SPI SGL Bisschop weigert zijn ambt te aanvaarden Conflict in Duits protestantisme irs DE f IJ SI. Vliegtuighulp Y.S. voor nationalistisch China? Guerilla-strijders geland op het vasteland Egypte dreigt met militair geweld Coördinatie hulpverlening de provincies in Deneutralisatie Formosa in Lagerhuis Eden verdedigt standpunt Y.S. HOEST UW KIND? VOORLOPIG GEEN KINDEREN NAAR HET BUITENLAND Bouw IJ-tunnel niet uitgesteld Chinees voorstel Wereldnieuws DE TIJD VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953 PAGINA 2 Van onze correspondent in Duitsland11 Sinds enkele weken bestaat in de pro testantse kerk van het land Olden burg een conflict, dat tot een inci dent heeft geleid, uniek in de geschie denis van het Duitse protestantisme. De door de synode van Oldenburg gekozen bisschop, de Heidelberger professor in de theologie Hahn, heeft geweigerd zijn ambt te aanvaarden. Daarmee is een ern stig conflict openbaar geworden en het vervult de kringen van het Westduitse protestantisme met grote bezorgdheid. Tot deze ongewone stap is de Heidel berger theoloog op de volgende wijze gekomen: eind Juni verleden jaar had de synode van Oldenburg, het daartoe bevoegde college, prof- Hahn tot bis schop gekozen. Deze had de functie aan vaard, maar vertrok naar de V.S. voor een studiereis en wilde pas na terugkeer uit Amerika zijn ambt officieel aanvaar den. Intussen had echter zijn tegencandï- daat, die bij de verkiezing met 24 tegen 36 stemmen verloor, een grote en ietwat ongewone activiteit ontwikkeld, om alsnog zelf tot bisschop gekozen te wor den. Terwijl volgens de Lutherse kerk orde alleen de synode, dus het college van geestelijken en gedelegeerde ouder lingen tot verkiezing van een bisschop bevoegd is, stoorde zich de tegencandi- daat, Oberkirchenrat Kloppenburg, niet aan deze regel. Hij riep een vergadering van de geestelijken zonder de leken bijeen, wat hij als hoofd van de kerkelijke administratie in het gehele land Ol denburg gemakkelijk kon doen. In dit convent van de protestantse geestelijk heid van Oldenburg, die dus in haar functie geheel van Kloppenburg af hankelijk is, zette deze zijn opvattingen nog al duidelijk uiteen, zonder de af wezige tegenpartij dus het woord te laten, liet in het openbaar stemmen en kwam begrijpelijkerwijs met een dui delijke meerderheid voor de dag. Daardpor was er dus. na de stemming in de synode, plotseling een nieuwe bisschopscandidaat Kloppenburg had wel de mogelijkheid zich bij deze pro cedure op de nieuwe kerkwet van I960 te beroepen, op grond waarvan het convent van de geestelijkheid in be paalde gevallen een eigen positie te genover de synode kan innemen. Maar daarvan heeft Kloppenburg wel in zeer ruime mate gebruik gemaakt. Dit alles is natuurlijk niet alleen ver oorzaakt door de eerzucht van de te leurgestelde Kloppenburg, ook niet alleen door de persoonlijke tegenstel ling tuss n de twee bisschopsoandida- ten. Het conflict heeft diepere wortels. Hier botsten twee stromingen op el kaar, die binnen het West-Duitse protestantisme in een soms felle oppo sitie tegenover elkaar staan. L»e ene stroming wil öf de activiteit van de pro testantse kerk meer tot de niet-politieke sector van het openbare leven en tot de godsdienstige verdieping zelf beper ken, of zich meer voor een Westelijke oriëntering uitspreken, de andere stro ming wil coute que coüte de verbin ding met Oost-Duitsland in stand houden, en neigt daardoor tot een zeker neutralisme, verbonden met hevige cri- tiek tegen de politiek van Bonn. Deze laatste stroming staat vooral Niemöller voor. Kloppenburg is een zeer actief aan hanger van Niemöller en heeft voor de verspreiding van diens ''deeën in Olden burg veel gedaan. De protestantse geestelijkheid in het Rijnland en voor al in Zuid-West-Duitsland heeft zich reeds in enkele verklaringen tegen de richting van Niemöller uitgesproken. Zij acht de voortdurende en soms zelfs agressieve politieke activiteit van Nie möller, zijn lezingen, verklaringen en interviews voor het aanzien van de protestantse kerk zeer nadelig en bo- Geen Duitsers voor Frans Vreemdelingenlegioen Het West-Duitse parlement heeft een wetsontwerp dat de recrutering van Duitse onderdanen voor een buiten lands leger verbiedt, met algemene stemmen aanvaard. Het ontwerp heeft in het bijzonder betrekking op het vreemdelingenlegioen. Op overtredin gen van het verbod staat een minimum straf van drie maanden gevangenis. Japan wil Koerillen en Zuid-Sachalin terug Katsoeo Okazaki, de Japanse minis ter van Buitenlandse Zaken, heeft van daag op een persconferentie verklaard dat het vredesverdrag, op grond waar van Japan afziet van zijn aanspraken op de Koerillen en Zuid-Sachalin, waat- schijnlijk herzien zou moeten worden als Japan deze gebieden wilde terug krijgen. Japan had juridisch geen en kel recht, deze eilanden op tp eisen, doch het zou „uiteraard" niet onver schillig kunnen blijven indien de „ge heime" clausules van de overeenkomst van Jalta zouden worden opgezegd. 8e KOOBD-UOLMimCBE COOBiUt 1853 Maandag is het vonnis der Queen's Bench in zake Newman-Achilli aan Dr. Newman bekend gemaakt. De „Times" bespreekt dit vonnis zoo onpartijdig als men dit van hare huidige antipapis tische stemming slechts verwachten kon Zij herhaalt, hoezeer dan ook in eenigs- zins zachter bewoordingen, haar vroeger oordeel over Lord Campbell's partijdige en hartstogtelijke handelwijze, en zij geeft zeer duidelijk te kennen, dat zij Achilli houdt voor een monster van lie derlijkheid en voor eenen meineedige." De „Times" besluit zijn artikel met de volgende opmerking: „Van Achilli kan men slechts zeggen dat hy van de vreeselykste misdaden niet volledig overtuigd is; tegen Dr. Newman's zede lijk is nooit ook zelfs geen gefluister van verdenking vernomen. Daarom ver heugt het ons dat ons het schouwspel gespaard is, hem in de gevangenis te ontwaren, wiens reine leven eene eer is of hem te zien triomferen, wiens te regt of te onregt schandelijke berucht heid een smaad voor de algemeene zaak des Christendoms is. Wy verheugen ons over de uitspraak der regters, omdat wij ons met de uitspraak der gezwo renen niet kunnen vereenigen, en omdat wij overtuigd zijn dat de regters een geheel ander vonnis zouden hebben ge veld, indien zij werkelijk van de onge grondheid der door Newman aangevoer- /endien is zij van mening, dat Nie- möller's strijd tegen de remilitarisatie van West-Duitsland niet zo maar. uit de theologie kan worden afgeleid. Op een dergelijke tegenstand stuitte Niemöller nog pas onlangs in Zwitserland, waar hij enkele lezingen kwam houden, en waar men zijn toegevende houding tegenover het regiem in Oost-Duits land evenmin begrijpt. Het kan daarom niet verwonderen, dat prof. Hahn niet veel voor de politieke gedachten van Niemöller voelt en zich ook tegen Klop penburg uitspreekt. Kloppenburg is echter een uitermate krachtige per soonlijkheid en hij heeft zich bij de overwinning van Hahn niet neergelegd. Zijn optreden nu heeft prof- Hahn der- jnate verontwaardigd, dat hij een week voor de installatie er van heeft afge zien, het ambt van bisschop te aanvaar den. Omdat dit nog nooit te voren in het Duitse protestantisme gebeurd is, heeft dit in West-Duitsland nogal op zien verwekt. Op het ogenblik is niet te voorzien, hoé het conflict zal worden opgelost, want het besluit van de synode staat in absolute tegenstelling tot het besluit van het convent van de geestelijken volgens de nieuwe kerk wet. Generaal Olmsted, directeur van de Amerikaanse militaire hulpverlening aan het buitenland, wordt vandaag in de Formosaanse hoofdstad Taipeh ver wacht voor een tweedaags bezoek, waar bij hij wordt vergezeld door verscheide ne Amerikaanse officieren. Hij zal be sprekingen voeren met Chinees-natio nalistische militaire leiders en zich op Formosa bevindende Amerikaanse amb tenaren, die te maken hebben met de militaire hulpverlening. Van Chinees-nationalistische zijde wordt vernomen dat verwacht wordt dat de Verenigde Staten in de komende twee maanden verscheidene escadrilles jagers, waaronder een escadrille straal jagers, ter beschikking van de Chinees- nationalistische autoriteiten zullen stel len. De voorzitter van de Amerikaanse senaatscommissie voor buitenlandse be trekkingen, Wiley, heeft meegedeeld dat hij, evenals zij democratische collega Fulbright, van mening is, dat de natio nalistische Chinese strijdkrachten de vliegtuigen, welke zij uit de V.S. ont vangen, kunnen gebruiken om de spoor lijn aan te vallen, die langs de Chinese kust van Noord naar Zuid loopt.. Het afsnijden van deze verbinding zou de communisten er toe dwingen hun beste troepen uit Korea terug te trekken, ter wijl ook de druk op de Franse strijd krachten in Indo-China zou worden verminderd. Deze 3.000 kilometer lange spoorweg, zo zeide Wiley, wordt ge bruikt voor de bevoorrading van zowel Geen besprekingen meer met Engeland De voornaamste adviseur van pre mier Naguib van Egypte in aangelegen heden betreffende Soedan, majoor Saleh Salem, heeft Woensdag verklaard, dat als de Britse troepen zouden weigeren Egypte te verlaten, Egypte zijn toe vlucht zou moeten nemen tot de strijd op alle gebieden, „zelfs als dit leidt tot het vergieten van ons bloed". Volgens het blad „Al Ahram" is defi nitief besloten, dat Egypte geen. ver dere besprekingen met Engeland over hangende kwesties zal voeren, als niet eerst de aanspraken van het Soedanese volk zijn verwezenlijkt. de Chinezen in Korea als de nistische troepen, die tegen de Fransen strijden. Intussen meldt het nationalistische persbureau Ta Tao, dat goed uitgeruste nationalistische hulptroepen op 9 Janu ari geland zijn op de rood-Chinese kust en zich hebben aangesloten by de wach tende guerillatroepen. Gezamenlijk zijn de nationalistische troepen het binnen land ingetrokken. Het persbureau, dat rechtstreeks onder het ministerie van Binnenlandse Zaken ressorteert, deelde mede dat de troepen met vijftien jonken naar het vasteland overstaken en ruim twintig kilometer ten Noorden van Amoy aan land gingen. Terstond werden twee communistische Chinese divisies naar de landingsplaats gezonden, maar toen deze aankwamen waren de nationalisten reeds verdwenen. De communistische autoriteiten hebben daarop in het gehele gebied de staat van beleg afgekondigd. Engeland belooft snelle hulp Motie in het Lagerhuis (Telefonisch van onze Londense correspondent) LONDEN, nedenmorgen. Ondanks het feit dat ook Groot-Brit- tannië is getroffen door een van de grootste overstromingsrampen in zyn geschiedenis, blyft het land ten zeerste medeleven met de slachtoffers in Ne derland, een medeleven, dat gisteren wederom op treffende wyze tot uiting kwam. Vertegenwoordigers van de drie partijen in het Lagerhuis, namelijk twee conservatieven, twee leden van de Labourpartij en een lid van de libe rale partij, hebben gezamenlijk een motie ingediend waarin wordt voorge steld Nederland te helpen. In deze motie heet het dat de door5^7®"y^4118f' de overstromingsrampen getroffen lan- Ir den zich geplaatst zien voor de nood zaak ten spoedigste op de meest werk- dadige wijze de gevolgen van de overstromingsramp te bestrijden en dat het derhalve wenselijk is dat men bij de gezamenlijke inspanningen tot dit doel geen aandacht zal schenken aan territoriale grenzen. De motie eindigt met uiting te geven aan de wenselijk heid dat „in het bijzonder stoffelijke hulp behoort te worden geboden aan onze oude buur en vriend Nederland", en dit zo sooedig mogelijk zonder dat men zich hierbij van Engelse zijde zal laten leiden door andere overwegingen dan dat de geboden hulp zo doeltref fend mogeliik zal zijn. Maatschappelijk werk De minister van Maatschappelijk Werk deelt, in overleg met zijn ambtgenoot van Binnenlandse Zaken, mede, dat commissarissen der Koningin provinciaal een coördinatie van hulpverlening, lig gende op het terrein van het Maatschap pelijk Werk hebben tot stand gebracht. Deze coördinatie is, waar mogelijk, ge centraliseerd bij de provinciale stichtin gen voor Maatschappelijk Werk. De con tactadressen in de onderscheiden pro vincies zijn: Groningen, Martinikerkhof 23, Gronin- Rus Pissarev Gevangenhouding weer verlengd De Haagse rechtbank heeft de gevan genhouding van de Russische journalist Pissarev, verdacht van spionnage, wederom met dertig dagen verlengd. Hulp van Canada voor getroffen emigranten De Canadese regering heeft zich be reid verklaard aan alle emigranten uit de noodgebieden een crediet te verstrek ken voor de overtocht naar Canada. Deze credieten behoeven niet, zoals thans in Canada gebruikelijk is. in twee jaar te worden terugbetaald. Het ligt in de bedoeling een langere termijn voor terugbetaling vast te stellen. Als verstandige moeder geeft gij Uw kleine na tuurlijk het middel dat door zijn geneeskrach tige werking jeugdige „hoesters" als een schild beschermt: (Telefonisch van onze Londense correspondent) LONDEN, hedenmorgen Gisteren vond in het Lagerhuis een debat plaats over het Amerikaanse be sluit Formosa te deneutraliseren. Her- bert Morrison, die het debat opende na mens de oppositie, verklaarde dat hy de bestaande vriendschap tussen Engeland en Amerika niet wenste aan te tasten, doch dat hij vreesde dat president Eisen hower's verklaring aangaande Formosa zou kunnen leiden tot een uitbreiding van de oorlog in Korea en hij was van mening dat het Amerikaanse standpunt geen aandacht schonk aan mogelijke po litieke en maatschappelijke gevolgen welke voort zouden kunnen vloeien uit het Amerikaanse besluit. In zijn antwoord wees Anthony Eden er op dat Morrison in zijn rede één be langrijk punt had vergeten, namelijk dat sinds de neutralisatie van Formosa door president Truman, China aanvaller was geworden in Korea, een punt dat van wezenlijk belang was en dat het Amerikaanse denken van heden over heerst. Vervolgens deed Eden zijn uitei- ste best om in zorgvuldig gekozen woor den uiteen te zetten wat de Amerikanen had bewogen tot hun stap, waarbij hij o.m. inging op het Amerikaanse argu ment dat het niet aanging communistisch China nog langer in bescherming te ne men tegen de nationalisten op Formosa, een argument dat hier in Engeland aan- Het proces-Oradour Doodstraf geëist tegen hoofdbescbuldigden De regeringscommissaris bij het militair tribunaal te Bordeaux heeft gisteren de doodstraf geëist tegen kapitein Kahn en an dere officieren en onderofficieren, die be schuldigd zijn in verband met het uitmoor den van Oradour-sur-Glane door een afde ling van die S.S. ir Juni 1944. Deze els geldt ook de aanwezige beschuldigde sergeant majoor Lenz. vankelijk een vreemde indruk maakte en dat blijkbaar, naar Eden's inzicht, een toelichting dringend behoefde. Eden dan spoorde het Lagerhuis aan de zaak ook van Amerikaans standpunt te leren be zien. Men moét bedenken dat 1.250.000 Amerikanen tot heden deel hadden ge nomen aan de strijd in Korea en dat tot vandaag het aantal Amerikaanse slacht offers 128.000 bedroeg. Hij meende niet dat het besluit van Eisenhower inzake Formosa naodAkelijkerwijs behoefde- te leiden tot flMstfge- gevolgen.4 Hij besloot, met te zeggen dat hij uit zijn gesprekken met Dulles de indruk had gekregen dat ook aan Amerikaanse zijde sprake was van een oprecht en vastberaden besluit te komen tot een werkelijk goed begrip van Engelse en andere inzichten. Friesland, Weerd 11, Leeuwarden, tel. K 5100—5645. Drente, Stationsstraat 11, Assen, tel. K 5920—2413. Gelderland, Parkstraat 27, Arnhem, tel. K 8300—21259. Overijssel Stationsweg 5, Zwolle, tel. K 5200—3170. Utrecht, Maliebaan 15, Utrecht, tel. K 3400—20272. Limburg, Munsterplein 3, Roermond, tel. K 4750—3758. Noord-Holland. Van Dordtstraat 44, Haarlem, tel K 250014707. Zuid-Holland. Nieuwe stadhuis. Laan Copes van Cattenburg, Den Haag, tel. K 1700—185281, na 17 uur tel. 185289. Zeeland. Dam 51, Middelburg, tel. IC 1180—2315. Noord-Brabant, Willem 2 Straat 37, Tilburg, tel. K 41502654. Aan deze adressen moeten alle aan biedingen van hulpverlening op het terrein van het Maatschappelijk Werk worden gericht. Betreffende de zending van goederen wordt medegedeeld, dat deze dienen te worden gezonden aan het Nederlandse Rode Kruis. Particulieren, die het voornemen hebben rechtstreeks goederen te zenden naar de noodgebie den, wordt dringend verzocht zich te wenden tot bovengenoemde provinciale adressen. Rechtstreekse toezending aan de noodgebieden belemmeren momen teel de hulpverlening in die gebieden. Ontwerp-Politiewet Van de Vereniging van Nederl. Gemeenten (Eigen bericht) Het reeds jarenlang op een oplossing wachtende politievraagstuk heeft de Ver eniging van Nederlandse Gemeenten aanleiding gegeven zich tot de minister van Binnenlandse Zaken te wenden. De Vereniging constateerde, dat in de afge lopen jaren de kernpunten van het politievraagstuk zich hebben kunnen kristalliseren uit de phase van bet chao tische discours en acht nu de tijd geko men om aan de oplossing van dit vraag stuk een ongekunstelde vorm te geven. De Vereniging biedt daarom aan een ontwerp-politïewet. Volgens dit ontwerp zal in elke gemeente de burgemeester het hoofd zijn van de plaatselijke politie; hij heeft het bevel over de gemeente politie of de in zijn gemeente dienstdoen de gemeentelijke politie. Regel zal zijn, dat in elke gemeente gemeentelijke poli tie aanwezig is, maar gemeenten met minder dan 10.000 inwoners of met bebouwde kom van minder dan 5000 in woners kunnen door de Kroon worden aangewezen. als gemeenten waarin de •politie zorg door, gewestelijke politie wordt uitgeoefend. De gewestelijke poli tie staat onder leiding van de Commis saris der Koningin. Voorts zal er nog zijn: rijkspolitie en een corps Konink lijke Marechaussee. Dit ontwerp van politiewet wordt aan de regering ter overweging aangeboden. Om psychologische redenen beswaarlijk Overstelpend is het aantal aanbiedin gen, dat van buitenlandse particuliere en kerkelijke organisaties en van rege ringen ontvangen is om kinderen uit gezinnen, die door de watersnood zijn getroffen, op te nemen in buitenlandse gezinnen of tehuizen. De Stichting Oecumenische hulp aan kerken en vluchtelingen, de Federatie der diaconieën van de Nederlandse Her vormde Kerk, het Nederlandse R.K. Huisvestingscomité, de Bisschoppelijke Hulpactie voor hulp aan oorlogsslacht offers in het bisdom Haarlem en de vereniging voor Maatschappelijk Werk op humanistische grondslag „Humani- tas" hebben op verzoek van de minis ter van Maatschappelijk Werk zich be raden over de mogelijkheid en wense lijkheid om op dit moment kinderen uit de getroffen gezinnen naar het buitenland te zenden, Zy zijn tot de conclusie gekomen, dat in deze uren van droefheid, onzeker heid en spanning uitzending van kinde ren naar het buitenland mede om psy chologische redenen bezwaarlijk is, hoe zeer deze buitenlandse hulp ook op prijs wordt gesteld. in het eigen land op verhaal te laten komen. £n de komende weker zal op nieuw worden nagegaan of en in hoe verre op het buitenlandse aanbod ware in te gaan. Advertentie DRINKT geregeld ook in huis het natuurlijke, de spijsvertering bevor derende, bronwater uit de Belgische Ardennen. Overal verkrijgbaar mede omdat ter plaatse niet steeds over voldoende opslagruimte wordt beschikt. De aanvragen om goederen uit de nood gebieden moeten worden gericht tot de commissarissen der Koningin in de des betreffende provincies. Burgemeester d'Ailly: Tijdens een Donderdag ten stad- huize te Amsterdam gehouden pers conferentie is aan burgemeester d'Ailly de vraag gesteld of het eco nomische gevolg van de ramp, die ons land heeft getroffen, tevens in houdt, dat de bouw van de IJ-tunnel minstens enige jaren later zal be ginnen. Mr. d'Ailly gaf daarop ten antwoord, dat zulks z.i. zeker niet het geval zal zyn. „Meer dan ooit is thans gebleken de noodzaak van snelle verbindingen, dus ook van wegen," aldus de burge meester. Rome n 'est plus dans Rome Théatre Hébertot geeft eerste voorstelling in Amsterdam Nu de berichten en beschouwingen over de watersnood in de krant over heersen, moeten wij ons in de andere rubrieken beperken, zodat wij er van af moeten zien, uitvoerig in te gaan op de voorstelling van het Théatre Héber tot, dat Donderdagavond in de Doelen zaal Gabriël Marcel's jongste drama „Rome n'est plus dans Rome" heeft ge speeld. In dit stuk plaatst de auteur de oudere en de jongere generatie van het huidige Frankrijk en tevens ge loof en ontkenning, twijfel en zeker heid, tyranniek clericalisme en vrij moedig geloven tegenover elkaar. Het stuk, dat vijf bedrijven lang de spelers met elkaar laat philosopheren, zonder tot grote, direct waarneembare conflic ten te komen, en dat de niet gelovige toeschouwer minder ontroeren zal dan de katholiek, wie het begrip „genade' minder vreemd is, werd door het en semble Hébertot met grote vaardigheid en overgave gespeeld. De regie was van Jean Vernier, die zijn spelers vooral een levendige beweging had bijge bracht, waarop de tekst met succes kon steunen. De voorstelling is dus een bij zonder interessante gebeurtenis gewor den ,door een zeer talrijk publiek ge waardeerd. Na afloop heeft Gabriël Marcel enkele vragen uit het publiek beantwoord, na dat Jacques Hébertot zijn medeleven met de ramp die Nederland heeft ge troffen te kennen had gegeven. Monica Baldwin. Ik sprong over de muur Vertaling J. W. Hofstra De Quadriga was het derde verschijn sel dat mijn toenmalige leven beheerste. Voor het geval U geen Londenaar bent moet ik vermelden dat dit de beelden groep is die boven op de triomphpoorl aan het begin van Green Park bij Hyde Park Corner staat. Zij werd door een bewonderaar van Edward VII aan de natie geschonken en stelt De zegepraal van de Vrede voor. Mijn ogen aanschouwden haar, bij wij ze van spreken als een hemels visioen, toen ik op een koude Maartse ochtend langs Piccadilly naar mijn werk liep Verrijzend tegen een firmament waar aan de zon in felrode en donker paarse kleuren opkwam verbeeldde de bevalli ge, trotse op haar tweewielige zegt-wa gen tronende figuur de triomphale Vic torie van het oude Griekenland. Maai wat mij bijzonder trof was het feit da: de vier voor de, wagen gespannen ho: lende paarden niet aan de teugel liepen „Maar dat kan de Vrede niet zijn," schoot, het door mij heen toen ik deze beeldengroep voor de eerste maal zag „Het is veel eerder het Avontuur, dat in wilde draf. wie weet waarheen, door de paarden van het Lot wordt meege sleurd." Sindsdien hield ik elke ochtend als :k in regen of zonneschijn, mist of sneeuw, bij Hyde Park Corner de bus verliet mijn ogen langere tijd op de Quadriga gericht en putte moed uit de levenshou ding die door haar werd uitgebeeld. Het vreemde was, dat ik ergens het idee had dat ik de Quadriga al meei had ontmoet. En jawel, toen ik op een goede ochtend mij met voorzichtige pas sen een weg baande door de puinhopen, die het resultaat waren van een buiten gewoon hevige luchtaanval van de vori ge nacht herinnerde ik mij alles weer. Het had zich jaren geleden afgespeeld toen ik nog in het klooster was. Wij hadden juist de Sexten en Nonen gebe den en ik liep op mijn tenen de prach tige breede trap af, die van het portaal naast het koor naar de blauwgrijze kruisgang beneden leidde. Ik bekleedde indertijd de functie van refterzuster en het was mijn plicht de grote ijzeren klok naast de refter te luiden ten teken dat het tijd was voor het „Gewetensonder zoek". een geestelijke oefening die da gelijks door de communiteit werd ge houden tien minuten voor het Angelus van twaalf uur 's middags. En hier moet ik mijn verhaal weer even onderbreken, om ten behoeve van degenen die met dergelijke zaken niet zo ■roed op de hoogte zijn te verklaren, vat dit voor een geestelijke oefenins is. In mijn eerste dagen als postulant be- oerltte ik dat zodra de Sexten en Ne pen waren geëindigd, ergens ver weg in de kruisgang een klok begon te luiden, waarop de nonnen, die reeds, zoals haar tewoonte was, geknield lagen op de kale parketvloer van het koor, met baar neus tegen de koorbanken, 'n soort ineenkrimpende beweging maakten die er op wees dat zij zich met nög groter ernst met iets gingen bezighouden Zij haalden allen een klein zwart notitie boekje uit haar zak, waarin zij korte aantekeningen maakten. Daarna borgen zij haar potloden en boekjes weer op, maakten een soort schurkende, moeilijk nader te omschrijven beweging, die scheen te zeggen dat zij een onplezieri ge taak naar behoren hadden vervuld, en begroeven wederom hun neus in de koorbanken. Wat zou dat in 's hemelsnaam te bete kenen hebben? „Ik wou dat iemand mij eens vertel de," fluisterde ik 's avonds in de re creatie op klaaglijke toon „wat de non nen na de Uren met die rare kleine boekjes en potloodjes uitvoeren!" „Sssst!" deed goedig een Poolse pos tulant, die mij al verschillende malen vriendelijk te hulp was geschoten als ik op het punt stond een flater te slaan, en gelukkig veel gevoel voor humor bleek te hebben. Ook nu kon zij haast haar lachen niet houden en trok mij snel even apart. „U moet nooit over zul ke dingen spreken waar iedereen bij is!" fluisterde zij. ,,U moet dergelijke vragen opsparen en met Moeder („Moe der" was de Novicenmeesteresi bespro ken, als zij U weer eens bij zich roept om te praten. Zal ik het er vast eens met haar over hebben?" De volgende ochtend werd ik geroe pen. Hei alkoofje waar de Novicenmeeste res met haar pupillen placht te spre ken was niet veel groter dan een kle renkast. Zij zat op een laag rieten stoel tje, haar fijn gesneden profiel scherp af getekend tegen het tralievenster, de al tijd bezige vingers bordurend aan een fraai handwerk. Ik knielde naast haar neer op de kale houten vloer, de ogen vastberaden terneergeslagen. Ik kan niet zeggen dat ik erg gemakkelijk zat, want ik had niet de minste steun daar ik verplicht was mijn handen samenge vouwen te houden ter hoogte van mij" middel. Het was beter, zei de Novicenmeesteres, dat ik mijn ogen beheerste in het koor en niet nieuwsgierig zat rond te kijken naar wat anderen deden. Omdat ik ech ter nog zo'n nieuweling was kon die fout mij misschien niet zo erg aangere kend worden en wat die boekjes en potloodjes betrof, dat was spoedig ver- Ik kreeg te horen dat het „Particulier Examen" een eenvoudig, maar uiterst doeltreffend middel was om deugden te verwerven en gebreken af te leren. Later toen ik er zelf mijn krachten op ging beproeven bemerkte ik dat men min of meer als volgt te werk ging. Neem eens aan dat één van de non nen in de communiteit zo geschapen was dat zij je bijna automatisch tot On vriendelijke Gedachten aanzette U kent het soort mensen. Zelfs in de beste kloostergemeenschappen treft men ze aan. Welnu, met behulp van het Parti culier Examen krijgt men een dergelijke bekoring spoedig onder de knie. De methode was uiterst eenvoudig. Je greep de bekoring drie maal per dag bij de hoorns. Allereerst 's ochtends bij het morgengebed. Dan maakte je het aller vaste voornemen geen enkele Kwade Gedachte bij je te laten opkomen, a.' irriteerde Zuster Zus en Zo je nog zc hevig. Dan ging je na, zover dat moge lijk was, wat de ochtend allemaal zot brengen. Je voorzag alle gelegenheden waarbij het je, naar de ervaring had geleerd, de uiterste moeite zou kosten, je voornemens getrouw te blijven. Ver volgens smeekte je God dringend je Zijn genade te schenken om niet weer in hetzelfde kwaad te vervallen (Wordt vervolgd) Ingetogen klanken in Concertgebouw Jan Damen speelt Sibelius Het is een ervaring uit de oorlogs jaren, dat de verslagenheid die ons al len vervult, de gevoeligheid voor mu ziek dieper maakt. Zelden zal de Mau- rerische Trauermusik. die Mozart in 1785 voor een Vrijmetselaars-genootschap componeerde, zo ernstig en stil beluis terd zijn geworden als deze Woensdag en Donderdagavond in het Concertge bouw te Amsterdam, toen Rafaël Kube- lik daarmee het abonnementsconcert opende. Hierna stond men op en volg de een minuut volkomen stilte. Het verdere programma droeg even eens efen serieus en getemperd karak ter. Sibelius wordt in Amsterdam niet bovenmatig gewaardeerd, in tegenstel ling met Engeland. Men krijgt hier vrij gauw genoeg van zijn voortdurende re miniscenties aan watervallen en duis tere wouden. Maar zijn Vioolconcert in d klein, hoewel melancholiek en don kerkleurig genoeg, heeft een zeer in teressante behandeling van het muzi kale materiaal en een pakkende rhyth- miek. In de eigenaardige cadensen, meer een verbreding van de melodische gegevens dan virtuositeit voor de so list willen zijn. had onze concertmees ter Jan Damen alle gelegenheid zijn sensitieve toon le laten horen. Jan Da- men's optreden zowel als het werk zelf van de nu 87-jarige componist maakten grote indruk. De kennismaking met de Zweed Hil- ding Rosenberg, in de gedaante van zijn Concert voor orkest, was van opgewek tere aard. Dit is een vlot speelstuk, zo als de term luidt, dat even goed korter of langer had kunnen duren zonder dat men dat erg zou gevonden hebben. In zijn vaderland wordt Roosenberg onder d- expressionisten gerekend. Wij zou den niet zo ver willen gaan. Zijn mu ziek drukt immers weinig anders uit dan een zeker welbehagen in het han teren van instrumentatiemiddelen, die hij dan ook voortreffelijk gebruikt Zijn concert kreeg een vriendelijk succès d'pridme. Tenslotte Dvorak >n een vrii ingeto gen stemming: zijn Tweede Svmnhom'e. nrachtig gerealiseerd door Knhelik. die daarmee een dankbare en zelfs ontroe rende afsluiting gaf aan deze stijlvolle avond. v. E Mevr. A. C. Verbeeck overleden Belgisch toneelspeelster Op ruim 75-jarlge leeftijd is Maandag in het rusthuis Dr. Blok te Bergen over leden de bij de oudere generatie welbe kende toneelspeelster e. voordrachtkunste nares Anna Catherine Verbeeck—de Swardt. Zij werd geboren 18 Mei 1877 te Borger- hout bij Antwerpen en is gehuwd geweest met de in 1932 in Engeland overleden Bel gische kunstschilder Arthur VerbeecK. Zi1 speelde bij het Antwerps Toneel en is te kenschetsen als de tegenspeelster van Hu- bert Laroche, Ook in Nederland is zij 25 tot 30 jaar geleden op vele plaatsen, alsook in de Amsterdamse Stadsschouwburg, voor het voetlicht verschenen. „Eind goed, al goed" in Diever (Van onze correspondent) De toneelvereniging Diever heeft voor het zomerseizoen in studie genomen het stuk dat Shakespeare in dezelfde tijd als „Een Midzomernachtdroom" heefl geschreven, n.l. „Eind goed. al goed" Dit stuk leent zich zeer goed voor open iuchtvoorstelhngen. De première is vastgesteld op 25 Juni. Verder zullen nog voorstellingen gegeven worden op 4, 11, 14, 18, 22 en 25 Juli. HET FIJNE SAKSISCHE LEVERWORSTJE VIEESWARENFABRIEKJ. MEESTER Moet men Tsjoe-en-Lai's verklaring, dat Sovjet-China en Noord-Korea bereid zijn onmiddellijk een wa penstilstand te sluiten en de regeling van het vraagstuk der repatriëring van krijgsgevangenen tot later uit te stellen beschouwen als een prompte reactie op president Eisenhower's besluit om de neutralisatie van de Chinese nationalis tische strijdkrachten op Formosa op te heffen? De hypothese is verleidelijk. Haar grootste bekoring bestaat hierin, dat zij zou doen geloven, dat de Chinese communisten zich zodanig in het nauw gedreven voelen, dat zij zich genood zaakt achten een uitweg uit de im- HET WERELD- passé te zoeken en tegelijkertijd hun gezicht te redden. Als dat ware. zou de nieuwe politiek van de Amerikaan se regering onge dacht snel een resultaat opleveren, dat ruimschoots zou opwegen tegen de risico's ervan. Vooralsnog echter lijkt het niet heel •g waarschijnlijk, dat men deze uitleg moet geven aan Tsjoe-en-Lai's wapenstil standsaanbieding. Het is duidelijk, dat Sovjet-China zich bezwaarlijk ernstig bedreigd kan voelen door het vooruit zicht van raids door de nationalistische Chinese strijdkrachten tegen het Chi nese vasteland. Voor een invasie, die ten uitvoer gebracht zou moeten wor den over een stuk zee van enkele honderden kilometers breed, komt veel meer kijken dan Tsjang Kai Sjek ook maar kan hopen bijeen te brengen. Alleen, indien het communistische regiem in China door andere oorzaken reeds aan het wankelen zou zijn gebracht, zou Tsjang Kai Sjek in de gelegenheid zijn daarvan profijt te trekken. En nu spreekt de propaganda-afdeling van de nationalistische regering op Formosa weliswaar van 580.000 georganiseerde anti-communistische guerillastrijders, die reeds actief bezig zouden zijn met opera ties tegen de communistische strijd krachten, zomede van maar liefst ver scheidene duizenden mobiele eenheden van verschillende sterkte, die op het vasteland opereren, doch het is voorals nog de vraag, of heel- die indrukwekken de anti-communistische strijdmacht in communistisch China ergens anders be staat dan in de verbeelding van nationa listen op Formosa. Feit is in elk geval, dat men tot nu toe van de aanwezigheid er van weinig of niets heeft gemerkt. Men heeft zelfs niet gemerkt, dat het regiem van Mao Tse Töeng er iets van gemerkt heeft. Het is dus moeilijk aan te nemen, dat de regering van Sovjet-China plotseling in haar schulp zou kruipen nu zij heeft vernomen, dat de V.S. Tsjang Kai Sjek hebben medegedeeld, dat hij voortaan op eigen gelegenheid en verantwoording mag proberen zijn communistische te genstanders het leven zuur te maken. In Amerika legt men er thans de nadruk op, dat president Eisenhower's besluit vooral bedoelt onzekerheid teweeg te brengen in de communistische gelederen. Daartegenover zou men wellicht de stel ling kunnen plaatsen, dat het wapen stilstandsaanbod van Tsjoe-en-Lai de bedoeling heeft politieke onzekerheid teweeg te brengen in de gelederen van de Verenigde Naties. De wapenstilstandsonderhandelingen in Pan-Moen-Jom zijn, zoals men weet, afgestuit op de kwestie van de repatri ëring der krijgsgevangenen. De Verenig de Naties willen de krijgsgevangenen vrijlaten zelf te beslissen of zij naar hun land willen terugkeren of niet. Sovjet- China en Sovjet-Rusland eisen, dat zij gerepatrieerd zullen worden ongeacht de vraag of zij zulks wensen of niet. Schijn baar opent het nieuwe voorstel van Tsjoe-en-Lai de mogelijkheid om deze impasse te omzeilen. Maar wat is de werkelijkheid achter deze schijn? Door zonder meer in te gaan op dit aanbod zouden de Verenigde Naties zich bereid verklaren een wapenstilstand te sluiten zonder dat voldaan is aan hun essentiële eis, dat Ie krijgsgevangenen vrij zullen mogen gaan waarheen zij wensen. Maar juist daardoor zouden zij bij latere on derhandelingen op dit punt hun positie verzwakken. Betekent Tsjoe-en-Lai's aanbod echter, dat Sovjet-China niet meer vast houdt aan de gedwongen repatriëring van alle krijgsgevangenen, dan zou inderdaad het laatste beletsel voor het sluiten van een wapenstilstand zijn weggenomen. Maar dan ontstaat ook een situatie, dia voor de bij de oorlog in Korea betrok ken Westelijke mogendheden onvoor ziene gevolgen kan hebben. Want klaar blijkelijk zijn de Chinese communisten volstrekt niet bereid zomaar bakzeil te halen. Zij hebben bij monde van Tsjoe- en-Lai te kennen gegeven, dat na het sluiten van de wapenstilstand bespre kingen geopend zouden moeten worden over 'de krijgsgevangenen en over „andere problemen" in het Verre Oos ten. Wat zijn die andere problemen? Zeker behoren daartoe de officiële er kenning van de communistische Chinese regering, de toelating van communistisch China tot de Uno en de toekomstige sta tus van Formosa. Gezien de verschillen de standpunten, die de in Korea verbon den mogendheden op deze punten innemen, zouden de Chinese communis ten, eenmaal de Koreaanse oorlog beëindigd, gemakkelijk de Engelsen en de Amerikanen tegen elkaar kunnen uitspelen En in Peking en in Moskou redeneert men wellicht, dat dit perspec tief „vaut bien un armistice". BELGIË. Woensdagavond heeft een felle brand gewoed in een Belgische wapenfa briek. Een brandweerman kwam door ver stikking om het leven. De materiële schade wordt op enkele millioenen francs geraamd. De oorzaak van de brand is nog niet be kend ALBANIË. Bet Albanese nieuwsbureau heeft verklaard, da de laatste dagen „vijf Britse agenten, afkomstig van Malta" om singeld en onschadelijk zijn gemaakt". Het hoofd van de groep werd gedood en een lid ernstig gewond bij het gevecht, dat bij de actie ontstond.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2