Tweede Kamer staakt haar
werkzaamheden
Film legt nationale ramp vast
Evacuatie heeft een normaal verloop
Help
GIRO 9575 I
Samenloop van orkaan en springtij
oorzaak van nationale ramp
NIEUWSBLAD VAN NOORD-OOST-FRIESLAND - Kollumer Courant
vrijdag 6 februari 1953
Ministers moeten handen vrij hebben
Op zeer stijlvolle wijze heeft de
Regering haar belangrijke ver
klaring over de ramp, die ons
land heeft getroffen, afgelegd.
In de Tweede Kamer was bijna
het gehele Kabinet aanwezig, met
uitzondering van de Minister van
Economische Zaken, Prof. Dr. J.
Zijlstra, die een vergadering
heeft bijgewoond van de Kolen-
en Staalgemeenschap te Luxem
burg en die niet in staat was
(door de onbegaanbare wegen)
om op tijd zijn departement te
bereiken. Televisie- en filmope
rateurs deden in alle stilte hun
werk om dit grootste en tragische
moment te vereeuwigen. Niet
minder dan 86 leden hadden nog
kans gezien om naar het Binnen
hof te komen. Men miste alleen
de afgevaardigden uit de nood-
gebieden, zoals o.a. baron v. d.
Feltz, die in Middelburg woon
achtig is en de burgemeester van
Den Briel, de heer Van Sleen.
Onder doodse stilte werden in
de Tweede Kamer de redevoerin
gen van voorz. Kortenhorst en
Minister-President Drees aange
hoord. Diepe indruk heeft dit
ontzaggelijk gebeuren op onze
Parlementsleden gemaakt. De
verslagenheid was groot. Het
meest bleek dit wel uit het voor
stel van dr. Kortenhorst om geen
debat te houden. Dit zou niet
passen, daar iedereen er van
overtuigd is, dat de Regering doet
wat zij kan om de nood te leni
gen. Alleen de communisten ver
zetten zich daartegen en zij
haalden zich daardoor de grote
ergernis van de andere afgevaar
digden op de hals.
De Tweede Kamer stelde zich
op het standpunt, dat men de
ministers en het ambtelijk appa
raat niet aan de Kamer mag bin
den. Beide moeten de gelegen
heid hebben om zich volledig aan
de hulpverlening te wijden. De
lange agenda, die op spoedige af_
handeling wacht, moest zwich
ten, zoals alles moet zwichten,
voor de nationale ramp. Dinsdag
10 Februari zal de Kamer weer
bijeen komen. Waarschijnlijk zal
dr. Drees dan in de gelegenheid
zijn nadere mededelingen te
doen. De toestand was Dinsdag
3-lj nog te onoverzichtelijk om
een debat te kunnen voeren.
Noch de Regering, noch de Ka
merleden hebben een juist over
zicht van de ramp. Verscheidene
Kamerleden zijn daarom in klei
ne groepjes naar de bedreigde
gebieden vertrokken. De Regering
verleent daartoe alle medewer
king. maar stelt zich terecht op
het standpunt, dat het reddings
werk daardoor in geen enkel op
zicht mag worden belemmerd.
Eerste Kamer aan het werk
Ging de Tweede Kamer dus
nog een week op reces, in de Se
naat toog men onmiddellijk aan
de arbeid. Daar werd dezelfde
Regeringsverklaring voorgelezen
door de vice-premier, prof. Beel.
De debatten over de dividend
stop (een jaar verlengd) en de
begroting van Oorlog en Marine
vermochten echter niemand te
interesseren Er zijn persorganen
geweest, die zich hebben afge
vraagd waarom ook niet de Eer
ste Kamer haar werkzaamheden
heeft stopgezet. En zij vragen
zich af of het verantwoord is om
de minister van Oorlog en Mari
ne. alsmede de twee staatssecre
tarissen in deze drukke, bijzon
dere tijd in beslag te nemen.
Wij geloven niet, dat de Eerste
Kamer verstandig heeft gedaan
door te vergaderen. Is iedereen
er niet van overtuigd, dat de mi
nister van Oorlog op zijn depar
tement thuishoort, nu een groot
deel van zijn leger werkt in de
geteisterde gebieden?
Voorzitter Jonkman heeft ech
ter aan de betrokken ministers
gevraagd of zij in de Eerste Ka
mer wilden komen of niet. Zij
allen, de bewindslieden v. d.
Kieft. De Bruyn en Staf, stelden
er prijs op de aanhangige ont
werpen zo sDoedig mogelijk af te
doen. De Eerste Kamer heeft
echter in een zeer vlot tempo
vergaderd, zodat de afwerking
van de agenda in twee dagen was
geschied.
löcLtlrag met het ooodgebied
Route naar hef- noodqeöiedK*rnsfeftla^
'fs f I uir de lucht-
ö/y Rotterdam
BtLGIE
MILITAIREN WILLEN EXTRA
VERGOEDING AAN RAMPEN
FONDS GEVEN
De afdeling genie van de SROG
te Soesterberg heeft voorgesteld,
dat de militairen werkzaam in
het rampgebied, die per dag een
gulden extra krijgen, dit bedrag
afstaan aan het Rampenfonds.
De militairen krijgen per dag
ook een pakje sigaretten extra.
Het is hard de camera te richten
op kapotgeslagen mensen
Met iedere beschikbare camera
legt Polygoon-Profilti de natio
nale ramp op duizenden meters
filmband vast. Deze ramp zal
in al zijn oneindige droefheid
voor het nageslacht bewaard
blijven.
Sinds Maandagmorgen wordt
het kantoor in Haarlem over
stroomd met telegrammen, waar
in filmmaatschappijen uit alle
delen van de wereld dringend re
portagefilms van de geteisterde
gebieden vragen. Sinds Maan
dagmorgen worden die films per
vliegtuig naar alle werelddelen
gezonden. Nederlands nationale
ramp trekt thans in honderd
duizenden bioscopen overal op de
wereld als het voornaamste
nieuws op het witte doek aan
het publiek voorbij.
Reeds Maandagmiddag werd
in alle grote bioscopen van ons
land de eerste 7 minuten duren
de film over de ramp vertoond,
een extra editie van Polygoon-
Profilti.
Onmiddellijk na de vertoning
van deze extra editie wordt in
de bioscopen gecollecteerd. Nie
mand laat de bus passeren zon
der iets te offeren.
Woensdag draaide reeds de
tweede aflevering der reportage,
waarin de eerste luchtopnamen
voorkomen. Men ziet er o.a. op
namen in van het zwaar getrof
fen Halsteren, van Papendrecht,
van 's Gravendeel en van Zeeuws
Vlaanderen. Men ziet hoe grote
verknochtheid aan eigen have
en goed een boerenfamilie er toe
brengt slechts opa en oma aan
de reddingboot af te staan, ter
wijl alle andere familieleden wui
vend op de paar vierkante meter
droge grond op hun hoeve ach
terblijven, hoewel ze volkomen
door het water zijn ingesloten.
En men ziet hoe het verdronken
vee wordt weggesleept, omdat het
in het water rottend een gevaar
voor de volksgezondheid vormt.
Uit de 2000 meter film, die
Maandagmorgen werd gebracht,
is de eerste reportage van 7 mi
nuten samengesteld. Op hoog
spanning draaien de machines bij
Polygoon, waarmede afdrukken
worden vervaardigd. Die afdruk
ken gaan niet alleen naar alle
bioscopen in de wereld, doch bo
vendien naar de regering, die
smalfilms heeft besteld voor alle
Nederlandse ambassades en ge
zantschappen.
Drie dagen na hun vertrek, zijn
de eerste reportagewagens even
naar Haarlem teruggekeerd.
„Ik heb moeten filmen", zegt
de chef cameraman Piet Buis.
„maar soms was het moeilijk om
koelbloedig en nuchter je came
ra te richten op zoveel menselijk
leed. Ik heb mezelf ingeprent:
het buitenland moet dit ook we
ten. Er moet hulp komen".
„Ik heb roeibootjes aan zien
leggen, waarin ook honden waren
meegenomen. Die beesten spron
gen er uit, schudden het water
uit hun vacht en sprongen dan
weer het ijskoude water in om
terug te zwemmen naar hun huis.
Onderweg werden ze weer door
andere bootjes opgepikt en dan
herhaalde zich hetzelfde spelle
tje."
De heer Buis is Woensdag om
half elf van het vliegveld Soes
terberg opgestegen in de Dakota,
die Prins Bernhard zelf bestuur
de. Naast de Prins nam maioor-
vlieger Gerben Sonderman plaats.
„De Prins heeft heel Zeeland
overgevlogen", vertelde Buis. „Hij
was zichtbaar getroffen en zeide
zich dit niet te hebben kunnen
voorstellen.
(Advertentie)
naar Noord-Brabant zijn afge
voerd. waar zich reeds een klein
aantal bevindt, gaan zij via
Dordrecht naar Utrecht, waar
25.000 bedden beschikbaar zijn
en van waaruit zij over verschil
lende plaatsen in de provincie
worden verspreid.
De geëvacueerden uit <5oeree
en Overflakkee gaan zoveel mo
gelijk via centra in Delft en
Schiedam verder naar het Noor
den. Uit dit alles blijkt, dat er
naar wordt gestreefd de getrof
fenen zoveel mogelijk niet te ver
van huis onder te brengen.
Alleen met betrekking tot de
hiervoor genoemde zwaar getrof
fen eilanden is er een grotere ge
organiseerde afvoer.
Hoewel nog geen cijfers be
schikbaar zijn van het aantal ge-
evacueerden en de verspreiding
over het land. kan gezegd wor
den. dat naar schatting dit aan
tal de 50.000 niet zal overschrij
den.
Men moet bij de evacuatie on
derscheid maken tussen de eva
cuatie in de omgeving en die op
verre afstand.
In het algemeen worden de ge-
evacueerden uit Noord-Brabant,
de Zeeuwse eilanden met uit
zondering van Schouwen-Duive-
land en de Zuid-Hollandse
eilanden met uitzondering van
Goeree of Over-Flakkee zo
veel mogelijk in de naaste of
niet al te ver verwijderde om
geving ondergebracht.
Zo zijn er in Noord-Brabant
naar schatting al 18.000 geëva
cueerden ondergebracht. Zij zijn
over vele plaatsen verspreid en
niet altijd in grotere concentra
ties ondergebracht. Het is uiter
aard niet, mogelijk daarover reeds
thans een volledig overzicht te
geven. De evacuatie van de twee
grote noodgebieden, Goeree en
Overflakkee. Schouwen en Duive-
land. betreft grotendeels een ge
organiseerde afvoer op langere
afstand.
Voor zover de geëvacueerden
uit Schouwen-Duiveland niet
DE
UITGAVE „WATERSNOOD 1953"
Het ligt in de bedoeling van
de vereniging ter bevordering
van de belangen des boekhan
dels haar uitgave „Watersnood
1953" tot een waarlijk nationaal
album te maken. Dit nationaal
karakter wordt verhoogd door
het feit, dat H. M. de Koningin
de toezegging heeft gedaan een
voorwoord irf het boek te zullen
schrijven. Als titel van de uit
gave heeft de vereniging gekozen
„De ramp". Zij is voornemens
een uitgave te doen verschijnen
in Franse, Duitse en Engelse
tekst. Ook bestaan er plannen
voor een Zuid-Afrikaanse uit
gave. Zoals bekend zijn de baten
van het boek bestemd voor het
Nationaal Rampenfonds.
HULP DOOR DE
LUCHT. Tussen
Woensdrecht en de
geteisterde gebieden is
thans een geregelde
Luchtbrug in werking.
Voortdurend vliegen
toestellen van allerlei
soort en van vele
nationaliteiten van-
iaar naar de over
stroomde gebieden in
Zeeland en Z-Holland.
Zijn de grote toestellen
belast met het af
werpen van materialen
levensmiddelen en
medicamenten om zo
mogelijk op alle
nlaatsen waar directe
hulp nodig is, deze te
verlenen en voor het
uitvoeren van
verkenningsvluchten,
de hef schroef -
vliegtuigen zijn uiter
mate belangrijk.
Luchtopname, gemaakt
boven Zierikzee op het
moment, dat een hef-
schroefvliegtuig op het
punt staat te dalen op
een open plek in het
stadje, duidelijk
gemarkeerd door reeds
eerder neergekomen
witte parachutes.
Rechts op de foto een
juist tot ontploffing
gebrachte rookbom
(witte vlek).
(Luchtopname
ANP-foto).
DE AMERIKAANSE HULP IN
NEDERLAND
Op het ogenblik nemen 68
Amerikaanse ducks (amphibie-
voertuigen) en 16 hefschroef-
vliegtuigen deel aan de reddings
werkzaamheden in Nederland.
Ook werken ongeveer 2500
Amerikaanse militairen in het
getroffen gebied. aldus heeft een
woordvoerder van het Ameri
kaanse hoofdkwartier in Europa
Donderdag bekendgemaakt.
Voorts werken 31 groepen voor
het zuiveren van drinkwater en
eenheden van de Amerikaanse
genie in het rampgebied.
In Duitsland worden nog drie
compagnieën amnhïbie-voertui-
gen gereed gehouden met geza
menlijk ongeveer 100 ducks en
acht hefschroefvliegtuigen.
-o- De burgemeester van de
gemeenten Dirksland, Melissant
pn Herkingen heeft medegedeeld,
dat bil de huidige weersomstan
digheden geen direct gevaar
bestaat voor verdere dijkdoorbra
ken. Met het nrovisorisch.e her
stel van de dijken is reeds een
aanvang gemaakt.
Van onze weerkundige
medewerker
Wel zwaardere stormen geregistreerd
De ramp, die ons land tijdens het weekeinde van de vorige
week heeft getroffen, willen wij in dit artikel eens uit weerkundig
oogpunt bezien. In de eerste plaats zouden wij dan tot de con
clusie willen komen, dat het niet alleen de orkaan is geweest,
die voor deze ramp aansprakelijk is. Er zijn vroeger, en ook in de
laatste jaren, nog wel enkele zwaardere stormen over ons land
getrokken. Zolang het K.N.M.I. te De Bilt bestaat en ook de wind
snelheden registreert, zijn bijvoorbeeld de stormen van 7 April '43
en van 1 Maart 1949 (wij kunnen hier beter van orkaan spreken)
even zwaar en hier en daar zélfs zwaarder geweest. Er werd bij
deze stormen in het land en langs de kust, evenals op zee, schade
aangericht, maar tot catastrophale overstromingen kwam 't niet.
Een van de oorzaken van de ramp ligt dan ook bij het samen
vallen van een springvloed met een orkaan, die geruime tijd
aanhield en lange tijd loodrecht op onze kusten stond.
WAT IS EEN SPRINGVLOED?
Wij kennen langs onze kust en ook langs de binnenwateren
van Zuid-Holland en Zeeland, die direct met de Noordzee in ver
binding staan, de eeuwige beweging van het water, xoélke wij als
eb en vloed kennen. Deze getij
den moeten xoij in de eerste
plaats toeschrijven aan de aan
trekkingskracht van de maan op
de waterdeeltjes der zee. Ook de
zon oefent lant.ekkingslcracht
uit. Het gevolg is extra hoog getij, wanneer het getij van zon en
maan samenvallen, hetgeen gebeurt omstreek- nieuwe en volle
maan. Wij noemen dit SPRINGTIJ. Het water kan dan een aan
merkelijk hogere stand bereiken dan bij een normale vloed.
Vrijdagnacht was het volle maan en juist met het springtij
bereikte ongelukkigerwijze ook de orkaan zijn hoogtepunt. Vol
gens het K.N.M.I. woei er langs onze kust vele uren aaneen een
zware storm met windsnelheden van ruim 120 km per uur. Om
half zes Zaterdagavond voorzag het K.N.M.I. reeds gevaar en
waarschuwde de groepen Rotterdam, Willemsstad en Bergen op
Zoom voor gevaarlijk hoog water, welk bericht tijdig is gegeven,
al zal toen niemand nog hebben gedroomd van de ramp, welke
ons op dat tijdstip al boven het hoofd hing.
De grootste windstoot zou, zoals het K.N.MJ. uit voorlopige
berichten kon mededelen, zijn waargenomen op het vliegveld
Leeuwarden. Deze bedroeg 144 km per uur, in de nanacht van
Zaterdag op Zondag gemeten.
Een bijzonderheid is ook nog de sneeuwval, die in Zuid-Lim
burg plaats had. De »neeuw lag daar Zondagmorgen 3 cm dik. In
Vlissingen was tot Zondagmorgen slechts 3 mm regen gevallen,
tegen 23 in Twenthe. In het oosten en noordoosten van ons land
was de storm minder hevig.
De gehele Zondag bleef er een stormachtige wind waaien,
maar de wind ruimde verder naar het noorden, waardoor de druk
op het getroffen gebied iets minder werd. Ook Maandag was het
echter nog onstuimig en guur, bij langzaam afnemende wind.
Tenslotte nog enkele offL.ële bijzonderheden over het weer
in de Januarimaand, waarover wij dit keer kort willen zijn.
De gemiddelde etmaal-temperatuur bedroeg te De Bilt 1.3
tegen normaal 2.0 gr. C. 14 dagen waren aan de koude en 17 aan
de droge kant van normaal gelegen. Er kwamen 18 vorstdagen
voor tegen normaal 15. Het aantal uren zonneschijn was opmer
kelijk klein en in deze eeuw in Januari slechts eenmaal overtrof
fen, n.l. in Januari 1902 (De Bilt) met 20 uren, dit keer werden
er 25 uren zon geregistreerd. In De Bilt kwamen 20 zonloze da
gen voor tegen normaal 14. De maand was zeer somber met veel
mistdagen.
In het gehele land viel weinig neerslag. Normaal valt er 55
65 mm. In Den Helder werd 21, Groningen 18, De Bilt 24, Vlis
singen 26 en Maastricht 22 mm geniete... Het einde van de maand
begon de noodklok te luiden, toen in de avonduren reeds op ver
schillende plaatsen alarm werd gemaakt. Deze laatste dag was ook
de enige onstuimige stormdag van de overigens zo rustige, zonne-
schijnarme en droge wintermaand Januari.
- (Nadruk Verboden) j, h. P,
