GROTE OVERSTROMINGEN TE RIDDERKERK
Vaaatmaedityifity, yefred en e£fe%
Nieuwsblad voor het Eiland IJsselmonde
Uitgave van de Ridderkerkse Drukkers
ROODE KRUIS COLLECTE
Registratie
van Geëvacueerden
Vrijdag 6 Februari 1953
Abonnementsprijs ƒ1.
per kwartaal
Per post 2.50 per halfjaar
Advertentietarief
10 cent per mm
Bij contract korting
Ingezonden mededelingen
dubbel tarief
Copie in te zenden tot
Donderdagmorgen 9 uur
I>e Combinatie
2e Jaargang No. 99
Redactie en Administratie
„DE COMBINATIE"
Lagendijk
RIDDERKERK
Telefoon 300 (K 1858)
Verschijnt op Vrijdag
Redacteur:
M. C. BROEKZITTER
Woensdagavond
Drie dagen zijn voorbijgegaan sinds orkaan
en springvloed, in hoogste intensiteit samen
werkende, hun vernielende kracht hebben
uitgeoefend op eilanden en vasteland van
het Zuidwesten van ons lieve vaderland. Het
heeft geen zin om vergelijkingen te treffen
met de watersnoden die ons in voorbijgega
ne eeuwen hebben geteisterd; wellicht over
treft die van deze week alle vorige in om
vang en gevolgen. We weten dit alles nog
niet, zoals we nauwelijks beseffen wat ge
beurd is en nog gebeuren kan.
Het enige wat we ons wel diep, heel diep
bewust zijn geworden, is onze menselijke
kleinheid. We hebben ons veilig gevoeld
achter onze dijken en waterkeringen; niet
zelden hebben we met trots gesproken over
onze overwinningen op onze eeuwenoude vij
and: het water. Een plaatselijke doorbraak
of overstroming heeft ons er voor behoed
dat onze trots in overmoed zou omslaan. De
catastrophale Zaterdagnacht heeft ons onze
nietigheid getoond. Het monsterverbond dat
onze vijand het water met de razende orkaan
aanging heeft ons onze hulpeloosheid doen
belijden.
Hier past geen verwijt aan verantwoorde
lijke instanties, geen zoeken naar antwoor
den op de vraag waar schuld ligt: hier past
alleen het deemoedig buigen van het hoofd
voor de krachten der natuur, die zich niet
door mensen laat bedwingen. Er is één
troost voor hen die geloven de grootste
troost, al klinkt dit als een paradox: het is
geen mensenhand die ons geslagen heeft.
Toen in 1588 de Spaanse Armada door stor
men op de Schotse kust te pletter liep, sloeg
men in Holland penningen met het opschrift:
„Gods adem heeft ze vernield". Zo is het nu:
Gods adem vernielde onze dijken. In de ver
ootmoediging voor Zijn Goddelijke Majesteit
ligt onze enige redding en troost.
Opnieuw is een stormachtige wind opge
stoken. Radioberichten hebben weer over
springvloeden gesproken. Huiveringen over
vallen ons bij de hevige windstoten. Feller
immers dan in ons beschutte huis zullen ze
rukken over de overstroomde landen en wat
daar nog overeind staat meeslepen. Als spon
zen doorweekte dijken zullen ineenzakken
en verwoede golven toegang verlenen tot
polders die tot nog toe droog stonden. De
storm zal razen door bomen waarin en da
ken waarop zich nog mensen bevinden, die
tot op dat ogenblik toe vergeefs hebben uit
gezien naar redding en opnieuw zullen an
deren hun toevlucht moeten zoeken op zol
ders en daken, in bomen en waar dan ook.
Ook vergeefs misschien?
Er is slechts één gedachte in ons over: de
bede: O God, bewaar ons voor een nieuwe
ramp. Spaar ons zwaar beproefde land. Het
is genoeg geweest.
Zoals we bidden voor hen die in de nood
zijn geweest of er zich nog in bevinden.
Zwart ligt de nacht over de aarde. Zwart
jaagt de stormwind over de zwalpende wa
teren.
We bidden voor hen die, gedreven door
het grote gebod der naastenliefde, eigen
veiligheid hebben verlaten om redding en
veiligheid te brengen, daar waar er in de
eindeloze uren der nachten en dagen op ge
wacht wordt.
Burgers van Ridderkerk en H. I. Ambacht,
voorzover ge niet getroffen zijt in uw mate
rieel bezit: ge hebt nog alles: uw gezin, uw
huis, uw huisraad en kleding, uw land, uw
bedrijf, uw werk, alles. Ge hebt, ziende wat
er in en rondom uw gemeente, op en rondom
uw eiland is gebeurd, diep beseft wat dit
„alles" betekent. We weten dat ge innig
daarvoor dankbaar zijt. Ge hebt uw dank
baarheid al getoond in de materiële hulp die
ge hebt geboden. Daarom durven we slechts
dit ene te vragen: hebt ge uit uw volheid
een offer, neen, niet slechts een gave, maar
een offer gebracht voor hen die het offer
van hun „alles" moesten geven?
Talloze banden van verwantschap binden
onze beide gemeenten aan de rampgebieden.
Honderden onzer hebben hun familie op de
Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden, in de
Westhoek, in de Lage Waard. Er zullen er
onder hen zijn die leden hunner familie bij
de grootste ramp der nieuwere tijden hebben
verloren, al zijn op dit ogenblik misschien
nog niet de namen van alle slachtoffers be
kend.
In deze rampzalige dagen gaat onze diepe
deernis en ons innig medeleven naar hen
uit. God de Here trooste hen in deze dagen
van zware beproeving en rouw.
Overstelpt door de aanhoudende stroom
van noodlottige berichten, vragen we ons in
verslagenheid af wat de zee van ons afgeno
men zal hebben, wanneer na weken, mis
schien wel maanden, het water zich zal heb
ben teruggetrokken. Wat zal uit de vloed
boven rijzen? Zullen we moeten gaan spre
ken over „verdronken landen"? Zal er tus
sen Noord-Beveland en de Hoekse Waard
een woeste, grauwe watervlakte overblijven,
waar schuimkoppen zullen aangeven dat
daar onder zich eens dé welige landouwen
van Schouwen-Duiveland en Goeree-Over-
flakkee uitstrekten? Het is niet alleen de
angst die ons dit ingeeft. De slaande kracht
van de vloed, de zuigende vooral van de eb
uit de historie van onze watersnoden ken
nende, weten we dat dit maar al te gruwe
lijk werkelijkheid' kan worden.
Vele gezinnen dakloos Grote gevaren afgewend
In de loop van Zaterdag 31 Januari kwam
ons land in een stevige Noord-Westen wind,
die binnen enkele uren aanwakkerde tot een
storm, die gepaard ging met sterke windsto
ten. De radio waarschuwde voor gevaarlijk
hoog water.
Onze Gemeente, die, wat de waterkerin
gen betreft, leefde in de verwachting dat de;
storm geen ernstige gevolgen zou hebben.
De Polderautoriteiten waren uiteraard
minder gerust en stelden zich regelmatig op
de hoogte van de waterstanden.
Tegen middernacht kwamen zij tot de
overtuiging dat er groot gevaar dreigde. De
waarnemend Dijkgraaf, de heer Jac. Groe
nenboom, stelde zich toen in verbinding met
Burgemeester Nieuwenhuisen, die als eerste
maatregel de overheidsdiensten opriep, be
nevens de reserve-politie en de ambtenaren.
Tevens werd er beroep gedaan op de mede
werking van de burgers om de strijd tegen
de woedende elementen aan te binden.
Onmiddellijk vond deze oproep weerklank
en op zulke ogenblikken blijkt weer ondanks
de verdeeldheid op velerlei gebied, dat onze
bevolking één kan zijn. Eén als het gaat om
het leven van medebewoners, van buren,
vrienden en bekenden.
Een geweldig groot aantal personen, ge
wapend met schoppen, zakken, vrachtwa
gens, luxe wagens, kortom met alles wat
maar dienstbaar gemaakt kon worden aan
de bestrijding van onze aartsvijand: Het wa
ter, meldde zich.
Het gevaar werd, nadat het middernach
telijk uur verstreek, met de minuut groter.
De Burgemeester had groot alarm gegeven.
De klokken werden geluid, sirenes loeiden
en de inwoners begrepen dat er iets bijzon
ders was. Dat .gevaar dreigde. Het peil van
het water liep zo snel op, dat de polder
„Voor Donkersloot en Woude", „Crezéepol-
der", „Het Zand" en de „Kerkenoorden" vol
liepen. Laatstgenoemden doordat de water
kering het begaf.
En dat was nog niet alles. De waterwolf
deed een verwoede aanval op de overige dij
ken, waardoor het gehele eiland IJsselmon
de groot gevaar liep. Zondagmorgen om on
geveer 7 uur liep het water over de vier
sprong van het dorp en stroomde op vele
plaatsen over de dijk.
Het bleek alras dat de waterstand 50 cm ho
ger was dan in Januari 1916.
Het leger van vrijwilligers vocht intussen
tot behoud van de dijk. In Bolnes, nabij het
watergemaal ontstond een gevaarlijke situa
tie. De dijk dreigde te bezwijken en grote
happen brokkeldlen uit het talud.
Verderop, nabij slager Meijer, te Slikker
veer nabij de werkplaats van de fa K. v. d.
Gijp, bij Woudestein zelfs op 3 plaatsen, te
Ridderkerk bij de heer C. Groenenboom, ont
stonden dergelijke situaties en de afbrokke
ling was zo groot dat kabels van telefoon en
electriciteit bloot kwamen.
Een leger van vrijwilligers vulde zakken
met zand. Op het Raadhuisplein, nabij de
nieuwe Rotterdlamse Bank was veel zand ge
stort, teneinde een toegang tot dit nieuwe
gebouw te verkrijgen. Die toegang heeft tien
duizenden zakken zand geleverd die met
vrachtwagens naar de bedreigde plaatsen
werden vervoerd. Te Oostendam werd zand
verkregen uit een z.g.n. put, gelegen naast
de oprit van de Alblasserdamse brug.
Wair het .lege? vju> al die vrijwilligers
toch vandaan kwam? Allereerst uit onze
eigen gemeente, doch al gauw kwamen er
Rotterdammers, Hagenaars, Amsterdammers,
inwoners van Delft, Schagen, Hilversum,
Wassenaar. In de loop van Zondag zelfs uit
Friesland, Drente en andere provincies. De
Nationale Reserve o.l.v. Majoor J. Jansen
Manenschijn. Het leger, later ook mariniers.
In een bewonderenswaardig tempo werd zak
na zak gevuld.
Tegen de morgen, toen het water op vele
plaatsen over de dijken stroomde, werd een
climax bereikt. Verbeten was de strijd. Op
alle bedreigde punten werd gevochten met
de vaste wil de dijk te houden. Om de over
stromingen te keren werden zakken zand,
cement en alles wat hiervoor maar dienst
baar kon zijn, aangevoerd en verwerkt. En.
de dijk werd behouden! Doch nog niet defi
nitief. De storm loeide nog in onverminderde
kracht en het water zakte slechts langzaam.
Bovendien was de kwaliteit van de dijken
zeer verminderd, zelfs zodanig, dat op vele
plaatsen het water doorsijpelde.
De Burgemeester, die de opperste leiding
had, bleef onafgebroken op zijn post en di
rigeerde de ploegen her- en derwaarts. Over
al waar gevaar was kwamen de ploeterende,
sjouwende mensen. Al waren zij vaak door
weekt van het water, zij waren bezield met
de vaste wil om de strijd tegen het water
te winnen.
Op ander terrein had zich inmiddels heel
wat afgespeeld.
Toen de Burgemeester, vergezeld van de
Korpschef van Politie, de heer M. C. Fortuin,
De Ringdijk te Slikkerveer brokkelde op 3 plaatsen aan de binnenkant af. Nabij Woudestein,
tussen de Pr. Hendrikstraat en Amaliastraat nam dit ernstige afmetingen aan. Honderden
vrijwilligers vertverkten hier duizenden zakken zand. Gelukkig met gunstig resultaat zoals
men op deze foto ziet
De inzameling van dekking en kleding te Rijsoord, Ridderkerk, Slikkerveer en
Bolnes, is, terwijl wij dit schrijven, aan de gang.
Zoals ieder duidelijk zal zijn, is bovendien geld, veel geld nodig.
De helpende hand moet worden geboden aan onze zo zwaar getroffen gebieden.
Ook de afdeling Ridderkerk van het Rode Kruis roept U op tot milddadigheid.
Bijdragen kunnen in dë 1ste plaats gestoi-t worden op postgiro 9575 van het Na
tionale Rampenfonds. Den Haag.
Daarnaast is de Rotterdamsche Bank N.V. te Ridderkerk bereid om giften te in
casseren, eventueel ook op haar girorekening 266029.
Dan zal er ZATERDAG 14 FEBRUARI een grote collecte gehouden worden.
Reeds nu vraagt het Rode Kruis om opgave van namen en adressen van personen
(niet onder de 16 jaar) die bereid zijn om te collecteren.
Deze collectanten kunnen zich opgeven (ook indien gewenst alleen om de Zater
dagmiddag en -avond) aan de volgende adressen.
A. Neef, Lagendijk, Ridderkerk
K. K. v. d. Linden, Straatweg, Rijsoord
F. Sprey, Oranjestraat 113, Slikkerveer
H. Groeneveld, Ringdijk, Bolnes.
De collecte is bestemd voor het Nationale Rampenfonds. Plaatselijke hulpverlening
zal ook over dit fonds lopen.
Het Bestuur.
in de nacht van Zaterdag op Zondag de wa
terstand controleerde nabij de Watertoren te
Slikkerveer, was hij spoedig overtuigd dat
de polder Voor Woude en Donkersloot zou
onderlopen.
Onmiddellijk werd door middel van sire
nes, klokgelui en door het aanbellen bij de
huizen, de bewoners gewaarschuwd voor het
komende gevaar. Ontruiming werd bevolen.
Doch dit was niet zomaar gebeurd. Ieder
sjouwde om nog te redden wat te redden
viel. Kort daarop overstroomde de kade en
liep het water de polder in. Dit ging in zo'n
snel tempo, dat velen in hun huizen werden
geïsoleerd.
De Burgemeester gaf daarna opdracht
bootjes op te halen. Vrachtauto's snorden met
geweldige snelheden naar Rijsoord en kwa
men teimg njet bootjes, waarmede de men
sen via de dakramen uit de huizen werden
gehaald. Lang geen ongevaarlijke karwei
overigens. Grote golven en ranke scheepjes.
De Burgemeester van RIDDERKERK brengt het navolgen
de ter algemene kennis:
Ten einde een overzicht te krijgen van de zich in de ge
meente bevindende getroffenen uit de noodgebieden, en de
centrale informatie-instanties aan de benodigde gegevens
te kunnen helpen is het dringend nodig dat de geëvacueer
den zich ter registratie aanmelden.
In verband hiermede nodig ik de betrokkenen uit hieraan
zo spoedig mogelijk te voldoen. Het belang van de algeme
ne verzorging der getroffenen wordt daarmede ten zeerste
gediend.
Het is gewenst dat bij de aanmelding worden medege
bracht: Trouwboekje, paspoort, bewijs van Nederlander
schap, rijbewijs of enig ander identiteitspapier, uiteraard
voor zover deze voorhanden zijn.
De aanmelding kan geschieden op iedere werkdag tussen
10 en 11 uur ter Gemeente Secretarie.
Ridderkerk, 5 Februari 1953.
De Burgemeester voornoemd,
Nieuwenhuisen.
Met man en macht werd Zondag de Ringdijk bij Woudestein te Slikkerveer versterkt.
(foto De Rotterdammer
