In Ossendrecht wordt goed gedaan VAL DA Verrassend groot was de drang om te helpen Het water staat weer op winst VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953 2e blad - pag. 1 „AGGE MAR GOED DOET" (Van onze verslaggever.) Qp bijna alle muren van Bergen op Zoom zijn biljetten geplakt, waarop met grote letters staat: Agge mar goed doet. Deze slagzin is in de plaats gekomen van „Agge mar leut hè", de leuze voor het Carnavalsfeest. Het spreekt vanzelf, dat dit feest is afgelast. De ge beurtenissen van de afgelopen dagen zijn niet geschikt om zelfs maar aan plezier te denken. Nergens in Nederland en zeker niet in plaatsen als Bergen op Zoom, waar men dagelijks evacué's aan wal zet. Roode Kruis-colonnes vangen hen daar op bij het kleine binnenhaventje. Van daar worden de van huis en haard verdrevenen met auto's of bussen gebracht naar evacuatie-centra, waarvan dat te Ossendrecht een kazernement in de mooie omgeving van het dorpje Ossendrecht, twaalf kilometer ten Zuiden van Bergen op Zoom een van de belang rijkste is. Kapitein Kok van het Roode Kruis heeft hier de leiding. Hij heeft de be schikking weten te verkrijgen over vier grote, stenen barakken, waarin honderden mensen kunnen worden ondergebracht. We hebben er giste ren een kijkje genomen en kunnen niet anders verklaren, dan dat de zaak in Ossendrecht uitstekend voor elkaar is en dat er niets wordt nagelaten om de slachtoffers van de watersnood een zo goed en prettig mogelijk onderdak te geven. In de ruime kamers van de gebou wen zijn bedden op een rij naast elkaar opgesteld. Afgezien hiervan zou men de gebouwen als flats kunnen beschouwen. En het gehele kampe ment als een klein stadje. Tussen de verschillende barakken zijn straten en stukken grond, welke tezamen een indruk geven van een nieuwe stad. of zo men wil een wijk, waarvan men met de afwerking nog niet helemaal klaar is. We zagen een echtpaar wan delen achter een kinderwagen. Auto's reden af en aan. Kinderen speelden krijgertje of waren aan het voet ballen. Jongens met witte jasjes, die voor slagersknechten konden door gaan draafden van het ene gebouw naar het andere. Bezigheden zoeken Er is reeds orde en regel. De evacué's uit Noord-West-Brabant verblijven hier dan ook al een paar dagen en weten wat er in een dergelijke samen leving gebeuren moet. Een van de eerste dingen, na de verzorging van de slachtoffers, is voor de leiding ge weest bezigheden te zoeken voor de mannen en vrouwen, die hun tijd nu eenmaal beter niet in ledigheid kun nen doorbrengen. De meesten hebben een taak of verrichten kleine, toeval lig voorkomende werkjes. Dit pro bleem houdt kapitein Kok en zijn helpers voortdurend bezig. Grote aan dacht heeft hij voorts voor de jeugd, die zo gauw mogelijk de doorstane ellende moet vergeten. De hulpactie voorzag In vrijwel alle behoeften, be halve in kinderspeelgoed. Zeer begrij pelijk, want daar denkt men in den lande natuurlijk niet in de eerste plaats aan. in de practiik is evenwel gebleken, dat. dit onderdeel niet ver waarloosd mag worden. Een verzoek om speelgoed beschik baar te stellen had evenals alle andere onmiddellijk succes en nu is er in het evacuatie-centrum Ossen drecht reeds een behoorlijke voor raad. In een van de gebouwen zagen we een vrouw van naar schatting veertig jaar. die op een stromatras zat, te midden van haar zeven kinderen. Het was mevrouw Rotappel uit het zwaar getroffen Stavenisse od Tholen. Zij was pas een half uur in het kamp. maar had Maandag reeds Stavenisse verlaten met haar man. drie zoontjes en vier dochters, van wie de oudste viiftien en de jongste twee jaar is. Maandag werden zij met hun negenen gered en gebracht naar d<* dominee van Tholen Hier konden zij evenwel ook niet bliiven en zo kwamen zü terecht, in Ossendrecht. En wat nu? Zii weten al, dat hun huisje ver nield is door het water. Bezitten doen zij niets. Wat kan hier uitkomst bren gen? „Wij zijn blij, dat we allemaal in leven zijn", zegt deze moeder, die met haar man straks weer moet zorgen, dat zeven kinderen te eten hebben. Een ogenblik later komt een oude man mét uitgestoken hand op haar af. Weerzien tussen buren. En zij ver telden elkaar wat zij weten over de alles heersende vraag: „Wie zijn er verdronken?" Zwaarst getroffen gemeente Een vrouw van 75 jaar voegt zich bij hen. Zii was boerin op een grote boerderij bij Stavenisse. Haar man is Maandag door het water overvallen. Dat is het einde van een huwelijk van meer dan 50 jaren. Zij weet niet waar haar oudste zoon is. Na Maandag is er niets meer van hem vernomen. Van de veestapel is niets over, dat heeft ze wel gehoord. Zii hebben het daarna over het aan tal doden te Stavenisse. Twee hon derd, zegt de oude man. Even later komt het officiële bericht van de burgemeester van Stavenisse. dat er drie honderd slachtoffers zijn. Eén- zesde gedeelte van het aantal inwo ners. Is het een wonder, dat de burge meester durft beweren, dat zijrf ge meente de zwaartst getroffene is van Europa? Geen enkel huis is onbe schadigd gebleven. In de onmiddellijke nabijheid van de moeder met haar zeven kleine kinderen spraken we met een andere moeder, die tussen haar twee volwas sen dochters op een matras zat. Zij vertelden, dat ze uit Kruisland waren geëvacueerd, een plaatsje ten Oosten van Steenbergen. Hoewel er nog geen water stond in Kruisland gelastte men Maandag j.l. uit voorzorg algehele ontruiming. Waarschijnlijk is het overbodig geweest, want ook nu nog is het dorp droog. Er zijn dus geen slachtoffers te betreuren. ,.'k Wou dat we hier weg waren. Het is hier niks gedaan. De matrassen stinken muf. 's Nachts kun je op deze slaapzaal geen oog dichtdoen, zo brullen de kleine kinderen". Dat zegt deze vrouw, die niets ver loren heeft, straks weer in haar oude. vertrouwde huisje woont en met haar werk voort kan gaan na een korte onderbreking voor haar bestwil. Wezenloos en dodelijk vermoeid, staren de evacué's, die juist uit Stavenisse in Ossendrecht zijn aangekomen, voor zich uit. De tijd van verschrikkelijke ellende in het watersnoodgebied is voor hen voortr Aanpakken of afwachten Velen moesten ongeduld bedwingen Aanpakken of afwachten. Onder de vele duizenden vrijwilligers, die naar Zuid-Holland, Noord-Brabant en Zeeland stroomden om liulp te bieden aan de verlorenen in de wa terwoestijn, zijn er, die teleurgesteld zijn, omdat zü niet genoeg kunnen doen. Nog stonden gisteren honderden jonge kerels en tientallen auto's met vletten en roeibootjes, particuliere auto's voor het vervoer van geëvacu- eerden en vrachtauto's met voedsel, kleding en bedden te wachten op hun bestemming. Nog werden langs Eidelijlc hebben deze geredden uit Stavenisse weer een droog onderdak ge vonden in het evacuatiecentrum Ossendrecht. Met hun zeer schamele be zittingen, meestal in een handtasje gedragen, kwamen er gisteren velen in het kamp aan. het hele waterfront velen her en der waarts gestuurd om te vernemen, dat men genoeg mensen en schepen en materialen had en dat de vrijwilli gers wellicht ergens anders wel te recht zouden kunnen. En dit terwijl op bedreigde punten de nood nog groot, het gebrek aan hulp ernstig kon zijn. Geen wonder dat de jonge mannen en vrouwen die willen aanpakken en toch moeten af wachten gaan morren en teleurge steld zijn. Voor deze teleurstelling is echter een plausibele verklaring. Eerst thans begint men. nu de dreiging en verwarring minder worden, een overzicht van de situatie te krijgen. Eerst thans worden de verbin dingsmiddelen iets beter, begint de samenwerking tussen diversè organisaties te groeien, begint men de moeilijkheden van voe ding en legering der vrilwilligers in de hand te krijgen. Even plotseling als de stormvloed van Zaterdag op Zondag het land overrompelde, even plotseling heeft zich een stortvloed van hulp uit bin nen- en buitenland gevormd. Tijdens de onoverzichtelijke situatie der eerste dagen zijn dat geven alle autoriteiten in en om de noodgebie- den gaarne toe fouten gemaakt. Hulp werd ongebruikt gelaten, terwijl elders hulp werd ontbeerd. Langza merhand echter begint orde op za ken te komen. Gisteren moest o.a. Krabbendijke plotseling worden geëvacueerd. Er waren in de kortste tijd voldoende mensen, vaar- en voertuigen. Te Steenbergen dreigde gistermiddag de Stoof dijk door te breken. Vliegtui gen van Gilzerijen „jakkerden" af en en aan om zandzakken af te werpen. Hout en manschappen waren snel en voldoende aanwezig. Damwanden werden geslagen, zakken gevuld, ver voerd en in de bressen geworpen. Zo werd het gevaar gekeerd. Kalmaan worden de enthousiaste en onvermoeide, doch ongeordende mensen in vaste banen geleid. En des kundig gedirigeerd. Zo zal er minder teleurstelling zijn en minder gemor. Men realiseert zich, dat Zondag geen enkel organisatiepatroon bestond, an ders dan dat van militairen, van het Roode Kruis en van enkele vereni gingen. Overziet men de prestaties der laatste dagen, in de lucht en in en op het water gedaan, dan erkent ieder eerlijk mens. dat deze zeer. zeer groot waren. Velen hebben meer willen doen. doch menselijkerwijs gesproken is het uiterste gedaan. Het was aanpakken met hulplawi nes. die voor sommige onderdelen af wachten noodzakelijk maakten. Wie men ook spreekt, militairen of bur gerlijke leiders, erkennen dit. Er is aan het waterfront gevochten en er wordt nog gevochten in deze „opera tie zandzak" die zeker reserve behoef de. Deze reserves worden, dank zij de spontaniteit van vele duizenden vrij willigers automatisch gekweekt. Het menselük uithoudingsvermogen is beperkt. Wij spraken velen, die da gen en nachten lang aan de dijken Krabbendijke geëvacueerd „Agge mar goed doet" is de leuze die overal in het Zuiden op aanplakbiljetten staat te lezen. Het carnaval is vanzelf sprekend in Noord-Brabant en Limburg afgelast en de leus: „Agge mar leut hè" door bovengenoemde vervangen. Er is maar één doel, t- waar en zoveel (Van onze verslaggever). De hoop van de inwoners van Krabbendijke op Zuid-beveland dat zij hun huizen.niet voor het water zouden behoeven verlaten, is niet in vervulling gegaan. Gistermiddag werd geconstateerd, dat de binnendijk bij Kruiningen een zo zwakke piek had, dat het water een grote kans had de strijd te winnen. Weer waren duizen den mensen gedwongen hun geheide omgeving te verlaten, met de moge lijkheid over enige tijd niets anders terug te vinden dan een puinhoop. In allerijl werden auto's en bussen ge vraagd te Bergen op Zoom en binnen de kortst mogelijke tijd kon met de evacuatie worden begonnen. De mili tairen, die reeds dagenlang werkelijk heel hard gewerkt hebben om de dijk te verstevigen, keken de vertrekken- den mismoedig na. Zal al hun zwoe gen tevergeefs geweest zün? Men ver- v— het wel. gewerkt onder waarlijk niet te onder schatten omstandigheden. Gisteren bijvoorbeeld hebben zij door een samenloop van omstandigheden zelfs geen kop warme koffie gehad. En dat terwijl het nu eens sneeuwde, dan weer vinnig regende. De kou. welke er toch al in overvloed is vlak bij het water en boven op de dijken in een wijde polder, en het onprettige wer ken in een gladde kleimassa, hadden de werklust van de soldaten niet ver minderd, maar wel vroegen zü zich af, waarom de voorziening van de voorposten niet beter verzorgd was. Voor zover we hebben kunnen na gaan betreft het hier een incidenteel geval, dat zich natuurlijk kan voor doen bij een omvangrijke organisatie als in het noodgebied opgezet moest worden in minder dan geen tijd, maar het is, dunkt onsi zeker verantwoord als de eerste gelederen van de strijd macht f^rn het water, "oed verzorgd Vv'cirr3 o vrike clj Lilian Bath de grote weg naar Goes verlaat. Deze hoofdweg staat onder water en is dus voor het gewone verkeer uitge schakeld. Zoals wij gisteren meldden was ook de binnendijk naar Rilland min of meer afgesloten, maar het was toch nog mogelijk deze te bereiken. Dat moest ook wel, omdat een gedeelte van de Krabbendijkse bevolking met de te hulp gesnelde auto's langs deze weg moest evacueren. De tientallen auto's vormden een indrukwekkende stoet op de polderdijk. De hoofdweg was dan wel niet be rijdbaar voor personenauto's en vracht wagens, de „dugs" de amphibie- voertuigen waren hier eerst recht in hun element. Heen en weer reden ze van Krabbendijke naar de grens van het water, bij Rilland Bath. Het was een merkwaardig gezicht, de Zeeuwse vrouwen met haar typi sche hoofdkappen op de „nieuwer wetse" amphibievoertuigen. Dicht op een gedrongen maakten zjj de koude tocht naar de veiligheid, De stevige, blote armen waren rood, maar daar sloegen ze geen acht op. Het is een stoer volk. die Zeeuwen. Zij weten wat het is om het water tot vjinnd te hebben. Mn ar al verla ten zii nu hef. slagveld. zii zullen t°r"ekomen. Want het devies van "s „luctor er emereo" en als U weet. „ik worstel iU.iL ,i fce ca". Ontroerend medeleven UIT ALLE DELEN DER WERELD BLIJVEN GELD EN GOEDEREN TOESTROMEN Nog steeds blijven uit alle delen dei- wereld geld en goederen toestromen voor de rampgebieden. Het zijn even- zovele blijken van medeleven met de zo zwaar getroffen bevolking. Het publiceren van alle reeds ge zonden en toegezegde steun uit het buitenland zou kolommen vergen. Wij kunnen ons slechts beperken tot een greep. Hedenmorgen ls in Rotterdam een colonne van acht Roae-Kruisauto's uit Genève aangekomen, die 500 dekens en medicamenten brengen en die zullen worden ingeschakeld bü de hulpverlening en evacuatie. De Sou- vereine Orde van Malta in Rome stel de 5000 dollar beschikbaar. De vereni ging van banken in Oostenrijk schonk 100.000 schilling: de Oostenrijkse bioscopen zullen hun ontvangsten van Dinsdag a.s. beschikbaar stellen. Het Oostenrijkse Rode Kruis werkt koortsachtig om een speciale trein gereed te maken voor vertrek. De premier van Noordrijn-Westfalen overhandigde -als eerste 'gift van zijn regering honderdduizend mark aan de Nederlandse consul-generaal te Düsseldorf. Het Amerikaanse Hoge Commissariaat in West-Duitsland bood aan alle in Duitsland ingeza melde goederen op te halen en naar Nederland te brengen. Verschillende Westduitse bladen openden inschrij vingen. In Zweden werd alleen giste ren reeds 850.000 kronen ingezameld. In het Zweedse provinciestadje Koe ping, waar zes bruggen liggen over de rivier die de stad in tweeën deelt, zal men gedurende het komende week einde tol heffen van alle voetgangers en voertuigen, die de bruggen passé- ren. Men verwacht dat de verzending van 100.000 dekens uit Zweedse leger- voorraden vandaag zal worden vol tooid. Er worden reusachtige hoeveel heden kleding ontvangen en hoewel het Nederlandse Roode Kruis heeft verzocht geen kleren meer te sturen Arrestaties in Albanië. Het Alba nese nieuwsbureau heeft verklaard, dat de laatste dagen „vijf Britse agenten, af komstig van Malta, omsingeld en onscha delijk zijn gemaakt". Het hoofd van de groep werd gedood en een lid ernstig ge wond bij het gevecht, dat bij de actie ontstond. kan men de mensen moeilijk hiervan weerhouden. In verschillende delen van de Verenigde Staten zijn hulp acties op touw gezet. De ambassade wordt de hele dag door opgebeld door mensen, die kleren, dekens en geld beschikbaar stellen. Hedenmorgen wordt het eerste K.L.M. vliegtuig met hulpgoederen uit New York in Amsterdam verwacht. De burgemeester van Buffalo be paalde. dat vandaag in zijn stad een „Help-Holland-dag" zal zijn. Antillen: meer dan een millioen De telling van de in de Antillen in gezamelde bedragen voor de getroffe nen in Nederland wees gistermiddag uit, dat meer dan een millioen gul den (Ned. crt.) is bijeen gebracht. Stanley Knowles, een Canadees parlementslid uit Winnipeg, heeft voorgesteld 1.450.000 dollar, die in het fonds van 1950 voor de watersnood in Winnipeg zijn overgebleven, aan het Roode Kruis over te dragen ten be hoeve van de slachtoffers van de watersnood in Europa. De Nieuw-Zeelanders hebben tot dusver 2000 Pond Sterling ingezameld voor de Britse en Nederlandse slacht offers. In geheel Noorwegen was gisteren reeds 500.000 kronen ingezameld. De 1100 leden tellende Nederlandse gemeenschap te Singapore heeft, als eerste bijdrage, 50.000 straits dollar (62.500 gulden) bijeen gebracht. Ook m Madrid blijven de giften voor de Nederlandse slachtoffers bin nenstromen. De Ned. Hervormde Gemeente in Kaapstad heeft onmiddellijk een eer ste bijdrage van vijfduizend gulden geschonken. De grootste hulpverle- ningscomité's voor Nederland zijn in Kaapstad en Pretoria met man en macht aan het werk om gelden in te zamelen. In bijna alle steden en dor pen zyn door de burgemeesters fond sen in het leven geroepen. Ook de Nederlandse emigranten zijn begaan met het lot, dat duizenden Nederlanders in het vaderland heeft getroffen. Zowel de Canadese regering als het Roode Kruis in Canada zo mede particulieren en organisaties hebben aanzienlijke bedragen bijeen gebracht. Grote zendingen goederen zijn per boot en vliegtuig naar Ne derland onderweg. Amerikaanse, Engelse, Franse en Belgische militairen werken mede aan de hulp verlening in de watersnoodgebieden. Hier zien we twee Franse geniesoldaten tezamen met Nederlanders in een rubberboot op de overstroomde weg van Halsteren naar het stadje Tholen. In de huizen, welke langs deze weg stonden, kwamen 63 mensen tengevolge van de vloedgolf om het leven. ;ewerkt hebben, of gevaren met red- lingsboten, of gezorgd hebben voor gewonden en zieken, of hebben ge werkt aan vervoer en registratie der geëvacueerden. Velen van hen zyn aan het uiterste van hun krachten en kunnen en zij moeten door andere vervangen worden, die nu moeten aanpakken. Zy komen van pas, die reserves die moesten afwachten, voor dat zij konden aanpakken. Een onderdeel van het Nederlandse leger, dat thans aan vervanging toe is, is het corps Commandotroepen onder overste Beets. Men hoort in de streken van de Zevenbergse Hoek en Tholen wonde ren vertellen over deze kerels, deze vechters, die doorlopend in levensge vaar hun hardheid, hun bekwaam heid en hun menslievendheid hebben bewezen. Dankbaar zyn vele vluchtelingen, ook voor de grandioze plichtsbetrach ting en grenzeloze zelfopoffering van de Franse genietroepen, deze verbeten vechtjassen met hun prachtige am- phibiemateriaal, die stuk voor stuk hebben bewezen, dat zij uitstekende soldaten, speciaal ook in deze natte oorlog zijn. Vele duizenden hebben hun levens aan de genoemde groepen en aan vele anderen niet genoemden, te danken. Groot is de dankbaarheid. Ondanks de felle wonden, die stormvloed bij haast ontelbaar velen sloeg. En achter het waterfront vocht vrijwel heel Nederland mee om de troepen te steunen en de haveloze geredden te vervoeren, te kleden, te verzorgen en onderdak te geven. Prins Bernhard bezocht geteisterde gebieden Prins Bernhard is gistermorgen van het vliegveld Soesterberg opgestegen voor een bezoek aan de geteisterde gebieden. Nadat hij op het vliegveld Taamstede was geland, is hy over gestapt in een helicopter. Met dit toestel heeft de prins gedurende de gehele dag verscheidene zwaar getrof- en gemeenten bezocht, voornamelyk op Schouwen en Duiveland, Noord Beveland en Zuid Beveland. Persoon lijk heeft hy op vele plaatsen de eva cuatie van de bevolking gadegeslagen. Z.K.H. prees in het bijzonder de moe dige houding van de burgemeesters der getroffen plaatsen, met wie hij zich uitvoerig heeft onderhouden over de toestand der plaatsen en de te nemen maatregelen. Behalve over het werk van de Ne derlandse strijdkrachten was de prins vol lof over het werk van de buiten landse militairen. Te ongeveer half vyf keerde prins Bernhard per vliegtuig terug. Hy 'anririe op het vliegveld Ypenburg. Dr"r»ia vo"vd? hij besnrekingen mét het Nation' U Rampenfonds. ADVERTENTIE BIJ GRIEP PASTI LLES Riaint 200 vliegtuigen en 3000 schepen in actie De reddingsactie in het door de stormvloed geteisterde gebied is gis teren met onverminderde kracht voortgezet. De internationale luchtvloot, die de luchtbruggen van Valkenburg Woens- arecht en Gilze-Rijen naar het ge troffen gebied instand houdt, groeit voortdurend. Zij bestond gisteren uit 220 toestellen, waaronder 25 helicop ters. Drie Italiaanse militaire vlieg tuigen hebben zich thans nog bij de vloot gevoegd. Ook de armada van 200 vaartuigen van allerlei aard bleef In actie. Be dreigde punten op Schouwen Duive land en Goeree-Overvlakkee werden geëvacueerd en op beide eilanden is thans nog slechts een gering deel van de bevolking gebleven. Een stroom van vluchtelingen komt aan in de opvangcentra aan de rand van het noodgebied. in Schiedam, Rotterdam. Bergen od Zoom en el ders. Men heeft de voorlopige indruk, dat het aantal dergenen, die buiten hun woonplaats moeten worden on dergebracht, de 50.000 niet zal over schrijden. Naarmate de evacuatie voort schrijdt en de redders in contact kunnen komen met tevoren geïsoleer de plaatsen, krijgt men ook meer in zicht in de verschrikkingen, die de nacht van de 1ste Februari heeft ge bracht. Op vele punten is men druk bezig met het versterken van bedreigde punten in de waterkeringen. Hier en daar is zelfs het herstel van dijken reeds begonnen. Ook daarbij vervul len de vloten te water en in de lucht een belangrijke taak: tienduizenden zandzakken worden uitgeworpen of aangevoerd. Grote troepencontigen- ten werken met koortsachtige haast aan de dijkversterking. Intussen heeft zoals elders ge meld de directeur-generaal van de Rijkswaterstaat, ir. Maris, de mening- geuit. dat het herstel van de water kering op Schouwen-Duiveland wel licht de moeilijkste taak van het ge hele herstel zal blijken te zyn. De bevolking van die eilanden zal niet terug kunnen keren, alvorens die waterkering in haar geheel hersteld is. Generaal Ridgwav. oooerbevelheb- ber van de Navo-strüdkrachten in Europa, heeft gisteren een vlucht over het getroffen gebied gemaakt.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3