<^uóty
Ondergang van Faustus:
„een grove schuld"
Het verhoor van
de getuigen
Statenlaan 81
Den Haag
College gemachtigd uitgaven
te doen wegens de ramp
Tivee republieken
TE DOEN IS IN:
Den Haag
Utrecht
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
Raad voor de Scheepvaart
Maar morgen kan dezelfde gezagvoerder
terug komen
Van onze correspondent.
AMSTERDAM, 8 Febr. Gelijk wij reeds in een gedeelte van onze
vorige oplaag hebben gemeld, heeft de Raad voor de Scheepvaart gisteren
een onderzoek ingesteld naar de oorzaken van de stranding van de Faustus,
welk onder Panamese vlag varend schip in de nacht van 5 op 6 November
bij Hoek van Holland is gestrand, daarna door het Noorderhoofd is gebroken
en tenslotte in de mond van de Rotterdamse Waterweg is gezonken. De
inspecteur-generaal.voor de Scheepvaart achtte grove schuld van de gezag
voerder, een Griekse kapitein, aanwezig. Hij betreurde het, dat dergelijke
mannen met het bevel over een zeeschip kunnen worden belast en dat
hoe de uitspraak van de Raad voor de Scheepvaart ook zal luiden deze
zelfde kapitein morgen de dag weer zonder loods de Waterweg kan proberen
binnen te komen.
Bij de aanvang van de zitting heeft de president, prof. mr. J. Offerhaus,
gewag gemaakt van de diepe indruk, welke de nationale ramp ook op de
Raad voor de Scheepvaart heeft gemaakt. Hij heeft zijn diepe deernis uit
gesproken jegens de slachtoffers en hun nabestaanden.
Voor het onderzoek naar de ramp van
de Faustus hoorde men vier getuigen.
Zowel uit de verklaringen van de zee-
loods stuurman A. C. Bos van de Pro-
cyon als die van de zeeloods-stuurman
van de Rigel, die beiden in de storm
nacht van 5 op 6 November van 12 tot
vier uur de hondenwacht hadden aan
boord van hun loodsschepen, kwam
naar voren dat zij van een schip, dat
vermoedelijk de Faustus was, geen sei
nen hadden gekregen om een loods.
De Procyon had te ongeveer half vier
wegens de storm de loodsdienst ge
staakt en daarvan mededeling gedaan
aan de grotere Rigel, op welke loods
boot men van kwart over drie tot vier
uur tevergeefs had gepoogd een sleep
met lichter te beloodsen. Toen dat we
gens de ruwe zee onmogelijk bleek koos
dit onbeloodste schip, evenals andere
schepen weer zee. De zeeloods-stuur
man van de Rigel meende echter met
zekehheid te kunnen zeggen dat men,
ongeacht de ingespannen arbeid om op
de sleepboot met lichter een loods over
te brengen, toch altijd nog wel licht
seinen van de Panamees zou moeten
hebben opgemerkt, indien die inderdaad
zouden zijn gegeven. Deze twee loods
boten waren intussen ook vanwege het
ruwe weer tamelijk ver uit de kust, on
geveer 4 a 5 mijl en deze getuigen, die
dus niet wisten of een schip, dat zij
hadden gezien, de Faustus was. waren
om vier uur. toen zij waren afgelost
en nadat beide schepen de loodsdienst
hadden gestaakt te kooi gegaan. Van
hetgeen zich verder voltrok hadden zij
dus niets gezien.
De lichtwachter van Hoek van Hol
land gaf in dit opzicht meer uitsluitsel.
Hij had het schip, dat eerst langs de
Procyon ging welke loodsboot toen
de dienst reeds had gestaakt en ver
volgens Oostelijk van de Waterweg
kwam in de richting van de Rigel, die.
een half uur later, toen ook de loods
dienst stil zette, steeds nauwkeurig ge
volgd en het was ditzelfde schip dat
kort daarna strandde en de Faustus
bleek te zijn.
De manoeuvre van het schip was
voor deze lichtwachter, de heer H.
Ackerman, van dien aard, dat hij
zelfs een waarschuwing gaf aan de
reddingboot Jan Leis dat men reke
ning zou moeten gaan houden met
een stranding. Deze waarschuwing
leidde er toe dat de Jan Leis reeds
een half uur na de stranding by de
Faustus was.
De vierde getuige was de zeeloods
eerste klasse C Smit. die op de ochtend
van de 6e November te ongeveer kwart
over negen met de Jan Leis bij de ge
strande Faustus kwam en aan boord
mocht komen, nadat een daartoe gedaan
verzoek eerst kort door de kapitein van
de Faustus in beraad was genomen Het
viel deze getuige op dat de ruimen ge
opend waren. Hij achtte de situatie van
de Faustus toen reeds hopeloos, maar
de kapitein deelde dit inzicht niet. Niet
temin ging de kapitein accoord met 's
loodsen voorstel om een deel van de be
manning aan boord van de Jan Leis
mee naar Hoek van Holland te nemen,
maar toen de loods aan dek was ge
gaan om de reddingboot te waarschu
wen voor het overnemen van opvaren
den. bleek die instemming van de ka
pitein weer te worden herroepen. De
Jan Leis keerde terug. In de middag
ging men wederom naar het gestrande
schip en toen gingen kapitein en be
manning van boord, nadat intussen de
stuurman in Rotterdam met de scheeps
agenten had overlegd. Deze stuurman
was naar de mening van deze loods-
ge-'.uige overigens meer een matroos
maar het bleek degeen te zijn aan
boord, die nog het best Engels kende.
Het requisitoir
De inspecteur-generaal voor de
Scheepvaart, de heer C. Moolen-
burgh achtte zijn taak om zijn me
ning te geven extra onaangenaam om
dat hij grove schuld aanwezig achtte
bij een man, die zich hier niet kon i
dedigen. Maar hem bleef weinig anders
over.
Het is opvallend, aldus de inspec
teur-generaal, dat de verklaringen,
welke kapitein en schepelingen van
de Faustus later aan de wal hebben
afgelegd, o.a. bij notaris en rechter
commissaris, anders zijn gaan luiden
naarmate zij op een latere datum
werden gegeven.
Aanvankelijk heeft de kapitein ver
teld dat hij zonder loods de Waterweg
wilde binnengaan, later voegde hij
daaraan toe, wel om een loods te heb
ben gevraagd, die hij evenwel niet kon
krijgen omdat de loodsdienst toen juist
werd gestaakt. Hij voert dan aan, dat
hij wel besluiten moest zonder loods
binnen te gaan. omdat hij nog maar
voor een etmaal brandstof aan boord
had. Er was wel meer, maar een gro
te voorraad olie heette door het zee
water bedorven te zijn. Wanneer de
Faustus lichtseinen had gegeven om een
loods met een goed gerichte lamp, zou
men dat toch in elk geval hebben ge
zien op de loodsboten. Wat het tekort
aan olie betrof, men had aan boord van
de Faustus het water toch uit de olie
tanks kunnen aftappen. Alleen in de
oorlog, zo zei de inspecteur-generaal,
werden inderhaast wel olietanks inge
bouwd zonder aftapkranen. De Faustus
was in 1943 op een Schotse werf ge
bouwd en ik heb dus geïnformeerd hoe
men daar de tanks toen heeft gemaakt.
Gebleken is dat de Faustus voor kolen-
bunkering was gebouwd en dat men
eerst in 1951 de oliestookinstallatie heeft
aangebracht In dat jaar zijn ongetwij
feld ook aftapkranen aangebracht. Geen
werf maakte toen meer tanks zonder.
Er was dus voor de kapitein wat zijn
stookvoorraad betreft werkelijk geen
enkele aanleiding in het holst van de
nacht en bij hevige vloed te trachten
overhaast de Waterweg binnen te lopen.
Maar, zo schilderde de inspecteur-
generaal het verder, deze kapitein had
haast. Het was nog wel fraai weer toen
hij in de lei van de Engelse kust voer
en toen reeds de luiken liet openen om
te Rotterdam tijd te winnen ook al
omdat de bemanning van 25 koppen
voor dit schip bepaald klein was!
maar hij wist dat zowel de weerberich
ten uit Engeland als Nederland veran
dering voorspelden. De marconist van
de Faustus heeft deze berichten, naar
eigen verklaring, ontvangen en de ka
pitein voorgelegd. Onidanks latere weer
berichten. waarin zelfs voor storm werd
gewaarschuwd, liet de kapitein de lui
ken niet sluiten en eerst tegen midder
nacht porde hij de bemanning om zulks
op een veel te laat tijdstip, te doen.
Toen ging dat niet meer in afdoende
mate en kwam er natuurlijk veel wa
ter in het schip.
Welke kapitein gooit op zee zijn lui
ken open om zodoende zijn schip on
zeewaardig te maken? Wie zoiets doet
draagt grove schuld voor de moeilijk
heden, die het gevolg zijn geweest
van de fouten, die reeds voor de En
gelse kust werden gemaakt. Wanneer
men dan weer een verklaring leest
van een gediplomeerd Duits stoker
dat er géén water in de olie was ge-
HET BOEK
L, vandaas
ONDER He
die ons
bevond zich,
Edition ma
naar een studie ov
rikaanse prozaliterati
■ste Amerikaanse boeken,
de bevrijding bereikten.
i een bekorte Overssat
daar keken we toen niet
de moderne Ame-
de band
Postwissels voor
Rampenfonds naar
Voordracht Fie Carelsen
Twee raadgevingen uit haar toneel
loopbaan hebben Fie Carelsen tot het
ontwerpen van haar schetsen voor solo
toneel „Een vrouw telefoneert" geïnspi
reerd. Het ene advies ontving zij bij het
begin van haar toneelcarrière van de
regisseur en luidde: Maak je ondeug
den tot deugden. Deze ondeugden ver
nam zij by haar veertig-jarig jubileum
uit de mond van Cor van der Lugt
Melsert: Je bent een lieve vrouw, maar
je huilt te gauw en je telefoneert te
lang. Uit de combinatie van deze twee
goedbedoelde adviezen ontstonden de te
lefonades van de Haagse actrice, welke
zij Donderdagavond voor leden van de
Rotterdamse Volksuniversiteit ten ge
hore heeft gebracht.
Het telefoneren gaat Fie Carelsen in
derdaad gemakkelijk af. zo gemakkelijk
dat men by tijd en wijle vergeet dat
zij het gesprokene slechts speelt en dat
er niet werkelijk aan de andere kant
van de lijn iemand meepraat De ge
sprekken na de pauze verloren iets aan
natuurlijkheid, doordat deze aan een
bepaalde pointe gebonden zijn. Ondanks
de vele stoplappen van „schat" en „lieve
kind" kreeg het viervoudige getelefo
neer van de doktersvrouw, steeds in
dezelfde situatie maar onder andere om
standigheden, op den duur iets gefor
ceerds. Maar ondanks dit bezwaar wist
Fie Carelsen ook hier. evenals voor de
pauze, te bewijzen dat toneelspelen en
telefoneren heel wel samen gaan.
Henryk Szeryng
Een violist van zeer grote technische
vermogens heeft zich op een zwak be
zocht concert van de Rotterdamse Kunst
stichting in de N. Zuiderkerk kunnen
voorstellen. Henryk Szeryng, uit Polen
afkomstig en leerling van Flesch, is in
derdaad een van die figuren voor wie
het vioolspel in het geheel geen gehei
men meer heeft en voor wie geen moei
lijkheid meer bestaat. Van een virtuoos
stuk als de Tzigane van Ravel, waarin
de moeilijkheden van intonatie in hoog
ste posities, van applicatuur en van lin
kerhandpizzicato's eenvoudig opgestapeld
zijn, kan hij dan ook een weergave ge
ven. die bijna onvergelijkelijk is. Maar
zulke naturen, die kunnen spelen met
de materie, hebben vrijwel altijd ook
haar beperkingen. Men krijgt bij Sze
ryng de indruk, dat alles groot en for
midabel moet zijn en dat dit grote en
formidabele dan toch nog niet reikt tot
waarlijke dramatiek zoals de sonate in
d-klein van Brahms verlangt. Een par
tita van Bach, de derde in E majeur,
verliest haar barok-structuur en wordt
tot een geste, waarbij men niet meer
aan Bach moet denken, maar aan die
inderdaad geweldige violist: Hen.
rijk Szeryng.
Een jongen in de A hoy'hal met zijn
poeshel enige, wat hij uit de catastro
phe heeft kunnen redden.
Theatre Héhertot
Gemeenteraad van Rotterdam
Men heeft in de courant van gisteren nog kunnen lezen, hoe
burgemeester Van Walsum op sobere en waardige wijze de slacht
offers van de nationale ramp heeft herdacht. Met meer belangstelling
nog dan het overige deel van zijn rede, hebben we aangehoord zijn
mededeling, dat het College aandacht zal wijden aan de verhouding
van het gemeentebestuur tot de waterschappen, die binnen het gebied
van de gemeente werkzaam zijn. Het is een veel gehoorde mening na
de rampzalige gebeurtenissen der laatste dagen, dat de regeling van
het onderhoud van de dijken, dat aan polders en andere waterschappen
is toevertrouwd, niet meer van deze tijd is, en dat noodzakelijk met
krachtige hand zal moeten worden ingegrepen, opdat calamiteiten,
zoals nu zijn voorgekomen en die aan herstel veel meer geld zullen
vorderen dan goede preventieve maatregelen zouden hebben gekost,
zich niet meer zullen herhalen. Aan dit vraagstuk zal heel wat ge
dokterd moeten worden, de waterschappen zijn sedert vele eeuwen zo
met onze Nederlandse samenleving verweven, dat het heel wat moeite
en pijn zal kosten om tot een andere verhouding tussen waterschap
en gemeente te geraken.
Advertentie
komen, van een andere stoker, die
zegt dat bij afvaart uit Amerika er
al iets was met de olie, waardoor ze
niet zo goed brandde als mis
schien wel kon, wie er op let dat
deze kapitein bij stormweer, toen bij
niet geloodst kon worden, niet zee
heeft gekozen, zoals iedere kapitein
doet en ook andere schepen die
nacht hebben gedaan maar zonder
loods probeert binnen te lopen, wie
er dan nog op let dat de kapitein,
toen zijn schip aan de grond kwam
en hevig stootte, verzuimde de gehe
le lege dnbbele bodem van zijn schip
vol te laten lopen en dan nog ten
overvloede overweegt, dat de kapi
tein. toen hij met de bemanning de
Faustus verliet zelfs niet de scheeps
journalen of scheepspapieren meenam
en er niemand is geweest onder de
bemanning, die hem op deze eerste
plicht heeft gewezen, die kan slechts
tot de overtuiging komen dat deze
kapitein, die zegt al zestig keer zon
der loods de Waterweg te zijn bin
nengelopen, grove schuld heeft aan
de ramp. Het is tragisch, dat zulke
personen worden belast met het be
vel over een schip. En zou deze ka
pitein van de Faustus intussen niet
door zijn rederij zijn ontslagen dan is
het ook tragisch te bedenken dat zulk
een kapitein, hoe de uitspraak van de
Nederlandse Raad voor de Scheep
vaart ook zal luiden, weer gelegen
heid kan krijgen voor de 61e keer op
eigen gelegenheid de Waterweg bin
nen te lopen.
Nadat de inspecteur-generaal aldus
duidelijk zijn mening had geformuleerd
werd de behandeling van deze zaak ge
sloten. De Raad zal later uitspraak doen.
Van een correspondent
Z"1 ABRIEL MARCEL beperkt zich tot
het doorgronden van opgeworpen
problemen, tot een tasten en zoeken in
verschillende richtingen. Ook in zijn
jongste drama „Rome n'est plus dans
Rome" kan men deze elementen aan
wijzen. Het Théatre Hébertot heeft er
onder zeer grote belangstelling in de
Doelenizaal te Amsterdam een voorstel
ling van gegeven.
Het drama behandelt in veelal be
schouwende toon de strijd van een Frans
man, die. idealist zonder werkelijke ba
sis, slachtoffer wordt van de angst, dat
zijn land eenmaal door een Russisch
leger zal worden bezet. Hij vertrekt
mei. zijn gezin naar Brazilië, gebukt
gaande onder het schuldgevoel zijn
land ontrouw te zijn geworden. Aan het
slot belijdt hij zijn „mea culpa" en
sterft. Om deze hoofdfiguur heen tekent
de schrijver een aantal bijfiguren, van
wie sommigen in andere relatie staan
tot het geboorteland dan de hoofdper
soon: de jonge neef, volkomen opge
nomen in de sfeer van het nieuwe land.
een plant met zeer breekbare wortels:
de communist, de universeel denkende.
De belangrijkste vrouwenfiguur sym
boliseert de angst en de nederlaag, door
de man geleden. De hier getekende psy
chologische problemen doen spanningen
ontstaan, welke zich in heftige woor
denwisselingen kristalliseren. De tekst
is veelal bijtend en brengt meermalen
spanning te weegdoch de lange dia
logen verslappen de aandacht.
Het publiek heeft ondanks bezwaren
hartelijk gereageerd en de aanwezige
schrijver gehuldigd. Na afloop heeft de
ze enige hem over zijn stuk gestelde
vragen beantwoord.
De directeur van het gezelschap,
Jacques Hébertot, heeft bij de aanvang
van de pauze enige woorden gewijd aan
de ramp. welke ons land heeft getrof
fen. Hij wekte de aanwezigen op met
gulle hand de collecte te steunen, wel
ke ten bate van het Nationale Rampen
fonds daarna werd gehouden.
Op initiatief van de Stichting Prot.
Chr. Cultuurwerk geeft drs. Joh. Luij-
kenaar Francken in de Tidemanstraat-
kerk een improvisatie-concert in ver
schillende stijlen op het prachtige or
gel (met qchowerk). Ook samenzang.
Aegir. Alle feestelijkheden van de
Groninger studenten-roeivereniging
Aegir ter gelegenheid van het 75-jarige
bestaan van de vereniging zijn afgelast.
Advertentie
B s
HET FIJNE
SAKSISCHE
LEVERWORSTJE
"test. Tfigesfófc
VLEESWARENFABRIEK J. MEESIER N.V. - WIJHE
Voor de geëvacueerden heeft Rotter
dam zijn plicht gedaan, aldus mag men
de woorden van de burgemeester inter
preteren, de collecte bracht ongehoord
veel geld op, en er was nog een aardig
merkwaardig potje, dat in de loop van
37 jaar, rente op rente, ongeveer ver
driedubbeld is, dat geen betere bestem
ming kan vinden dan storting in het
Nationale Rampenfonds. Ten slotte regelt
vroegen B. en W. een tot op zekere
hoogte vrije hand om uitgaven te doen,
die nodig zijn. Een machtiging, die na
een volkomen instemmend woord na
mens de overgrote meerderheid van de
raad van de heer Dutilh (v. en d.)
werd verleend. Geen ogenblik zijn de
ramp en haar gevolgen uit onze ge
dachten, zo zeide de nestor van de raad,
wij leven mee in de verliezen aan men
senlevens en met de mensen, die met
gevaar voor het leven de vaste wal
hebben bereikt. Onze stad, het land en
vele landen om ons heen, doen wat ze
kunnen om de nood te lenigen. Het was
goed te horen, dat de gemeente met
het particuliere initiatief in het eerste
gelid staat. Rotterdam is er genadig
afgekomen; gesterkt door ons saam
horigheidsgevoel en gedreven door het
verlangen naar samenwerking, sluiten
we ons aan bij de wensen, die de bur
gemeester heeft uitgesproken. Vanzelf
sprekend staat de raad achter het voor
stel van B. en W. Moge het strekken
tol heil van allen, aan wie deze dagen
zoveel leed hebben gebracht.
De communistische fractie was het
niet geheel er mee eens, dat B. en W.
een machtiging zonder meer zouden
krijgen. De heer Goudkuil (c.p.N.)
wilde weten of het de bedoeling was,
de gevraagde gelden te besteden aan
het herstel of om aan de burgerbevol
king schadevergoedingen toe te kennen.
Voor het overige kon hij de woorden
van de heer Dutilh wel onderschrijven,
waar deze van deernis sprak en van
steun, maar hij bleef er bij, dat het ge
durende de raadszitting van gisteren
wel de juiste tijd was om over oorzaken
van de ramp te discussiëren en om de
vraag te poneren, of men niet reeds
Zondag had moeten bijeen komen om
een gedragslijn vast te stellen. Zelfs
over de inzet van de militairen had hij,
als we hem wel begrepen hebben, wil
len delibereren. Z.h.st. werd het college
gemachtigd om alle uitgaven te doen,
die wegens de noodtoestand gedaan
moeten worden en waarvan mag wor
den aangenomen, dat zij door andere
instanties zullen worden vergoed. Ten
tweede werd aan het college opgedra
gen te zijner tijd een voorstel tot for
mele regeling van het crediet op de
begroting bij de raad in te dienen.
Aan het einde van de zitting speelde
het communistische denkbeeld nog eens,
toen een interpellatie-aanvraag van de
zelfde zijde in behandeling kwam. De
voorzitter stelde voor deze interpellatie
niet toe te staan. De interpellatie werd
niet toegestaan met aantekening, dat de
communisten daar tegen waren.
De raad heeft met gesloten deuren
enige tijd gepraat over een voorstel om
aan een onderwijzer bij het g.l.o. om
slag te verlenen- Blijkbaar dacht men
niet gelijk in, de verschillende fracties
over de noodzakelijkheid van deze straf
voor de zonden van genoemde ambte
naar. Althans In de heropende verga
dering werden tegen het voorstel nog
vijf stemmen uitgebracht. Er voor wa
ren er 31, zodat het met grote meerder
heid was aangenomen.
De heer Wilschut (a.r.) herhaalde
wat een van zijn fractiegenoten ook
al gezegd had bü de begrotingsbehan
deling, n.l. dat de bedragen, waarop de
uitkeringen voor de post leermiddelen
van het bijzonder g.l.o„ het v.g.l.o. en
het b.l.o. gebaseerd zijn, niet voldoende
zijn om de kosten te dekken, vooral
van die bijzondere scholen, die in ge
meentegebouwen zijn gehuisvest. Naar
men weet, gelden de uitgaven van het
openbare onderwijs als de normen voor
het bijzondere. Genoemde categorie
scholen kon vroeger wel uitkomen, toen
als vergoeding een globale som voor
het gebouw zelf en enkele andere pos
ten werd uitgekeerd, waarbij dan het
tekort aan de ene kant kon worden
verrekend met een klein overschot aan
de andere kant. Met enkele voorbeel
den lichtte spr. zijn betoog toe. Hoe
men dit bij het openbare onderwijs
regelt weet spr. niet, maar de feiten
liggen zo. dat de uitgaven per leerling
voor de post leerlingen bij het bijzon
dere onderwijs belangrijk uitgaan bo
ven de uitgekeerde bedragen. Wethou
der Van der Vlerk (arb.) herhaal
de, dat hij de gemaakte opmerkingen
aan het bekijken is en dat hier slechts
wordt voorgesteld tot een formele af
rekening te komen Het voorstel werd
daarop aangenomen.
De ambtswoning voor
de burgemeester
Het voorstel van B. en W. om het
pand Hoflaan 38 te kopen van de eige
naar en het te bestemmen tot ambtswo
ning van de burgemeester, ontlokte de
heer Beerman (c.h.) de verzuchting,
dat het zo jammer is, dat niet het oog
is gevallen op een huis aan de rivier. Hij
had in Hamburg bij de burgemeester
gezien, hoe diens ambtswoning op de
Elbe uitzag en dat was een onvergete
lijk gezicht. Er zijn toch al zo weinig
officiële gebouwen aan het Maasfront,
vroeger waren er nog enige aan de
Boompjes, doch sedert 1940 zün die er
ook met meer. Was dit voorstel een
voorstel ad hoe dan zou spr. er zich
makkelüker bij neerleggen dan nu.
De thans gekozen woning mag dai
een karakteristieke wijk liggen, ze ligt
niet in een representatieve
Deze opmerking riep de heer L o e f f
(k.v.pin het geweer, die het voor
Kralingen opnam. De ambtsvoorganger
van de burgemeester heeft er ook ge
woond en Kralingen zal het zeer op prijs
stellen als deze burgemeester er ook
komt wonen.
De heer Van Halm (C.P.N.) beweer
de. dat zyn fractie tegen ambtswoningen
is. Hij vertelde er niet bij, tot hoe lang!
Het zou beter geweest zijn. als er met
het aankopen van zulk een woning war
gewacht tot de ontwikkeling van Rot
terdam wat verder was voortgeschreden
en men dan een woning had neergezet
op een juister gekozen punt.
Wethouder Meertens (arb.) had het
niet moeilijk met het verdedigen van
net voorstel. Hij achtte met de heer
Beerman het denkbeeld van een ambts
woning aan de rivier aantrekkelijk. Maar
er is een beslissing noodzakelijk. De bur
gemeester woont nog altijd in Delft.
Bouwen aan de rivier zou te lang duren.
Met de stemmen der communisten te
gen ging het voorstel er door.
Na een toelichting van wethouder
Van Tilburg (arb.) toonde de heer
Van der Linden (v. en d.) zich be
vredigd inzake de nieuwe regeling, die
B. en W. hebben gemaakt voor diensten
in de Maastunnel aan automobilisten be
wezen. De gemeente maakt kosten voor
deze takelwagenservice tot een bedrag
van 25.000. Continu moet er personeel
zijn voor deze wagens en de wagens zelf
vragen 2500 aan rente en afschrijving.
De mogelijkheid van enige differentiatie
in de vergoeding voor het wegslepen
van in het ongerede geraakte auto's is
er.
Voorstellen tot het aangaan van onder
handse geldleningen tot een bedrag van
3% millioen, tot verlaging van het
maximum bedrag van kasgelden en tot
aankoop van het z.g. Kaasgat en tot ver
huring van terrein aan de Vondelingen-
weg aan Pakhuismeesteren waren on
der de hamer doorgegaan.
Alfred Kazin, On Native Grounds
getiteld, en wie haar kocht, zal er geen
spijt van hchhen gehad, want zy wa
treffelijk, zowel wat het overzicht van de
algemene stromingen, als de beschouwi
van de afzonderlijke auteurs betrof. V
dezelfde auteur is nu hij Victor Gollancz
Ltd, te Londen, opnieuw een uitermate
lezenswaardig boek, A Walker in the
City verschenen, dat zijn jeugd in
Brownsville, een Joodse wijk in Oost
Brooklyn beschrijft. „Poëtisch realisme",
zou men de stijl kunnen noemen, waarvan
Kazin zich bediend heeft om de sfeer van
de wijk en haar bewoners bijna tastbaar
voor ons op te roepen. Op een merkwaar
dige wijze laat hij ons zijn jeugd tegelij
kertijd als liet ware meebeleven, en van
een afstand beschouwen, zodat we de ge
beurtenissen die we actief mee herbeleven,
terzelfdertyd door een voile van de jaren,
welke tussen toen en thans liggen, zien,
wal een vreemde, dubbele betrokkenheid
op deze toch geheel voorbije, en nergens
aan ons leven rakende periode in ons
wakker roept: Door de magie van Kazii
kunst ontrolt de tyd zich niet meer o
herroepelijk in uren. dagen, maanden en
jaren, doch stappen we uit de onwezen
lijkheid van een Hollandse middag anno
1953 over in de werkelijkheid van Browns
ville tydens de jaren na '20 en vinden
in deze tunnel door de tijd tevens de weg
v*n mens naar mens voert.
De geschiedenis van een Australische hond
NAAR HET ENGELS VAN FRANK OAlBY OAVISON
52.
Het schaap was al een poosje dood voor Dusty
opstond om het te onderzoeken. Hij rook er aan
en kwispelstaartte. Hij had het niet gedood om
het zo maar te zien liggen. Hij had de gevolgen
van zijn daad niet voorzien. Deze daad was een
handeling op zichzelf geweest; het instinctieve toe
geven aan wat hij nodig had.
Nadat hij het schaap beroken had ging hij er
een eindje vandaan liggen. Hij voelde zich nu heel
vredig. Een hele poos wist hij alleen maar dat
hij nu bereikt had wat hij verlangd had en dat
hij niets, meer te wensen over had. Toen merkte
hij dat Xt\ het schaap kon ruiken waar het. lag,
zijn wol, zijn lichaam en de geur van zijn bloed
op de aarde. Hij stond op en ging er naar toe.
Weer rook hii er aan, deze keer hield hij echter
zijn staart stil. Hij zat naast het lichaam neer
en steunde op zijn voorpoten. Hij hief zijn neus
in de lucht, legde zijn oren vlak tegen zijn nek,
zijn zijden hieven zich en de kreet van de wilde
hond kwam uit zijn keel en wond zich ver over
de halfdonkere graslanden.
Daarna zat hij te hijgen en hij voelde zich op
eens hongerig. Hij besnuffelde het schaap op
nieuw en rook steeds weer aan de plek waar de
huid gescheurd was en hij zijn eigen kaken kon
ruiken. Het was lekker vlees naar zijn eigen neus
te oordelen. Hij proefde nog eens met tand en
tong en keek daarbij van de ene zijde naar de
andere. Spoedig was hij geheel en al verdiept in
het genot van het nuttigen van vlees dat hij zelf
had gedood.
Toen hij genoeg had gegeten trok hij zich wat
terug en likte hij zijn kaken. Een poosje zat hij
te genieten van het gevoel dat zijn gevulde maag
hem verschafte daarna ging hij naast het schaap
liggen, zijn honger was nu gestild, hij had de er
varing genoten van iets te bezitten en kort daar
na rolde hij zich op en viel in slaap. Het was on
geveer twee uur voor de dageraad.
Toen de Oostelijke sterren vervaagden werd hij
wakker; hij trok zich op zijn voorpoten overeind
en hij zat over de kooien naar de hofstede
te turen. Hij stond een keer of wat op en liep
om het cadaver van het schaap heen voor hij
weer ging zitten, verder maakte hij geen bewe
ging terwijl de sterren lichter werden en de
graslanden en de nabijzijnde heuvels uit het don
ker te voorschijn kwamen. Met gespitste oren
zag hij een paar schapen in de nabijheid opstaan
en beginnen te grazen. Dat waren schapen, geen
slachtoffers. Hij bewoog zijn voorpoten maar bleef
verder stil liggen. Eerst hoorde hij in de verte
het geluid van een kookaburra, dit werd over
genomen door anderen die nabij hem waren en
het klonk nu luider Aan de Oostelijke hemel werd
het nu goudkleurig en een paar wolken gloeiden
vuurrood. Daarna gingen de lage, kale heuvels
in het Oosten verloren in een grootse belichting.
Splinters vuur leken uit hun hart te komen en
kort daarna moest hij zijn ogen afkeren van de
opgaande zon. De schaduwen van de bomen wa
ren als donkere vingers over het gras te voor
schijn gekropen en het steelachtige gras zelf
wierp zijn schaduw op de kale grond tussen de
begroeide delen in.
Dusty stond op en schudde zich. Hij was niet
van plan naar huis te gaan. Hij rook nog eens
om het lichaam van het schaap heen, keerde zich
toen om en liep weg. Op een kleine afstand was
er een bosje dwerg-gombomen nabij een lager
gelegen deel grond. Daar liep hij heen en in de
schaduw van het hoge gras rolde hij zich op om
zijn verbroken slaap weer voort te zetten.
Het was even na het middagmaal op de boeren
hofstede en Tom zat op de treden voor zijn kamer
rustig te roken. Hij zat erg stil na te denken, als
iemand die bezig is met onaangename en tegelijk
onontkoombare gedachten.
Toen hij die ochtend was wakker geworden
waren zijn ogen direct naar de open deur van zijn
kamer gegaan. Hij was opgestaan en had buiten
de deur gekeken voor hij zich begon aan te kle
den. Hij stond daar een hele poos voor hij zijn
kamer weer inging en naar zijn kleren greep
Onder het aankleden was zijn gezicht uitdruk
kingsloos. Hij had zeker verwacht dat Dusty op
zijn ergst met de dageraad thuis zou zyn.
maar nu nog niet. Hij was blij toen de maaltijd
voorbij was en hij ging naar buiten om zijn pijp
aan te steken. Harry vertrok en hij zou de hele
dag op weg zijn op een inspectie-tocht in de
kooien. Tom had een paar werkjes in
de buurt van de boerderij op te knappen, de wie
len van het wagentje moesten gesmeerd worden
en hij had een mengsel met arsenicum te bereiden
voor het looien van de huiden; verder waren er
wat huiden die hij in balen ter verzending wilde
verpakken en een hek dat hij moest repareren
aan de kooi waar de schapen gewassen wer
den. Hij bleef uit de buurt tot hij wist dat Harry
een heel eind van de boerderij vandaan was.
Onder het ontbijt was hij bang dat mevrouw
Morrison na haar opmerking van de vorige avond
naar Dusty zou vragen. Hij zou later bereid zijn
toe te geven wat er met zijn hond was gebeurd;
De hele morgen weefden zich zijn gedachten om
de afwezigheid van zijn hond heen en alles wat
dit voor hem zou betekenen. Nooit was dit hem
nog met een hond gebeurd Hij vroeg zich af of
Dusty reeds begonnen was schapen te doden of
dat hij nog maar aan het jagen was; niet
dat het veel verschil maakte, want jagen zou ten
slotte toch tot doden leiden. En een schapendo-
der moest zelf gedood worden. Dat was een wet
waaraan niet viel te ontkomen in de wereld waar
toe Tom behoorde. Hij nam dit aan. Het was een
deel van een hele hoeveelheid voorschriften die
hij zijn leven lang geaccepteerd had. Je werkte
heel laat wanneer er lammeren geboren werden
of de schapen geschoren werden. Je doodde de
lammeren wanneer er een lange periode van droog
te kwam om de verhongerende ooien te redden.
Je schoot kraaien neer om dat zij de ogen van
zwaarbeproefde schapen uitpikten. En wanneer de
schapen gedreven werden, vocht je voor gras en
water en was hetgeen je kudde nodig had belang
rijker dan al het andere op de wereld. Je zat
dan kletsnat, slapeloos en zonder klachten ineen
in nachten wanneer het regende omdat je wist
dat de regen voedsel voor de kudde onderweg zou
doen groeien. Je was goed voor brave honden en
schoot de slechte neer omdat je nu eenmaal
schaapherder was en je wist dat in laatste
instantie de kudde schapen bewoog in de richting
die de poten van je hond aanduiden. Je was
slechts een onbetekenende figuur in die wereld
zijn huurling. Je gehoorzaamde aan hetgeen die
wereld van je vroeg, niet om hetgeen je er voor
kreeg, maar omdat zij je uitdaagde. Je had in
voorbije jaren reeds honden gedood twee zelfs
omdat zij niet voldeden aan de wensen van
je wereld. En je had het zelf gedaan, met je eigen
handen. Tot op zekere hoogte was dat een daad
van barmhartigheid, een morele verantwoordelijk
heid die je aanvaardde uit angst dat iemand an
ders ze minder humaan zou hebben gedood. Maar
die honden hadden je niet erg lang toebehoord.
Zij waren geen deel van je leven geworden. Je
fijnere gevoelens kwamen hierbij in het spel maar
niet de liefde van je hart. Dat was het verschil
tussen toen en nu.
(Wordt vervolgd)
Ter herdenking van de driehonderdja
rige verlening van stadsrechten aan het
voormalige Nieuw Amsterdam heeft
de New York Historical Society in haar
museum aan het Central Park te New
York op 3 Februari een bijeenkomst
gehouden, waar prof. dr B. Hunningher
de Nederlandse hoogleraar aan de
Columbia-universiteit aldaar een re
de heeft uitgesproken.
Na in het kort de betekenis van het
herdachte feit in het licht te hebben
gesteld ging spr. over tot een uitvoe
riger uiteenzetting van de relaties in
de 18e eeuw tussen de Nederlandse
en de Amerikaanse republieken. Hij
schetste de interne verhoudingen in de
Zeven Provinciën gedurende de Ame
rikaanse vrijheidsoorlog, en de reac
ties. die deze revolutie er bij de ver
schillende bevolkingsgroepen teweeg
bracht. Er waren velerlei redenen dia
de officiële toenadering der beide re
publieken vertraagden. De Nederland
se handelsman liet zich daar echter
weinig aan gelegen liggen: door een uit
gebreide wapensmokkel via het eiland
St. Eustatius werden in feite de voort
gang en het succes van de Amerikaanse
opstand mogelijk gemaakt. Voor Neder
land zou dit echter een van de omstan
digheden zijn, die leidden tot de 4e En
gelse oorlog.
Van de grootste betekenis voor de
handhaving van het centrale gezag in
de Verenigde Staten is het geweest, dat
de nieuwe staat leningen van Nederland
heeft kunnen verkrijgen ondanks de
chaotische toestand van zijn financiën
zowel als van zijn gezagsverhoudingen.
Zonder deze geldelijke bijstand ten
dele uit zuiver ideële overwegingen ge
geven zou de Unie der Verenigde
Staten bezweken zijn onder de vele
middelpuntvliedende krachten, die juist
in de jaren na de verkrijging der onaf
hankelijkheid de jonge statenbond dode
lijk bedreigden. De Nederlandse handel
heeft echter van deze transacties weinig
voordeel gehad. Toch is ook later Ame
rika een geliefd beleggingsterrein voor
Nederland gebleven.
Arrestaties in Albanië. Het Albanese
nieuwsbureau heeft verklaard, dat de
laatste dagen „Vijf Britse agenten, af
komstig van Maltha, omsingeld en on
schadelijk zijn gemaakt". Het hoofd van
de groep werd gedood en een lid ernstig
gewond by het gevecht, dat bij de actie
ontstond. (A.F.P.)
V ergunningskivestie
Te Hoek van Holland is voor het Ja
gershuis een vergunning voor het schen
ken van sterke drank gevraagd. Verle
den jaar is het maximum aantal ver
gunningen voor dit deel van de stad,
dat voor de Drankwet een landelijke ge
meente is, bepaald op zeven. Dit maxi
mum geldt voor vijf jaar. Een aanvraag
om een vergunning voor een inrichting
voor maatschappelyk verkeer ingediend
door de verzoeker op grond van art. 29
lid 2 van de Drankwet heeft geen suc
ces gehad. Adressant wendt nu pogingen
aan om een vergunning te verkrijgen
voor een inrichting van buitenge
woon maatschappelijk verkeer. Art. 8
eerste lid der Drankwet opent daartoe
de mogelijkheid. Maar de Minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid is
buitengewoon zuinig met deze soort ver
gunningen. B. en W~, die over deze kwes
tie praeadvies hebben uitgebracht zijn
van oordeel, dat ook zulk een verzoek
geen succes zal hebben. Rotterdam kent
in zijn historie slechts één geval van
zulk een buitengewone vergunning
en dat is geweest ter gelegenheid van de
Havententoonstelling m de Ahoy'-haL
De heer Van der Linden (V.V.D.)
en Platenburg K.V.P.) drongen er
op aan, dat nog eens zal worden ge
tracht aan het verzoek te. voldoen. Eerst
genoemde vestigde er dè aandacht op,
dat Koek van Holland buitenlanders
moet trekken. Het wordt te dwaas als
de vreemdeling voor zijn maaltijd geen
borrel kan krijgen. Laatstgenoemde
vroeg op welke gronden de aanvraag
om een vergunning voor maatschappe
lijk verkeer is afgewezen.
De voorzitter betoogde, dat de
hoofdinspecteur van de Drankwet wel
willend tegenover de aanvraag stond,
maar inwilliging van het verzoek op
formele gronden niet mogelijk achtte.
Het college zal de ontwikkeling op dit
terrein in het oog houden.
Doelde de voorzitter hier op de mo
gelijke verlenging van zulk een vergun
ning voor buitengewoon maatschappelijk
verkeer in een naburige gemeente? Zou
er overigens met enige plooibaarheid
van andere zijde niet een van de zeven
vergunningen te Hoek van Holland naar
het Jagershuis zijn over te brengen?
Hoek van Holland is volgens de Samen-
voegingswet van 1913 nog een afzonder
lijke gemeente; eenheid met Rotterdam
in dit opzicht zou ook weer moeilijk
heden scheppen, omdat te Koek van
Holland de vergunning in de practijk
alleen in het seizoen wordt geëxploi
teerd.
Uitkijk: The galloping major, al.; Sein
post en West-End; Zy was 17 jaar. 18 j.
Vrijdag 6 Februari. Schouwburg 8 uur
Concert Rott. Philh. Orkest o.l.v. Ed.
Flipse, solist Shura Cherkassky, piano.
De Lantaren 8 Théatre Hebertot: Rome
n'est plus dans Rome.
Zaterdag 7 Februari: Schouwburg 8:
Rotterd Toneel: Het hemelbed; Aula Zuid
8.15: Rotterdamse Comedie: Moord by
open doek.
Bioscopen t.m. 12 Februari
Arena: Het uur voor middernacht, 18
j; Capitol: Het zwarte kasteel, 18 j; Ci
neac en Victoria. De verboden vrucht. 18
j; Colosseum. De arend van Madagascar,
14 j; Harmonie: Mandy, 14 j; Lutusca: De
tante van Charlie, a.l.; Luxor: Operatie
Cicero. 14 j; Prinses: De ellendigen, 14 j;
Rex: Vuurgevecht in het rotsgebergte, 14
j; 't Venster: Het wonder van Milaan, a.l.
Schiedam
Passage: Storm over Malakka. 14 J.
Dordrecht
Astoria: t.m. Maandag: Perrucha, 18 j;
Luxor: t.m. Maandag: Alaska, a.l.
Vrijdag 6 Febr. Kon. Schouwburg, 8 u.,
Haagse Comedie. Ondine. IÓ. Comedie, 8
uur, Comedia Toevallige ontmoeting en
Als een Phoenix. Diligentia. 8 u, Spaanse
avond met Jaap Spigt, H. Doorenbos en
Dik Visser.
Zaterdag 7 Februari. Kon Schouwburg
8: Haagse Comedie: Ondine; KI. Come
die 8: Comedia: Toevallige ontmoeting
en Als een phoenix; Diligentia 8.15: Theo
Bruins, piano; K. en W. 8: Concertge
bouw orkest: abon. concert.
Bioscopen t/m 12 Februari
Apollo en Rex: De terugkeer van
Bulldog Drummond, 14 j.; Asta: Zo zyn
we niet getrouwd, 18 j.; Capitol: De
bekentenis van Annesa, 18 j.; Centrum:
Gefolterde mensen, 18 j.; City en Odeon:
Ivanhoe, 14 j.; Corso: De rode Pimper
nel. 14 j.; Hollywood: Met geheime in
structies. 14 j.; Kriterion: Dè dood van
een handelsreiziger. 18 j.; Metropole
Tuschinski en Passage: Sterren stralen
overal, a.l.; Musica: Operatie Cicero. 14
j.: Olympia: De hertogin van Idaho, a.l.;
Rembrandt: Affair in Trinidad. 18 j.;
Roxy en Studio: De zoon van dr. Jekyll,
18 Thalia: Met de blanke sabel, 14 j.;
Vrijdag 6 Februari. Stadsschouwburg
8: Hoofdstadoperette: G'schichten aus
dem Wienerwald: Centraal Theater 8:
Ned. Comedie: Via Lissabon: Carré 8:
Circus Strassburger; Leidsepleintheater
8: ABC-Cabaret Bibelonië; De la Mar
Theater 8: Cabaret Wim Sonneveld: Het
meisje met de grote voeten; Kleine Ko
medie 8: Gez. Kaart: Potasch en Perle-
moer; De Suite 8: Debora en Boukje
Land, piano.
Zaterdag 7 Februari. Stadsschouwburg
8: Amst. Toneel:: Gijsbrecht van Aem-
stel; Cerotr. Theater 8: Ned. Comediie:
Via Lissabon. KI. Comedie 8: Gez. Kaart:
Potasch en Perlemoer. Leidseplein Thea
ter 8: ABC Cabaret: Bibelonië. Theater
de la Mar 8: Cabaret van Wim Sonne
veld: Het meisje met de grote voeten.
Carre 8: Circus Strassburger. Concert
gebouw 8: gr. zaal: Liedertafel Amstels
werkman.
Bioscopen tot 12 Februari
Alhambra: Portrait of Jennie, 14 j; Ca
pitol: De madonna der zeven manen 18
j; Cineac-Damrak: She's working her way
through college, 18 j; City: Wanda de
zondares. 18 j; Corso: Operatie Cicero.
14 j; Cultura: Als je pas getrouwd bent|
a.l.: Kriterion: Le plaisir 18 j; Nöggera/t:
Getuige vermoord, 18 j; Passage: Hyena's
van het rotsgebergte. 14 j; Plaza: Bureau
Zedenpolitie. 18 j; Rialto en Rex: Als de
avondklokken luiden. 14 j; Roxy: De
laatste grens. 14 j; Royal: Verboden
jungle, 18 j; Tuschinski: Sterren stralen
overal, a.l.; Uitkijk: The galloping ma
jor a.l.
Vrijdag 6 Februari: Tivoli 8: Liefda
digheidsconcert ten bate van de slacht
offers van de nationale ramp m.m.v. U.S.
O. o.Lv. Paul Hupperts en Utrechtse Ope
ra o.l.v. Chris Burgers,
Zaterdag 7 Februari: Stadsschouwburg
8: Vrije Toneel: Daar moet je een vrouw
voor zijn.
Bioscopen t.m. 12 Februari
Camera: Le plaisir. 18 j; City: A mo
dern marriage. 18 j; Olympia: t m. Zond.
Het legioen der dapperen, 14 j. Van
Maand, af: De strijd om het recht, 14 y
Palace: Gift im Zoo, 14 j; Rembrandt:
The greatest show on earth, a.l.; Scala:
Bells on their toes, a.l.; Vreeburg; Een
koninkrijk voor een huis, aJ.
