Afsluiting Zeeuwse NU of over 50 jaar STAVENISSE, het Oradour van de Zee Verzilting, sterk argument voor snel handelen Afsluitdijk betaalde zichzelf tijdens de rampnacht LL orfe if NIEUW WAPEN VOOR HET VERRE OOSTEN Misbruik van watersnood: zware gevangenisstraffen Reddingsoperatie PIK OP had indrukwekkend succes PARIJS GEEFT BUSSEN VOL Ik ga met vader, emigreren, naar Canada" Zullen hier oost weer kinderen naar school gaan? Rode Kruis opent informatiebureau Verzekering dekt deel van schade JeVoIUt rail! van Zaterdag 7 Februari 1953 3 (Van onze speciale verslaggever) MIDDELBURG, 6 Febr. De commissaris van de koningin in Zeeland, jhr mr A. F. C. de Casembroot, verklaart met nadruk dat uitvoering van het bestaande plan tot afsluiting van de Zeeuwse en Zuidhollandse zeegaten thans een dringende zaak is geworden. Vanzelfsprekend wordt alle aandacht nu nog opge ëist voor het herstel van de bestaande doch zwaar gehavende dijken. Tien maanden zijn naar schatting met dit werk gemoeid. Zo spoedig mogelijk daarna moet met de afsluitingswerkzaamheden welke minstens vijf jaar zullen vorderen worden begonnen. De komende maanden moeten worden benut om het onderzoekingswerk dat reeds enige jaren aan de gang is, af te ronden. Herstel van dijken is lap werk Men neemt aan «lat (lit onderwerp Dins dagmiddag in de Tweede Kanier zal or den aangesneden. Men verheelt, niet. dat onze ingenieurs liij de uitvoering op moeilijkheden zullen stoten welke liggen op de grens van het technisch mogelijke. Yiaarbij verheugd wordt vastgesteld, dat men bij de uitvoering van de afsluitings- planneii op korte termijn zeker financiële en andere steun uit het buitenland zal kunnen verkrijgen. Overwogen dient te worden of het zin heeft 11a liet gereed komen van «1e Oosterpolder >rdt gev •rkt, de af- raorrang te sluitings verlenen bov de Zuiderzeewerken. Hoewel de bijzonder hoge waterstan den van de afgelopen dagen slechts een maal in de 400 jaar voorkomen, was af sluiting van de Zeeuwse zeegaten in ver band met de steeds verdergaande verzil ting in Nederland en in verband met de waterbeheersing, reeds een zaak die alle aandacht verdiende. Ingenieurs van Rijkswaterstaat zijn dan ook al enige ja ren bezig met het ontwerpen van plan nen. Op het Waterloopkundig Labora torium van prof. Thijssen te Delft den aan de hand van een model reeds ge durende drie jaar proeven genomen. Dc proeven en berekeningen leidden reeds tot voorlopige resultaten. Jhr De Casem broot ziet de afsluiting als volgt: Drie eilanden-plan Tn eerste instantie zou Noord-Beveland door een dijk met Walcheren (nabij Vrouwenpol der) en een andere dijk met Zuid-Eovelund (nabij Katseveer) moeten worden vei bon den. In liet dan van de zee afgesloten Veerc- gat-zal nieuwe landaanwinning mogelijk Een deel worden bestemd tot zoetwater- Nationaal Rampenfonds 1airo 9575J op 4 De zwaar geteisterde stad en bevol king van Zierikzee heeft over een van de weinige telefoonlijnen die haar nog ter beschikking staan een boodschap van „dank en dankbaarheid" gezonden aan de Amerikaanse stad Danville in Pennsylvania, die Zierikzee adopteerde. In 'een van de gehuchten onder het Drentse dorp Vledder weigerde een in- voner ook maar enige hulp aan de ge troffenen in de rampgebieden. Hij wei gerde zelfs één zak af te staan, want daarvoor had hij die 500 niet gespaard, zei hij. Ook de collectrices stuurde de barse 'man met lege banden weg. Thans hebben de andere inwoners de bakker, slager en kruidenier aangeraden de weerspannige niet meer te leveren op straffe van verlies van klandizie van het hele gehucht. De eigenwijze leeft nu op water en eigengebakken brood. 4 Het schrijversbal, dat de openingsavond van de Boekenweek op 27 Februari zou be sluiten, gaat niet door. Wel de rest van de avond. De door versobering vrijko mende gelden gaan naar het. Rampen fonds. 4 De zangeres Annie de Reuver heeft alle medewerking met de AVRO opgezegd. Zij trad voor deze omroep altijd op met de Skymasters. 4 Het moest niet nódig zijn, maar ons werd verzocht nog even. duidelijk te zeggen, dat zogenaamde sightseeing-tochten naar het noodgebied volkomen misplaatst zijn. Een andermans verdriet is geen toeris me. Bovendien moeten de wegen vrij blijven voor de transporten naar het noodgebied. 4 In Alkmaar hebben en kele schoolhoofden hun hoofden bij elkaar gestoken om in overeenstemming met de ouders de voor het jaarlijkse schoolreisje reeds gespaarde en nog le sparen gelden ter beschikking te stellen van hel Nationaal Rampfonds. Daar tegenover staat, dat de voor het school reisje bestemde dag gebruikt zal worden voor een wandel- of fietstocht in de om geving. We geven het maar door om te stimuleren. 4 Iets anders: de wereld federatie voor bescherming van dieren heeft van een Amsterdammer, die on bekend wenst te blijven, duizend gulden ontvangen. Als beg'in van het kapitaal, waarvoor de federatie een behuizing kan kopen voor haar zetel en bureau's. „Als ik over tien jaar nog op dit ondermaan se rondloop", schreef de milde gever, „geef ik voor dit doel weer duizend gul den". 4 Ieder in Amsterdam die nog zakdoeken, luiers, ledikanten of matras sen kan afstaan, gelieve te bellen no. 33333. Dan krijgt hij het UW, Dat js nog al gemakkelijk 4 Gisteren is de Zwolse vierling tieii jaar geworden. Zij zijn nog altijd de trots van vader en moeder Kiffers. De verjaardagsraart was prima. 4 Het departement van Eco nomische Zaken heeft contact opgeno men met het bedrijfsleven over de mo gelijkheid om eenheidsuitzetten te fabri ceren voor gedupeerde gezinnen. Een dergelijke uitzet zou moeten bestaan uit huisraad, een keukeiiuitzet, linnengoed, glaswerk en servies. 4 Over het lot der kleine huisdieren in het geteisterde ge bied ontfermt zich de Nederlandse ver eniging tot bescherming van dieren. Zodra de eerste berichten over de ramp binnenkwamen, is die vereniging met haar gehele apparaat en alle reddings ploegen aan de slag gegaan. Vele hon den. katten, kippen en ander gevogelte zijn in haar dierenasyls thans in veilig heid. 4 De burgemeester van Den Haag heeft zijn voorgenomen bezoek aan de burgemeester van Oslo verschoven tot een latere datum. De burgemeester van Oslo heeft reeds alle begrip getoond voor de omstandigheden die tot dit uit stel hebben gedwongen. 4 Tenslotte, we zouden het bijna vergeten: morgen is het 125 jaar geleden dat Jules Verne werd geboren. De man wiens boeken we met de vingers in oren achter de kachel allemaal hebben gelezen. reservoir. Met de uitvoering van dit zoge naamde dne-eilandenplan is rond 50 millioe» gulden gemoeid. Tegelijk met de uitvoering van dit drie-eilandenplan zouden er dijken moeten worden gebouwd tussen Noord-Beve land en Schouwen-Duiveland. Schouwen-Dui veland en Overflakkee en tussen Overflakkee en Voorne-Putten. De grote moeilijkheid is, dat de afsluitingen van de drie laatstgenoem de zeegaten tegelijkertijd dienen te geschie den, omdat bij de afsluiting van een enkel zeegat dcr.-nate zware stromingen zouden ont staan, dat het niet meer mogelijk is deze te beheersen, tenzij men bijvoorbeeld eerst Goé- ree-Overflakkee aan het vasteland trekt door een dam bij Hellevoetsluis en een andere over het Volkerak. Men heeft thans als ware een bruggenhoofd gevormd voor aanval op het volgende eiland Schouwen- Duiveland, Hoewel men in Den Haag wel over een dergelijke opzet van de plannen denkt, lijken ze voorlopig niet erg reëel in ver band met het feit, dat Nederland de Bel gen via de Zeeuwse wateren een vrije vaart op de Rijn heeft gegarandeerd. Aan een afdamming van het Volkerak kan dan ook niet worden gedacht, zolang er niet mot de Belgen besprekingen zijn ge opend en deze besprekingen tot een suc cesvol resultaat hebben geleid. Hel ligt voor de hand dat men van de Belgen hij de omstandigheden waaromf Nederland thans verkeert, wel op c« grote medewerking ltan rekenen. E< zeer grove kostenberekening heeft ge leerd, dat met de totale afsluiting va de zeegaten een bedrag van 400 a 50 millioen gulden is gemoeid. Afgezien van het feit dat de afsluiting van de Zeeuwse zeegaten in ieder geval binnen de 40 a 50 jaar een zeer urgente zaak wordt, betogen officiële zegslieden thans dat Nederland nu de kans heeft een groots gebaar te verrichten ten op zichte van Zeeland, dat economisch zeer is achtergebleven en dat zich om vele redenen verwaarloosd gevoelt. Zuiderzee-provincies In dezelfde nacht die voor Zee- 'and noodlottig werd, heeft de af sluitdijk afgezien van alle an dere voordelen zichzelf betaald. De verschrikkelijke gevolgen van het springtij waren voor uitge strekte delen van alle Zuiderzee- provincies niet te overzien ge weest, wanneer de afsluitdijk er niet was geweest. Een gevoelsargument? Zeker, met meer reden dan ooit kan men de vraat stellen zegt men hier of het voor komen van slechts één verbrekingsgevnl de kostbare werken niet verantwoord maakt. Een tweede overweging is deze: snel hulp is de beste hulp. Een werk «lat de uiterste krachtsinspanning van Neder land 2al vergen, wordt bepaald een meer eenvoudige opgave, nu wij ons mogen verheugen in een zeer grote belangstel ling-uit het buitenland, die zeker, zoals ook reeds bleek kan worden omgezet in een daadwerkelijke steun. Een derde argument betreft «1e tech nische kant van het waterkerinirsvraag- stuks zoals het er nu ligt. Veel dijkgatcn orden thans op ondeskundige wijze ge dicht. Nood breekt wet. Maar zeker is dat de zee zich zal wreken. Iedere deskundige weet, dat zelfs «1e best uitgevoerde las in een dijklichaam een zwakke plek blijft. Dat is trouwens bij de jongste dijkdoor braken ook wel gebleken. Een afsluiting van de Zeeuwse zeegaten binnen een redelijke termijn vermindert daarom aan merkelijk het risico dat men blijft lopen. Eenmaal gereed maakt de nieuwe water kering bovendien onderhoudswerk aan de vele tientallen kilometers lange dij ken daarachter overbodig. Alleen daar door zal het afsluitingswerk zichzelf in de loop van de tijd betalen. Landwinst en zoet water Rekent men daarbij de voordelen van verdere landwinst dan mogelijk ge maakt en de waarde van 't te vormen zoctwaterreservoir in verband met de strijd tegen de verzilting, dan is liet dui delijk «lat bet. niet gaat om dc vraag: een afsluiting of geen afsluiting, maar om de keus tussen een afsluiting nu en een afsluiting over 50 jaar. Voor «le Zeeuwen is het antwoord niet moeilijk. Een afsluiting nu achten zij alleszins gerechtvaardigd en de enige rem die zij daarbij zien is de vraag, of de wetenschap reeds zover is gevorderd dat men de technische problemen de baas kan. Er moeten ditmaal zeegaten worden gedicht, die op sommige plaat sen meer clan 40 meter diep zijn. Zee gaten waar oen zeer zware stroom staat, welker kracht wij in de afgelopen dagen ten koste van honderden mensenlevens hebben leren kennen. Ondanks al deze zwaarwegende over wegingen zijn niet alle deskundigen gc- (Advertentio) De gijtenbinnengekomen VlCl Je \o!LsLrant HIER volgt de tweede verantwoording van giften die door de administratie van de VOLKSKRANT zijn ontvangen en door haar worden overgemaakt aan het Nationaal Rampenfonds. Personeel C. v. Keuls Co. A'dam 10.—. II, O.. Groningen 1,—. 5e Klas R.K. school St Nlcolaasga 19.—. J. C. M. O.. A'dam 2,—. A. v. D, Den Haag ƒ5.613. F. A. P, Valkenswaai'd r' 10.—. N.N. te Alkmaar 10.— IV, J. A. M. pr.Den Haag ƒ25,Mej. G. Th. P., Baarn ƒ10,Dom. van E.. Leuken post Weert 25.—. J. A II., Sittard ƒ4.65. ,r. J. A., Eindhoven ƒ60,Marie Koenen, Houthem ƒ25, wonnen voor de afsluiting. In zijn pers conferentie, gewijd aan de stormramp, iieeft de directeur-generaal van de Rijks waterstaat duidelijk blijk gegeven van een afwijzende houding'. Weet men wel wat het kosten moet, heeft hij gevraagd. Weet men ook, dat de afsluiting tech nisch ..niet gemakkelijk" (bedoelde hij „onmogelijk"?) is? Alle zeegaten met sterke stromingen, met eb- en vloedver- schil Len van drie meter, moeten tege- 1 ij k dicht, anders ontstaan „onhanteer bare" stromingsverschijnselen. De oude dijken moeten in ieder geval volledig-in de vroegere toestand worden hersteld. Dat herstel kan geen jaren wachten op de bouw van de eventuele nieuwe dijk Een ander argument moet. nog zijn, de gaten open moeten blijven voor de afvoer van drijfijs om niet het Hollands Diep of de Waterweg te verstoppen en onbruikbaar te maken voor de scheep vaart. De meningen staan hier tegenover elkaar. Ir Van Veen, hoofdingenieur bij Rijkswaterstaat acht uitvoering van het afsluitplan mogelijk, al zal het hele werk twintig jaar vergen. Hulp nodig? Het is duidelijk, dat het debat over de Zeeuwse stromen nog lang niet is afgesloten. Het parlement zal de rege ring zeker vragen, of zij reeds een me ning heeft over het probleem, dat zéér veel kanten heeft. Zou daarbij blijken, dat niet de technische, maar de finan ciële redenen doorslaggevend zijn en dat het kleine Nederland de betere' bescher ming van zijn burgers niet kan betalen, dan blijft ei- slechts één hoop over. In het licht van de grootscheepse buiten landse 'hulp, die al geboden is, wordt de vraag actueel of het buitenland, begaan met het lot der slachtoffert niet in een groots gebaar van samenwerking de ver hoogde veiligheid voor de Zeeuwse be volking. die door een „Europese" ramp getroffen is. wil helpen betalen. Ook dat kan pas blijken als het parlement ge vraagd en de regering gesproken heeft. (Zie ook Ten Geleide, pagina 6) Jordaan sluit café's AMSTERDAM, 6 Febr. De voorzitter van een inderhaast ge vormd comité bestaande uit café houders in de Jordaan heeft een communiqué uitgegeven waarin wordt gezegd, dat van hogerhand niets is vernomen over «le sluiting van eafé's op «1e nationale rouw dag van Zondag 8 Februari. „Wij caféhouders in de Jordaan, 52 in getal, hebben besloten onze eafé's op «leze rouwdag niel te openen", aldus «leze bekendmaking. kaart van de noodgebieden in Zeeland en Zuid-Holland, zijn met enkele lijnen de dammen aangegeven welke de Zvidholland.se eilanden met elkaar zullen, verbinden, wanneer de plannen tot ujf.luit.ing van de zeegaten, wer kelijkheid worden. Mogelijk komt er geen afsluiting bij Hellevoetsluisin dat geval wordt de afsluiting gemaakt over hei eiland Tiengemeten die hier met een onderbroken, lijn is aangegeven. Een dam over hel Vollcerak. het water tussen Overflakkee en het vasteland, van Noord-Brabantzou, nodig zijn wanneer de regering slechts tot een gedeeltelijke afdamming zou besluiten. GELD INGEZAMELD VOOR ZICHZELF (Van onze correspondenten) ROTTERDAM, fi Febr. Twee man nen, die enkele dagen geleden «le waters nood hebben aangegrepen 0111 gemakkelij ker te kunnen stelen zijn vandaag «looi de Rotterdamse politierechter voor lange duur naar «1e cel verwezen. De 27-,jarige matroos J. H. v. «1. P. kreeg de maximale straf van 6 maanden wegens diefstal van 20 pakjes sigaretten uit een ondergelo pen winkel. De 35-jarige fabrieksarbeider P. B. uit Vlaardingen, die uit ingezamel de schoenen een paar schoenen had weg genomen kreeg 5 maanden. Beiden wer den ter zitting gevangen genomen. De politierechter te Middelburg heeft vanmiddag een gevangenisstraf van vijf maanden opgelegd aan P. F. de W. uit Hontenïsse, die zich had schuldig ge maakt aan het zich toeëigenen van aan de dijken aangespoelde goederen, afkom stig uit de geteisterde gebieden. De substituut-officier van Justitie te Middelburg, mr André heeft er met na druk de aandacht op gevestigd, dat afge zien van plundering, ook liet zich toeëige nen van aangespoelde goederen, zeer streng zal worden gestraft. Deze goede ren moeten bij de burgemeester van de plaats van inwoning worden aangegeven. Jn de gemeente Reusel (N.B.) is door de rijkspolitie een echtpaar aangehou den, dat voorgaf gelden in te zamelen voor de noodgebieden. Dit geld werd ech ter te eigen bate aangewend. Zij zullen voor de officier van Justitie in Den Bosch worden geleid. REIZIGER VLIEGVELD WOENS- DRECHT6 Febr. Met een laatste vlucht van \Yoensdrecht in West-Bra bant naar Achthuizen op Goeroe is de helicopter- •'eddingsopcrulu'. „Pik op'' :andaag gesloten. Dit- br- 'ekent dat de evacuatie 'Jan noodgevallen in de watersnoodgebieden is ge- digd. Sinds Zondagmor- 1 hebben in totaal 2.9 helicopters rond. 1550 door vat.er bedreigde Zeeuwen 'li Brabanders van een wisse dood gered. Op red- dingsvluchtcn zijn van daag en gisteren twee Amerikaanse helicopters neergestort. De piloten zijn gered. Als de geschiedenis van de redding bij de waters- nood geschréven wordt, zal de vliegbasis Woens- drecht een gulden bladzij- krijgen. Dit kleinste gveid heeft bijna de helft van alle vliegtuigen op «le Nederlandse bas-es in de lucht geholpen. Aan de Nederlandse marinevlieger beurten gevlogen door lui- luitenant Schwarz komt de eer toe, dat zijn helicopter le eerste en de laatste •lucht in de reddingsope ratie g Sm - - enige copter, die naast Amerika- •n„ Engelsen, Belgen en ansen aan de operatie deelnam hijskraai dingen uit. Schwa- nant Inzero. groep geredde-, De en luite- laatste een machines is echter gedaan. Vandaag zijn de twee Bel gen al naar huis vertrok ken. Waarschijnlijk zullen de Amerikanen de 20ste vertrekken. Een bijzonder compliment verdienen de luchtmachtkapitein Harrie Derxck en zijn staf. die de operaties leidde. De Ven- Ionaar Harrie Derxck is beter bekend als back v« het Nederlands hockey- elftal. Ook prins Bernliard kwam vandaag nog op Woeusdrecht as pen. Drie minuten uit zijn kussen. Alleen maar om even te vragen o de vliegbasis ministe: Drees wilde bellen. Di Prins zon «vel te laat ko men in Den Haag. De lie ren moesten maar vast met «1e vergadering van het Rampenfonds begin nen. Een Amerikaanse heli copter meldde vanavond: in Sint-Annaland staan meisjesstudenten «Ie ruiten van het gemeentehuis te zemen. Ook uit deze vHe gergrapjes blijkt wel dat de operatie „Pik op" ten Transatlantische' telegrammen NEW YORK. 6 Februari IN DE KNOEI IN PATERSON (New Jersey) zijn twee Ne derlandse zeelleden gearresteerd, die de Verenigde Staten op illegale wijze zijn bin nengekomen door van hun schip te dros sen. De zeelieden zijn de 23-jarige Hendrik van Appel en zijn 25-jarige broer Martin. Zij hebben op 24 December van het vorig jaar hun schip verlaten en sindsdien als bakkersknecht in Paterson de kost verdiend. Het tweetal is voor deportatie naar Ellis Island overgebracht. EINDE LOONSTOP PRESIDENT EISENHOWER heeft vandaag een einde gemaakt aan de loonstop. Ook de controle op een reeks verbruiksgoederen, waaronder alle vleesproducten, is opgehe ven. Zijn geldelijke bezittingen heeft Eisen hower in een speciaal fonds gestort. Hij wil hierdoor voorkomen, dat men hem zou verwijten zijn beslissingen te laten beïnvloe den door deze eigendommen. MARINE-BASIS DE ..NEW YORK TIMES" schreef vandaag dat de Sovjet-Unie op het eiland Rügcn in de Oostzee een basis voor kleine mari neschepen en vliegtuigen aanlegt. In totaal zullen in het Baltlsche gebied ruim 100 duik boten, een of meer kruisers van het type „Swerdiof", een groot aantal torpedobo- ten. enkele oude slagschepen en 700 tot 800 marlnevllegtulgen worden gestationneerd. OP EIGEN KRACHT DE QUEEN MARY" is er vandaag na ruim 50 minuten in geslaagd zonder hulp van sleepboten aan de kade van New York te komen. De zeereus moest op eigen kracht meren omdat het sleepbootpersoneel in sta king is gegaan. De eerste poging mislukte. Toen de kapitein zag dat er grote kans be stond, dat de mailboot met de flank tegen de kade zou slaan, gaf hij onmiddellijk be vel volle kracht achteruit te varen. De enige hulp die de Queen Mary bij de tweede poging had. kwam van een motorsloep en een krachtige reddingsboot. UH» Vit Achthuizen, tie Eln':ie Ze volledig geslaagd. Nog steeds ech rig „el,'es op ie Letje- e™0' aa"tiü straat 11 wetel afgehaald, vluchten voor verken- 'J mngswerk gemaakt. \e)c waterstaatkundigen kun nen vanuit de lucht per Ondanks de sneeuwstor- ■oerde met zijn men gingen de Amerikaan- 18 gewaagde red- se helicopter-piloten van- helicopter de schade aan middag toch de lucht in. dijken en andere water- De helicopter werd om Het grote werk voor deze werken gaan opnemen. OP VERSCHILLENDE punten in de Franse hoofdstad heeft het stadsbestuur grote autobussen laten opstellen, waar de Parijzenaars giften in natura kun nen afleveren voor hulp aan geteisterd Nederland. Deze bus is al bijna vol tot het dak toe. STAVENISSE, Vrijdag DIT is de geschiedenis van Sta- venisse, het stadje op Tholen, waar eens mensen hebben geleefd en gewerkt. Waar de adem van geluk en verdriet het leven stuw de, waar kinderen speelden in een kamerhoek en gezinnen zich schaarden aan de dis. Er waren huizen in Stavenisse en winkels, waar moeders gingen kopen, een kerk, waar de gemeente zich ver zamelde rond de kansel, een school, waaruit door de vensters het rhythme van jong leven klonk. Zeventienhonderd mensen leefden er van dieren en van hun land en zij warep gelukkig. Er is nu niets meer in Stavenisse. Want in Stavenisse wonen geen mensen meer. Alleen maar doden. Door de grauwe goten der straten echoot nu liet gekras der kraaien, hon den janken in krotten, die huizen zijn ge«'eest. Het schijnt een verwoest en verlaten filmdecor, dat nooit: meer zal worden gebruikt, in afgebrokkelde hui zen liggen zij, die hier hebben geleefd, nu samengetrokken In een kramp van laatste smart. Een baby ging in zijn kussen in de bedstee knellen de vinger van een oude vrouw. Zij hebben Zon dagmorgen het daglicht niet meer mogen zieii. Hun horloges wijzen vijf over zes. Toen Nederland nog sliep overspoelden hen de golven en zij zonken weg in tijde- loze duisternis. Stavenisse werd een do denstad. Gapende leegte wieg de hemel in en om het hoofd- leger en politie als wezenlozen rond in •boden «le SINDS gisteren is 't ook een ve stad. In «le opgestoken hand MB hij de toegang tot het stadje ligt de bezwering van een dreigend gevaar. Gee: burger meer mag Stavenisse betreden. 1 gapende leegte, die het na dc onti-u ming geworden is klinken alleen de ■temmen van het nilitairc detache ment «lat met po- itie liiei- achter bleef. De inentings. stof moet hen be waren voor het opstekend kwaad. Tot kniehoogte lig gen cadavers van het door water kapot geslagen vee. Uur on uur hebben de hel pers nu al de dood in zijn afgrijselijkste gedaante gezien. Hun «leert dit gezicht niet meer. Maar niet alleen verdronken mensen en dieren liggen er in Stavenisse. Niet de levenden alleen werden door het toornig waterelement geheuld. De dood nam zelfs geen genoegen met wat eenmaal aan de aarde was toevertrouwd. Op liet kerkhof van Stavenisse slaat de levenden de verschrikking in het gezicht. Zij. die in deze aarde zouden rusten tot de Opstan ding hen riep schijnen voortijdig opge roepen door de natuur. Stoerheid en energie zakken hier in een. Dit toneel ondermijnt elke geest en al dagenlang nu waren de helpers van dit onaards tafereel. De eersten zijn al gebracht naar een oord, waar op hun her stel wordt gehoopt. Niet alleen geestelijk pleegt het Stavenisse van nu een aanval op de gezondheid der mensen en het is daarom dat een beschermend cordon van medisch verweer zich rond Stavenisse heeft opgetrokken. Geen dood lichaam zal het eiland verlaten, geen enkel zal met de handen, doch slechts met rubberhand schoenen worden, aangeraakt. Alsof het al deze ellende nooit heeft be doeld kabbelt het water nu vredig dooi de huizen, maar de splinters van wat vijftig woningen zijn geweest drijven nu in de polder rond.'Een vier meter hoge vloedgolf sloeg de lemen dijkmassa over twee kilometer weg en verzwolg de eer ste honderd men sen in de huizen vooraan. Als ste nen uit een werp-, spel vlogen de muurklompen door het duister en in een autobus, waarin de veld wachter veilige dekking had ge hoopt. verwijderde men hem nu dood uit een stoel. Na «le eerste gigantische doorstoot kwam in de polder het water tot bedaren, maar niemand nog had «1c grijnzende massa gezien, die zich een doortocht aan het vochten «as door de dijk. Sluip- als elke nachtelijke vijand formeerde het water zich opnieuw ten aanval, langzaam en onhoorbaar strekte het zijn greep langs «1e buitenmuren hogerop. Ho; naar dc zolders, waar «1e families hoop zochten in elke weifelende centi meter, binnen immers stonden alleen nog dc vloeren blank. Maar een vijand als deze kent geen teruggang. Met een flui tende klap barstten «le «leuren uit hun scharnieren en in een laatste fatale kracht werd de vernietiging voltooid. Terwijl nu zwijgende mannen door Sta venisse gaan kaatsen droge knallen over de stompe klompen steen. Knallen uit een jachtgeweer want honden en katten moe orden opgeruimd. „Daar loopt er nog een", roept een politieman en een jonge spaniel tuimelt jankend van de dijk. Een kat klaagt miauwend voor de ge broken vensters en een nieuwe knal wordt gehoord. Niemand weet iets W7AT gaat er worden van dit schijnbaar Vv ten ondergang gedoemde stadje. Van de huizen, «ie winkels, 't land. Zal er ooit nog eens leven zijn in wat nu verbrijzeld en verpletterd ter neer ligt. Zullen*hier weer kinderen naar school gaan en men sen naar de kerk? Stil voor zich uit overdenken de mensen dit in de kazerne van Ossendrecht, waarheen zij zijn ge bracht. En niemand geeft hen een ant woord. Want niemand weet nog iets. Het land van Stavenisse is dood. voorlopig is daar geen toekomst meer. Als de eerste ploeg weer in de grond wordt gezet, zul len jaren verstreken zijn. Jaren, die tel len in het leven van een jonge boeren zoon. Op het soldatenstro van Ossen drecht denkt hij er over na en zijn be sluit is al genomen. „Ik ga emigreren, met vader, naar Canada". Bakken lysol staan nu in de straten van Stavenisse en fluisterende mannen doen wat een mensenhand hier vindt te doen. Hier en ginds en overal buigen zij zich over gestorven mensen en noteren wat herkenningstekenen vertellen kun nen. Burgemeester en dokter zeggen wat zij weten opdat dan toch de namen mo gen blijven van hen, die hier hebben geleefd. Geleefd op een stukje Neder land, dat een verboden dodenstad werd, Stavenisse, het Oradour van de zee. Goederenhulp geregeld DEN HAAG, fi Febr. Het onlangs geliquideerde informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis is weer opge richt., om hen, die bij de ramp het leven hebben gelaten, te kunnen identificeren. Volgens de directeur van het Rode Kruis in Den Haag is dit een zeer moeilijk werk. Reeds zijn zowel door officiële als particuliere personen en instellingen 50.000 inlichtingen omtrent personen ge vraagd die vermist, verwond of gcdootl zouden zijn. De directe eerste hulp van het Rode Kruis kan thans als geëindigd worden beschouwd. De colonnes, die Zondag morgen reeds om 9 uur werden ingezet zullen blijven om. waar nodig, hulp te bieden bij «le evacuatie. De stroom van goederen, die een chaos dreigde te wor den, heeft men thans in de hand. Maan dag zal de zaak volkomen geregeld zijn. Reeds zijn 24 schepen onderweg naar Vlissingen, Middelburg, Oud Beierland, St Philipsland, Goes, Krabbendijke, Klun- dert en Zuidland. Daarnaast zijn talloze laarzen en be'steks gesorteerd én wegge zonden. De enorme geldbedi-agen die van overal uit het buitenland komen zullen worden gebruikt, wanneer de mensen weer naar hun woonplaatsen kunnen terugkeren. Alleen op Slormschade-polis (Van onze financiële medewerker) AMSTERDAM, fi Febr. Hoewel de verzekeringsmaatschappijen hun ver plichtingen uit hoofde van afgesloten schadeverzekeringen prompt en coulant zullen nakomen, zullen cle vergoedingen in verhouding tot «le geleden schade uiterst gering zijn. De schade wordt be schouwd als stormschade. Slechts wei nig personen in de getroffen gebieden hebben zich tegen dit risico verzekerd. Hulp van andere zijde blijft «lus dringend geboden. Betwijfeld moet worden of voor boer derijen 'een dergelijk risico kon worden gedekt, omdat vrijwel geen enkele maat schappij voor boerderijen dergelijke po lissen afsloot. In assurantiekringen was men van oordeel dat slechts voor een uiterst kleine percentage van de bescha digde of verwoeste boerderijen een claim bij de verzekeringsmaatschappijen kan worden ingediend. Er zijn reeds vele schadeclaims inge diend. veel meer zullen er nog volgen, want talloze getroffenen hebben nog geen tijd of gelegenheid gehad om contact met hun assuradeur op te nemen. Tot nu toe heeft men echter sterk de indruk, dat het voornamelijk gegoede particulieren zijn. die een flink deel van de door hen geleden schade vergoed zullen krijgen. Vastgesteld kan namelijk worden dat het overwegend particuliere woonhuizen en inboedels zijn, waarvoor verzekeringen zijn afgesloten. Daarbij speelt het percen tage waarvoor men zich heeft gedekt tegen een ramp als de onderhavige een grote rol. Die percentages zullen in de afgesloten polissen sterk uiteenlopen. Deken doet beroep op offervaardigheid AMSTERDAM. 6 Febr. In ..een woord aan de katholieke Amsterdam mers" richt de deken, mgr O. P. J. v. d. Burg. in het dekenale kerkblad „Sursum Corda" een aanmoediging tot cle gelovi gen om te komen tot een zo ruim moge lijke hulpverlening aan de zo zwaar ge troffen landgenoten. „Gezien de overwel digende helpende belangstelling bij (leze sinds eeuwen grootste nationale water ramp lijkt mij een aansporing overbodig. Eerder moet ik dankbaar wijzen op de spontane naastenliefde, die is losgespron gen bij onze Amsterdammers, die deze dagen zo gul. zo ruimschoots hebben ge holpen op elke denkbare wijze. In onze parochies is onder het waakzaam oog van de pastoor met zijn'medewerkers, de ka pelaans en de leken, veel mooie hulp vaardigheid actief geworden. God zegene i daarvoor goddelijk-mild. De collecte 'an Zondag, door de bisschop voorge- ichreven ten gunste van de getroffenen, moge een apotheose worden van naas tenliefde ten opzichte van onze mede mensen en landgenoten in hoogste nood." BIJNA 3 TON SCHADE IN ZANDVOORT ZANDVOORT, 6 Febr. De storm- schade aan gemeentelijke eigendommen in Zandvoort wordt nader geraamd op 150.000 gulden, die aan particuliere eigendommen op bijna 130.000 gulden. 'In een spoedeisende raadsvergadering werd voorlopig een bedrag van 65:000 gulden gevoteerd voor de uitvoering - van de meest urgente herstelwerkzaam heden. PANTER SIGARENFABRIEKEN VEENENDAAL, 6 Febr. De voormalig1* Gustaaf Adolf Sigarenfabriek te Zeist is over genomen door de Panter Sigarenfabrieken der firma H. en J. van Sehuppen te Veencn- daal. De fabriek te Zeist wordt thans g«- cxploiteerd als filiaalfabriek. De Panter Si garenfabrieken hebben de werkafdeling, dia zij reeds eerder in de gemeente Dodewaard vestigden, uitgebreid met de sigarenfabri cage.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2