DIJKHERSTEL VERGT MAANDEN EN NOG NIET TE SCHATTEN MIELIOENEN Moeizame vlucht met „vliegende vrachtauto" Vraagstuk afdamming zeegaten wordt opnieuw m overweging genomen Na tienmaal cirkelen was lading los LEIDSCH DAGBLAD - VRIJDAG 6 FEBRUARI Goercc en Schouwen moeilijkste problemen In een sober relaas heeft de directeur-generaal van de Rijkswaterstaat ir A. G. Maris een overzicht gegeven van de schade aan de waterkeringen, aangericht in de rampzalige stormnacht. Terstond zijn, waar mogelijk, voorlopige herstelwerk zaamheden begonnen en door het snelle optreden kan op vele punten het defini tieve herstel sterk worden bespoedigd. Enkele zwaargetroffcn gebieden, in het bijzonder Schouwen Duiveland en in nauwelijks mindere mate Goeree en Over- Flakkee, zal het herstel geruime tijd in beslag nemen. „Wij zullen gelukkig zün, wanneer wij deze eilanden voor de volgende winter weer afdoende door dijken hebben beveiligd. De bevolking kan niet terugkeren, alvorens het zover is. In de loop van zjjn uiteenzettingen deelde ir Maris mede dat vermoedelijk over een maand het spoorwegverkeer over de Moerdijk kan worden hervat, een week eerder reeds het wegverkeer. Bij het herstel kan misschien op enkele punten een gebrek aan materiaal en vakmensen optreden. Ir Maris belichtte voorts de moeilijkheden van volledige afsluiting van de zeegaten ter voorkoming van een nieuwe soortgelijke ramp. Wel zat dit vraagstuk opnieuw overwogen worden, doch de eilanden, zoals zij verwoest werden, moeten eerst weer droog komen. Nederland is niet van de kaart, allerminst. En Waterstaat heeft maar één ant woord op de vraag, of een der verloren gebieden opgegeven zal worden: Nooit! binding over de Sloedam hersteld wor den. De beschadiging in Vlissingen is gro tendeels voorlopig hersteld. ZUID- EN NOORD-BEVELAND. De schade aan de sluis te Hansweert (Kanaal door Zuid-Beveland) is de volgende: Er is water gekomen tussen I Midden- en Oost-sluis, waardoor het buitenhoofd van de Middensluis onder loop is geworden. De frontmuur van de Oostsluis helt voorover. Met het oog op de mogelijkheid van moeilijkheden worden de werken aan de sluizen in Veere en Vlissingen in versneld tempo uitgevoerd, zodat dan in geval van nood het kanaal door Wal cheren kan worden gebruikt. In Oost Zuid-Beveland worden de dijkvakken spoedig onderhanden geno men, om het weg- en spoorwegverkeer weer te herstellen. De gaten zijn zeer groot en waar er een getij-verschil van 1U< meter is, zijn zowel verkeersweg als spoorbaan volko men onbruikbaar. De toestand bij Wolphaertsdijk is minder ernstig dan zich aanvankelijk liet aanzien. Men meent, dat het werk hier door de Nederlandse Heide Maat schappij zal kunnen worden uitgevoerd. De toestand op Noord-Beveland is minder ernstig, dan de eerste berichten deden vermoeden. ZEEUWS VLAANDEREN. In de zeedijk van de Nieuw Neuzen- polder tussen Terneuzen en de Braakman is een groot gat geslagen. Met de herstelwerkzaamheden is een begin gemaakt. Verkenningen in Zeeuws Vlaanderen hebben uitgewezen, dat de toestand daar minder gevaarlijk is, dan aanvan kelijk werd aangenomen. De drempel van de zeedijk is bij eb droog en dat verhindert de uitslibbing. Wanneer er echter nog een storm komt, zou de situatie gevaarlijk kunnen worden. Van de 3300 ha. ondergelopen land, is nu 2500 ha. van het buitenwater afge sloten. THOLEN, ST. PHILIFSLAND EN TIENGEMETEN. De situatie van de dijken op Tholen cn St. Philipsland is ernstig. De toestand heeft men nog niet tot in details kunnen opnemen en over te treffen voorzieningen valt op dit ogenblik nog niets te zeggen. Hetzelfde geldt voor Tiengemetcn. De burgemeester van Tholen heeft men aangeraden een slaperdijk om de bebouwde kom te doen aanleggen. Dit werk is thans in uitvoering. SCHOUWEN—DUIVELAND. De verkenningen op Schouwen hebben nog geen details opgeleverd. Maar zeker is. dat hier het moei lijkste werk zal beginnen. In de rangorde van moeilijkheden staat Schouwen bovenaan, niet slechts van Zeeland, maar van alle proble men, waarvoor de Rijkswaterstaat zich bij het herstel van de dijken ziet ge plaatst. Nu gisteren ook Zonnemaire is on dergelopen. is negen-tiende van het eiland geïnundeerd. De bevolking zal wel met een lang durige evacuatie rekening moeten houden; haar terugkeer is afhanke lijk van het tempo, waarin de dijken Overzicht van dijkbreuken en herstel Tn een sobere opsomming van de dijk breuken heeft ir Maris een beeld gege ven van de omvang van de ramp. Wij laten hier deze opsomming vol gen, zonder commentaar; zij spreekt voor zichzelf en zij markeert het trieste verhaal, waarvan heel Nederland is ver vuld. BIESBOSCH Westelijk van het land van Altena tussen Keizersveer en Hank zijn in de dijken één groot gat en 7 kleinere gaten geslagen. Door de Rijks- en Provinciale Water staat en de waterschappen zijn deze dijken gedicht. Ook werden hier pon tonniers ingezet. Ten Noorden van Hank is een buiten kade doorgebroken en in de waterkering tussen Keizersveer en Nieuwendijk is bij Kille een gat geslagen van 70 meter lengte bij 4 meterd ieple. Met het dich ten van ait gat is men bezig. MOERDIJKBRUGGEN Ter weerszoden van de Moerdyk-brug- gen„ in de Royale Polder zijn gaten geslagen, met het dichten waarvan ter stond een begin is gemaakt. Verwacht wordt dat over enige we ken men hoopt twee weken de waterkering provisoriscli is hersteld. De verkeersweg zal dan na een week weer in gebruik kunnen worden geno- Over twee weken zal met het herstel van de spoorlijn worden begonnen. De voorbereidingen daartoe zijn reeds ge troffen en verwacht wordt, dat twee weken later de spoorbaan weer bruik baar zal zün. De doorbraak op het Eiland van Dordt zal in dezelfde tijd kunnen zijn hersteld, zodat, naar mag worden aangenomen, na twee weken zowel ten Zuiden, als ten Noorden van het Hollands Diep norma ler toestanden zullen terugkeren. WILLEMSTAD Ten Westen van Willemstad zijn tien gaten in de dijk geslagen. De verkenningen zijn reeds aan de gang, en de gemeente Willemstad heeft reeds een aannemer gecharterd, die spoedig met de uitvoering der herstel werkzaamheden zal beginnen. WALCHEREN. In Zeeland zijn nog geen grote werk zaamheden ter hand genomen. De be schadiging aan de Westkappelse' Zee dijk wordt provisorisch hersteld, ten einde gevrijwaard te zijn tegen nieuwe beschadigingen. De toestand ter plaatse is niet cri- tiek. De prise d'eau bij Oostkapelle, die ondergelopen is en tengevolge waarvan Middelburg zonder water zit, wordt leeggepompt. De gaten in de dijk aan het Veergat tussen Veere en Noord-Beveland zullen zeer binnenkort worden gedicht. De beschadiging is niet ernstig en kan over twee weken zijn hersteld. Daarna kan ook het herstel van de ver- i Of er vertraging zal optreden in de uitvoering van de Zuiderzeewerken is op I het ogenblik nog niet te zeggen. Wie I hoort, hoeveel firma's reeds thans, nog I voordat er is geïnventariseerd, en men maar op een zeer voorlopig contact aan de slag is gegaan regie in de meest primitieve vorm kan zich nauwelijks voorstellen, dat het grote inpolderings- I werk er niet door zou worden vertraagd. 1 Maar dit is ook een zaak van beleid en i de Regering zal hierin een beslissing 1 moeten nemen. Een inventarisatie van wat er aan de gebroken dijken moet gebeuren is uit de aard der zaak nog niet te geven. Bij een zo grote dyklengte is het niet mogelijk in enkele dagen een volledig i overzicht te krijgen. Daarbij komt dan nog. dat er onder water nog zoveel beschadigingen zullen zitten bc- schadigingen aan wegen en kunstwer- j ken dat men bü benadering niet kan zeggen, welke bedragen er met het herstel gemoeid zullen zün. f Zo valt ook niet te zeggen, hoeveel mensen er voor de herstelwcrkzaam- heden nodig zijn, al is het niet j ondenkbaar, dat er een tekort aan j vakmensen zal komen. V er trouw en in waarschuwingssysteem ongeschokt Op de vraag of het waarschuwings systeem deugde antwoordde ir Maris, dat het waarschuwingssysteem zeker gedicht zullen worden, maar het is wel zeker, dat daarmede vele maan den gemoeid zullen zijn. In de Hoekse-Waard en in de Alblasser- waard zijn grote gedeelten droog geble ven en de voorzieningen zijn er nu op gericht, deze droog te houden. Hetzelfde geldt ook voor het kleine gebied rondom Dixksland op Goeree Overflakkee. Het is als 'tware het bruggehoofd om het eiland weer te veroveren. Goeree is een der zwaarst getroffen gebieden en ook hier heeft men nog maar voorlopige verkenningen kunnen doen. Ook deze herstellingen zullen vele maanden in beslag nemen. Het dichten van Schielands Hoge Zeedijk en van de dijk van de Krim- penenvaard mag een wonder worden genoemd. Dat men daarin zo spoedig is geslaagd, is een geluk geweest voor de provincie Zuid-Holland. De ringdijk om de Alblasserwaard heelt verscheidene gaten gekregen. Daarvan is het gat bij Sliedrecht ge dicht, terwijl het gat bij Papendrecht waarschijnlijk deze week gesloten zal worden. Daarna kan met het uitmalen worden begonnen. Dat is van belang voor de Alblasserwaard, maar ook voor het her stel van de spoorwegverbinding *naar Gorinchem, ter ontlasting van het over belaste traject RotterdamGouda, zo lang Rotterdam—Breda nog onbruik baar is. De herstelwerken op IJsselmonde zijn begonnen, het gat in de dijk op Rozen- I burg was dicht, maar overhaalgolven door voorbijvarende schepen veroorzaakt, I hebben weer een gat in de dijk gesla- gen. i Met het grote gat in de Puttense i dijk bij Oudenhoorn is een begin ge maakt. Het is een groot werk, waarvoor zwaar materiaal wordt gebruikt. Ook in de Hoekse Waard zal men dit zware materiaal inzetten voor de grote werken bij Numansdorp, 's-Gravendeel en in de Eendrachtspolder, De beschadigingen aan de duinen zijn zeer aanzienlijk, maar een gede tailleerd overzicht heeft men er nog niet over. Aan het herstel van dc Eendrachts polder op Texel is men begonnen. ZUIDERZEEWERKEN De beschadiging aan de Zuiderzeewer ken zijn van plaatselijke aard. Men heeft de indruk, dat de baza'.t en de gebetonneerde bloksteen zich beter heeft gehouden, dan de normaal gezette steen. De gereed gekomen dijkvakken van de Zuidelijke Polder hebben vrijwel geen schade geleden. Aan de niet afge werkte dijkstukken en aan de asfalt- kraagstukken werd schade toegebracht. Gebrek aan rijshout? De grote vraag, welke zich bij de her- j stelwerkzaamheden zal voordoen, is of er voldoende matr iee! en voldoen de vakbekwaam personeel zal zijn. Wat de bazalt cn de steen betreft, be hoeft men. aldus ir Maris, geen grote zorg te hebben. Een ander moeiiyk 1II.Al. Koningin Juliana heeft gister- K™, "i-M'S- door haar pari,- Er moet op worden gerekend, dat 3/4 Cülicre SCCretarCSSC MevrOUW ömitt- van de voorraad verloren is gegaan in \vis een bezoek gebracht aan CUÏge het geïnundeerde gebied rond de w Biesbosch. i evacuatie-centra. H.M. de Koningin niet heeft gefaald. Het gedecentrali- seerde systeem van Waterstaat is dc beste waarborg, dat er vlug en doel treffend kan worden ingegrepen. Door deze ramp is het vertrouwen in het systeem niet geschokt. Het K.N.M.I. heeft deze storm voor zien, maar kon niet bevroeden, dat bij deze windkracht de gevolgen zo catastro- j phaal zouden worden, terwijl bij hoger windkracht vroeger voorgekomen deze gevolgen uitbleven. Hier is sprake geweest van een samenloop van om- standigheden, terwijl bovendien het feit, I dat het gehele noodgebied orkaanfront j was geworden, de volledige waterkracht i tegen onze 'duinen en dijken werd opge- I stuwd. De waarschuwingen werden normaal gegeven en de dijkwachten waren op 1 hun post. Maar de bevolking is aan deze i waarschuwingen voor opdringend hoog water gewend zij leeft op de getijden en het is dan ook niet onverklaarbaar, dat zij werd ven-ast. Er is, aldus ir Maris, geen. reden om aan de waarde van het alarmsysteem te twijfelen. Ir Maris gaf verder als zijn opvatting te kennen, dat er van zuinigheid te grote zuinigheid in het onder houd der dyken bepaald geen sprake is. Afdamming der zeegaten? Het is een vraag die onwillekeurig boven komt, of thans de zeegaten moeten worden afgedamd. Ir Maris gaf het vol gende antwoord: Er zijn voor de af damming twee factoren in het spel: 1. het verkorten van de kustlijn. 2. het vormen binnen deze dijken van een zoetwaterreservoir ten behoeve van de landbouw. Maar wat men rvj wil, dat is bepaald niet kinderachtig. Het betekent, dat ge lijktijdig de afdamming moet geschieden RESTAURANT „IN DEN VERGULDEN TURK" VOOR UW CONGRESSEN EN VERGADERINGEN van de Oosterscheid e, Grevelingen cn Haringvliet, zeelhonden met een diepte van 30 a 40 meter. Gelijktijdigheid is noodzakelijk, omdat anders ongewenste stromingen ontstaan. Het achterliggende gebied is daarbij zeer groot en de problemen, waarvoor men komt te staan, zijn omvattender dan welke in het vei'leden. De wenselijkheid van nadere bestude ring is door deze ramp ongctwüfeld meer naar voren gekomen. Maar, zo zeide ir Maris, waarom gaat het? Het gaat in de eerste r'aats om de water keringen. Wü Waterstaatsmensen, moeten er voor zorgen, dat men in Nederland met droge voeten kan leven en werken. Dat is primair, dat moet het blijven. Nederland is niet van de kaart, zo besloot de directeur-generaal. Dat is een vermoeden in het buiten land, althans met betrekking tot ons productie apparaat. Ons industrieel vermogen is onbeschadigd gebleven. En wanneer wij het over onbe schadigd hebben welnu de energie van de mannen van de Waterstaat is ongebroken. Een der geïnundeerde gebieden opgeven? Zij hebben maar één antwoord: NOOIT! In Zweden is men direct nadat het bericht van de ramp in Nederland bekend werd, begonnen-met een in zameling van kleding, dekens en andere goederen. Dit is het eerste vliegtuig, dat met goederen, voedsel en medicijnen uit Zweden vertrok. Het is een DC 3 van de Zweedse luchtmacht, die werd bestuurd door een Zweedse piloot, die thans in dienst is bij de KLAl, de heer Per Lindström. De kisten van het Rode Kruis be vatten rubberboten van de Zweedse luchtstrijdkrachten voor de getrof fen gebieden. bezocht de Utrechtse veilinghallen, waar het provinciale evacuatie bureau is gevestigd, cn stelde zich op de hoogte van de werkzaam heden van dit doorgangscentrum. Later begaf H.M. zich naar Amers foort. H.M. Koningin Juliana in gesprek met evacué's te Utrecht. Zandzakken droppen Koeien als hongerende kinderen (Van een onzer speciale verslaggevers) Eerste luitenant Gentry, uit Bakland-City, in California, kijkt bedenkelijk, even voordat hij met zijn Fairchild C.-l 19 Packet, in de wandeling „Flying Box-Car" ofwel „vliegende vrachtauto" genaamd, wil opstijgen van het vliegveld Valkenburg. „Wat zit daar in?", zo vraagt hij, als de motoren brullend aanslaan. „Zaklantaarns", schreeuwt iemand, die buiten staat. ,,Daar komt niet veel van terecht, als we dat neergooien", zo zegt hij tegen ons in de grote plasticcockpit, „maar we zullen het proberen!" Dan taxiet de zware, ietwat logge C.-l 19 naar de startbaan voor een vlucht naar Wissekerke, waar 20.000 zandzakken gedropt zullen worden, bestemd voor Colijnsplaats. Naast luitenant Gentry zit luitenant Howard, ook van de U.S. Airforce. Hij is afkomstig uit Oklahoma. Het zijn twee laconieke vliegers, deze Ameri kanen, dié sinds Maandagmorgen vrijwel aan één stuk door vluchten hebben gemaakt boven het rampgebied. Of ze nu wel eten of slapen op tijd, of niet, dat kan hun allemaal niet schelen. Hoofdzaak is voor hen, dat er zoveel moge lijk geholpen wordt! Merktekens op een eiland Even is het wachten op de startbaan op de bedreigde plaats zelf te droppen, doch dat bleek niet mogelyk. Op een droog weiland te Wissekerke. zo is zo nel nog telefonisch doorgekomen, heeft dc bevolking eenvoudige merk tekens aangebracht op de plaats, waar de zandzakken uit de „vliegende vrachtauto" gegooid moeten worden. Koers naar droppingsplaats Luitenant Gentry, zet direct koers naar de kust. Eenmaal hier, vliegen wij langs Sche^ op het signaal van de verkeerstoren, en dan schie' de „vliegende vrachtauto" los. Naast deze beide Amerikaanse vlie- j gers zit nog de adelborst 1ste klasse i Overmeire. uit Amsterdam, van de j Marine-vliegdienst, Hij is als medenavi- gator aan de bemanning van dit toestel toegewezen. „Als het voor mij al moeilijk is de I weg te vinden", zo zegt hij, „dan is dat zeker het geval voor de Amerikanen, diH^ieno^fprp°n hmSpf^Hpifuio-pn boven 1 veningen, Kijkduin en Iloek van Hol- Het navigeren met vliegtuigen boven faAd"lb(J-t Overmeire °eeft aan dp het. rampgebied valt helemaal niet mee. anö: Adelborst overmeire geeu aan ae Wegen, dyken, spoorbanen, het is alle- ha™ blinde vrachtauto" vliedt' op maal onder water verdwenen en kunnen "™£genae mct een snelS Van dus niet meer als orienteringspunten ongeveer 2oo knopen per uur. Na tien .WU hebben nu Zieritoe als herken- RozenbOTB wa"" ningspunt". zo zegt deze adelborst, „en I Een 3ECBbllk)el vol„ Goeree. Zo vandaar komen wtj wel verder ^ct 00^ rdkt ,s |r één Wissekerke heeft dringend om veel vlakte Vele vluchten hebben deze wak zandzakken gevraagd, bestemd voor kere Amerikanen al gemaakt boven de G'olünsplaat. Eerst was men van plan overstroomde gebieden, maar telkens als zij er weer boven zijn, worden zij op nieuw gegrepen. Dat is wel duidelijk aan hun strakke gezichten te zien! De kop van Schouwen glijdt dan vervolgens onder ons door. Overal het zelfde beeld van ellende: huizen tot aan het dak in het water, Koeien angstig opeen gehoopt op droge plekjes land. Een beeld van troosteloze triestheid!.. Als de bel gaat.. Adelborst Overmeire loodst de Ameri kanen netjes recht op Zierikzee aan. Laag glijdt het zware vrachtvliegtuig over dit zo zwaar getroffen stadje. Wat samengehoopte mensen kijken omhoog. Zou uit dit toestel wat voor hen komen? Maar neen, het vliegt door, met. daverende motoren, want Wissekerke is vlak bij. Achter in het laadgedeelte zijn 5 Amerikaanse soldaten op hun hoede. Zij weten, dat als zo meteen de bel gaat, zij zich schrap moeten zetter om de zand zakken er uit te gooien. Zij behoren, mét hun luitenants, tot de 41ste Troop Carrier squadron en de 317de Troop Carrier Group, van de Rijn-Mainbasis in Duitsland. Sinds Augustus 1951 zijn ze al ver weg van buis en zij hadden nooit kunnen denken, dat hun krachten nog eens nodig zouden zijn in het kleine Neder land, dat door een vloedramp getroffen werd. „Klaar voor actie!" Gedurende de vlucht hebben zij rustig liggen roken op de zandzakken, die in grote bundels in de vrachtruimte zijn opgeslagen. Een paar zijn er in slaap gesukkeld, zö moe als 'Ij waren. „Hé. Joe, wakker worden", zegt een kameraad, „we zijn ei en we moeten klaar staan voor actie". „Oké. Oké", is het antwoor De achterkant van de „Flylr.g box-car" is open en de wind giert naar binnen. Het is een gure. koude wind. Om te voorkomen, dat de mannen door de zuiging naar buiten worden gesleurd, hebben zy zich met grote ban den aan de wand van het toestel vast gebonden. Ook 1 ngs de gehele achter opening, tussen de beide machtige staarten van het toestel in. loopt een afscheldingstouw, ter voorkoming van ongelukken Vele paren handen slingeren zand zakken van achterin het toestel naar de opening, van waaruit zo straks gegooid zal worden Vier Amer'kanen stapelen de lege zakken netjes op in de opening. „Klaar voor actie!", '.o zeggen ze. Ondertussen heeft de piloou vlak bü Wissekerke, op 150 voet hoogte, vliegend, het weiland gevonden. Een paar witte strepen duiden aan, dat iiier de plaats van de „dropping" is. Een doordringen de bel rinkelt, en wordt door het geraas van de motoren heen gehoord. Even nog vliegt het toestel door en dan gaat de eerste zending van de 7 ton zandzakken naar beneden. Gespannen kükt iedereen toe, of de lading inderdaad op de juiste plaats komt. Een seconde later weten we, dat de eerste „dropping" tendele naast het doel terecht kwam. Weer keert de „vliegende vrachtauto" terug. In Wissekerke zelf staan op de straten de mensen samengegroepl naar om hoog te kijken. Zy zwaaien met zakdoeken cn witte lappen. Twee Nederlandse militairen hebben op het weiland post gevat en geven met vlaggen signalen naar ons. Maar we weten al, dat we hier goed zijn. cn dat de tweede dropping beter zal zyn. Inderdaad, is -ie tweede lading zand zakken precies terecht gekomen. Drie kwartier, met in totaal tien rond vluchten, zijn nodig, om de 20.000 zandzakken uit het toestel te krygen. Terug voor nieuwe lading Iedereen in het toestel, behalve de piloot en de navigator, hijgt van de in spannende arbeid, om telkenmale, tus sen twee overvliegperioden. in, de sa mengebundelde zandzakken op tijd voor de opening te krygen. De bel, ten teken dat er weer een lading overboord kan. kent geen pardon. Men heeft maar tc zorgen, dat alles op tiid klaar ls. Als dan ook alles eruit is, gaar de duimen om hoog en krijgt de piloot het teken, dat er teruggevlogen kan worden naar Val kenburg, Via Duiveland en Overflakkpe, waar wij nog een laatste impressie opdoen van de rampspoedige gevolgen van de over stromingen. bereiken we byna twee uur later Valkenburg. NauwelUks zijn we geland of een nieuwe vrachtwagen met zandzakken wordt voor de opening van het vliegtuig gereden. „Dan gaan we maar weer dadelük". zegt luitenant Gentry. Toch vertelt hU nog even. hoe hij gisteravond om 10 uur er nog uit is gegaan met zlin jongens naar Scharrendüke, waar de toestand toen critiek was. In het duister hebben we zandzakken gedropt. „En vanmorgen had je moeten zien hoe we enige tonnen hooi voor de uit gehongerde koelen neergooiden. Ze vlo gen er op af, als kinderen naar een zak suikergoed". Zo gaat het op Valkenburg: opstügen, droppen, terug. Laden, en weer wc.,. Onvermoeid en onverpoosd, totdat het teken zal komen, dat de eerste en meest dringende nood gelenigd is.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2