Worden de zwaar getroffen
de a.s. winter bedijkt
Het Is moeilijk het oude
te verlaten...
land
llAAv An n e niinf/iv l-%nAi-ih{-
voor
Algemeen beeld der vernietigingen
Afsluiting zeegaten: beste
beveiliging tegen rampen
Herstel der
dijken zal geruime tijd in beslag nemen
Geïnundeerde eilanden nu
opgeven? Nóóit!
Honderden werken aan de
zandzakkendijk langs het
Voornse kanaal
Werk gaat dag en
nacht door
Vele handen staan
de evacué's bij
4
HET GOOI EN OMMELAND VAN VRIJDAG 6 FEBRUARI 1933
NÏeuwrkerk /kRÏMPËNÉR
/WAARD y
RoIteraarnT""""! Krimpen
H Afsluiting v.d zeegafen in studie
Mogelijke landaanwinning
W ESTLAND
AL8LASSER
WAARD
Giessendam"
LAND VAN
Al.TE NA
oOussen
'OORNE 7T—
Rockanje Sp"kpr"*
PUTTEN
'uidlando
BEIERLAND
winemsi
J/nrBFro~,^-^/l</7jV Numansdorg
f J, af7 o O.Tonge
■>>-^nes^e Brouwershaven-/Tfl',1 DinWoord.
_XSCHOUWEN - __^MÉkT
Haamsfedeo DUIVELANO ^ps^HIUPSLAND
É/l oBurgn>». pZierikzeeyB^g^ Q Steenbergen
^loerdiik
jZevenbergen
NOORDBRABAN'
Rnosendaai
L-rpi^nS"TnoL6ti
Tholenol
-Wissekeri
9oGoei Qlerseke.
ZUID-BEVELAND n oKrumingen Rilland^urno/vrrj
OAriiemuiden Hansweert O^Bb "^fi
TEöffêrdSrrv
WALCHEREN
MiddelburgO
0 1
EOverfljf
Breskens
Terneuzen
'zeëum^laAngeren/WBI Overstroo"
Ifa ^rrrrrx jlM^egebiede
Galen in de dijk
Gebledv.d overstroming
Beierland^3 Dor
Moerdiik+^vjW&al.v.
O Breda
I °Roosendaal °T"ilburg
)Bo.zó5m Nederland
L-Kio" Turnhout
Middelburqo
Knckketr
Zeeuws
:Blankenber(
Coslenör^a
/laanderen,,
Jnlwerpen
Nleuwpoort
OVeurne
O Lier
B E L G I E
Torhout
Oendefmof
(Speciale berichtgeving)
TENGEVOLGE van de stormramp zijn 175.000
hectaren cultuurgrond door het water over
spoeld. De Dienst van de Rijkswaterstaat is in
samenwerking met de Provinciale Waterstaat en de
waterschappen terstond aan het werk geslagen, om
voorlopige herstellingen aan te brengen. Door dit snelle
en doeltreffende ingrijpen zal het, zuiver technisch
bezien, mogelijk blijken, op vele plaatsen de normale
gang van zaken op betrekkelijk korte termijn te her
stellen. De vooruitzichten zijn in dit opzicht niet on
gunstig. Voor de zwaarst getroffen gebieden in de
eerste plaats Schouwen Duiveland en in nau
welijks mindere mate Goeree Overflakkee
zal het herstel van de dijken, voor zover op grond van
de tot dusverre gedane verkenningen aangenomen moet
worden, geruime tijd in beslag nemen.
Wij zullen gelukkig zijn, zo zeide de directeur-gene
raal van de Rijkswaterstaat, ir A. G. Maris, gister
namiddag, wanneer wij deze eilanden voor de volgende
winter weer afdoend door dijken hebben beveiligd. De
bevolking zal rekening moeten houden met een zeer
langdurige evacuatie. In het verloop van zijn uiteen
zettingen heeft ir Maris verklaard, dat het spoedige
dichten van het gat in de Schielandse hoge zeedijk
tussen Rotterdam en Gouda een ramp van onvoor
stelbare omvang voor Zuid-Hglland heeft voorkomen.
Ook het snelle en afdoende ingrijpen ter dichting van
het gat in de dijk van de Krimpenerwaard heeft tot
het afwenden van dit onheil zeer veel bijgedragen.
In een sobere opsomming van de dijk
breuken heeft ir Maris een beeld ge
geven van de omvang van de ramp. Wij
laten hier deze opsomming volgen, zon
der commentaar; zij spreekt voor zich
zelf en zy markeert het trieste verhaal,
waarvan heel Nederland is vervuld.
De Biesbosch
Westelijk van het Land van Alte-
n a tussen Keizer sveer en Hank
zijn in de dyken één groot gat en 7 klei
nere gaten geslagen. Door de Rijks- er
Provinciale Waterstaat en de water
schappen zijn deze dijken gedicht. Ook
werden hier pontonniers ingezet.
Ten noorden van Hank is een buï-
tenkade gebroken en in de waterkering
tussen Keizersveer en Nieu
dijk is bij Kille een gat geslagen van
70 meter lengte bij 4 meter diepte. Met
het dichten van dit gat is men bezig.
In de omgeving van
de Moerdijkbruggen
Ter weerszijden van de M o e r d ij k-
bruggen, in de royale polder zijn
gaten geslagen; met het dichten waarvan
terstond een begin is gemaakt. Verwacht
wordt dat over enige weken men
hoopt twee weken de waterkering
provisorisch is hersteld. De verkeersweg
zal dan weer in gebruik kunnen worden
gen men. Over twee weken zal met het
herstel van de spoorlijn worden begon
nen. De voorbereidingen daartoe zijn
reeds getroffen en verwacht wordt, dat
twee weken later de spoorbaan weer
bruikbaar zal zijn. Voor het herstel
de verkeersweg wordt een week gere
kend. De doorbraak op het Eiland
van Dordt zal in dezelfde week kun
nen zijn hersteld, zodat, naar mag wor
den aangenomen, na twee weken zowel
ten zuiden, als ten noorden van het Hol
lands Diép normaler toestanden zullen
terugkeren.
Willemstad
Ten westen van Willemstad zijn tien
gaten in de dijk geslagen. De verken
ningen zijn reeds aan de gang, maar de
gemeente Willemstad heeft reéds een
aannemer gecharterd, die spoedig met
de uil voering der herstelwerkzaamheden
zal beginnen.
De prise d'eau bij Oostkapelle,
die ondergelopen is en tengevolge waar
van Middelburg zonder water zit,
wordt leeggepompt. De gaten aan het
Veergat tussen Veere
Noord-Beveland zullen zeer
binnenkort worden gedicht. De bescha
diging is niet ernstig en kan over twee
weken zijn hersteld. Daarna kan ook de
verbinding over de Sloedam hersteld
worden.
Walcheren
In Zeeland zijn nog geen grote
werkzaamheden ter hand genomen. De
beschadiging aan de Westkappelse
zeedijk wordt provisorisch hersteld, ten
einde gevrijwaard te zijn tegen nieuwe
beschadigingen. De toestand ter plaatse
is niet critiek.
Zuid-Beveland
De schade aan de sluis te Hans-
weert kanaal door Zuid-Beveland
is de volgende: er is water gekomen
tussen midden- en oost-sluis, waardoor
het buitenhoofd van de middensluis on
derloop is geworden. De frontmuur van
de oostsluis helt voorover. Met het oog
op de mogelijkheid van moeilijkheden
worden de werken aan de sluizen in
Veere en Vlissingen in versneld
tempo uitgevoerd, zodat dan in geval
van nood het kanaal door Walcheren
kan worden gebruikt.
In O o s t Z u i d-B e v e 1 a n d worden
de dijkvakken spoedig onderhanden ge
nomen. om het weg- en spoorwegverkeer
weer te herstellen. De gaten zijn zeer
groot en waar er een getij-verschil van
anderhalve meter is. zijn zowel verkeers
weg als spoorbaan volkomen onbruik
baar. De toestand bij Wolphaerts-
d ij k is minder ernstig dan zich aanvan
kelijk liet aanzien. Men meerit, dat hel
werk hier door de Nederlandse Heide
Maatschappij zal kunnen worden uitge
voerd. De toestand op Noor d-B eve-
land is inderdaad ook minder ernstig,
dan de eerste berichten deden ver
moeden.
Zeeuws-Vlaanderen
In de zeedijk van de Nieuw Neu-
zenpolder tussen Terneuzen
en de Braakman is een groot gat
geslagen. Met de herstelwerkzaamheden
is een begin gemaakt. Verkennningen
in Zeeuws Vlaanderen hebben
uitgewezen, dat de toestand daar min
der gevaarlijk is, dan aanvankelijk werd
aangenomen. De drempel van de zeedijk
is bij eb droog en dat verhindert de uit-
slibbing. Wanneer er echter nog een
storm komt. zou de situatie gevaarlijk
kunnen worden. Van de 3300 ha onder
gelopen land, is nu 2500 ha van het bui
tenwater afgesloten.
St. Philipsland
Tliolen
De situatie van de dijken op Tho-
len en St. Philipsland is ern
stig. De toestand heeft men nog niet tot
in details kunnen opnemen en over te
treffen voorzieningen valt op dit ogen
blik nog niets te zeggen. Hetzelfde geldt
voor Tien Gemeten.
De burgemeester van Tholen heeft
stelwerkzaamheren zal voordoen, is of
er voldoende materieel en voldoende
vakbekwaam personeel zal zijn. Wat de
basalt en de steen betreft, behoeft men,
aldus ir Maris, geen grote zoi'g te heb
ben. Een ander moeilijk punt is echter,
of aan de vraag naar rijshout kan wor
den voldaan. Er moet op worden gere
kend. dat van de voorraad verloren
is gegaan in het geïnundeerde gebied
rond de Biesbosch. Of er vertraging zal
optreden in de uitvoering van de Zui
derzeewerken is op het ogenblik nog niet
te zeggen.
Een inventarisatie van wat er aan de
men aangeraden een slaperdijk om de gebroken dijken moet gebeuren is uit
"""1 ^"^'de aard der zaak nog niet te geven. Bij
een zo grote dijklengte is het niet mo
gelijk in enkele dagen een volledig over
zicht te krijgen. Daarbij komt dan nog,
dat er onder water nog zoveel bescha
digingen zullen zitten beschadigin
gen aan wegen en kunstwerken dat
men bij benadering niet kan zeggen,
welke bedragen er met het herstel ge
moeid zullen zyn Zo valt ook niet te
zeggen, hoeveel mensen er voor de her
stelwerkzaamheden nodig zijn, al is het
niet ondenkbaar, dat er een tekort aan
vakmensen zal komen.
Alarmsysteem
was goed
Voor de vraag gesteld of het
waarschuwingssysteem deugde, zei
ir. Maris dat het waarschuwings
systeem zeker niet heeft gefaald.
Het gedecentraliseerde systeem van
Waterstaat is de beste waarborg,
dat er vlug en doeltreffend kan wor
den ingegrepen. Door deze ramp is
het vertrouwen in het systeem niet
geschokt. Het K.N.M.I. heeft deze
storm voorzien, maar kon niet be
vroeden. dat bü deze windkracht de
gevolgen zo catastrophaal zonden
worden, terwijl by hoger wind
kracht vroeger voorgekomen
deze gevolgen uitbleven. Hier is
sprake geweest van een noodlottige
samenloop van omstandigheden, ter
wijl bovendien het gehele nood-
gebied orkaanfront was geworden
en de volledige waterkracht tegen
onze duinen en dijken werd opge
stuwd. De waarschuwingen werden
normaal gegeven en de dijkwach-
ten waren op hun post. Maar de
bebouwde kom te doen aanleggen. Dit
werk is thans in uitvoering.
Schouwen-Diiiveland
De verkenningen op Schouwen
hebben nog geen details opgeleverd,
maar zeker is. dat hier het moeilijkste
werk zal beginnen. In de rangorde van
moeilijkheid staat Schouwen bovenaan.
Niet slechts van Zeeland, maar van alle
problemen, waarvoor de rijkswaterstaat
zich bij het herstel van de dijken ziet
geplaatst. Nu ook Zonnera
ondergelopen, is negentiende van het
eiland geïnundeerd. De bevolking zal
wel met een langdurige evacuatie re
kening moeten houden; haar terugkeer
is afhankelijk van het tempo, waarin de
dijken gedicht zullen worden, maar het
is wel zeker, dat daarmede vele maan
den gemoeid zullen zijn.
Zuidhollandse eilanden
en Zuid-Holland
In de Hoeksewaard en in dc
A 1 b 1 a s s er w a a r d zijn grote gedeel
ten droog gebleven en de voorzienin
gen zijn er nu op gericht, deze droo<_
te houden. Hetzelfde geldt ook voor het
kleine gebied rondom Dirksland
op G o e r e e Overflakkee. Het
is als 't ware het bruggehoofd om het
eiland weer te veroveren. Goeree
een der zwaarst getroffen gebieden en
ook hier heeft men nog maar voorlo
pige verkenningen kunnen doen. Ook
deze herstellingen zullen vele maanden
in beslag nemen.
Het dichten van Schielands
Hoge Zeedijk en van de dijk van
Krimpenerwaard mag een
wonder worden genoemd. Dat men
daarin zo spoedig is geslaagd, is een
geluk geweest voor de provincie Z u
Holland. Een grote ramp is er door
voorkomen. De ringdijk om de A1-
blasserwaard heeft verscheidene
gaten gekregen. Daarvan is het gat bij
Sliedrecht gedicht, terwij! het gat
bij Papendrecht waarschijnlijk
deze week gesloten zal worden. Daarna
kan met het uitmalen worden begon
nen. Dat is van belang voor de Al-
blasserwaard, maar ook voor het
herstel van de spoorwegverbinding naar
G o r i n c h e m. ter ontlasting van het
overbelaste traject RotterdamGouda,
zolang Rotterdam—*3reda nog onbruik
baar is. De herstelwerken op IJ s s e 1-
monde zijn begonnen, het gat in de
dijk op Rozenburg was dicht, maar
overhaalgolven door voorbijvarende
schepen, veroorzaakt, hebben weer.
gat in de dijk geslagen. Met het grote
gat in de Puttense Dijk bij Ou
denhoorn is een begin gemaakt.
Het is een groot werk. waarvoor zwaar
materiaal wordt gebruikt. Ook in de
Hoeksche Waard zal men
zware materiaal inzetten voor de grote
werken bij Numansdorp, 's-Gra-
n d e e 1 en in de Eendrachts-
Polder. De beschadigingen aan
duinen zijn zeer aanzienlijk, maar een
gedetailleerd overzicht heeft men er
nog niet over. Aan het herstel
Eendrachts polder op Texel is men
begonnen.
Zuiderzeegebied
De beschadigngen aan de Zuider
zeewerken zijn van plaatselijke
aard. Men heeft de indruk, dat de ba
salt en de gebetonneerde bloksteen zich
beter heeft gehouden, dan de normaal
gezette steen. De gereed gekomen dijk
vakken van de Zuidelijke polder
hebben vrijwel geen schade geleden. Aan
de niet afgewerkte dekstukken en aan
de asfaltkraagstukken werd schade toe
gebracht.
Is er materiaal
genoeg?
De grote vraag, welke zich bij de her-
OVERZICHT V.D. RAMP IN NEDERL. EN BELOIE
bevolking is aan deze waarschu
wingen voor opdringend hoog wa
ter gewend zij leeft op de ge
tijden en het is dan ook niet
onverklaarbaar, dat zy werd ver
rast. Er is. aldus ir. Maris, geen re
den om aan de waarde van het
alarmsysteem te twijfelen. Ir. Ma-
ris gaf verder als zijn opvattign te
kennen, dat er van zuinigheid te
grote zuinigheid in het onder
houd der dijken bepaald geen spra
ke is.
Moeten de zeegaten
Morden afgedamd?
Moeten nu de zeegaten worden afge
damd?
Het is de vraag die onwillekeurig bo
ven komt. Ir. Maris gaf het volgende
antwoord: er zijn voor de afdamming
twee factoren in 't spel: 1. het verkor
ten van de kustlijn: 2. het vormen bin
nen deze dijken van een zoetwater
reservoir ten behoeve van de landbouw.
Maar wat men nu wil, dat is bepaald
niet kinderachtig. Het betekent dat ge
lijktijdig de afdamming moet geschie
den van de Oosterschelde, Grevelingen
en Haringvliet, zeemonden met een
diepte van 30 a 40 meter. Gelijktijdig is
noodzakelijk, omdat anders ongewenste
stromingen ontstaan. Het achterliggen- i
de gebied is daarbij zeer groot en de j
problemen, waarvoor men komt te
staan, zijn omvattender dan welke in
het verleden. De wenselijkheid van na
dere bestudering is door deze ramp on
getwijfeld meer naar voren gekomen.
Maar, zo zeide ir. Maris, waarom gaat
het? Het gaat in de eerste plaats om
de waterkeringen. Wij, waterstaatmen
sen, moeten er voor zorgen, dat men in
Nederland met droge voeten kan leven
en werken. Dat is primair. Dat moet
het blijven.
Nederland is niet van de kaart,
zo besloot de directeur-generaal.
Dat is een vermoeden in het buiten
land, althans met betrekking tot ons
productie-apparaat. Ons industrieel
vermogen is onbeschadigd geble
ven en wanneer wy het over onbe
schadigd hebben welnu de ener
gie van de mannen aan de water
staat is ongebroken. Een der ge
ïnundeerde gebieden opgeven? Zy
hebben maar één antwoord: Nóóit!
In Ziceden is men, direct nadat het bericht van de ramp in Nederland bekend
werd, begonnen met een inzameling van kleding, dekens en andere goederen,
waarnaar men meende, dat de behoefte het eerst zon uitgan. Dit is het eerste
vliegtuig, dat met goederen, voedsel en medicijnen uit Zweden vertrok. Het
is een DC S van de Zweedse luchtmacht, die werd bestuurd door een Zweedse
piloot, die thans in dienst is bij de K.L.M., de heer Per Lindström. De kisten
van het Rode Kruis bevatten rubberboten van de Ziveedse luchtstrijdkrachten
voor de getroffen gebieden.
Van^fverschillende kanten wordt de
aandacht dringend gevestigd op de
noodzakelijkheid om de zeegaten van
Zeeland af te sluiten, om ons land te
beveiligen legen rampen, zoals ons deze
nu is overkomen. Reeds vóór de ramp
heeft de minister opdracht gegeven om
de mogelijkheden te bestuderen van de
afsluiting ran de zeegaten ran Zeeland.
Een afsluiting van de Haringvliet is
reeds in de aan de gang zijnde studie
betrokken. Dit blijkt uit de memorie van
antwoord. De afsluiting van de zeega-
is ook daarom een noodzakelijkheid
omdat de zee aldaar veel gevaarlijker is.
dan in het Noorden van ons land, dat
altijd nog beschermd wordt door de
eilanden. Het verschil in getij in het
Zuiden is veel groter dan in het Noor
den. Door deze grote verschillen in eb
en vloed is Zeeland zo bijzonder zicaar
getroffen. Een afsluiting van de zeega
ten is dus dringend gewenst. Zoals ir.
Van Veen, van de Rijkswaterstaat, op
merkte „alles moet dicht". Om een her
haling van een dergelijke ramp te voor
komen zal Zeeland dus een gesloten
kustlijn moeten verkrijgen. Deze afslui
ting brengt echter verregaande conse
quenties met zich, zodat zeer uitvoerige
studies nodig zijn. Zo is men in Delft
reeds verscheidene jaren bezig met stu
dies over de afsluiting. Vast staat, dat
wil men een dergelijke ramp voorkomen,
dan moet de gehele kust, behalve de
Nieuwe Waterweg en de Wester Schel
de afsluiten.
Nieuwe breuk zou isolement van
Hellevoetsluis betekenen
Onder de felle stralenbundels van c
zoeklichten van het Britse leger en het
Nederlandse Roode Kruis en onder ha
gel- en sneeuwbuien, die worden afge
wisseld met striemende slagregens, wordt
thans met man en macht aan de ver
heviging van de ruim zeven kilometer
lange zandzakkendijk langs het Voornse
kanaal gewerkt. Ruim 300 militairen van
Evacuatie werkt op volle toeren
Als je 77 bent geworden heb je het gevoel, dat er iets
kapot gaat als je vertrekt
(Van onze speciale verslaggever)
ZEVEN-EN-ZEVENTIG JAAR heeft Jannes de Jonge, die zijn
vrienden niet anders dan als „de kleine" kennen, onder de
rook van Zierikzee in de polder gewoond. Hij is er geboren,
heeft er zijn eerste klompen gekregen, ging er naar school al
duurde dat niet al te lang en werkte er een mensenleeftijd lang
op het land. Hij groeide er op en hij werd er weer krom. En nu hij
er bezig was zijn oude dag te slijten en dagelijks zijn grijze haren
nog vrolijk onder de pet uit liet hangen tijdens de wandeling, is hij
plotseling verdreven. Verdreven door het water, dat in een angstige,
donkere nacht over het land is komen aanstormen alsof er geen
dijk meer bestond. Dat heeft hem de schrik in de oude benen doen
slaan en is er de directe aanleiding van geweest dat hij nu met
vele anderen uit zijn omgeving, met Jane van der Sleek, waar hij
nog mee naar de kerk liep vroeger, maar die nu gedragen moet
worden, met de oude zuster uit het R.K. ziekenhuis in Zierikzee en
met „dove Pieter", die altijd zoveel grapjes naar je schreeuwde,
maar nu stilletjes in zijn hoekje zit in de donkere buik van een
grote Rijnaak op weg is naar Rotterdam.
Eerst wilde Jannes niet, want als je
ergens zeven en zeventig jaar bent ge
worden. dan ben je met het land ver
groeid. Dan heb je het gevoel dat er iets
kapot gaat wanneer je vertrekt, ook
al is het dan door het water zo ge
vaarlijk geworden op het eiland. Maar
lenslotte hebben de ernstige waarschu
wingen van burgemeester en school
meester hem er van overtuigd, dat het
menens was en dat het heus beter was
te verdwijnen. En toen men Jannes
nog wat van de verschrikkingen van
de rest van het eiland en van andere
plaatsen had verteld, toen men hem had
gezegd dat er nog mensen in bomen
en op daken zaten, is hij gegaan. Met
in zijn hart het vaste voornemen terug
te gaan zo gauw dat weer kan
Nu maakt Jannes dus deel uit van een
groep van ongeveer honderd passa
giers van de rijnaak „Bastina Adriana"
uit Sliedrecht. die na uren moeizaam
inladen tenslotte de haven van Zierik
zee heeft verlaten en koers Rotterdam
vaart. Het laatste wat hij en zijn mede
passagiers voor het grootste deel
ouden van dagen van Zierikzee heb
ben gezien toen zij met autobussen naar
de walkant aan de nieuwe haven wer
den gebracht, waren de verwoestingen
in het stadje, de verzakte straatjes,
de hardwerkende mannen en vrouwen,
die de eerste gaten in hun huisjes en
straten dichten en al die soldaten op
de havenkant, die met grote platte
schuiten werden binnengebracht en
ijlings de polders in verdwenen. Of
liever gezegdwat vroegerde polders
waren.
Goede verzorging
Als Jannes nu, rustig in Rotterdam
een beetje op zijn verhaal komend, nog
aan de tocht met die Rijnaak terug
denkt, kan hij er niet anders dan met
lof voor de verzorging aan terug den
ken. Hij herinnert zich hoe hij langs
men, die zy niet vast konden houden
en weer lieten glippen dat niemand
op een bepaald moment meer iets met
zekerheid wist. Maar dokter De Broe-
kert wist één ding wel zeker: vandaag
nog zou hij met de oudjes naar Rotter
dam vertrekken.
En dus nam hy met zyn assistenten
van het Rotterdamse Rode Kruis maat
regelen om alles zelf te regelen. Hij
organiseerde het vertrek en hij was de
man, die als een doortastende kapitein
tenslotte opdracht kon geven Zierikzee
te verlaten en naar Rotterdam te va
ren. Dat weet Jannes allemaal niet en
dat weet niemand van de passagiers.
Maar dat hoeft ook niet. Zij zijn gehol
pen door zeer hulpvaardige mensen, zï
hebben lekker warm gezeten, zij heb
ben brood gehad en melk, warme soep
en wat er verder nog meer aan boord
was. Dat die soep in een klein panne
tje en een grote emmer, beetje voor
beetje, op een klein fornuis, dat snel
in het ruim was gezet, is gekookt, heb
ben de meesten ook niet gezien. Maar in
elk geval hebben zij van de soep ge
smuld en hebben zij, in het schip al,
iets van de narigheid kunnen vergeten.
Handen uit de mouw
Wij, die ook aan boord van de „Bas
tina Adriana" waren, wisten het wel,
Zo goed als wij wisten dat ons schip
een van de vele was. die op dit moment
met evacué's van Schouwen Duiveland
naar het droge deel van ons land voe
ren. Politieboten, vissersschepen, olie
tankers, sleepboten, jachten, de „Prince
Charles", het vlaggeschip van de com
mandant van het Engelse Royal Navy
Rhine Squadron, dat ijlings uit Krefeld
te hulp is gesneld, Hr. Ms, „Schouwen"'
ja alles wat de haven van Zierikzee
kon bereiken, was immers te hulp ge
sneld. In deze buurt is men eigenlijk
geen verslaggever meer. Hier kan men
zijn rol van toeschouwer niet volhou
den, maar hier is men domweg een
mens met twee.handen, die kunnen wor
den uitgestoken om anderen te redden.
Vandaar ook dat U, wanneer U ons tij
dens onze trip naar Zierikzee had kun-
zien, ons niet met blocnote en pa
pier, maar meer met bundels kleding,
dekens en aan boord van het schip
met bekers soep en warme melk had
kunnen zien stappen. Maar eenmaal te
ruggekeerd achter de vertrouwde
een laddertje, met steun van vele hulp
vaardige handen, in de grote holle
ruimte is afgedaald ,hoe hij daar op een
dikke strolaag kwam te zitten en lek
kere warme dekens kreeg om zijn benen
in te stoppen. Wat hij niet weet is dat
het aan het doortastend optreden van
dokter De Broekert uit Gouda te dan
ken is dat het allemaal zo vlot verlo
pen is. Hij weet niet dat er op een be
paald moment door de zenuwen zoveel
orders en tegenorders kwamen, dat er
zoveel mensen de touwtjes in handen na-
schrijfmachine. is het toch wel heel
prettig weer verslaggever te zijn.
Bewondering
Omdat het daardoor namelyk mo
gelijk is in het openbaar te getui
gen van de grote bewondering, die
men voor mede-mensen kan krijgen.
Bewondering voor de moed, waar
mee Jannes en zijn mede-vluchte
lingen hun lot dragen, bewondering
ook voor de jonge moeder met haar
kindje van zes dagen en voor het
kleine meisje, dat van een vlot
sprong om vader, moeder en zus
jes te redden en gelukkig met hen
kon worden gered en nu gelyk
evacueert. Bewondering ook voor
artsen en semi-artsen, Rode Kruis-
helpers en alle anderen, die bij geen
enkele organisatie horen, maar er
op uit zijn getrokken om te helpen.
Daarmee het bewijs leverend dat liet
volk wel degelyk een eenheid kan
vormen en alle onbelangrijke beu
zelarijen op zij kan schuiven. Als
liet er maar om gaat dat hadden
wy in de oorlog gezien een ge
meenscha ppelyke vijand te ver
slaan. Die vyand heet vandaag
„water" en zijn bondgenoten zijn
wind en ellende.
het regiment Betuwe uit Laren, een con
tingent Mariniers, grondarbeiders uit
Werkendam, studenten, kantoormensen
en talrijke anderen in de meest uiteenlo
pende en vooral tegen de regen bescher
mende kleding gestoken hulpkrachten
trachten onder de kundige leiding van
Rijkswaterstaat binnen de kortst moge
lijke tijd de Maandag in allerijl gebouw
de barricade op te hogen en te verstevi
gen om het wassende water, dat het nog
droog zijnde Voorne geheel dreigt te
overspoelen, een halt toe te roepen. Of
men daarin zal slagen? „Slechts het wa
ter en de wind hebben dat voor het be
palen", zei een met modder overdekte
grondwerker ons somber.
Mocht de hulpdyk langs het Voornse
kanaal niet behouden kunnen worden,
dan is het leed niet meer te overzien.
Dan komt geheel Voorne blank te staan,
hetgeen inhoudt dat Hellevoetsluis, naar
welke plaats de evacué's van Goeree en
Overflakkee worden overgebracht, van
alle verbindingen met het achterland is
afgesloten Uit voorzorg heeft men de
van Goeree en Overflakkee afkomstige
vluchtelingen, die in Brielle, Oost-Voorne
en Rockanje waren ondergebracht, in de
loop van Donderdag verder getranspor
teerd.
Eerste oplaag van
„De Ramp" 50.000
exemplaren
Vijftigduizend exemplaren zal de eer
ste oplaag zijn van het boek „De Ramp"
dat ten bate van-het nationaal rampen
fonds binnenkort verschijnt. Het boek
zal 96 pagina's, met weinig tekst, en c.a.
100 foto's bevatten. De bandomslag zal
bestaan uit een grote foto. Deze om
slag zal worden geplasticeerd door een
fabriek te Rotterdam, die nu nog on
der water staat. Voorts zal een in zes
kleurendruk uitgevoerde kaart in het
boek worden opgenomen, waarop alle
officiële gegevens over de ramp worden
weergegeven.
Schier onafgebroken zwoegen allen, die medewerken aan de hulpverlening
in de watersnoodgebieden. Men gunt zich ternauwernood enige, rust of tijd
voor eten. Slechts af en toe een hapje en dan werkt men weer voort. Terwijl
z\jn makker zich heeft ontfermd over een jeugdige evacué, neemt deze soldaat
snel enig voedsel tot zich.