1
Een autotocht door het zwaar
geteisterde Zuid-Beveland
rHelp—
GIRO 9575
Drie millioen mensen verkeerden
Zondag in gevaar
Extra-verlof voor militairen uit
getroffen gebieden
TaesfieaaU van fains Bunkoed vaac de. eadia
Stopzetting inzameling kleding
stukken en gebruikt meubilair
NIEUWSBLAD VAN NOORD-OOST-FRIESLAND - Kollumer Courant
VRIJDAG R FET5PTTAT?T 1053
Het is ondoenlijk het zware leed
te beschrijven
Wij zijn Woensdag per auto van
Brabant uit Zeeland binnengeko
men, maar wie verwacht dat nu
weer de normale overland verbin
ding met deze provincie tot stand
is gekomen, vergist zich toch ter
dege, want op het moment dat
wij dit schrijven bestaat de ver-
binding al niet meer. Het is overi-
gens ook geen ritje om iemand
aan te bevelen: een aantal kilo
meters na Woensdrecht duikt de
grote weg het water in en bij laag
water kan men dan via een om
weg, langs de berm van dijkjes
voorwaarts kruipen onder een
hoek van een graad of dertig.
Achter Kruiningen kan men dan
weer op de grote weg rijden, die
verder naar Vlissingen goed be
rijdbaar is, met uitzondering van
een deel over de dam tussen Zuid-
Beveland en Walcheren, waar het
weer „dijkjeswerk" wordt.
Toen wij in de namiddag de
zelfde weg terug wilden, stond er
op een zijweg bij Kruiningen een
brandweerman, die ons beslist
terugwees en ons zond naar de
burgemeester van Yerseke als wij
toch beslist door wilden. Met gro
te moeite kan men bij deze be
stuurder van Yerseke belet krij
gen. En terecht, want hij heeft in
deze dagen meer te verwerken
gekregen dan waarschijnlijk in z'n
gehele burgemeestersloopbaan.
Honderden passeren dagelijks zijn
bureau, slachtoffers van Schou
wen—Duiveland, die hier zo snel
mogelijk doorgevoer moeten wor
den en als het kan van de meest
noodzakelijke kledingstukken moe
ten worden voorzien. Een stevige
matroos staat voor zijn kamer,
waar de hele dag druk wordt ge
confereerd.
„Terug over Rilland Bath?"
zeide de burgemeester, „bestaat
niet "n bovendien geef ik alleen
mijn toestemming voor wagens
met puin, welke daar nodig zijn
voor het herstel. „Maar wij zijn
er vanmorgen doorgekomen," zei
den wij. „Dan heeft u geluk ge
had, -dat het net het laagste tij
was; nu staat er minstens al weer
een meter water. Als u beslist
terug wilt, kunt u via Vlissingen,
Breskens en Antwerpen."
ï^at hebben wij gedaan, zonder
paspoort of andere officiële papie
ren. De Belgische en Nederlandse
douanen weten het al: van Zee
land af mag vrijwel ieder er door
en ook bij het binnenkomen in
Nederland worden vrijwel geen
moeilijkheden in de weg gelegd,
mits men kan aantonen dat men
inderdaad uit Zeeland komt.
Honderden lifters staan weer
bij Vlissingen en bij Breskens en
zelfs troffen wij er een paar bij
de Antwerpse tunnel. Het zijn
voor een groot deel vrijwilligers
uit de rest van het land, die aan
de dijken hebben gewerkt en na
een paar dagen worden afgelost.
Soms- is er dan geen transport
terug en gaan zij op eigen houtje
liften.
Plet is niet doenlijk, het leed te
beschrijven wat men in Zeeland
ziet en men wil het de mensen
ook niet vragen.
„Wat moet ik aan een man vra
gen, die zij vrouw en twee kinde
ren voor zijn ogen heeft zien ver
drinken?" zegt mijn collega en
daarmede is de journalistieke on
macht er over te schrijven aange
toond. Men kan nu eenmaal de
ellende, die menselijke wezens
t'/ordt U gekweld
door rheumatiek, spit, ischias,
hoofd- en zenuwpijnen, neemi
dan uw toevlucht tot Togal. Hel
middel dat baat, waar andere
falen. Laat U dus niet langer
kwellen, maar gebruik regelmatig
Togal. Togal zuivert de nieren en
is onschadelijk voor hart en
naag. Bij apoth. en drog. 0.95
(Advertentie)
hier hebben doorgemaakt, niet
beschrijven. En men kan er na
twee dagen niet meer over praten,
laat staan over schrijven. Elke
zin wordt een wrang aftreksel
van de werkelijkheid en moet de
overlevenden als een aantal niets
zeggende woorden voorkomen.
De burgemeester van
Rilland Bath
Het is thans officieel vastge
steld, dat de burgemeester van
Rilland Bath is omgekomen. Hij
zou meegereden zijn met 'n auto
bus, waarmee hulp zou worden
gehaald. Toen dit voertuig moest
keren, stapte hij uit en lichtte hij
bij. Op dat moment kwam een
vloed van water en het was hem
onmogelijk de bus nog te bereiken.
De chauffeur moest op het dak
van zijn voertuig klimmen en kon
later worden gered.
Op dezelfde plaats werd, een
waterbouwkundig opzichter, die
op zijn motorfiets reed, door het
water meegesleurd.
De heer J. M. Kakebeek, de dijk
graaf van de Frederikapolder bij
Krabbendijke, verzocht ons een
woord van bijzondere hulde neer
te schrijven voor de commando's
uit Roosendaal, die met taaie ver
betenheid de dijken hebben verbe
terd en stand hielden als anderen
al wegliepen. Aan hun werk is
het grotendeels te danken, dat
deze polder droog bleef.
AVRO-LEDEN ZENDEN
TELEGRAM AAN MINISTER
Het landelijk comité van actie
van de AVRO-leden heeft het
onderstaande telegram verzonden
aan de minister van O., K. en
W., onder wie de radio ressor
teert:
„Het landelijk Comité van Actie
van de AVRO-leden heeft met
verontwaardiging kennis geno
men van de weigering door de
voorzitter van de AVRO om de
berichtgeving betreffende de
noodgebieden op bepaalde voor
waarden te coördineren met de
andere omroepverenigingen. Het
verzoekt uwe excellentie met
klem zodanige maatregelen te
nemen, dat de bedoelde weige
ring in geen enkel opzicht schade
kan doen aan de uiterst belang
rijke taak, die de radio heeft ter
leniging van de ncjod en ter ver
zachting van het leed".
NIET DOOR HET WATER
MAAR DOOR VLIEGTUIG
Tijdens de door Engelse heli
copters uitgevoerde werkzaamhe
den tot steun en redding van de
drenkelingen op Schouwen en
Duiveland is, kort nadat op Oude
Tonge een met medicamenten en
warme kleding geladen hef-
schroefvliegtuig aan de grond
was gezet, een van de bewoners
van dit plaatsje, die de landing
had gadegeslagen, door onoplet
tendheid achteruit op de staart-
schroef ingelopen. De man werd
door de met razende snelheid
ronddraaiende propellerbladen
gegrepen en op slag gedood.
HULP VOOR EMIGRANTEN
UIT DE NOODGEBIEDEN
De Canadese regering heelt
zich bereid verklaard aan alle
emigranten uit de moodgebieden
een crediet te verstrekken voor
de overtocht naar Canada. Deze
credieten behoeven niet, zoals
thans in (Canada gebruikelijk is,
in twee jaren te worden terugbe
taald. Het ligt in de bedoeling 'n
langere termijn voor terugbeta
ling vast te stellen.
-0- De stormschade aan ge
meentelijke eigendommen te
Zand'voort wordt geraamd op
150.000, die aan particuliere
eigendommen op bijna 130.000.
Neem ter bestrijding van
KOU en GRIEP l
de speciaal samengestelde 1
Een vloed zoals zelden voorkomt
Na de vlucht, welke door een
veertigtal diplomaten boven de
getroffen gebieden in een DC 6
van de KLM werd gemaakt, heeft
Dr. Ir. van Veen, hoofdingenieur
van de Rijkswaterstaat de am
bassadeurs, gezanten en verte
genwoordigers van de diploma
tieke missies in ons land, nog
een korte uiteenzetting gegeven
aan de hand van de dezer dagen
genomen luchtfoto's.
Nog gevaar
Hij deelde tijdens die uiteen
zetting en de vragen, die daarna
werden gesteld en beantwoord
mede, dat het gevaar nog lang
niet over is. Hij verwachtte nog
meer gevaar. (Inderdaad zijn
sedertdien nog meer dijken door
gebroken). Dat betekent, dat aan
de boerderijen en huizen, die nog
niet zijn bezweken, nog meer
schade zal worden toegebracht en
de materiële verliezen nog groter
zullen worden.
Op dit ogenblik richt zich alles
op de bedding van de bevolking.
Daarna zal eerst een begin kun-
De Chef Marine Staf, de Chef
Generale Staf en de Chef Lucht
macht Staf maken het volgende
bekend:
Zowel de marineleiding als de
leger- en luchtmachtleiding zijn
zich volkomen bewust van de
grote ongerustheid, welke op het
ogenblik bij de militairen, afkom
stig uit de geteisterde gebieden,
bestaat ten aanzien van het lot,
dat hun familieleden heeft ge
troffen.
De genoemde autoriteiten zou
den niets liever doen, dan deze
militairen met verlof te zenden.
Maar het zal iedereen duidelijk
zijn, dat het op dit ogenblik, alleen
ai in verband met in gang zijnde
hulpverleningsacties, zeer onge
wenst zou zijn militairen met ver
lof naar hun in het noodgebied
gelegen woonplaats te doen gaan.
Daarom, hoezeer de militaire
autoriteiten zich ook bewust zijn
van de zwaarte van de door hen
te treffen maatregel, achten zij
het niet verantwoord, thans aan
militair personeel verlof te ver
lenen.
Zodra echter de toestand is ge
stabiliseerd en er tekening' is ge
komen in de evacuatie en de regi
stratie al aan al het militair per
soneel in werkelijke dienst bfj
zee-, land- en luchtmacht, afkom
stig uit de door de nationale ramp
getroffen gebieden een buitenge
woon verlof met familiebezoek
worden verleend van vier dagen.
Zo spoedig mogelijk zullen hier
voor nadere regelen worden vast
gesteld.
VERSTERKING VAN DE
RIJKSPOLITIE IN HET
RAMPGEBIED
De ministers van Justitie en
van Binnenlandse Zaken delen
mede, dat ter versterking van de
rijkspolitie in het rampgebied
ongeveer 1000 man rijkspolitie uit
het niet getroffen deel des lands
zijn opgeroepen. Van dit aantal
bevinden zich reeds 650 man in
het rampgebied, terwijl de overi
ge gereed staan om naar behoef
te te worden ingezet.
PENNING WATERSNOOD 1953
De vereniging voor penning-
k'; w. ueeft besloten een penning
uit te geven, die de watersnood
1953 tot onderwerp heeft. De
penning wordt algemeen ver
krijgbaar gesteld en de netto-op-
brmgst zal ter beschikking van
den gesteld. Prof. L. O. Wencke
bach is bereid gevonden het ont
werp hiervoor te maken.
De voorzitter van het Natio
naal Rampenfonds, Z. li. H. Prins
Bernliard, heeft gisteravond via
heide Hilversumse zenders een
toespraak gehouden tot het Ne
derlandse volk.
De tekst van deze rede luidt
aldus:
Landgenoten,
Het is vanavond als voorzitter
van het Nationaal Rampenfonds
dat ik het woord tot u zal rich
ten.
In het Nationaal Rampenfonds
werken sameti: de vereniging het
Nederlandse Rode Kruis", de
Koninklijke Nationale Bond voor
Reddingswezen en Eerste Hulp
bij Ongelukken „Het Oranje
Kruis", het Nederlands Rooms
Katholiek Huisvestingscomité, de
Algemene Verenigde Commissie
ter leniging van rampen door
watersnood in Nederland-, en ten
slotte in adviserende vorm: het
ministerie van Binnenlandse Za
ken en het ministerie van Maat
schappelijk werk.
Dit zijn dus overkoepelende or
ganisaties, waarvan in deze da
gen verwacht mag worden, dat ze
gezamenlijk de hulp en steun
kunnen opbrengen, die de door
de overstromingsramp geteister
de gebieden van ons land zonder
een uur te verliezen voortdurend
zo dringend nodig heeft.
ERGER DAN IEDERE
VOORSTELLING
Evenals Hare Majesteit de Ko
ningin en Prinses Wilhelmina,
heb ik me gisteren en vandaag
persoonlijk op de hoogte kunnen
stellen van de situatie in Zuid-
Holland, Zeeland en het Westen
van Noord-Brabant.
Zo spoedig mogelijk zal ik mij
naar de Waddeneilanden bege
ven.
Ik moet u zeggen, dat de wer
kelijkheid veel erger is dan
iemand zich van te voren kan
voorstellen. Slechts het visuele
beeld toont deze catastrophe met
haar ontstellende verwoesting.
Alle mensen werken hard om
te behouden wat er nog te be
houden is, geholpen door mili
taire collega's; maar ti moet nog
veel meer hulp komen, dat heb
ik kunnen constateren.
Onze gedachten zijn voortdu
rend bij hen, die in deze ramp
spoedige dagen het leven hebben
verloren en het innige medeleven
van ons gehele volk gaat uit naar
de getroffen medeburgers.
Deze nationale ramp eist van
ieder onzer het uiterste aan
geest- en wilskracht, aan moed
en offervaardigheid.
Reeds f 11672000,-
opgebracht
Het welhaast onmogelijke
ivordt geëist van al die eigen
schappen van hoofd en hart,
waardoor in een noodtoestand chs
deze, het beste in het karakter
van de mens naar buiten treedt
Hier moet geholpen worden en
wel onmiddellijk.
Het bestuur van het Nationaal
Rampenfonds heeft dan ook ter
stond een millioen gulden van de
binnengekomen gelden overge
maakt aan het Nederlandse Ro
de Kruis, welke zijn besteed ter
leniging van de onmiddellijke
nood van de bevolking der geteis-
teide gebieden.
Er is afgezien van het vaststel
len van een nationale inzame
lingsdag ten bate van het Natio
naal Rampenfonds.
In tal van plaatsen zijn reeds
collectes gehouden en in weer
andere worden deze op korte
termijn georganiseerd. Er wordt
daarom de voorkeur gegeven om
aai., het goedgcleide spontane
initiatief de vrije loop te laten
en deze en de volgende week te
benutten voor de nationale inza
meling.
GROTE EENSGEZINDHEID
Sommige gemeenten hebben
reeds bekend gemaakt, dat zij
zuster gemeenten uit de betroffen
gebieden ivillen adopteren, of dat
reeds hebben gedaan. Hoe zeer 't
bestuur van het Nationaal Ram
penfonds dit een bijzonder sym-
vuf.'.ickr. g sta acht. moet hel er
toch op lojzeu, dat net wellicht
aanbeveling verdient een derge
lijke adoptie nog even uit te stel
len tot de tijd dat beter kan zijn
gebleken voor welke gemeenten
dit nuttig en nodig is.
Bij alle dagelijks binnenko
mende berichten vol ellende is
et een lichtpunt. De minister
president heeft er in zijn rege
ringsverklaring reeds op gewezen
de eensgezindheid van ons gehele
volk om te willen helpen.
Voor zover het daadwerkelijke
steun verlenen ter plaatse onmo
gelijk is. geeft men alom reeds
mei milde hand. Met man en
macht wordt op het hoofdkan
toor van het Nationaal Rampen
fonds geioerkt om de waarlijk
ovei stelpende stroom van gaven
te verwerken. Was er Maandag
avond reeds 2 millioen gulden
toegezegd, Dinsdagavond ruim 3
millioen en gisteren meer dan 7
millioen gulden; thans kan ik u
mededelen dat er een half uur
geleden werkelijk geboekt was
voor een bedrag van 11.672.000.
Dit met uitzondering van de toe
gezegde bedragen die nog niet
binnengekomen zijn.
NOG MAAR KLEIN
ONDERDEEL
Dankbaar zijn we voor deze bij
dragen uit Nederland en uit de
gehele wereld, waaruit zo duide
lijk blijkt, -dat een klein volk
groot kan zijn, wanneer het gaat
om. offerbereidheid in tijden van
rampspoed, zoals nu in de strijd
tegen onze vriend doch tevens
onze vijand het water.
Ook zijn we buitengewoon
dankbaar en erkentelijk voor de
vele en grote bijdragen die ons
uil de gehele wereld toestromen.
De ingezamelde som van
11.672.000.000, welke op het
ogenblik tot onze beschikking
staat is natuurlijk een respecta
bél bedrag, wat spreekt.
Toch moet ik hier uitdrukkelijk
verklaren, dat dit bedrag nog
maar een klein onderdeel is van
het totaal, ivat nodig zal zijn om
de gevolgen van deze slag, welke
ons land heeft getroffen, het
hoofd te kunnen bieden.
Het onpeilbare leed van dui
zenden landgenoten moedoor
ons allen mee worden geaiagen.
Het Nationaal Rampenfonds
rekent op U.
nen worden gemaakt met het
herstel van de dijken.
Aan de hand van de verken
ningsvluchten en de gemaakte
foto's wordt nagegaan waar de
dijkdoorbraken zijn, welke het
allereerst zullen moeten worden
aangepakt en op welke wijze men
het meest doeltreffend aan het
herstel zal kunnen beginnen. Dan
kan ook worden gezien wanneer
van de hulp kan worden gebruik
gemaakt, die uit vele landen
werd aangeboden en waarvoor
men in ons land zeer dankbaar
is.
De heer van Veen merkte op
dat, wanneer de springvloed 14
dagen later zou zijn gekomen,
verband hij herinnerde aan de
hiervoor genoemde plannen.
Op een vraag van de gezant
van Ierland deelde hij mee. dat
naar schatting 160.000 ha zijn
overstroomd.
Zijn de ri;ikr- gesneuveld ten
gevolge van de schade, welke
er door het oorlogsgeweld aan is
toegebracht, zo luidde een ande
re vraag. De heer van Veen ant
woordde dit ontkennend. Vrij
wel alle dijken zijn door het wa
ter overspoeld. Daardoor werden
de dijken aan de binnenzijde
weggeslagen en dat leidde tot
dijkbreuk.
Hij noemde de storm van Za
terdagnacht een zeer lange storm,
welke men in drie fazes kan ver
delen: een hoge. een hogere en
een iets lagere.
Driehonderdduizend hebben
alles verloren
Men -kan zeggen, dat 300.000
inwoners alles hebben verloren.
Een millioen mensen is in nood.
Hij hoopte, dat de dijken deze
zomer hersteld kunnen zijn, Na
een of twee maanden kunnen de
gebieden weer drooggemalen zun.
Hij merkte op, dat men thans
sneller kan werken dan onmid-
dellij k na de oorlog, omdat men
het water nog hoger zou zijn ge- thans weer beter geoutilleerd ls
weest. en veel hulp kan verwachten.
In zijn toelichting zei de heer Hoe het met de landbouwgron-
van Veen, dat men het over- den zal zijn, kan thans nog niet
stroomde gebied moet zien als worden gezegd. Veel hangt er van
een kunstmatig gebied, dat door af, of er veel vers water in de
de aanleg der dijken werd ge- I gebieden is Dat kan de verzilting
wonnen. Men verwachtte vroeger, j tegenhouden, in vroegere jaren
dat iets dergelijks als thans het j waren er zeven jaren nodig wil-
geval is, maar eens in misschien de men het zout eruit hebben.
500 jaar zou kunnen voorkomen j Thans gaat dat met de hulpmid-
en later dat een dergelijke vloed delen vlugger,
maar eens in de 350 jaar moge- I Als dit alles zou zijn samenge-
lijk zou zijn. Het water kwam gaan met de vloed van de Rijn,
thans echter hoger dan ooit te- ^an zou het hopeloos voor het
voren. Men zal dus meer moeten hart van Holland zijn géweest.
rï°Te_n- Maar ongetwijfeld zullen wij het
Hij gewaagde van de plannen, land terugwinnen, zo antwoordde
die er voor deze ramp beston- hij op de* vragen van ambassa-
den tot een grote afdijking. Wil deurs en gezanten. Het kleine
men het water eruit houden, d^n land zal zich weer groot tonen,
zal men het land geheel van de
zee moeten afsluiten, met uitzon
dering van de Nieuwe Waterweg
en de Schelde.
Groot gevaar bezworen
Als de dijk ten Westen van
Rotterdapi. de Schielandse hoge
zeedijk, was doorgebroken, dan
zou de ramp nog geweldiger af
metingen hebben aangenomen, zo
deelde hij mee. Het gebied rond
Rotterdam ligt nog lager dan het
overstroomde. Deze dijk begon
het op één punt te begeven. Er
is toen met man en macht ge
werkt om het gat te dichten. Al
les werd aangesleept wat maar
gepakt kon worden. Er kwamen
schepen met zand, er was een
ploeg van 300 militairen aan het
werk en men zou zelfs een kerk
gebouw hebben laten springen,
om dichtingsmateriaal te hebben,
als men dynamiet bij de hand
had gehad. Want als deze dijk het I no°d-
begeven zou hebben, dan zou een
groot gebied van Zuid-Holland
en van Noord-Holland zijn over
stroomd. Den Haag zou gespaard
gebleven zijn, omdat het od duin- j
zand ligt. Dat zou betekent heb- schade aan opstallen en inboe-
ben, dat drie millioen mensen dels door overstroming tengevol.
gevaar zouden hebben gelopen, ge van dijkdoorbraak vernemen
in dit dicht bev lkte gebien van wij, dat verschillende grote
ons land. Men is er echter in ge
slaagd de dijk Zondag nog te
redden.
Hij maakte het de buitenlan
ders duidelijk, dat het niet mo
gelijk is overal de dijken te ver
hogen en te versterken. Van ouds volle voor haar rekening nemen,
zijn vele steden op de dijken ge- Deze „uitgebreide gevaren"-polis-
bouwd. Zo kan men onmogelijk sen zijn ook in streken die thans
Dordrecht geheel gaan verwijde- door de ramp zijn getroffen, in
ren. Men moet het dus in een j grote getale zonder enige beper-
andere richting zoeken, in welk I king afgegeven.
EEN HALF JAAR
GEVANGENISSTRAF
De politierechter te Rotterdam
heeft Woensdagmiddag een 26-
jarige timmerman uit Rotterdam
veroordeeld tot een gevangenis
straf van zes maanden zonder af
trek wegens diefstal van drie jas
sen, enige dagen geleden gepleegd
in de Ahoyhal uit goederen, be
stemd voor de vluchtelingen uit
de geteisterde gebieden.
De officier had eveneens zes
maanden geëist, zeggende dat het
hem speet niet meer te kunnen
eisen tegen deze man, voor wie
iedere kwalificatie te gering is.
Er werd een wetsartikel toege
past, dat normaal niet veel onder
de aandacht komt, n.l. een artikel
betreffende diefstal bij waters-
VERZEKERING VAN GEHELE
SCHADE WAS MOGELIJK
Omtrent de verzekering van
maatschappijen in haar „uitge
breide gevaren"-polissen (zowel
voor inboedels als voor opstallen)
alle gevolgen van storm, waaron
der ook schade door dijkdoor
braak en overstromingen, ten
Met grote ontroering heeft het hoofdbestuur van
het Nederlandse Hoode Kruis de massale stroom van
goederen, die het Nederlandse volk bijeen heeft «ui
len brengen ten behoeve van de slachtoffers van de
watersnoodramp, in ontvangst genomen.
In verband echter met het feit, dat op het ogen
blik het aantal ontvangen gedragen kleding
stukken en gebruikt meubilair een
dergelijke omvang heeft aangenomen, dat in de eer
ste behoefte ruimschoots kan worden voor
zien, moge met klem worden verzocht de inzameling
van deze goederen in het gehele land tot nader
order thans stop te zetten, opdat ook een
eerste overzicht kan worden verkregen van dat
gene wat ontvangen is. Wat reeds tot nu toe inge
zameld is, zal uiteraard nog gaarne door de inten
dance van het N.R.K. in ontvangst worden genomen.
Wel is er grote behoefte aan dekens, overig bed-
degoed en matrassen, die alle gestuurd kunnen wor
den naar de intendance van het hoofdbestuur van
het N.R.K., Fluwelen Burgwal 19, Ben Haag.
Het Roode Kruis moge van deze gelegenheid
gebruik maken vast een eerste woord van warme
Jank '.e uilen voor d? opofferingsgezindheid van b--
Nederlandse volk.