Schouwen-Duiveland (20.000 inwoners) werd reeds
geheel geëvacueerd
Stavenisse lelt 300 doden
„Ik moei U zegge*! sla! de toestand veel
erger is dan iemand zich kan voorstellen"
Prins vloog boven gebied
tv
UITGAVE VAN DE STICHTING „OOST-BRABANT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR DE
Laaisie phase van reddingswerk ingegaan
Zwaarst getroffen eiland
Op Goeree nog 10.000
mensen
Grote dankbaarheid
voor hulpverlening
Oproep van Episcopaat
aan Katholiek Nederland
DODENCIJFER: 1352
Rampenfonds: bijna 12 millioen
Geen voetbal, geen film
Vermisten kwamen terug
Productie-capaciteit onaangetast
Regeling voor militairen
K.L.M. brengt tonnen goederen
Reeds 220 vliegtuigen in actie
Oost - Brabant
Hoofdredacteur JEF DE BROUWER
Redac 11 e-BurfeauWal 2 - Eindhoven
Telef. K 4900 - 2526 Administrallebureau
Wal 2 - Eindhoven - Telef. K 4900-2526
Vrijdag 6 Februari 1953
Negende Jaargang No. 80
GETEISTERD GEBIED, 5 Febr. Uit de vloed
golf van alarmerende berichten, die nu reeds vijf dagen
en vijf nachten het niet direct getroffen dael van Ne
derland overspoelt, is langzamerhand een beeld samen
te stellen, dat een zij het nog lang niet volledige
indruk van de toestand geeft. Duidelijk springt naar
voren, dat Schouwen-Duiveland de duurste tol aan
het vernietigende water moet betalen. Het wel uit
zonderlijk zwaar getroffen eiland staat voor negen
tiende deel onder water, op sommige plaatsen tot een
hoogte van bijna drie meter, er zijn de meeste slacht
offers te betreuren, dieren kwamen er met tientallen
tegelijk om, en de schade is op geen honderdduizend
gulden nauwkeurig te schatten. Diep verslagen heb
ben de overlevenden het eiland verlaten. Van de onge
veer 20.000 bewoners werden er Woensdag reeds
15.000 naar veiliger oorden overgebracht. Donderdag
werd massaal aan de evacuatie van de nog resterende
5000 gewerkt. Vele mannen zijn evenwel achtergeble
ven om in samenwerking met militairen en andere
helpers pogingen in het werk te stellen te redden wat
nog te redden valt. Vaak echter moest de samenge
balde menselijke kracht het afleggen tegen het aan
rollende water, dat nieuwe bressen in de dijken sloeg.
Zo bij Noord-Gouwe ten noorden van Zierikzee, maar
gelukkig kostten deze doorbraken geen nieuwe men
senlevens.
Somber was ook Woensdag weer het overgrote gedeelte van het
nieuws, dat zich vanuit 't verdronken land verspreidde. In Stavenisse
op het eiland Tholen blijken niet 200, maar 300 omgekomenen te
zijn, een gelijk aantal als in Oude Tonge op Goeree-Overflakkee.
Daar was de verpletterende mededeling, dat het herstel van de water
kering op Schouwen-Duiveland zeker niet voor het volgende winter
seizoen gereed zal zijn. Ook hoopgevend nieuws kwam los. Nederland
is geslagen, maar niet verslagen. Terwijl het geteisterde gebied nog
gedeeltelijk in volle strijd ligt met het bedreigende water, worden
reeds maatregelen getroffen om zo spoedig mogelijk het algehele
herstel ter hand te nemen. Geheel Zeeuwsch-Vlaanderen b.v. gonst
van activiteit. Grote aannemers zijn reeds aangetrokken om in de
herstelwerkzaamheden ingeschakeld te worden. Het is de triomph
van ons volk, dat het nu al weer hardnekkig tracht zich op te hijsen
uit de ellende, waarin het in een verschrikkelijke nacht werd onder
gedompeld.
Het herstel van de waterkering van
Schouwen-Duiveland wordt het moeilijk
ste geacht van alle problemen, welke er
door de overstroming geschapen 2
Misschien wel het moeilijkste van alle
problemen bjj het dichten van de dijk
breuken en het gehele herstel van de
waterkering, zo heeft ir. A. G. Maris,
hoofdingenieur van de Rijkswaterstaat,
medegedeeld. De terugkeer van de be
volking naar het eiland zal eerst moge
lijk zyn als de gehele waterkering
hersteld, hetgeen vele maanden zal ver
gen. De verwachting bestaat, dat de be
woners van Schouwen-Duiveland eerst
tegen het winterseizoen weer bezit kun
nen nemen van hun land en van het
6chamele, dat vaak slechts van hun wo
ningen, als deze niet volledig zyn ver
nield, is overgebleven. Het kan zelfs nog
langer duren.
De dijk by Noord-Gouwe was niet de
enige, die Donderdag bezweek. Ook dij
ken nabij Zonnemaire en Brouwershaven
legden het af. Speciaal nabij Noord-Gou
we werd de situatie critiek, maar onmid
dellijk werd de gehele luchtactie vanuit
Woensdrecht op dit bedreigde punt ge
richt. Bij gebrek aan rubberboten wier
pen de vliegtuigen autobinnenbanden
naar beneden, waarmede de mensen zich
konden redden. Vooral het middendeel
van Schouwen-Duiveland telt vele slacht
offers. Hoewel hieromtrent nog geen ze
kerheid bestaat, acht men het waar
schijnlijk dat zich in en om de in dit ge
bied bevindende boerderijen en huizen
henderden doden moeten worden gebor
gen. Men heeft op Schouwen-Duiveland
nog geen dijken kunnen dichten. Door de
sterke stromingen wordt het werk, dat
duizenden eilandbewoners en hulp
krachten aan de opengeslagen dyken
verrichten, zeer bemoeilijkt. Alom heerst
grote verslagenheid, vele boeren zijn
practisch de gehele veestapel kwijt ge
raakt en men treurt over het verlies van
familieleden, buren en vrienden. Deson
danks is men overal aan de slag gegaan
om de zwaar gehavende gebieden te her
stellen. De verwoesting in Zierikzee is
verschrikkelijk. Gehele huizenblokken
zijn door de zware golfslag totaal weg
gevaagd. De bevolking van Zierikzee is
verzameld in de kom van de gemeente,
die practisch geheel is droog gevallen.
Daarbuiten staat nog ruim anderhalve
meter water. De gas- en watervoorzie
ning zijn uitgevallen en een gedeelte van
Zierikzee moet het ook zonder electricï-
teit stellen. Drinkwater wordt aange
voerd. Voedsel is uit eigen voorraden
voldoende aanwezig. Men is bijzonder
enthousiast en dankbaar voor de drop
pings die zyn geschied.
Op geheel Schouwen-Duiveland wer
den Donderdag systematisch alle boer
derijen en huizen naar achtergeblevenen
afgezocht, wat ook gebeurde op de an
dere eilanden. De internationale lucht
vloot van 250 vliegtuigen en een armada
van 2000 vaartuigen van allerlei aard
waren hiervoor in actie. Gelukkig werden
de met onverminderde kracht voortge
zette reddingsacties niet ernstig belem
merd door de Noord-westerstorm, welke
dreigde op te steken.
GOEREE-OVERFLAKKEE
Op het eiland Goeree-Overflakkee
verblyven thans nog ongeveer tiendui
zend mensen. Ongeveer 20.000 eilandbe
woners zyn in de afgelopen dagen naar
elders vervoerd. Oude en Nieuwe Tonge
zyn practisch geheel geëvacueerd. De
burgemeester van Nieuwe Tonge heeft
zyn hoofdkwartier zelf overgeplaatst
naar Dirksland. Van deze gemeente uit
treft hy voorbereidingen voor het her
stel van het zwaar gehavende Nieuwe
Tonge. Helicopters en ducks hebben in
de afgelopen dagen ongeveer 1650 ge-
isoleerde mensen op Goeree-Overflakkee
gered. Volgens berichten, die ons heden
avond bereikten, zyn in Middelharnis 16
slachtoffers te betreuren; in Nieuwe-
Tonge zyn reeds 87 doden geborgen en
in Oude Tonge schat men het aantal do
den thans op ruim 300. In sommige
plaatsen is 80 tot 90 percent van het vee
omgekomen.
Tussen Woensdrecht en de geteisterde gebieden is thans een
geregelde luchtbrug in werking. Voortdurend vliegen toe
stellen van allerlei soort en van vele nationaliteiten vandaar
naar de overstroomde gebieden in Zeeland en Zuid-Holland.
Zijn de grote toestellen belast met het afwerpen van mate
rialen levensmiddelen en medicamenten om zo mogelijk op
alle plaatsen waar directe hulp nodig is deze te verlenen en
voor het uitvoeren van verkenning schichten, de hefschrief-
vliegtuigen zijn uitermate belangrijk niet alleen voor het
aanvoeren van materiaaldoch ook voor 't evacueren in de
eerste plaats van zieken en van de in nood verkerenden.
Luchtopname, gemaakt boven Zierikzee op het moment, dat
een hef schroef vliegtuig op het punt staat te dalen op een
open plek in het stadje, duidelijk gemarkeerd door reeds eer
der neergekomen witte parachutes. Rechts op de foto een
juist tot ontploffing gebrachte rookbom witte vlek).
(Luchtopname ANP-foto).
Prins Bernhard tot Nederlandse Volk:
Nationaal Rampenfonds ontving reeds een ge
weldig bedrag, maar er is nog veel meer nodig
DEN HAAG, 5 Febr. De voorzitter van het Nationaal Rampen
fonds, Z. K. H. prins Bernhard, heeft Donderdagavond via beide
Hilversumse zenders een toespraak gehouden tot het Neder
landse volk. De tekst van deze rede luidt aldus:
LANDGENOTEN,
Het is vanavond als voorzitter van het Nationaal Rampenfonds dat ik het
woord tot U zal richten.
In het Nationaal Rampenfonds werken samen:
de vereniging het „Nederlandse Rode Kruis"; de Koninklijke Nationale Bond
voor Reddingswezen en Eerste Hulp By Ongelukken „Het Oranje Kruis"; het
Nederlands Rooms Katholiek Huisvestingscomité; de Algemene Verenigde Com
missie ter leniging van rampen door watersnood in Nederland; en tenslotte in
adviserende vorm: het ministerie van binnenlandse zaken en het ministerie van
maatschappelijk werk. Dit zijn dus overkoepelende organisaties, waarvan
deze dagen verwacht mag worden, dat ze gezamenlijk de hulp en steun kunnen
opbrengen, die de door de overstromingsramp geteisterde gebieden van ons land
zonder een uur te verliezen voortdurend zo dringend nodig heeft. Evenals Hare
Majesteit de Koningin en prinses Wilhclmina, heb ik me gisteren en vandaag per
soonlijk op de hoogte kunnen stellen van de situatie in Zuid-Holland, Zeeland en
het Westen van Noord-Brabant. Zo spoedig mogelijk zal ik mij naar de Wad
deneilanden begeven. Ik moet U zeggen dat de werkelijkheid veel erger is dan
iemand zich van te voren kan voorstellen. Slechte het visuele beeld toont deze
catastrophe met haar ontstellende verwoesting.
Alle mensen werken hard om te be
houden wat nog te behouden is. Ge
holpen door militaire collega's, maar
er moet nog veel meer hulp komen
dat heb ik kunnen constateren.
Onze gedachten zijn voortdurend bij
hen, die in deze rampspoedige dagen
het leven hebben verloren en het in
nige medeleven van ons gehele volk
gaat uit naar de getroffen medebur
gers.
Deze nationale ramp eist van ieder
onzer het uiterste aan geest en wils
kracht, aan moed en offervaardigheid.
Het welhaast onmogelijke wordt ge-
eist van al die eigenschappen van
hoofd en hart, waardoor in een nood
toestand als deze, het beste in het ka
rakter van de mens naar buiten
treedt.
Hier moet geholpen worden en wel
onmiddellijk.
Het bestuur van het Nationaal Ram
penfonds heeft dan ook terstond een
millioen gulden van de binnengeko
men gelden overgemaakt aan het Ne
derlandse Rode Kruis, welke zijn be
steed ter leniging van de onmiddel
lijke nood van de bevolking der ge
teisterde gebieden.
Er is afgezien van het vaststellen
van een nationale inzamelingsdag ten
bate van het Nationaal Rampenfonds.
In tal van plaatsen zijn reeds col
lectes gehouden en in weer andere
worden deze op korte termijn geor
ganiseerd. Er wordt daarom de voor
keur gegeven om aan het goedgeleide
spontane initiatief de vrije loop te
laten en deze en de volgende week te
benutten voor de nationale inzame
ling.
Sommige gemeenten hebben reeds
bekendgemaakt, dat zij zuster ge
meenten uit de getroffen gebieden
willen adopteren, of dat reeds hebben
gedaan. Hoezeer het bestuur van het
Nationaal Rampenfonds dit een bijzon
der sympathieke geste acht, moet het
er toch op wijzen, dat 't wellicht aan
beveling verdient 'n dergelijke adoptie
nog even uit te stellen tot de tijd dat
beter kan zijn gebleken voor welke
gemeenten dit nuttig en nodig is.
Bij alle dagelijks binnenkomende
berichten vol ellende is er een licht
punt; de minister-president heeft er in
zijn regeringsverklaring reeds op ge
wezen, de eensgezindheid van ons ge
hele volk om te willen helpen.
Voor zover het daadwerkelijke steun
verlenen ter plaatse onmogelijk is,
geeft men alom reeds met milde hand.
Met man en macht wordt op 't
hoofdkantoor van het Nationaal
Rampenfonds gewerkt om de
waarlijk overstelpende stroom
van gaven te verwerken. Was er
Maandagavond reeds 2 millioen
gulden toegezegd, Dinsdagavond
ruim 3 millioen en gisteren meer
dan 7 millioen gulden, thans kan
ik u mededelen dat er een half
uur geleden werkelijk geboekt
was voor een bedrag van
11.672.000, dit met uitzondering
van de toegezegde bedragen die
nog niet binnen gekomen zijn.
Dankbaar zijn we voor deze bij
dragen uit Nederland en uit de ge
hele wereld, waaruit zo duidelijk
blijkt, dat een klein volk groot kan
zijn, wanneer het gaat om offerbe
reidheid in tijden van rampspoed, zo
als nu in de strijd tegen onze vriend
doch tevens onze vijand het water.
Ook zijn we buitengewoon dank-,
baar en erkentelijk voor de vele en
grote bijdragen die ons uit de gehele
wereld toestromen.
De ingezamelde som van 11.672.000
welke op het ogenblik tot onze be
schikking staat, is natuurlijk een res
pectabel bedrag, wat spreekt.
Toch moet ik hier uitdrukkelijk
verklaren dat dit bedrag nog
maar een klein onderdeel is van
het totaal, wat nodig zal zijn om
de gevolgen van deze slag, welke
ons land heeft getroffen het hoofd
te kunnen bieden. Het onpeilbare
leed van duizenden landgenoten
moét door ons allen mee worden
gedragen. Het Nationaal Ram
penfonds rekent op u.
God heeft ons volk een zwaar kruis opgelegd. Honderden verloren
het leven, tienduizenden verloren huis en haard, honderdduizenden lyden
bitter en miUioenén lyden innig mee.
Wy buigen in diepe ootmoed ons hoofd voor Gods heilige wil en
aanbidden Zyn ondoorgrondelijke Voorzienigheid. Zyn heilige wil is ons
a 11 ij d goed en gezegend.
Maar, dierbare Gelovigen, wy moeten veel meer doen. Ons volk
moet op de knieën in gebed en boete. Wij moeten niet ophouden de goede
God te smeken, dat Hy zich in barmhartige goedheid over ons moge ont
fermen en ons de kracht moge geven, om deze zware uren gelovig te
dragen en om in waarachtige broederschap elkander te helpen.
Uw bisschoppen doen daarom een heilig beroep op U allen: doel
boete, verenigt U in gebed en helpt zo goed als ge kunt. Als wy allen
op deze wyze in Zyn Naam verzameld zullen zyn in deze droevige dagen,
dan zal God in ons midden zyn en dan zal zelfs deze zware beproeving
ons dichter by God brengen.
En vergeet dan ook Haar niet, die ons door God werd gegeven als
Troosteres der bedroefden. Zy is onze Moeder, vooral in de nood, en Zjj
zal ook nu door Haar smekende almacht tonen, dat zy tevens de oorzaak
van onze blijdschap wil zyn.
Geheel Christelijk Nederland gaat op Zondag aanstaande. 8 Febr.
namen de handen vouwen, Katholieken en niet-Katholieken. Zorgt, Pries
ters en Gelovigen, dat al onze Gelovigen van die dag een bid- en boetedag
maken.
Wy sehryven aan onze Geestelijkheid voor, dat zy te dien einde
gepaste regelingen zal treffen, zoals bijvoorbeeld enkele uren van gezamen-
i'.ike aanbidding, en Wy smeken al onze Gelovigen, om zonder uitzondering
mee te bidden en mee te offeren, met het hart en met de daad.
God zegene en bescherme ons land en ons volk.
DEN HAAG, 6 Febr. Het getal
van omgekomenen bij de over
stromingsramp was Vrijdagmor
gen gestegen tot 1352.
Koningin Juliana heeft Donderdagmid
dag een bezoek gebracht aan enige eva
cuatie-centra. HM. Koningin Juliana
in gesprek met evacué)s te Utrecht.
De giften voor het Nationaal Rampenfonds blijven binnenstro
men. Donderdagavond kon prins Bernhard voor de radio mededelen,
dat het fonds tot dan toe een bedrag van bijna 12 millioen gulden
had geboekt. Hierbij zijn alle bedragen inbegrepen. De toegezegde
bedragen zijn in dit cijfer nog niet verwerkt. Op voordracht van de
ministers van binnenlandse zaken en van maatschappelijke zorg is
de luitenant-generaal van het voormalige KNIL, P. Alons, benoemd
tot directeur van het Nationaal Rampenfonds.
Prins Bernhard steeg Donderdagmorgen van het vliegveld Soesterberg
op voor een bezoek aan de geteisterde gebieden. Nadat hij op het vliegveld Haam
stede was geland, stapte de prins over in een helicopter. Met dit toestel heeft hij
gedurende de gehele dag verscheidene zwaar getroffen gemeenten bezocht, voor
namelijk op Schouwen en Duiveland, Noord-Beveland en Zuid-Beveland. Persoon
lijk heeft hij op vele plaatsen de evacuatie van de bevolking gadegeslagen. Z.K.H.
prees in het bijzonder de moedige houding van de burgemeesters der getroffen
plaatsen, met wie hij zich uitvoerig heeft onderhouden over de toestand der
plaatsen en de te nemen maatregelen. Behalve over het werk van de Nederlandse
strijdkrachten was de prins vol lof over het werk van de buitenlandse militairen.
Het bestuur van de K.N.V.B., in bijzondere vergadering bijeen,
heeft besloten in verband met de nationale ramp alle voor Zater
dag en Zondag vastgestelde voetbalwedstrijden af te gelasten.
Rekening houdende met de wens van de regering, verzoekt het
K.N.V.B.-bestuur evenmin vriendschappelijke wedstrijden te orga
niseren. Zoals bekend werden eerder reeds alle hockey-, handbal-,
korfbal- en tafeltenniswedstrijden afgelast, waarbij verder nog de
schaakwedstrijden gekomen zijn. Het hoofdbestuur van de Neder
landse Bioscoopbond heeft bepaald, dat met het oog op de alge
mene gedenkdag, de bioscopen Zondag in het gehele land gesloten
zullen zijn.
Bedolven onder de stroom van trieste berichten springt het hart op b\j het
lezen van het navolgende nieuws: twee militairen van de Koninklijke Marine, van
wie aanvankelijk werd aangenomen, dat zij tijdens reddingswerkzaamheden om
het leven gekomen waren, zijn thans weer terecht. Ook de 18-jarige Jan Musters
uit Nieuw-Vossemeer (geen militair), die als vermist was opgegeven, is nog in
leven. Hij bevindt zich te Tilburg, zo werd door het Rampencomité medegedeeld.
Deze berichten betekenen overigens slechts een druppel op de gloeiende plaat der
ellende. De blijdschap om dit nieuws wordt onmiddellijk weer verre overschaduwd
door de mededelingdat de dienstplichtige soldaat J. Willemsen uit Didam en de
dienstplichtige korponaal L. van Polanen, legernwmmer S10419285, die als vermist
waren opgegeven, blijken te zijn omgekomen. In totaal zijn thans van de Konink
lijke Landmacht drie militairen verdronkendrie worden nog vermist.
Gebleken is, dat hier en daar in het buitenland de indruk be
staat, dat de Nederlandse industrie heeft geleden van de overstro
mingsramp. Enige exportbedrijven ondervonden reeds moeilijk
heden bij het verkrijgen van orders. In de overstroomde gebieden
bevinden zich echter slechts betrekkelijk weinig industriële bedrij
ven. De productiecapaciteit van de Nederlandse industrie als zo
danig is door de ramp niet aangetast.
De chef marine staf, de chef generale staf en de chef luchtmacht staf maken
het volgende bekend:
Zowel de marineleiding als do leger- en luchtmachtleiding zyn zich volkomen
bewust van de grote ongerustheid, welke op het ogenblik by de militairen, af
komstig uit de geteisterde gebieden, bestaat ten aanzien van het lot, dat hun fa
milieleden heeft getroffen. De genoemde autoriteiten zouden niets liever doen,
dan deze militairen met verlof zenden. Maar het zal iedereen duidelijk zijn, dat
het op dit ogenblik, alleen al in verband met in gang zynde hulpverlenings
acties, zeer ongewenst zou zijn militairen met verlof naar hun in het noodgebied
gelegen woonplaats te doen gaan. Daarom, hoezeer de militaire autoriteiten
zich ook bewust zyn van de zwaarte van de door hen te treffen maatregel, achten
zy het niet verantwoord, thans aan militair personeel verlof te verlenen.
Zodra echter de toestand is gestabiliseerd en er tekening is gekomen in de
evacuatie en de registratie zal aan al het militair personeel in werkelijke dienst
bij zee-, land- en luchtmacht, afkomstig uit de door de nationale ramp getroffen
gebieden een buitengewoon verlof met familiebezoek worden verleend van vier
dagen. Zo spoedig mogelyk zullen hiervoor nadere regelen worden vastgesteld.
Met een door de K.L.M. naar Londen gezonden vrachtvliegtuig zijn Donder
dag 10.000 koolspitsen voor zoeklichten, die zeer dringend nodig' zijn voor het
nachtelijk reddings- en beschermingswerk, van de Engelse hoofdstad uit naar
Schiphol verzonden. Het Engelse ministerie van bevoorrading heeft koolspitsen
voor dit doel afgestaan. Met de grootste zorg is de uiterst breekbare lading eerst
van Dobbington naar Londen vervoerd over een afstand van plm. 200 km. Uit
alle delen van de wereld en uit vele plaatsen op haar internationale luchtnet zijn
K.L.M.-lijnvliegtuigen op weg naar Schiphol met in het buitenland verzamelde
goederen aan boord. Vele tonnen zijn onderweg o.m. uit Curagao, Frankfort, Ko
penhagen, Londen. New-York. Miami, Milaan, Djakarta, Montreal, Rome, Singa
pore, Stockholm, Wenen, Zürich, Paramaribo enz. Indien mogelijk en nodig worden
ook dringend gewenste hulpgoederen in de passagierscabines getransporteerd.
Vrijwel ieder op Schiphol binnenkomend K.L.M.-toestel heeft thans urgentiegoe
deren aan boord. Ook buitenlandse luchtvaartmaatschappijen verlenen vervoers-
faciliteiten.
Naar de luchtmacht-voorlichtingsdienst mededeelt neemt het
aantal bij het reddingswerk betrokken vliegtuigen regelmatig toe.
Donderdagmorgen was het totaal reeds aangegroeid tot 220 stuks,
Dinsdagmiddag bedroeg het totaal 124: Woensdagmiddag 150 en
waarvan 25 hefschroefvliegtuigen. Uit het buitenland wordt nog
een paar dozijn toestellen verwacht.
