Ruk de zee kaar tanden uit; pas dan
voelt Nederland zich veilig
Dijken zijn niet bestand tegen
springvloed en orkaan
Eén conclusie geoorloofd:
sluit de zeegaten
Zoetwaterbasins vormen
en verzilting bestrijden
Water belemmert ontwikkeling
van geïsoleerde gebieden
Nationaal belang, dat stad
en platteland zal dienen
Opdracht van
deze tijd
Emigranten uit
de noodgebieden
hebben voorrang
LANDVERBINDINGEN
voor industrievestiging, handel,
boeren, verkeer en ambacht
DRINGEND NODIG
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
HET PAROOL
7
-TERSCHELLING
OPPERVLAKTE EOETWiTER.
8ASIS' EN TE WINNEN LflNO
-VLIELAND
LEE OKc
WlERINGER
MEER
-USSE LISEER -
NOORD
H.OLLAND
WESTÊRPOLOER
DUIDER FOLDER
GELDERLAND
0 'UTRECHT
UTSECHT
HOLLAND-
iGRAVENHAGE
I OPPERVLAKTE ZOETWATER.
BASIN EN TE WINNEN LAND
.VOORNE
ALBLASSER
PUTTENS
xFLAKKEE
S* HERTOGEN BOS
LANG STRAAT
LAND
THOLEN
.BEVELANC
^WALCHEREN
TE WINNEN LAND
TE WINNEN ZOETWATER
SLUIZEN
VtAANDERE®
ZOUTGRENS 19 03
ZOUTGRENS 19*
(Van onze landbouwredacteur)
OET noodlot waardoor Zeeland, Zuid-Holland en Westelijk Noord-
Brabant zijn getroffen, heeft bewezen, dat leven en goed van de
bevolking in het Zuidwesten van het land niet veilig zijn. Het is
gebleken, dat de tegenwoordige zeedijken en de dijken der beneden
rivieren niet bestand zijn tegen een combinatie van springvloed en
orkaan. Het gaat hier niet om een paar kilometer, maar om tientallen
kilometers dijk, die op talrijke plaatsen zijn bezweken onder de opge
zweepte watermassa's van Noordzee en benedenrivieren. Met het
dichten van de thans geslagen dijkgaten zal het gevaar niet geweken
zijn; want door het dichten van een gat in een te zwak gebleken dijk,
ontstaat geen dijk die voortaan tegen de verenigde natuurelementen
bestand zal zijn. Een dergelijke dijk blijft in dat opzicht te zwak,
te zwak op het punt waar hij is hersteld, te zwak ook op de vele andere
plaatsen, waar hij t o e v a 11 i g e r w ij s niet is doorgebroken. Het
enige wat de bewoners van de Zeeuwse, Zuidhollandse en West
brabantse eilanden en polders een hoge mate van veilig
heid verschaft is de gezegende omstandigheid, dat een zo hevig
natuurgeweld als op 31 Januari en 1 Februari ons land teisterde, tot
de buitengewoon grote uitzonderingen behoort.
Maai- de knapste en meest ervaren
mensen kunnen berekenen noch bevroe
den, wanneer zich deze „buitengewoon
grote uitzondering" ten tweede male zal
voordoen. Dat kan evengoed in de loop
van dit jaar zijn als over twintig jaar
of over twee eeuwen. En omdat zij zich
kan voordoen met de hoge mate van
willekeur en onberekenbaarheid die de
natuurelementen eigen is. zullen twijfel
en ongerustheid blijven knagen aan het
geweten van het Nederlandse volk aan
gaande de kansen van het noodlot, dat
deze dagen zijn dramatische karakter
trekken voorgoed in de geschiedenis van
ons land heeft gebeiteld.
Nimmer zal de Noordzoe haar natuur
lijke vijandschap tegen onze kusten op
geven, als gevaarlijke slagtanden houdt
zij de Zeeuwse en Zuidhollandse zee
armen cn haar doorgangen tussen üe
Waddeneilanden tot diep in ons gorrl-
gebied geslagen. Zijn oude en thans
misleidend gebleken gevoel van vei
ligheid zal het Nederlandse volk pas
terugkrijgen, wanneer wij de tanden van
de Noordzee uit ons grondgebied hebben
gerukt, door de zeearmen in het Zuid
westen en de openingen tussen de Wad
deneilanden in het Noord-Westen af te
sluiten.
Bedreigde mensen
Sinds het gereedkomen van de Af
sluitdijk in 1932, biedt Nederland de
Noordzee 1383 kilometer duinen en zee
dijken voordien 1900 km voor het
uitleven van haar vijandschap. En bij
deze enorme lci\stlengte zijn nog niet de
tientallen kilometers dijk geteld langs
de benedenrivieren, waarachter het Land
van Altena. de Alblasserwaard, de Krim-
penerwaard, de polders achter de Amer
en Bergsche Maas, grote delen van het
eiland van Dordrecht, van de Hoeksche
Waard, IJsselmonde, Schieland en Delf
land bescherming zoeken tegen de
destructieve krachten van opgezweepte
watermassa's. In al deze eilanden en
polders omringt door zeearmen en be
nedenrivieren leven drie millioen mensen,
wier have en goed in de gepasseerde
donkere dagen werd bedreigd, van wie
een millioen mensen thans in nood ver
keren, van wie 300.000 mensen alles
hebben verloren, terwijl reeds meer dan
1350 mensen het leven lieten.
Een schok van ontzettting, die tot ver
In de wereld doortrilde, is door het Ne
derlandse volk geslagen. Als de ontzet
ting zal zijn geweken, zullen de onrust
en de veiligheid blijven voortbestaan, tot
dat wat menselijk mogelijk is verricht
zal zijn om een herhaling te voorkomen.
En tot dat menselijk mogelijk moet
het rechttrekken van onze kustlijn wor
den gerekend. Voor het sluiten van de
zeegaten en de Waddenkust pleiten een
aantal klemmende redenen, die wij
elders op deze pagina in veertien punten
kort hebben samengevat.
Argumenten nu bekend
De krachtigste argumenten voor een
dergelyk groots, g-edurfd en moeilijk pro
ject, waren tot Zaterdag 31 Januari 1953
aan het Nederlandse volk en zijn water
schapsdeskundigen onbekend. Nu ken
nen wij deze argumenten, zij hebben zich
als rampspoed en ontzetting aan ons
voorgedaan.
Was dit te voorzien geweest? Wij
kunnen dit niet beoordelen, maar wa
gen het wel te betwijfelen. In ieder geval
geloven wij. dat het verstandig is te
waarschuwen voor degenen, die zich
straks zullen voegen onder de leden van
corns „Ik-heb-het-altijd-wel-gezegd".
Er zijn de laatste jaren een aantal
deskundigen geweest, zowel practijk- als
wetenschapsmensen, die niet geheel
zeker waren van het weerstandsver
mogen onzer waterkeringen op momen
ten van hoge stormvloeden. Dit temeer,
omdat zij de mogelijkheid van hogere
stormvloeden dan zich in het verleden
hebben voorgedaan, niet uitgesloten
achtten.
Hebben deze deskundigen thans gelijk
gekregen? Neen, naar onze mening.
Neen. omdat zij bij hun twiifel aan
gaande de kracht van onze dijken op
kritieke momenten, voorzover ons be
kend. nimmer-verder zijn gegaan dan
het opperen van de mogelijkheid, dat er
op bepaalde plaatsen dijkbreuken zou
den kunnen ontstaan. Dijkbreuken wel-
is-waar die, vergeleken met b.v. een
dertig jaar geleden, thans en in de toe
komst tot steeds erger gevolgen zouden
leiden, omdat:
ten eerste, door het uitdiepen van
de grote scheepvaartwegen de zee
steeds dieper het land kan indringen:
ten tweede, omdat Nederland, in
tegenstelling tot vroeger, niet meer
zo verdacht is op het ontstaan van
dijkbreuken.
Wij hebben ons, het is nu gebleken,
te veilig gewaand, waardoor de waak
zaamheid verslapte.
De elementen reiken verder
Maar van de mensen met kennis en
(Advertentie)
Luistert ook in uw auto naar
nieuws- en weerberichten!
LEVERING EN INBOUW VAN
PHILIPS AUTO RADIO
NIJKERK'S RADIO N.V.
Warmoesstraat 94, Amsterdam.
Telefoon 36883—37337
gezaghebbend oordeel is ons niet be
kend, dat zij in het openbaar met kracht
van argumenten hebben gewaarschuwd
voor do kansen op een ramp, die in om
vang slechts een-tiende zou zijn van wat
thans over ons is gekomen.
De verbeeldingskracht der mensen
reikt voor deze gevallen niet verder dan
de uiterste maatstaven, die de natuur
krachten ons in het verleden te hanteren
hebben gegeven. En wat zich thans heeft
voorgedaan, is in het verleden nimmer
voorgekomen. Verder dan het voor
stellingsvermogen en de wiskundige
berekeningen der mensen, hebben in de
onheilsnacht van Zaterdag op Zondag
de verenigde krachten der natuurele
menten gereikt.
Prijs was te groot
Thans echter weet Nederland wat het
te wachten kan staan en daarmede is
hèt doorslaggevende argument bekend
geworden, dat slechts één conclusie toe
laat: Sluit de zeegaten! Dit zal ons in
de loop der jaren honderden millioenen
kosten, maar dit geld moet er komen,
hetzij dat wij het verdienen, besparen of
lenen. Want dit geld zal geïnvesteerd
worden in de veiligheid van onze be-1
volking en tevens in een zeer rendabele
onderneming, die verhoudingsgewijs niet
duurder zal zijn en meer rendement zali
opbrengen dan het inpolderen van de
Zuiderzee.
Wat echter nog belangrijker is:
het bedrag dat voor die millioenen-
investering nodig is, zou nu en in
de toekomst niet toereikend zijni
om het verlies aan mensenlevens,
de droefheid en de vernielingen
van thans enigermate te compen
seren. De prijs die wij thans voor1
de geopende zeegaten hebben moe
ten betalen is te groot, om over dei
kosten voor het dichten van die,
gaten te discussiëren.
£)E les en de conclusie, die
Nederland dient te trekken
juit de ramp die het getroffen
heeft moet zijn: Sluit de zeegaten van Zeeland en Zuid-Holland en aan
de Waddenkust. Alle wetenschap, practische kennis en ervaring die in
ons land op waterstaatkundig gebied aanwezig zijn, dienen gebundeld te
worden tot dit ene grote doel. Ons volk zal bereid zijn het als zijn grote
opdracht van deze tijd te beschouwen. Moge de regering en ons parle
ment met de ingenieurs van Waterstaat in deze opdracht voorgaan met
grote visie eensgezindheid en inspirerende kracht, dan zal het Neder
landse volk volgen en zyn offers brengen. Dan ook zullen uit deze
donkere dagen de hartvel-wannende krachten geboren worden, die de
^gevleugelde woorden van prinses Wilhelmina tot levende realiteit maken:
Daten wij tonen waarin een klein volk groot kan zijn
Wij laten hier een aantal klemmende redenen volgen die aantonen
waarom het sluiten van de zeegaten en de Waddenkust noodzakelijk,'
verantwoord en gewenst is
1 Achter de meer dan 1400 kilo-
meter lange zeekust is de veilig-
heid van de bevolking in Zeeland,
Westelijk Noord-Brabant, grote delen
van Zuid-Holland en de Wadden
eilanden onder de tegenwoordige om
standigheden niet meer verzekerd.
Advertentie
NATIONALE RAMP
FIRMA VAN ROEKEL maakt,
bekend dat de RRR-fabriek te(
Haarlem de opgedragen orders
niet direct uit kan voeren daar al'
het beschikbare materieel
personeel ter beschikking rampen-1
fonds gesteld is.
(Van onze land
bouwredacteur)
'"TOT heden
1 hebben an
dere overwegin
gen voor het afsluiten van de
zeegaten in de eerste lijn der argu
mentatie gelegen, dan die van
lijfsbehoud voor duizenden Neder
landers. Deze overwegingen echter
hebben ten gevolge van de over
stromingen niet het minste inge
boet aan sociaal-economische be
tekenis. Integendeel, eerder hebben
zij in deze noodlottige dagen aan
betekenis gewonnen: de verzilting
van Westelijk Nederland, ten ge
volge van het immer verder op
dringende zoute zeewater, eist
ingrijpende maatregelenhetzelfde
geldt voor het steeds toenemende
zoetwatertekort van de land- en
tuinbouw en voor de groter wor
dende moeilijkheden voor de drink
watervoorziening.
Nog veel te weinigen beseffen vol
doende, hoe ernstig de verzilting in het
Westen reeds is, waar zij jaarlijks voor
millioenen guldens schade veroorzaakt
aan de land- en tuinbouw.
Alleen al in enkele van de ergste ge
troffen gemeenten in het Westland werd
in 1949 door een te groot zoutgehalte
van het gietwater voor 3.000.000
schade geleden aan de belangrijkste
teelten. In vele streken van Noord-
Holland heeft het zoute water de tuin
bouw onder glas onmogelijk gemaakt.
In de tuinbouwgebieden met een Inten
sieve glascultuur zou naar schatting
20 millioen per jaar méér uit de
grond komen indien het water voldoen
de ontzilt was. In de droge zomers van
1947 en 1949 konden op Noord-Beveland
de ziekten in de fruitteelt niet worden
bestreden, omdat het slootwater een te
hoog zoutgehalte had. In de zomer van
1947 stierven op Voome-Putten 38
melkkoeien tengevolge van zoutver-
gifttglng. Brj voldoende zoet water zou
de Noordhollandse landbouw een finan
cieel voordeel van tientallen millioenen
per jaar hebben.
Millioenen kilogrammen zout
Dit is slechts een greep uit de voor
beelden die aantonen, hoe ernstig het
met de verzilting van onze binnenwate
ren is gesteld. Door Haringvliet en
Nieuwe Waterweg stromen dagelijks
millioenen kilogrammen zout ons land
binnen, die als enige barricade op hun
weg het Rijnwater ontmoeten. Bij iedere
schutting van de Noordersluis te
IJmuiden. stromen 300 millioen liter
zeewater het Noordzeekanaal op, die
1.500.000 kg zout meevoeren; om deze
hoeveelheid te transporteren zijn 150
spoorwegwagons nodig. Vele deskun
digen zijn van mening, dat een cata
strofe voor ons land het gevolg zal
zijn, wanneer het verziltingscrobleem
niet binnen 25 jaar is opgelost.
Moeilijkheden voor drinkwater
Bij de drinkwatervoorziening is de
situatie nog niet zo ernstig, zij het dat
ook hier de schijn op vele punten de
werkelijkheid bedriegt. Vast staat ech
ter, dat in een niet meer verre toe
komst zich grote moeilijkheden zullen
voordoen, wanneer niet drastische voor
zieningen worden getroffen. Waar men
een twintig jaar geleden nog niet over
dacht. is nu reeds noodzakelijk gewor
den. Zo bestaat in Zeeland het voor
nemen volgend jaar een onderzoek in
te stellen naar de nog aanwezlgee on
dergrondse zoeitwatervoorraden.
Het onttrekken van grote hoeveel
heden drinkwater aan de duinen stuit
op groeiende tegenstand en moeilijk
heden; want door het wegpompen van
deze grote zoetwaterlagen dringt het
zeewater onder de duinen- door het
land in en krijgt de zeer intensieve
tuinbouw achter de duinen met toe
nemende tekorten aan gietwater te
kampen. Door het overal elders ln het
Westen en andere streken van het land
onttrekken van grote hoeveelheden
drink- en gietwater aan de bodem, Is
het zoetgrondwaterpeil dalende waar
door het zeewater de diepere bodem
lagen kan binnendringen en zóute kwel
het gevolg is.
Begrijpelijk dus, dat verscheidene
grote steden plannen overwegen!
drinkwater te gaan betrekken uit Rijn,
Lek en IJsselmeer. Begrijpelijk tevens,
dat de land- en tuinbouw steeds ster
ker aandringt op het maken van grote
zoetwaterreservoirs, waaruit des zo-
zomers kan worden geput. Trouwens,
één der argumenten voor het afsluiten!
van de Zuiderzee was de vorming van.
een groot zoetwaterbassin ten behoeve'
van de drinkwatervoorziening en het
agrarisch bedrijfsleven.
Terugdringen zoutwater
Bezien tegen deze nogal kritieke ach
tergrond wordt het duidelijk, welke'
buitengewoon grote belangen gediend
zouden worden bij het afsluiten van de
zeegaten. De kaart op deze pagina maakt
dit duidelijk. Van het Rijn- en Maas
water, dat wij zo bitter nodig hebben,
stroomt thans 85% door vier wijde zee
armen de zee in. Van de vijf zeemonden
moeten de Nieuwe Waterweg en de
Wester-Schelde openblijven ten behoeve
van de scheepvaart, maar de drie overi
gen tussen Walcheren en Schouwen,
Schouwen en Goeree, Goeree en Voome,
benevens het Sloe tussen de zuidpunt
van Walcheren en Zuid-Beveland, kun
nen worden afgesloten.
Daardoor ontstaan tussen deze eilan
den enorme zoetwaterbasins, die van
nauwelijks te overschatten betekenis
sullen zijn voor de drinkwatervoorzie
ning en de behoeften van de land- en
tuinbouw. Dit schept tevens de moge
lijkheid de zoutwater grens, die reeds tot
^p de Hollandse IJssel en de Lek is
doorgedrongen, met het Rijnwater terug
te dringen tot beneden Rotterdam.
Ook achter de gesloten Waddenkust.
de kaart spreekt voor zichzelf, zal een
groot zoetwaterreservoir ontstaan, dat
in belangrijke mate de nog in te polde
ren delen van het IJsselmeer zal ver
vangen en van grote betekenis zal zijn
voor het centrum, Oosten en Noord°n
van het land en voor de Waddeneilan
den.
2 Bewezen is, dat onze zeedijken en
de dijken der benedenrivieren
op zeer vele plaatsen niet bestand
zijn tegen gelijktijdig optreden van
springvloed en orkaan.
Het is onuitvoerbaar deze dijken
op alle punten zodanig te
verhogen en te versterken, dat zij in
de toekomst soortgelijke water
vloeden kunnen weerstaan.
Het lijkt aannemelijk, dat het ver
hogen en versterken van de
enorme lengte aan zee- en rivier
dijken in het Zuid-Westen van het
land langer zouden duren en meer
kosten zullen vergen dan het. afslui
ten van drie van de vijf Zeeuwse
zeearmen.
Het stijgen van de zeespiegel ten
opzichte van het land met 20 a 25
cm per eeuw.
Door het afsluiten van de Wad
denkust, maar in het bijzonder
door het dichten van de Zeeuwse en
Zuid-Hollandse zeegaten, worden de
zwakste elementen uit onze lang
gerekte zee- en rivierdijken uitge
schakeld en vervangen door een aan
zienlijk kortere kustlijn, die de be
trouwbaarheid en het weerstandsver
mogen kan bezitten van de Afsluitdijk, die de stormvloed
prachtig heeft doorstaan.
H De regelmatig plaatsvindende oeverafschuivingen en
dijk val zouden opgeheven zijn en er ontstaan aanzien
lijke besparingen op onderhoudskosten van de thans zeer
lange zee- en rivierdijken.
g Een van onze voornaamste en kostbaarste productie
bronnen, de landbouw op de vruchtbare zeeklei, zal voor
grote vernielingen bespaard blijven.
g De ontwikkeling van industrie, landbouw, handel, ver
keer en ambacht in de buitenpolders van de Langstraat
en de Amerkant, in het Land van Altena en de Biesbosch en
op de Zuidhollandse en Zeeuwse eilanden, zou er aanzienlijk
door gestimuleerd en vergemakkelijkt worden.
10 on^aan aanzienlijke mogelijkheden voor het win
nen van nieuwe cultuurgrond.
11 De dreigende verzilting van Westelijk Nederland wordt
er door voorkomen.
J2 Er kunnen grote zoetwaterbassins worden gevormd
ten einde het zoetwatertekort voor de land- en tuin
bouw en de steeds precairder wordende positie van onze
drinkwatervoorziening op te heffen.
IQ De aanslibbing van de Rotterdamse havens zal aan
zienlijk minder worden.
Er ontstaan omvangrijke mogelijkheden voor het
winnen van zand, waaraan een grote en stijgende
behoefte is.
FRIESLAND
NOORD
ZEE
EEEuWscw
DEZE KAART geeft ongeveer de situatie weer van de kustgebieden in het Zuid
westen en Noordwesten van Nederland, wanneer de zeegaten van Zeeland en
Zuid-Holland en de openingen tussen de Waddeneilanden zouden zijn afgesloten.
De tegenwoordige kustlijn, die een lengte heeft van 1383 km, zou daardoor worden
verkort tot omstreeks 450 km. Hoezeer de veiligheid van onze bevolking dientenge
volge zou stijgen en welke grote sociaal-economische voordelen van nationale en
regionale strekking met de uitvoering van dit werk gediend zouden zijn, hebben wjj
getracht in nevenstaande artikelen duidelijk te
maken. Dit zijn echter geen werkzaamheden
waarvan men mag denken, dat er van vandaag op
morgen aan kan worden begonnen; wij hopen in
ons hoofdartikel „Sluit de zeegaten" voldoende te
hebben aangetoond, dat nog uitgebreide proef
nemingen, studies en berekeningen noodzakelijk
zullen zijn, vóór de waterbouwkundige ingenieurs
voldoende technisch inzicht en feitenmateriaal
hebben verzameld, die het aanpakken van zulke
moeilijke ondernemingen mogelijk maken.
Het sluiten van de kustlijn zal van bijna
1000 km zeedijk, die thans op vele plaatsen werd
doorbroken, slaper- en meerdijk maken. De grote
besparing aan onderhoudskosten die daardoor
ontstaat, valt weer volkomen in het niet bij de
grotere veiligheid die Nederland er tevens door
zal winnen. In het Noordwesten zou 170.000 ha
zoetwater en cultuurgrond achter de kustlijn
komen te liggen, in het Zuidwesten zou dit met
87.000 ha het geval zijn. Waar wij in onze artike
len niet over hebben geschreven is de aanzienlijke
winst, die natuurschoon en recreatie bij het
sluiten van de kust zouden hoeken.
De mensen in de noodgebieden, die
van plan waren dezer dagen te emi
greren en zjj die in de komende maanden
naar een nieuw vaderland zouden ver
trekken zullen van de autoriteiten
alle medewerking ondervinden.
Aan de hand van een kaartsysteem
werd vastgesteld dat 700 gezinnen (2300
personen) een aanvraag hadden inge
diend. Zeventig gezinnen zouden nog in
Februari per schip vertrekken. Sommi
gen van hen zijn alles kwijt. Van 25
gezinnen weet men de evacuatieadressen.
Aan alle personen zullen nieuwe pas
poorten, foto's papieren, zo nodig
kleding, huisraad en een voorschot op
een toekomstige schade-uitkering, wor
den verstrekt. De emigranten uit de
noodgebieden zullen een voorrangsbe
handeling genieten.
Ook de autoriteiten uit de ontvangen
de landen zullen zeer welwillend zijn.
(Van onze landbouwredacteur)
]VJET het afsluiten van de zee
gaten zullen nog vele andere,
zowel nationale als regionale be
langen gediend worden, dan alleen
de strijd tégen het zoute en vóór
het zoete water. Zeeland en de
Zuidhollandse eilanden zogoed als
de Biesbosch, de polders ten Zui
den van Amer en Bergse Maas,
zijn, evenals de Waddeneilanden,
vrij geïsoleerde gebieden die niet
tot volle ontwikkeling kunnen
komen, omdat zij op verbindingen
over water zijn aangewezen of van
wateroverlast te bilden hebben. De Mi,n wlJ de riviertjes Donge en Oude
-- - -- - - - - - Maasje afsluiten en de dijken langs
Amer en Bergse Maas verhogen,
De in de oorlog vernielde dijken van
Walcheren werden in 191,5 reeds ge
dicht. Een drijvend havenhoofd van ge
wapend betonj dat de geallieerden voor
de invasie op Normandië hadden ge
bruikt, wordt door sleepboten behoed
zaam in het laatste gat geduwd op het
moment van dood tij.
ontwikkeling van handel, indus
trie, verkeer en ambacht in die ge
bieden wordt door deze situatie
ten zeerste belemmerd en zelfs
onmogelijk gemaakt.
De Zeeuwen vechten reeds jaren voor
landverbindingen tussen hun eilanden,
die hen alleen reeds op verkeersgebied
rote voordelen zouden brengen. De
liesbosch en de polders langs Amer en
Bergse Maas, moeten bij stormvloeden
dienst doen als waterberging. Zouden zij
van deze onwelkome taak worden ver
lost, dan zouden aan de Brabantse kant
langs de oevers van de Donge en het
Oude Maasje de 6000 ha drassige wei
landen die daar liggen geschikt kunnen
worden gemaakt voor het vestigen van
boerenbedrijven, waarop veehouderij en
akkerbouw mogelijk is. Tevens kan de
Langstraatse industrie zich dan uit
breiden, waardoor vestigingsmogelijk
heid ontstaat voor 6500 mensen.
De landbouw in de Biesbosch moet,
ten gevolge van veelvuldige overstro
mingen en geïsoleerde ligging op grote
bedrijven en extensief worden beoefend.
Een betere waterbeheersing en een ver
keersverbinding met het vasteland zou
de landbouwproductie in dit gebied met
verscheidene millioenen doen toenemen.
Voor het Land van Altena zou een effec
tieve waterbeheersing op de kosten voor
dijkonderhoud en bemaling een bespa
ring geven van 750.000.
Gevaarlijk werk
Sinds enkele jaren is Waterstaat bezig
met verbetering van de waterstaatkun
dige toestand in dit gebied, waarvoor
de kosten 46 millioen zouden bedragen.
Biesbosch inpolderen, een schermdijk
bouwen langs de Noordelijke oever van
de Nieuwe Merwede, een tweede, lagere
dijk aanleggen langs de Noordkant van
het eiland van Dordrecht, de dijken langs
de Dordtse Kil en gedeeltelijk langs het
Hollands Diep verzwaren en verhogen
en ten slotte het Spui tussen Putten en
Hoekse Waard afsluiten.
Dit hele complex van werkzaamheden
is echter, naar onze mening, door de
laatste gebeurtenissen irrelevant cn zelfs
gevaarlijk geworden. Het gevolg er van
zal namel\jk zijn, dat het water tegen de
langgerekte andere dijken van de be
nedenrivieren en zeearmen in dit gebied
nog hoger zal stijgen. Een uiterst ge
vaarlijke consequentie, nu velen daar
van bezweken zijn niettegenstaande het
feit, dat thans het Oude Maasje, de
Donge en de Biesbosch nog als water
berging konden optreden. Had deze wa
terberging in de gepasseerde dagen niet
meer bestaan, dan zou de ellende waar
schijnlijk nog groter zijn geweest.
En irrelevant lijken ons deze werk
zaamheden nu, omdat de daaraan
bestede arbeidstijd en kosten met één
slag overbodig zal zijn geworden, wan
neer de nu dwingend geboden afsluiting
der zeegaten zal zyn voltooid.
Land, zand en slik
Het sluiten der zeearmen hier en aan
de Waddenkust maakt tevens een aan
zienlijke landwinst mogelijk op gebak-
kelijker en goedkopere wijze dan onder
de tegenwoordige omstandigheden (dit
geldt speciaal voor Zeeland), mogelijk
is. Wie enigszins bekend is met de nij
pende landhonger onder onze boerenbe
volking, weet, hoe noodzakelijk het is,
dat iedere redelijke mogelijkheid tot het
winnen van cultuurgrond volledig wordt
uitgebuit.
Grote besparingen zouden tevens ont
staan op het onderhoud van kilometers
lange dijken, die bjj het rechttrekken
van de kust van buiten- tot binnendijken
degraderen en op de kosten van bema
ling voor een zeer groot aantal polders.
Een weinig békend, maar desalniette
min zeer belangrijk voordeel dat het
sluiten der kust tot gevolg zou hebben,
is het ontstaan van grote mogelijkheden
vor zandaanicinning. Zand wordt in Ne.
derland een schaars artikel, terwijl het
tezelfdertijd in steeds grotere hoeveel
heden nodig is voor bouwwerken, we-
genaaleg e.d. In de zoetwaterbasins
tussen de Zeeuwse en Zuidhollandse
eilanden zouden zonder bezwaar mil
lioenen kubieke meters zand te winnen
zijn.
En ten slotte: een welkom gevolg van
een gesloten kust zou volgens de des
kundigen zijn een aanzienlijk geringere
aanslibbing van de Rotterdamse zeeha
vens. waardoor grote besparingen mo
gelijk zouden worden op kostbare bag-
gerwerkzaamheden.
(Advertentie)
"'•"•TS.-- Roekei J
Rubber
Ringmat
hygiënisch
praetiseh
practise!, y 4
reerhrachiig y
geluiddempend
onverslijtbaar y
W jaar garantie^/-' jr qJ
ROEKEL HAARLEM -
BURGWAL 38-40 Tel. 20727 <K 2500)
Elke desgew. vorm, maat ol tekening
te leveren. F. 27.50 pèr 100 x 100
«•„cm, F. 12.375 per 90 50 cm.
Kleur: Rood-Grijs-Naturel. i
Rechtstreeks van fabriek gebruiker.