kleding
BAILEY-BRUGGEN VOL ZAND VULLEN DIJKGATEN
Evacuatie van noodgebied met 64 ducks,
.oonvaas'
Peer Cloppehsorg
Dankbaarheid straalt van veler gezicht
De CHASSEEKAZERNE is thans het Amerikaanse centrum bij het
overstroomde rampgebied. Niet minder dan 1400 van de 1800 Ame
rikanen, die onder bevel van Colonel Ellery W. Niles bezig zijn met eva
cuatie- en constructiewerkzaamheden, hebben hier hun pied a terre. Het
plein tussen de gebouwen, bij de Van Weerden Poelmancantine en het
excercitieterrein staan vol voertuigen, waaronder verscheidene van reus
achtige afmetingen.
Eddy Kazan sneuvelde in de strijd
tegen het moordende water
Voor alle getrollenea
REPAREREN WIJ
AT
25 Woningen volledig vernield
.VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
DE BREDASCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA
Februari-
aanbieding1
Costuums en Tailleurs
Zuiver wollen kamgaren
Exclusieve dessiDs
Uitstekende pasvorm
Amerikaans hulpcentrum in Chasseekazerne
1 -g 1 A J 1 oog dicht doen. zoals tijdens de reis hier-
Jitairen (wier bataljon in elk opzicht
self-supporting is) als ze niet in het
noodgebied zijn, ook door de Bredase
straten, in hun keurige battledress soms
wat onverschillig lijkend maar vol vuur,
wanneer het er op aankomt, zij aan zij
met de Nederlanders het natte element
te bestrijden op de vele plaatsen, waar
dat nodig is. Blanken en kleurlingen on
der hen strijden en wandelen zij aan zij,
net als we zijn zij één in de actie tegen
de grote vijand. Het is geen wonder, dat
deze mannen zeer vriendschappelijk wor
den bejegend; het moet hun te moede
zijn, als keken de Nederlanders altijd
dankbaar rond.
Dat is evenwel niét het geval. Maar
voor deze helpers past ons niets dan er
kentelijkheid. die enige ontspanning
brengt op de zorglijke gezichten, welke
een van de kenmerken vormen van deze
rampspoedige periode.
Gistermiddag hebben wij er een kijkje genomen; gastvrij ontving men ons
op het hoofdkwartier, en bereidwillig gaf men een inzicht in de gigantische
bijdrage, welke deze vrienden van overzee leveren aan de hulpverlening.
Zij van hun kant hadden alle lof voor het werk van de Nederlandse ver
bindingsofficieren, aan wie de soepele en snelle werkwijze mede is te
danken.
In afwachting van
generaal Ridgway
Er heerste op het hoofdkwartier in de oude
Chasseekazerne een wat gespannen sfeer;
men verwachtte namelyk, dat generaal
Ridgway op zyn tccht naar ons geteisterde
land ook deze basis van hulpverlening zou
bezoeken. Later werd echter bekend, dat
de generaal uit Den Haag direct naar Parijs
zou vliegen. Maar ondanks die spanning
kregen wij bij de zeer grote kaart van West-
Brabant en de Zeeuwse en Zuid-Hollandse
eilanden, waarop de noodgebieden waren
aangetekend en bij de twee naast elkaar ge
zette schoolborden, waarop overzichtelijk
was geweld, waarheen de voornaamste voer
tuigen met manschappen waren gedirigeerd,
een heldere uiteenzetting van de arbeid, die
hier centraal geregeld werd.
Veel reddingsmateriaal
De gebieden, die nu de meeste aan
dacht vragen, zo vertelden capt. James
R. Earl jr. uit Idabel (Oklahoma) en lui
tenant Robert Wilson uit Little Rock
(Arkansas), zijn het centrum van Schou
wen en het Zuidelijke deel van Over-
flakkee. Zij deelden voorts mee, dat het
hulpverleningsbataljon was samengesteld
uit 17 in Duitsland verspreide eenheden
en dat het beschikte over niet minder
dan 64 ..ducks", amphibie-voertuigen. die
uitstekende diensten bewijzen bij het
reddingswerk. Van die ducks waren er,
naar op het bord stond. 14 naar „Zirek-
zee", 8 naar Zijpe en een gelijk aantal
naar Bruinisse, vier naar Nieuwe Tonge
cn twee naar Stavenisse; 28 werden er in
Steenbergen in reserve gehouden. Boven
dien bleek het bataljon te beschikken
over negen tank-boats en 125 vijftons
kipwagens, 'die goede diensten bewijzen
bij het dichten van gaten in de dijken.
Geen grenzen
De evacuatie, zo vernamen wij voorts, is
nu voor het grootste deel voorbij. Het con
structiewerk is het voornaamste wat de
Amerikanen nu doen.
Van Nederlandse zijde werd later nog aan
deze inlichtingen toegevoegd, dat de opzet
van de Amerikaanse actie inderdaad bui-,
tengewoon is te noemen. Voor deze mannen
bestaan practisch geen grenzen, noch wat
materiaal, noch wat afstanden betreft. Heeft
men „rock" (rotsblokken) nodig, dan telefo
neert men even naar Duitsland en er ver
schijnen een paar vliegtuigen, die het be
stelde keurig op tijd afleveren. Is er in een
dijk een heel groot gat de Amerikanen
weten er raad op: zij bouwen van de ene
rand van het gat naar de andere een bailey
brug, stapelen daarop hoog de zandzakken
en laten aan de uiteinden van de brug ten-
Van de nieuwe Chasseekazerne uit heeft
men een overzicht over een deel van de
Amerikaanse voertuigen en tenten, welke
op het voorplein zijn opgesteld. Dit is de
basis van de strijd van de Amerikanen
tegen het natuurgeweld.
slotte ontploffingen ontstaan, waarbij het
geheel in de diepte verdwijnt
Alerlei opbouwwerk
Honderd Amerikanen waren gistermiddag
in de weer aan de weg Bergen op Zoom
Vlissingen. die vrij goed intact is. doch bij
Rilland Bath over een afstand van een kilo
meter 40 centimeter onder water staat. Vijf
tig anderen hielden zich bezig met het op
blazen van veertig Duitse bunkers, die het
water de gelegenheid gaven, de duinen bij
Monster te ondergraven.
Voorts waren er verscheidene purification-
teams aan de arbeid gegaan, groepen met
waterzuiveringsinstallaties. Tien van die in
stallaties waren in Dordrecht gestation-
neerd, twee in Zuidland. drie in Middelburg
en een op Rozenburg. Twee waren, in af
wachting van nadere aanvragen, in Steen
bergen neergezet.
Tenslotte werd ook gewag gemaakt van de
25 helicopters, die in het hulpverleningswerlc
zo'n belangrijke rol spelen. Ze zijn samen
gebracht op Woensdrecht. Acht zijn er van
Britse nationaliteit, drie van Belgische
de rest is Amerikaans. Op de vraag, of de
Amerikanen zich niet tot de eerste-hulp-
verlening zullen beperken, maar ook bij'het j
verdere herstel betrokken zullen worden,
kon men geen antwoord geven. Daarover j
beslissen anderen en in dit opzicht is af
wachten geboden.
Dankbare blikken I
Voordat we huiswaarts gingen langs het I
grote parkéerplein, waar de aangename geur
hing Van PX-stores, rijdende winkels, waar'
allerlei warme eetwaren voor de soldaten te
koop zijn, informeerden we nog naar de
organisatie van de werkzaamheden, waarbij
het ons interesseerde, hoeveel uur men ach
tereen in dienst is. Officieel twaalf uür per
etmaal, luidde het antwoord, maar het ge
beurt ook dat we 33 uur achtereen geen
BEKENDMAKING
Uitbelaling evacualiegelden
Regeling uitbetaling evacuatiegelden ten
behoeve van de watersnoodslachtoffers op
Zaterdag 7 Februari a.s. in het gebouw van
r Sociale Zaken,
-CDEFGHenl van 10 tot 12 uur v.m.
J K en L van 2 tot 3 uur n.m.
M N O P en Q van 3 tot 4 uur n.m.
R S T U en V van 4 tot 5 uur n.m.
W X Y en Z van 5 tot 6 uur n.m.
Behoudens met een getekende machtiging
wordt alleen aan het hoofd van het geëva
cueerde gezin uitbetaald.
Evacuè's. die ondergebracht zijn in de
K.M.A., Mariëndal, Jeugdhuis, Ceresstraat,
Bouvigne, R.K. Gasthuis e.d.. worden op de
plaatselijke evacuatieadressen uitbetaald,
zodat deze niet naar Sociale Zaken moeten
komen.
Bericht
5 Geëvacueerde abonné's op
De Bredasche Courant kunnen
dagelijks de krant op hun tij-
jj delijke adres bezorgd krijgen,
indien zij daartoe de wens te
kennen geven.
j Duidelijke opgave van het nieu-
5 we adres is noodzakelijk,
i DE DIRECTIE.
MILITAIRE REDDER TEN GRAVE GEDRACEN
Onder grote stilte trok
beschadigde koffers
en tassen GRATIS'!
Grote Markt 21
Breda
droeve stoet door
Oudenboseh
Namens het regiment Waalhaven, namens
de luchtdoelartillerie en namens het leger
uitte spr. zijn erkentelijkheid voor alles,
wat de gevallene had gedaan. Het was de
heer W. Manhoef, bestuurslid van de ver
eniging Ons Suriname en lid van de So
ciale Commissie van deze vereniging, die
enige persoonlijke woorden sprak, er van
gewagend, dat de overledene, die geen
ouders meer had, hem als vader had aange-
na overkomst uit Suriname naar Ne-
Advertentie)
Hebt Gij ook al rheumatiek
Wie de kwellingen van rheumatiek of van rheuma-
tische aandoeningen kent, weet hoe een groot deel
van zijn leven vergald wordt door de vaak zware
pijnen. Zodra gij Uw kwaal bestrijdt met Akker's
Kloosterbalsem, waarvan de geneeskrachtige
bestanddelen diep in de weefsels doordringen,
voelt U. hoe een heerlijk verwarmende balsem
Uw pijnen lenigt en zult U bemerken welk een
weldadige werking dit ideale wrijfmiddel bezit.
Niet voor niets zegt men al 3 geslachten lang:
Akker's Kloosterbalsem„Geen goud zo goed".
NIET PARKEREN OP DE
DOORGAANDE ROUTE
De politie verzoekt, in verband met het
drukke verkeer op de doorgaande route
11 - l I V,'CUCIU[JUUUVV. iULll liau 111J liwg cvt
derland in 1947, en zich een goed zoon had °-a- van allerlei colonnes niet te parkeren j iegenheid om ons te woord te staan.
betoond en hoe deze. ofschoon van Javaanse
afkomst, een echte Surinamer was, die, als
hij de fakkeldans uitvoerde, een stukje Su
rinaams bosland in de cantine of in de zaal
bracht. Ook in de Surinaamse gemeenschap
te Amsterdam heerst dan ook grote ver
slagenheid vanwege zijn heengaan.
De heer Manhoef dankte ten slotte voor
de deelneming, hier betoond. Tot de aan
wezigen behoorden behalve de reeds ge
noemden generaal-majoor G. J. M. C. van
Nijnatten, commandant van de Luchtdoel
artillerie, majoor Van Dilst, commandant
van de instructie-afdeling van het regiment,
burgemeester Funk van Oudenbosch, ds Th.
C. E. da Costa, Ned. Herv. predikant te
Oudenbosch, de heer A. Mulder, die de In
terkerkelijke Commissie voor Militairen te
Breda vertegenwoordigde, en akeela v. d.
Grift, die deelneming betuigde namens de
welpen van de N.P.V. in Breda, waarvan de
overledene leider was geweest.
In verband met: zijn vastgesteld vertrek
naar Den Haag had Eddy Kazan de avond
vóór zijn overlijden afscheid van de wél
pen genomen, waarbij hij hen er op wees,
dat trouw en plicht in het leven belangrijke
dingen zijn. „In de toekomst zal ik ook pro
beren, ,om mijn plicht te doen", had hij ge
zegd.
Eddy Kazan hééft zijn plicht gedaan. Zijn
op de Teteringscdyk, in de Tcleringsestraat,
aan de Wilhclminasingel, in het Wilhelmi-
uapark, in de Parkstraat en in de Baronie
laan.
AAR.
ANNEER.
(Van één onzer verslaggevers)
1AOOR de straten van Oudenbosch, waar
langs de trottoirbanden veel auto's met
zandzakken wachtten op nader orders voor
hulpverlening in het noodgebied, trok gis
teren een droeve stoet. Voorop ging overste
Zanino, de commandant van het Regiment
Waalhaven uit Breda; vier trommelslagers
gaven op hun omfloerste instrumenten de
rouwcadans aan. Jongens van het regiment
droegen hun makker, Eddy Kazan, naar zijn
laatste rustplaats: het Protestantse kerkhof,
dat een heel eind verwijderd ligt van het St
Elisabethsziekenhuis, waar het stoffelijk
overschot van Eddy, nadat het dezer dagen
uit het water was gehaald, was opgebaard.
Onder grote stilte salueerden militaire
helpers in het waternsoodgebied, die, be
horende tot verschillende onderdelen, in de
van het werk aan de dijken vuil geworden
werkkleding langs de weg stonden. Ontroerd
keken de bewoners van de huizen, waar
langs de stoet passeerde, toe. Eerbiedig wer
den de hoofden ontbloot.
„Wy staan hier", zo sprak ds De Bres, de
legerpredikant, „op de dodenakker, aan het
graf van onze jonge vriend Kazan, voor zo
ver wy weten de eerste van de vele jonge
helden van het Nederlandse leger, die zon
der zichzelf te ontzien en met het in de
waagschaal stellen van hun eigen jonge le
ven, het reddingswerk in het noodgebied
hebben ter hand genomen. Hy was één der
eersten, die by het ontstaan van de ramp uit
Breda vertrok op de rampzondag 1 Fe
bruari. Diezelfde dag is hy by een reddings
poging omgekomen en twee dagen daarna
spoelde zyn levenloze lichaam aan".
De dominé belichtte in zijn gevoelige toe
spraak de bijzondere eigenschappen van de
overledene, hem schetsend als mens, als
soldaat en kameraad en als Christen. Sa
menvattend zei hij: Kazan was geen bij
zonder heilig mens, hij was een doodge
wone, misschien vrij ruwe zeeman, mens,
kameraad, soldaat, maar hij droeg met zich j
het geheim van een eenvoudig kinderlijk ge
loof, geheel zoals het paste bij zijn naïeve
geest. Ten slotte herinnerde spr. aan Pau-
lus' woorden in Rom. 8, die hij eerst had i
voorgelezen: dat noch dood, noch leven,
noch engelen, noch machten, noch heden, i
noch toekomst, noch krachten, noch hoogte, I
noch diepte, noch enig ander schepsel ons
zal kunnen scheiden van de liefde Gods, i
wélke is in Christus Jezus, onze Heer. j
Een echte Surinamer j
De legerpredikant was niet de enige, die, I
alvorens zijn gebed over de begraafplaats
klonk, het woord voerde. Kapitein Sledde-
ring, batterijcommandant van de overle-
dene, haalde de gebeurtenissen op, welke
aan de vermissing van Eddy, twee andere
militairen en een burger, die samen een
bootje bemanden, waren voorafgegaan. De
dienstplichtig soldaat Kazan is gesneuveld,
terwijl hij zijn plicht deed als militair, voor *'1 Oudenbosch werd dienstplichtig soldaat Eddy Kazan, die gesneuveld is in de strijd
een niet-militair doel, zo sprak de kapitein, i 'egen het vijandige water, door zijn makkers ten grave gedragen
RAAMSDONKSVEER ZWAAR GETROFFEN
J^AAMSDONKSVEER is ook zwaar getroffen door de vernielende kracht
van het water, dat door de gaten in de dijken het vruchtbare land bin
nendrong. De wijk Sandoel en de Oosterhoutseweg hebben het wel het
zwaarst te verduren gehad. Er werden in deze gemeente vijf en twintig
woningen volledig vernield en minstens veertig zwaar beschadigd. Ook
hier ontving men uit alle delen van het land hulp. De pontonniers hebben
ontzettend veel werk verricht bij het redden van slachtoffers.
Moerdijk is nog geïsoleerd
Evacuatie had vlot verloop
A/TOERDIJK is nog steeds van de buiten-
wereld afgesloten. Het is alleen met
vlet van Zevenbergsehoek af te berei
ken. Men heeft in dit dorp. dat tot de ge
meenten Hooge en Lage Zwaluwe en Klun-
dert behoort, in de nacht van Zondag op
Maandag benauwde ogenblikken doorge
maakt.
De dijk had het op enkele plaatsen bege-
•en en daardoor stroomde het water met
geweld de kade op. Luit. Schermer van het
District Breda van de Kon. Marechaussée,
die op het eerste alarm 's nachts om half
drie naar Moerdijk vertrok, heeft met
opperwachtmeester Vlaskamp, de groeps
commandant van de Rijkspolitie te Zeven
bergsehoek. een belangrijk aandeel in de
reddingswerkzaamheden gehad. Zij verspeel
den beiden hun auto. want deze werd over
spoeld door het water. Behoudens aan de
Kade, waar enkele huizen verwoest wer
den, valt de schade in het dorp nogal mee.
Maandagmorgen was men begonnen met de
■acuatie. Dank zij de medewerking van de
Rijkswaterstaat, welke vier boten beschik
baar stelde, konden de meeste inwoners
r andere oorden worden gebracht. Via
de Rode Vaart en Zevenbergen werden zij
ervoerd naar Ossendrecht, waar zij een
veilig onderdak hebben gevonden. Onge
veer vijf en twintig personen zijn via het
Hollands Diep naar 's Hertogenbosch ge
gaan. Momenteel vertoeven nog ongeveer
tachtig inwoners in het dorp.
Burgemeester J. Prinssen heeft de laatste
dagen bijna geen oog dicht gedaan. Hij leidt
met vaste hand de opruimingswerkzaam
heden en zorgt er voor, dat alles een or
delijk verloop heeft. Gisteren, toen wij in
het gemeentehuis eens poolshoogte gingen
nemen, was de burgemeester in druk ge
sprek gewikkeld met ambtenaren van de
wederopbouw. Toch had hij nog even ge-
Theatre: De
Theater: Somebody loves
van staal.
ZATERDAG 7 FEBRUARI.
Bioscopen. Casino: Lime Light. Grand
Theatre: De vrouw van een ander. Luxor
Theater: Somebody loves me. Palace: Mannen
van staal.
begrafenis geschiedde met militaire eer. De
lijkkist was bedekt met de Nederlandse drie
kleur, waarop zijn helm lag. En toen de kist
in de groeve was neergedaald, flitste een
salvo uit de geweren van een aantal van
zijn kameraden. Een salvo, dat wegklonk
over het land en over het moordende water.
De heer Prinssen vertelde, dat de nacht
van Zaterdag op Zondag een verschrikke
lijke nacht is geweest. Het water kwam zo
snel opzetten, dat in een minimum van tijd
het gehele Heereplein blank stond. Het
water bereikte daar een hoogte van ander
halve meter. Onmiddellijk werd alarm ge
slagen.
Dank zij de medewerking van de Ponton
niers en van vele vrijwilligers konden tal
rijke ingesloten inwoners uit hun benarde
positie worden verlost. Zeer te spieken was
de burgemeester over de hulp. welke hij van
buiten mocht ontvangen.
Rampzalige nacht
De gemeentesecretaris, de heer W. C. A.
Wïllems, vertelde ons nadere bijzonder
heden over de rampzalige nacht. Kort na
het middernachtelijk uur stroomde het wa
ter met grote hoeveelheden uit de richting
Geertruidenberg de Sandoelse Polder in en
in weinige ogenblikken stond de gehele wijk
Sandoel onder water. Met niets ontzienende
kracht beukten de golven tegen de oude
huisjes, welke in het Zuid-Westelijk deel
van Raamsdonksveer staan. Deze woningen
schudden op haar grondvesten. Al spoedig
stortten er enkele in, Bij andere werden
gedeelten van de muren weggeslagen. Het
was een ware ravage. De bewoners hielden
zich erg kalm. De Pontonniers waren heel
snel met ducks en andere boten ter plaatse
om de slachtoffers uit hun benarde positie
te verlossen. Ook de secretaris was van me
ning, dat men zonder de medewerking van
deze militairen ongetwijfeld meer dan één
slachtoffer zou hebben moeten betreuren.
Tot aan hun hals stonden de dappere
mannen in het water en met gevaar voor
eigen leven haalden zij de mensen uit wo
ningen, welke op het punt van instorten
stonden..In allerijl werden twee scholen in
gericht om de slachtoffers onder te brengen.
Ook in enige tehuizen, o.a. in het klooster,
vonden zij een gastvrij onderdak. Nu zijn
er al weer velen teruggekeerd, want het
water is aanmerkelijk gezakt, al staat een
groot deel van het dorp nog onder.
In de Boterpolder staan achttien woning
wetwoningen, welke men daar aan het
bouwen is en die binnenkort opgeleverd
zouden worden, nog minstens een meter in
het water.
Het ziet er troosteloos uit. Nu moet men
wachten tot het nat geheel weg is; eerst
dan zal men kunnen zien hoe groot de scha
de aan deze nieuwe huizen is. Het is te ho
pen, dat ze niet al te veel geleden hebben,
want dat zou een groot verlies voor de ge
meente betekenen, zei de heer Wïllems.
i Ook aan de Oosterhoutseweg hebben wo
ningen het begeven. Tien kleine huisjes, die,
als men van Breda komt. rechts van de
weg staan, werden geheel ondermijnd en
stortten als kaartenhuizen ineen.
In totaal hebben in Raamsdonksveer acht
honderd woningen, waaronder vijftig boer
derijen, in het water gestaan en m Raams-
donksdorp. dat veel minder heeft geleden,
een kleine honderd.
Veel hulp
Reeds Zondag kwam van alle zijden hulp
opdagen. Het waren padvinders uit de Mijn
streek. die voortreffelijk werk verricht heb
ben. Op die dag kwamen ook de eerste zen
dingen levensmiddelen, kleding en bedden
binnen. Het Nederlandse Rode Kruis heeft
zich voortreffelijk van zijn taak gekweten
en biedt nog steeds de helpende hand: De
U.V.V. uit Amsterdam zond vijfhonderd
complete bedden en tweehonderdvijftig kinr
derledikantjes, alsmede een grote hoeveel
heid kleding. Twee leden van het Amster
damse studentencorps, die Maandagavond in
Raamsdonksveei arriveerden, hebben zich
belast met de inzameling en de distributie
van deze goederen. Behalve aan laarzen en
klompen heeft men aan niets gebrek. Dat
is een verblijdend teken!
De gemeentesecretaris wees er op, dat de
samenwerking tussen de bevolkingsgroepen
voortreffelijk is. Dez° woorden werden on
derstreept door wethouder C. P. Langer-
werf, die veel waardering had voor de
leden van het Apeldoornse brandweercorps.
Zij waren met een aggregaat naar Raams-
donk gekomen om voor verlichting te zor
gen.
Geen van de getroffenen behoefde de
woonplaats te verlaten, want naast onder
brenging in gebouwen, had men de be
schikking over particuliere adressen. Zelfs
uit Hank nam men nog evacuè's op.
Toen wij Raamsdonksveer verlieten was
men druk bezig met het leegpompen van de
kelders. Men had uit Noord-Limburg de
beschikking gekregen over enige vijzsP-
pompen.
De schade is zeer groot, maar burgemees
ter Prinssen is een man, die van aanpakken
weet. Hij wordt daarbij gesteund door het
gemeentebestuur, zodat verwacht mag wor
den, dat men in dit dorp spoedig de ergste
nood gelenigd zal hebben. Men hoopt ech
ter, dat het water wegblijft en daarom heeft
men de spoordijk verzwaard met zand
zakken.
Eén van de 25 woningen, welke in Raamsdonksveer geheel verwoest werden.
