Zeeland en West-Brabant
leven op het getij
Er was niet altijd werk
voor vrijwilligers
Dagelijks leven begint zich biet
en daar reeds te herstellen
Inwoners van Stavenisse
kwamen en gingen....
'953
J^e reddingsactie in bet geteisterde gebied is met onverminderde kracht
voortgezet. De vrees, dat de storm, die Dinsdagavond opstak, nieuwe
ernstige rampen zou brengen, is gelukkig niet bewaarheid. Wel meldde
Scbouwen-Duiveland drie nieuwe dijkbreuken, bij Noordgouwe, bij
Zonnemaire en bij Brouwershaven, doch er zijn geen berichten over
nieuwe grote verliezen aan mensenlevens binnengekomen.
De internationale luchtvloot, die de
luchtbruggen van Valkenburg, Woens-
drecht en Gllze-Rijen naar het ge
troffen gebied in stand houdt, groeit
voortdurend. Zij bestond Donderdag
uit 220 toestellen, waaronder 25 heli
copters. Drie Italiaanse militaire vlieg
tuigen hebben zich heden bij de vloot
gevoegd.
Met vliegtuigen van de Nederlandse
luchtmacht is gedropt: boven: Dirks-
land 2000 broden, 50 rubberlaarzen,
50 voedselpakketten en 6500 zandzak
ken: Noordwoude: 4000 zandzakken:
Colijnsplaat: 8 rubberzakken, 1 pak
voedsel en 16.300 zandzakken; Sloe-
polder: 5800 zandzakken; Tholen: 6000
zandzakken; Den Bommel: 100 paar
rubberlaarzen, 13.800 zandzakken;
Scharredijke: 4 ton hooi, 2 jerrycans
water; Nieuwe Tonge: 150 paar sok
ken; Bruinisse: 10 rubberboten, 1 jer
rycan water; Wissekerke: .1 pak voed
sel; Kortgene: 180 broden, 7 contai
ners voedsel; Sommelsdyk: 25 paar
rubberlaarzen; Stavenisse: 100 paar
rubber handschoenen.
In totaal zyn Donderdag 244 toe
stellen van 5 nationaliteiten in actie
geweest onder directie van de Neder
landse luchtmacht.
De hulpverlening verloopt thans ge
organiseerd. De tweede fase is nu dui
delijk ingetreden, die van de afvoer
van de geëvacueerden. Uit alle delen
van het land rijden de bussen en
vrachtwagens af en aan. In de niet-
getroffen dorpen in de noodgebieden
Radioreportages in de
gehele wereld
Omroepstations in een groot aantal
landen geven radio-reportages van de
watersnood in Nederland. Radio
verslaggevers van allerlei nationalitei
ten zyn naar ons land gekomen en j
maken gebruik '>an .de faciliteiten van
verscheidene radio-instanties.
krijgt het leven weer een enigszins
normaal aanzien en op Walcheren en
Noord-Beveland zijn er weer geregelde
busdiensten. Men kan nu ook zijn aan
dacht geven aan het begraven der do
den. In Halsteren en Steenbergen wa
ren Donderdag begrafenisdiensten
hier en daar ziet men, als in oorlogs
tijd, geïmproviseerde graven. Zo staan
op Zijpe drie ruwhouten kruisen op de
plaats waar slachtoffers zijn begra
ven, die daar zijn aangespoeld. In St.
Annaland is de timmerman de gehele
dag bezig met het maken van dood
kisten.
De geneeskundige dienst is thans
ook ingeschakeld ter voorkoming van
Stampvolle treinen met evacué's uit de
noodgebieden trekken voortdurend
naar het Noorden. In deze coupé zitten
fnevromo A. Lobbezoo met haar twee
kinderen die hale over kop uit Krabbe-
dijlee moest vluchten en nu op weg
is naar Dordrecht. Het jongetje op
dé voorgrond is Hmny Joosten uit
Hansweért, die met. zijn vader eva
cueerde. Stijf klemt hij zijn poesje, dat
hij niet wilde achterlaten, in de armen.
Hij heeft zijn troost gezocht by mevr.
Lobbezoo.
besmettelijke ziekten. Donderdag zijn
in Bruinisse alle inwoners ingeënt te
gen typhus.
Zeeland en West-Brabant leven in
deze dagen op het getij. Met laag wa
ter is thans een aantal plaatsen te be
reiken, die met hoog water geïsoleerd
zyn. Nog leeft Zeeland in de. ban van
het water, maar hier en daar bezint
men zich weer op de toekomst. Er zijn
nog altijd enkelen, die hardnekkig
weigeren te vertrekken. Velen voor
hen hebben enige dagen geleden net
zo gesproken, doch zij hebben deze
woorden met de dood moeten bekopen.
Doris Rijkers"
Strekdam
op
Volgens een bericht van radio-Sche-
veningen is cje reddingboot ..Doris Rij
kers" uit Den Helder, die deelneemt
aan het reddingswerk in Zeeland, op
de Strekdam by Zierikzee gelopen.
Het bootje zit 300 meter ver op de
Strekdam. Een motorboot van het
kabelschip „De Poolster" heeft ge
tracht de reddingboot uit zijn benarde
positie te bevrijden. Dit is niet gelukt
tengevolge van de sterke ebstroom.
Er is thans om sleepboothulp ver
zocht.
Gisterenmorgen om circa elf uur
zijn te Bergen op Zoom de.
eerste 500 vluchtelingen uit Sta
venisse aangekomen, de zwaarst
getroffen gemeente op het eiland
Tholen, waar naar schatting 300
doden te betreuren zijn. Zij wer
den ontvangen door leden van het
Roode Kruis, die hen in autobus
sen overbrachten naar het patro
naatsgebouw.
Daar speelden zich zeer ontroerende
tonelen af. Familieleden, die met ver
schillende aken waren aangevoerd, en
op het ogenblik van de ramp door de
vloedgolf van elkaar waren geschei
den, ontmoetten elkaar hier weer voor
het eerst en wij waren getuigen van
de vreugde van een man uit Stavenis
se, die zijn vrouw en belde kinderen
terugvond. Dc verheugenis over het
weerzien, die men hier en daar waar
neemt, wordt echter verre ovirseha-
duwd door het leed dat op de gezich>n
van de meesten te lezen valt.
De 70-jarige Opa Brouw uit
Stavenisse vertelde ons dat het
gehele drama zich in een goed
kwartier afspelde. In vyf minu
ten stond het water 1.50 ni -'fr
hoog. Binnen een kwartier was
het tot 3.50 meter gestegen om
daarna langzaam de max-.mum-
stand van öt'j meter te bereiken.
De achterkant van het huis van
de familie Brouw werd reeds door
de eerste vloedgolf weggespoeld,
en men moest zich op het dak red
den. Toen het water dit dak dreig
de te overspoelen en het gehele
huis op instorten stond, was men
gedwongen zich naar een hoger
gelegen woning te begeven. Hier-
by verloor Opa Brouw' zyn doch
ter en zag hjj verscheidene leden
van zyn aangetrouwde familie
voor zyn ogen verdrinken. „Ik heb
slechts my'n twee honden, die
trouw met mij meezwommen,
kunnen redden", zegt hij met ge
smoorde stem, terwijl de tranen
hem opnieuw in de ogen komen.
Onbeschrijfelijk is het wat zich op
Tholen heeft afgespeeld. Een gezin
van zes personen dreef op een weg
geslagen dak door de watermassa's.
Langzamerhand braken er stukken
van dit vlot af en iedere keer werd
een der mensen meegesleurd door de
golven. Dc enige die levend van het
vlot afkwam was een jongeman, die
zyn huisgenoten stuk voor stuk door
de golven zag verzwelgen.
In het ontvangstcentrum te Bergen
op Zoom zagen we nog een driejarig-
kindje. Het zat met grote verbaasde
ogen naar de drukte rondom zich heen
te kijken met een grote pop ln de ar
men geklemd. „Gisteravond heeft zij
erg gehuild om haar vader en moe-
dei-". zo vertelde ons een der Roode
Kruis-verpleegsters. maar ze zal die
niet weerzien
Lawine van hulp uit binnen- en
buitenland in banen geleid
O
Qnder rle vele duizenden vrijwilligers, die naar Zuid-Holland, Noord-
Brabant en Zeeland stroomden om_ hulp le bieden aan de verlorenen
in de waterwoostijn, zijn er, die teleurgesteld zijn. omdat zij niet genoeg
kunnen doen. Nog stonden gisteren bonderden jonge kerels en lientalleu
auto's met vletten en roeibootjes, particuliere auto's voor bet vervoer
van geëvacueerden en vrachtauto's met voedsel, kleding en bedden te
wachten op bun bestemming. Nog werden langs bet hele waterfront
velen her en derwaarts gestuurd om te vernemen, dal men genoeg men
sen en schepen en materialen had en dat de vrijwilligers wellicht ergens
anders wel terecht zouden kunnen.
En dit, terwijl cap bedreigde punten
de nood groot, het gebrek aan hulp
ernstig kon zijn. Geen wonder, dal de
jonge mannen en vrouwen die willen
aanpakken en toch moeten afwachten,
gaan morren en teleurgesteld zijn.
Voor deze teleurstelling is echter
een plausibele verklaring. Eerst thans
begint men. nu de dreiging en verwar-
ring- minder worden, een overzicht van j
de situatie te krijgen.
Eerst thans worden de verbindings
middelen iets beter, begint de samen
werking tussen diverse organisaties
te groeien, begint men de moeilijk
heden van voeding en legering der vrij
willigers in de hand te krijgen.
Het is waar, dat men in de ene
plaats wanhopig om hulp riep, terwijl
elders werkkrachten te over waren.
Het is waar dat schepen werden ge
dirigeerd, waar voldoende schepen
waren. Het is waar dat de Ameri
kaanse kolonel John Lins te Steenber
gen vragen om amphibievoertuigen
kreeg om mensen in doodsnood Le red
den. die al lang in veiligheid waren.
Maar het is even waar, dat de ver
bindingen in en om de waterwoestijn
wanhopig slecht zijn en ilat te veel in
stanties, noodgedwongen door elkaar
moesten werken. Het was: redt, wie
kan redden. Helpt, waar geholpen kan
worden
Even plotseling als de stortvloed
van Zaterdag op Zondag het land over
rompelde, even plotseling heeft zich
een stortvloed van hulp uit binnen- en
buitenland gevormd.
Tijdens- de onoverzichtelijke situatie
der eerste dagen zijn dat geven alle
autoriteiten in en om de noodgebieden
gaarne toe fouten gemaakt. Hulp
werd ongebruikt gelaten, terwijl elders
hulp werd ontbeerd. Langzamerhand
echter begint orde op zaken te kómen.
Gebrek aan organisatie was er. En
nog loopt lang niet alles op rolletjes.
Maar dat het uiterste is gedaan, zal
niemand kunnen ontkennen en even
min dat er nog ontzaglijk veel aan het
waterfront zal moeten gedaan worden
om de situatie in de hand te krijgen.
Herhalingsoefeningen
uitgesteld
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Eerste Kamer heeft minister
Staf meegedeeld, dat de ln Maart
te houden herhalingsoefeningen van
het 44ste regiment gevechtstroepën
zijn afgelast in verband met beschik
baarstelling van kazernes en legergè-
bouwen in West-Brabant ten behoeve
van de evacué's.
Tussen Woensdrecht en de geteisterde
gebieden is thans een geregelde lucht
brug in werking. Voortdurend vlieggn
toestellen van allerlei soort en van vele
nationaliteiten vandaar naar de over
stroomde gebieden in Zeeland en Zuid-
Holland. Zijn de grote toestellen belast
met het afwerpen van materialen,
levensmiddelen en medicamenten om
zo mogelijk op alle plaatsen waar
directe hulp nodig is deze te verlenen
en voor het uitvoeren van verkennings-
vluchten, dc hef schroef vliegtuigen zijn
uitermate belangrijk niet alleen voor
het aanvoeren van materiaal, doch ook
voor het evacueren in de eerste plaats
van zieken en van de in nood ver
kerenden. Luchtopname, gemaakt bo
ven Zierikzee op het moment, dat een
hef schroef vlieg tuig op het punt staat
te dalen op een open plek in het stadje,
duidelijk gemarkeerd door reeds eerder
neergekomen witte parachutes. Rechts
op de foto een juist, tot ontploffing ge
brachte rookbom (witte vlek).
Andere landen hebben een beroep
gedaan op de wereldomroep, waarmee
zij in connectie staan als afnemers van
zogenaamde transcriptie-programma's.
Zo worden van Hilversum uit directe
uitzendingen gemaakt ten behoeve van
de N.B.C. in de Verenigde Staten en
de C.B.C. in Canada. New York wordt
bereikt via een zender van dc P.T.T,
Voor Canada wordt elke middag een
programma in het Engels en in
het Frans per kabel naar Londen ge
leid en vandaar draadloos over de
Oceaan gebracht.
Reportages op platen zijn op aan
vraag verzonden naar Zuid-Afrika en
Indonesië, de Nederlandse Antillen en
Suriname.
Verscheidene mensen hebben een
zenuwaandoening en men vertelde ons
dat enkele personen zelfs krankzinnig
zijn geworden of het gebruik van hun
stem hebben verloren. De amphible-
vaartuigen hebben in de bomen op het I
eiland Tholen mensen gevonden, die
daar van koude en ontbering waren
omgekomen. Een identificatiecommis
sie is thans bezig de bij de overstro
ming- te Stavenisse omgekomenen ter
plaatse te registreren. Terwijl de i
vluchtelingen uit Stavenisse in de I
haven van Bergen op Zoom aan-
kwamen werden op een andere kade j
in een lichter honderden geimprovi-
seerde doodkisten ingeladen met be-
Stemming Stavenisse
Rechts:
Amerikaanse, Engelse. Franse en Bel
gische militairen werken mede aan de
hulpverlening in de door watersnood
geteisterde gebieden. Hier zien we
twee Franse geniesoldaten tezevmen
met Nederlanders in een rubberbootje
op de overstroomde weg van Halsteren
naar het stadje Tholen. In de huizen,
welke langs deze weg stonden, kwa
men 63 mensen tengevolge van de
vloedgolf om het leven.
Onder:
Onder voorzitterschap van Prins Bern-
hard vergaderde Woensdagmiddag het
bestuur van het Nationale Rampen
fonds. Tijdens de vergadering van
links naar rechts: dr. M. J. Prinsen
Secr.-Genvan Binncnl. Zaken), prof.
dr. L. J. II. Brei minister van Binnen
landse Zaken), Prins Bernhard, F. J.
van Thiel (Minister van Maatschappe
lijk Werk), mr. Werner (Staatssecre
taris van Maat sell. Werk).
Schier onafgebroken zwoegen allen, en dan werkt men weer voort. Terwijl
die medewerken aan de hulpverlening zijnmakker zich heeft ontfermd over
in de watersnoodgebieden. Men gunt een jeugdige'evacué, eet deze soldaat
zich ternauwernood enige rust of tijd vlug- zijn pannetje leeg.
voor eten. Slechts af en toe een hapje
In Zweden is men direct begonnen met is een DC-3 van de Zweedse lacht
een inzameling van kleding, dekens en macht. De kisten van het Roode Kruis
andere goederen. Dit is het eerste bevatten rubberboten van de Zweedse
vliegtuig, dat met goederen, voedsel luchtstrijdkrachten voor de getroffen
en medicijnen uit Zweden vertrok. Het gebieden.
Links:
Koningin Juliana heeft een bezoek ge
bracht aan enige evacuatie-centra. De
Koningin bezocht de Utrechtse vei
linghallen, waar het prov. evacuatie-
bureau is gevestigd en stelde zich op
de hoogte van de werkzaamheden van
dit doorgangscentrum. Later begaf zij
zich naar Amersfoort.
