Duitse TV ontplooit
grote activiteit
l
[Amsterdamse Fflmp
Operation Heartbreak
„DE BRUGjubileert
HET BEGEREN'
NIEUW STUDIOCOMPLEX IN HAMBURG
Voor Rampenfonds
UltUSSElL
PORTRAIT OF JENNIE'
Brits ex-minister schreef:
(twee jaar te laat)
SIROOP FAMEL
N.O.Z.E.M.A. erkent belang van F.M.
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
DE TELEGRAAF
7
(Van onze radio-redacteur)
HAMBURG, Febr. De da-f
gelijkse TV-uitzendingen*
in Duitsland worden thans
alle verzorgd door de NWDR,
de „Nordwestdeutscher
Rundfunk" waarbij echter
soms programma's uit Ber
lijn en Keulen worden inge
schakeld. De voornaamste
studio bevindt zich te Ham
burg, dat gunstig gelegen is,
omdat het beschikt over een
eigen symphonie-orkest en
operatheater en omdat vele
radio- en filmartisten deze
stad bezoeken en dan dus
meteen voor de TV kunnen
worden gecharterd.
Behalve zijn (provisoire) stu
dio's op het Heiligengeistfeld bezit
Hamburg één reportagewagen. Het
ligt in de bedoeling, deze zomer
nog enkele reportagewagens te
stationneren in de industriegebie
den, die, in samenwerking met een
speciale redactiestaf in de kleine,
in radiogebouwen gehuisveste
hulpstudio's te Keulen en Hanno
ver, plaatselijke actualiteiten kun
nen leveren.
Baliet in een bunker
DE HAMBURGER TV-studio's,
een grote voor shows en een
kleine voor interviews, bevinden
zich tot nader order in twee enor
me bunkers op een open terrein
midden in de stad, die zijn inge
richt tot moderne, maar buitenge
woon ongezellige kantoorgebou
wen. Men ademt er een onfrisse
.gevangenislucht, die benauwend
en enerverend werkt en heel de
televisiestaf zal letterlijk en fi
guurlijk herademen als in Juli a.s.
het grote moderne studiocomplex
te Lokstedt, dicht bij Hagenbeck's
Dierenpark, in gebruik kan wor
den genomen, dat thans in de stei
gers staat.
AMSTERDAM. 6 Febr. In de
hoofdstad worden de volgende uit
voeringen enz. georganiseerd voor het
Rampenfonds:
Operaconcert op 16 Februari in het
Concertgebouw m.m.v. vele Solisten en
het Amsterdams Operailcoor.
Orgelconcert op 7 Februari, 's avonds
8 uur in de Ronde Lutherse Kerk aan
de Stromarkt. Organist: Feike Asma.
Concert o$> 10 Februari in kleine
zaal veci het Concertgebouw door Hans
Hen,leemans en Theo Bruins.
Filmvoorstelling in theater Desmet
a.s. Zaterdagnacht 12 uur. Film:
„Paljas".
Het. Blindenkoor van de inriohting
aan de Plantage Middenlaan geeft. 10
Februari 's avonds 8 uur ln de Koe
pelkerk. Tesselsohadestraat, een con
cert Kaarten 1. Kaartverkoop en
meldingsadres voor medewerkers voor
verkoop: Plantage Middenlaan 64,
telef. 52469.
Klaverjastournooi op 14 Febr.., Da
Costakade 102. Deelnemersprijs 1.
De klaverjasclub „De Eilanden"
houdt, nog een tweede tournooi en wel
op Maandagavond acht uur. Katten-
bïireergraoht 3.
De vereniging „Ons Suriname"
geett Zondag 8 Februari in het
Minerva Paviljoen een kunstavond,
aanvang 20 uur. Voordrachten van de
bekende auteur Otto Sterman en een
opvoering van het onlangs opgevoerde
stuk „De Geboorte van Boni" geschre
ven door E. Bruma. Regie Edwin
Thomas.
Kaarten a 2.(ri.) van heden
af verkrijgbaar aan de kassa van het
Minerva Paviljoen. Ook telefonisch
22i288 of 27277.
Tier studio's
ER WORDT daar thans druk ge
timmerd en gemetseld op een
rustig gelegen voorstadterrein van
42.000 m2 temidden van modder
wegen. Er komt een groot studio-
gebouw, omringd door werkplaat
sen. verwarmingsinstallaties en
wat verder nodig is. Het gebouw,
twee verdiepingen hoog, z'al vier
studioruimten bevatten, waarvan
drie gecombineerd kunnen wor
den tot één grote zaai; voorts bu
reaux. cantine enz. Toen ik het
terrein bezocht, was een der bij
gebouwen voor de administratie
bijna voltooid.
Ik woonde een repetitie by in
de oude studie, waar dag en nacht
zweetdroppels worden geplengd,
want de bunker is 's winters stik-
warm en slecht geventileerd. Vrij
wel elke avond is er uitzending,
's nachts worden in allerijl nieuwe
décors geschilderd en getimmerd,
daags daarop moet het nieuwe pro
gramma worden ingestudeerd en
dan volgt dadelijk de uitzending.
Dat een dèrgelijke overhaaste
werkwijze in een omgeving met zo
onvolmaakte accommodatie en zo-
volkomen verstoken van sfeer de
kwaliteit van het vertoonde niet
ten goede kan komen, laat zich
denken.
De studioruimte is overigens
betrekkelijk gröot, maar laag ge
zolderd. Men werkt in deze be
drukkende ruimten, waar de kan-
tooremployé's met extra-melk-
voeding op de been moeten wor
den gehouden, „op zijn (en ander
mans) zenuwen", al tracht men
met alle macht, de stemming er in
te houden.
Improvisatie
T N GROTE trekken geschiedt.
Ihet werk er, voorzover ik kon
nagaan, op dezelfde wijze als in
onze Bussumse Studio Irene; al
leen berust de verlichting op een
ander (m.i. niet beter) principe,
meer volgens het systeem van een
filmstudio. Ik zag er o.a. een ballet
dansen en enige orkestjes en hu
moristen werken onder toezicht
van een bejaarde en ervaren re
gisseur, de kalmte en gemoedelijk
heid zélve.
Voor een uitzendfrequentie van
een programma per dag is de
outillage uiteraard beslist onvol
doende, al kan men drie décors
tegelijk opzetten. Vaardig impro
viserend, slaat men zich door deze
tussenperiode heen in afwachting
van het tot stand komen der nieu
we gebouwen, waar alles geriefe
lijker en plezieriger in zijn werk
zal gaan.
Vaste rubrieken
AFGEZIEN van extra-sportre-
portages e.d. wordt alleen
*s avonds uitgezonden. Een enkel
maal z'yn er overdag ook kinder
programma's.
Een vast onderdeel van de avond
programma's is de „Tagesschau":
een dagelijks overzicht van actua
liteiten. Deze worden niet. als bij
ons, door speciale televisie-opera
teurs verfilmd, maar in het dossier
van een bioscoopjournaal-onder-
neming uitgezocht en per meter
betaald. Weliswaar is de TV op
deze wijze de bioscopen altijd vóór
met filmnieuws, maar aan de aard
van het vertoonde kan men wel
zien. dat het niet steeds met vol
doende kijk op televisie is ver-
J. F. VAN DEENE
Instructie Luchtbescherming.
DIT IS
het tweede artikel van X
X onze radio- en TV-re-
X dacteur, dr. J. A. Lee-
X rinkdie voor onze bla-
den de organisatie van
de thans dagelijks uit
zendende TV in West-
Duitsland bestudeerde.
Over enkele maanden
zal men in Hamburg
een fonkelnieuwhy-
permodern studio-com-
plex in gebruik nemen.
vaardigd. Men is thans in onder
handeling over smalfilmopnamen.
Elke Zaterdagavond wordt een
weekoverzicht van deze reportages
gegeven. Weeroverzichten worden
door een meteoroloog gegeven,
evenals bij ons.
Gastprograraraa
VOOR „gasten in de studio" kan
het publiek candidaten opge
ven; de „promotor" moet dan zelf
naar de studio mee komen en on
der toezicht van de omroep(st)er
het slachtoffer enige vragen stel
len.
Het omroepwerk geschiedt voor
namelijk door twee jonge actrices,
Irene Koss en mej. Feldmann;
maar vele programma-onderdelen
worden aangekondigd door bijzon
dere medewerkers. Zo werd het
KRO-programma omgeroepen
door Mies Bouwman, die zeer in
de smaak viel door haar beschaaf
de. onopgesmukte manier van
doen.
„Aetherforum"
1V/T IN OF MEER geregeld terug-
kerende rubrieken zijn ook:
demonstraties van gezelschapsdan
sen; lessen in veilig verkeer; me
dische actualiteiten; een populair-
wetenschappelijke serie „Aus der
Welt der Forschung". die door
het publiek evenwél te „high-
MAQUETTE van het nieuwe com
plex studio's en administratiege
bouwen van de Westduitse TV in
Hamburg-Lohstedt, dat in Juli a.s.
gereed komt.
brow" gevonden wordt; solisten
parades; interviews met sportslie-
den (weinig geapprecieerd: men
ziet deze lieden liever in actie);
een van die ook in ons land helaas
onvermijdelijke series over gezel
schapsspelletjes, hier onder de titel
„Was machen wir heute Abend?";
en een soort Aetherforum, dat ge
lijktijdig in de radio wordt uitge
zonden en waaraan men altijd per
sonen laat deelnemen, die in het
nieuws staan, hetgeen mij aanbe
velenswaardig lijkt.
Toneel
geen succes
MET toneelvoorstellingen heeft
men tot dusver niet veel suc
ces gehad; wél met een cabaret
van de Berliiner Neumann, waarin
ook van fllmmontages gebruik
werd gemaakt. Verder wordt ge
tracht. actuele gebeurtenissen naar
de TV-studio te lokken, hetgeen
o.a. is gelukt met de Bambi-film-
prijsuitreiking. Voor een bepaalde
week was b.v. aangekondigd: een
reportage uit een radiowinkel en
van een boogie woogie-tournooi;
cabaret, tekenfilms en eèn carna
valsprogramma.
Stori
ngen
INDIEN er bij vele van onze le
zers in het Oosten des lands
voldoende belangstelling bestaat
wij wachten af, welke wensen
ons dienaangaande bereiken
kunnen wij voortaan een weke
Uiks overzicht van de Duitse TV-
nrogramma's publiceren, zolang de
Nederlandse radiobladen dit nog
verzuimen.
Van technische storingen, zowel
van de zender als in de studio,
krijgt men ook te Hamburg volop
zijn deel. hetgeen o.a. wordt toe
geschreven aan tijdnood en gebrek
aan routine, omdat de experimen
tele periode te karig gefinancierd
werd. Afgezien daarvan, is de
beeld- en geluidsontvangst z'eer
bevredigend, zelfs tot buiten de
theoretische storingsgrens van 6f
km, zodat ook in Zuidelijke ge
bieden van Skandinavië de pro
gramma's van de NWDR dikwijls
goed ontvangen worden.
(Slot volgt).
(Advertentie)
Een ongelofelijke rust vindt U in
Hotel Atlanta, in een uitgelezen en
rustgevende omgeving. 1 pers. 190 fr„
2 pers. 325 Fr„ prima ontbijt inbe
grepen.. Tg941d
BOEKEN
die wij gisteren ontvingen
Rembrandt lm Rembrandt, door Janos
Pleach (Uitg. Holbein-Verlag, Rit-
tergasse 19a. Basel, 23.40).
Hoe maakt U het?, roman door Ferdi
nand Langen (Uitg. De Arbeiders
pers. A'dam, ƒ5.90).
Dokters en mensen, door Alice Tisdale
Hobart, oorspr. titel: The serpent-
-wreatihed staff, vert.i Jan van Dijk
(Uitg. West-Friesland, Hoorn, 7.90).
De wégen der vrijheid, deel III: De
dood in het hart. door Jean-Paul
Sartre, vert.: M. Mo4c (Uitg. Con
tact, A'dam. 6.90).
Mijn vriend Maigrct, door Georges
Simenon, vertl: Jaok Kronen iUitg.
Bruna Zoon. Utrecht ƒ3.95).
Psychologie van de belastingbetaler,
door dr. L. Hornstra <Uitg. Ned.
Uitgevers Mij.. Leiden, 2.25).
Mimi Pinson en al die andere
eigenwijze liedjes van Brammetje
(Uitg. Leiter-Nyipeis, Maastricht).
De arts moet ook Homoeopatisch leren
denken, door J. T. Wouters, arts,
(Uitg. Ned. Bend v. Natuurgenees-
wijize en Natuurgeneeskundige in
richtingen, Sop'hialaan 38, A'dam,
ƒ0.60).
Sober, subtiel filmverhaal
CECIL KELLAWAY als de kunst
handelaar en Joseph Cotten als
de kunstschilder in „Portrait of
Jennie". (Alhambra)
IN DE VROEGE
OCHTEND van een
dag tijdens de tweede wereld
oorlog kwam er in de Atlantische
Oceaan een Engelse duikboot
naar de oppervlakte; een duik
boot met een bijzondere opdracht.
Want op die ochtend werd een
man, die twee dagen te voren in
Londen overleden was, aan het
zoute water prijsgegeven en
daarmee werd een der belang
rijkste operaties van de afgelopen
oorlog begonnen.
„Zo ging Willy ten slotte ten
oorlog, de distinctieven van zijn
rang te velde op zijn schouders
en een brief van zijn liefste dicht
aan het hart."
Het einde van een triest ver
haal.
Een verhaal, dat geschreven
werd door Duff Cooper, die vroe
ger Brits ambassadeur in Parijs
was en tijdens de oorlog minister
van voorlichting. Daarom alleen
is het boek „Operation Hart-
break", al van belang, want de
lezer kan veronderstellen, dat een
belangrijk gedeelte van deze ro
man niet zozeer op fantasie van
de heer Duff Cooper, amateur-
schrijver, dan wel op gegevens
van zijne ex-excellentie Cooper
berust.
Een triest verhaal; in zijn hoofd
persoon Willy Maryngton heeft de
schrijver ons een figuur willen
voorzetten uit
een milieu,
dat de Ne
derlandse lezer
anno 1952 nogal
ongeloofwaar
dig voorkomt:
de Engelse of-
ficierskaste.
Willy's vader
sneuvelde
1914 en de zoon
werd „natuur
lijk" ook offi
cier. Maar al
les liep hem
tegen in het
leven. De man.
die huiverde
van afschuw,
toen hij een
oorlog om een einde aan alle
oorlogen te maken", die met angst
bedacht, dat het wel vijftig jaar
zou kunnen duren eer er opnieuw
een grote oorlog uitbrak deze
man was nèt te jong om in de
eerste wereldoorlog te kunnen
vechten.
Kort daarop wordt hij naar het
toenmalige Brits-Indië overge
plaatst, waar hij zich met een
meisje verlooft, dat er met eeri
ander vandoor gaat. Hij keert
terug naar Londen, waar hij op
Felicity verliefd wordt, een doch
ter uit het huisgezin, waar hij op
gevoed werd. Maar ook met Feli
city wil het niet tot een huwe
lijk komen.
En dan komt de tweede wereld
oorlog, door Willy, de militarist,
de officier in hart en nieren, met
vreugde begroet. Maar ditmaal
is hijte oud om te vechten!
En enkele jaren later sterft hij,
prozaïsch, aan een longontste-
DE Vereniging van Nederlandse
beeldende kunstenaars „De
Brug" viert, twee jaren te laat,
haar 25-jarig bestaan met een
jubileum-expositie in het Stede
lijk Museum, met groepen werk
van overleden en oudleden en
leden en met een „hommage" aan
J. F. van Deene, die eens 65 jaar
en van 1934-'39 voorzitter
van „De Brug" was.
Van Deene en wijlen Jacob
Bonaien die hier ook een klei
ne -groep heeft waren de eer
ste Nederlandse schilders, die nog
vóór de door hen vereerde Piet
Mondriaan, geheel abstract: zon-
iwiimiiunmHMiiTiïTiTIFi
VERENIGING VAN
NED. BEELDENDE
KUNSTENAARS EXPO
SEERT IN HET STED.
MUSEUM TE A'DAM
der voorstelling schilderden. De
uit hun nauwe samenwerking
ontstane niet-afbeeldende kunst
in analogie met absolute mu
ziek, absolute schilderkunst ge
noemd bedoelde boven-per-
soónlijk innerlijk leven tot uit
drukking te brengen.
Zij vormden met John Ra-
decker, Chris Hassoldt en Arnold
Davids een groep, die in 1913 een
wagenvracht werken aan het oor
deel der jury van de „Moderne
Kunstkring" onderwierp. Maar
deze Kring was niet zo modern
als zijn naam en weigerde dit
toen 1 te moderne werk, waarna
het op invitatie van onze Salon
des refusés: „De Onafhankelij-
ken" in haar eigèn gebouw ge-
exposeerd werd. Tegelijkertijd
lanceerde men een „manifest".
De afbeelding van vormen en
kleuren, ontleend aan natuur
voorwerpen of aan de natuur,
ontbrak aan deze schilderstukken,
omdat, volgens dit manifest, het
gebruik van deze natuurvormen
de aandac/ht van de schilder af
leidt van het „eigenlijke", waar
het bij een schilderij altijd om
gaat. Dit eigenlijke zit in de lijn
en de kleur, het gevoelsleven, de
weelde en de liefheid. En door
het loslaten van de natuurvormen
als „voorwendsels" kon dit eigen
lijke zuiverder, preciezer door de
lijnen en kleuren worden uitge
drukt.
T wee pioniers
Een Bendien echter schilderde
dan weer een poos abstract, dan
weer een poos met voorstelling.
Hij vond beide richtingen haar
voor en tegen hebben. Als hij ab
stract schilderde, gaf hij, volgens
eigen bekentenis, meestal weer
hoe hij zich in het leven voelde
staan, gaan, zweven of drijven.
Als hij een ding uit de natuur
schilderde, een boom of een
kruik, dan „was" hij die boom
af die kruik.
Zo kan men hier zien, hoe hij
zich in zijn mysterieuze en klare
portretten en in een plastiek van
een knielend figuurtje vereenzel
vigde met zijn mensen.
Ook Van Deene's schilderijen
laten na de „absolute" periode
weer schouwspelen van dezelfde
orde van dingen zien als de
scnouwsipelen van de wereld. Zo
dat progressieven zullen zeggen,
dat .hij goed begonnen en conser
vatieven. dat hij goed geëindigd
is. Ven Deene was kunstcriticus
van liet Alg. Handelsblad, schreef
artikelen over Franse kunst en
kunstenaars en publiceerde ver
zen. (Een der getoonde rondelen
is aan zijn vriend Bendien ge
wijd).
En ook als schilder toont hij
zich niet afkerig van de litera
tuur en verhaalt hij, au fond
plastisch blijvend, v.an de in
structie zelfbescherming bij
luchtaanvallen, van een Parijs
café-concertnummer „De agen-
tjes" of van een moordaanslag
(op de absolute schilderkunst?),
waar hy in staat blijkt tot satire
en scherts.
In z'n portretten, landschappen
en stillevens toont hy zich soms
een nog niet genoe? gewaardeerd
stijlvol natuurschilder.
Goed bestaansrecht
Terwijl andere verenigingen
heboen opgehouden te bestaan of
meer existeren dan leven, bewijst
„De Brug" mét deze expositie
■haar bestaansrecht. Men betreurt
de schitterende afwezigheid van
een harer oprichters en steun
pilaren, de grote fijnschilder D.
B. Nanninga.
De expositie krijgt het belang,
dat zij heeft, van de groepen van
Emile Dehé Sr., o.a. een in hout
gesneden portret van zijn vader,
de violist, dat z'n vlak goed vult;
van het frisse en duidelijke figuur
en portret van Otto Hanrath; het
degelijke, gedegen grafische werk
van Arend Hendriks; Dick Ket's
stilleven met kwaliteiten op hoog
niveau; de diepzinnige Bijbelse
composities en levende portretten
van J. J. Isaacson; Dirk Nyland's
werk met een zo Hollands gees
tesmerk en het aardig geziene
portret van een vrijgezel door de
musious-sohilder C. Schaaf.
Met veel genoegen zag ik terug
Sal. Meyer's stadsgezichten en
■vooral zijn „Kat aan de kraan".
Hij is en blijft de beste onzer
moderne primitieven, die zich
voor geen enkele buitenlandse
meester der Rousseau-school be
hoeft te verstoppen.
Vermeldend zy ten slotte nog
gewaagd van de inzendingen van
G. Drost, F. Erfmann, Gerrit de
Jong, Th. Stiphout, A. van Zee
gen (ik ga van de besten voorbij),
king.
Krijgslist
TOT zover is het verhaal een
tamelijk dorrè opsomming
van feiten en gegevens; men
merkt, dat de heer Cooper een
amateur-schrijver is, die de fijne
toetsen van „het vak" maar matig
onder de knie heeft.
Maar deze bezwaren vallen
weg in het laatste, het kleinste
maar verreweg het leesbaarste
gedeelte van het boek. Hier, zo
merkt men, is de man aan het
woord, die uit oorlogservaring
schrijft.
Als Willy eenmaal gestorven is,
blijkt, dat Willy nü zijn vader
land de dienst kan bewijzen, die
hij in zijn leven had willen ver
richten. Hij wordt bevorderd tot
majoor, een rang die hy tijdens
het leven maar niet kon bereiken.
Hij krijgt in zijn borstzak de
brief van Felicity, die hij tijdens
het leven niet mocht ontvangen...
en mèt die brief komt er in het
waterdichte z'akje een aantal ge
heim-uitziende. doch niet geheel
juiste documenten. Zijn lichaam
wordt in zee gedeponeerd, op
een punt, vanwaar de stromingen
het naar de kust van een neu
traal land zullen bréngen. Maar
niet een zo neutraal land. als En
geland wel zou wensen (ge kunt
hier raden dat Spanje bedoeld
wordt
Met andere woorden: de heren
van de geheime dienst, die deze
„Operation Heartbreak" op touw
zetten, weten, dat die „geheime"
documenten gelezen zullen wor
den, gefotografeerd, en doorgege
ven aan de vijand, die daardoor
op een verkeerd spoor gebracht
zal worden, waardoor een van de
meest verrassende operaties uit
de oorlog een succes werd. En
als hij dat beschrijft, is Duff
Cooper méér dan een ex.excel.
lentie.
„Operation Heartbreak" door
Duff Cooper. Uitgeverij Servlre, Den
Haag. Vertaling R. Kernkamp-Muy-
derman. Prijs f 3.90.
die deze expositie, waarop men
zich voelt als vóór de oorlog, be
zienswaardig maken.
Men zij in de kunst even tole
rant als in de natuur, waar de
leeuw niet op het terrein van de
tijger jaagt. De abstracte en
realistische kunst kunnen heel
goed naast elkaar bestaan, zelfs
in één persoon, zoals hier wordt
aangetoond in Bendien en Van
Deene! K. NIEHAUS,
(Advertentie)
""If Mill
II Bist
Een füm, die
haal van Ro
bert Nathan uit 1920 geen onrecht
aandoet en de subtiele sfeer, al
thans voor een zeer groot deel,
heeft weten vast te houden. Het
is de geschiedenis van de be
rooide kunstschilder Eben Adams
(Joseph Cotton), die zich in New
York met cliché-schilderijen nau
welijks staande weet te houden,
doch plotseling inspiratie en roem
vindt na de ontmoeting met Jen
nie (Jennifer Jones), een won
derlijk mooi, teer wezentje, dat
zich op een ijskoude winteravond
in een park ophoudt.
Het is een vreemde ontmoeting,
want al spoedig blijkt, dat Jennie
een geest is, die zich uitsluitend
voor Eben manifesteert.
Wel heeft zy werkelijk geleefd,
maar dat is reeds geruime tijd ge
leden. Haar ouders trapeze
werkers zijn jaren her omge
komen in een theater, dat reeds
lang niet meer bestaat. Zelf is zij
tijdens een hevige storm, betrek
kelijk kort daarna, verdronken.
Het fijnzinnige verhaal van
twee zielen, die elkaar uit een
zaamheid en zielenood opheffen,
bezit met al zijn irreële elemen
ten. de kracht van een reële,
elementaire liefde. De uiterlijk
heden zyn het onontbeerlijke
kleed van een machtige, ontroe
rende kern.
De begaafde regisseur William
Dieterle heeft een knappe, ge
voelige filmversie van het ver
haal gegeven met camera-effec
ten. die zowel de onwezenlijke
sfeer doen uitkomen, als het
wezen raken. De muziek van De
bussy, die men in knappe varia
ties heeft benut (de le Arabesque,
delen uit „La Mer" etc.), leent
zich uitstekend voor het verster
ken van de sfeer. Uiteraard laat
het proza van Nathan meer aan
de verbeelding over dan de film
taal. zodat men van het oorspron
kelijke werk intenser kan genie
ten, maar dat is een critiek, die
vanzelfsprekend met het
wezen van twee in feite autonome
kunstvormen samenhangt-
Wat het spel betreft/ een op
merkelijke creatie van Jennifer
Jones, goed, sober spel van Joseph
Cotten. een mooie kleine rol van
Ethel Barrymore (de kunsthande
laarster) en een heel klein rol-
letie van de haast legendarische
Lillian Gish (de Moeier-overste).
JAN SPIERDIJK.
Getuige vermoord
Nöggerath Hier geen stars
die beroemd-
of zelfs maar bekendheid genie
ten: met uitzondering van Carl
Lu d wig Die hl (de man die bij de
moordaanslag op Hitler was be
trokken) zijn alle medespelers on
bekenden- Ook het verhaal is geen
vondst, en todhToch is „Ge
tuige vermoord1" een film, die de
moeite van het zien ruimschoots
waard is. De Italianen, die zich
met deze rolprent voor het eerst
op het terrein van de thriller heb
ben gestort, maakten een product,
dat in elk geval van de eerste tot
de laatste meter de bezoeker
dwingt de ogen op het doek te
houden.
She's working her way
through college
Cineac Een 9how-film met
zingende en dansende
studenten onder aanvoering van
Virginia Mayo en Gene Nelson.
Het verhaal komt er onder geen
omstandigheden op aan, zeker
niet onder de huidige. Hét pro
duct is in kleuren-
Wanda, de zondares
Het duurt enige
tijd voor Wanda
(Yvonne Samson)
op het tapijt ver
schijnt. maar dan weten we ook
waar we zyn, want het meisje,
dat van lichte zeden is, doch een
goed hart bezit, zet het melodra
ma van Italiaanse makelij, alle
kracht bij. Het komt er op neer,
dat een keurige kapitein bij de
marine in moeilijkheden is ge
raakt, doordat zyn vrouw zelf
moord heeft gepleegd. Het ziet er
aanvankelijk naar uit, dat hij als
moordenaar de gevangenis in zal
draaien en, wanneer dat niet ge
schiedt, is hij toc-h lang niet van
alle moeilijkheden af. Zijn zoon
en allerlei omstandigheden staan
hem in de weg. Genoemde Wanda
helpt hem enige tyd over 's levens
h-orden heen, maar maakt de fi
nish niet meer mee. In het be
paald larmoyante geval zijn knap
pe acteurs als Frank Viliard en
Frangoise Rosay bepaald mis
plaatst. (J. Sp.)
Als de avondklokken
luiden
Rond het be
kende „Les trois
cloches" is een zoe
tige Duitse film-
comedie gemaakt.
De zoon van een arme
Y) schoolmeester redt de
/'UZ^L. dodhter va-n een rijke
landeigenaar van een
wisse doodOm hem te
be'lonen betaalt de vader de muzikale
studie van de jongen, die intussen
eeuwige liefde 'heeft gezworen aan het
meisje. Maar jaren tater gaan de za
ken van de landeigenaar achteruit en
zijn redding kan a-Ueen komen door
het huwelijk van zijn dochter met een
c-u-dere jonker, die de zaken van
schoonpapa regelt. Wanhoop tussen de
geliefden, maar de dochter offert zich
op. De jeugdige musicus maakt in zijn
Gevleugeld gevaar
Het gevleugeld
gevaar la een lofr-
«s tt, wat louche lucht-
vaartmaatschappij.
die de dienst on
derhoudt tussen Frankrijk en de Ka
naal-eilanden. In hoofdzaak is deze
onderneming opgericht om veihg voor
een waarde van één imiRioen aan valse
dollarbiljetten in te voeren. De ge
schiedenis draait om een robuste fi
guur, die men eigenlijk de onkwetst-
bare man zou moeten noemen; hoezeer
men hem ook belaagt, hij weet zich
steeds met heldenmoed te redden uit
de meest precaire situaties. De zaak
is niet bijster interessant en te inge
wikkeld om werkelijk spanning voor
de toeschouwer te ontwikkelen.
Verloren jungle
/•v Een Engelse jon-
/J y geman trekt in Z.-
LbjfA'V Amerika alleen op
expeditie naar het
oude. voor blan
ken schier ontoegankelijke In-ca-ge
bied, daar hij meent, dat in dit gebied
nog overlevenden moeten zijn van een
expeditie, die jaren daarvoor zocht
naar een verloren Inca-stad en een
gouden afgodsbeeld.
Fascinerende natuuropnamen dragen
deze film, waardoor het geheel mede
door goed spel een dynamisch en aan
trekkelijk karakter verkrijgt.
Hoest
1 Keelp*in
1
(Van onze correspondent)
GRONINGEN, 6 Febr. De
NOZEMA zal op korte termijn de
regering een advies uitbrengen
in zake het invoeren van fre-
quentiemoduiatie in ons land
(radio-ontvangst op de 3 meter
band). Hoe dit adivies zal luiden,
staat nog niet geheel vast.
Dit besluit is het resultaat van
een bespreking, die het Comité
Belangen Noordelijke Luisteraars
Gable: „Kalmpjes aan"
CLARK GABLE, die 1 Februari
a.s. 52 jaar wordt, heeft ver
klaard, dat hij het in het vervolg
wat kalmer aan gaat doen. Dat
neemt niet weg, dat hij op het
punt staat zijn
derde achter
eenvolgende
film in het
buitenland te
maken, dit
maal in Zuid-
Amerika.
„Groen Vuur"
is de titel van
een filmver-
haai, dat zioh
in het sma-
Clark Gable £|^ke Ca°f!
speelt. Clark Gable is daarin een
man, die zyn levèn wijdt aan het
zoeken naar een perfecte steen.
Roman met tweeslachtig karakter
11
DE Vlaamse auteur Piet van
Aken iheeft een 'deels
zeer goed verhaal geschreven in
een opmerkelijk zuiver Neder
lands: „Het Begeren". Het ver
telt van een jonge boer die met
twee broers en een welgeschapen
schoonzuster van duistere her
komst op een hoeve woont.
Een harde, strijdvaardige fi
guur, deze Baltus. Hij is voort
durend in conflict met de om
ringende wereld. Zijn simpele le
vensbeschouwing sluit alle ver
draagzaamheid, alle beminnelijk
heid radicaal uit. Het is duide
lijk dat die krampachtige houding
haar oorzaken heeft: in het verle
den, in de persoon van zijn va
der, en nog sterker in het heden,
door de kwellende aanwezigheid
van schoonzus Maria.
Van Aken begeeft zich niet
in uitvoerige beeldende beschrij
vingen van de passie, die Baltus
voor haar koestert: hij duidt de
beklemmende bezetenheid van
de jonge boer aan, als met sobere,
omzichtige gebaren. Hij laat
ruimte tot gissen, maar zó dat
ver gissen uitgesloten is.
De opzet van zijn roman een
ik-verhaal maakt deze metho
de mogelijk en zelfs onvermijde
lijk, op straffe van volslagen ver
tekening der geschetste mensen.
Nu naderen de beide hoofdfiguren
elkaar stap voor stap en de ge
beurtenissen passen zich wonder
lijk aan bij die onweerstaanbare
drang der zielen.
Van Aken bouwt zijn wereld
met zoveel precisie op en hij be
reidt zyn coupes ook zielkundig
zó zorgvuldig door, dat niet of
nauwelijks een gevoel van geprik
kelde verbazing, van ongeloof
waardigheid wordt gewekt.
Neen, „Het Begeren" is zeker
geen alledaags verhaal van een
driehoeksverhouding geworden.
Ge stapt dan ook gelaten heen
over een bezwaar: de soms wat
te literaire stijl. Vergeet niet dat
steeds brute Baltus zélf aan het
woord is; al mag het waar zijn
dat hij in een hoek van zijn hart
ook een berg zachte, tedere ge
voelens heeft opgeslagen, ge stuit
op volzinnen die deze Baltus nog
voor geen halve koe in de mond
zou hebben genomen.
De gebeurtenissen, zich afspe
lend tegen het einde der vorige
eeuw in een geïsoleerd dorpje op
het Vlaamse, platteland, blijken
nauw verweven met het zich
ontwikkelende politieke leven
dier dagen. En op dat punt is
Piet van Akens y ver helaas te
groot geweest. Hij heeft de on
afhankelijkheid der verbeelding
prijsgegeven en zichzelf vastge
ketend aan een politiek ideaal.
Het is de meesterhand gegeven
de tendenz te gebruiken tot groter
glorie van de letterkundige schep
ping. Wordt het patroon der le
vens door die tendenz echter te
planmatig, dan verliest het mèt
zijn geruststellende grilligheid
ook zijn zin. Zo is het hier met
boer Baltus, die aanvankelijk vij
andig staat tegenover de opko
mende arbeidersbeweging, daarna
tegen wil en dank, doch op vol
strekt aanvaardbare wijze in de
kleine groep van strijders wordt
getrokken.
t Van dat ogenblik zouden de
meeste dorpsgenoten echter al op
hun eeltige vingers hebben kun
nen natellen hoe het verder met
Baltus afloopt, tot en met zijn
volledige bekering tot het socia
lisme. Het is jammer dat „Het
Begeren" van Piet van Aken geen
begeerte inhield naar de vol
heid van het leven, maar bleef
steken in het altijd wat benau
wende landschap van een partij
program.
JAN HEYN Jr.
Uitg. De Arbeiderspers. Amsterdam,
Van onze
filmredacteur
De „Koopman"
DORT geleden is er een
Frans-Italiaanse Shakespeare-
film gereedgekomen, namelijk
„De Koopman van Venetië". Re
gisseur is Pierre Billon. Franse en
Italiaanse acteurs van formaat
spelen de voornaamste rollen, o.a.
Michel Simon, Massimo Serato,
Andrée Debas en Armando Fran-
cioli.
Van 6 op 20
KE R.K.O., een belangrijke
filmmaatschappij, die in 1952
grotendeels door interne moeilijk
heden slechts zes films heeft ge
produceerd, gaat dit jaar weer
duchtig meedoen- Men heeft aan
gekondigd dit jaar minstens twin
tig films te zullen produceren.
Geen stuntamae!
SOMMIGE filmacteurs wensen
geen stunt-man in hun film-
Zij willen de gevaarlijke kar
weitjes zelf opknappen. Gérard
Phihpe bijvoorbeeld schermde,
vocht, reed en
duikelde zelf
in „Fanfan, la
Tulipe". Men
moet deze
fraaie roman
tische film ge
zien hebben,
om te beseffen,
wat dat in
hield. Ook de
Britse acteur
Richard Todd
moest niets
weten van een
stunt-man in
„Venetian
Bird". een
bSeïkort dlï KW»11 T»«
Nederland zal worden vertoond.
Dat betekende, dat hij van
boven naar beneden van een
hoge trap mocht vallen, in een
liftkoker mocht springen en van
een dak rollen tot vlak voor een
goot, ongeveer 35 meter boven
het beroemde San Marco Plein.
Merkwaardig hierbij is. dat de
thans 33-jarige Todd in zijn jeugd
dermate aan rheumatische koort
sen leed. dat de dokters zeiden,
dat hij zich nooit overmatig zou
mogen inspannen. Duizend tegen
één zou hij er nooit overheen
komen. Todd kwam er overeen.
Dat bleek o.a. in de laatste we
reldoorlog, toen hy als een van
de eerste Britse parachutisten in
Normandië neerkwam.
namens de drie Noordelijke pro
vincies heeft gehad' met de raad
van beheer van de Ned. Omroep
Zender Maatschappij.
Men toonde zich van de zijde
van NOZEMA wel overtuigd, dat
binnen vier of vijf jaar Lm.-
ontvangst in alle landen van
Europa, dus ook bij ons, zal zijn
ingevoerd. Derhalve is verbete
ring^ van de radio-ontvangst ook
in óns land een zaak van de
grootste urgentie geworden.
Gezien dit gunstige resultaat
van de bespreking, heeft het
Noordelijk Comité zijn verdere
actie voorlopig opgeschort.
Wegens de ziekte van prof.
Gerbrandy werd de vergadering
namens NOZEMA gepresideerd
door ir. J. D. H. van der Toorn,
hulpdirecteur Algemene Zaken
en Radio van de PTT. Deze er
kende. dat de radio-ontvangst op
de middengolf in sommige stre
ken van ons land te wensen laat,
ondanks de drie hulpzenders;
zelfs erger dan uit de aanvanke
lijk door hem ontvangen rappor
ten. was gebleken.
Namens het actiecomité be
toogde de heer De Graaf, dat
slechte ontvangst van Hilversum
het culturele verband tussen onze
landgenoten in gevaar brengt,
hetgeen velerlei gevaren mee
brengt. ook op politiek gebied.
Het bestrijden van die gevaren
weegt z.i. ruimschoots op tegen
de door de luisteraars te brengen
financiële offers. Bovendien is
hier een eminent belang van de
Nederlandse radió-industrie in
het spel.
Ook van Friese zijde werd. er,
door dr. W. Kok, op gewezen, dat
de huidige toestand onduldbaar
is. De ontvangst van Hilversum I
heeft in het Noórden sterk te
lijden van sluiering en van sto
ring door buitenlandse zenders;
die van Hilversum II is nog veel
slechter, behalve in de naaste
omgeving van de steunzender
Hoogezand.
Het gaat hier dus niet alleen
maar om kwaliteitsverbetering,
maar om het feit. dat luisteraars
in 'het Noorden de Nederlandse
programma's dikwijls in het ge
heel niet kunnen ontvangen, ook
niet met de beste toestellen.
Slechts de 3 metergolf kan hier
uitkomst brengen. Verhoging
van de energie der zenders te
Lopik kan nooit afdoende zijn om
de fading weg te werken. Men
meent van de zijde van het co
mité. dat twee steunzenders van
3 kilowatt wel voldoende zullen
zijn. Deze zouden zijn te combi
neren met een televisie-huLpzen-
der voor de Noordelijke provin
cies.
Concert uitgesteld
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 6 Febr. Het
concert dat het Residentieorkest
op Zondagmiddag 8 Februari in
het gebouw v. K. en W. zou geven
ten bate van de slachtoffers van
de nationale ramp, is op uitdruk
kelijk verzoek van het college van
B. en W. van Den Haag uitgesteld
tot Maandagavond 16 Februari.
Alle kaarten blijven geldig.
