Het Westland ontkwam aan een grote ramp
Na angstige uren een stroom van medeleven
met de getroff
enen
„DE WESTLANDER", PAGINA 4
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
Het Westland is gespaard gebleven
voor een grote ramp van niet te
schatten omvang. Rusteloos hebben
ook de golven de grenzen van ons
gebied gebeukt gedurende die ang
stige uren van Zaterdag en Zondag
jl., maar gelukkig hebben onze wa
terkeringen het gehouden.
Wanneer wij ons aan- het beschrij
ven van de gebeurtenissen in het
Westland zetten gaan onze gedachten
echter eerst uit naar de zo zwaar
getroffen gebieden in het Zuid-Wes
ten van ons land. Op het moment dat
deze regels geschreven worden is de
droeve balans nog niet opgemaakt,
maar wel is bekend dat de gevolgen
van de stormramp verschrikkelijk
zijn. De overstroming heeft honder
den mensenlevens gekost, duizenden
dieren vonden eveneens op jammer
lijke wijze de dood, duizenden hec
taren vruchtbare grond werden een
prooi van het zoute water, tiendui-
brandweer assistentie. Een stuk van. zeer dankbaar voor de eensgezinde
de Zuiderpier sloeg weg. Veel hout
werk spoelde weg en het radiostation
van de loodsdienst werd beschadigd.
Een loods in de buurt van het station
werd zwaar beschadigd.
Stranding hij Terheyde
In de nacht van Zaterdag op Zon
dag had voor de kust van Terheyde
een scheepsdrama plaats, dat geluk
kig nog goed is afgelopen. Hier raak
te het 175 ton metende coastertje
Elisabeth uit Groningen in nood. Het
scheepje, dat met een lading aard
appelmeel op weg was van Gronin
gen naar Londen, had vergeefs ge
tracht bij Hoek van Holland binnen
te lopen. Het motortje was te zwak
om op te tornen tegen de elementen.
Het ruim 40 jaar oude scheepje kwam
vast te zitten juist bij het oude slag,
waar de overblijfselen zijn van het
oude café De Sport. Het schip gaf
Een exclusieve opname van de duinen bij Vlugtenburg. Men ziet hoe de
woeste orkaankrachten de zee hebben opgestuwd en hoe grote stukken
van de duinen zjjn afgevreten.
zenden mensen moesten berooid
vluchten.
Het is een ramp van ongekende
omvang, een stroom van leed met
zich brengend. Wanneer de natuur
elementen losbreken staat de gecivi
liseerde mens machteloos en men
kan alleen bidden tot God, dat Hij
de kleine mens te hulp komt. De
mens heeft gebeden. Hij heeft ook
gestreden. Met kleine scheepjes trok
ken en trekken redders door het
overstroomde gebied om hulp te bie
den. Angstig wachtten de mensen op
zolders, daken en in bomen. Elders
poogde men met zandzakken het
dreigend gevaar te keren. Uit heel
Nederland en van daarbuiten stroom
de hulp toe.
In het Westland
Toen de storm begon op te komen
deden zich de eerste gebeurtenissen
voor te Hoek van Holland. Hier werd
Zaterdagavond omstreeks 9 uur de
bemanning van de reddingboot Pres.
Jan Leis opgeroepen om hulp te bie
den aan een zandzuigertje in de mon
ding van de Nieuwe Waterweg. De
Jan Leis voer uit en haalde de twee
koppige bemanning van boord.
Onmiddellijk hierop werd de assis
tentie ingeroepen voor de sleepboot
Schelde van Smit en Co. Deze was
losgeslagen van het anker en op een
strekdam terecht gekomen. Eerst
wilde de bemanning niet van boord,
maar later nam de Leis toch de 21
op het schip aanwezige personen
over. In de loop van de nacht sloeg
de Schelde over de dam heen, maar
de lichten bleven branden en dat was
een goed teken. En werkelijk, onver
wacht kan men wel zeggen, zijn de
sleepboten Blankenburg en Witte Zee
er later in geslaagd het schip uit de
benarde positie te verlossen.
Nogmaals gered
Kapitein van Dorp van de Schelde
werd in de nacht van Zaterdag op
Zondag nogmaals gered.. Dat was te
Hoek van Holland. Hij zat hier in
gezelschap van een wachtman van
Dirkzwagers Scheepvaartdienst in
een huisje, dat op het eind van een
steiger lag. Plotseling werd de stei
ger tussen het huisje en de wal dooi
de woedende golven weggeslagen en
men zat geisoleerd. Binnen zeer kor
te tijd was de Hoekse brandweer
echter ter plaatse en met een brand
ladder werden beide mannen gered.
Het water ging toen flink te keer
en sloeg o.m. een gat zo groot als
een huis in de wal bij de Berghaven.
De familie Zeeman moest geëvacueerd
worden omdat hun huis ondermijnd
werd. Ook hier verleende de Hoekse
geluid- en lichtsignalen en deze wa
ren niet vergeefs, want de redders
waren paraat.
De reddingboot kon echter niet in
actie komen, want loodrecht beneden
de duinen stormde het water aan. Ook
reddingslijnen konden niet aan boord
geschoten worden. Ten islotte spron
gen twee schepelingen te water en zij
wisten behouden aan land te komen.
Ook een derde schepeling bereikte op
deze wijze de kust. Onmiddellijk was
medische en andere hulp aanwezig.
Alleen de 63-jarige schipper J. Jon
ker was toen nog aan boord. Hij werd
er af gehaald door de Heyer Dirk
Vooys, die de bijnaam draagt van
„Dirk de Duivel". Ook de heren
W. E. Vooys en M. de Jong namen
.aan het reddingswerk deel. Laatst
genoemde kwam in levensgevaar te
verkeren en werd door dhr A. van
Dongen gered.
Aanvankelijk dacht men dat de toe
stand van de schipper ernstig was,
maar nadat de schepelingen in café
De Sport weer op hun verhaal waren
gekomen, bleek dat ook de schipper
er niet slecht aan toe was. Een woord
van lof komt toe aan de familie Da-
men voor de wijze waarop hulp werd
verleend. Dr. den Hollander en Dr
de Lange verleenden medische hulp.
Enkele redders werden licht gewond.
Bij de redding waren o.m. aanwezig
het hoofd van de kustwachtdienst en
bm-gemeester K. L. J. Wouters. De
Elisabeth ligt nu diep in het zand pal
tegen de duinen.
Alarm uit 's-Gravenzande
Zondagmiddag kwam er plotseling
alarm uit 's-Gravenzande. Hier was
in de omgeving van het Arendsduin
een diepe bres geslagen in de smalle
duinen, juist bij het slag waarover
men altijd naar het strand gaat. Le
den van de Nationale Reserve, brand
weermannen en vele vrijwilligers
hebben onder leiding van de tech
nisch hoofdambtenaar van Delfland,
dhr A C Peters, met vierduizend zak
ken zand het gat afgezet en toen het
hoge water kwam was het gevaar be
zworen, De dichtingswerkzaamheden
werden bijgewoond door minister
Mansholt en burgemeester H. B. N.
Mumsen.
In een radiouitzending in de nacht
van Zondag op Maandag voor de We
reldomroep deelde burgem. Mumsen
radioreporter Herman Felderhof mee
dat reeds voordat er van alarm
sprake was de le lt. van Pelt zijn
mannen van de Nationale reserve be
schikbaar had gesteld. Vanuit alle
delen van het land waren telefoni
sche aanbiedingen om hulp binnen- j
gekomen en de burgemeester was
samenwerking. De gehele nacht van
Zondag op Maandag hebben mannen
van Delfland de wacht gehouden bij
de bres, te meer omdat ook een bun
ker op de grens van het gat voor
een deel ondermijnd was. Gelukkig
nam de storm af en hoefde niet cp-
nieuw alarm te worden geblazen.
Weer alarm bü de Hoek
De redders van Hoek van Holland
kregen Zondag nog geen rust. Onge
veer anderhalve mijl uit de kust lag
de oudste motorboot van Denemar
ken, de Annam, Dit schip dreigde te
stranden en de Jan Leis toog er op
af. Ondanks het zware weer slaagde
men er in korte tijd in men was
in een uur uit en thuis 21 mannen
en 3 vrouwen over te nemen. Er ble
ven toen nog plm 16 man aan boord.
De Annam had weinig keus en toen
de Leis weer terugging naai- Hoek
van Holland ging het schip er zon
der loods achteraan. Het was een
hachelijke onderneming, maar het
lukte. Terwijl de geredden in Hotel
America zich tegoed deden aan een
heerlijk maal, voer de rest van de
bemanning door naar Rotterdam. Bij
ons bezoek aan de geredden in hotel
America spraken wij nog even met
de schipper van de Jan Leis, W. van
Seters. Deze vertelde ons dat de red
dingboot tegen de Annam was ge
slagen en dat daarbij het roer be
schadigd was. De Jan Leis kon nu
geen dienst meer doen en op dat
moment was de reddingboot Wiersma
uit Breskens op weg naar de Hoek
om de Jan Leis te vervangen.
De voorzitter van de Hoekse wijk
raad, dhr v d Burg, deelde ons mede
dat het gerucht, volgens welk een
deel van de Hoek zonder water zat,
volkomen uit de lucht was gegrepen.
In de Hoek was alles normaal, zij
het dan ook dat men wat schade had
opgelopen.
Vee verdronken
Ih net gebied tussen Maassluis en
Hoek van Holland is veel vee ver
dronken. De schade in het Westland
is echter zeer meegevallen. Wel kwam.
er practisch geen tuinder zonder
enig glasschade af. In verschillende
dorpen zijn hele warenhuizen plat
geslagen, in Honselersdijk zelfs een
van 2400 ramen. Het zg. plafglas
kreeg de meeste schade. Voorts moes
ten de dakpannen het allerwege ont
gelden. In Monster ontwortelden bo
derliepen en twee doorbraken plaats
hadden in de polder Nieuw Rozen
burg en Blankenburg, zijn alle bui
tendijken beduidend verzwaard en
verhoogd. Echter bereikte het zee
water een tot nu ongekende hoogte,
minstens 30 cm hoger dan in 1894,
toen bij de schutsluis te Rozenburg
een hoogte werd aangegeven van
3.60 m boven A.P. Thans was aan
gegeven een hoogte van 3.90 m bo
ven A.P. Bij deze hoge waterstand
liepen practisch alle dijken over,
waardoor aan de binnenzijde geulen
ontstaan, die onvermijdelijk een door
braak tengevolge hebben. Door deze
oorzaak bezweek de buitendijk van
de God zij dank-polder, eigendom van
het Kroondomein, waardoor deze pol
der volliep. De gevolgen waren voor
de omgeving zeer ernstig, daar de
z.g. doorbraak in de Krabbendijk
in de bezettingstijd door de Duitsers
gegraven voor een weg naar de
Scheurpolder niet gesloten was,
waardoor de Krabbenpolder en de
Graspolder onder water geraakten.
Bovendien stroomde over de zg.
„lopd" het land van [Land1,verbete
ring vol.
De doorbraak van de dijk om de
Bossepolder had tot gevolg een over
stroming van de polder Blankenburg
en de Lange Plaat, hoewel het wa
ter daar niet hoog kwam te staan.
Toch moesten verschillende woningen
in Blankenburg verlaten worden.
Door overlopen van de Heuveldijk
kwam het kleine poldert je in de
Goudmijn vol en liep de polder
Nieuw Rozenburg gevaar, omdat de
zanddijk overliep en op verschillende
plaatsen dreigde door te breken. Met
alle macht werden zandzakken aan
gebracht om het gevaar te bezweren.
Alleen de laag gelegen landerijen in
deze polder kwamen blank te staan.
Woensdagmiddag begaf ook de
Staardijk het.
Gelukkig zonder zout water zijn
gebleven de polders Oud-Rozenburg,
Oud en Nieuw Rozenburg, het Kooi-
land, de Nieuwe of Droespolder en
de verschillende landerijen in de
Scheurpolder
De herstelwerkzaamheden worden
met kracht aangevat. Dinsdagmorgen
begonnen 100 geniesoldaten met het
dichten der gaten in de buitendijken,
daarbij geholpen door 100 Rozenburg-
se grondwerkers. Dinsdagavond arri
veerden twee zware di-aglines om bij
het werk te worden ingezet. Als men
A. Meissen reeds duizend vrijwilli
gers om zich verzameld om zo nodig
direct hulp te kunnen bieden. Men
bleek deze werkkrachten echter niet
nodig te hebben. Wel werden in ge
organiseerd verband grote boten en
vrachtwagens naar de noodgebieden
gezonden en de Rode Kruis-colonne
vertrok naar Rotterdam om hulp te
bieden.
Ook in Monster werd een grote ac
tie ingezet. Hier riep de burgemees
ter Maandagmorgen vertegenwoordi
gers van kerkelijke en burgerlijke
organisaties in de raadzaal bijeen ten
einde met hen te bespreken op welke
wijze het vlugst en meest doeltref
fend zou kunnen worden geholpen.
Besloten werd in de gehele gemeente
een circulaire te verspreiden, waarin
op overduidelijke wijze zou worden
verteld, dat de bevolking in de ge
meente, die op zo'n wnoderlijke
wijze gespaard was gebleven voor de
ramp, naar vermogen en zelfs nog
boven vermogen bijna zou moeten
offeren. Maandagavond is deze cir
culaire met behulp van het gemeente-
personeel en leden van de reserve-
rijkspolitie uitgereikt. Deze circu
laire is ondertekend door burgemees
ter Wouters en de plaatselijke gees
telijkheid Dinsdagmorgen werd een
inzamelingsactie ingezet, die ook
Woensdag plaats had. Contactperso
nen waren hierbij mevr Wouters, tel
3375 voor Monster en Terheyde en
mevr Schildmeyer, tel 3170 voor
Poeldijk. De opgehaalde goederen
werden te Poeldijk bij het jeugdge-
bouw gebracht en te Terheyde bij
het nieuwe verenigingsgebouw.
Gemeente Naaldwijk schonk
f 20.000,—
In de gemeente Naaldwijk waren
de vrouwenverenigingen Maandag
reeds druk in de weer om goederen
in te zamelen. Er is echter ook veel
geld! nodig en daarom had burgem.
S. Hoogenboom Maandagavond de
gemeenteraad in spoedvergadering
bijeen geroepen. Alle leden waren
aanwezig.
De burgemeester herinnerde aan de
droeve omstandigheden die aan de
oproep voor deze vergadering ten.
grondslag lagen. Ons volk is diep
getroffen en spr hield zijn hart vast
bij de alarmerende berichten uit
Schouwen-Duiveland.
Het Westland is door Gods almacht
gespaard gebleven, maar toch heeft
er ook aan onze grenzen een nood
toestand geheerst. Gelukkig bleef het
"Westland gespaard. Spr deelde mede
dat de verzameling van goederen
reeds was begonnen en dat het par
ticuliere bedrijfsleven reeds f 15.150
had geschonken. B. en W stelden
nu voor om uit de gemeentekas
f 10000 ter beschikking te stellen, als
Voor de kust van Ter Heyde
kwam een kustvaartuig de Eli
sabeth, in nood. Het was op
weg van Groningen naar Lon
den en trachtte Hoek van Hol
land te bereiken. Ofschoon die
poging mislukte, zag de be
manning kans, ongedeerd liet
strand te bereiken.
men en verdween een deel van een
voetbaltent. In vergelijking met de
noodgebieden is de schade iher in het
Westland echter zo gering dat we er
maar gauw over zwijgen.
De ramp te Rozenburg
1 zijn andere gemeenten veel
zwaarder bezocht, en mag men dank
baar zijn dat geen mensenlevens te
betreuren zijn en de veestapel slechts
beperkte verliezen heeft geleden, er
staat toch een groot gedeelte van het
vruchtbare land van Rozenburg on
der het gevreesde zoute water en
verschillende ingezetenen hebben hun
woningen moeten verlaten en hun
stallen moeten ontruimen. Gelukkig
is van alle zijden hulp en huisvesting
voor mensen en vee aangeboden, zo
dat de onderlinge verhouding zeer
gunstig is.
Na de overstromingen van 9 Febr.
189 van de Bossepolder en die van
Dec. 1894, waarbij de landerijen
van de Ver. tot Landverbetering on
er in slaagt de gaten te dichten,
is het zoute water spoedig verwijderd
omdat Rozenburg boven AP ligt, zo
dat het water bij lage getijen zon
der pompen in de rivier stroomt.
Laat ons hopen, dat spoedig de po
gingen gelukken.
Het Westland biedt hulp
Dankbaar als men was dat ons
Westland zo gespaard was gebleven,
ja dat er zelfs geen gevaar voor
verzilting bestond, is het Westland
direct aan de slag gegaan om de nood
van vele andere mensen zo veel als
mogelijk was te helpen lenigen.
Zo werd in Wateringen Maandag
reeds een grote collecte gehouden,
die volgens de eerste berichten
f 15.000 heeft opgeleverd, met nog ver
schillende toezeggingen er niet bijge-
rekend. Dinsdag en Woensdag werd
hier kleding ingezanield. Trouwens,
ook op ander gebied was Wateringen
actief. Ten tijde van de dreigende
doorbraken had burgemeester M. P.
gemeentelijk offer
Dhr Kruithof stemde hiermee vol
komen in, maar hij had verwacht
dat het bedrag groter zou zijn. Spr
deed de suggestie om het bedrag op
een gulden per inwoner te bepalen.
Dhr Hulspas sloot zich hierbij aan
en dhr Verhagen stelde afronding tot
f 20.000 voor. Hij deelde tevens mede
dat de plaatselijke afdeling van het
Rode Kruis hierbij f 1000 schonk.
Dhr Penning kon zich volkomen
met de suggesties verenigen, maar hij
wees er met nadruk op dat deze gift
de bewoners niet ontslaat van de
plicht om ook zelf naar vermogen
aan de collecte bij te dragen.
Het college nam het amendement
van de raad graag over en zo werd
besloten f 20,000 beschikbaar te stellen
Hierop zette de raad zich in geslo
ten zitting aan het beraadslagen over
de collecte, die Dinsdag huis aan
huis werd gehouden
