Wonder in St. Anna-land Het corps Commandotroepen leed geen verliezen Door water overspoeld mensen gered Kanon-tractors halen het verdronken vee op Op het knooppunt van de berichtgeving Aanpakken of afwachten VRUDAG 6 FEBRUARI 1953 PAGINA S V Voordat het drie uur teas, werd de noodklok geluid Mijn Vaderland Holland, zwaar ben je getroffen In die vreselijke nacht: Vele, vele honderdtallen Heeft de. nacht geen dag gebracht. Have. goed en landerijen, Eigen, dierbaar plekje grond: Niets wat de zo brute krachten Van 's lands erfvijand weerstond Diep geschokt is onze natie. Maar zij heeft haar plicht verstaan: Dadelijk is door jnillioenen Veel besproken, veel gedaan! Vóór het water in het Westen Nog één streepje was gezakt, Werd reeds in de elf provincies Hulp geboden, aangepakt', 't Is een lichtpunt, één klein lichtpunt In die diepe duisternis, Dat de band, de ware eenhei d, Overal weer tastbaar is. Holland, Holland, lief, klein landje: In dit uur van smart en rouw, Ben je weer zo stoer en krachtig, Ben ik weer zo trots op jou.' PHIUA Bruinisse wordt geëvacueerd BRUINISSE. 6 Febr. Bruinisse wordt vandaag geëvacueerd. Burge meester A. K. Michaelis heeft daar toe besloten. Van de 800 mensen, die er van de oorspronkelijke 2400 in de gemeenten Bruinisse en Zijpe nog over zijn. gaan er 300 weg, de vrouwen, ouderen en kinderen, die afgevoerd worden naar Rotterdam en Dordrecht en vandaar in de richting Utrecht vertrekken. Vijf honderd mensen houdt dc burge meester hier. Zij zullen de werkers zijn die de dijk zullen herstellen, de binnendijk van de polder wel te verstaan, want de buitendijk heeft het bij Bruinisse gehouden. De eer ste storm van Zaterdagnacht heeft het dorp overleefd, maar Zondag middag begaf de binnendijk van de polder h«t. „Wie zullen er weg moeten?" Dat is thans de vraag, die de Bruinissenaren bezig houdt. Want ieder wil zolang mogelijk blijven. Angst voor diefstal is een van de redenen, waarom velen wil len blijven. Vijftigduizend exemplaren van „De ramp" Vijftigduizend exemplaren zal de eerste oplaag zijn van het fotoboek „De Ramp", dat. ten bate van hel Nationaal Rampenfonds binnenkort verschijnt. Reeds zijn uit het buitenland aan vragen ontvangen. (Van een speciale verslaggever) ST ANNALAND, 5 Febr. Menigeen ging in de nacht van Zaterdag op Zondag in St Annaland op Tholen niet rustig naar bed. Velen was dat zelfs onmogelijk, door dringende werkzaamheden en anderen hadden daartoe niet de moed of wensten af te wachten wat het worden zou. Er was immers gewaarschuwd voor gevaarlijk, hoog water. De havenbewo ners hadden al een behoorlijk hoog tij achter de rug en ver stevigden alles nog eens extra voor de nacht. De waterbouw kundig ambtenaar en al zijn medewerkers hadden de gehele dag gewerkt en voor het verwachte „gevaarlijk hoog water" leek alles zo veel als mogelijk verzekerd. Het was om 1 uur niet te verwachten, wat om 3 uur werkelijkheid was. Zeker, het zou een zeer hoog tij worden, maar ernstige ongerustheid bestond er toen nog niet. Een uur stroomde de watermassa Toen we om 2 uur dc waterbouw kundig ambtenaar..spraken, merkten we bezorgdheid bij hem op. Er ston den al twee vloedplanken vanaf de hoek hotel Rijnberg naar het oude gemeentehuis tér bescherming van de La n gestra at en het overige Dorp- gedeelte in die lijn en het water steeg zo onrustbarend, dat het er 3 moesten worden Men had nimmer te voren drie vloedplanken op dat gedeelte nodig gehad. Van 2 tot half drie scheen het gevaar te luwen. Na halt drie werd het erger en het stond toen al vast. dat een vierde plank nodig was, zulk tij was nim mer te voren geregistreerd. Eer het drie uur was. werd de noodklok ge luid. Tevoren reden al zoveel vrachtwa gens in het dorp rond. dat menigeen het bed al uit was. Bij het geluid van de klok stroomden honderden mensen naar de haven. De wind was gegroeid tot orkaankracht. Het wa ter sloeg met donderend geweld te gen de woningen op de haven, waar in nog zo goed als alie bewoners aanwezig waren. Toch begonnen de eersten ic evacueren, ook uit Suzan- naweg. Met nog twee uur vloeien was de situatie zo dreigend, dat des kundigen toen overtuigd waren van een catastrofe DAAR KOMT HET WATER wind voortgestuwde watermassa brak zich in een zondvloed baan over de Langestraat, naar later bleek, onmiddellijk achter de be scherming een gat slaand van ruim 3 m. diep en alics wat op haar baan kwam onmeedogenloos verbrijzelend, verscheurend, meesleurend, wegslin- gerend van een vrachtwagen tot j een stuk beton van het oude ge-1 meentehuis toe. Ze lagen in enkele seconden half of op het eind van de Langestraat. En dan is (laar het grote wonder geschied. Een onder waarover men j nimmer uitgepraat zal komen, waar- j van men nimmer een verklaring zal kunnen geven. De mensen, die er een seconde tevoren nog aan het werk waren, de mensen, die daar j op dat laatste ogenblik nog stonden de mensen die zich op de gangen of 1 bij de ramen bevonden, ja zelfs die I ene vrouw, die daar buiten de vloed golf over zich kreeg, zijn naer later bleek allen bewaard geble ven. Dit is het grootste «onder van dc doorbraak in de Langestraat even voor vier uur, in de noodlottige nacht van Zondag 1 Febr. 1953 Wal betekende de énorme schade, die aan de woningen, aan de inven taris, kortom aan heel het hebben en houen is aangebracht, vergele ken bij dat ene wonder van een al gehele bewaring. Ruim een uur stroomde de water massa met een niet te beschrijven geweld het dorp binnen, steeg in de woningen aan de ring, Cureeianden. Het was vroeg in de ochtend, toen Nieuwst raat en spaarde alleen nog de ramp zich voltrok. Met man en de hoogste gedeelten. En in de hui macht was men nog aan het werk. zen de mensen: biddend, zuchtend. toen er water door de bescherming voor de Langestraat begon te borre len. een bescherming die nimmer te voren zo hoog was aangebracht. En vrijwel onmiddellijk na dal door borrelen klonken de noodkreten: „berg je mensen, daar komt het water Het kwam niet. Nee. het barste los in een waterval van een niet te beschrijven omvang, en met een go- weid. dat voor de daar wonenden elk bombardement te boven moet zijn gegaan. De door de orkanische Vele uren brandt het rode lampje Spoedige hulp is dubbele hulp. Dit motto geldt meer dan ooit in dc strijd, die ons land sedert Zaterdag nacht tegen het water voert. Spoedi ge hulp kan slechts worden geboden met snelle verbindingen. Waar het telefoon- en telegraafverkecr in de rampgebieden van het eerste uur af grotendeels was ontwricht, bracht de radio uitkomst. Een berichten dienst ontstond, of liever, werd uit de grond gestampt en 24 uur per et maal klinken mededelingen en in lichtingen door dc aether, die er voor zorgen, dat een plaats op Schouwen benzine krijgt, en dat ten Oosten van Kortgenc rubberboten worden afgeworpen. Het centrum van deze berichten dienst is in Den Haag, bij de Rege ringsvoorlichtingsdienst. aan de Wassena. rseweg. Het eerste bericht de regeringsverklaring van Zon dagmiddag over dc ■•amp. die ons land had getroffen is al do.r hon derden andere gevolgd. Het bleek al spoecig noodzakelijk een apart appa raat in het leven te roepen: telefo nisten. die dag en nacht de binnen komende mededelingen van oe meest uiteenlopende aard stenogra fisch opnemen, een :edactie om vast te stellen, welke mededelingen veor radioberichten in aanmerking k'>men on telexisten dm de ver be ken of inlichtingen, die niet via de vdio worden verspreid, door tc geven aan de betrokken instanties. De eer ste dagen heeft het, R V.D.-personeel Friesland bracht ruim een millioen op In Friesland is al meer dan één miliioen gulden voor het Nat. Ram pen fonds bijeengebracht. Opsle'rland, een van de armste gemeenten van Friesland, mot 20.000 inwoners, droeg 35.1)00.— bij. Op de Friese boeien is een beroep gedaan, om veevoer, met name hooi. beschikbaar te stellen en op tc ge ven hoeveel vee. zaaigoed enz. voor de toekomstige behoeften beschik baar kan worden gesteld De collecte bij de Fordfabrié- ken in A'dam bracht 37.000 op. «•aarvan f 13.500 of 20.— per per soon van het personeel cn 23.500.— van de directie. dag en nacht gewerkt om de berich tendienst gaande te houden. Zij heb ben nu versterking gekregen van andere diensten en vrijwilligers. Vijf telefoon-toestellen zijn dikwijls nog niet voldoende om de berichten stroom te verwerken; vier redacteu ren, acht stenografislen en t«:ec telexisten hebben er hun handen vol aan. Het rode lampje boven dc in- ;ang van de studio, waar omroepers .ar. dc omroepverenigingen vrijwil lig langdurige diensten doen. brandt vele uren per dag. Dc stromen be richten. die via microfoon en luid sprekers de luisteraars in geheel Ne derland bereiken, zijn een bijdrage van niet te onderschatten betekenis in de strijd tegen het water. achtend, tellend, kijkend, sjou- •ond, meest op zolders in kleine of grote slaapkamertjes, zonder licht t met een lampje of kaarsje. Bij Ie heeft een enkel levensuur ooit langer geduurd, dan de tijd van 4 tot 5 uur van die rampnacht? Zo mogelijk duurde dat nog langer voor hen, die vlak bij die kokende "water val woonden! In bange afwachting zal. men verder in het dorp totaal in het onzekere. Gelukkig steeg hei. water in de woningen niet onrust barend. TOEN IIET DAG WERD Toen de dag aanbrak, zijn er red dingspogingen met succes uitgevoerd die vele andere heldenfeiten over treffen De Langestraat leek iets zo onwerkelijks, dat het niet te gelo ven was. De ravage in het Suzanna- wegje was enorm. Met geen mogelijkehid kan men de krachtsinspanning van tientallen St Annalanders op die Zondag weer geven. Het stormde nog steeds, was het dan wel wat minder, en kwam opnieuw een hoge vloea. We weten hel niet, hoe het mogelijk geweest, dat deze vloed op de haven kon worden tegengehouden. Zonder enige verpozing heeft men als paar den gewerkt. Die Zondag ook kwamen de vre selijke berichten over Stavenisse binnen. En daarbij vergeleken is St. Annaland er zeer goed afgekomen. Massale evacuatie in volle gang. Vluchtelingen, die hier in het ruim van een schip zitten, wor den naar veiliger oorden ge bracht. Cadavers vormen groot gevaar BERGEN OP ZOOM, 5 Febr. Hedenmorgen tussen 8 en 10 uur werden 500 inwoners van Stavenisse de zuaarsl getroffen gemeente van Zeeland, «aar van de 1700 in woners vermoedelijk meer dan 300 om het leven kwamen te Bergen op Zoom verwacht. Alle overlevenden in Stavenisse op het eiland Tholen zijn, nadat de berichten voor nieuwe dreigende storm bekend waren gemaakt, door het regiment Prins Frederik, bijge staan door Commandotroepen en 100 man van dc Franse Genie, geëva cueerd. Slechts 5 man zijn in Stave nisse achter gebleven. Voor bewaking, want het blijkt, dat er schuimers zijn, die er met bootjes op uit trekken om de hui zen te plunderen. Te Bergen op Zoom zijn drie van deze piraten ge arresteerd. Zwermen vliegtuigen hebben de jehele dag boven Zeeland gekruist >m de vaartuigen de weg naar de geïsoleerde vluchtelingen tc wijzen. In de Wilhelminakazerne te Ber gen op Zoom waar het Prins Frede rik regiment zijn hoofdkwartier heeft opgeslagen, staat de telefoon geen ogenblik stil. Hier bevindt zich net centrum, van waaruit alle red dingspogingen in een gebied van 750 km2 worden geleid. Dc majoors Bril en Engel vertelden ons. dat het Pr. Fredcrik-regiment reeds Maandag 1500 p'ersonen uit Rilland-Bath heeft gered in samenwerking met mensen van de luchtstrijdkrachten, dc Ge nie, leden. van de K.M.A. en Com mandotroepen. Dc reddingen ge schieden door middel van kanon- tractors met rupsbanden, waarvan de motoren en dynamo's waterproef waren gemaakt. De kanon-tractors zullen worden gebruikt om de cada vers van het verdronken vee naar de kant te trokken', waar zij door destructie-afdellngen worden wegge haald. Ook nabij Stavenisse drijven honderden cadavers van koeien, paarden, schapen en mensen rond. die door de ontbinding waarin zij verkeren een groot gevaar vormen en zo spoedig mogelijk moeten wor den opgeruimd. In het patronaatsgebouw te Ber gen op Zoom waar alle vluchtelin gen na hun aankomst worden ver zorgd. alvorens doorgezonden te worden naar Den Bosch, heerst een grote bedrijvigheid. De slachtoffers van de overstroming ontvangen hier kleding en eten, terwijl een medi sche staf de gewonden verzorgt. TRAGEDIES „Als de mensen hier aankomen." zo vertellen kapelaan Smits en de leider van de auto-colonne. Adema. „zijn ze nog volkomen versuft en wij kunnen bijna geen woorden uit ze krijgen. De meesten verkeren in het onzekere over het lot van hun naaste familie. Woensdagmorgen werd een jongetje van 10 jaar uit Halsteren binnengebracht, die zijn vader, moeder en 7 broertjes en zus jes voor zijn ogen had zien verdrin ken. Woensdagmorgen kwam er een echtpaar aan. dat drie dagen zonder enige beschutting op enkele vier kante meters grond temidden van de klotsende golven had doorge bracht, Het was alles kwijt en ver keerde in een toestand "die iedere beschrijving tart" Ruwhouten kruisen op Zijpe BRUINISSE. 6 Febr. In de nood gebieden krijgt het lever, eer een enigszins normaal aanzien en op Walcheren en Noord-Beveland zijn veer geregelde busdiensten. Men kan nu ook zijn aandacht geven aan het begraven der doden. In Halste ren en Steenbergen waren begrafe nisdiensten. Hier en daar ziet men, als in oorlogstijd geïmproviseerde graven. Zo staan op Zijpe drie ruw houten kruisen op de plaats, waar slachtoffers zijn begraven, die daar zijn aangespoeld. In St Annaland is de timmerman de gehele dag bezig met het maken van doodkisten. Donderdag zijn te Bruinisse alle inwoners ingeënt te gen typhus. Zeeland en West-Bra bant leven in deze dagen op het ge tij. Met laag water is thans een aan- tai plaatsen te bereiken, die met hoog water geïsoleerd zijn. In de uren van laag water wordt alles gedaan wat mogelijk is. Nog leeft Zeeland in dé ban van het water, maar hier en daar bezint men zich weer op de toekomst. „Allen kerels uit één stuk" HEENVLIET. 6 Febr. - In Heenvliet stond gisteravond, terwijl de regen tegen de ramen kletterde, voor een brug 'n lange rij van wach tende ivagens. Tussen een verweerde spiegel en een door het zoute water aan getast dressoir, stonden op een vrachtauto rillende kal veren. „De rest van ons vee", zegt de blozende boe- renjongen uit Abbenbroek, die aan het stuur zit. Alles is gelukkig in veiligheid, te danken aan het prachtige werk van die 20 marine mannen uit Den Briel. Als zij niet onafgebroken in de weer waren geweest, vaak tot ver over hun knieën door het water wadend, om ons met de redding van het vee te helpen, hadden we 't nooit voor elkaar gekregen, alle 700 stuks vee uit Ab benbroek en omgeving op 't droge te brengen. „Allen kerels uit één stuk", zegt hij enthousiast. Het is voor de zoveelste maal in de af gelopen dagen, dat we de naam van de Koninklijke Marine met veel respect horen uitspreken. De Jan tjes kunnen dan ook terecht trots zijn op hun daden. Botters uit N.-Holland opereren in het Hellegat, het water ten Noorden van Overflakkee. Aan een kabel bevestigde rubber- -vlotten worden gebruikt voor 't reddingswerk in ondiep water Nederland geelt De collecte ten behoeve van 't Nationaal Rampenfonds heeft in Oldehove 36.000.— opgebracht. Ol- dehove heeft 2400 inwoners; er «•erd dus per hoofd 15.geofferd. Een collecte in Winsum (Gr.) heeft gemiddeld 40.— per gezin opgebracht. De boeren van Lekkerkerk hebben 35 koeien. 28 pinken cn 8 kalveren ingezameld. Ruw geschat vertegenwoordigt dit een bedrag an 33.500. Het gemeentebestuur van Den Haag heeft "aangevraagd welke ge meenten eventueel door Den Haag geadopteerd kunnen worden. De Esso-Nederland heeft 100.000.— overgemaakt. Het per soneel heeft besloten 2 van het maandsalaris af te staan. - De bakkersgezellen in geheel Nederland zullen 10 van hun loon afstaan. De opbrengst zal door de werkgevers worden verdubbeld. - In Ferweradeel (Fr.) heeft een collecte bijna 70.000.— opgebracht, dat is 7.35 per inwoner. - Het Algem Watersnoodfonds heeft uit haar eigen kapitaal een be drag van 250.000.— ter beschik king gesteld. Het bestuur van het vacantie- fonds voor de landbouw heeft 100.000.ter beschikking gesteld. Een Duitse textïelindustrieel in Herdecke aan de Ruhr, maakte tele grafisch 3000 mark over en bood aan. twee kinderen in zijn huis op te nemen. In de 900 zielen tellende ge meente Berkemvoude (Z.H.) heeft een collecte 11.000.— opgebracht. De buurtschap Achterbroek, met 30ö zielen, nam van dit bedrag 5.000.— voor haar rekening. Het 4000 inwoners tellende Heeze in N.Brabant heeft, afgezien van de girostortingen, 15.000.bij eengebracht. De boeren stelden 58.000 kg. veevoeder ter beschikking. In Veenendaal kwam 100.000 bijeen. Sloepen aangespoeld Op'het strand te Katwijk zijn twee sloepen aangespoeld van het schip „Salland". Sinds Zaterdag is geen bericht meer ontvangen over dit 298 bruto register ton metende schip, dat op weg «"as van Engeland naar Stockholm. Er waren zeven mannen aan boord. De kapitein is M. Teek man uit Zwolle. Er wordt ernstig rekening mee gehouden dat het schip vergaan is. Vechters aan einde van hun krachten In getroffen gebied, 6 Febr. Aanpakken of afwachten. Onder de vele duizenden vrijwilligers, die naar Zuid-Holland, Noord-Brabant en Zee land stroomden om hulp te bieden aan de verlorenen in de water woestijn, zyn er, die teleurgesteld zijn, omdat zU niet genoeg kunnen doen. Nog stonden honderden jonge kerels en auto's met vletten en roeibootjes, particuliere auto's voor het vervoer van geëvacueerde» en vrachtauto's met voedsel, kleding en bedden te wachten op hun be stemming. Nog werden langs het hele waterfront, velen her- en derwaarts gestuurd om te vernemen, dat men genoeg mensen en sche pen en materialen had en dat de vrijwilligers wellicht ergens anders wel terecht zouden kunnen. Franse genietroepen: prima soldaten En dit terwijl op bedreigde punten de nood groot, het gebrek aan hulp ernstig kon zijn. Geen wonder dat de jonge mannen en vrouwen die wil len aanpakken en toch moeten af wachten gaan morren en teleurge steld zijn. Voor deze teleurstelling is echter een plausibele verklaring. Eerst thans begint men. nu de dreiging en verwarring minder worden, een overzicht van de situatie te krijger. Eerst thans worden de verbin dingsmiddelen iets beter, begint de samenwerking tussen diverse orga nisaties te groeien, begint men de moeilijkheden van voeding en lege ring der vrijwilligers in de hand te krijgen. Even plotseling als de stormvloed het land overrompelde, even plotse ling heeft zich een stortvloed van hulp uit binnen- en buitenland ge vormd. Tijdens de onoverzichtelijke sïtua tie der eerste dagen zijn dat ge ven alle autoriteiten in en om de noodgebieden gaarne toe fouten gemaakt. Hulp werd ongebruikt pre laten. terwijl -elders hulp werd ont beerd. Langzamerhand echter bezint orde o» zaken te komen. Velen hebben meer willen doen. doch menselijkerwijs gesproken is het uiterste gedaan. Het was aanpakken met hulolawi- nes. die voor sommige onderdelen afwachten noodzakelijk maakten. Wie men ook spreekt, militairen of burgerlijke leiders, erkennen dit. Er is aan het waterfront gevochten en er wordt nog gevochten. De reser ves worden dank zij de spontaniteit van vele duizenden vrijwilligers automatisch gekweekt ICen onderdeel van het Nede kindse leger, dat thans aan v.ervai. ging toe is, is het corps Commando troepen onder overste Beets. Men hoort in de streken van Zcvenbergse Hoek en Tholen «on deren vertellen o\ er deze kerel.' deze vechters, die doorlopend iu levensgevaar hun hardheid, hun be kwaamheid en hun menslievendheid hebben bewezen. Het corps heeft geen verliezen geleden. VECHTJASSEN Thans zijn z'ü echter aan het uiterste van hun krachten. Gelukkig staan velen klaar om hun plaats in te nemen. Dankbaar zijn veie vluchtelingen, ook voor de grandioze plichts betrachting en grenzeloze zelfopof fering van de Franse genietroepen, deze verbeten vechtjassen met hun prachtig amphibiemateriaal. die stuk voor stuk hebben bewezen dal zjj uitstekende soldaten, speciaal ook in deze natte oorlog zijn. Vele duizenden hebben hun levens aan de genoemde groepen en aan •ele anderen niet genoemden, te danken. Groot is de dankbaarheid, ondanks de felle wonden, die storm vloed bij haast ontelbaar velen sloeg. En achter het. waterfront" vocht vrijwel heel Nederland mee om de troepen te steunen en de haveloze geredden te vervoeren, t.e kleden, te verzorgen en onderdak te geven. Gebrek aan organisatie was er. En nog loopt lang niet alles op rolletjes. Maar dat het uiterste is gedaan zal niemand kunnen ontkennen en evenmin dat er nog ontzaglijk veel aan het waterfront zal moeten ge daan worden om de situatie in de hand te krijgen. Nog is alle leed helaas lang niet geleden. Van afwachten komt nog steeds aanpakken. K.L.M. overstelpt niet aanbiedingen Toen bekend werd. dat de KLM gratis vervoersruimte beschikbaar zou stellen over haar gehele lucht net voor het vervoer van goederen naar ons land. bestemd voor de noodgebieden. weiden de KLM-ver- tegenwoprdigers over de gehele we reld overstelpt met aanbiedingen om van deze gelegenheid gebruik te maken. In enkele steden, onder meer te New York. Curacao en Londen, is het aanbod door te kort aan vervoerscapaciteit niet te ver werken. Langs het gehele luchtnet van de KLM heerst een enorme ac tiviteit en vliegtuigen uit alle delen van de wereld brengen goederen voor de getroffen gebieden mee naar ons land. De vertegenwoor digers van de luchtvaartmaatschap pij hebben inlichtingen ontvangen «elke goederen prioriteit hebben. De lading van de vliegtuigen be staat voornamelijk uit verlichtings- apparatuur, rubberboten, jute zand zakken, lakens en dekens. Hulp zwervende huisdieren Naast de vele mensen, die getrof fen zijn door de watersnood, zijn er ook vele huisdieren, die dakloos rondzwerven en hulp behoeven. Hoewel het „Nationale Park" te Amerongen nog niet tot; stand is gekomen, wil de stichting „Amive- di" te 's-Grayenhuge trachten de thans noodlijdende dieren zoveel mogelijk te helpen. Zij roept, daar voor de medewerking in van hen. die begrijpen, dat ook de dieren moeten worden geholpen. De stichting heeft, de beschikking gekregen over een paar schuren in Amerongen on is bezig te trachten de nodige hokken in bruikleen te krijgen of te huren. Zij, die bereid zijn de slichting te helpen met hokken, majiden, voed sel enz. en eventueel met het trans port wordt verzocht dit per om gaande op te willen geven aan: Stichting Amivedi. Ant Duycksli 6. Den Haag. tel. 556137. Men wordt verzocht geen artikelen op te stu« ren,

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2