Fijnaart denkt in het sombere heden
aan de toekomst
Koningin hielp bij uitreiking van
voedsel aan evacueeslMiiitairen uit het
Verzekering dekt
ook nu de schade
1400 man werken op de dijken
HET HERSTEL VAN DE DIJKEN
Kerels uit één stuk!
DE PRINS PER HELICOPTERE
IN NOODGEBED
Ongeveer 50.000
geëvacueerden
Gen. Ridgway voerde besprekingen
rampgebied krijgen
vier dagen verlof
HET OVERSTROOMDE GEBIED
VRIJDAG G FEBRUARI 1953
1ren van de grootste zorgen van de
volksbygiëtiische dienst biedt de op
ruiming van de honderden kadavers.
Er is sterke mankracht voor nodig
om het kadaver van dit verdronken
varken te bergen.
Omtrent de verzekering van scha
de aan opstallen en inboedels door
overstroming tengevolge van
dijkdoorbraak vernemen wij, dat
verschillende grote maatschap
pijen in haar „uitgebreide geva-
ren"-polissen (zowel voor inboe
dels als voor opstallen) alle gevol
gen van storm, waaronder ook
schade door dijkdoorbraak en
overstroming, ten volle voor haar
rekening nemen. Deze „uitgebrei
de gevaren"-polissen zijn ook in
de streken die thans door de ramp
zijn getroffen, in grote getale zon
der enige beperking afgegeven.
Op vele plaatsen
aan de slag
Met betrekking tot het herstel van
gaten en breuken in dijken kan in kor
te vorm het volgende worden bericht.
De Eedijk bij Putten is doorgebroken.
Groot gat. Water wordt gekeerd door
dijken Vooroe Kanaal, die men bezig
is te versterken, De nieuwe Bieschbos-
polder op het eiland van Dordrecht is
weer droog. Gaten Zuidelijk deel van
dit eiland worden nu gedicht. Op IJsel-
monde bij het dichten gaten grote moei
lijkheden. Drie aannemers zullen met
groot materiaal de Hoekse Waard te-
Hulde voor Kon. Marine
TN HEENVLIET stond gisteravond,
terwijl de regen tegen de ramen klet
terde, voor een brug een lange rij van
wachtende wagens. Taxi's, met Engelse
militairen bemande jeeps, verhuiswa
gens, veewagens en tractoren. Onder
deze bonte mengeling bevonden zich
ook nog enkele voertuigen, die een
laatste rit naar Abbenbroek achter de
rug hadden. Tussen een verweerde
spiegel en een door het zoute water
aangetast dressoir, stonden op een
vrachtauto rillende kalveren. „De rest
van ons vee", zegt de blozende boeren
jongen, die aan het stuur zit. Alles is
gelukkig in veiligheid, te danken aan
het prachtige werk van die 20 marine
mannen uit Den Briel. Als zij niet on
afgebroken in ds weer waren geweest,
vaak tot ver over hun knieën door het
water wadend, om ons met de redding
van het vee te helpen, hadden we het
nooit voor elkaar gekregen alle 700
stuks vee uit Abbenbroek en omgeving
op het droge te brengen. „Allen kerels
Uit één stuk", zegt hij enthousiast-
Het is voor de zoveelste maal in de
afgelopen dagen, dat we de naam var
de Koninklijke Marine met veel res
pect horen uitspreken, De Jantjes kun
nen dan ook terecht trots zijn op hun
(Van onze speciale verslaggever.)
D" IS kenmerkend voor de vastberaden nuchterheid, waarmede de burge
meester van het zwaarst door de stormramp getroffen plaatsje in de
Noordwesthoek van Noord-Brabant Fijnaart de heer Ter Haar en zijn
energieke vrouw en de commandant van de er werkzame militaire groepen
de schier bovenmenselijke taak, waarvoor zij zich gesteld zien, aanpakken:
geen sensatie, zeggen zij ons, geen overdreven berichten van onheilspellende
aantallen doden.
Zij hebben gelijk. Het is al erg genoeg, wat men hier te lijden heeft gehad.
Somber is de dreiging van uitbreiding van de ramp als de wind weer mocht
aanwakkeren. Van de twaalf polders zijn er hier tien geïnundeerd, twee
werden er bedreigd. Want de dijken die deze polders omgeven, tonen talrijke
zwakke plekken. Het aanklotsende water heeft de altijd droogstaande dijken
doordrenkt. Er moet niet veel meer gebeuren, want dan loopt ook het laatste
restje grond in deze hoek van ons land onder.
Gesprek met moedig
burgemeestersgezin
MEGENHONDERD woningen telt het
11 nijvere Fijnaart. Driehonderd zijn
ervan verwoest, of althans onbewoon
baar. Van de 5100 inwoners der ge
meente zijn er nog honderd over. De
rest is geëvacueerd. Behalve de 42 do
den, die Dinsdagavond geteld waren
22 zijn er geïdentificeerd de zestig
inwoners, die nog vermist worden en
van wie voor 99% mag worden aange
nomen, dat zij verdronken zijn. Ook
zijn vermoedelijk enkele redders omge
komen.
Stallen vol met vee zijn verloren ge
gaan. Zal nu ook het laatste toevluchts
oord in dit uitgestrekte gebied nog door
de golven verzwolgen worden? En moet
men de kwade kans lopen, dat nieuwe
slachtoffers zullen vallen?
Veertienhonderd man hebben in de af
gelopen dagen aan de dijken gewerkt.
Thans spannen dag en nacht negenhon
derd onvermoeibare arbeiders alle
krachten in om de grootste gaten \an
de dijken, waardoor het water de pol
ders is binnengestroomd, enigszins te
dichten en de binnendijken, die de twee
drooggebleven polders omgeven op de
zwakke plaatsen te versterken. Er zijn
ijzeren damwanden aangevraagd en zij
zullen komen. Met zakken zand is de
zaak niet meer te redden. Maar zullen
de ijzeren damwanden weerstand bieden
aan de tomeloze kracht van het water
bij harde wind of aan het verraderlij
ke wegknagen van bet dijklichaam, als
het kalm weer is? Men hoopt het. doch
vreest het ergste. De toestand is nog
altijd kritiek, zegt burgemeester Ter
Haar.
Hij geeft ons een uiteenzetting van
de situatie en somt de vele dijkdoorbra
ken op, die in enkele ogenblikken tïjds
het vruchtbare land in een troosteloze
binnenzee herschiepen en dood en ver
derf zaaiden. Er zijn er vele geweest.
Zo is de buitendijk langs het Volkerak
op drie plaatsen bezweken. Een binnen
dijk begaf het op vijf plaatsen. In de
Kwartiersdijk ontstond bij de Mark
een breuk van veertig meter breed.
Verkeer met de omliggende plaatsen
is niet meer mogelijk. Het spant bij Bar-
laqué. Bij storm wordt de situatie zor-
gelijk.
De bouwdienst van de Genie, een
commandotroep uit Roosendaal, kariet-
ten van de K.M.A., Limburgse jagers,
lijf gaan. Het grote gat bij Papendrecht
in dijk Alblasserwaard. waar 9000 ha
onder water staat, is gedicht na twee
dagen en nachten ingespannen werk.
Het herstel van de waterkering van
Schouwen en Duiveland zal wel het
moeilijkste werk zijn. Terugkeer der
bevolking voor het volgende win i ersei
zoen is niet mogelijk. De acht gaten in
de Westdijk van het Land van Heus-
den en Altena zijn vrijwel alle gedicht.
Ten Noorden van Hank is een voor
lopige waterkering tot stand gebracht.
Ten Noorden van Nieuwendijk nog een
gat van 70 meter breed en 4 meter diep.
Ten Westen van Willemstad nog tien
dijkbreuken. Tholen en St. Philipsland
zijn er erg aan toe. Om het dorp Tho
len moet eerst een slaperdijk worden
gemaakt. Van de 3300 ha die in Zeeuws
Vlaanderen zijn overstroomd, is reeds
2500 ha van het buitenwater afgesloten.
Herstelwerk Noord- en Zuid-Beveland
zal gemakkelijker verlopen dan eerst
werd gedacht Al zal het werk onge
twijfeld lang duren. Op Texel is een be
gin gemaakt met het herstel van de
dijk van de ondergelopen Eendrachts-
pólder.
HELPT OOK HET DIER
Naast de vele rampzalige mensen, die
getroffen zijn door de watersnood, zijn
er ook velé huisdieren, die dakloos
rondzwerven en hulp behoeven.
Hoewel het „Nationale Park" te Ame-
rongen nog niet tot stand is gekomen,
wil de stichting „Amivedi" te 's Gra-
venhage trachten de thans noodlijdende
dieren zoveel mogelijk te helpen. Zij
roept daarvoor de medewerking in van
hen, die begrijpen, dat ook de dieren
moeten worden geholpen.
De stichting heeft de beschikking
gekregen over een pa^r schuren in
Ameronger. en is bezi" te trachten de
nodige hokken in bruikleen te krijger
of te huren
Zij. die bereid zijn de stichting te
nelpen met hokken, manden, voedsel
enz. en eventueel met het transport,
wordt verzocht dit per omgaande op te
willen geven aan: Stichting Amivedi
^nt. Diivckstraat 6, Den Haag. Te)
58137 Men wordt verzocht voorlopig
,iog geen artikelen op te sturen.
een stoottroep uit Den Bosch en studen
ten van enige universiteiten hebben be
wonderenswaardige prestaties geleverd
en nog steeds doen honderden hun
uiterste best om erger te voorkomen.
Twee mannen, die per auto uit Fries
land waren gekomen om te helpen, heb
ben met gebruikmaking van een boot
op eigen houtje dicht bij de doorbraak
bij Willemstad vee gered. Toen zij in
een schuur het angstig gehinnik van
paarden hoorden, ontkleedden zij zich,
sneden de dieren los en brachten ze in
veiligheid.
Nog steeds worden koeien gered,
doch er zijn er zeer veel verdronken.
Een destructiebedrijf zoekt de cadavers
op.
der dijken sloeg een gat van
tachtig meter breed. Woensdagmorgen
sloeg nog een motorgemaal weg.
Gelukkig is uit verschillende delen
van het land een stroom van bootjes
gearriveerd. Zelfs kwam een motorclub
uit Hilversum hulp bieden.
In sobere bewoordingen hebben de
burgemeester, voor wie ieder de groot
ste lof heeft en zijn kordate vrouw, die
Ook ministers op bezoek
Z.K.H. Prins Bernhard steeg gister
morgen van Soesterberg op voor een
bezoek aan de geteisterde gebieden. Na
dat hij op het vliegveld Haamstede
(Schouwen) was geland, stapte hij over
in een helicootere. Met dit toestel heeft
de Prins gedurende de gehele dag ver
scheidene zwaar getroffen gemeenten
bezocht, vnl. op Schouwen en Duive
land, Noord-Beverland en Zuid-Beve-
land. Hij sloeg op vele plaatsen de
evacuatie der bevolking gade. De Prins
prees in het bijzonder de moedige hou
ding van de burgemeesters der getrof-
niet van zijn zijde geweken is haar fen plaatsen, met wie hij zich uitvoerig
kinderen zijn in Amsterdam in vei
ligheid ons het relaas van de ramp
verteld. Triest ziet de enorme water
vlakte eruit, waarin mensen de dood
vonden, veel vee verloren ging en tal
rijke huizen met de inboedels zijn ver
nield. Maar er wordt al weer gedacht
aan de toekomst. Het werk aan cnire
dijkdoorbraken is reeds aanbesteed en
de arbeiders van de aannemers zijn op
hun post
INFORMATIES GEEVACUEERDEN
UITSLUITEND BIJ RODE KRUIS
Informaties over geëvacueerden moe
ten uitsluitend worden ingewonnen bij
het Nederlandse Rode Kruis, Prinsesse-
gracht 27, 's Gravenhage.
heeft onderhouden over de toestand
der plaatsen en de te nemen maatrege
len. Ook over het werk der binnen- en
buitenlandse militairen was de prins
vol lof. Te ongeveer half vijf keerde de
Prins per vliegtuig terug op het vlieg
veld Ypenburg. Daarna voerde hij be
sprekingen met het bestuur van het
Nat. Rampenfonds. HM de Koningin be
zocht diverse opvangcentra voor eva-
cué's. Men zie daarover elders in dit
nummer.
De Commissaris van de Koningin in
Zuid-Holland, mr Kesper, bezocht gis
teren het Oostelijk deel va'n het eiland
Goeree-Overflakkee. Gedep. Staten van
Zuid-Holland vergaderen dagelijks. Mi
nister De Bruin en de staatssecretaris
van Econ. Zaken zullen vandaag een
bezoek brengen aan het geteisterde ge-
De autoriteiten staan dikwijls voor de grootste moeilijkheden, als de mensen
uit de gevaarlijke zones weigeren te evacueren. Een boer uit Zierikzee wordt
door helpers en buren gewezen op het noodzakelijk ktvaad van de evacuatie.
bied. De ministers Van Thiel en Zijl
stra hadden gisteren te Tilburg een be
spreking met het bestuur van het pro
vinciaal opbouworgaan Noord-Brabant.
Ook bezochten zij het evacuatie-oord te
Breda en Noordwest Brabant.
Generaal Ridgway bracht gisteren in
zijn kwaliteit van commandant van de
Amerikaanse troepen in Europa een
bezoek aan ons land o.a. om te informe
ren naar de verdere mogelijkheden der
hulpverlening. Zoals men weet zijn
naast de Nederlandse militairen Ameri
kaanse. Franse. Belgische en Engelse
troepen bij het hulp- en herstelwerk
ingeschakeld.
Niet al te ver vanhuis'
Hoewel op dit ogenblik nog geen cij
fers beschikbaar zijn van het aantal
volledig geëvacueerden en de versprei
ding over het land, kan gezegd worden
dat naar schatting dit aantal de 50.000
niet zal overschrijden. Men moet by de
evacuatie onderscheid maken tussen de
evacuatie in de omgeving cn die op
verre afstand.
In het algemeen worden de geëvacu
eerden uit Noord-Brabant, de Zeeuwse
eilanden (met uitzondering van Schou-
wen-Duiveland) en de Zuidhollandce
eilanden met uitzondering van Goe
ree of Overflakkee zoveel mogelijk
in de naaste of niet al te ver verwij
derde omgeving ondergebracht.
Zo zijn er in Noord-Brabant naar
schatting al 18.000 geëvacueerden on
dergebracht. Zij zijn over vele plaatsen
verspreid en niet altijd in grotere con
centraties ondergebracht. Het is uiter
aard niet mogelijk daarover reeds
thans een volledig overzicht te geven.
De evacuatie van de twee grote nood-
gebieden, Goeree en Overflakkee,
Schouwen en Duiveland. betreft, gro
tendeels een georganiseerde afvoer op
langere afstand.
Voor zover de geëvacueerden uit
Schouwen-Duiveland niet naar Noord-
Brabant zijn afgevoerd, waar zich reeds
een klein aantal bevindt, gaan zij via
Dordrecht naar Utrecht, waar 25.000
bedden beschikbaar zijn en van waar
uit zij over verschillende plaatsen in de
provincie worden verspreid.
De geëvacueerden uit Goeree en
Overflakkee gaan zoveel mogelijk via
centra in Delft en Schiedam verder
naar het Noorden. Uit dit alles blijkt,
dat er naar wordt gestreefd de getrof
fenen zoveel mogelijk niet te ver
van h u is onder te brengen.
Alleen met betrekking tot de bier
voor genoemde zwaar getroffen eilan
den is er een grotere georganiseerde
afvoer.
Aan de geëvacueerden, die onderdak
hebben gekregen wordt verzocht, per
briefkaart aan hun naaste familieleden
te berichten, op welk adres zij zijn on
dergebracht.
DE INTENSE BELANGSTELLING in binnen- en buitenland voor het lot van
de slachtoffers der nationale ramp, ts de velen, die nog in nood verkeren en
degenen die hun de helpende hand reiken tot een grote morele steun. HM. de
Koningin bracht gistermiddag een bezoek aan de veilinghallen te Utrecht, het
Zeister Slot en het evacuatiecentrum te Amersfoort, waar honderden evacuees
waren ondergebracht. In Utrecht arriveerden juist enkele bussen met ontheem
den. De Koningin ging de bussen in en hielp mee bij het uitdelen van sinaas
appelen en brood. Gisteren was bet generaal Ridgway, opperbevelhebber van
de NAVO-strijdkrachten, die vanuit het vliegtuig, waarmee bij van Parijs op
weg naar ons land, het rampgebied in ogenschouw heeft genomen. De dag
tevoren bracht de minister van Verkeer en Waterstaat, mr Algera, een
langdurig bezoek aan Zeeland. De beide autoriteiten werden ten diepste
bewogen door hetgeen zij zagen.
Walcheren-1945 bood
een minder ernstig beeld
r* ENER AAL Ridgway gunde zich
geen ogenblik oponthoud, nadat hij
j) Schiphol uit het vliegtuig was ge
stapt. Hij vertrok onmiddellijk naar
Den Haag, om besprekingen met Ne
derlandse autoriteiten te voeren, over
het aandeel dat de in Europa gele
gerde troepen voor hun rekening zou
den kunnen nemen. Tegen vier uur
verliet de generaal ons land weer.
Minister Algera reisde met de „Jan
Blanker" naar Zeeland. Toen de „Jan
Blanker" Schouwen en Duiveland pas
seerde, was de strijd om het behoud
van mensenlevens op dit eiland in
volle gang. Een internationale strijd
macht, uitgerust met vliegtuigen, sche
pen van allerlei aard en afmeting,
voerde een heroïsche strijd; de groot
ste die ooit in Nederland in vredestijd
werd gestreden.
Het beeld, dat Schouwen en Duive
land bod, was triest. Toen het gezel
schap de haven van Zierikzee uitvoer,
werd de bevolking opgeroepen zich
naar een dijkgedeelte te begeven,
waar het water wederom een over
winning dreigde te behalen. Zoals be
kend zijn gisteren wederom enkele
dijken bezweken.
Niet evacueren
[YE schade in Zierikzee beperkt zich
tot de straten direct achter de ha-
en. De ravage is hier echter enorm.
Om het stadhuis te bereiken, moest
minister Algera door een gapende ope
ning, die eens een spiegelruit had be
vat, in een café klimmen, van waaruit
i een kelder in een straat werd ge
klommen, waarvan het plaveisel ge
heel was weggespoeld. Alle straten,
die de verbinding vormen tussen de
haven en de daarachter gelegen delen
van het stadje zijn veianderd in mod
derpoelen. waaruit gas- cn waterbui
zen omhoog steken. Overal ligt be
smeurd meubilair. Ondanks het ont
redderde beeld, dat het stadje nu biedt
toont de bevolking weinig bereidheid
tot evacueren. De ervaringen van ne
gen jaar geleden zijn nog niet verge
ten.
Vier maal Walcheren.
QEVRAAGD naar de omvang van de
te ondernemen herstelwerkzaamhe
den in verhouding tot de drooglegging
van Walcheren na de oorlog, zeide ir
Maris, de directeur-generaal van de
Rijkswaterstaat, die de minister op
zijn tocht vergezelde, dat naar schat
ting de taak van thans wel vier keer
zo groot kan worden geacht. Spoedige
hulp is een eerste vereiste, opdat de
gaten die in de dijken zyn geslagen,
niet door het getij zullen worden ver
groot, zoals op Walcheren destyds is
gebeurd.
Zodra het mogelijk is
De chef marine staf, de chef generale
staf en de chef luchtmacht maken het
volgende bekend:
Zowel de marineleiding als de leger
en luchtmachtleiding zijn zich volkomen
bewust van de grote ongerustheid, wel
ke op het ogenblik bij de militairen, af
komstig uit de geteisterde gebieden, be
staat ten aanzien van het lot, dat hun
familieleden heeft getroffen.
De genoemde autoriteiten zouden
niets liever doen, dan deze militairen
met verlof zenden. Maar het zal ieder
een duidelijk zijn, dat het op DIT ogen
blik. alleen al in verband met in gang
zijnde hulpverleningsacties, zeer onge
wenst zou zijn militairen met verlof
naar hun in het noodgebied gelegen
woonplaats te doen gaan.
Daarom, hoezeer de militaire autori
teiten zich ook bewust zijn van de
zwaarte van de door hen te treffen
maatregel, achten zij het NIET verant
woord. THANS aan militair personeel
verlof te verlenen.
Zodra echter de toestand is gestabili
seerd en er tekening is gekomen in de
evacuatie en de registratie, zal aan al
het militair personeel in werkelijke
dienst bij zee-, land- en luchtmacht,
afkomstig uit de door de nationale
ramp getroffen gebieden een buiten
gewoon verlof met familiebezoek wor
den verleend van VIER dagen.
Zo spoedig mogelijk zullen hervoor
nadere maatregelen worden vastgesteld.
