Organisatie evacuatie bleek een moeilijk probleem Overzicht van de toestand Ik heb slechts mijn twee honden kunnen redden.... STEENBERGEN.... Radio-reportages in hele wereld VRIJDAG 6 FEBRUARI 1053 TWEE DAGEN AAN BOORD VAN M S ..KONiNGSPLAAT Een tocht naar de eilanden Botters uit Noord-Holland, opereren m het Hellegat, het water ten Noor den -van Overflakkee. Aan een kabel bevestigde rubber vlotten worden ge bruikt voor het reddingswerk in ondiep water. (Van onze speciale verslaggever.) VA DRIE DAGEN Is er enige tekening in de evacuatie van de personen gekomen. die deels reikhalzend naar hulp hebben uitgezien en anderszins met gebruik als het ware van de stok achter de deur naar elders moesten worden over gebracht, Het komt namelijk nog maar al te veel voor, dat sommigen, die zich door de daling van het water wederom kunnen behuizen, op hun eiland willen blijven. Ook al is het in hun eigen belang beter, dat zij ten spoedigste worden vervoerd, opdat men althans van redderszijde niet in de onnodige onzekerheid behoeft te leven, dat er in een bepaald dorp nog mensen in nood verkeren. Bovendien is het niet redelijk verantwoord om de mensen in hun woonplaats te laten verblijven, daar er van een centrale voedsel- en drink watervoorziening geen sprake en m<»n van verlichting verstoken is. D-e winkels, die niet van het water hebben geleden, doen af cn ,oe nog zaken, want indien mogelijk, is op elke plaats wel een werkploeg achter gebleven. Veelal zijn de vrouwen en Kinderen reeds vervoerd cn zijn ae echtgenoten achtergebleven, tenzij ook dat niet verantwoord was. boeg in de richting van Den Bommel op Goeree te draaien. Deze wijziging bleek ogenschijnlijk zeer begrijpelijk, aangezien de dag tevoren het bericht was doorgekomen, dat er te Den Bommel weer een dijk was doorgebroken. Waar de vlag halfstok wappert.. CJCHOUWEN-DUIVELAND is wel het meest getroffen gebied, want niet alleen, dat vrijwel het gehele eiland is ondergelopen. Er wachten Woensdag nog steeds mensen op zolders en andere hoge punten te Oosterland en Nieuwer- kerk om per vlet gehaald te worden Per ander vaartuig zijn die plaatsen Vrijwel niet bereikbaar; liet gebruik van een „duck" maakt daarop echter een gunstige uitzondering. Het is ech ter een feit, dat deze amphibievaartui- gen te gering in aantal zijn om op die plaatsen direct hulp te bieden, waar dat inderdaad dringend nodig is. Woensdag waren Amerikaanse ducks druk bezig in Oude Tonge op Over flakkee, het plaatsje, dat zeer ernstig is getroffen. Ook Donderdagmorgen zijn er wederom marinevletten naar dit in erge mate getroffen dorp, vertrokken. Er schijnen negentig lijken aangespoeld te zijn. terwijl het aantal verdronkenen de driehonderd overschrijdt. Over deze getallen is zeer weinig zekerheid te verkrijgen, aangezien degenen, die er geweest zijn, slechts schattingen hebben kunnen maken en geen overzicht van de situatie ter plaatse hebben. Troosteloos is het te zien hoe het niets ontziende water op ontelbare plaatsen gaten in buiten- cn binnendij ken heeft geslagen alsof het in zachte koek heeft gehapt. Treurig zijn de ver halen, die de oudsten der overgebleven bewoners doen. Voor lien is deze ramp teveel. Zij zijn nu overvallen door de evacuatiebedrijvigheid van hun jongere mede-lotgenoten, waardoor zü wel enige afleiding hebben, doch er komt torh geen verandering in hun starre blik. In gedachten zien zij nochtans dc ramp dat van Zaterdag op Zondag voor bun ogen is voltrokken. Intens geroerd ver tellen zij hoe bijvoorbeeld liun buren of goede bekenden de verdrinkingsdood zijn gestorven. Anderen kunnen er maar niet over uit, dat al hun vee verloren is gegaan en dat liet werkelijk bet beste voor hen is om hun woonstede te ver laten. Allerwege hulp Uit alle delen van het land treft men mensen aan, die doordrongen van de nood naar het Zuid-Westen zijn getogen om persoonlijk hulp te bieden, dan wel door middel van hun voer- of vaartuig. Deze grote stroom heeft de werkzaam heden cp het bevrachtingscommissariaat te Rotterdam overstelpt, hetgeen tot gevolg heeft gehad, dat ook daar het globale overzicht werd verloren, mede doordat de berichten van de plaatsen, waar de meest nodige redding vereisl werd slechts te hooi en te gras binnen kwamen- Het is dat commissariaat daarom niet kwalijk te nemen, dat de organisatie veel te wensen overliet. Naar plaatsen, uit welke een nood kreet werd geslaakt, werden terstond de boten gedirigeerd, die noc een be stemming moesten hebben of anders werden de schenen met een rndio-zend- installatïe aan boord ongeroeoen om de koers ie wijzigen Helaas is het daarbi' voorgekomen dat er een ooeenhoning van schepen in de havens van de voor naamste plaatsen der eilanden plaats had. Men herinnert zich ongetwijfeld nog het radio-bericht, dat de haven van Zïerikzee op een benaald ogenblik geen vaartuigen meer kon herbergen Dal zou niet erg ziin als al die schepen ook daadwerkelijk bïi de reddine b add op kunnen worden betrokken, doch het tegendeel was h°e ongeloofwaardig ook helaas dikwijls waar. Soms hadden schippers een verloren dag. Als voorbeeld kunnen we de vaart van de „Koningsplaat" van de Rotter damse havendienst „Spido" vol ren Gedurende Maandag en Dinsdag vorlien de evacuatie met deze boot zeer vlot C/p beide dagen werden de getroffenen ran Goeree en Overflalckee vanuit Mid- delharnis overgebracht Voor de tweede dag luidde de bestemming echter aan vankelijk Zijne en Zierikzee De con signes voor Woensdag waren eenslui dend doch nabij het zwaar getroffen Willemstad, dat nu zelf weer drong is maar verder rondom door water is_ om gever: cn daardoor nog steeds g'eisn leerd, kreeg de kapitein orders om de Den Bommel JN TEGENSTELLING tot de verwach ting. dat er vandaar vele mensen zouden moeten worden vervoerd, ver namen we van de burgemeester, die gewapend met een wandelstok, met de aanwezige werkploegen overleg pleegde, dat nagenoeg alle burgers reeds waren vertrokken. Intussen klaterde er een ontzaglijke alles wegspoelende watermassa tussen twee huizenrijen door, zodanig dat van een rivier kon worden gesproken. Bij informatie bleek, dat het gat, dat Zon dag door de springtij in de dijk was geslagen slechts twee meter breed was. hetgeen natuurlijk niet verhinderde, dat de polder onder water liep en de mensen aanvankelijk naar de zolder van hun huizen werden verdreven ir, de hoop daar veilig te zijn on nog wat van hun dierbare spullen te kunnen redden. Nog is te zien hoe men snel van buis en haard is gevlucht om het vege lijf te redden, want op vele zolders heeft het huisraad een nog dusdanige stand, dat het duidelijk het stempel draagt van een overhaast vertrek. Wat nok een wonder als het water zich een weg baant via enkele huizen, daarbij de gemeente in tweeën delend. Naar wij aannemen is het alarmerende bericht van een herniouwe dijkbreuk ter plaat se de wereld ingestuurd, toen het twee meter grote gat een breedte van een dertig nieter kreeg. De Molendijk kwam onder hoge druk te staan en brokkelde reeds grotendeels af. In alleriil werden zakken met zand en aarde gestopt om het reeds gevormde gat te vullen, ten einde de maferiële schade nog niet gro ter tp laten worden. Toch heeft men niet de zekerheid, dat de noodmaatre gelen met succes zul'en worden be kroond, aangezien men steeds weer moet afwachten, welke invloed liet op komende tij er op zal uitoefenen. Voor de wei-kers werden regelmatig levensmiddelen en zakken ee'Vont. ter wijl een helicopter rondcirkelde om eventueel een geïsoleerde te vervoeren Verder op de dijk, welke godeeltelnk met balken en ander houtwerk bezaaid lag. waren enkele koeien en paarden op zoek naar iets eetbaars, terwijl af en toe een cadaver werd gesignaleerd als z'inde een stille getuige van bel gevecht tussen leven en dood. dat dno>" mens en dier on grote schaal is epvoerd en in teveel gevallen zo'n droevige af loop had. Behalve de „Konïngsolnat" was een aantal Bue=eboter vissers tevergeefs naar Den Bommel gekomen. Men kan zich mneilük indenken hoe verlammend hpt voor niets komen on de hrmapning. bet perrnneel van bet Rode Kruis, de arts. kortom on allen werkte, die zo gaarne de handen u't de mouwen wil den s'ekpn. omdat zii wisten, dat velen nog dienden te worden vervoerd, doch bet was alleen de vraag waar. Do veerboot Ooltqensnlaat-Dintelsas arriveerde even later met een compag nie F'-anse soldaten, die eveneens on- .-pvrïehterzake naar elders moe°t wor- •S"n gedirigeerd, aangezien de tiid ten slotte r-og niet gekomen was om te "<v*on de on de wal geworpen riinaak Waal" ziin' element weer Ie geven n"kti«o gat is sleebis |o dinMnn on bet ogenblik, dat er evenwicht tus sen eb en vloed is en alleen als er biiv. een grote schuit tot zinken wordt ge bracht. aangevuld met de nodige z.ak- ken grnnd wil de arh«irj en bet p-mrrp- braeht.e materiaal niet verloren zijn en zo is het op zo vele plaatsen. Midde'harnif. Terwijl ergens midden in de onder water staande polder donkere rook wolken opstegen vermoedelijk door de verbranding van cadavers, werd op nieuw oaar Middplharnis gestoomd, npi- welke plaats zich reeds vroeg in de morgen ook de Nassa'inlaat" van de Spido-havendienst, evenals vele Urker vissersboten en rijnaken, zich hadden begeven. Helaas ontbrak daar de juiste leiding, want ofschoon de „Nassauplaat" de ge hele dag aan de kade gemeerd lag. werden de evacués nabij de plaats, waar zij mei boten werden aangevoerd, in rijnaken geladen, welke voor een dergelijk transport uiteraard veel min der comfort kunnen bieden. Het gevolg was. dat de salonboot des avonds leeg is vertrokken. In Middelharnis zelf dromden mensen samen in een tot evacuatiecentrum inge richte manufacturenwinkel, in het ge meentehuis. alsmede in de Ireneschool. Militairen troffen de nodige maatrege len en regelden het verkeer, wat met het oog op de drukte in de hooggelegen, nauwe straten zeer wel nodig was- Talrijke vrachtauto's transporteerden roeiboten naar een gedeelte van de pol der om uit geïsoleerde huizen nog het één en ander te redden. Paarden en koeien stonden nabij de kade op ver voer te wachten, terwijl velen van de nog aanwezige bewoners in hun huizen een afwachtende houding aannamen. In de lager gelegen straten stond og een laagje water, waarin een rubber boot, alsmede roeiboten met buiten boordmotoren waren gestrand. Fen wagen van de destructor Over- schie vertrok met een lading cadavers. Totdat de duisternis inviel, werd er in een koortsachtig tempo gewerkt, want met de ijzige, harde Zuid-Westen wind zou het ten opzichte van drang van het water opnieuw kritiek worden. In de schemering arriveerden leden van de marine, die de polders met vletten af zochten of er zich nog ergens mensen bevonden, die van alles verstoken zijn Het water is echter op diverse plaatsen reeds weer zover gezakt, dat zelfs de vaart van vletten wordt bemoeilijkt. Ongeveer honderdvijftig personen uit Middelharnis en Sommelsdiik konden Donderdag worden ingescheept, zodat eindelijk weer die bestemming aan de ..Koningsplaat" kon worden gegeven, waarvoor ze was ingeschakeld- In afwachting Ouden van dagen, alsmede moeders met kinderen kregen al dadelijk een warm plaatsje, zodat zii zich spoedig op hun gemak voelden. Door de verzorgers van het Rode Kruis en enige vrijwilli gers werden ze van brood en koffie voorzien, hetgeen hen zichtbaar op fleurde. In hun gesprekken haalden zij hoe kan het anders het verschrikkelijke gebeuren op. doch op een zodanige manier, dat er een grote berusting en tevens wilskracht uit sprak met het vaste voornemen niet bij de pakken te gaan neerzitten. Niet voor iedereen is dat even gemakkelijk, vooral niet als men de wetenschap bezit, zoals één van de passagiers, dat zijn vader, moeder, broer, schoonzuster en hun gezin, allen woonachtig te Oude Tonge, niet meer in leven zijn. Het water, dat met zulke hoge golven op het land kwam aanstormen, dat het ruim een meter hoog over de dijken sloeg, heeft de mensen totaal verrast. Trouwens ook als men er wel op voor bereid was geweest, had men er even eens machtelos tegenover gestaan. De goede verzorging aan boord, waar onder meer babyvoeding aanwezig was. (Vervolg van pagina 1). is zelfs het herstel van dijken reeds be. gonnen. Ook daarbij vervullen de vlo ten te water en in de lucht een belang rijke taak: tienduizenden zandzakken worden uitgeworpen of aangevoerd. Grote troepencontingenten werken met koortsachtige haast aan de dijkverster king. Intussen heeft dc directeur-generaal van de Rijkswaterstaat, ir Maris, de me ning geuit, dat het herstel van de waterkeiing op Schouw en-Duiveland wellicht de moeilijkste taak van het gehele herstel zal blijken te zün. De bevolking van die eilanden zal niet terug kunnen keren, alvorens die terkering in haar geheel hersteld is en zo zeide hij, „Wij mogen ons gelukkig prijzen als dat vóór de volgende winter het geval zal zijn". Generaal Ridgway, opperbevelhebber van de NAVO-strïjdkrachten in Europa, heeft een vlucht over het getroffen ge bied gemaakt. Over de volgende gebieden zijn nog situatie-berichten binnengekomen. VOORNE-PUTTEN: Een bij Heen- vliet dreigende dijkbreuk kan tot dus verre worden voorkomen. De dijk langs het Voornse kanaal heeft, versterkt door tienduizenden zandzakken, de storm doorstaan. GOEREE-OVERFLAKKEE: Nieuwe Tonge meldde gisteren, dat men de toe stand in de hand had, doch de militaire autoriteiten gaven bevel tot de onmid dellijke ontruiming van Nieuwe en Oude Tonge. SCHOUWEN-DUIVELANDStaat voor negen tienden blank. Dijkbreuken bij Noordgóuwe, bij Zonnemaire en Oostelijk van Brouwershaven. Zierik zee heeft zware schade geleden. Ge hele huizenrijen zijn weggevaagd. De stad wordt ontruimd op een bewakings kern na. NOORD-BEVELAND: Staat voor de helft blank. ZUID-BEVELAND: Staat voor een achtste onder water. Nadat bij Krab- tendijke de toestand kritiek was ge worden, zijn alle vrouwen, kinderen en ouden van dagen geëvacueerd. Tholen staat voor een derde onder water. St. Philipsland geheel. Land van Heusden en Altena: Hier zag men de storm met zoi-g tegemoet, doch de wa terkeringen hebben gehouden en de toestand is bevredigend. deed het ergste leed vergeten, waar door men de blik weer meer vooruit ging werpen, in de hoop. dat de toe komst iets goeds zai brengen. Vele manlijke leden zijn van plan weer zo spoedig mogelijk naar hun eiland terug te keren om mee te hel pen het water te verdrijven, hetgeen voorlopig een gebed zonder eind is. aangezien men nog niet de beschikkine heeft over grote werktuigen, zoals drag lines om de gaten te dichten. Er zit echter schot in. want een grijper uit Amsterdam is Donderdagmiddag in het getroffen gebied aangekomen- Dc eva cuatie is momenteel in een dusdanig stadium komen- te verkeren, dat het geen zin meer heeft om als vrijwilliger naar een eiland te gaan: het leger kan 'in taak goed aan. Dat wil niet zeggen, dat de getroffen gebieden bijna niet meer bevolkt zijn want volgens ingewijden bevinden zich bijvoorbeeld te Middelharnis en Som melsdiik nog wel een vierduizend per sonen. zodat er voor de schenen, die beschikbaar zijn, voldoende emplooi is In veilige haven Na zes uren van afwachting werd aan de Willemskade te Rotterdam gemeerd vanwaar het eerste doel de Ahov-hallen was. Daar werden de mensen geregis treerd en werd tijdelijk verblijf ver schaft. waarna vervoer naar familie bekenden of een evacuatie-adres volgt Zij. die dit mogen beleven, zijn. on danks hun groot leed. dankbaar dat zij het er levend hebben afgebracht en in een omgeving mogen vertoeven, waar hun een goede verzorging wordt ge boden. Hun pleegouders kunnen zich, tenzij men het zelf aan den lijve heeft onder vonden, onmogelijk indenken, wat deze mensen in de ongeluksnacht is overko men. maar men doet al veel goed als het hen naar de zin wordt gemaakt en men poogt hen te doen vergeten, dat zij afkomstig zijn, uit het gebied, waar de vlag overal halfstok wappert. De eerste berichten over Veie waren zeer verontrustend. Uit deze luchtopname blijkt echter, dat de schade in de stad zelf meevalt. Het plaatsje ts bijna geheel door het water omgeven. Na lange dagen en nachten van intense spanning voor het eerst weer rust. Zeveniiqjariqe man verielf: Afgrijselijke ionelen bij evacuatie (Van een speciale verslaggever DE EERSTE vluchtelingen uit Stavenisse, het dorpje op Tholen, dat een tol van driehonderd mensenlevens heeft becaald, zijn gisteren in Bergen op Zoom aangekomen. In het gebouw, waar zij werden ondergebracht speelden 2ich aangrijpende tonelen af. Wij waren er geruïge van' hoe een man uit Stavenisse hier zijn vrouw en beide kinderen cerugvond, die hij sinds het moment van de ramp kwijt was geweest. Een molenaar uit Oosteland op Schouwen en Duive- land vertelde hoe hij twee dagen en nachten in een huilende scorm en een. ijzige kou op het dak van zijn woning had gezeten. De vreugde om het weerzien, die men hier en daar waarneemt, wordt echter overschaduwd door het leed* dat op de gezichten der meesten te lezen vale. Stavenisse: dodendorp HE 70-jarige opa Brouw uit Stavenisse vertelde, dat het gehele drama zich in een goed kwartier afspeelde. Voor men het goed en wel'wist stond het wa ter vijf en een halve meter hoog! Het huis van opa Brouw bleek te laag te zijn en men was genoodzaakt naar een hoger gelegen woning te zwemmen. Hierbij verloor opa Brouw zijn dochter en zag hij verscheidene leden van zijn aangetrouwde familie voor zijn ogen verdrinken. „Ik heb slechts mijn twee honden, die trouw met mij meezwom- men, kunnen redden", zegt hij met een door tranen verstikte stem. Hetgeen zich op Tholen heeft afge speeld is met geen pen te beschrijven. Een gezin van zes personen dreef op een losgerukt dak over het water. Langzamerhand brokkelde dit vlot af. tot er nog slechts één overlevende over was. Een jungen nog, die zijn huisgenoten stuk voor stuk heeft zien omkomen. Al het vee uit de eens zo welvarende polder is verdrenken, op tien paarden na. Gisteren huilde zi IN het ontvangstcentrum zagen wij een driejarig kindje. Ze keek met grote, verbaasde ogen om zich heen, met een pop in haar armen geklemd. „Gisteren huilde ze om haar vader en moeder", zei een der Rode Kruisver- pleegsters. „Die zijn verdronken" Men voelt zich bij al dit leed on machtig tot beoordelen, tot het maker van conclusies. Er zijn vele krankzinni gen, .ze vonden mensen, die van kou er ontbering gestorven waren, in bomen en op daken. In een grote stroom ko men de vluchtelingen Bergen op Zoom binnen: honderden, sprakeloos van smart. En tegelijkertijd vertrekken er van een andere kade in de haven sche pen met honderden geïmproviseerde lijkkisten aan boord. Bestemming Sta- (Van onze speciale verslaggever) QPNIEUW zijn gealli^-de soldaten ons land binnengekomfc cm ons volk te "bevrijden. Nu Franse en Amerikaanse soldaten de laatsten met Duitse arbei ders om met Nederlandse soldaten en een leger van vrijwilligers dc strijd aan te binden tegen onze erfvijand, het water. In Steenbergen was het een drukte als in oorlogstijd, toen we deze plaats bezochten Grote auto's met manschap pen of geladen met boten en ander ma teriaal reden af en aan en vertrokken naar de meest bedreigde gebieden. Intussen ging het leven in hei dorp vrijwel zijn gewone gang. De kleine café'tjes wachtten hun gasten, in de winkels hielp men zijn klantjes. Een aantal kinderen speelde onbezorgd op een stapei zandzakken. Doch enkele honderden meters verder strekte zich een grote wilde watervlak te uit en aan de rand van het dorp dreigde het water een weg door te slaan, die tegelijk als dijk dienst doet, de dijk. waartegen zeventien lijken aan spoelden, Men probeerde het reeds weg geslagen stuk zo goed mogelijk dich ten en te versterken. Schril zijn de tegenstellingen in de rampgebieden. Even schril als het leed van hen, die in de omgeving van deze plaats en elders zo zwaar zijn getrof fen. QMROEPSTATIONS in een groot aan tal landen geven radio-reportages van de watersnood in Nederland. Radio verslaggevers van allerlei nationalitei ten zijn naar ons land gekomen en maken gebruik van de faciliteiten van verscheidene radio-instanties. Andere landen hebben een beroep ge daan op de wereldomroep, waarmee zij in connectie staan als afnemers van z.g. transcriptie-programma's. Zo worden van Hilversum uit directe uitzendingen gemaakt ten behoeve van de N.B.C. in de Ver. Staten en de C.B.C. in Canada. New York wordt bereikt via een zender van de P.T.T. Voor Canada wordt elke middag een programma in het Engels en in het Frans per kabel naar Londen geleid en draadloos over de oceaan gebracht. Gisteren sprak de Canadese ambassa deur. de heer Thomas Stone. Hij gaf zijn indrukken weer van de tocht van het corps diolomatique boven het ge troffen gebied. Voor de Spaanse radio verzorgde de Wereldomroep gisteren een programma, waarin de ambassadeur van Spanje en de diplomatieke vetegenwoordigers van enkele Zuid-Amerikaanse staten hun indrukken gaven. Dit programma ging over de lijn naar Madrid. Andere pro gramma's gingen over de lijn naar de omroeporganisaties in Parijs, Rijssel, Luxemburg en Oslo. Reportages op platen zijn op aanvraag verzonden naar Zuid-Afrika en Indonesië, de Neder landse Antillen en Suriname. PENNING WATERSNOOD 1953 De Vereniging voor Penningkunst heeft besloten een penning uit te geven, die de watersnood 1953 tot onderwerp heeft. De penning wordt algemeen ver krijgbaar gesteld en de netto-opbrengst zal ter beschikking van het Nationaal Rampenfonds worden gesteld. Prof. L. O. Wenckebach is bereid gevonden het ontwerp hiervoor te maken.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2