Steeds hetzelfde trieste verhaal
in duizend variaties
„Nu ken ik onze soldaten pas
Met de dood in liun ransel
op de rug
Over springtij, springvloed
en stormvloed
JEUK!
D.D.D.
Met een botter over
de Zeeuwse binnenzee
Er is zoveel te helpen....
jO^G
V.M
Vrijdag 6 Februari 1953
Pagina 5
(Van onze speciale verslaggever
MONTFOORT Waar de kokende zee over de dijken braakt en land en volk
neerslaat in een verstikkende, dodelijke diepte, schrijven de wit-schuimende golven
van liet ziedende water alvast een verbaal van de hulp die komen gaat. Wat thans
aan kracht wordt opgebracht, werd eerder niet gezegd en nimmer nog beschre
ven. De moed van de mannen van de dorpen zelf. Wanneer zij vrouw en kinderen
in veiligheid weten, gaan ze door het stormende donker van de nacht en de wilde
wreedheid van het water opnieuw de vletten en vloten op. Er zijn nog de vrouwen en
de kinderen van al die anderen De moed van de vissers en van de mannen van
de reddingboten. Zij drinken en eten van de slaap, die zij hebben, maar zij stuwen
hun sloepen en botters voort. Van het paard, dat als een standbeeld in het water
staat, drie kilometer verder, naar vier mensen op een dak, die zwaaien met 'n vlag.
En dan maar nergens meer aan
denken. Er kan nu niets meer
gebeuren
Janneke Tanneke uit Ooster-
land ligt weer in een wiegje. Na
drie dagen lang in slaap gesust
te zijn door dat dodenlied van
wind en water. Slaan nu maar
zoet. Janneke Tanneke....
De moed van de soldaten bovenal. Van die honderden, duizen
den jongens, die toen de oproep kwam, de zoen van hun
verloofden aan de trein niet meer hebben afgewacht. Zij zijn
in looppas naar de kazernes teruggekeerd. Zij wisten van het
roater ook niet meer dan dat het vrolijkjes kabbelen kan aan
het Scheveningse strand op een weekend in de zomer. En nu
gaan zij er dwars doorheen. Met de dood in hun ransel op
de rug. Tot hun oksels staat het water. Een meter vooruit
kan er een gat zijn in het onzichtbare land onder hun door
weekte soldatenschoenen.
Zij gaan dag en nacht door het I me trekken over de dijken, het
water, uren aan een stuk. Zij schommelen in boten en het
weten van geen ophouden. Ze schudden in bussen zijn gedaan.
klimmen in de kruinen van de
bomen, die boven het water ste
ken. En als ze boven ziin red
den ze vaak nog maar een als
versteend stoffelijk overschot. Ze
halen een poesje uit de dakgoot
en kinderen uit een gescheurde
toren. En tot hun middel in de
golven slaan ze met druipende
spijkers twee of drie deuren met
ronddrijvend hout aan elkaar.
Alweer een reddingvlot gemaakt.
Boeren op zolders hebben de jon
gens moeten dwingen om een
paar uur te gaan slapen. Ze wil
den in het donkerste van de
nacht nog kinderen boven hun
hoofden uitdragen naar de over
kant. Ze. zouden zijn bezweken,
want ze vielen op die zolder in
hun uniformen als vuile water
zakken en rillend nat tot op het
blote lijf. binnen enkele secon
den in een bijna wezenloze slaap.
De moeder, die wii met haar
kinderen in onze redactiewagen
wegbrengen naar een evacuatie:
adres in Montfoort. zegt. dat zij
een beter mens is geworden door
dat weergaloze van onze eigen
soldaten.
De stroom van evacue s uit
Rotterdam en Hellevoetsluis en
Bergen op Zoom naar Utrecht
en via de ontvangstcentra aan de
Croeselaan. naar de dorpen in
de provincie, komt op gang. In
de namiddag en vanavond volgt
de ene bus de andere op. Het
oponthoud in de veilinghallen
duurt niet lang. Nauwelijks is er
weer een bus met zorg en ver
driet komen binnenrijden of stu
denten en andere hulpkrachten
staan al gereed met bladen met
broodjes en koffie, appels en si
naasappelen. Waar een verpleeg
ster nodig is. is een verpleegster
en waar een dodelijk vermoeid
vrouwtje toch haar benen even
wil strekken, is er een sterke
arm. die haar ondersteunt op een
kort wandelingetje door de hal.
En ze krijgt het koud. dan zijn
er de potten met vuur. waarbij
zii zich kan warmen.
Er is een man gekomen in
de hal. Hij heeft in een luxe
wagen het ontvangstcentrum
ongezocht. Hij is van het ver
dronken land. Of er dan toch
niemand weet in Gods
naam waar zijn vrouw en
kinderen zijn.... En dan ge
beurt er een wonder. Er komt
een volle autobus binnenrijden.
Niemand weet nog waar van
daan. De man kijkt naar de
beslagen ruitjes. En dan geeft
hij een dolle schreeuw van
angst en geluk tezamen. Ach
ter de beslagen ruitjes zitten
zijn vrouw en kinderen. De
man is er een op de hoeveel
duizend?
Een zuster brengt een jonge
tje van dertien jaar uit de bus.
..Waar hoort dat jongetje bii?"
vraagt iemand van de evacuatie
commissie. De zuster doet alleen
even haar ogen dicht. Zii kan
het met geen mogelijkheid zeg
gen. Zij heeft misschien al de
verschrikkelijkste operaties ge
zien. de zuster, maar dit.... dit
is erger. Het meedogenloze water
heeft alleen de knaap nog maar
gelaten. Je mag het niet zeggen,
maar.... had het water het
maar niet gedaan....
Hetzelfde trieste verhaal
Een volle autobus vertrekt
naar Montfoort. De studenten en
de zusters en de mannen van de
evacuatie-commissie wuiven, de
vluchtelingen wuiven terug. Een
groet van dankbaarheid is het.
Van grenzeloos diepe dankbaar
heid. Als er ooit hulp niet tever
geefs is geweest, dan is het de
hulp van deze dagen.
De autobus gaat door vlagen
hagel en door nijdige sneeuw.
Het noodweer laat de mensen
zelfs nu nog niet met rust. Maar
over een uurtje zal het moeiza-
GEEN RADIO-
PROGRAMMA
De rouw. die storm en spring
vloed over ons land hebben
gebracht is er de oorzaak van.
dat de Nederlandse omroep
verenigingen haar radio-pro
gramma's zodanig hebben ge
wijzigd. dat het geen zin heeft
he't plan der oorspronkelijke
uitzendingen in dit dagblad te
publiceren.
Zodra de uitzendingen weer
volgens een vast schema ver
lopen, zullen wij ons dagelijks
radio-programma weer plaat
sen.
Het is niet zo heel erg. dat
Montfoort pas op het laatste nip
pertje te horen krijgt, dat
evacué's onderweg ziin. De con
cierge van het parochiehuis heeft
binnen een naar minuten de
kachel aan en de meisjes van
Montfoort waarschuwen elkaar.
„Gauw naar het St Jozefgebouw,
de kinderen helpen". De wagen
van onze redactie, die vooruit is
gegaan, kan gelukkig ook nog
diensten bewijzen. Dat is het
beeld van deze verschrikking ge
worden. Iedereen die niet ge
troffen is. is bii na ongekend ge
lukkig, wanneer hij ergens hel
pen kan. De eerste Montfoorte-
naar. die ziin auto voor de deur
van het parochiehuis heeft staan,
om straks de vluchtelingen naar
de gezinnen te brengen, roept
telefonisch de andere bezitters
van wagens op. De omroeper is
door de straten van Montfoort
gegaan. De dokter is er al en de
Kruiszusters zijn er al. En dan
komen de bussen aangereden. De
postbode draagt de weinige baga
ge uit de bus en de bakker zal
de 'ouden van dagen wel even
helpen. Meisjes brengen kussens
aan. want de getroffenen hebben
overal pijn van kou en stijfheid.
En dan komen bij een warme tas
koffie de verhalen weer los. Over
hoe het water is te keer gegaan
in Oosterland. Hetzelfde trieste
verhaal. Het water kwam in de
nacht en de diik gaf het op en
er was bijna ceen redden meer
aan. Gruwelijk waren de nach
ten op zolder. En toen is er later
een parachute met levensmidde
len precies op het droge stukje
in de tuin van de dominee te
recht gekomen.
En vanmorgen hebben sloepen
ons gehaald. De mannen hebben
de vrouwen op de rug gedra
gen. En andere vrouwen zijn
met babies en kleuters over de
dakplinten van acht huisjes-
naast-elkaar naar een ladder,
helemaal aan het eind gebalan
ceerd. Zij moesten met hun ar
men het evenwicht bewaren en
daarom hadden de moeders hun
kleintjes met een deken of een
laken om haar middel aan het
hart gebonden. Het water heeft
die moederliefde niet durven
aanvallen
Laten wij liever even niet
denken aan die mateloze ellende
die deze stumpers uit het land
van polders in het hart en in
hun blik is gegrift geworden.
Laat ons liever zeggen, dat alle
evacué's. die nu door de dag en
door de nacht naar de wagen
wijd open huizen van stad en
provincie gaan. rust hebben ge
kregen en weer wat levensmoed.
Wii hebben vader en moeder en
Mientje en Bertha en Hansje
Goudzwaard uit Oosterland zelf
naar het gezin van Muys ge
bracht. „Ik ben maar een klein
boerke," zegt vader Muys, „maar
ik zou het niet wagen, niet te
helpen wat ik kan. Eerst heb ik
gezegd, dat ik best twee vluchte
lingen kon hebben en daarna zei
ik tegen me zelf en tegen mijn
vrouw: „Wij maken ruimte voor
vijf."
„Als je koeien hebt. dan zal
ik ze wel melken." zegt moeder
Goudzwaard meteen. Zij is weer
zich zelf geworden. Zii is weer
gaan leven, ook al heeft zii sinds
die nacht, al drie dagen lang.
geen oog dicht gedaan. „Je zou
geen moeder zijn." zegt ze. „als
je dit wel zou hebben gekund."
Én dan drukt zij haar kleine
Hansje vertroetelend tegen zich
aan en Hansje lacht en speelt
weer met de knoopjes van ziin
truitje.
De vrouw van de burgemees
ter van Montfoort rent intussen
van haar keuken naar de kamel
en weer terug. Met een kop
thee en met een bordje pap en
met warme kruiken. Het burge
meestersgezin telt tien kinderen,
negen ziin er nog thuis. En alle
negen ziin ze in de weer om
de twee kindies. die er bii ziin
gekomen te verwennen. Jan
neke Tanneke en Tanneke Jan
neke uit Oosterland. Janneke is
net zeven maanden. Zijn moe
der en vader hebben tranen in
hun ogen om zoveel goede zor
gen. maar moeder-burgemeester
wil van dankbaarheid niets
weten. „En nu kan het kleintje
vast gaan slapen." zegt ze en
tegen moeder Boile: „En u nu
ook gauw naar bed. U wilt zich
misschien eerst nog even wassen.
Alles staat te uwer beschikking.
In Doorn worden de evacué's
in een school opgewacht. Daar
weer andere nieuwe taferelen
van leed. Er is een gezin van
vader, jongen en vijf meisjes.
Moeder is wel gered, maar haar
verblijfplaats is onbekend. De
meisjes moeten er niet aan den
ken. maar zij doen het toch. En
wanneer de een begint te hui
len, huilen ze allemaal. En dan
lachen ze weer. omdat ze huilen.
'Ze ziin immers gered geworden.
Maar al die anderenDe
pastoor troost de meisjes en de
dominee troost mee en de sol
daten van het Rode Kruis, die
ook al baarden krijgen van de
volle dagen, de nachten die ze
maken, geven hun laatste siga
retten weg. Onder een bank van
de klas ligt een grote hond. Het
beest heeft een dag lang in het
water gezwommen. Hij zat op
de hoge grond bij de molen: toen
de vloed op kwam zetten, kroop
het water al spoedig tegen de
molen op. Toen moest hij wel
zwemmen. Het beest heeft ge
weten. wat er aan de hand was
en dat ie vluchten moest, vertelt
zijn baas. Ik kreeg hem nog
met geen stok een wagen of
boot in. Nu springt hij er in en
dan ziet hij achterom of ik hem
wel volg
Wanneer de zoveelste
autobus, die Utrecht uitrijdt,
in Driebergen aankomt, is
het al één uur in de nacht.
Maar er is geen dag of nacht
meer voor wie helpen en
zorgen wil. Waar vluchtelin
gen zullen worden onderge
bracht, zijn de gezinnen nog
met koffie en warme soep in
de weer en zal alles worden
gedaan om de vermoeide
verdrevenen van huis en
haard het zware kruis van
drie dagen en drie nachten
af te nemen en hun in frisse
zachte bedden een kan-niet-
schelen-hoe-lange slaap te
geven, waarin zij moed en
durf zullen vinden om mor
gen stoer en sterk het leven
voort te zetten.
Zo was het deze avond en
nacht in Montfoort en in Zeist,
in Doorn en in Driebergen, en
zo zal het morgen in Vreeswijk
of in Loenen aan de Vecht of in
Schoonhoven zijn.... Zo zwaar
als het kruis van hen. zo goed
zal immers onze goedheid zijn.
En onze wagen gaat dan ver
der de provincie door. andere
autobussen met vluchtelingen
achterna. Het is al elf uur en
het zal nog wel later worden.
De gehele nacht zal het trans
port van vluchtelingen voort
duren. De ontvangstcentra in de
verschillende gemeenten ziin
paraat, al komt de bus pas om
drie uur in de nacht. Zeist heeft
het Slot tot evacuatiebureau in
gericht. Er is een sociale af
deling en een aparte zaal voor
eventuele geneeskundige verzor
ging en boven hebben verpleeg
sters het beheer over een keu
rige baby-afdeling, van alle ge
makken voorzien. De kindertjes
worden er gewassen en ver
schoond en met biina moeder
lijke liefde omringd. Er zijn
wiegjes en bedies. die. wanneer
nodig, kant en klaar met de
kindjes kunnen worden mee
gegeven. Op het plein voor het
Slot staan de auto's in de rij.
Het noodzakelijke registratie
oponthoud wordt tot de kortste
tiid beperkt.
Grootvader en grootmoeder
Knops zitten al bii de familie
Jacobi in de Krugerlaan met. een
vers bakje koffie bij de haard.
In de beste fauteuils. Dat het
gezin Jacobi met twee kinderen
voorlopig op één kamer moet
slapen is geen zorg. De mens
kan zich wel duizendvoudig be-
helpen, wanneer de liefde tot de
naaste sterker is geworden dan
het. geringste eigenbelang.
De oudjes is de verrukkelijke
rust van de gezichten te lezen.
En wanneer grootvader het nu
nog maar klaar speelt om het
cellophaanhulsje van die sigaar
van mijnheer Jacobi af te krij
gen. dan is de innerlijke vrede
volkomen. En intussen liggen de
pantoffels al op de haard te
warmen.
Een huis verder zijn dochter
met gezin ingekwartierd. En aan
de overkant is de zoon onder
gebracht, ook met vrouw en
kleine. De evacuatiedienst doet
overal uiterste moeite om gezin
nen en families bij elkaar te
houden. Op nummer negen, waar
dan de dochter met man en babv
een veilig tehuis hebben gevon
den. ligt de kleine puk boven
al te slapen. Het is als een lief
schilderijtje. Het is dubbel lief.
wanneer ie je even realiseert,
dat het had kunnen drijven op
dat monsterlijke water. De jonge
vrouw en haar liefste werden
per helicopter gered. Over plan
ken en vlotten wankelde zii met
haar kind naar het station van
Nieuwe Tonge. Daar was een
droge plek. Boven het station
opereerden wel vier helicopters.
Een van de toestellen zoefde
langzaam naar beneden en zette
zich op de grond. De Ameri
kaanse piloot hield moeder en
kind in de cockpit. Buiten het
toestel waren brancards gemon
teerd. aan elke zijde één. Daarin
werden aan de ene kant een an
dere moeder met kind en aan de
andere zijde de vader vervoerd.
Men hoeft er maar even aan te
denken, om te weten, welke
angsten ginds moeten worden
uitgestaan. Vastgebonden op een
brancard en dan buiten het
vliegtuig, door storm en regen
over het water te moeten wor
den overgebrachtHetis
geen wonder, dat de mensen ziek
zijn van angst en van kou en
van dat bijna hopeloze willen
leven
Dit is het eerste vliegtuig, dat met goederen, voedsel en
medicijnen uit Zweden vertrok. Het is een DC 3 van de
Zweedse luchtmacht, die werd bestuurd door een Zweedse
piloot, die thans in dienst is bij de KLM, de heer Per Lind-
ström. De kisten van het Rode Kruis bevatten rubberboten
van de Zweedse luchtstrijdkrachten voor de getroffen ge
bieden.
DE BILT (A.N.P.). Daar er
over de begrippen springtij en
springvloed en „stormvloed" bij
velen enige verwarring blijkt te
bestaan, zodat sommigen zich zelfs
ongerust maken over het op 16
Februari a.s. te verwachten
springtij, wordt hierover van de
zijde van het K.NJHJ. het vol
gende medegedeeld:
Er zijn twee oorzaken waardoor
eb en vloed langs onze kusten
niet altijd gelijk zijn:
le. de wisselende samenwerking
van zon en maan;
2e. de werking van de wind op
de Noordzee.
De maan en de zon beïnvloeden
beiden het eb- en vloed-verschijn
sel doch de maan het meest. Der
halve zijn eb en vloed het sterkst
als de zon precies met de maan
samenwerkt, het zwakst als de
zon de maan tegenwerkt. Het
eerste geval treedt altijd kort na
volle maan en kort na nieuwe
maan op. Men spreekt dan van
een springtij.
Het tweede geval treedt altijd
kort na eerste kwartier en kort
na laatste kwartier op. Men
spreekt dan van doodtij.
Een springtij is dus een normaal
verschijnsel, dat om de twee we
ken optreedt. Het bestaat uit een
springvloed en een springeb, of
een springhoogwater en een
springlaagwater.
Een springvloed of springhoog
water is dus een hoogwater dat
A rivprtentie
Niet krabben. De helder
vloeibare D. D. D. kal-
meert de jeuk in enkele
seconden, doodt de ziektekiemen en ge
neest tot diep in de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
wat hoger is dan het gemiddelde
hoogwater, doch het wordt ook
onmiddellijk gevolgd door een
springlaagwater dat lager is dan
het gemiddelde laagwater.
Doch nu komt hier de invloed
van de wind bij. Het is bekend,
dat een storm uit het Noordwes
ten een ophoping van water in
het Zuidelijk deel van de Noord
zee, dus tegenover de Nederlandse
kust veroorzaakt. Is deze verho
ging van waterpeil door de storm
groot, dan spreekt men van een
stormvloed. Treft nu een uitzon
derlijk zware en langdurige
Noordwesterstorm over de Noord
zee bovendien nog samen met een
springvloed, dan kunnen de ge
volgen catastrophaal worden. Dat
nu was het geval in de nacht van
31 Jan. op 1 Febr. Het bijzondere
was dus niet het springtij van die
nacht, doch wat daarbij kwam,
door die uitzonderlijke storm.
Nu zijn ook zonder de wind de
springvloeden niet alle precies
even hoog. Zo zou, zonder wind,
de springvloed van die bewuste
nacht door de werking van maan
en zon iets minder hoog gewor
den zijn dan de voorafgaande
springvloed van 18 Jan. en dan de
volgende van 16 Febr. Dit bete
kent dus:
le. dat de stormvloed nog hoger
gewordenzou zijn als de
zelfde storm op 18 Jan. of 16
Febr. opgetreden zou zijn;
2e. dat bij het eerstvolgend
springtij, indien de wind geen
complicaties geeft, het hoog
water en het laagwater ver
wacht moet worden ongeveer
even hoog te zullen zijn als
het hoogwater en het laag
water op 18 Jan.
Wel moet verwacht worden, dat
de getijstromen van het in- en
uittrekkende water sneller zullen
zijn dan gemiddeld.
RAMPNIEUWS
IN VOGELVLUCHT
De secretaresse van het Cana
dese Rode Kruis komt per vlieg
tuig met dekens e.d. naar ons
land. Met medewerking van de
D.U.W. te Venray ziin 3000 zak
ken zand naar Breda vervoerd.
Fr wordt nog doorgewerkt.
Het boek „De Ramp" dat' bin
nenkort verschijnt ten bate van
het Nationale Rampenfonds heeft
een eerste oplage van 50.000 ex.
Schiedam heeft de geteisterde
gemeente Goudwaard geadop
teerd. Vanwege de Europese
bewegging wordt in alle vormen
hulpactie voorbereid. Het be
stuur va nde K.V.P. wekte alle
afdelingen en kringen op. het
mogelijke te doen, om te helpen,
het ontving telegrammen van
deelneming van de Belgische
C.V.P. en van de Nouvelles
Equipes Internationales de; Jeu-
nes. B. en W. van Rotterdam
kregen van de gemeenteraad
een blanco crediet voor uitgaven
wegens de noodtoestand.
Ruurlo heeft de gemeente Seroos-
kerken op Schouwen geadop
teerd. Alle verkeer over de
Spijkenisserbrug over de Oude
Maas is verboden De beurt
diensten van Amsterdam en Rot
terdam op Zeeuws-Vlaanderen.
Walcheren en Zuid-Beveland
worden weer normaal gevaren.
Het bekende contactvaartuig
„Van der Steng" van het comité
Onze Marine, is ingeschakeld
voor de hulpverlening. De
K.L.M. wordt, na haar royale
aanbod, om alle goederen uit het
buitenland voor het noodgebied
gratis te vervoeren, overstelpt
met aanbiedingen in alle delen
van de wereld.
Verzekering dekt
deel der schade
AMSTERDAM, Omtrent de
verzekering van schade aan op
stallen en inboedels door over
stroming tengevolge van dijk
doorbraak vernemen wij, dat ver
schillende grote maatschappijen
in haar „uitgebreide gevaren"-
polissen (zowel voor inboedels
als voor opstallen) alle gevolgen
van storm, waaronder ook schade
door dijkdoorbraak en overstro
ming, ten volle voor haar re
kening nemen.
Deze „uitgebreide gevaren"-
polissen zijn ook in de streken,
die thans door de ramp zijn ge
troffen, in groten getale zonder
enige beperking afgegeven.
Dodelijk ongeval
te Rotterdam
Woensdagavond is te R'dam de
28-jarige chauffeur a Lubrie, bij
het opladen van rijplaten, ver
moedelijk uitgegleden en met 't
hoofd bekneld geraakt tussen een
op te laden piaat en de reeds
geladen platen. Hij overleed ter
plaatse.
Van onze speciale verslaggever)
Tot de scheepjes met geringe diepgang, die zijn inge
schakeld bij het reddingswerk op Goeree-Overflakkee
behoort sinds Dinsdag ook de Sch. 74 de botter „Jan"
van schipper Cor Pronk. Des middags zijn wij met deze
botter, 20 passen lang en 5 passen breed van Scheve-
ningen vertrokken met 200 dekens, kleding en levens
middelen voor Zierikzee.
Hobbelend van golf tot golf
kwam tegen 5 uur de Nieuws
Waterweg in zicht, waar volgens
afspraak gewacht werd op de
SI. 49, een Stellendammer visser,
die de „Jan" binnen zou loodsen
langs de zandbanken van de
Roompot. Er verschenen machtige
kastelen voor Hoek van Holland,
maar geen Stellendammer. Schip
per Pronk, die de reis in de voor
hem onbekende wateren bij nacht
niet alleen durfde ondernemen
bakens ontbreken daar koos
de veiligste weg en ging na het
invallen der duisternis in Hoek
van Holland voor anker. Nadat
's nachts de dynamo nog was ver
vangen stak de botter Woensdag
morgen opnieuw van wal, dit
maal voor een reis binnendoor.
Via de Nieuwe Waterweg, waar
vooral de bedijking van het
eiland Rosenburg sporen vertoon
de van de springvloed bij
Pernis bood een breed gat in de
dijk een blik op het ondergelo
pen land en de Oude Maas
werd het Spui bereikt, het water,
dat het eiland Voorne-Putten van
de Hoeksewaard scheidt.
De sporen, die het water na
zijn vernielende stormloop heeft
achtergelaten, werden hier al
duidelijker waarneembaar: Uit
de dijken waren hele brokken
weggeslagen, schepen waren de
kant opgeslingerd en werden
zwaar beschadigd.
Ontmoetingen op 't water
Bijna bij het Haringvliet ge
komen, werd onze aandacht ge
trokken door een sloeg, waarin
twee burgers en twee matrozen
probeerden op te tomen tegen de
witgekuifde golven. De Sch 74
nam hen op sleeptouw. De bur
gers, Henk en Boudewijn van
der Hoeven uit Goudswaard, ver
telden, dat zij op zoek waren
naar een schip met evacué's, dat
volgens een radiobericht in zin
kende toestand op het Haringvliet
zou verkeren. Beide broers vorm
den met twee matrozen, stoker
A. F. Broekhans uit Arnhem en
L. Gerards uit Maastricht, een
„marine op zich zelf". De twee
matrozen waren Zondagmiddag
met een schouw van de Onder-
zeebootdienst naar Voome-Putten
vertrokken.
Bij „Piershil", zo vertelde sto
ker Broekhans, liep de schouw
vast in een gat in een dijk. Wii
tweeën werden er met een jol
op uitgestuurd om het anker uit
te gooien, maar de jol sloeg om
in de storm en met veel moeite
konden wij zwemmend weer de
kant bereiken. Wij verloren daar
door het contact met de schouw,
vonden echter de v. d. Hoevens
en een sloep en zijn toen maar
op eigen gelegenheid aan het
reddingswerk begonnen. Ons re
sultaat? Twintig mensen van
zolders gehaald en veel vee ge
red."
Zierikzee onbereikbaar.
De Gebroeders v. d. Hoeven,
die de waterwegen ter plaatse
op hun duimpje meenden te ken
nen, waren ondertussen als loods
gaan optreden. Nog geen kilo
meter verder stootte de botter op
een zandplaat. Onprettige gevol
gen werden voorkomen, doordat
achter ons aan kwam de oude
sleepbootkapitein Dirk Bakerma
met een motorvlet. Hij was met
nog een Rotterdammer van Waal
haven gestart toen de radio roo-
borvletten naar Middelbands 'had
opgeroepen. De Soh 74 was spoe
dig losgetrokken. Marine- en bur-
geroombinatie vertrok naar de
•boot met evacué's, die in gevaar
zou verkeren; zij kwam later
terecht bij een Rijnaak, die door
de springvloed boven op een
hoge zandbank was geplant.
De Sch 74 stak ondertussen
het met wrakhout, hooi en aller
lei andere voorwerpen bezaaide
Haringvliet over in de richting
van Middelharnis. Toen wij daar
arriveerden werd besloten niet
naar Zierikzee door te varen, om
dat de haven bijna onbevaar
baar is geworden, doordat het
water er een drempel van zand
voor heeft gevormd.
De Sch 74 bood zijn diensten
aan voor Goeree-Overflakkee, een
aanbod dat graag aanvaard werd.
ArlTiprtpntiP
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
D *nlt 's morgen» „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal ln
ow Ingewanden doen stromen, anders
verteert uw voedsel niet. het bederft.
U raakt verstopt, wordt humeurig en
loom. Neem de plantaardige CARTER'S
LEVERPIL.LETJES om die liter gal op
te wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen.
Een plantaardig zacht middel, onover
troffen om de gal te doen stromen. Eist
Carter's Leverpilletjes.
FEUILLETON
EEN ZONDAGSKIND
Door Toon Kortooms
Ik telefoneerde naar roeping: twee, die vals gescheiden
Delcroix of er nog een plaats was
voor Christ en mii, Kom alle
maal, zei Delcroix. Hij kwam ons
onder de pauze naar voren halen.
Man, wat hebben we genoten! En
jullie... jullie... Welterusten!"
André tripte heen op zijn blote
voeten. Nog lane lag Theodoor in
het donker te staren. Maar einde
lijk viel hij in slaap op een door
week kussen. Voor het eerst
sedert ziin kinderjaren had hij
geschreid
Daags nadien bracht ,,'t Hemel
tje" Clarence en Theodoor naar
de trein. Och. als die grijze Van
Tricht doorgezet had wat hij van
plan was geweest, dan hadden de
Parijzenaars od het perron van
het Gare du Nord een compleet
orkest aangetroffen, dat spelend
een trein uitgeleide deed. Wat
moest er op dit moment niet om
gaan in -zo'n man als André, Ziin
waren, weer bijeen te brengen,
was vervuld; hem restte niets
meer dan muziek. Hard voor hem:
de jongeman, die hii ontdekt en
opgeleid had, nu te zien wegrazen
naar een toekomst in sigaren. Een
betrekkelijke korte tijd had je
met zo'n jongen een iawine van
wonderlijke en onbegrijpelijke ge-
beurtennïssen meegemaakt. Nu
kwam daar abrubt een einde aan.
Een machtige, sissende en krie-
pende locomotief spande al haar
stalen spieren in. een schok en
daar gleed het verleden heen
Theodoor en Clarence leunden
uit het coupéraampje en wuifden.
De orkestleden wuifden terug.
Twee van hen stonden een weinig
apart: Een man met grijze haren
en naast hem een kleine, gebo
gen. onaanzienlijke gestalte.., zi,
verdwenen spoedig uit het oog. De
Eifeltoren rees op boven de hui
zen van Pariis en lang was deze
kolos nog zichtbaar. Eerst toen
ook hii in de verte wegtuimelde
zei Clarence:
„Het doet me tóch pun. uit Pa
rijs weg te gaan. Ik had er met
jou nog graag enige tijd willen
bliiven."
Toen ze dat zei. bespeurde Theo
door om haar mond de bekende
angstige trek. die hii vroeger
reeds meermalen had waargeno
men. Neen. het ging niet om Pa
riis bf om het verleden, het ging
om Breda, om de Laurierdreef,
om jonkheer Menda van Daal. De
vrees voor haar vader had
toen de trein zich in beweging
zette wederom bezit van haaT
genomen.
„Wat is er?" vroeg Theodoor.
„Niets!"
„O." zei Theodoor, „ik dacht,
dat de angst voor je vader je
weer te pakken had.
„Heeft ze ook," antwoordde het
meisje zacht.
„Juist," zei Theodoor, „dat ver
moedde ik al. Wees echter gerust,
hii zal niet opnieuw gaan intrige
ren. dat verzeker ik je!"
„Ach ie kent hem niet," zei
Clarence.
Toen begon zij te vertellen wat
zij van de aanstaande ontmoeting
verwachtte. Een geweldige scène.
„Hij zal in staat zijn, Theodoor,
jou te vermoorden! Hii zal zelfs
in staat ziin, zich aan mij te ver
grijpen. Drie dagen na de aan
komst in Pariis. destijds, toen
Clarence een brief aan Theodoor
had willen schriiven, was de ont
ploffing gekomen. „Clarence." had
de jonkheer gezegd, „sinds die
vervloekte avond bii Perné heeft
het mii opgevreten. Ik heb mi.i
met alle geweld moeten beheer
sen. maar nu wil het eruit! Luis
ter" Hij was als een razende te
keer gegaan Hij had Theodoor
uitgemaakt voor schooier, voor
leugenaar, voor vuile Don Juan,
voor blauwbaard. Waar haalde
zo'n schurk in 's hemelsnaam de
brutaliteit vandaan om het lief
ste en het eerlijkste meisje ter
wereld zó in te palmen, om ver
volgens in Den Haag met de eer
ste de beste Franse meid openlijk
te flirten?.zodat zelfs de kran
ten erover schreven! „Hier lees
zelf." had de jonkheer uitge
schreeuwd. Met een woeste ruk
had hij de bewuste krant en de
foto voor Clarence neergesmeten.
„En dat is dan de vent. de je uit
het moeras getrokken hebt. die
ie gemaakt hebt tot wat hii nu is!
Hoe kan hij jou, mijn kind dit
aandoen? Natuui-lijk breek ik met
hem. maar ik verzeker je plech
tig. dat ik met deze handen hier
óók zijn stomme nek zal breken,
als ik hem nog ooit ontmoeten
zou. En let wel. mijn kind. hij
heeft jouw eigen lieve grootmoe
der zó door en door beïnvloed dat
zii geen kwaad wonrd van hem
gezegd wil hebben. Hii heeft haar
van het begin af onder een soort
hypnose. Zii zal hem tegen beter
weten, in de hand boven het
hoofd blijven houden. Dat is nog
het allerellendigste in deze affai
re. Daarom geef ik je de raad:
schrijf je grootmoeder onmiddel
lijk en afdoende, dat je nooit of
te nimmer aan Bronkhorst her
innerd wilt worden. En zélfs dat
zal niet voldoende ziin. Neem des
noods ie toevlucht tot een kleine
camouflage. Vertel haar desnoods,
dat je hier een Fransman ont
moet hebt, die je buitengewoon
sympathiek vindt. Je begrijpt me.
Misschien zal dat je Grootmoeder
genezen van haar dwaze Bronk-
horst-vertering. En wat mij betreft
mag je gerust een tijdlang in
Frankrijk blijven. Een jaar des
noods. Ik maak dat met Mallot in
orde. Bezoek hier zoveel concer
ten als je wilt. geniet zoveel als je
wilt. Jii mijn lieve kind, hoeft
geen seconde verdriet te hebben
om die ellendige Bronkhoitet."
Hij had maar doorgeraasd, de
jonkheer. „Weg met die tranen,
Clarence. Hij is ze niet waard!"
„Och Theo", zei het meisje, „als
je hem gezien en gehoord had,
had je hem móéten geloven. Ik
gelóófde hem, Ik heb alles gedaan
wat hij mij zei. Ik heb naar
grootmoeder geschreven, dat ik
voorgoed van jou verlost wilde
zijn en dat ik mij met een mon
sieur Delcroix wilde verloven. Je
kent het verhaal eigenlijk al
Ja, er was niet veel nieirws bij
voor Theodoor, maar toch wilde
hij het telkens weer haarfijn ho
ren. Hii combineerde, associeerde.
Hij voelde in zijn hart de moed
en verbolgenheid opvlammen. In
zijn verbeelding hoorde hij reeds
de gespierde zinnen, die hij de
jonkheer zou toebijten, straks!
Hij zou die machtige dikzak tegen
de wereld praten, hem op de
knieën dwingen.
(Wordt vervolgd.)
