Vreselijk gebeuren in Stavenisse
DE DIJK BIJ BESOUEN
BLEEF BEHOUDEN
Nave dagen
dagen
Vier
militairen
extra verlof voor
uit noodgebied
Generaal Ridgway vloog over
de geteisterde gebieden
Eerste vluchtelingen vertellen
tragische bijzonderheden
Koningin bezocht evacuatie
centra Utrecht en Amersfoort
Reeds 220 vliegtuigen in actie
Vrijdag 6 Februari 1953
Duel met het water
Water thans anderhalve
meter gezakt
kantje af was is te danken, dat de
overstromingsramp zich niet nog meer
had uitgebreid. En dat Waalwijk daar
door bevrijd bleef van de watersnood.
(Van een onzer redacteuren.)
Niet ver van de Brabantse hoofdstad
begint het geschonden land. Ten Noor
den van de Langstraat strekt zich een
enorm gebied uit, waar de toeschouwer
niets anders ziet dan: water.
Het water stroomt over de dure
akkers van Brabant. Holland cn Zee
land. Het water besprong ons. Nog staat
het dreigend langs de dijken. Op som
mige plaatsen is het wat gezakt maar
bij hoog tij en bij sterke wind wordt het
weer opgezweept. En wanneer men dan
in de kolkende golven kijkt, vraagt men
zich af of er dan nog niet genoeg slacht
offers zijn gevallen? Of de prijs die be
taald moet worden nog niet hoog ge
noeg geweest is?
Dreiging ivas groo!
In heel het gebied van Zuid-West
Nederland is Zondag al de strijd tegen
het water aangebonden. Wij hebben U
verteld hoe militairen en burgervrij-
willigers met vele duizenden zandzak
ken de dijk nabij Besoijen hebben ver
sterkt. Dreigend stond ook hier het wa
ter tot aan de top van de dijk. Nu is
het ongeveer anderhalve meter gezakt.
Het gevaar is geweken. De dijk heeft
het gehouden!
Dat is het grote succes geweest van
hel duel, tussen mens en water, dat hier
is gevoerd. Misschien begrijpt men in
"Waalwijk nog niet voldoende, dat het
aan deze overwinning die op het
zijn voor de moderne mouw
geen „verloren" dagen meer
Zij verdrijft de periodieke
pijnen direct met een paar
Curacao reikt ons
de helpende hand
De directie van de Bataafse Petrole-
um-maatschappij te Willemstad op Cu
rasao heeft Woensdag 500.000 guldien
(Ned. courant) laten overschrijven op
de rekening van het Rampenfonds in
Nederland. In Curagao is tot op heden
in totaal bijeengebracht 708.000 gulden
Ned. courant.
Naast de geldinzameling is Woens
dagmiddag, na ontvangst van een des
betreffend verzoek, een grote inzame
ling begonnen van lakens,, dekens, lan
taarns, rubberbandschoenen rubber-
schorten. Binnen enkele uren was
reeds duizend kilo de beschikbare
ruimte in het eerst vertrekkende
KLM-toestel bij elkaar. De grote
stoot moet echter nog komen.
Woensdag zijn uit Curagao verzon
den 300 lakens, 300 zaklantaarns met
reserve lampjes en batterijen en 100
dekens.
Twee uur na binnenkomst van het
verzoek was reeds de eerste kist met
100 lakens dichtgespijkerd en klaar
voor verzending.
Telegram aan minister
over A.V.R.O.-beleid
Het landelijk comité van actie van de
AVRO-leden heeft het onderstaande
telegram verzonden aan de minister van
O., K. en W., onder wie de radio ressor
teert:
„Het landelijke comité'van actie van
de AVRO-leden heeft met verontwaar
diging kennis genomen van de weigering
door de voorzitter van de AVRO om de
berichtgeving betreffende de noodgebie-
den op bepaalde voorwaarden te coördi
neren met de andere omroepverenigin
gen. Het verzoekt Uwe Excellentie met
klem zodanige maatregelen te nemen,
dat de bedoelde weigering in geen enkel
opzicht schade kan doen aan de uiterst
belangrijke laak, die de radio heeft ter
leniging van de nood en ter verzachting
van het leed".
Capelle en W aspik
Rond Capelle wordt hard gewerkt.
Vele militairen zijn hier ingezet om
het gat in de dijk te dichten en om al
thans enige orde te stellen in de enorme
ravage, die ook hier is aangericht. Zelfs
een bombardement kon met zoveel ver
nielen als die machtige vijand: het
wa'ter. De vernielingen vormen een
treurige aanblik in het landschap. Bij
Capelle en Waspik zijn vele broeikas
sen ondergelopen, aardappelkuilen weg
gespoeld, knollenopslagen verdwenen.
Maar ook hier is men aan de slag ge
gaan. Om te herstellen, om te herbou
wen, om weer te kunnen leven.
REGISTRATIE VAN
VERPLAATSTE PERSONEN
Door de ramp, welke ons land heeft
getroffen, is een groot aantal personen
verplaatst naar een andere gemeente
dan die hunner inwoning.
Mede in verband met de omstandig
heid, dat velen in den lande in twijfel
verkeren omtrent het lot van hun be
trekkingen, acht de minister van bin
nenlandse zaken het noodzakelijk met
spoed een eenvormige en eenvoudige
registratie van de personen, die naar
een andere gemeente zijn verplaatst,
ter hand te nemen
Voor een zodanige registratie heeft
hij richtlijnen aan de gemeentebestu
ren gegeven.
NATIONAAL ALBUM
„WATERSNOOD 1953"
(Het ligt in de bedoeling van de ver
eniging ter bevordering van de belan
gen des boekhandels haar uitgave „Wa
tersnood 1953" xot een waarlijk natio
naal album te maken. Dit nationale
karakter wordt verhoogd door het feit,
dat H. M. de Koningin de toezegging
heeft gedaan een voorwoord in het
boek te zullen schrijven. Als titel van
de uitgave heeft de vereniging geko
zen ,,De Ramp". Zij is voornemens een
uitgave te doen verschijnen in Franse,
Duitse en Engelse tekst. Ook bestaan
er plannen voor een Zuid-Afrikaanse
uitgave. Zoals bekend zijn de baten
van het hoek bestemd voor 'het natio
naal rampenfonds.
Familiebezoek
De ahef marine staf, de chef generale
staf en de chef luchtmacht staf maken
het volgende bekend:
Zowel de marineleiding als de le
ger- en luchtmachtleiding zijn zioh vol
komen bewust van de grote ongerust
heid, welke op het ogenblik bij de mi
litairen. afkomstig uit de geteisterde
gebieden, bestaat ten aanzien van het
lot, dat hun familieleden heeft getrof
fen.
De genoemde autoriteiten zouden
niets liever doen, dan deze militairen
met verlof zenden, maar het zal ieder
een duidelijk zijn, dat !t op dit ogen
blik, alleen al in verband met in gang
zijnde hulpverleningsacties, zeer onge
wenst zou zijn militairen met verlof
naar hun in het noodgebied gelegen
woonplaats te doen gaan.
Daarom, hoezeer de militaire autori
teiten zich ook bewust zijn van de
zwaarte van de door hen te treffen
maatregel, achten zij het niet verant
woord, thans aan militair personeel
verlof te verlenen.
MILITAIR CONTACT IN
Ml DDEN-AMERIKA
De generale staven van de landen van
Midden-Amerika bestuderen op het
ogenblik een militair plan voor de
strijd tegen het communisme. Het plan
zou op de eerste conferentie van mi
nisters van buitenlandse zaken van
deze landen worden besproken.
Met zeven officieren
van hoofdkwartier
Onverwacht is Donderdagmorgen in
een Skymaster van de Amerikaanse
luchtmacht generaal Ridgway, opper
bevelhebber van de NATO-sti'ijdkrach-
ten, uit Parijs in Nederland aangeko
men.
Uit het viermotorig vliegtuig stapte
de generaal, gekleed in battledress en
gevolgd door een zevental officieren
van zijn hoofdkwartier.
In zijn gevolg bevonden zich verte
genwoordigers van verscheidene lan
den, zoals kolonel Wittock van het Bel
gische leger, luehtmaarsoha'.k Sanders
van de RAF, admiraal Lemmonier van
de Franse marine, generaal Griethuy-
sen van het Nederlandse leger, majoor
Maeder en rar. Lehrbes, beiden -officie
ren van de SHAEP.
„Ik ben hier gekomen met een aantal
officieren van mijn internationale staf
om te zien of er iets, binnen ons vermo
gen, gedaan kan worden om het Neder
landse v-olk bij deze grote ramp, die het
getroffen heeft, te helpen", zo verklaar
de generaal Ridgway onmiddellijk na
dat hij uit het vliegtuig gestapt was, tot
enkele verslaggevers.
VERMISTE JONGEN UIT
NIEUW VOSSEMEER TERECHT
De 18-jarige Jan Musters uit Nieuw-
Vossemeer, (geen militair), die als ver
mist was opgegeven, is terecht. Hij be
vindt zich in Tilburg, zo deelt het ram
pencomité aldaar mede.
„Wij zijn vanmorgen reeds over het
getroffen gebied gevlogen", zo vervolg
de hij, „van Oostende naar de punt van
Walcheren; vervolgens naar West Ka-
pelle, waar wij naar het Oosten zijn
afgedraaid en later via Dordrecht en
Rotterdam naar Schiphol zijn gevlogen.
Ik heh een zeer duidelijk beeld gekre
gen van de enorme omvang der over
stroming."
Er werd weinig tijd verloren. De
generaal was nauwelijks 5 minuten oip
Schiphol of reeds stapte hij in de bij
het vliegtuig gereedstaande auto om
naar Den Haag te vertrekken.
Na besprekingen in Den Haag te heb
ben gevoerd met minister Staf en an
dere autoriteiten, is generaal Ridgway
met de Amerikaanse Skymaster, waar
in ihij was gearriveerd, van Schiphol
vertrokken om terug te keren naar
Parijs.
Zodra echter de toestand is gestabi
liseerd en er tekening is gekomen in
de evacuatie en de registratie zal aan
al het militair personeel in werkelijke
dienst bij zee-, land enluchtmacht, af
komstig uit de door dc nationale ramp
getroffen gebieden een buitengewoon
verlof met familiebezoek worden ver
leend van vier dagen.
Zo spoedig mogelijk zullen hiervoor
nadere regelen worden vastgesteld.
Hulp snelt toe. Dit is een klein overzicht van cle grote stroom schepen die in de
afgelopen dagen naar het rampgebied gingen. Deze luchtopname van ANP Foto
werd gemaakt in de Oosterschelde.
Donderdagmorgen om ongeveer 11 uur zijn te Bergen op Zoom de eerste
500 vluchtelingen uit Stavenisse aangekomen, de zwaarst getroffen gemeente
op het eiland Tholen, waar naar schatting 300 doden te betreuren zijn. Zij
werden ontvangen door leden van het Rode Kruis en in autobussen over
gebracht naar het patrouaatsgebouw, waar zij, na geregistreerd te zijn, een
maaltijd ontvingen en van nieuwe kleding werden voorzien. Hierna werden
zij verder geëvacueerd naar Den Bosch en Breda.
In het patrouaatsgebouw speelden zich ontroerende tonelen af. Familie
leden, die met verschillende aken waren aangevoerd, en op het ogenblik
van de ramp door de vloedgolf van elkaar waren gescheiden, ontmoetten
elkaar hier weer voor het eerst en wij waren getuigen van de vreugde van
een man uit Stavenisse die zijn vrouw en heide kinderen terugvond. De
molenaar Hoek uit Oosteland op Schouwen en Duiveland was zelf met een
kind door middel van een amphibievaartuig van het dak van zijn woning
gered, waarop hij twee dagen en nachten in een huilende storm en een ijzige
koude een toevlucht had moeten zoeken.
Een dak brokkelde af
De verheugenis over het weerzien,
die men hier en daar waarneemt,
wordt echter verre overschaduwd door
bet leed dat op de gezichten van de
•meesten te lezen valt De 70-jarige Opa
Brouw uit Sfaven/isse vertelde ons dat
het gehele drama zioh in een goed
kwartier afspeelde. In 5 minuten stond
he't water 1.50 meter hoog. Binnen 'r
kwartier was het tot 3.50 meter ge
stegen om daarna langzaam de maxi
mum stand van 5Yi meter te bereiken.
De achterkant van het huis van de fa
milie Brouw werd reeds door de eerste
vloedgolf weggespoeld, en men moest
zich op het dak redden. Toen het
water dit dak dreigde te overspoelen
en het gehele huis op instorten stond
was men gedwongen zich naar een ho
ger gelegen woning te begeven.
Hierbij verloor Opa Brouw zijn
dochter en zag hij verscheidene leden
van zijn aangetrouwde familie voor
zijn ogen verdrinken. „Ik heb slechts
mijn twee honden, die trouw met mij
meezwommen, kunnen redden", zegt
door de watersnood getroffen gebieden,
heeft H. M. de Koningin Donderdag
middag een bezoek van ruim een uur
gebi-acht aan het evacuatie-centrum in
Utrecht.
Omstreeks twaalf uur arriveerde zij
aan de Plantenhal in de Croeselaan,
waar al sinds twee dagen onafgebroken
ontheemden met bussen, worden aange
voerd. De Koningin stapte in de bus-
H. M. Koningin Juliana heeft gisteren-
bezoek gebracht aan enige evacuatie-
vinciale evacuatie-bureau is gevestigd,
trum,
middag, vergezeld door haar particuliere secretaresse Mevrouw Smitt-Avis, e
centra. H. M. de Koningin bezocht de Utrechtse veilinghallen, waar het pro
en stelde zich op de hoogte van de werkzaamheden van dit doorgangscen-
Later begaf H. M. zich naar Amersfoort.
Na een reeks van bezoeken aan de seri! welke in lange rijen in een der
hallen staan opgesteld en welke door
de inzittenden, niet verlaten mogen wor
den, aleer de registratie is verricht. Met
velen van hen onderhield zij zich en
sprak woorden van bemoediging tot de
van huis en haard verdrevenen, tot de
moeders, wiens gezichten een weinig
opklaarden bij het ondervinden van de
ze hartelijke belangstelling en tot de
kinderen, die vergaten hun broodjes
verder op te eten.
Daaima begaf Hare Majesteit zich
naar de verschillende afdelingen, naar
die van de kinderen en naar die, waar
eerste hulp wordt verleend.
Om kwart voor een verliet zij dit
centrum en begaf zij zich naar de jaar
beursgebouwen op de Croeselaan, wel
ke tot vei-zorgings- en tijdelijke ver
blijfplaatsen zijn ingericht voor evacué's
die in de stad zullen blijven.
Om tien minuten over een verliet de
koningin het evacuatie-centrum. Om
streeks half twee bracht zij een bezoek
aan het evacuatiecentrum in Amersfoort
Zij bezichtigde de medische afdeling en
het medisch centrum en onderhield zich
geruime tijd met even tevoren aange
komen evacue's.
Omstreeks twee uur verliet H. M.
Amei'sfoort.
Vervolgens bezocht de Koningin het
Zeisterslot te Zeist, waar de afgelopen
dagen honderden vluchtelingen uit de
noodgebieden zijn geregisti-eerd, onder
zocht en dooi-gestuurd naar de beschik
baar gestelde adressen. Uitgebreid was
de aandacht, die H. M. aan de baby-af
deling schonk. Zij onderhield zich met
de verpleegsters, die volgens een ploe-
genstelsel dag en nacht aanwezig zijn.
Vervolgens bezocht H. M. de keuken
en de administratie en onverholen liet
zij haar bewondei'ing blijken voor de
goede organisatie. In de ontvangstzaal
van het slot onderhield de Koningin
zich geruime tijd met vluchtelingen,
die kortgeleden waren aangekomen en
diep geroerd luisterde zij naar de be
levenissen die men haar vertelde.
Na de rondleiding stapte H. M. nog
in een bus met zieken, die kort tevo
ren uit het noodgebied was binnenge
komen.
Ongeveer een uur na haar aankomst
vertrok de Koningin in de richting i
Baarn. 1
hij met gesmoorde stem, terwijl de
tranen hem opnieuw in de ogen komen
Onbeschrij fel ijk
Onbeschrijfelijk is het wat zich op
Tholen heeft afgespeeld. Een gezin
van zes personen dreef op een wegge
slagen dak door de watermassa's.
Langzamerhand braken er stukken
van dit vlot af. en iedere .keer werd
een der overlevenden meegesleurd
door de golven. De enige die levend
van het vlot afkwam was een jonge
man, die zijn huisgenoten stuk voor
stuk door de golven zag verzwelgen.
Op een stuk dijk, waarna nog 7 huizen
overeind stonden, bevonden zich onge
veer 40 mensen. De dijk werd op een
gegeven ogenblik weggeslagen en de
mensen werden bedolven onder het
puim. Al het vee uit de eens zo welva
rende polder is verdronken op tien
paarden na.
In 't ontvangstcentrum te Bergen op
Zoom zagen wij nog een driejarig
kindje. Het zat met grote verbaasde
ogen naar de drukte om zich heen te
kijken met een grote pop in de armen
geklemd. „Gisteravond heeft zij erg
gehuild om haar vader en moeder", zo
vertelde ons een der Rode Kruis-ver-
pleegsters, maar ze zal die niet weer
zien
Verscheidene mensen hebben een
zenuwaandoening en men vertelde ons
dat enkele personen zelfs krankzinnig
zijn geworden of het gebi'uik van hun
stem hebben verloren De amphibie-
vaartuigen hebben in de bomen op het
eiland mensen gevonden, die daarvan
koude en ontbering waren omgeko
men Een identificatie-commissie is
thans bezig de bij de overstroming te
Stavenisse omgekomenenter plaatse te
registreren. Terwijl de vluchtelingen
uit Stavenisse in die haven van Ber
gen op Zoom. aankwamen- werden op
een andere kade in een lichter honder
den geïmproviseerde doodkisten inge
laden met bestemming Stavenisse....
Dit is het eerste vliegtuig, dat met goederen, voedsel en medicijnen uit
Zweden vertrok. Het is een DC 3 van dc Zweedse luchtmacht, die werd bestuurd
door een Zweedse piloot, die thans in dienst is bij de K.L.M., de heer Per
Lindström. De kisten van het Rode Kruis bevatten rubberboten van de Zweedse
luchtstrijdkrachten voor de getroffen gebieden.
Hulpverlening gaat
onafgebroken door
■fJTET aantal bij het reddingswerk be
trokken vliegtuigen neemt geregeld
toe. Dinsdagmiddag 3 Februari bedroeg
het totaal 124: Woensdagmiddag 150 en
gisteren, Donderdagmorgen, was "t totaal
reeds aangegroeid tot 220 stuks, waar
van 25 hefschroefvliegtuigen. Uit het
buitenland worden nog een paar dozijn
toestellen verwacht.
Ongeacht de slechte weersomstandig
heden gedurende de nacht van 4 op 5
Februari is de hulpverlening door cle
luchtmacht voortgezet. De inzet van de
vliegtuigen is daarbij wedex-om van grote
waarde geweest. „Droppings" volgden
elkaar op in het grootst mogelijke tempo.
Autobanden, reddingsgordels, zandzak
ken, voedselpakketten, drinkwaterbussen
en vele andere materialen werden uitge
worpen. Daarnaast zijn in de nacht nog
vei'schillende hulpkrachten vervoerd,
zoals doctoren en technici, naar Haam
stede en Meliszand. Drie chirurgen kon
den zodoende snel Haamstede bereiken.
Daar de nachtlondingen onder zeer moei
lijke omstandigheden moesten geschie
den werden drie Austers beschadigd.
Uiterst belangrijk is het optreden van
helicopters, die uiteraard voor dit red-
dringend nodig zijn voor het nachtelijk
personen werden gered door Ameri
kaanse schroefmachines in samenwer
king met amphibievaartuigen, voorna
melijk uit Nieuwe-Tonge.
Uit alle delen der ivereld
Op een door de K.L.M. naar Londen
gezonden vrachtvliegtuig zijn 10.000
koolspitsen voor zoeklichten, die zeer
dringende ndig zijn voor het nachtelijk,
reddings- en beschei-mingswerk, van de
Engelse hoofdstad, naar Schiphol ver
zonden. Het Engelse ministerie van be
voorrading heeft koolspitsen voor dit
doel afgestaan. Met de grootste zorg is
de uitei'st breekbare lading eerst van
Dobbington naar Londen vervoei-d over
een afstand van pl.m. 200 km.
Uit alle delen van de wereld en uit
vele plaatsen op haar internationale
luchtnet zijn K.L.M.-Iijnvliegtuigen op
weg naar Schiphol, met in het buiten
land verzamelde goederen aan boord.
Vele tonnen zijn ondenveg o.m. uit Cu
ragao, Frankfort, Kopenhagen, Londen,
New York, Miami, Milaan, Djakarta,
Montreal, Rome, Singapore, Stockholm,
Wenen, Zuerich, Paramaribo enz.
Indien mogelijk en nodig worden ook
dringend gewenste hulpgoederen in de
passagierscabines getransporteerd. Vrij
wel ieder op Sohiphol binnenkomend
K.L.M.-toestel heeft thans urgentiegoe
deren aan boord. Ook buitenlandse
luchtvaartmaatschappijen verlenen ver-
voersfaciliteiten.
TOESTAND TE KRUISLAND
GESTABILISEERD
De burgem. van Steenbergen deelt
mede, dat, dank zij de kranige hulp
van de ter beschikking gestelde mili
tairen en de kundige leiding van de
N.V. Grontmij, men er in is geslaagd
de Boomdijk, zuidelijk van Steenber
gen, te dichten. Als gevolg hiervan is
de toestand te Kruisland zodanig ge
stabiliseerd dat verdere inundatie van
de duizenden hectaren grote Kruisland
polder kon woorden voorkomen.
Het enige maanden geleden in deze
polder in werking gestelde gemaal met
een capaciteit van 400 kubieke meter
per minuut werkt normaal, zodat he*
v/ater reeds begint te zakken.