In St Annaland zegt men: er
is een wonder gebeurd
Rampgebied kan dit jaar
drooggemalen worden
Buitenlandse hulp blijft
overweldigend
Vrijdag 6 Februari 1953
Pagina 6
„BERG JE MENSEN, DAAR KOMT HET WATER!"
Allen bleven gespaard voor gewelfl
van het water
ZULK TIJ NOG NOOIT
GEREGISTREERD
(Van een bijzondere verslaggever).
Menigeen ging in de nacht van
Zaterdag op Zondag in St Anna
land op Tholen niet rustig naar
bed. Velen was dat zelfs onmoge
lijk door dringende werkzaam
heden en anderen hadden daartoe
niet de moed of wensten af te
wachten wat het worden zou. 'Er
was immers gewaarschuwd voor
gevaarlijk hoog water en de
Noord-Wester storm ontketende
van uur tot uur een groter ge
weld.
Toen we 's nachts om twee uur de
waterbouwkundig ambtenaar spraken,
merkten we bezorgdheid bij hem op.
Er stonden al twee vloedplar.keq van
de hoek bij hotel Rijnberg af naar
het oude gemeentehuis ter bescher
ming van de Langestraat en het
overige dorpsgedeelte in die lijn en het
water steeg zo onrustbarend, dat het
er drie moesten worden. Men had nim
mer te voren drie vloedplanken op
dat gedeelte nodig gehad. Van twee
tot half drie scheen het gevaar te
luwen. Na half drie werd het erger
en het stond toen al vast, dat een
vierde plank nodig was: zulk tij was
nimmer te voren geregistreerd.
Eer het drie uur was, werd de
noodklok geluid, hetgeen voor
hoog water in geen tientallen jaren
was voorgekomen.
Tevoren reden al zoveel vracht
wagens in het dorp rond, dat
menigeen het bed al uit was. Bij
het geluid van de klok stroomden
honderden mensen naar de haven.
De wind was gegroeid tot orkaan
kracht. Het water vloog met don
derend geweld tegen de woningen
op de haven, waarin nog zo goed
als alle bewoners aanwezig wa
ren. Toch begonnen de eersten te
evacueren.
Geweld als van bombardement
Men zat het meest in angst over de
buitendijken.
In de haven stond zo'n watermassa,
dat de toestand met die orkaan hope
loos ging worden. Het was tien minu
ten voor vier, toen de ramp zich vol
trok. Met man en macht was men
nog aan het werk, toen er water door
de bescherming voor de Langestraat
begon te borrelen, een bescherming,
die nimmer te voren zo hoog was aan
gebracht. En vrijwel onmiddellijk na
dat doorborrelen klonken de noodkre
ten ajs waarschuwing: „Berg je men
sen, daar komt het water!"
Het kwam niet. Nee, het barstte
los in een waterval van een niet te
beschrijven omvang, en met een ge
weld, dat voor de daar wonenden elk
bombardement geëvenaard moet heb
ben. De door de orkanische wind
voortgestuwde watermassh brak zich
in een zondvloed baan over de Lange
straat, naar later bleek, onmiddellijk
achter de bescherming een gat slaand
van ruim drie meter diep en alles
wat op haar baan kwam, onmeedogen
loos verbrijzelend, verscheurend, mee
sleurend, wegslingerend van een
vrachtwagen tot een stuk beton van
het oude gemeentehuis toe.
En dan is daar het grote wonder
geschied. Een wonder, waarover men
nimmer uitgepraat zal raken, waarvan
men nimmer een verklaring zal kun
nen geven. De mensen, die er een
seconde tevoren nog aan het werk
waren, de mensen, die daar op dat
laatste ogenblik nog stonden te kijken,
de mensen, die in hun deuren ston
den, de mensen, die zich op de gangen
of bij de ramen bevonden, ja zelfs die
ene vrouw, die daar buiten de vloed
golf over zich kreeg, zijn allen be
waard gebleven. Dit is het grootste
wonder van de doorbraak in de Lange
straat even voor vier uur in de nood
lottige nacht van Zondag 1 Februari
1953.
Een uur lang stroomde
het water binnen
Wat betekent de enorme schade, die
aan de woningen is aangebracht, ver
geleken bij dat ene wonder van een
algehele bewaring. Ruim een uur
stroomde de watermassa met een niet
te beschrijven geweld het dorp binnen.
En in de huizen de mensen:
biddend, zuchtend, wachtend, tel
lend, kijkend, sjouwend, meest op
zolders, in kleine of grote slaap
kamertjes, zonder licht of met
lampje of kaarsje.
In de haven stond tegenover het
Shell-filiaal de grote losinstallatie van
de suikerfabriek Dinteloord. Dit ge
vaarte sloeg na de breuk aan de
Langestraat, dwars door dat filiaal, het
naburig huis meesleurend en daarmee
van de Suzannapolder één watermassa
makend. De mensen hadden zich daar
tevoren weggespoed naar de Molen
dijk. Ook daar is niemand omgekomen.
De zeedijk is op een paar plaatsen
doorgebroken
Toen de dag aanbrak, zijn reddings
pogingen met succes uitgevoerd. Met
geen mogelijkheid kan men de krachts
inspanning van tientallen St Anna-
landers op die Zondag weergeven. Het
stormde nog steeds, al was het dan
wel wat minder, en er kwam opnieuw
een hoge vloed. Die Zondag zijn van
de lager gelegen delen veel mensen
weggetrokkén, temeer omdat enkele
binnendijken in een zeer- critiek sta
dium verkeerden. Vooral oude mensen,
vrouwen en kinderen .werden wegge
bracht naar Oud-Vossemeer en Tholen
en daar met open armen ontvangen.
BUITENLANDSE HULP VOOR
DE GETROFFEN GEBIEDEN.
Amerikaanse, Engelse en Belgische
militairen werken mede aan de
hulpverlening in de door ivater-
snood geteisterde gebieden. Franse
geniesoldaten tezamen met Neder
landers in een rubberbootje op de
overstroomde weg van Halsteren
naar het stadje Tholen. In de hui
zen. welke langs deze weg stonden
kwanten 63 mensen tengevolge van
de vloedgolf om het leven.
Vier Ion goederen
uit Indonesië
Per KLM onderweg
De KLM-vlicgtuigen die gisterochtend
van Kemajoran zijn vertrokken hebben
in totaal 4U ton goederen voor de
slachtoffers van de watersnood in Ne
derland meegenomen. Deze goederen
waren met grote snelheid door de huis
vrouwenvereniging cn een aantal za-
ken te Djakarta bijeengebracht. De
I lading omvat wollen dc-kens. wollen
goederen, ondergoed, handdoeken, een
ton rijst en een hoeveelheid thee.
De directies van het Indonesische
dagblad „Pedoman" en van het week
blad „Siasat" hebben aan het in Dja
karta gevormde Comité Watersnood
Nederland 1953 belangrijke bijdragen
doen toekomen.
Twee militairen
omgekomen
Drie vermist
Officieel .wordt medegedeeld, dat in
het noodgebied sinds' Zondag wordt
vermist de dpi soldaat J. E. Willemsen
(reeds gemeld) legernummer 320905414
afkomstig uit Didam. Ten gevolge van
een ongeval tijdens de hulpverlening
is op 4 Februari te Oude Tonge over
leden de dpi korporaal L. N. van Po
lapen, legernummer 310419285.
In totaal zijn thans van de konink
lijke landmacht twee militairen om
het leven gekomen. Drie worden ver
mist.
Twee militairen van de koninklijke
marine, van wie aanvankelijk werd
aangenomen, dat zij vermist waren,
zijn terecht.
„Noodsein neer"
Gisteren werd door het KNMI
in De Bilt een telegram gezonden aan
de groep Zeeland, luidend: „Noodsein
neer".
Dit betekent dat thans alle waar
schuwingen met betrekking tot de
windkracht zijn ingetrokken.
Antwerpse rechter vermist
Op Schouwen
De Antwerpse rechter Deripainsel,
die Zaterdag naar zijn buitengoed op
het eiland Schouwen vertrokken was
is nog steeds, niet weergekeerd. Er
werd niets meer over hem vernomen
en men vreest dat hij is verdronken.
IS HIER UW GAVE AL BIJ?
In het kantoor van het Nationaal
Rampenfonds in Den Haag komt
een stroom van girostortingen
binnen ter leniging van de nood
van de slachtoffers in de getrof
fen gebieden. Op de tafel ligt voor
een bedrag van twee millioen gul
den aan girostortingen.
Ir VAN VEEN IS OPTIMISTISCH
Worden plannen voor één grote dijk realiteit?
Drie millioen mensen
werden bedreigd
Na de vlucht, welke door een veer
tigtal diplomaten boven de getroffen
gebieden werd gemaakt, heeft dr Ir
Van Veen, hoofdingenieur van de
Rijkswaterstaat, een korte uiteenzet
ting gegeven aan de hand van dezer
dagen genomen luchtfoto's.
De heer Van Veen merkte op, dat,
wanneer de springvloed 14 dagen later
zou zijn gekomen, het water nog hoger
zou zijn geweest.
In zijn toelichting zei de heer Van
Veen, dat men het Qverstroomde ge
bied moet zien als een kunstmatig ge
bied, dat door de aanleg der dijken
werd gewonnen. Men verwachtte
vroeger, dat iets dergelijks als thans
het geval is, maar eens in misschien
500 jaar zou kunnen voorkomen en
later dat een dergelijke vloed maar
Uit vele landen grote en
kleine schenkingen
Geen einde komt er aan de stortvloed
goede gaven uit het buitenland, of de
toezeggingen daarvan, die ons ge
teisterde land bereiken. Een korte
bloemlezing kan slechts enkele
voorbeelden geven. Zo heeft het In
ternationaal Kindernoodfonds van de
Ver. Naties een groot bedrag aan geld
toegezegd. De paus liet onmiddellijk
een trein sinaasappelen voor de kinde
ren van de geteisterde gebieden in
N.W. Europa vertrekken. Uit Luxem
burg kwanien 2500 dekens. België zeg
de onderdak toe voor duizenden kin
deren; voorts stuurde het geld, 300
bedden, 300 matrassen, 600 dekens, al
het kampeermateriaal van een aantal
jeugdorganisaties, een Rode Kruis-
colonne uit de stad Antwerpen, 2500
paar rubberlaarzen en een ton melk
chocolade. Een trein levensmiddelen
en een trein steenkool komen uit Saar
land. Oostenrijk zendt veel geld en
heeft honderden kinderen onderdak
aangeboden. Een voorlopige bijdrage
van het Amerikaanse Rode Kruis van
100.000 dollar is onderweg. Frankrijk
zond nóg een aantal hélicopters en
een treiler uit Boulogne. Een vlieg
tuig vol dekens en medicamenten ter
waarde van 28.000 gulden zijn door
Duitsland gestuurd. Het West-Duitse
vakverbond schonk f 45.000 en een
groot aantal rivierboten zakken de Rijn
af om te komen helpen. Melkpoedèr
voor 10.000 1 melk komt uit Zweden,
dat eveneens voor 15.000 kronen bont
jassen stuurt, verder 100.000 dekens en
een half millioen kronen. Denemarken
stuurt nog vier millioen kronen, twee
ton dekens, kleren en een vliegboot.
Tweehonderd negentig kisten kleren
komen per vliegtuig uit Canada en de
Nederlandse emigranten in Australië
brachten 5010 gulden bijeen. De rege
ring schenkt 425.000 gulden. Spanje
stuurt 500 kg goederen. Curacao'bracht
reeds 708.000 gulden bijeen, de directie
van de BPM aldaar schonk f 500.000.
Het eilandje Aruba zamelde f 55.000
in en goederen voor een waarde van
f 10.000. Dekens, lakens, kleren en drie
z.g. geprefabriceerde huizen komen
uit Noorwegen.
Italië stuurt vier vliegtuigen met
dekens, kleding en levensmiddelen. Op
de terugweg nemen ze wezen uit het
noodgebied mee. Een bedrag van 37
millioen lire is ingezameld en 150
brandweerlieden komen hier helpen.
Duizend kg rubberkleding, beddegoed,
een helicopter en een colonne Rode
Kruisauto's zijn op weg uit Zwitser
land.
De Rode Kruisorganisaties hebben al
meer dan twee millioen gulden bijeen
gebracht.
eens in de 350 jaar mogelijk zou zijn.
Het water kwam thans echter hoger
dan ooit tevoren. Men zal dus meer
moeten doen.
Hij gewaagde van de plannen, die
er voor deze ramp bestonden, tot een
grote afdijking. Wil men het water
er uit houden, dan zal men het land
geheel van de zee moeten afsluiten,
met uitzondering van de Nieuwe Wa
terweg en de Schelde.
Groot gevaar bezworen
Als de dijk ten Westen van Rotter
dam, de Schielandse Hoge Zeedijk,
was doorgebroken, dan zou de ramp
nog geweldiger afmetingen hebben
aangenomen, zo deelde ir Van Veen
mede. Het gebied rond Rotterdam ligt
nog lager dan het overstroomde. Deze
dijk begon het op één punt te be
geven. Er is toen met man en macht
gewerkt om het gat te dichten. Alles
werd aangesleept wat maar gepakt
kon worden. Er kwamen schepen met
zand, en was een ploeg van 300 mili
tairen aan het werk en men zou zelfs
een kerkgebouw laten springen om
dichtingsmateriaal te hebben, als men
dynamiet bij de hand had gehad.
Want als deze dijk het begeven
zou hebben, dan zou een groot ge
bied van Zuid-Holland en van
Noord-Holland ?ijn overstroomd.
Den Haag zou gespaard gebleven
zijn, omdat het op duinzand ligt.
Dat zou betekend hebben, dat drie
millioen mensen gevaar zouden
hebben gelopen in dit dicht be
volkte gebied van ons land. Men
is er echter in geslaagd de dijk
Zondag nog te redden.
Hij maakte het de buitenlanders
duidelijk, dat het niet mogelijk is over
al de dijken te verhogen en te verster
ken. Van ouds zijn vele steden op de
dijken gebouwd. Zo kan men onmoge
lijk Dordrecht geheel gaan verwijde
ren. Men moet het dus in een andere
richting zoeken, in welk verband hij
herinnerde aan de hiervoor genoemde
plannen.
Ir Van Veen hoopte, dat de dijken
deze zomer hersteld kunnen zijn. Na
één of twee maanden kunnen de ge
bieden weer drooggemalen zijn. Hij
merkte op, dat men thans sneller kan
werken dan onmiddellijk na de oor
log, omdat men thans weer beter
geoutilleerd is en veel hulp kan ver
wachten. Hoe het met de landbouw
gronden zal zijn, kan thang nog niet
worden gezegd.
Als dit alles zou zijn samengegaan
met de vloed van de Rijn, dan zou het
hopeloos voor het hart van Holland
zijn gev/eest. Maar ongetwijfeld zullen
wij het land terugwinnen, zo ant
woordde ir Van Veen op de vragen van
ambassadeurs en gezanten. Het kleine
land zal zich weer groot tonen.
Gen. Ridgway sprak
met minister Staf
Onverwacht is gisterochtend in een
Skymaster van de Amerikaanse lucht
macht generaal Ridgway, opperbevel
hebber van de NATO-strijdkrachten,
uit Parijs in Nederland aangekomen.
,,Ik ben hier gekomen met een aan
tal officieren van mijn internationale
staf om te zien of er iets, binnen ons
vermogen, gedaan kan worden om het
Nederlandse volk bij de grote ramp
te helpen", zo verklaarde generaal
Ridgway onmiddellijk nadat hij- op
Schiphol uit het vliegtuig gestapt was.
„Wij zijn reeds over het getroffen ge
bied gevlogen", -zo vervolgde hij. „Ik
heb een zeer duidelijk beeld gekregen
van de enorme omvang der overstro
ming". Gistermiddag voerde generaal
Ridgway besprekingen in Den Haag
met o.a. minister Staf, waarna hij naar
Parijs terugkeerde*.
„IK DURF NIET" - Jk durf niet"
waren de enige woordendie
het angstige knaapje sprak, toen
hij over de loopplank moest om
veilig aan de wal in Dordrecht te
komen. Vastgehouden door zijn
redders liep hij aarzelend, naar de
veiligheid.
Informaties over
geëvacueerden
Uitsluitend bij Rode Kruis
Informaties over geëvacueerder.
moeten uitsluitend worden ingewon
nen bij het Nederlandsche Roode Kruis,
Prinsessegracht 27 te 's-Gravenhage.
Hierdoor komt de mededeling te ver
vallen, die een paar dagen geleden in
een circulaire van de minister van
Binnenlandse Zaken over de registratie
van geëvacueerden verscheen, dat deze
informaties ook te betrekken waren bij
de Rijksinspectie der Bevolkingsregis
ters.
Niet „Watersnood 1953"
maar „De Ramp"
Voorwoord van de koningin
Het ligt in de bedoeling van de Ver
eniging ter Bevoi dering van de belan
gen des Boekhandels haar uitgave ..Wa
tersnood 1953" tot een waarlijk nationaal
album te maken. Dit nationale karakter
wordt verhoogd door het feit, dat de Ko
ningin de toezegging heeft gedaan een
voorwoord in het boek te zullen schrij
ven. Als titel van de uitgave heeft do
vereniging gekozen „De ramp". Er zal
een uitgave komen in Franse. Duitse en
Engelse tekst. Vijftigduizend exemplaren
zal de eerste oplaag zijn van het boek
„De Ramp", dat ten bate van het Natio
naal Rampenfonds binnenkort verschijn*.
Het boek zal 96 pagina's, met weinig tekst
en ca 100 foto's bevatten. De bandomslag
zal bestaan uit een grote foto. Deze om
slag zal worden geplasticeerd door een
fabriek, te Rotterdam, die nu nog onder
water staat?Voorts zal een in zeskleuren
druk uitgevoerde kaart in het boek wor
den opgenomen, waarop alle officiële ge
gevens worden weergegeven. Reeds zijn
uit het buitenland aanvragen ontvangen.
Het boek zal ook in de Unie van Zuid-
Afrika worden -uitgegeven, voorzien van.
een voorwoord van de koningin en van de
Zuid-Al'rikaanse ambassadeur in Neder
land. Zoals bekend zijn de. baten van het
boek 'bestemd voor het Nationaal Ram
penfonds.
Snoepgoed in Engeland
van de bon
Nog 7 artikelen gedistribueerd
(Telefonisch van onze Londense
correspondent).
Een vreugdevolle gebeurtenis
voor Engeland was het, toen ma
joor Lloyd George, de minister
voor Voedselvoorziening, gisteren
in het Lagerhuis de opheffing
aankondigde van distributie van
chocolade en snoepgoed. Zijn
mededeling werd met gejuich ont
vangen. De prijscontrole op choco
lade en suikerwerken werd tege
lijk opgeheven.
Er bestaat nu echter de vrees,
dat de artikelen door de duurte
buiten bereik van velen zullen
vallen.
De meeste kinderen hebben nog
nooit naar hartelust kunnen snoepen,
behalve gedurende de vier maanden
van 1949, toen lekkers van de bon
afging, een experiment, dat toen mis
lukte.
Thans schijnen de voorraden vol
doende. Desondanks stonden er reeds
gisteravond lange rijen voor de win
kels, omdat de mensen dachten, dat
zij vandaag niet aan bod zouden
komen.
In Engeland zijn nog op de bon:
suiker, boter en margarine, binnen
landse kaas, vlees en bacon, ter-
wijl het brandstoffenverbruib
sterk aan banden is gelegd.
Zondag \('erd de vrije concurrentie
in benzine hersteld, zodat nu alle be
kende merken weer te krijgen zyn, in-
plaats van het slechte eenheidsmengsel,
waarmee de automobilisten het al die
jaren hebben moeten stellen.
De nieuwe benzine geeft groter
snelheden, veroorzaakt minder vuil ea
is zelfs beter dan de vooroorlogse.
46