In St.-Annaland gebeurde een wonder
Hyena's en ratten binnendijks
Vluchtelingen en dekens
in Bossche Markthallen
Breda zorgt dag en nacht
voor de vluchtelingen
Vii'cJag 6 7cby-cavi 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Twee-Ja bl.-d
Inwoners stonden buiten te kijken, toen het water losbarstte
(Van een correspondent)
ST. ANNALAND, 5 Febr. Menigeen ging in de nacht
van Zaterdag op Zondag in St. Annaland op Tholen niet
rustig naar bed. Velen was dat zelfs onmogelijk door
dringende werkzaamheden en anderen hadden daartoe
niet de moed of wensten af te wachten wat het worden
zou. Er was immers gewaarschuwd voor gevaarlijk hoog
water en de Noordwesterstorm ontketende van uur tot
uur een groter geweld. Men kan niet zeggen, dat niet alle
maatregelen genomen waren. Integendeel. De havenbe
woners hadden al een behoorlijk hoog tij achter de rug
en verstevigden alles nog eens extra voor de nacht. De
waterbouwkundig ambtenaar en al zijn medewerkers had
den de gehele dag gewerkt en voor het verwachte „ge
vaarlijk hoog water" leek alles zo veel als mogelijk ver
zekerd. Het was om 1 uur niet te verwachten, wat om
3 uur werkelijkheid was. Zeker, het zou een zeer hoog tij
worden, maar ernstige ongerustheid bestond er toen nog
niet. Toen we om 2 uur de waterbouwkundig ambtenaar
spraken, merkten we bezorgdheid bij hem op.Er stonden
al twee vlocdplanken vanaf de hoek hotel Rijnberg naar
het oude gemeentehuis ter bescherming van de Lange-
straat en het overig dorpsgcdcelte in die lijn en het water
steeg zo onrustbarend, dat het er drie moesten worden.
Men had nimmer te voren drie vloedplankcn op dat ge
deelte nodig gehad. Van 2 tot half drie scheen het gevaar
te luwen. Na half drie werd het erger en het stond toen
al vast, dat een vierde plank nodig was. Zulk tjj w
nimmer te voren geregistreerd. Eer het drie uur w;
werd de noodklok geluid, hetgeen voor hoog water
geen tientallen jaren was voorgekomen.
Tevoren reden al zoveel vrachtwagens ïn het dorp rond.
dat menigeen het bed al uit was. Bij het geluid van de
klok stroomden honderden mensen naar de haven. 1
wind was gegroeid tot orkaankracht. Het water sloeg met
donderend geweld tegen de woningen op de haven, waai"
nog zo goed als alle bewoners aanwezig waren. Toch
begonnen de eersten te evacuor :n, ook uit Suzanneweg.
Na nog twee uur vloeien was de situatie zó dreigend, dat
deskundigen toen overtuigd waren van een catastrophe...
Een eindeloos lijkend nachtelijk uur
Men zat immers niet alleen met de
bescherming op de haven voor Suzan-
naweg, Langestraat en Oostelijke
Achterweg bij het zg. Tonhuis. Men
zat misschien nog meer in angst over
de buitendijken.
Op de haven stond er zo'n water
massa, dat de toestand met die orkaan
hopeloos ging worden. Onmenselijk
werk werd verzet. Zou het toch nog
lukken met vijf kwartier vloeien? Nam
de stijging toch weer iets af? Het was
tien minuten voor 4, toen de ramp
zich voltrok. Met man en macht was
men nog aan het werk, toen er water
door de bescherming voor de Lange
straat begon te borrelen. En vrijwel
onmiddellijk na dat borrelen klonken
de noodkreten als waarschuwing:
„Berg je mensen, daar komt het
water!"
Het kwam niet. Nee, het barstte los
in een waterval van een niet te be
schrijven omvang. En met een geweld,
dat voor de daar wonenden elk bom
bardement te boven moet zijn gegaan.
De door de orkanische wind voortge
stuwde watermassa brak zich in een
zondvloed baan over de Langestraat.
Naar later bleek, onmiddellijk achter
de bescherming een gat slaande van
ruim 3 meter diep en alles wat op
.-.aar baan kwam meedogenloos ver
brijzelend, verscheurend, meesleurend;
wegslingerend een vrachtwagen en
e?n stuk beton van het oude gemeen
tehuis.
En dan is daar het grote wonder ge
schied, een wonder, waarover men
nimmer uitgepraat zal komen, waar
van men nimmer een verklaring zal
hunnen geven. De mensen, die er een
seconde tevoren nog aan het werk
waren, die daar op dat laatste ogen
blik nog stonden te kijken of zich in
de gangen of bij de ramen bevonden,
ja zelfs die ene vrouw, die daar builen
de vloedgolf over zich kreeg, zijn
naar later bleek allen bewaard ge
bleven. Dit is het groote wonder van
de doorbraak in de Langestraat even
voor vier uur in de noodlottige nacht
\an Zondag 1 Februari 1953
Ruim een uur stroomde de water
massa met een niet te beschrijven ge
weld het dorp binnen en spaarde
alleen nog de hoogste gedeelten en in
de huize.i de mensen: biddend zuch
tend, wachtend, tellend, kijkend, sjou
wend, meest op zolders, in kleine of
grote slaapkamertjes, zonder licht of
met lampje of kaarsje. Bij wie heeft
een enkel levensuur ooit langer ge
duurd, dan de tijd van 4 tot 5 van die
rampnacht?
Er was intussen al meer gebeurd.
Op de haven stond tegenover het
Shell-filiaal de grote losinstallatie van
de suikerfabriek Dinteloord. Dit ge
vaarte sloeg na de breuk aan de
Langestraat, dwars door dat filiaal,
het naburige huis meesleurend. De
mensen hadden zich daar tevoren
weggespoed naar de Molendijk. Nie
mand is ook daar omgekomen.
De dijken.
Men wist nog niets van de buiten
dijken. Men wist niet, dat de zeedijk
voorbij de Kleine Nol was doorge
broken en de kruin was weggeslagen.
Men wist ook niet, dat een kilometer
verder een nog ernstiger breuk in de
buitendijk was ontstaan, die de boer
derijen in de polder me,t bewoners en
vee in een toestand verplaatste, die
zich niet beschrijven laat.
Toen de dag aanbrak zijn er red
dingspogingen met succes uitgevoerd,
die vele andere heldenfeiten over
treffen. Met geen mogelijkheid kan
Oud-hoofdredacteur
vrijgesproken
AMSTERDAM. De rechtbank heeft
de oud-hoofdredacteur J. M. G. van
De Telegraaf vrijgesproken. Tegen
hem was terzake van een onder zijn
verantwoordelijkheid verschenen
voor een daarin genoemd beledigend
geacht bericht van 3 November 1951.
vijftig gulden boete subsidiair 10 da
gen hechtenis geëist.
In het bericht had gestaan, dat in
verband met een uit de bezettingstijd
daterende moordzaak in Laren (N.H.)
de oud-rechercheur van politie, de
64-jarige A. P. J. C. uit Bussum door
de politie was gearresteerd en ver
hoord. In werkelijkheid is deze als ge
tuige gehoord tijdens het onderzoek.
De oud-politieman achtte zich aange
tast in zijn eer en goede naam en had
een klacht ingediend.
men de krachtsinspanning van tien
tallen St. Annalanders op die Zondag
weergeven. Het stormde nog steeds, al
was het dan wel wat minder en er
kwam opnieuw een hoge vloed. We
weten het niet, hoe het mogelijk is ge
weest, dat deze vloed op de haven
kon worden tegengehouden. Zonder
enige onderbreking heeft men als
paarden gewerkt, onder leiding van
een aantal goede aannemers van wa
terbouwkundige werken.
Die Zondag zijn er van de lager ge-
Redding van
longontsteking
(Van één onzer redacteuren).
"s-HERTOGENBOSCH, 5 Februari.
Waar wij ook reizen, met trein, trant
of bus, overal in ons land zijn de ge
sprekken tussen de reizigers vol van
het gebeurde. Hoe Zuidwestelykcr wij
komen, hoe stiller die gesprekken
worden. De hiaten tussen de woorden
zijn het meeslzeggend. Nu zijn wij in
's-Hertogcnbosch: een stad, die zich
opmaakte om carnaval te vieren, maar
die nu aan niets anders meer denkt
dan aan de honderden evacuc's, die
zjj binnen haar vesten Jierbergt. Ver
uit de meesten zijn afkomstig van
Overflakkee. Wij troffen hen in de
Bossche Veemarkthallen, waar hun
namen door het Rode Kruis worden
genoteerd, opdat familieleden, die
elders vertoeven, zo gauw mogelijk op
de hoogte van hun redding kunnen
worden gebracht.
Talloze vrijwilligers staan met goede
gaven klaar, alsmede met een over
stelpende hartelijkheid, die onzegbaar
onzegbaar veel leed vergoedt. Bin
nen enkele uren worden nu de nieuw-
aangekomenen bij particulieren onder
gebracht.
Behalve onlvangstcenlrum. zijn de
Veemarkthallen ook opslagplaats van
dekens: duizenden dekens, men zou
denken méér dan voldoende, maar,
aldus een zegsman, wij verwachten
nog heel veel rillende mensen, voor
wie deze dekens redding van long
ontsteking zullen betekenen: die de
kens komen harder te pas dan brood.
Momentcel zijn in Den Bosch ruim
3000 vluchtelingen bij particulieren
ondergebracht, onder wie veel kinde
ren, die hun vader of moeder in het
woedende water zagen omkomen
Deze kinderen kunnen niet eens meer
schreien. Als ooit het woord „ver
wezen" ons iets te zeggen kan hebben,
legen delen mensen weggetrokken,
temeer omdat enkele binnendijken in
een zeer kritiek stadium verkeerden.
Maandag 2 Februari kon een stevige
bescherming op de haven worden aan
gebracht .en werd de breuk in de
Suzannapolderdijk gedicht. Toen wer
den de laatste in nood verkerende
mensen van boerderijen of woningen
uit de polders gehaald.
Gelukkig minderde de wind en werd
Noordelijker. Er kwam weer hoop in
de harten, een hoop, die de volgende
dag groter werd met het voor ons be
grip toen windstille weer. Het was de
dag waarop de eerste bergingswerk-
dan is dit wel thans bij hel aanschou
wen van deze kinderen. Met een
ouwelijke trek om de mond zitten zij
in de stilste hoekjes, waar liefdevolle
mensen zich tevergeefs over hen ont
fermen. Tevergeefs, want de mist van
herinneringsbeelden, waarin zij leven,
is niet met troostwoorden te door
breken.
Heel triest, maar tevens onvergete
lijk door de innerlijke kracht, die er
ons uit tegemoet straalde, was onze
ontmoeting met de twaalf kind^ten
uit één gezin uit Ooltgensplaat, hier in
Den Bosch ondergebracht. Ze hebben
hun vader en moeder nog bij zich. En
dit bezit is hun alles! Zij weten zich
van al deze ongelukkigen de geluk
kigsten.
II-tunnel-bouw gaat
verder
AMSTERDAM, Tijdens een ten
stadhuize te Amsterdam gehouden
conferentie is aan burgemeester
d'Ailly de vraag gesteld of het econo
mische gevolg van de ramp, die ons
land heeft getroffen, tevens inhoudt,
dat de bouw van de IJ-tunnel mins
tens enige jaren later zal beginnen.
Mr d'Ailly gaf daarop ten antwoord,
dat zulks z.i. zeker niet het geval zal
zijn. Meer dan ooit is thans gebleken
de noodzaak van snelle verbindingen,
aldus de burgemeester.
Brand in Belgische wapenfabriek
LUIK.Een felle brand heeft ge
woed in de Belgische wapenfabrieken
te Herstal. Een brandweerman kwam
door verstikking om het leven. De ma
teriële schade wordt op enkele mil-
lioenen francs geraamd. De oorzaak
van de brand is nog niet bekend.
Pissarev blijft nog
in arrest
DEN HAAG. De rechtbank heeft
de gevangenhouding van de Russische
journalist Pissarev, verdacht van
spionnage, wederom met dertig dagen
verlengd.
„DOMHOTEL" IS
VERKOCHT
UTRECHT. Naar wij vernemen,
heeft de N.V. Hotelexploilatie Termi
nus aangekocht het Domhotel op de
Catharijnesingel. De voor dezer dagen
aangekondigde veiling van het Dom
hotel gaat derhalve niet door. De nieu
we directeur, heeft de bedoeling nog
dit jaar het hotel te moderniseren en
het interieur te verbeteren.
zaamheden werden aangepakt van
mensen uit Stavenisse en de verdron
ken dieren.
Schade.
Aangenomen kan thans worden, dat
70®/o van de woningen in St. Annaland
meer of minder waterschade had
den, dat een 100-tal woningen geheel
zijn vernield of zodanig beschadigd,
dat herstel zeer bezwaarlijk is, dat het
aantal verloren stuks vee in de hon
derden loopt en nog niet bij benade
ring is te schatten, dat een tiental
straten geheel of gedeeltelijk is ver
nield en de buisraadschade in de
honderdduizenden guldens loopt.
MINISTER DULLES TE
BONN AANGEKOMEN
BONN. By zijn aankomst te Bonn
verklaarde Dulles onder meer dat
Europa slechts door middel van de
Europese verdedigingsgemeenschap een
vreedzame hereniging van de beide
delen van Duitsland tot stand kan
brengen.
Dulles werd bij aankomst in Bonn
o.m. begroet door bondskanselier
Adenauer.
Van gewoonlijk betrouwbare zijde
te Londen is gezegd, dat Eden het
Normale leven ligt
vrijwel stil
BREDA. Sinds de watersnoodramp
is Breda van aanschijn veranderd.
Heel de bevolking schijnt er zich op
te hebben ingesteld de getroffenen, die
de laatste dagen hier bij duizenden
zijn aangekomen, zo hartelijk moge
lijk welkom te heten. Geen moeite is
te veel en geen zorg te groot om het
hun naar dc zin te maken.
Tientallen uitvoeringen zijn afge
last. heel het normale openbare leven
in de stad ligt vrijwel stil. Alles en
alles is geconcentreerd om het vluch
telingenprobleem, waar men dag en
nacht mee bezig is.
De eerste dagen werden vooral de
kazernegebouwen in de stad voor het
opnemen van vluchtelingen in gebruik
genomen. Daarenboven laat zich ook
de bevolking zelf niet onbetuigd. Dui
zenden hebben evacuè's in hun huizen
opgenomen, zonder te vragen naar
rang of stand. „Kom binnen, wees
welkom", was het parool en de totaal
versufte mensen worden verwend met
het beste van het beste.
Een kledingactie liep dermate vlot
(Van één onzer redacteuren).
Onbegrijpelijk maar waar is, dat pr
menselijke wezens bestaan, voor wie
alleen de naam hyena goed is. Bij
Dintclsas en Heiningen, vlak onder de
Moerdijk, spraken wij met getroffe
nen, wier huis niet alleen door de
watersnood, maar ook door plunde
raars geteisterd was. U kunt zich zo'n
buis niet voorstellen. Binnen een paar
ruïneuze muren drijft wat wrakhout
van meubels rond. En tussen dit
wrakhout in zijn „mensen" naar kost
baarheden op roof uit geweest. Zij
vonden er soms lijken en zijn dau
zelfs niet voor lijkenschennis terug
gedeinsd. In roeibootjes zijn ze de
Dordtse Kil overgestoken, punterend
van hoeve naar hoeve.
Mag het verwondering wekken, dat
onze mariniers en andere troepen, die
bü hun rust noch duur kennende red
dingspogingen een kameraad zagen
omkomen. dat deze jongens zich
aan een paar plunderaars, toen zij hen
bezig aantroffen, hebben vergrepen?
Ze zijn het water ingejaagd en omge
komen als ongedierte.
Ongedierte. Dat zijn ook de ontel
bare ratten, die uit de grote rivieren
in de polders zijn doorgedrongen. Deze
beesten, die wel eens volksvijand
nummer één werden genoemd, zijn
onder de huidige omstandigheden wel
de gevaarlijkste ziektenverwekkers.
's Nachts, terwijl het werk aan de dij
ken voortschrijdt, schreeuwen zij luid
keels boven alles uit. Het is een
De massale evacuatie is in volle gang.
Vluchtelingen die hier ïn het ruim
van een schip zitten, worden naar
veiliger oorden gebracht.
Dulles duidelijk gemaakt heeft, dat
Engeland zich niet kan verenigen met
het verwerpen van de overeenkomst
van Jalla, waarbij de Koerillen en
Zuid-Sachalin aan de Sovjet-Unie
werden geschonken. Eden zeide, dat
Engeland het opzeggen door één on
dertekenaar, als een definitieve opzeg
ging an internationale verdragen zou
beschouwen.
van stapel, dat in één morgen de hele
stad was afgestroopt. Tonnen goed zijn
binnengekomen. Per auto worden de
evacuè's naar hun nieuwe adres ge
bracht. Zakenlieden van buiten de
stad, die van deze actie boren, scha
kelen zichzelf bereidwillig in, zelfs
twee Amerikanen en een Fransman
hebben een dag lang méegereden.
Grote contingenten Amerikanen uit
Duitsland en Fontainebleau hebben
thans ook in Breda hun pied ÉL terre.
Van hieruit worden zij naar de ver
woeste gebieden gedirigeerd. De stra
ten daveren van het motorgeronk der
eindeloze stoeten materiaal, die op en
af rijden naar de noodgebieden.
Actie op actie wordt door de bevol
king op touw gezet. Kinderen zamelen
speelgoed in voor hun kameraadjes;
tabak, sigaretten en shag stromen toe.
Tragische tonelen.
Honderden komen op het gemeente
huis inlichtingen inwinnen naar ver
miste huisgenoten. Tragische tonelen
spelen zich hier soms af. Kerels als
bomen staan handenwringend en met
nauwelijks verborgen tranen hun ver
driet te verwerken. Vrouwen zitten
wezenloos op banken te staren naar
luguber gehoor, dat vooral langs de
Moerdijk wordt gehoord.
Uit deze streek komen meer lugu
bere verhalen van ooggetuigen. Golven
als overtuimelende muren hebben
binnendijks een kerkhof omgewoeld.
Verscheidene doodkisten zijn boven
gekomen. Een hele Zondag lang dre
ven zij spookachtig schommelend
langs de dijk.
In Moerdijk stond in de nacht van
Zaterdag op Zöndag ook een gekist lijk
boven aarde. Het water kwam tot hal
verwege de benedenverdieping, iets
hoger dan de tafel, waarop de kist
stond opgebaard. En steeds moest één
der op de bovenverdieping rouwende
familieleden naar beneden om, door
het water wadend, de kist met het
stoffelijk overseint der dierbare voor
wegdrijven te behoeden.
Al schrijvende bedenken wij: is 't
goed deze getuigenverslagen hier te
releveren? Is dit, ook al is het de
waarheid, niet te verschrikkelijk? Na-,
tuurlijk is dit té verschrikkelijk. Het
zijn té visueel in de ziel gebrande
beelden. Misschien trachten wij, voor
ons zelf, ze op deze manier van .onze
ziel af te schrijven.
Maar het meeste blijft ongeschre
ven, onafgeschreven en nooit af 1e
schrijven.
Zij, die dit persoonlijk hebben mee
gemaakt, kunnen wij materieel onmo
gelijk helpen, al doen wij vanzelf
sprekend onze uiterste best. Laten
wij, behalve in materiële zin. toch
vooral met ons hart en onze ziel, met
al ons religieus vermogen, bij hen zijn
in hup geestelijke nood!
Werkelijkheid veel
erger, zegt de Prins
DEN HAAG. De voorzitter van
het Nationaal Rampenfonds, Z. K. H.
Prins Bernhard, heeft gisteravond via
beide Hilversumse zenders een toe
spraak gehouden en o.a. gezegd dat
de werkelijkheid veel erger is dan
iemand zich van te voren kan voor
stellen. Slechts het visuele beeld
toont deze catastrophe met haar ont
stellende verwoesting.
Deze nationale ramp eist van ieder
onzer het uiterste aan geest en wils
kracht, aan moed en offervaardigheid.
Hier moet geholpen worden en wel
onmiddellijk.
Eisenhower stort bezittingen
in speciaal fonds
SAN FRANCISCO. President
Eisenhower heeft al zijn geldelijke be
zittingen in een speciaal fonds gestort,
dat door een administrateur wordt be
heerd. De president ging hiertoe over
om te voorkomen dat men hem zou
kunnen verwijten zijn beslissingen te
laten beïnvloeden door deze bezittin
gen, aldus werd meegedeeld door kapi
tein ter zee. Butcher, de adjudant van
generaal Eisenhower tijdens de oorlog.
Butcher verklaarde dat een deel van
dit fonds bestaat uit de opbrengst van
de verkoop van een oliebron, die. in
dien de president de verkoop twee of
drie weken had uitgesteld, meer zou
hebben opgebracht.
Mijnwerkersbond verboden
in Saarland
SAARBRüCKEN. De regering
van Saarland heeft de ontbinding be
volen van de mijnwerkersbond, die
een onwettige politieke bedrijvigheid
aan de dag zou leggen. Vele leiders
en leden, aldus de regering, zijn lid
van de communistische partij, die de
bond als mantelorganisatie wil ge
bruiken.
Er zijn 42.000 mijnwerkers bij de
bond aangesloten.
Prins vloog boven
noodgebieden
DEN HAAG. Prins Bernhard heeft
gisteren weer over de geteisterde ge
bieden gevlogen. Nadat hij op het
vliegveld Haamstede was geland, is hij
overgestapt in een helicopter. Met dit
toestel heeft de prins gedurende de
gehele dag verscheidene zwaar getrof
fen gemeenten bezocht, voornamelijk
op Schouwen en Duiveland, Noord-
Beveland en Zuid-Beveland. Persoon
lijk heeft hij op vele plaatsen de
evacuatie van de bevolking gadegesla
gen. Z.K.H. prees in het bijzonder de
moedige houding van de burgemees
ters der getroffen plaatsen, met wie
hij zich uitvoerig heeft onderhouden
over de toestand der plaatsen en de
te nemen maatregelen.
Behalve over het werk van de Ne
derlandse strijdkrachten, was de prins
vol lof over het werk van de buiten
landse militairen.
het sinistere telefoontoestel, waaruit
het nieuws moet komen, waarop zij
vol spanning wachten.
Wat in Breda binnenkomt, wordt
geregistreerd en zo snel mogelijk
doorgezonden. Men volgt het systeem
zoveel mogelijk dorp bij dorp te laten.
Zij worden verspreid over de dorpen
van Noord-Brabant, die al even gast
vrij zijn.
In de Koninklijke Militaire Acade
mie zijn momenteel nog ruim 30Ü
evacuè's ondergebracht. Zij hebben
hier een prima tehuis met alle acco-
modatie, die zij zich denken kunnen.
