec
teert. Of het doordringende geluid, waarmee een Spaanse
boer, ergens in een hoekje, zijn sopa de cebolla (uiensoep,
en hoe!), waarvan de lucht nog doordringender is, naar
binnen slurpt. Of is het die felle zonneschijn, welke aan
alle dingen om u heen een andere kleur en waarde schijnt
te geven? Als het u vergaat als uw nog jonge Lucullus, toen
hij de eerste keer Spanje bezochtzijn brieven naar huis,
naar zijn redactie, kwamen, qua vorm, het beste overeen
met de redevoeringen van een zekere heer de la Manche.
Hetgeen de chef van voornoemde redactie noopte beleefd,
maar tevens dringend te verzoeken, een zenuwarts te raad
plegen, voor zonnesteek of zo. Niet zonder hoed lopen, Ben,
was het nuchtere, maar niettemin wijze woord waarmee de
terechtwijzing besloot....
Denk niet alleen aan de cocido's als het nationale Spaan
se gerecht! Toegegeven, garbanzos die mooie, gele erwtjes
in een laaiend hete tomatensaus, waarin een. krachtige
basis schapen- of varkensvlees, zullen u wat misprijzend
doen denken over de vaderlandse snert hoewel beide een
gemeenschappelijke bron van oorsprong hebben. Maar op
het stuk van peulvruchten (oh, typisch, fantasieloze Neder
landse uitdrukking) kunnen wij trouwens heel goed in de
leer gaan bij de Spanjaarden, of liever, bij hun leerlingen,
de Mexicanen
Nee, stap, als u een beetje aan de helle zon en de droge
hitte gewend is, zo'n gezellige bodega binnen, waar juist
een luidruchtig handgeklap heeft verkond, dat daar een
reizend gitarist en 'n zanger hun droefgeestige canciones be
ëindigd hebben. Vraag aan de eigenaar die waarschijn
lijk tussen het aandachtige publiek zal zitten om arroz
con polio, en eerst dan zal de gitarist weer inzetten....
iemand die arroz bestelt, moet toch Spaans denken. Boven
dien duurt het wel even voordat u begint te eten, want
arroz moet voor iedere gast afzonderlijk worden klaarge
maakt!
Iedere stad heeft haar eigen recept en zeer waarschijnlijk
zal iedere inwoner dat recept weer anders interpreteren.
Het mijne is er dus wellicht een van de vele duizenden,
welke arroz voor de geduldige, maar zorgvuldige fijn
proever tot het nationale gerecht bij uitnemendheid maken
van het land, waar de appelsienen bijna altijd in bloei staan.
Trancheer een malse kip, wrijf deze geducht in met zout
en peper en bak de stukken dan knappend-bruinin een
scheut olijfolie. Bruineer een paar gesnipperde uien, een
onsje gehakte, magere ham, twee grote tomaten en een paar
verse pimiento's afzonderlijk in wat olie, Voeg nu hierbij
een paar kop rijst en breng dan alles over in de eerste
pan. Wees gerust royaal met de peper, doordrenk uw arroz
met versgetrokken bouillon en laat verder maar stoven. U
kunt er doppertjés bij eten, doch ook aspergepunten
dat hangt van uw fantasie èn uw portemonnaie af. Maar
gun u in ieder geval de luxe van een parelend glas vino
Tinto erbij
Wellicht mist u thuis de dromerige sfeer uit die bodega,
dat weemoedig mee-neuriën van de andere bezoekers bij
alle oude en gloednieuwe cantareslastima! Draai een
paar Spaanse gramofoonplalen, doe de gordijnen halfdicht,
als uw ai'roz gereed is, sluit de vochtige mist van onze lage
landen buiten en voel u een goed half uur een Sancho
Panza, die zo van lekker eten hieldik ga vast door
naar Corsica!
BEN VAN AMSTEL
Men heeft hier echter te maken met het probleem, dat om
derwille van het tempo met de postzakken, waarin onze
stukken vervoerd worden, vaak gesmeten moet worden
hetgeen niet bepaald bevorderlijk is voor de conditie van
de inhoud.
Deze onvermijdelijkheid van het smijten doet zich. naar
eenieder kan constateren, voor op de stations, waar in een
minimum aan tijd de postzakken in of uit de trein geladen
moeten worden. Het is geen zeldzaamheid, dat in twee of
drie minuten honderden zakken van het perron naar het
postrijtuig of omgekeerd verplaatst moeten worden. Dat bij
dit transport de hoeken van een boekwerk worden gebroken
of bijvoorbeeld sigaren het niet overleven, is niet te ver
hinderen. Het publiek heeft nu eenmaal recht om een snel
vervoer te eisen en de trein kan niet wachten.
Inmiddels houdt men zich bij de P.T.T.
geruime tijd reeds en bij voortduring
bezig met de vraag hoe het euvel der
beschadigingen ondervangen zou kunnen
worden. Formeel zou men de zaak af
kunnen doen met alle»? te gooien op de
kwaliteit der verpakking. Hierbij zal
echter van beide zijden de redelijkheid
in acht moeten worden genomen. Van
het bedrijfsleven daar gaat het toch in
hoofdzaak om kan niet verlangd wor
den, dat het de verhoudingsgewijze zeer
hoge kosten maakt voor een emballage,
waar dan ook werkelijk maar raak mee
gesmeten kan worden en van de andere
kant mag de afzender, wanneer hij de
geschetste moeilijkheden kent, niet eisen,
dat bij verpakking van een postpakket
in een velletje papier plus een dun stuk
je karton, de P-T.T. er zorg voor draagt,
dat zich geen beschadigingen voordoen.
Het laatste woord hierover kan gespro
ken worden door het Verpakkingsinsti-
tuut-T.N.O. te Delft, waar men door
allerlei proefnemingen kan uitmaken of
een verpakking al dan niet deugdelijk
is. Bij meningsverschil over deze deug
delijkheid kunnen ondernemingen
voor particuliere verzenders zou zulks
te ver voeren op kosten van de P.T.T.
een verpakking bij genoemd instituut
laten onderzoeken, dat dan als een soort
scheidsgerecht optreedt.
Een tweede remedie tegen beschadigin
gen is het voorkomen van een opeen
hoping van poststukken op bepaalde
uren van de dag. De heer Neher, direc
teur-generaal van de P.T.T., heeft er on
langs o.m. uit bedrijfseconomische over
wegingen op aangedrongen, dat niet alle
kantoren en fabrieken hun post eerst
wanneer de werkdag afloopt ter bestel
ling zouden geven. Hierop wordt vaak
geantwoord, dat nu eenmaal de gang van
zaken in de meeste bedrijven zo is, dat
de post eerst in de namiddag getekend
wordt. Deze factorgeldt echter m veel
geringer mate voor de pakketpost en het
is duidelijk, dat er minder gehaast en
dus ook minder gegooid behoeft te wor
den met postzakken, wanneer men niet
die dagelijks terugkerende piek heeft in
het verzendingsproces.
Een derde vraag is of het vervoer,
zoals het thans plaats vindt, op de beste
manier geschiedt. Naar wij vernemen
worden er reeds geruime tijd, om de
omzichtigheid ook bij snel tempo zo
veel mogelijk te beiuaren, proeven ge
nomen met „containers", die de zakken
in grotere hoeveelheden tegelijk uil het
postrtftuig op het perron zouden bren
gen. Deze oplossing blijkt echter in de
practijk minder gemakkelijk te zijn
dan ze er op het eerste gezicht uit ziet.
Hetzelfde is trouwens het geval met tal
van andere ideeën, welke op dit gebied
gelanceerd zijn en worden. De zakken
door een luik in de wagon tussen de
rails te laten vallen, heeft ook z'n be
zwaren: een minder'harde vloer in de
wagons is reeds in nieuwe postrijtuigen
bereikt, maar dan blijft er het pro
bleem van de perrons, die nu eenmaal
niet verend zijn enzoverder
Uiteindelijk draait de kwestie steeds
weer om deze kernvraag: kan men een
perfectie in zorgvuldigheid met een
maximum aan snelheid combineren? De
oplossing hiervoor is nog niet gevonden,
noch in Nederland, noch in andere lan
den. Men zou, gelijk dat bijvoorbeeld bij
de A.T.O. geschiedt, rustig overdag een
wagon met postpakketten kunnen vol-
iaóen en die dan 's avonds laten weg
rijden, doch dan wordt onontkoombaar
aan het vervoerstempo getornd.
De deskundigen van de P.T.T. zitten
op dit vraagstuk te „broeien" niet alleen
vanwege het aspect der beschadigingen,
maar omdat de omvang van het pakket-
tenvervoer enorm aan het toenemen is
in één jaar namelijk maar liefst met
twee millioen stuks! Vermoedelijk is een
van de oorzaken hiervan, dat de handel
tegenwoordig meer in kleine en minder
in grote partijen bestelt. Hoe dit zij. de
P.T.T. is er zich van bewust, dat men
<deze ontwikkeling niet kan negeren en
dat het zaak is diligent te blijven om
dit vervoer ook in de toekomst „aan te
kunnen".
Intern, conferentie
over de B.B.
De hoofden van de Bescherming Be
volkingsorganisaties van de landen van
de Westerse Unie (België, Frankrijk,
Luxemburg, Nederland en het Verenigd
Koninkrijk) hebben 'in Den Haag hun
tiende vergadering gehouden onder
voorzitterschap van mr. F. R. Mijnlieff,
waarnemend voorzitter van de Neder
landse coördinatie-commissie voor de
Burgerlijke Verdediging. De conferentie
werd bijgewoond door vooraanstaande
vertegenwoordigers van de nationale
brandweerkorpsen, die problemen aan-
gaende de organisatie, uitrusting en
brandbestrijdingstactiek gedurende
luchtaanvallen bestudeerden.
Verscheidene belangrijke vraagstuk
ken werden op de conferentie bespro
ken, zoals het ruimen van puin, de aan
schaffingen voor de bescherming bevol
king, de maatregelen voor de bedrijfs-
bescherming en de factoren waarmee
in het belang van de B.B. rekening moet
worden gehouden bij de bouw van
nieuwe huizen en openbare gebouwen.