Springtij en orkaan veroorzaken nationale ramp
Nederland in grote watersnood
Ook onze streek heeft 6 doden te betreuren
Doorbraken in Stormpoider- en IJsseldijk
In Ouderkerk voerde men heldhaftige
strijd voor het behoud van de dijk
27e JAARGANG
PRIJS DER ADVERTENTIES!
12 cent p*r nillmot»!
Ingezonden mededelingen i dubbel terlef
POSTREKENING 108000
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
WEGEUNG'S DRUKKERIJ n.v.
KRALINGSCHE VEER
Par 3 maanden i 1.20, bty vooruitbetaling
lotse nummert 12 cant
Par pod i 1 *50 (blnnanland)
TELEF. R'DAM 23853)
ZONDAG 1 FEBRUARI 1953 zal door Nederlands bevolking niet gemakkelijk worden vergeten. In enkele uren tijds werd ruim
een zesde gedeelte van ons land door het water overspoeld. Duizenden gezinnen werden door het woeste water opgejaagd
en moesten vluchten voor het geweld van de grote kracht der natuurelementen. Vele honderden mensen kwamen in de golven om
en talloze boerderijen, huizen en fabrieken werden verwoest. Groot is de nood, die is geleden en nog steeds komen berichten bin- j
nen van personen, die deze nationale ramp niet hebben overleefd. Duizenden stuks vee drijven nog rond in het water van de
Zeeuwse Polders, van de Zuidhollandse eilanden, van West-Brabant. Nameloos veel leed is er berokkend en honderdduizenden
hectaren bouwland zijn verloren gegaan en ongeveer 50.000 personen zijn dakloos geworden, doordat woningen door het water
werden vernietigd.
GELUKKIG HEEFT NEDERLAND Zijn taak in deze watersnood verstaan. Uit alle delen van ons kleine vaderland, zijn voertuigen,
werkwilligen, enz., enz., enz., naar de gebieden van de overstromingen getrokken om de helpende hand te bieden. De Ko
ninklijke Luchtvaartmaatschappij, het Ministerie van Oorlog en honderden particuliere bedrijven boden hun hulp aan. Fondsen zijn
als paddestoelen uit de grond geschoten en duizenden comité's zijn gevormd om de evacué's van de nodige dekking, kleding en
schoeisel te voorzien. Nederland heeft geofferd op grootse wijze. Ook de Omroepverenigingen hebben deze dagen laten zien, dat
zij haar taak verstaan. Dag en nacht hebben zij berichten doorgegeven over plaatsen, waar dringende, zeer dringende hulp nodig was
DE GEHELE NEDERLANDSE BEVOLKING HEEFT HAAR STEENTJE BIJGEDRAGEN OM HET NAMELOOS LEED TE VERZACHTEN
GROOT WAS EN IS HET MEDELEVEN VAN NEDERLANDERS IN HET BUITENLAND, DIE OOK DAADWERKELIJKE HULP VERLEENDEN
EN NOG VERLENEN
Angstige mensen zochten hun toevlucht voor het zeer snel stijgende water op de
bovenverdiepingen en daken van hun huizen. Anderen grepen zich krampachtig
vast aan de bomen en lantaarnpalen om aan de vloed van het water te ont
komen. Grote menigte mensen hielpen om de bedreigde punten met zandzakken
te beschermen al dan niet met succes tegen de niets ontziende waterkracht.
Het water steeg in vele polders onrustbarend en vele personen, die zich op
zolders veilig waanden werden in het ijskoude water geworpen, doordat de
muren het geweld van de baren niet konden weerstaan en bezweken. Anderen
geraakten bewusteloos door de doorstane angst en koude. De storm, die met een
snelheid van circa 140 km per uur over Nederland blies, joeg het water tegen de
dijken van onze lage landen. Vele waterkeringen bezweken voor het machtige
geweld van het opgezweepte water. Het werd een ramp die voor immer in Ne
derlands geschiedenis zal blijven geboekstaafd.
Welvaart en ellende
Zaterdagmorgen werd al gewaarschuwd
voor gevaarlijk hoog water, doch niemand
vermoedde dat het in de nacht van Zater
dag op Zondag tot zulke grote verschrik
kingen zou komen. Wij, Nederlanders, wa
ren wel gewend aan hoog water en „ook
nu zullen de dijken het wel houden", was
de mening van alle Nederlanders, die in
de laagste gedeelten aan de Westkust van
Holland woonden. Men dacht er des mid
dags niet meer aan, dat voor gevaarlijk
hoog water was gewaarschuwd
Alles ging z'n normale gang en rustig
slechts nu en dan opgeschrikt door een
harde windstoot begaf men zich ter
ruste.
Het hoogtepunt bereikte het water op Zon
dagmorgen 1 Februari omstreeks 6 uur.
Toen reeds stonden verscheidene delen
van ons land onder water, 's Nachts om 1
uur zelfs werden de dijken overspoeld en
om drie uur waren vele polders geïnnun-
deerd.
Het water dat zoveel welvaart aan Neder
land heeft verschaft, is nu onze grootste
vijand geworden. Eeuwen achtereen zijn
de golven het element geweest van vele
Nederlanders, die uitzworven over vele
wereldzeeën om het land op ie bouwen en
het welvaart te geven. Nu, op 1 Februari
1953 werd een ontzaggelijk groot deel aan
onze lage landen ontnomen.
Juist nu, nu Nederland, de eerste ellen
de van de tweede wereldoorlog achter de
rug heeft en snel aan zijn herstel arbeidt,
juist nu werd onze Rappere bevolking ge
teisterd door een verschrikkelijke ramp,
waartegen niets was bestand.
Tegen de bezetter kon men zich te weer
stellen, maar tegen de reusachtige, huizen
hoge golven opgezweept door de harde
wind, was geen tegenstand mogelijk. De
arbeid van honderden landbouwers werd
in enkele uren vernietigd en wanneer het
land weer van water zal zijn gezuiverd,
begint hij weer opnieuw.
Nederland heeft haar taak in deze begre
pen. Fondsen, comité's, enz., werden opge
richt om degenen, die alles verloren in de
golven, van kleding, dekking en schoeisel
te voorzien. Ook financieel wordt op aller
lei manieren getracht om gelden in te za
melen. Millioenen guldens stromen binnen
en worden gestort door alle lagen van de
bevolking. Maar er is nog veel meer nodig
daarom stort ook U nog een bijdrage op
postrekening 9575 t.n.v. het Nationaal
rampenfonds, Statenlaan 81, te Den Haag.
Hal gat is dicht
Ouderkerk en met hen de gehele Krimpenerwaard kunnen
De nacht van 31 Januari op 1 Februari 1953 is een nacht geworden om nooit te
vergeten. Als we er aan denken klinkt het geruis van het zich over de dijk
stortende water ons nog in de oren. De felle, koude Noordwester storm joeg het
water met kracht de riviermondingen binnen. Het water in de IJssel steeg
onrustbarend. Te middernacht werd het reeds duidelijk, dat de toestand haast
onhoudbaar, zo niet hopeloos worden zou. Te drie uur stond het water reeds
bijna gelijk met het wegdek van de dijk, terwijl de almanak als tijd voor hoog
water aangaf 6.30 uur. En dat, niettegenstaande na de watersnoodnacht van
13 Januari 1916 de dijk pl.m. 1.20 meter was verhoogd. Hoewel niet snel meer,
de laatste uren, soms met kleine tijdelijke zakkingen van het water, gevolg
wellicht van doorbraken elders, steeds bleef het water stijgen.
In de Dorpsstraat was het een drukte van be- En werkelijk. Omstreeks 2 uur in de middag gil.
lang, drukker dan op de drukste uren van een de de stoomfluit van een sleepboot, boven het
werkdag. Vrachtauto's en manschappen van 't loeien van de storm uit. Twee sterke sleepboten
Dijkleger voorzien van schoppen werden naar de Noorwegen en de Rusland van Piet Smit wa
de bedreigde punten
van de dijk vervoerd. Au- ren het. Ze sleepten een oud 250 tons schip dat
to's met zandzakken puin, enz. reden af en aan. voor sloop bestemd was en ergens langs de ri-
Zïeken en invaliden van de Kerkweg werden in vier gelegen had. Door handig manoeuvreren
veiligheid gebracht. Bewoners van de buiten- kreeg men het recht voor het gat en Ouder-
dijks gelegen huizen zaten reeds diep in het wa- kerks nieuwe moderne motorspuit spoot het vol
ter. Het aanwezig meubilair werd zoveel moge- totdat het zonk. Later legde de „Lekstroom IV"
lijk op de zolder of elders in veiligheid ge- er nog een ander sloopschip bij. Ook schipper
j G. Vuyk kwam met zijn motorschip „Eben Ha-
voor het gat liggen, om de kracht
de
Hoe precair het ook met Schielands Hoge Zeedijk
gesteld was, toont deie foto, genomen Zondag
morgen, circa 6 uur op de Schaardijk te Kra-
lingsche Veer, ter hoogte van A. van der Velden's
Zand- en Grinthandel
bracht.
Ongeveer 4 uur begon het water, door de wind -
gestuwd op verscheidene plaatsen reeds over de SLroom 'e DreKen.
dijk te stromen. Bekistingen met zandzakken, Inderdaad, het hielp. Tientallen burgers en mi-
pakken stro, planken enz. werden op de kruin litairen onder leiding van kapitein de Vries van
van de dijk gestapeld. Het werd echter een vrij de Verbindingstroepen uit Den Haag werkten
hopeloos werk. Het water stroomde op vele als paarden. Helaas, om 4 uur bij het wassen
plaatsen de binnenzijde van de dijk af, door- van het water moesten de mannen weer van de
weekte het talud en het duurde niet lang meer dam af. die nog enkele centimeters boven het
of aan de binnenzijde van de dijk hadden af- water uitstak. Toen werd het motorschip „Avon-
brokkelingen, grondverschuivingen en instortin- tuur" te hulp geroepen, die met de zandbak la
gen plaats. Vooral op 't dijkvak Dorpsstraat-Ge- dingen zand en puin in het gat stortte. Het re
sultaat was, dat de dam weer steviger werd en
na een half uur kon men weer zeildoeken en
Vlak naast de GereJ. Kerk werd dit zo erg, dat faklfn lcEEen- Bij. het invallen van de_duis
men om 4.30 uur van pph wpricpl iikp Hnnrhraat terms raakte alle zand 1
1 in de omgeving op. Toen
...tril VI,-X.vv vu, veil CCIi WCifkCiJJIVC UUUiUlddA Ja t r
kon spreken. Boven het geluid van de storm uit wer<ien drietonners van de Kon. Landmacht m-
raasde de neerstortende watermassa, stukkeu f„esS,akei,d'„Df,eer5te cko!°S,e kwami"? ?".UUr
van de dijk tot ver in de polder miesleurend. b„3ïïe' ,Van ade chaulfeurs werd .het uiter-
De kerk kreeg het zwaar te verduren. Een stuk s,.a üevergd. Aan de ene kant een woedende n-
- - - - met schuimbekopte golven, aan de andere
van de benedenmuur op de hoek van het ge- -.. -
bouw, waar kosterswoning en consistoriekamer ,en J meter diepe polder, waarin het
ziin sloee wee Het arhfpr dp kprk staanrtp huis water langzaam steeg. En onder hun wielen een
bewoond door de heer C. Rijkaart en zijn zus- ter weerszijden afbrokkelend wegdek. Soms
ter, kreeg de volle kracht van het zich als een EmE man,™eteJ voor meler """J™'- Een 'T
waterval in de polder stortende water te ver- llEEer betekende een ramp. Maar een andere
duren i ve® er niet. Toch kwam men zonder onge-
i lukken bij het doel. Schijnbaar onvermoeide
Di( huis werd totaal weggevaagd. Aanvankelijk handen wierpen hun ballast op de dam. Bij de
dacht men, dat beiden een veilig onderdak bU felle schijnwerpers kon men zien, dat men de
buren of familie hadden gevonden, doch Maan- strijd tegen het water aan het winnen was. Ook
dagmorgen bleken zij nog steeds zoek. In de Maandag is de gehele dag en met succes op de-
loop
i de morgen is het lijk
ej. G. Rij- ze wijze doorgewerkt. Nieuwe troepen militai-
kaart gevonden diep in de polder. Het lijk van ren losten de anderen af. De dam wordt breder
de heer C. Rijkaart, is nog niet gevonden.
Hel gat in de dijk had tenslotte een lengte van
30 tot 40 meter. Maar als een rots in de bran
ding hield de Geref. Kerk stand.
De stroom schuurde langs de muren, sleurde al-
er schijnt geen gevaar voor mislukking
meer aanwezig. Als de wind blijft liggen en
meer naar Noord-Noordoost draait, is Ouder
kerk het hoge water in de rivier kwijt. Ouder
kerk is echter in vele opzichten nog geisoleerd.
Ie grond aan de westkant van het gebouw mee Er was Maandag nog geen electrisch licht, geen
totdat de fundamenten bloot kwamen. Toch telefoonverbinding, geen leidingwater. Dit laat-
bleef het staan. Op het moment dat men de elec-
triciteit zo broodnodig had, viel om half zes de
straatverlichting uit, en een poosje daarna zaten
ook alle woningen zonder licht. Ondanks de
duisternis werden de beveiligingspogingen niet
opgegeven. Zandzakken werden op vele bedreig
de plaatsen aangebracht. Toen het dag werd en
men de toestand enigermate kon overzien ble
ken de vernielingen ongelofelijk. Hoewel er ve
le instortingen waren, werd, in de eerste plaats
alle aandacht geconcentreerd op het gat bij de
kerk. Dat moest dicht. Maar met de weinige
manschappen en materiaal leek het aanvanke
lijk een hopeloos werk. Door de doorbraak was
Ouderkerk in twee delen gesplitst. Aan de ene
kant wist men. toen ook de telefoonverbinding
uitviel, van de andere zijde niets meer af. Aan
de oostelijke kant van de breuk kwamen het
eerst in actie. Omstreeks de middag kwam ook
van de westkant van de breuk meer activiteit.
Van alle kanten kwamen vrachtauto's met la
dingen zandzakken, puin, beton en bouwmateri
aal aan, benevens 4 auto's van „De Producent"
uit Gouda met militairen. Al het meegebrachte
ste wordt met tankauto's aangevoerd.
Laten we nu de gehele dijk van Ouderkerk eens
langs gaan, vanaf de Watertoren aan de Krim-
pense kant tot „Het Zwaantje" aan Gouderaks
grensgebied. Allereerst treffen we dan een be
denkelijke dijkval aan rechts voor de boerderij
met het dwars er over gebouwde voorhuis be
woond door de Wed. G. Nap. Een derde gedeelte
aan de binnenzijde van de dijk alsmede de voor
deze hofstee gelegen tuin is totaal weggespoeld.
Hier ontstond ook in de watersnoodnacht van
13 Januari 1916 een groot gat dat door het in
werpen van een lading mais uit de toen nog in
bedrijf zijnde korenmolen op het nippertje kon
worden gedicht.
De Dorpsstraat zelf is vrijwel intact gebleven
met uitzondering van een inzinking voor het
huis van kapper Joh. van Gemeren. De buiten
dijks staande woningen en vooral de winkeliers
onder hen, hadden veel waterschade
Dan het dijkvak dat er het slechts aan toe is.
U11 vjuuua muuBuwi nl. van de Dorpsstraat tot de Geref. Kerk, Vlak
materiaal werd in het gat geworpen, dat eerst voor de woning van de secretaris-penningmees-
een bodemloze put leek. Maar langzamerhand 'ter van het Hoogheemraadschap „De Knmpe-
vormden zich van de koppen der dijken af nerwaard de heer P. van der Leeden een die-
zwakke dammetjes. Het water had echter nog pe put tot bijna de helft van het wegdek, nu
steeds de sterke wind tot bondgenoot. Hoe smal- niet zakken zand opgevuld. Even verderop ligt
Ier het gat werd. hoe sneller de stroom er door het transformatorhuisje van het G.E.B. als een
kolkte. Wie op het idee gekomen is, weten we blokkendoos tegen de dijklielft geworpen, die
niet, maar de politie zeide ons toen we weer ook hier ernstig is weggeslagen,
een kijkje kwamen nemen: Er komen schepen. Overal waar het rivierwater van de
Sloopschepen die men voor het gat wil laten dijk is gestroomd zyn stoepen en trappen on-
zinken. Zie vervolg pagina 1, tweede blad.
