G. v. d. Ley: voorspoedige
financiële ontwikkeling
Het wonder van Sint
Annaland op Tholen
De electrificatie van
liet platteland
Algemene vergadering G. M. v. Landbouw
Bezorgdheid t.a.v. de waarde der
garantieprijzen
Al een niillioen
uit de Antillen
DEBAT OVER HUMANISME IN
DE EERSTE KAMER
Directeur van de P.G.E.M. sprak voor
de Geldersche Mij. van Landbouw
D"
Nog geen 50.000
evacue's
VUURVLIEGJE
l THEO KAMPSCIIREUR f
DE VEREENIGING BIO
Dagboek van ccn Dorpspastoor
Gf
.•ELDERS DAGBLAD
\1I»G 6 FEBRUARI 1953'
In d6 gisteren in Musis Sacrum ge
houden 114e algemene vergadering
van de Geldersche Maatschappij van
Landbouw heeft de voorzitter, de heer
G. v. d. Ley, alvorens zijn openings
rede uit te spreken, degenen, die de
maatschappij üi 1952 ontvielen, her
dacht en zijn deelneming betuigd met
de slachtoffers van de watersnood. Hf)
opperde hierbjj de mogelijkheid om als
Gelderse afdeling van de Stichting
van de Landbouw een bepaald district
te adopteren en deed het voorstel om
een dubbele contributie te heffen om de
leden van de Zeeuwse maatschappij te
ontlasten. Dit voorste] zal in de afde
lingen worden behandeld.
In zijn openingsrede, die in tegen
woordigheid van burgemeester Matser
van Arnhem werd uitgesproken, heeft
de heer v. d. Ley er aan herinnerd, 'dat
het precies een jaar geleden was, dat
hij in zijn openingswoord voor de U3e
algemene vergadering de aandacht
vestigde op de optimistische toon, die
.er te beluisteren viel uit de mond van
vooraanstaande figuren uit het be
drijfsleven ten aanzien van de econo
mische en financiële aspecten van het
jaar 1952. Wij kunnen nu op grond
van de feiten vaststellen, aldus spr.,
dat deze verwachtingen' vervuld zijn.
In financieel opzicht is de ontwikke
ling zelfs zo voorspoedig geweest, dat
men spreekt van het wonder van Ne
derland. Met een overschot van tw 'e
milliard óp de betalingsbalans ei. een
goud- en deviezenreserve die bijna
twee keer zó groot is. is Nederland
gaaii behoren tot de beter gesitueer
den onder' de volkeren.
Helaas bloeit er op dit ondermaanse
geen roos zoiider doornen. Tot deze
laatste rekende spr. de toenemende
werkloosheid. De in de Stichting voor
de Landbouw samenwerkende werkge
vers en werknemersorganisaties leve
ren hun bijdrage in de bestrijding van
de werkloosheid onder de landarbei
ders dóór de uitvoering van z.g. Boe
renwerken.
Met de per 1 Januari jl. in onze pro
vincie aangevraagde of in uitvoering
genomen boerenwerken (B 1 en B 2)
Is een loonbedrag van ongeveer 3 mil-
lioen gulden gemoeid. Tot de doornen,
clie in de agrarische sector bloedende
wonden veroorzaakt hebben, behoort
zeker ook de slechte gang van zaken
in de fruitteelt
Maar over het geheel genomen Is
1952 voor land en volk en niet minder
voor onze agrarische bedrijven, een
goed jaar geweest.
En wat zijn nu de verwachtingen
voor 1953? Ook nu geven vooraan
staande figuren uit de kringen van
handel en indusrie uiting aan een op
merkelijk vertrouwen in de toekomst.
Van een dergelijk optimisme be
speurt men echter in land- cn tuin-
bouwkringen heel weinig. De stem
ming is veeleer 'gedrukt en wordt ge
kenmerkt door gemis aan vertrouwen.
De akkerbouw maakt zich ongerust
over de graanprijzen, die al sinds bijna
een jaar almaar dalen,Het laat zich
niet aanzien dat het dieptepunt reeds
bereikt is. Bij de veehouders hebben
de sinds verleden najaar opgetreden
moelijkheden met betrekking tot de
afzet van varkens een gevoel van on
veiligheid gewekt. Bij de zuivel is het
de poederexport, die al maanden aan
leiding geeft tot ernstige bezorgdheid,
terwijl de kaasmarkt in dit wintersei
zoen opvallend onstabiel is.
De bezorgdheid concentreert zich
rond de vraag, wélke waarde men nog
kan toekennen aan de garantieprijzen
Ir nióelyke tijden. Het is inzonderheid
de beslissing, die de regering genomen
hééft met betrekking tot de garantie
prijs van de melk, die dit tot eev
brandende vraag gemaakt heeft.
Onze land- en tuinbouw hebben een
verrassend grote bijdrage gelevérd tot
het herstel van' onze zo zwaar geha-
vénde volkswelvaart, zo vervolgde de
heer v. d. Ley. Dit is niet uitsluitend
gebeurd door het koortsachtige tempo,
waarin de productie in de jaren van
schaarste werd opgevoerd, maar in
even belangrijke mate door de beper
kingen,' die dóór hoeren en tuinders
aanvaard zijii met betrekking Lot de
geldelijke opbrengst van wat van de
land- en tuinbouwproduclie naar het
buitenland werd uitgevoerd.
Honderden millioenen guldens
die 'rechtens toekwamen aan de
producenten', zijn via het land-
boüwegalisatiefonds besteed voor
de subsidiëring vari .het levensmid
delenpakket van het Nederlandse
volk. Deze vorm van subsidiëring
heeft nog geen einde genomen.
Nog wordt dóór de veehouders de
consum'ptiemelk gesubsidieerd.
Over 1952 werd hierdoor' zeventig
miilioen gulden- aan het inkomen
van dè veehouderij onttrokken.
De garantieprijzen hebben een
geschiedenis. Ze zijn ontstaan in
tijden dat ze niét nodig waren. De
beslissing die 'de regering nam
niet betrekking tot de garantie
prijs van de melk lijkt een prin
cipiële koerswijziging en dringt de
vraag op: Welke waarde kunnen
we nog aan garantieprijzen toe
kennen als de tijd eens mocht aan
breken dat we ze hard nodig heb
ben?
Een zaak die na de oorlog op de ver
gaderingen steeds weer aan de orde
kómt èh 'een bron is'van klachten en
ergernis, 'noemde spreker de admini-
Crcdiet voor emigranten
De Canadese regering heeft zich
bereid verklaard aan alle emigranten
uit" de noodgebieden een crediet té
verstrekken voor' de overtocht naar
Canada. Deze credieten behoeven niet,
zoals thans in Canada gebruikelijk is,
intwee jaren te worden terugbe
taald.''Het ligt in de bedoeling een
langere termijn voor terugbetaling
vast'te stellen.
'stratieve rompslomp van de sociale
verzekeringswétgéving. De vereenvou
diging van deze 'wetten is een moge
lijkheid, die binnen de grenzen van het
verwezenlijkbare ligt, aldus de heer
v. d. Ley,
Het ziet er naar uit, dat nog in
loop van'dit jaar een wetsontwerp tot
vereenvoudiging van de gehele materie
aan de Volksvertegenwoordiging zal
worden aangeboden.
Het zou echter een onduldbare
figuur worden, als het bedrijfs
leven op de weg der vereenvoudi
ging de tred van de overheid niet
zou kunnen bijhouden. Het zou een
teken zijn van onmacht als de be
drijfsverenigingen in het streven
naar vereenvoudiging van het
eigen apparaat halfweg zouden
blijven steken.
De cultuurgrond
Een zaak, die in de na-oorlogse tijd
al evenzeer zonder onderbreking de
aandacht vraagt, is die van de ruimte
lijke ordening, zo vervolgde spreker.
Binnen het kader hiervan wordt de
strijd gevoerd om de cultuurgrond.
Het bestuur van de Stichting voor
de Landbouw in Gelderland heeft zich
tot Gedep. Staten gewend met het ver
zoek een agrarische commissie in te
stellen om aan ons hoogsté provinciale
bestuurscollege te adviseren over alle
plannen, waarbij de cultuurgrond in
het geding is. Gedep. Staten hebben
de redelijkheid van dit verzoek erkend
en hierop goedgunstig beschikt. Op
5 April 1949 is de commissie geïnstal
leerd. Een lid van Gedep. Staten werd
ambtshalve voorzitter. Dit: is. vier jaar
geleden, maar de' commissie is na haar
installatie nooit' weer samengeroepen.
Dit is wel zeer teleurstellend.
Niet minder teleurstellend is het uit
blijven van een onlgrondingsverorde-
ning. In 1948 werd door de Stichting-
voor de Landbouw in Gelderland het
verzoek gericht om een ontgrondings
verordening uit te vaardigen. Niet om
het bakken van steen te verhinderen,
maar om maatregelen te treffen, waar
door de mogelijkheid verkregen zou
worden om op niet al te bezwaarlijke
voorwaarden het afgegraven land te
kunnen hercultiveren,
Helaas hebben Gedep. Staten hier
aan geen gevolg gegeven. Ook het
Ministerie van Landbouw bleef tot dus
ver in gebreke.
In verband met het voorgaande, zag
spreker zich genoopt ook iets te zeg
gen over de Gelderse Planologische
Dienst, die 'een intensieve bemoeienis
heeft met de ruimtelijke ordening in
Gelderland. Deze dienst adviseert
Gedep. Staten óver alle gemeentelijke
uitbreidingsplannen. De vraag dringt
zich echter op of deze dienst het plat
teland niet al te zeer ziet als recreatie
oord, aidus de heer v. d. Ley.
Bedrijfsvoering
De mededeling, dat van 180 bedrijven
63 pet. niét eigen ruwvoeder niet 'meer
dan 7 liter melk per dag kunnen pro
duceren noemde spreker ontstellend.
Bij een melkprijs nis 'we tot dusver
hebben geeft dit geen ongelukken.,
Maar aJs de prrjs zou dalen tot liet
garantieniveau zullen die zeker niet
uitblijven.
Wij zullen critisch moeten staan
tegenover onze eigen bedrijfsvoe
ring en zullen rusteloos dienen te
speuren naar zwakke plekken, zo
waarschuwde spreker. Van de hulp
van de RijksvooHichtingsdiensten
kan veel mëer gebruik gemaakt
worden. Eénding vooral houde
men scherp voor ogen, n.l. dat
geen enkele garantieprijs op den
duur zo hoog kan en mag zijn, dat
ze ernstige fouten én tekortkomin
gen hi de bedrijfsvoering opvangt.
Landbouwcoöperatie
De hoofdschotel van de morgenver-
adéring is de réde van de heer Frie-
tema, aldus spreker. Het Hoofdbestuur
heeft het ontfèrwerp, dat hij zal inlei-
dën. aan de orde gesteld omdat de bóer
ook zijn coöperatie(s) met gezónd cr'i-
tische zin diént t'e 'bekijken. Spreker
stelde hierbij voorop, dat het hoofdbe
stuur van de Geldersche Maatschappij
Landbouw zich volledig achter
deze instellingen plaatst. Immers, het
zijn boeréninstellingen. In het wcl-
vaartsstreven van de boerenbevolking
neemt de coöperatie een belangrijke
plaats in.
Als de standsorganisatie de ene hand
is van de boer, dan is de 'coöperatie de
andere hand. Het zou een ramp zijn
als- 'dé positie van de landbouwcoöpe
ratie in óns economisch bestel ver
zwakt zou 'wórden. Maar jtfist daar
om te meer mag en moét de eis ge
steld worden, dat onze coöperaties
goed bestuurd en goed beheerd wórden.
Juist daarom-té meer' moet geëist wor
den, dat óok iri deze sector de samen
werking zeer intensief is. Ook aan hen
zullen eisen van rationeel arbeiden evèn
rustig gesteld moeten 'wórden als aan
de boér op zijn bedrijf. Een coöperatie
is eeri déél van dit bedrijf.
Aan het slot van zijn rede riep spre
ker de aanwezigen op de kracht van
de G.M. van Landbouw te helpen ver
sterken, haar ledental op te voeren, de
sJapenden ''wakker t.e roepen en de af-
zijdigen tot 'activiteit, tot medeleven
en medestrijden op te wekken. En ten
slotte, aldus spreker, laat ons doen al
wat onze hand 'vindt om te doen en
God bidden,' dat Hij Zijn geduld over
ons verleng® en onze arbeid 'krbne met
Zijn zegen'.
Concentratie
b{a de openingsrede van dé voorzit
ter hield dr. H. J. Fri'etema een weten
schappelijk betoog over' het concentra-
tievraagstuk in de Nederlandse land
bouwcoöperatie. Spreker gaf een schets
van de ontwikkeling in de 'landbouw
en de invloed daarvan op de grootte
van de verschillende bedrijven, In het
algemeen heeft' zich gedurende de
laatste halve eeuw het verschijnsel
voorgedaan, dat de productie 'een ge
leidelijk toenemend kapitaalintensief
karakter heeft gekregen, zo zeide hij,
Brj de beantwoording van de vraag of
concentratie moet worden bevorderd
gaf spreker als zijn mening te kennen,
dat naar grotere eenheden moet wor
den gestreefd. Op grond van verschil
lende overwegingen, die nader toege
licht werden kwam spreker tot de con
clusie, dat het voor de landbouw en de
coöperatie van belang is tefi gunste
van nog sterkere concentratie te plei
ten. Het probleem van de kleine coöpe
raties is overigens slechts een pro
bleem voor zpver de perspectieven ont
breken, zo zeide hij. De kracht van de
coöperatie wordt door het concurren
tievermogen bepaald. Liever had spie
ker een groep coöperaties, die 59 pet.
van de totale omzet beslaat dan een
groep, die 75 pet. van de omzet aan
zich heeft getrokken als blijkt dat de
eerste uit krachtige bedrijven bestaat
en de tweede uit minder sterke. Ten
slotte betoogde spreker, dat men over
het algemeen te weinig bedrijfsecono
misch is ingesteld.
Schade in rampgebied
In de middagvergadering, die gedeel
telijk door de Commissaris der Konin
gin werd bijgewoond, heeft de directeur
van de P.G.E.M., ir. F. B. C. E. M.
Jansen, gesproken over de electrifica-
tie van het platteland. Het verslag
hiervan vindt men elders in dit blad.
evenals het jaarverslag van de G.M.
van Landbouw. Aan het begin van de
middagvergadering werd besloten aan
H. M. de Koningin een telegram te
verzenden, met een aanhankelijkheids-
betuiging en een bereidverklaring om
mede te werken aan het herstel van
de getroffen gebieden. Voorts heeft ir.
Kooy, Provinciaal Voedselcommissaris,
na de inleiding van ir. Jansen, de om
vang van de schade in het watersnood-
gebieden geschetst. I-Iij deelde mede,
dat 115.000 ha onder water is gelopen,
maar dat verwacht wordt, dat verschil
lende polders, inzonderheid de binnen-
polders o.m.'in de Alblasserwaard en
op Voorne Putten, drooggelegd zullen
worden. Het meeste vee uit de AJblas-
serwaard is naar Gelderland overge
bracht: 2000 tot 2500 dieren zjjn in de
Betuwe en de Tielerwaafd op bedrijven
ondergebracht, o.a. bij Herwijnen, Tiel,
Gèldermalsen en Culemborg. Verder
deelde de heer Kooy mede, dat beslo
ten is voor deze dieren veevoeder on
der de boeren in te zamelen. Hij deed
een bèroep op de vergadering deze in
zameling te dosn slagen.
Nadat bij de rondvraag nog enkele
vragen gesteld waren, o.a. een vraag
van de afdeling Maurik betreffende de
beplanting langs de wegen in de ruil-
verkavelingsgebieden en een vraag van
dezelfde spreker betreffende de water-
schappelijke indeling van de Tieler-
waard, sloot de voorzitter de vergade
ring met de opwekking de warme ge
voelens jegens de getroffen landgeno
ten in de noodgebieden niet te laten
verkoelen.
De telling van de binnengekomen
bedragen op de Antillen voor de ge
troffenen in Nederland wees gister
middag uit, dat meer dan een miilioen
gulden (Ned. Crt.) bijeen is ge
bracht.
Amerikaanse vliegers
haalden 625 mensen op
Zeven Amerikaanse helicoptères
hebben tot op heden reeds 625
mensen gered. Dinsdag konden van
Woensdrecht uit in twee uur tijds
125 personen per helicoptère worden
opgehaald. Een der piloten, de 34-
jarige majoor Jack W. Ruby uit Vir
ginia vertelde dat de helicoptères, die
eigenlijk plaats hebben voor drie pas
sagiers. dikwijls vijf of meer mensen
tegelijk in veiligheid brachten. In één
geval weiden acht kinderen tegelijk
meegenomen.
De eerste evacué's, vertelde majoor
Ruby, waren oudere mensen, wier
toestand zo slecht was, dat ze in de
draagbaren, die aan de helicoptères
kunnen worden aangebracht, moesten
worden vervoerd. Soms werden ook
twee kinderen in eik van de twee
draagbaren opgenomen. Sommige kin
deren werden bang toen ze erin wer
den vastgebonden. „Ik zou ook bang
zijn geworden als ik op zo'n manier
vervoerd moest worden", bekende de
majoor.
Drie Nederlandse officieren werkten
met de helicoplère-ploeg samen om byj
het aan boord brengen van de mensen
te assisteren en de taalmoeilijkheden
op te lossen.
Het water b\j St. Annaland op
Tholen barstte los In een
vloedgolf van een niet te be
schrijven omvang en met een ge
weld, dat voor de daar wonenden
elk bombardement te boven moet
zijn gegaan. De door de orkanische
wind voortgestuwde watermassa
brak zich in een zondvloed baan
oyer de Langestraat, naar later
bleek, onmiddellijk achter de be
scherming een gat slaand van
ruim drie meter diep en alles wat
op haar baan kwam onmeëdogen-
loos verbrijzelend of meesleurend.
Ze lagen in enkele seconden hall
of op het eind van de Lange
straat. Toen is daar het grote
wonder geschied, een wonder,
waarover men nimmer uitgepraat
zal komen, waarvan men nlm-
mer een verklaring zal kunnen
geven. De mensen, die daar op
dat laatste ogenblik nog stonden
te kijken, ja zelfs die ene. vrouw
die daar buiten de vloedgolf over
zich kreeg, zijn naar later bleek
allen benaard gebleven. Dit is
het grootste wonder van de door
braak in de Langestraat te St.
Annaland even voor vier uur in
de noodlottige nacht van Zondag
1 Februari 1953.
Wat betekent de enorme schade, die
aan de woningen, aan de inventaris,
kortom aan heel het hebben en houden
(Van onze parlementaire redacteur)
De behandeling van de oorlogsbe
groting in de Eerste Kamer heeft,
gelyk te verwachten was, een bijzon
der accent gekregen door een rlebat
over de geestelijke verzorging
de militairen.
De kwestie is geenszins nieuw,
maar door (le deining, welke mede
als gevolg van de beantwoording door
minister Staf van de vragen
mag. dr. Stokman over de bezin
ningsbijeenkomsten van het Huma
nistisch Thuisfront is ontstaan, heeft
zjj nieuwe en ook politiek scherper
Impulsen gekregen.
Vertegenwoordigers van alle frac
ties hebben aan het debat deelgeno
men. Het best, althans 't uitvoerigst,
gedocumenteerd kwam daarbij de
A.R. senator Algera voor de dag, Het
was niet de eerste maal, dat deze af
gevaardigde zich mengde in een de
bat over het humanisme en hij deed
hetook nu sterk geëmotioneerd,
scherp tegenover elkaar stellend zijn
Christelijk belijden en de afwijzing
dier belijdenis door de humanisten.
Hij verscherpte dit betoog door cita
ten uit de humanistische literatuur.
De hè'er Algera herinnerde eraan;
dan reeds in 3949, toen de geestelijke
verzorging van de D.U.W.-arbeiders
jw vu
lirectcur van do N.V. Pro
vinciale Gelderse Electricl-
teltsniaatschappij, ir. F. B. C. E.
M. Jansen, heeft gisteren in de
vergadevpig van de Gelderse Mij.
van Landbow gesproken over de
electrificatie van het. platteland
en wel In het bijzonder die van de
onrendabele gebieden in Gelder
land.
Vooraf merkte hij op, dat de bouw
van'de Centrale Gelderland 2 te Weurt
bij Nijmegen in volle 'gang ls. Het
daarin opgestelde vermogen bedraagt
100.000 kw, doch het kan verdubbeld
worden en met de capaciteit van de
Gelderland 1 wordt dan een totaal
vermogen van 380,000 kw bereikt.
Voor wat het distributiebedrijf betreft,
overtreffen de laagspanningsnetten in
omvang het ultra-hoogspanningsnet
1150 en 50 duizend kv) en het 10-kv-
net. Eind 1951 was de totale lengte
van de laagspanningsnetten ,rond 5300
km en bedroeg het aantal aansluitin
gen 159-280. Het aantal bewoonbare
percelen in het P.G.E.M.-verzorgings
gebied was toen ongeveer 173.084. Cir
ca 92 pet. was op dat moment dus
reeds op de netten der P.G.E.M. aan
gesloten. De laatste loodjes wegen het
zwaarst, mede als gevolg van'de oor
log'; Zonder'vrees voor aantasting van
de rentabiliteit van het aanwezige be
drijfskapitaal, had anders de P.G.E.M.
inet de uit het bedrijf zelf aanwezige
middelen tot een geleidelijke algehele
electrificatie van Gelderland kunnen
komen. Wij zullen echter niet rusten,
alvorens ons gehele verzorgingsgebied
tot in' de verste uithoeken kan: profite
ren van de zegeningen, die de eleclri-
cit'eit biedt, aldus ir. Jansen.
Niettegcnstaanoe de sterk opgelopen
kosten (ongeveer zesmaal zo hoog als
voor de oorlog) zijn na dé ooriog en
wel in de jaren 1947 t/m 1951 in to
taal 5364 onrendabele aansluitingen
tot stand gekomen, waarmede een ka
pitaal van ,f 5.538.000 gemoeid is ge
neest. terwijl uit het daartoe bestem
de fonds ln totaal een subsidie is ver
leend van 2.126.000.
Onder de aandrang tot snellere ont
sluiting van de nog resterende onren
dabele gebieden is in 1950, voor wat
de subsidiëring betreft, een nieuwe re
geling vastgesteld. Bepaald .s o.m., dat
elk jaar ten laste van de winst- en
verliesrekening der vennootschap een
bedrag wordt uitgetrokken tot een
maximum van 750.000 vcor de aan
leg van onrendabele nctuitbrcidingen,
tenzij commissarissen anders beslissen.
B\j de voortschrijdende electrificatie
wordt, het evenwel steeds moeilijker de
overblijvende gebieden te ontsluiten.
De kosten worden des te hoger, want
de moeilijkste gevallen blijven het
langst achter. Naar zeer ruwe schat
ting zullen deze kosten rond ,f 2500
per aansluiting bedragen. Eind 1951'
waren er nog 13-497 percelen aan te
sluiten. Aangenomen kan .worden, dat
deze alle onrendabel zijn. Naar schat
ting zal er een kapitaal van om en
nabij de 35 millioen gulden mee ge
moeid zjjn.
Teneinde de uitvoering van een
electrificatieprojëet mogelijk te ma
ken, kan een gemeente er in toestem
men, het gedeelte van het gekapitali
seerd exploitatietekort, dat ten laste
van de gegadigde komt, vermeerderd
met de normale aansluitingskosten, te
financieren. Hiervoor zal de gemeente
eer. lening moeten sluiten, waarvan de
opbrengst aan de P.G.E.M. dient te
worden verstrekt. Parallel aan de
looptijd van de lening wordt de hef-
fingsduur van de baatbelasting be
paald, die bij verordening door de ge
meente moet worden vastgesteld. De
ze belasting' wordt dan geheven van de
bewoners van de percelen, die met de
uitvoering van het bepaalde electrifi-
catieproject gebaat zijn. Z(j wordt dus
niet alleen geheven van hen, die tot
aansluiting overgaan, maar ook van
hen, wier percelen wel in het project
zijn opgenomen, doch die alsnog niet
Lot aansluiting wensen te besluiten.
Registratie verplaatste
personen
Door de ramp, welke 0113 land heeft
getroffen, ls een groot aantal perso
nen verplaatst naar een andere ge
meente dan die hunner inwoning.
Mede in verband met de omstan
digheid, dat velen in den land?, in
twijfel verkeren omtrent het lot van
hun betrekkingen, acht de minister
van Binnenlandse Zaken het noodza
kelijk met spoed een eenvormige en
eenvoudige registratie van de perso
nen, die naar een andere gemeente
zijn verplaatst, ter hand te nemen.
Voor een zodanige registratie heeft
hij richtlijnen aan de gemeentebestu
ren gegeven.
De registratie zal ln de gemeenten
van verblijf ln drievoud plaats hebben
op kóstelooos van rijkswege ter be
schikking te stellen verplaatsingsfor
mulieren.
Tot de rijksinspectie- van de bevol
kingsregisters en het informatiebu
reau van het Roode Kruis zullen
vragen omtrent de verblijfplaatsen
van vorenbedoelde personen kunnen
worden gericht.
in liet geding wa.s, zajn partijgenoot
Schippers het afwijzend standpunt
zijner fractie t.a.v. het humanisme
ten principale was gesteld. Destijds
heeft de K.V.P, er het zwijgen toe
gedaan en daarom is het des te meer
verrassend, dat men zich nu zo te
w.eer stelt.
Minister Staf heeft op zeer nuch
tere wijze gezegd, wat er met be
trekking tot het Humanistisch' Thuis
front eigenlijk aan de hand ls ge
weest, nadat de heer In 't Veld nog
eens zijn op 14 Januari verdedigde
standpunt had toegelicht. Hp achtte
een openhartig en eerlijk gesprek
beter dan het langs elkaar heenpra-
ten. De heer In 't Veld zag wel de
gelijk een mogelijkheid tot een over
eenstemming té komen.
Men heeft het voorgesteld, zo zeide
minister Staf, alsof iedere soldaat,
die vrije dagen wil hébben; vrij kan
krijgen voor het. bezoeken van bezin-
ningssamehkomsten van het Huma
nistisch Verbond. Men moet het ook
zien in de juiste verhouding: 12 bij
eenkomsten, elk voor 30 man per
jaar,
A.an de gestelde taak voor de gees
telijke verzorging: de Christelijke
waarden te bewaren en te versterken,
wórdt onverkort"de hand gehouden
en door de uitingen van het Huma
nistisch Thuisfront mogen die waar
den niet in twijfel worden gesteld.
Van enige gelijkstelling van het
werk van het Humanistisch Thuis
front met dat van de kerken ls geen
sprake.
De Klipfontein op rif
gelopen?
Volgens een correspondent van het
Kaapse blad „Cape Argus" gelooft
men, dat de bij Mozambique gezon
ken „Klipfontein" op een niet in
kaart gebracht rif is gelopen. Britse
duikers hadden vastgesteld, dat het
schip op zijn stuurboordzijde ligt, in
50 meter diep water. Van voor tot
ongeveer midscheeps loopt een scheur,
waarin zich hier en daar stukken
rots bevinden., aldus de correspon
dent.
is aangebracht, vergeleken bp dat ene
wonder van een algehele bewaring.
Ruim een uur stroomde de water
massa met een niet te beschrijven
geweld het dorp binnen, steeg in de
woningen en spaarde alleen nog de
hoogste gedeelten. In de huizen dc
mensen: biddend, zuchtend, wachtend,
tellend, kijkend, sjouwend, meest op
zolders in kleine of grote slaapkamer
tjes, zonder licht of met lampje of
kaarsje. Bij wie heeft een enkel levens
uur ooit langer geduurd, dan de tijd
van 4 tot 5 uur van die rampnacht?
Toen de dag aanbrak, zijn er red
dingspogingen met succes uitge
voerd, die vele andere heldenfeiten
overtreffen. Toen het dag was, leek
(le Langestraat iets zo onwerkelijks
dat het niet te geloven was. Met geen
mogelijkheid kan men de krachtsin
spanning van tientallen St. Annalan-
ders op die Zondag weergeven. Het
stormde nog steeds, al was het dan
wel wat minder en er kwam opnieuw
een hoge vloed. Men weet niet. hoe het
mogelijk is geweest, dat deze vloed op
de haven kon worden tegengehouden.
Zonder enige verpozing heeft men als
paarden gewerkt, waarbij een aantal
aannemers van waterbouwkundige
werken,
Die Zondag zpn er van de lager ge
legen delen veel mensen weggetrok
ken, temeer omdat enkele binnendijken
in een zeer crittek stadium verkeer
den. De waterbouwkundig ambtenaar
achtte het veiliger om zoveel mogelijk
te evacueren, waartoe evenwel geen
officieel bevel kwam. Vooral oude
mensen, vrouwen en kinderen werden
weggebracht naar Oud-Vosse'mecr en
Tholen en daar met open armen ont
vangen,
Die zelfde dag kwamen de vreselijke
berichten over Stavenisse binnen. En
daarbp vergeleken is St. Annaland er
zeer goe(l afgekomen.
Hoewel nog geen cijfers be
schikbaar z\jn van het aantal ge-
evacuecrden en de verspreiding
over het land, kan gezegd worden,
dat naar schatting dit aantal de
50.000 niet zal overschrijden.
In het algemeen worden de geëva-
cueerdeh uit Noord-Brabant. de
Zeeuwse eilanden met uitzondering
van Schouwen-Duiveland en de
Zuidhollandse eilanden met uitzon
dering van Goeree of Overflakkee
zoveel mogelijk in de naaste of niet al
te ver verwijderde omgeving onderge
bracht.
De evacuatie van de twee grote
noodgebieden, Goeree en Overflakkee,
Schouwen en Duiveland, betreft gro
tendeels een georganiseerde afvoer op
langere afstand.
Voor zover de geëvacueerden uit
Schouwen-Duiveland niet naar Noord-"
Brabant zijn afgevoerd, waar zich
reeds een klein aantal bevindt, gaan
zp via Dordrecht naar Utrecht, waar
25.000 bedden beschikbaar zijn in van
waaruit zij over verschillende plaat
sen in de provincie worden verspreid.
De geëvacueerden uit Goeree en
Overflakkee gaan zoveel mogelijk via
centra in Delft en Schiedam verder
naar het Noorden. Uit dit alles blijkt,
dat er naar wordt gestreefd de getrof
fenen zoveel mogelijk niet te ver van
huis onder te brengen.
Alleen met betrekking tot de hier
voor genoemde zwaar getroffen eilan
den is er een grotere georganiseerde
afvoex*.
IN FORMATIES GEëVAC DEERDEN
UITSLUITEND BIJ ROODE KRUIS
Informaties over geëvacueerden
moeten uitsluitend worden ingewon-
nen bjj liet Nederland,sche Roode
Kruis, Trlneessegracht 27, 's-tiraven-
hage.
Koninklijke (kink aan
het buitenland
KONINtilN JULIANA heelt in een
telegram aan president Eisenho
wer haar dank betuigd voor de hulp,
die (le Verenigde Staten de slacht
offers van de overstromingsramp heb
ben geboden.
„Ik dank U en Uw landgenoten voor
uw boodschap en voor de vele tekenen
van medeleven. De snelle en doeltref
fende Amerikaanse hulp is van grote
waarde cn zal nimmer worden verge
ten."
Koningin Elizabeth van Engeland
heeft van Koningin Juliana eveneens
een telegram ontvangen:
„Het Nederlandse volk en ik zelf
zijn er diep cloor geroerd, dat Britse
eenheden ons te hulp zijn gekomen
op een ogenblik, dat in uw land zelf
door verschrikkelijke overstromingen
zulke zware verwoestingen zpn aan
gericht."
Koningin Elizabeth heeft deze bood
schap beantwoord.
Koningin Juliana heeft ook aan de
hoofden 'van andere staten die Neder
land hulp geboden hebben, dankbetui
gingen doen toekomen.
Dr. Drees heeft Churchill namens
de regering en de bevolking van Ne
derland zijn grote dankbaarheid en
waardering overgebracht voor de bui
tengewone wijze, waarop Engeland,
„edelmoedig en doeltreffend" heeft ge
assisteerd bij de grote ramp.
Nog drie vrouwen in
verlaten Abbenbroek
(Van een onzer speciale verslaggevers),
Abbenbroek is eqn verlaten dorp, De
vj-ouwen en kinderen zpn wegge
voerd. Er zijn nog maar enkele tien
tallen inwoners aanwezig. Dat zijn zij,
die over een eigen wagen beschikken
en op eigen verzoek blijven. Onder hen
bevinden zich drie vrouwen. Men ziet
verlaten dorpskernen in de watervlak
te. Manschappen van de rijkspolitie en
marechaussee zpn er om er het intense
verkeer te regelen over de hoofdweg.
Abbenbroek lag vanmorgen onder
de zon als een donkere plek in een
onafzienbare watervlakte. Het trieste
beeld dat men overal iij. het verdron
ken land van Zuid-Holland en Zeeland
ziet. Polders die binnenzee zjjn gewor
den; boerderijen die tot de dakrand in
het water zitten en op wat hoger ge
legen plaatsen als fel schitterende
spiegels de daken van warenhuizen,
die net boven het water uitsteken.
Langs de dijk ligt een chaos van
aangespoelde zaken, vaten, planken,
huisraad, wagens en een enkel cada
ver. Een enkele maal is er een lang
gerekte streep van kleine rode en gele
stippèn, die het sombere grijs van de
vloed breektduizenden appelen,
dip van een zolder op drift zpn ge
slagen. Er lopen in Abbenbroek een
paar honden rond en enkele, boeren
gaan de varkenshokken na van de hui
zen, die nog droog liggen, of het nodig
is de dieren in veiligheid te brengen.
Ze zijn ook bezig in een gevonden trog
voedsel voor de beesten gereed te ma
ken. Bij de kerk liggen een paar sloe
pen tegen de walkant aan. Het zijn
reddingboten van Seheveningse log
gers, die hier Zondag reeds aan het
werk zijn gegaan om de bewoners van
de afgelegen boederijen in de polders
rond Abbenbroek en Heenvliet in vei
ligheid te brengen.
In Abbenbroek zpn, zoals gemeld,
verscheidene gevallen van plundering
geconstateerd. Een van de wachtmees
ters van de rijkspolitie, die Zondag
avond uit de Haarlemmermeer aan-/
kwam om te assisteren, was reeds
binnen enkele uren zpn rugzak en an
dere uitrustingstukken kwijt. Ook uit
boerderijen en verlaten huizen zijn goe
deren verdwenen.
Bioscopen Zon (lag
dicht
Met het oog op de algemene gedenk
dag heeft, het hoofdbestuur van de
Nederlandse Bioscoopbond bepaald,
dat Zondag de bioscopen I11 het gehele
land gesloten zullen zijn.
Advertentiën
Heden overleed, geheel
onverwacht, onze beste
V ader, Behuwd- en
Grootvader
PETER BICKES
,ran 1
in da ouderdom
jaar.
F. Bickes
K. Bickcs-
Wildeman
en kinderen.
Nijmegen, 5 Febr. 1953.
Hengstdalseweg 113.
Dc begrafenis zal plaats
hebben op „Rustoord",
Zaterdag 7 Febr. a.s. te
11 uur vanuit de Aula.
Liever geen bezoek.
P. HARTOG
Arts
ZATERDAG AFWEZIG
Spoedgevallen:
Dr.s telefoon No. 26141.
EXTRA
AANBIEDING
WILDE KONIJNEN
circa 1 kg. panklaar
2.50 per stuk
VERS GESLACHTE
TAMME KONIJNEN
1.60 per
KIPPEN POLLET
1.60 per
Verder kippen, jonge haan
tjes, poulardes en Kippen-
pöulet
W1LD-
CENTRALE
Grote Markt - Tel. 24803
NIJMEGEN
kg.
"kg.
EEN
HEEET ALTIJD
SUCCES
Voor het kantoor van een nieuwe moderne fabriek
(ca. 45 man personeel) wordt voor spoedige in
diensttreding gevraagd:
BOEKHOUDER.
CORRESPONDENT
(Chef de Bureau)
Diploma boekhouding en kenni3 mo
derne talen vereist. Prettige zelf
standige werkkring met goede voor
uitzichten.
Uitvoerige, met de hand geschreven sollicitaties,
met vermelding van het laat'st genoten salaris 'te
richten onder No. 7327 bureau van dit blad
BEDRIJF TE NIJMEGEN
vraagt voor spoedige indiensttreding
EEN AANK. VROUWEL.
KANTOORBEDIENDE
leeftijd tot 21 jaar
Mulo-ppl. en diploma typen vereist
Brieven onder Nr. 7328 bureau van dit blad
l ONDANKS DE DUURTE l
f VAN AARDAPPELEN, GROENTEN EN FRUIT, t
I blijven wij nog SLECHTS 8 DAGEN onze prijzen X
V handhaven, dus Sinaasappelen in plaats van
7 voor 1,tien voor 1,
Kleinere maat 15 voor1,4,
Tusscnsoort 12 voor 1,
De grote Jaffa's 7 voor 1,—
Citroenen per stuk 0,10
Spercleboncp in er. blik 0.78
Appelmoes in gr. blik 0.60
Spinazie in gr. blik 0.70
Andijvie in gr. blik 0.70 T
J Doperwten, middel twee. in gr. blik f 0.70 J
Snijbonen, in gr. blik 0.90
Stoofperen. 10 pond 0,50
Handperen. Iets fijns. 2 pf 0.30 J
Sterappelcn. 10 pond 0,50 T
J Bellefleuren. 10 p. voor hand en moes 0.50
Jonathans. 2 p0.30
Grote bellefleuren 2 p0.50 X
Gouöreinette». 3 p0,25 X
4 Diverse vruchten op sap.
Geef mij maar steeds verse groenten, rijk aan X
vitaminen. Steeds verse kropsla, andijvie, witlof, 4,
spruitjes Legen veilingprijzen en niet te vergeten X
rode kool, savoye kool, panklaar 0,20 per kilo.
Zuurkool 0,24, p. kilo. Prima worteltjes 0,30 p. kilo.
Bij dit alles horen prima aardappelen
Bevelanders, per kg0.14
J Rode ster. per kg0,12
X Gratis geschild. X
Zure haring, per stuk 0,10 y
Rolmops, per stuk 0,12 T
T Gestoomde Bokking, per stuk 0,10 X
J Diverse soorten zure augurken, uitjes, piccalilli en
4 mosselen.
X Alles wordt gratis thuis bezorgd. X
X Geef tijdig Uw bestelling op.
X ACACIASTRAAT 78 - TEL. 25896 - NIJMEGEN 4>
ZATERDAG, DINSDAG EN DONDERDAG
Georges Beriianos
(Journal (l'un Curé de Campagne)
Regie: ROBERT BRESSON.
Aanvang,sur en Zaterdag 14.30, 19, 21.30 uur. Dinsdag
en Donderdag 20 uur. Leeftijd 14 jaar.
