Het HUMANISTISCH VERBOND
Spoedige zuivering van Orde
der Maltezer Ridders verwacht
Tribunaal van vijf kardinalen
SCHEEPSKANÖNS
IN DE GROND GEBOORD
LUCHTPOST
In de kamer ontluikt de lente
SIROOP FAMEL
Grote onenigheid in Indonesië
over ambassade in Moskon
Absolute waarheid EICiHS I kan aanspraak maken
op verdraagzaamheid
in het politieke vlak
verwerpt dwaling
C.F. PauwelsO.P.
7
Klachten over zwarte handel en uitbuiting
Duidelijke tekenen
van rebellie
(Van onze correspondent
ROME, 2 Febr. De uitspraak
van het pauselijk „tribunaal" van
vijf kardinalen over de Souve-
reïnc en Religieuze Orde van dc
Ridders van Malta kan spocdi;
verwacht worden. Goed ingelichte
Vaticaanse kringen zijn van me
ning dat het oordeel zal luiden,
dat de gehele verdere afwikkeling
thans kan worden overgedragen
aan de aanvankelijk benoemde
„commissie" van drie kardinalen.
In Noverm'dcr 1951, toen de laatste
„grootmeester" van de Orde, prins Chigi
Albapj Delia Ito vore, nog in leven was,
dienden enige leden van de Orde bij bei:
Vaticaan een protest in tegen onregelma
tigheden binnen de Orde, die zij in strijd
achtten met. haar ridderlijke en reli
gieuze traditie. Het Vaticann benoemde
een „commissie" van drie kardinalen om
de zaak te onderzoeken. Voordat deze
aan het werk kan gaan vroeg de groot
meester om een andere procedure, daar
hij de instelling van een „commissie" in
strijd achtte met. de soevereiniteit van
de orde. De Pans benoemde daarop
een „tribunaal" van vijf kardinalen, van
wie er zelf vier lid zijn van de Orde.
Juist in die dagen stierf de grootmees
ter. Het Vaticaan verbood de keuze van
een nieuwe „grootmeester" en stond al
leen een voorlopig bestuur toe, dat uit
sluitend administratieve bevoegdheden
heeft. Wanneer nu het tribunaal tot de
conclusie zou zijn gekomen, dat de klach
ten volkomen uit de lucht gegrepen zijn,
dan zou haai' oordeel luiden, dat de Orde
zonder verdere inmenging der religieuze
autoriteiten haar nieuwe grootmeester
zou mogen benoemen en dus weer souve-
rein haar eigen weg kon gaan. Luidt het
oordeel echter wat waarschijnlijk het
geval is dat.het tribunaal het ingrij
pen van een „commissie", die afhanke
lijk is van de Congregatie der Religieu
zen, noodzakelijk acht, dan betekent dit
in simpele woorden, dat er gegronde aan
leiding bestaat tot „zuivering" van tie
zijde der allerhoogste kerkelijke autori
teiten. Dan zal de Orde haar nieuwe
grootmeester pas mogen kiezen, als de
zuivering is doorgevoerd.
Hergeboorte
Het is aan te nemen, gezien de „sou-
vereiniteit" van de orde, die door het
Vaticaan wordt erkend, dat deze „zuive
ring" in zo kort mogelijke tijd zal ge
schieden, opdat een nieuwe grootmeester
(ADVERTENTIE)
Na honderdon jaren bewijzen de oude
seheepskanons nog vreedzame dien
sten als meerpalen voor de scheepvaart.
In Amsterdam-Noord kunt U deze antieke
voorladers aantreffen. Dit is één van de
honderden wetenswaardigheden over het
Venetië van ons waterland, want ook het.
huis zonder deur en de deur Zonder huis
kunt U vinden
„IN WAPEN VAN AMSTERDAM"
PRIJS 2,90
franco Mds
postwissel of
rekening 46000 i
5 na ontvangst van
rschrljvlng op giro-
dc VOLKSKRANT).
AMSTERDAM
vast selieepskanons eai
luchtballons
HET op 10 December 1951 door de Paus ingestelde tribunaal om de
status van de Ridders van Malta en de aard van de betrekkingen
dezer Orde met het Yaticaan nauwkeurig vast te stellen, had feitelijk
reeds in de zomer van het vorig jaar zijn werkzaamheden beëindigd.
Op verzoek echter van de huidige voorlopige leiding van de Orde, die
overigens slechts uitsluitend administratieve bevoegdheden heeft,
en van vele buitenlandse leden van de Orde verleende de Paus nog
een uitstel van zes maanden, voordat het definitieve oordeel zou wor
den geveld. Dit gebaar was bedoeld om de ridders, die met stijgende
bezorgdheid het verloop van de werkzaamheden van het tribunaal
hadden gevolgd of die meenden bezwaren te moeten uiten, alsnog in
de gelegenheid te stellen zich tot het tribunaal te wenden. En zeer
zeker werd ook gehoopt, dat vele absoluut onkreukbare ordeleden
„ridders" van de oude stempel en in de ware zin van het woord die
absoluut onkundig bleken te zijn van vele feiten, die gedurende het
onderzoek onomstotelijk bewezen zijn, deze gelegenheid te baat zou
den nemen om zichzelf te vergewissen van bepaalde misstanden. Zij
zouden dan hun eigen „souverein" oordeel kunnen vellen, nog voor
dat het tribunaal dit zou doen. Heeft het tribunaal eenmaal uitspraak
gedaan en Is deze door de Paus ondertekend, dan is geen beroep
meer mogelijk. De laatste zin van het „chirografe pontificio" (pause
lijke opdracht, letterlijk: handschrift) van 10 December 1951 luidt
uitdrukkelijk: „Het oordeel is definitief en niet onderhevig aan
appèl of enig ander bezwaar". Een eigenhandig schrijven van de
Paus is overigens op zichzelf al een grote uitzondering. Het is een
blijk van hoge onderscheiding óf van een bijzonder ernstig besluit.
benoemd kan worden, die zelf de „herge
boorte" van de Orde definitief kan doen
geschieden. Maar ondanks aJle wereldse
souvereiniteït is de Orde ook religieus
en op dit gebied is het Vaticaan de hoog
ste instantie. Bovendien zou de Orde haar
prestige zeker aanmerkelijk verminderen,
als zij haar banden met het Vaticaan zou
verbreken.
Desondanks zijn er duidelijke tekenen
van „rebellie" voor handen. Ofschoon het
huidige voorlopige bestuur van de Orde
daartoe het reelit mist, heeft liet nog on
derhandelingen aangeknoopt over nieuwe
diplomatieke betrekkingen. Het lieeft or
des en onderscheidingen toegekend en
het bestuur heeft zelfs, ondanks het uit
drukkelijk verbod van de Heilige Stoel
geprobeerd een nieuwe grootmeester te
doen benoemen, hetgeen mislukt is.
Eveneens mislukt is de poging om ver
schillende nieuwe kardinalen ertoe to be
wegen de benoemingen tot „bailli" of ere-
en devotieridder aan te nemen.
Onoorbare doeleinden
Wat- zit er nu eigenlijk achter heel de-
•o zaak? Er zouden in <le loop der laatste
tientallen jaren elementen in do Orde
zijn doorgedrongen, die ziel» van dc „rid
derlijkheid" en „religieuze traditie" wei-
ig aant rokken,
misbruikten voor 1
doeleinden. Zwarte
cicle uitbuiting vai
tic van dc Orde te
nog maar dc mini
zereiniteit'
un eigen onoorbare
handel en commci'-
de bijzondere posi-
i eigen bate zouden
stige practijke»
:ijn. Men spreekt, zelfs van infiltr
•ommunisme en contracten met de vrij-
netsclarij. De ware ridders „zonder smet
f blaam" moet dit wel zo ongelofelijk
ijn voorgekomen, dat zij meenden dit
liet te kunnen geloven. Velen waven
ïiervan zeker niet op de hoogte, terwijl
zij anderzins misschien door nalatig
heid maar zeker ook door foute en ten
dentieuze inlichtingen een verkeerde
kijk op de zaak hadden.
Een Nederlandse commissie bij voor
beeld, die in de zomer van 1952 in Rome
was, meende hardnekkig, dat de figuur,
lat. kardinaal Canalï. die lid was van de
aanvankelijk benoemde „commissie" en
naderhand werd aangewezen als een dei-
leden van het „tribunaal" juridisch niet
juist. was. Ze noemde kardinaal Canalï de
„aanklager". Als zodanig fungeerde ech
ter mgr Ottaviani (die' thans ook kar
dinaal'is). Zulke misverstanden zijn le-
De „zuiveringscommissie" zal na uit
spraak van het „tribunaal" de Orde
waarschijnlijk op de eerste plaats ont
doen van de onwaardige leden. Natuur
lijk zal de commissie ook een woordje
meespreken ten aanzien van vele ordes
i-n onderscheidingen, die in de laatste
jaren werden toegekend. Aangenomen
wordt, dat. de „commissie" zal trachten
Vakbond van Saarland
ontbonden
SAARBRTJCKEN. 6 Febr. (AP) De
regering van Saarland heeft de grootste
vak veren-ging van mijn werkers in het
Saargebied ontbonden, omdat zij commu
nisten als leden aannam. De fondsen
van de vakvereniging, die 40.000 leden
telde, werden voorlopig in beslag ge
nomen.
het aantal professionele ridders (die de
gelofte van kuisheid, gehoorzaamheid en
armoede hebben afgelegd en feitelijk
monniken zjjn) uit te breiden tegenover
de bailli of ere- en devotieridders en
magistraalridders. Er zijn maar 15 pro
fessionele ridders die bijna allen zeer oud
zijn, ongeveer zesduizend ere- en devotie
ridders en ongeveer drieduizend magi
straalridders. Van opheffing van de orde
is in ieder geval geen sprake.
Dure staking
(Van onze correspondent)
NEW YORK, Februari De autobu:
staking, die 29 dagen geduurd heeft
en waaraan 8200 mensen deelnamen,
die daarbij bijna drie millioen dollar
in lonen verloren, is voor de stakings
leider Michael Quill geen onverdeeld
succes geweest. Niet alleen is er geen
sprake geweest van de verkeersonl-
wrïchting die hij voorspelde, maar er
gaan thans in New York tal van stem
men op om vele buslijnen die het toch
al benauwde New Yorkse verkeer hin
deren. af te schaffen. Vele stakers ge
ven nu zelf toe, dat de staking een ver
gissing was die bij een dreiging had
kunnen blijven. De overvolle onder
grondse heeft gedurende de staking bij
na 14 miliioen extra-passagiers ver
voerd zonder ongelukken, iets wat door
niemand mogelijk werd geacht. Het
merkwaardige van alles was dat het
publiek zich reeds voor de staking ge-
geheel aan de zijde van de arbeiders
schaarde voor een 40-urige werkweek.
Terwijl de chauffeurs en monteurs weer
aan het werk zijn er. alle bussen weer
lopen, is men tenslotte aan de arbitrage
begonnen. Maar de kranten van alle po
litieke schakeringen vragen om een
dringend onderzoek of New York wel
al die bussen nodig heeft die Tiet ver
keer in de nauwe straten van New York
elke dag tot een nachtmerrie helpen
maken. Het is heel goed mogelijk, dat
een of meer buslijnen die failliet zijn
of op het randje staan, tengevolge van
de staking zullen worden ingekrompen
of geheel zullen verdwijnen. Hét New
Yorkse publiek was aangenaam verrast,
dat de bussen zo weinig werden gemist
en dat verkeersstremmingen bij de af
wezigheid der mammoetbussen bijna
tot het verleden behoorden.
Congresgebouw
New York is Am er i ka's verreweg groot
ste stad, maar vele steden in de Verenig
de Staten hebben grotere en veel betere
vergaderzalen dan de metropool aan de
Atlantische Oceaan. Er zijn al jaren plan
nen geweest: om New Yórk een centrum
uiapuoSfi^-unjoy >poi|
'qnQ 3|3jj|snpu| Jop MnoqaQ :pjooA\juy
te geven waar grote vergaderingen kun
nen plaats hebben zoals de politieke con
gressen in Chicago. Eindelijk is men nu
aan het werk geslagen en aan Columbus
Circle, een verwaarloosde hoek bij het
prachtige Central Park. is men begonnen
met het opkopen en onteigenen van per
celen, waarvan de meeste bouwvallig
ziin. Men heeft zo lang met een behoor
lijk gebouw voor New York gewacht dat
men nu maar ineens flink gaat aanpak
ken. Men gaat er tussen de 40 en 50 mil
lioen dollar aan besteden zodat straks
tussen de 15 en 20.000 mensen tegelijk
in het Columbus Colosseum kunnen vér
gaderen.
Strijd tegen misdaad
De onthullingen over de misdadige toe
standen in de haven van New York, die
voor het eerst op dramatische wijze
door een katholiek priester in sch«' p
daglicht werden gesteld, gaan gestadig
voort. Er komen zoveel nieuwe verhalen
over corruptie naar voren dat zeifs dc
dagbladen die er pagina's aan besleden,
alle gevallen niet eens kunnen melden.
Doch inmiddels is de verontwaardiging
•un het publiek wakker geschud. Men
ïst dat men het niet laat bij de veroor
deling van afzonderlijke gangsters, die
vaak hun „connecties" onder plaatselijke
eehters hebben, maar dat alle bepalingen
en voorschriften in de haven aan een
grondige reorganisatie zullen worden on
derworpen. 1-Ict programma vermeldt
hierbij als nummer een: afschaffing van
de vernederende „shape-up", waarbij ha-
werkers zich elke morgen opnieuw
moeten aanmelden bij voormannen, die
dan elke morgen ophieuw beslissen of
een bepaalde havenwerker aan de slag
kan gaan. De voormannen zijn vaak ge
wezen boeven en staan onder druk van
gangsters. De havenarbeider heeft zo
doende nooit bestaanszekerheid. Vaak be
taalt. hij een aanzienlijk deel van zijn
verdiensten aan de voormannen om al
thans een minimum bestaan te kunnen
hebben. Het is een ingeroest systeem
waar zelfs de grote vakbonden machte
loos tegenover hebben gestaan. Nu is de
verontwaardiging van het publiek einde
lijk ten top gestegen. Zelfs de koppen
van burgemeesters-vriendjes zoals Wil
liam McCormack, dictator van New
York's haven, vallen nu in de rechts
zalen. Daarom heeft het havenbestuur
van New York deze week de hervormin
gen voorgesteld, die naar men hoopt de
teruggang van de haven van New York
ten koste van het rustiger Philadelphia
en andere havens, zullen tegengaan.
Grijze muisjes trekken
hun winterjasje uit
(Van onze tuinbouwkundige
medewerker)
Vóór mij staat een vaasje met kat
jes. Ik houd van katjes, wilgekatjes
dan altijd. Het is ieder jaar weel
een grappig gezicht, als die kleine,
zilvergrijze muisjes in de warme
kamer hun winterjasjes gaan uittrek
ken. Stuk voor stuk kruipen ze uit
de donkerbruine knopschubben, die
Langzaam naar boven worden gescho
ven en afvallen, en staan rlaar dan
te pronken in hun glanzend zilveren
pakje. De lente ontwaakt voor onze
ogen.
Ja, aardig zijn die katjes. En er zijn
nog heel wat soorten: do katwilg
(Salix viminalis),
kendst, maar
mooier zijn de
katjes van de Sa
lix caprea, de waterwilg. Het vroegste
is de Salix- gracilistyla, hoewel ook de
Salix daphnoides, met haar mooi
blauw berijpte takken er vroeg bij is.
Ook populieren geven katjes, maar
die worden toch niet veel gezocht. Ze
zijn wat grof en missen de mooie
kleurschakeringen van de wilgenbloe
sem. Elzen en hazelaars geven lang-
staartige, hangende katjes, die bijzon
der decoratief kunnen 'staan.
Tn heidestreken en nog in enkele
duinpannen vinden we de gagel, My-
rica gale, dikwijls uitgemaakt voor
„vlooïenkruid", of „luiskruid" en ook
wel „Drentse Thee" genaamd. Deze
gagel heeft bijzonder aardige katjes,
purper gekleurd en welriekend, en
wordt daarom veel gezocht. Let u er
echter een beetje bij het plukken op.
dat er in het landschap ook nog wat
gagel blijft staan. In vele streken is
zij finaai weggeplukt, en dat is jam
mer, want het is een aardig heester
tje, dat moet blijven voortbestaan.
Vroegbloeiers
'AAR we behoeven ons niet te be-
1VJL perken tot de katjes. Er zijn nog
vele vroeg bloeiende heesters, waar
van de takken in de warme kamer
vroeg in bloei komen. Het Chinese
klokje, forsythia intermedia, of de
forsythia spectabilis is wel de be-
HEESTERTAKKEN
M-
kend.ste „amateuF'-trekheester. De nu
nog doodse takken en knoppen lopen
in een warm vertrek spoedig uit en
alras komen de eerste gele puntjes
van de bloemblaadjes door de knop
schubben heen kijken en ontwikkelen
zich de klokjes in groten getale. Een
pracht gezicht zorn grote gele bos
forsythia, waar we een hele tijd ple
zier van kunnen hebben. Bloeien cleze
heesters eenmaal buiten, dan stellen
ze echter als snijbloemen teleur, want
dan vallen de bloempjes vrij vlüg af.
Ook kastanje-takken worden veel
in dc- kamer getrokken. Wjj zoeken
dan takken uit met een bloemknop
als einclknop en het is een aardig ge
zicht als die dikke kleverige knop
schubben moeten gaan wijken voor
het jonge zich ontwikkelende groen.
I-Iet is of do lente in de kamer wordt
geboren. De toverhazelaar (hamame-
lis) bloeit met
dit zachte weet
al de hele winter
door, net grote
gele spinneköp-
pen op een takje,
pracht snijgoed voor grote en kleine
vazen en potjes. De jasminum nudi-
florum, de naaktbloeiende jasmijn,
ontvouwt haar klokjes evenzeer in
het winterse zonlicht en we kunnen
het niet laten af en toe een paar tak
jes er van op een vaasje te zetten.
Ook de kornoelje (cornus mas), bloeit
vroeg in het voorjaar en in de vaas
houden deze gele bolletjes het vrij
lang.
Later in de'tijd komen de takken
van de prunus of sierkërsen in hun
verscheidenheid van soorten. Snijden
we prunus in bloei, dan hebben' we
er in de regel niet zoveel plezier van,
omdat de bloemblaadjes spoedig be
ginnen te vallen, maar als de knop
pen buiten beginnen te kleuren en we
snijden ze dim, dan staan ze ook op
de vaas lange tijd en komen geheel
tot. ontplooiing.
Natuurlijk snijden we van alle
bomen en heesters niet meer takken
dan we voor een bouquetje nodig
hebben. I-Iot is zonde om thuis de
helft in de vuilnisbak te moeten
gooien. Van jonge heesters of bomen
snijden we nog geen takjes af en bij
de oudere struiken moeten we er wél
op letten, dat .we met het snijden
juist die takken nemen, die bij de
snoei toch moeten verdwijnen, want
straks willen we in de tuin toch ook
nog wel een bloempj* zien.
(Advertentie)
'•'"ff trim
MSB Bin Utan
Masjoemi vreest „paard van Troje
ZES MAN PERSONEEL TE
WEINIG VOOR RUSSEN
(Van onze correspondent)
DJAKARTA, 1 Febr. De sectie bui
tenlandse zaken van het voorlopige In
donesische parlement zal aan de regering
voorstellen over te gaan tot de opening
van een Indonesische ambassade in Mos
kou. Dit onderwerp is al enkele jaren aan
de orde, nadat de Sovjet-Unie en de re
publiek Indonesië zich, kort na de sou-
ereiniteits-overdracht, „in principe" br
eid verklaarden diplomatieke betrekkin
gen aan te knopen.
De boot is vooral afgehouden door
i centrale Mohammedaanse partij
„Masjoemi", die voor het onderhouden
van de diplomatieke relaties met Moskou
weinig sympathie heeft een „gunstiger
tijdstip" wenst af te wachten. De huidi
ge minister van buitenlandse zaken,
Moekarto, is echter een voorstander van
het openen van een Indonesische ambas
sade in Moskou. Het grote struikelblok is
dat de uitwisseling van diplomaten op
basis van „volledige reciprociteit" zou
Nationaal Rampenfonds
Isiro 95751
Achting en sympathie naast afwijzing en bestrijding
DE vraag of de katholieken wel
verdraagzaam genoeg zijn, is
in de laatste jaren herhaaldelijk
gesteld. De aanleiding daartoe was
gewoonlijk wat katholieken in
Zuidelijke landen tegenover niet-
katholieken deden. Het ziet er nu
naar uit, dat men de Nederlandse
katholieken zal gaan vragen, of
zij tegenover humanisten en hu
manisme, en vooral tegenover het
Humanistisch Verbond, wel ver
draagzaam genoeg zijn.
Hot vraagstuk van de katholieke hou
ding tegenover dit Verbond is in de laat
ste weken door talrijke publicisten be
handeld. Ditmaal blijkt er wat de kern
van de zaak betreft overeenstemming te
bestaan, al verschillen de toon en de
nuances nog wel.
wing en naar een
daarbij passende
houding tegenover
de practische pro
blemen die het le
ven in de' wereld
en de samenleving
biedt. Het zijn
mensen die zoeken
en worstelen, en
die daarbij niet al
leen verstandelijke
gaven, maar ook
idealisme en offer
vaardigheid inzet
ten. Het zijn men
sen wier streven
achting en sym-
Practisch alle ka
tholieke schrijvers
hebben geweigerd
de geestelijke zorg
voor het buitenker
kelijke deel van
Nederland over te
laten aan het Hu
manistisch Ver
bond, en evenzeer
dit Verbond als gelijkberechtigd met de
christelijke kerken te erkennen.
Mén heeft gevraagd of dit verdraag
zaam genoeg is voor mensen, die zelf
christelijke humanisten willen zijn, en
men heeft in verband daarmee gewezen
op de houding van een Erasmus en een
Coornhert.
Het eerste wat in dit vérband gezegd
moet worden, gaat nog niet over de ver
draagzaamheid zelf. Voor alles moet im
mers worden vastgesteld dat de chris
telijke houding tegenover do humanisten,
ook tegenover die van het Humanistisch
Verbond, in geen geval mag bestaan uit
verdraagzaamheid alleen.
Zij die zich nu humanist noemen om
daarmee aan te geven dat zij niet tot een
van de christelijke Kerken willen be
horen en toch niet alleen maar negatieve
nihilisten zijn, zyn op de allereerste
plaats mensen die zoeken naar een ver
standelijk verantwoorde levensbeschou-
DOOFL
in*
pathie eist. Zelfs nog iets meer: een
achting en een sympathie die niets neer
buigends en kleinerends hebben mogen.
De gelovige is uiteraard in zijn hele zie-
leleven een anders geaard mens dan de
humanistische zoeker: hij heeft de zeker
heid die alleen het geloof geven kan, en
die de humanistische zoeker, en zelfs
de humanist die tot definitieve conclusies
zou menen gekomen te zijn, dus zeker
moet missen. Een gelovige acht zich in
het bezit van een hogere waarheid en
wijsheid, en weet zich van die waar
heid zeker, omdat God ervoor getuigt:
het is 'dus heel goed mogelijk dat zyn
achting en sympa
thie iets neerbui
gends zouden heb
ben. Het best kan
dit voorkomen
worden, als een ge
lovig mens er zich
van bewust is, hoe
zwaar hij zelf ook
nog worstelen
moet: hij moet im
mers de volle rijkdom van dit geloof in
zijn bewuste leven meedragen, en als be
perkt en eindig mens moet hij zijn ge
hele leven worstelen om zich zijn gehele
geestelijke bezit te realiseren.
ER moet zelfs nog iets meer aan wor
den toegevoegd. Een Christen moet
een zuiver en uitsluitend humanistische
levens- en wereldbeschouwing afwijzen
als onwaar, en dit zoveel te sterker naar
mate die humanistische visie zich meer
tegenover al het hogere gesloten heeft..
Daav ar t moet hij intussen blijven be
seffen, dat er kostbare waarheidselemen
ten in dat geheel zijn verwerkt. Ze mo
gen enigszins zijn misvormd, omdat ze
in de verkeerde synthese zijn opgenomen;
ze blijven intussen iets van nun waar
heid en waarde behouden. In de eerbied
voor de menselijke persoonlijkheid en
zelfstandigheid vinden wij gelovigen iets
terug dat ook ons ter harte gaat, ook
al kunnen humanisten dit wellicht niet
gemakkelijk geloven. De humanist
blijft dus voor ons een reële gespreks
partner, omdat hij positieve waarheden
bezit, ook al kunnen wij met hem geen
gesprek voeren op grond van ons geloof.
Het zou erg te betreuren zijn, als de
huidige debatten de sfeer voor het ge
sprek zouden bederven.
In deze twee punten is de christelijke
houding dus positief en tegemoetkomend.
Daarmee moet echter toch een afwijzing
en bestrijding samengaan. Het geheel van
de humanistische wereldbeschouwing
moet als onjuist verworpen worden] en
allereerst het uitgangspunt er van dat
het geloof uitsluit. Daarbij komen dan
in het bijzonder de punten, waarover het
debat op dit ogenblik gaat: de verhouding
Humanisme/onkerkelijkheid en de ver
houding Humanistisch Verbond/Christe
lijke Kerken. In dit verband willen wij
zélfs het woord verdraagzaamheid niet
graag horen. Men spreekt wel eens van
dogmatische verdraagzaamheid tegenover
andere meningen; die is echter alleen
mogelijk voor wie twijfelt aan de waar
heid én zekerheid van zijn eigen opvat-
fingen en ze hoogstens als zjjn persoon
lijke mening beschouwt. Wie in een ern
stige zaak van de absolute waarheid ze
ker meent te zijn, moet zich wel keien
tegen iedere andere stelling, ook al doet
hij dat in liefde voor de mensen.
I-lij moet intussen we] gewoon burger
lijk verdraagzaam zijn. Hij moet een te
genstander beleefd groeten, zaken met
hem doen, samen met hem naar een
voetbalmatch gaan kijken. Hij kan ook
de moderne democratische verdraagzaam
heid tegenover hem in practijk brengen:
hij kan volledig afzien van iedere pres-
1 sie op die tegenstander, diens organisatie,
diens propaganda, en alleen met intellec
tuele en morele middelen strijden.
HET gaat op het ogenblik niet om de
vraag, of de staat ooit een soort
werktuig van de Kerk in de strijd tegen
de godsdienstige dwaling zou kunnen en
moeten zijn. Hier komt veel meer in het
geding, dat de moderne democratische
katholiek niet tegenover letterlijk iedere
dwaling verdraagzaam behoeft té zijn, en
dus de vraag kan stellen, of hij de Staat
misschien toch niet tot een soort optre
den tegen de dwaling bewegen moet.
Want als een richting de grondslagen
zelf van de samenleving zou aantasten,
kan de gemeenschap haar met haar eigen
machtsmiddelen bestrijden. Minstens
kan zij haar de voordelen weigeren, die
een erkenning als rechtspersoonlijkheid
biedt. Deze mogelijkheid is hier en daar
aan de orde gesteld.
Nu staan er in het programma van het
Humanistisch Verbond, vooral betreffen
de huwelijk, sexualiteit en kinderbeper
king een 'paar bedenkelijke punten. Te
genover een vereniging als de neo-mal-
thusïaanse, die dit en niet anders op haar
programma heeft staan, kan de staat on
getwijfeld optreden, ook al is zij van de
goede trouw van deze groep overtuigd
ïets dergelijks kunnen wij echter van bet
Humanistisch Verbond ïiiet zeggen. Wij
kunnen het ernstig en bedenkelijk noe
men dat het meewerkt om de staalge
meenschap nog verder te laïciseren; wij
kunnen echter niet zeggen dat het ziel)
als geheel keert tegen de burgerlijke ge
meenschap, die wij hebben aanvaard.
Wij moeten dus op het politieke vlak,
en dan ook van harte, de verdraagzaam
heid beoefenen: wij moeten onze strijd
met morele en intellectuele middelen
voeren.
Maar dat brengt niet mee dat wij bij
zondere aanspraken van dit Verbond nu
ook maar zullen erkennen!
Men zal zeggen dat wij niet consequent
zijn: wij erkennen immers wel de Pro
testantse kerkgenootschappen, die voor
óns geloof toch de ware Kerk niet zijn,
als iets bijzonders. Zuiver principieel ge
zien vormt dit werkelijk een moeilijk
heid. al kunnen we hier met sommige
theologen de vraag stellen of deze Pro
testantse kerken toch nog niet iets van
de ware Kerk vertegenwoordigen. Wij
kunnen deze kwestie echter niet uit
sluitend principieel bezien. Wij leven in
de historisch gegroeide Nederlandse staat,
met haar historisch gegroeide wetgeving,
die krachtens de historische groei de
„christelijke kerken" erkent. Er is geen
geestelijk voordeel te behalen door aan
dit historische feit te gaan tornen. Het is
dus de vraag of ln deze Nederlandse
staat het Humanistische Verbond met de
Kerken gelijk gesteld moet worden.
Dat ontkennen wijin oprechte ver
draagzaamheïd.
inoèten geschieden. Indonesië is echter
niet bereid een ambassade-staf van meer
dan zes man naar Moskou te sturen. In
ruil hiervoor zou Moskou dan ook zes
diplomaten naar Djakarta mogen sturen
en dat. zet voor de Russen die, ter
vermijding van elk ongewenst contact,
zelfs hun eigen huispersoneel en chauf
feurs meebrengen onvoldoende zoden
aan de dijk.
Er zijn nog andere moeilijkheden. I-Iet
'lid van liet hoofdbestuur van de „Partai
Nasional Indonesia", de oud-minister van
mderwijs Mangoensarkoro, aan wie de
post van Indonesisch ambassadeur te Pe
king was aangeboden heeft dit aanbod
•den geopend. Vermoedelijk is het de
bedoeling van de P.N.I. geweest om het
streven van de minister van buitenlandse
zaken, zelf een P.N.I.-man, te steunen.
Uit de weigering van Mangoensarkoro
spreekt het standpunt van de P.N.I.
Do „Masjoemi" heeft zich bil monde van
srsciieidene vooraanstaande figuren bij her-
laling uitgesproken tegen een opening al
thans op dit tijdstip van een Indonesische
ambassade in Moskou zolang de Indonesische
•cgering niet een meer positief standpunt in-
ïcemt tegenover liot communisme. Niet ten
mrochte vreest de ..Masjoemi", dat met de
comst van een grote Russische diplomatieke
missie, het paard van Troje zal worden bin
nengehaald en de veiligheidstoestand in In
donesië die toch al niet zo bevredigend
is ton ongunste zal worden beïnvloed.
Verdere scheuring
Do standpunten van de beide regerings
partijen slaan derhalve diametraal te
genover elkaar. Het moet waarschijnlijk
worden geacht, dat een voorstel van de
afdeling buitenlandse zaken van het
voorlopig parlement tot opening van een
Indonesische ambassade te Moskou, een
verdere scheuring tussen „Masjoemi" en
P.N.T. teweeg zal brengen. Aan de andere
kam behoeft niet te wórden gevreesd, dat
de P.N I. deze aangelegenheid op de
spits zal drijven, gezien de toch al wan
kele positie van de huidige regering.
Intussen zijn in het Indonesische diplo
matieke corps wederom enkele verande
ringen te verwachten. Een plan hiertoe
is reeds door het ministerie van buiten
landse zaken opgesteld. Het. zal dezer
dagen aan de regering worden voorge
legd. Enkele Indonesische diplomaten,
die al lange tijd op hun huidige post zijn,
zullen worden vervangen, onder meer de
Indonesische ambassadeur in India en
Birma, dr Soedarsono, de Indonesische
ambassadeur in Australië, mr Oetoyo en
de Indonesische vertegenwoordiger bij de
Verenigde Naties, ambassadeur Nico Pa
!ar. Zij'zullen naar Indonesië worden te
ruggeroepen, omdat zij zo wordt ge
zegd door hun lange afwezigheid het
„contact met de republiek" enigszins heb
ben verloren.
„Desnoods per kano
Indianen-opperhoofd
naar de kroning
(Van onze correspondent)
MONTREAL, 3 Febr. Opperhoofd
Mathias Joe van de stam der Squamlsh-
Indianen heeft, in zijn nederzetting in
de provincie Brits Columbia verklaard,
dat hij kost wat kost in Londen de kro
ning van koningin Elizabeth zal bijwo
nen, „zelfs al moet ik er met. een krijgs-
kano naar toe varen". Koningin Eliza
beth werd in 19-51 tijdens haar tocht
dwars door Canada als prinses van Joe's
stam van 311 Squamish-Indïanen uitge
roepen. Opperhoofd Joe heeft plechtig
meegedeeld, dat h\j in antwoord op een
brief, die hij een maand geleden aan de
koningin heeft geschreven, een persoon
lijk schrijven .van Elizabeth heeft ont
vangen. waarin zij bom mededeelt, dat
het haar genoegen' zal doen Joe als ver
tegenwoordiger van alle Indianen uit
West-Canada op de kroningsfeesten in
Londen te begroeten. Joe heeft de kro
ningen van Edward Vil en van George
VI meegemaakt en hij is vast besloten
dkomende kroningsfeesten niet te mis
sen. Uit de wigwams der Squamish-Ir.-
dianen is echter uitgelekt, dat opper
hoofd Mathins Joe ietwat krasse taal
heef:, gesproken: Als hij geen reservering
op een hoot of in een vliegtuig kan be
machtigen, zal hij de kroning wel moeten
missen Er is "namelijk geen enkele
krijgskano in hot. reservaat der Squa-
mish-lndianen te vinden. Ugh.