HUIVERINGWEKKEND EIND
VAN STAVENISSE
Water verraste
300 mensen
mm -
Dodencijfer op Flakkee
al boven de vijfhonderd
Solidariteit
Dodendorp op het eiland Tholen
Redding onmogelijk
Binnen enkele seconden
VOORTREFFELIJK WERK kustvaarder
VAN AMERIKAANSE GENIE spoorloos
Reeds 1352
doden
LUCHTVLOOT BEWIJST
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
ELFDE JAARGANG No. 2383
Giro-nummers
9575
412739
500 Britse dijken
doorgebroken
Nieuwe arrestaties
in Sowjet-Unie
k.l.m. overstelpt met
aanbiedingen
r
Verlieslijst
onschatbare diensten
Bijna tivaalf
millioen
NOTA OVER DE
WATERSNOOD
Rotterdam; Witte de Withstraat SO Telef. S»ll L)
Redactie en Administratie
Postbus 1112 Postgiro 424519
's-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 Advertentie-afd. Tel. 114402
Dordrecht: Scheffersplein 3 Telefoon 4570
Postgiro No. 424208 Klachtendienst Tel. 7814
Gouda: Dubbele Buurt 3 Telef. 3438 Giro No. 424422
Abonnementsprijs: 49 cent per week. 2.13 per maand,
6.35 per kwartaal Losse nummers 13 cent
TlAfUM-
Weerbericht
Geldig van Vrijdagavond tot Zaterdagavond.
VORST.
Wisselende bewolking met enkele sneeuwbuien.
Zwakke tot matige Noord-Oostelijke wind. Lichte tot
matige vorst.
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT.
O O
Uitgave: N.V. Dagblad „Trouw"
TT ET laat zich aanzien dat, op het
ogenblik, de mensen die in di
rect levensgevaar verkeerden zijn
gered. Inmiddels is het getal der do
den hoog opgelopen en zijn er ook
nog vele vermisten, zodat er mee
gerekend moet worden, dat dit getal
achteraf groter zal blijken, dan wij
thans weten.
Er is dat is uit alles wat men
heeft kunnen horen en lezen hard
gewerkt door militairen en burgers.
Het moet bij alle ontzettende leed,
dat de redders aanschouwden een
grote voldoening voor hen zijn, zo ve
len die in angstige spanning de dood
in het gezicht zagen te hebben kun
nen bevrijden.
Toen wij eergisteren de storm weer
zagen opsteken bekroop ons een
bang gevoel, dat nieuwe onheilen te
wachten stonden. Vloed en Westelij
ke wind in combinatie betekenen het
grootste gevaar voor verdere ram
pen.
Het is duidelijk, dat door de storm
van Zondag niet slechts honderden
gaten in de dijken zijn geslagen,
maar dat het hele dijkenstelsel is
verzwakt.
Met man en macht wordt er thans
aan gewerkt de gaten te dichten en
de gevaarlijkste punten te versterken.
We mogen wel zeggen, dat een in
ternationaal leger zich in deze strijd
heeft geworpen. Nederlandse, Fran
se. Belgische, Amerikaanse troepen
vechten hier gezamenlijk om het be
houd van wat over bleef en om de
terugwinning van het land dat ver
loren ging.
Wij willen hier gaarne uiting ge
ven aan ons gevoel van dankbaar
heid voor deze bewijzen van interna
tionale solidariteit. Een solidariteit,
waar ook de Britten, die zelf door
overstromingsrampen geteisterd wer
den, uiting aan hebben gegeven door
het zenden van reddingsmateriaal.
Trouwens, het is opvallend, hoe de
ze ramp over heel de wereld de har
ten deed open gaan. Tot zelfs bij on
ze tegenvoeters in Nieuw-Zeeland en
Australië, werden hulp-acties georga
niseerd.
"D O VENAL is het verblijdend, dat
±J in het eigen land de hulpactie
bestaande in het verkrijgen van geld
en goederen met zoveel enthousias
me is aangepakt.
De vorm, waarin dit geschiedt
draagt het karakter van spontaneïteit
en waardigheid.
Het is echter duidelijk, dat er zo
veel nodig is, dat wij er alleen met
spontaneïteit niet komen. Er zullen
dan ook methoden moeten worden
bedacht waardoor het bijeenbrengen
van gelden wordt opgevoerd.
Het gevaar bestaat dan dat de
waardigheid in het gedrang komt.
Maar al te vaak verneemt men van
liefdadigheidsmethoden, die van wan
smaak getuigen.
Een voorbeeld van een goede me
thode is de opzet van de „Vereni
ging tot Bevordering van de Belan
gen des Boekhandels". Deze vereni
ging waarin alle erkende uitgevers
en boekhandelaren zijn verenigd gaat
een boekwerk uitgeven getiteld „De
Ramp". Dit boek wordt de enige na
tionale uitgave, waarin de ramp
wordt beschreven. Hare Majesteit de
Koningin zal een woord vooraf schrij
ven. Dit boek wordt, gelijk reeds in
de pers gemeld werd, geheel gratis
vervaardigd en belangeloos verkocht.
Hierdoor is het mogelijk, dat de
gehele opbrengst bestemd kan wor
den voor het Nationaal Rampenfonds.
Intussen moeten wij er ons wel be
wust van zijn, dat alles wat op deze
wijze bijeenkomt in wezen maar een
druppel op een gloeiende plaat is.
Het is dan ook van het grootste be
lang, dat ons volk in al zijn geledin
gen een ware offerzin blijft tonen.
Dat betekent, dat men op een gege
ven moment dingen of geld gaat weg
geven waarvan men het gevoel heeft,
dat men ze eigenlijk niet kan mis
sen. Alleen als dat gebeurt, zal het
werkelijk nodige kunnen geschieden
en zal er uit onze gezamenlijke be
trekkelijke welvaart een stuk wor
den uitgebroken, dat aan onze van
alles beroofde landgenoten ten goe
de komt.
Wij hopen, dat de uiteindelijke in
komsten van het Nationaal Rampen
fonds zullen aantonen dat dit werke
lijk is geschied. Dan zullen de slacht
offers nog op geen stukken na ge
holpen zijn. De Staat zal en de
regering heeft dit reeds aangekon
digd moeten bijspringen. Zij zal
dat doen ongeveer als de oorlogs
schade is geregeld Maar dat maakt
de zelfstandige activiteit van ons
volk niet overbodig. Integendeel. En
misschien is dit nog wel het belang
rijkste, dat deze actie niet slechts
van de slachtoffers goed is, maar
vooral van ons volk als geheel voor
de gever zelf.
Een luchtopname van het zicaar ge
teisterde Stavenisse, dat voor een ge
deelte door de vloedgolf van de bodem
tverd weggevaagd.
Nat. Rampenfonds
„Trouw"
(Voor slachtoffers van
de watersnood)
(Van onze speciale verslaggever)
T ANGZAAM, tergend langzaam, komt er thans teke
ning in een drama zoals zich wellicht nimmer te
voren in ons land heeft voltrokken. De gebeurtenissen,
die gisteren plaats vonden, verdwijnen in het niet tegen
over het verhaal van het uitgestorven dodendorp Sta
venisse op Tholen, nu in huiveringwekkende taferelen
verteld. Het dorp is geheel verlaten en hermetisch van
de buitenwereld afgesloten.
Afgesloten door een cordon van marechaussees.
Een detachement van 125 militairen ie gisteren samen met 25
burger-vrijwilligers begonnen met de berging van de bijna 300 doden,
die Zondagmorgen om vijf minuten over zes binnen enkele minuten
verdronken, toen een zes meter hoge muur van zeewater met dave
rend geweld bet land verpletterde.
Er zijn eigenlijk geen woorden ie vinden voor het verhaal van
Stavenisse. De dorpstvijk rond het havenhoofd is geheel van de
aardbodem weggevaagd. Slechts hopen puin en ronddrijvend wrak
hout geven de plaats aan van de huizenblokhen. En achter de hoge
dijk. waarop het gemeentehuis en enkele woningen de ov&nvpJdiging
door de springvloed overleefden, is de verwoesting zo mogelijk nog
verschrikkelijker.
Een paar kwartier voor het ge
weld over Stavenisse losbarstte,
luidde de klok in de toren van de
thans ingestorte Hervormde kerk
Niets vermoedend, spoedden de
bewoners zich in nachtkleding
naar het gemeentehuis en daar
vertelde de politie dat er hoog
water dreigde en iedereen de hui
zen uit moest.
Verzameld in het hoog gelegen
raadhuis, zou men de springvloed
afwachten.
Huiverend in de orkaan, keerde
men terug naar het huis, met de
vrouwen en kinderen en zocht
haastig naar wat onmisbare spul
len om mee te nemen.
Toen moet het gebeurd zijn.
Binnen enkele seconden brak de
zee door de zware dijk over een
lengte van anderhalve kilometer
en een watermuur van zes meter
hoogte daverde met een snelheid
van een trein over het niets ver
moedende dorp. Door het gegier
van de wind moeten de mensen er
niets van gehoord hebben Zij wer
den midden in hun gehaaste bezig
heden overvallen.
Plotseling werden deuren en
vensters naar binnen gedrukt en
op datzelfde moment waren de
eerste vijftig woningen rond het
havenhoofd in de golven verzwol
gen.
PUINHOPEN ENIGE
HERINNERING
De puinhopen zijn de enige herinne
ring aan het menselijk leven dat hier
enkele seconden tevoren nog was.
En de zee stroomde voort. Op andere
Slaatsen in het dorp zagen overlevenden
oe huizen werden opgenomen en 300
meter verder werden neergesmakt.
Op de Kerk weg in de polder zag een
vrouw, die wij in de legerplaats Ossen-
drecht spraken, hoe haar neef, waar zij
innig van houdt, over de weg voorthol
de en in doodsnood gilde om hulp. Een
watermassa van drie meter hoog en hon
derden meters breed zat hem op de hie
len, haalde hem in en sleurde de jongen
mee.
De binnendijken begaven het. het wa
ter stroomde en raasde voorwaarts en
toen het tot staan kwam zagen de over
levenden vanaf de daken van de huizen
hoe de aarde rondom woest en ledig
was geworden. Zij hoorden het smarte
lijk gehuil van het verdrinkende vee,
zij zagen hoe er huizen boven op elkaar
waren gesmeten door ongekende krach
ten.
Gehele straten waren met hun bewo
ners onder het water verdwenen. Vol
tallige gezinnen, gehele families, die
van geslacht op geslacht het eiland Tho
len bewoonden, waren omgekomen in
het gore water, dat grauw kolkte en
gromde.
Thans is het water in Stavenisse ge
zakt. Enige gedeelten liggen weer droog
doch op de meeste plaatsen staat het nog
anderhalve meter hoog.
Bergingsdienst
Midden in dit dodendorp, op de hoog
ste verdieping van het hotel, hebben
thans de mannen van de bergingsdienst
hun kwartier opgeslagen. Zij kennen
thans het gehele verhaal van Stavenis
se. Doch zij willen er nooit over spreken.
Het is t« verschrikkelijk, om ook maar
enige indruk achter te laten, die door
mensen beseft kan worden.
Er zijn geharde militairen onder en
medische studenten. Zij kwamen walgend
en ziek terug van hun eerste verken
ningstocht door de uitgestorven straten.
Op de droge gedeelten, zoals voor de
toren van de kerk, liggen de kadavers
van verdronken vee meters hoog. De
ondergelopen stukken zijn onbevaarbaar
door de ronddrijvende meubelstukken
en lichamen van koeieri. paarden en var
kens. Te midden van die taferelen, waar
het woord „ontstellend" veel en veel te
zwak is. doen zij" het werk, dat gedaan
moet worden. Zij bengen de ontzielde
lichamen van die honderden dorpelingen
terwij'l er een stilte van de dood over de
woestenij hangt
Zichten
Hoge laarzen dragen zij en rubber
handschoenen. Zij wassen zich voortdu
rend met ontsmettende stof. omdat het
gevaar voor besmettelijke ziekten niet
denkbeeldig is.
Zie verder pagina 3
Generaal Ridgway in het midden)
bezocht gisteren Nederland. Hij maakte
*.m. een vlucht boven het geteisterde
gebied en voerde besprekingen met
regering en legerautoriteiten. Gisteren is
hij weer naar Parijs vertrokken.
Inlichtingen gecvacueerden
bij Rode Kruis
Informaties over geëvacueerden moe
ten uitsluitend worden ingewonnen bij
het Nederlandse Rode Kruis. Prinsesse-
gracht 27. 's-Gravenhage.
Het dodencijfer van Goeree-Overflakkee stijgt onrustbarend: Oude Tonge
362, Stellendam 106, Nieuwe Tonge 87, Middelharnis 16. In sommige plaatsen
is 80 tot 90 procent van het vee omgekomen. Overal staat het water aan
weerszijden tegen de dijken en alleen de Noordpunt van het eiland bij Ouddorp
en het Goereesche Hoofd staat nog droog.
Het is niet te zeggen, wanneer de enorme schade zal zijn hersteld. De
eilandbewoners rekenen er niet op, dat er voor de zomer maar een kans op
herstel is, doch de Rijkswaterstaat is niet zo pessimistisch.
Het ontbreekt de Goereeërs nog
steeds aan zwaar materiaal, waarmee
zij de zee binnen hun dijken te lijf
kunnen. Alles is nog provisorisch.
Ongetwijfeld is het aantal dijkbreu
ken langs de Oosterschelde het grootst.
Er staat hier ook een sterke stroming,
zodat deze dijk wel het moeilijkst te
repareren zal zijn.
De burgemeester van Middelharnis
heeft gisteravond in zijn. dagelijkse
persconferentie medegedeeld, dat er
Mr. L. A. Kesper weer op
Goeree-Overflakkee
Gisteren vertoefde mr. L. A. Kesper.
commissaris der Koningin in de pro
vincie Zuid-Holland, wederom de ge
hele dag op Goeree en Overflakkee.
Ditmaal bezocht hij het Oostelijk deel
van het eiland.
Gedeputeerde staten van Zuid-Holland
komen, ter verzekering van een snelle
gang van zaken, dagelijks bijeen.
Een Britse functionaris heeft Donder
dag meegedeeld, dat de zee in het afge
lopen weekeinde vijfhonderd gaten in
de dijken in Zuid-Oost-Engeland heeft
geslagen en dat er thans 100 tot 150 zijn
gedicht. Hiervoor waren zes millioen
zandzakken gebruikt.
De Prawda heeft vandaag bekend
gemaakt, dat de veiligheidsorganen
van de Sowjet-staat drie personen ge
arresteerd hebben, die van spionnage
den.
tegen de Sowjet-Unie verdacht wor-
Volgens de Prawda is een van deze
mannen door de Amerikaanse inlich
tingendiensten opgeleid en naar Rus
sisch grondgebied gezonden met het
doel subvei-:eve operaties tegen de
Russische staat uit te voeren.
reeds verschiUende personen gearres
teerd zijn wegens plundering. Dit heeft
tot gevolg, dat er geen vreemdelingen
op Flakkee meer zullen worden toe
gelaten.
De mannen en vrouwen van het
eiland zijn al voor een belangrijk deel
geëvacueerd. De bedoeling is, dat al
leen de jonge mannen zullen achter
blijven om aan het herstel van de
dijken te werken. Alle vrouwen en kin
deren en ook alle ouden van dagen
zullen worden geëvacueerd.
De afvoer van cadavers is in volle
gang, terwijl op Melissant en andere
droog gebleven plaatsen reeds slacht
offers van de ramp begraven zijn.
De Amerikaanse .genie, die ter plaatse
aanwezig is. werkt met groot materiaal
aan het herstel van de dijken bij Mid
delharnis en Stellendam. Zij heeft ook
voorgesteld de cadavers ter plaatse te
vernietigen met vlammenwerpers. Over
dit aanbod is nog geen beslissing ge
nomen.
Gistermiddag heeft Prins Bernhard
per helicopter Middelharnis bezocht.
Hij maakte een vlucht over het ver
dronken land en haalde o.m. enkele
geïsoleerde personen uit Nieuwe Tonge.
Het totaal aantal genoteerde
slachtoffers bedraagt thans 1352.
Na Donderdagmiddag 1 uur
kwamen uit de volgende plaatsen
meldingen van slachtoffers binnen.
Halsteren 2; Tiengemeten 2;
Middelharnis 16: Nieuwe Tonge 12.
Van onze correspondent.
Van het te Delfzijl thuis behorende
motorschip „Salland" (300 ton) zijn twee
sloepen op hel strand bij Katwijk aan
gespoeld. Het schip met zeven man aan
boord was met klei onderweg van Enge
land naar Zweden. Hel ergste wordt
gevreesd.
Aanbod vaak niet te verwerken
Toen bekend werd, dat de K.L.M. gra
tis vervoersruimte beschikbaar zou stel.
len over haar gehele luchtnet voor het
vervoer van goederen naar ons land.
bestemd voor de noodgebieden, werden
de K.L.M.-vertegenwoordigers over de
gehele wereld overstelpt met aanbiedin
gen om van deze gelegenheid gebruik ic
maken.
In enkele steden, onder meer te New
York. Curagao en Londen, is het aanbod
niet te verwerken, omdat de vervoersca
paciteit zulks niet mogelijk maakt.
Langs het gehele luchtnet van de
K.L.M. heerst een enorme activiteit en
vliegtuigen onder meer uit Curagao,
Frankfort, Kopenhagen, Londen. Miami,
New York, Milaan. Montreal, Rome, Sin
gapore. Stockholm. Wenen, Zürich er
Paramaribo hebben alle beschikbare
ruimte benut en brengen goederen voor
de getroffen gebieden mee naar ons land
De vertegenwoordigers van de lucht
vaartmaatschappij hebben inlichtingen
ontvangen welke goederen prioriteit heb
ben. De lading van de vliegtuigen be
staat voornamelijk uit verlichtingsappa-
ratuur, rubberboten, jute zandzakken,
lakens en dekens.
~"N
Wij publiceren elders in ons
blad de eerste lijsten van de
verliezen, uitgegeven door
het Nederlandse Rode Kruis.
Vj
Terwijl boven Zeeland en Zuid-Hol
land onafgebroken een grote buiten
landse luchtvloot van Amerikanen,
Britten, Belgen en Fransen davert
vliegen van tien Nederlandse vlieg
velden honderdtwintig toestellen af en
aan naar de ondergelopen gebieden.
Onder die toestellen zijn Dakota's, hef-
schr oef vliegtuigen, Pipercubs, Austers
en Beechcrafts, die ieder hun aandeel
leveren in de hulpverlening aan de
getroffen gebieden. Bovendien is een
aantal Meteor-straaljagers ingezet die
uitgerust zijn met speciale foto-appa-
ratuur. Alle getroffen streken zuilen
gefotografeerd worden, ten einde een
totaal-beeld te krijgen van de tamp,
ten dienste van de herstelwerkzaam
heden.
De helicopters verrichten uitsteken
de diensten. Tientallen, die geheel
afgezonderd waren op daken, m bo
men en op afbrokkelende dijken, kon
den reeds worden gered. Ook de Ame
rikaanse transporttoestellen,die tien
duizenden kilogrammen voedsei en
kleding in één enkele dropping af
werpen. bewijzen de in nood verkeren
de bevolking onschatbare diensten.
RAMPENFONDS
Z.K.H. Prins Bernhard heeft gister
avond via de radio medegedeeld, dat het
Nationaal Rampenfonds tot dat tijdstip
toe een bedrag van ruim f 11.500.000 heeft
geboekt. Hierbij zijn alle bedragen in
begrepen. De ioegezegde bedragen zijn
in dit cijfer nog niet verwerkt.
Het blijkt, dat in Friesland op voor
beeldige wijze is geofferd. In deze pro
vincie is tot nog toe meer dan een mil
lioen gulden voor het Rampenfonds bij
eengebracht. In Ooststellingwerf (17.500
inwoners) werd f 86 000 ingezameld. De
5000 inwoners van Hemelumer Oldephaex't
en Noordwolde gaven samen 33.500.
Een van de armste gemeenten van Fries
land. Opsterland (20 000 inwoners) bracht
f 35,000 bijeen.
Westerbork in Drente gaf 41.252. dat
is ongeveer dertig sulden per gezin. De
collecte bij de Fordfabrieken in Amster
dam bracht f 37 OOo op. waarvan 13.500
of 20 gulden per oersoon van het
personeel en 23.500 van de directie.
Gedep. Staten van Gelderland hebben
het Nationaal Rampenfonds langs tele
grafische weg laten weten, dat de Staten
van dit gewest het fonds een bedrag van
250.000 in uitzicht stellen.
De minister-president heeft aan de
voorzitter der Tweede Kamer medege
deeld, dat hu voornemens is een nota
met betrekking tot de watersnood aan
de Kamer te doen toekomen. Deze nota
zal Maandag, 9 Februari a.s. aan de le
den worden toegezonden.
De voorzitter zal in de vergadering
van a.s. Dinsdag voorstellen deze nota
onmiddellijk aan de orde te stellen.
