SPI
SGL
Bisschop weigert zijn ambt
te aanvaarden
Conflict in Duits protestantisme
irs DE f IJ SI.
Vliegtuighulp Y.S. voor
nationalistisch China?
Guerilla-strijders geland op
het vasteland
Egypte dreigt met
militair geweld
Coördinatie hulpverlening
de provincies
in
Deneutralisatie Formosa
in Lagerhuis
Eden verdedigt
standpunt Y.S.
HOEST UW KIND?
VOORLOPIG GEEN KINDEREN
NAAR HET BUITENLAND
Bouw IJ-tunnel
niet uitgesteld
Chinees voorstel
Wereldnieuws
DE TIJD
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
PAGINA 2
Van onze correspondent in Duitsland11
Sinds enkele weken bestaat in de pro
testantse kerk van het land Olden
burg een conflict, dat tot een inci
dent heeft geleid, uniek in de geschie
denis van het Duitse protestantisme. De
door de synode van Oldenburg gekozen
bisschop, de Heidelberger professor in
de theologie Hahn, heeft geweigerd zijn
ambt te aanvaarden. Daarmee is een ern
stig conflict openbaar geworden en het
vervult de kringen van het Westduitse
protestantisme met grote bezorgdheid.
Tot deze ongewone stap is de Heidel
berger theoloog op de volgende wijze
gekomen: eind Juni verleden jaar had
de synode van Oldenburg, het daartoe
bevoegde college, prof- Hahn tot bis
schop gekozen. Deze had de functie aan
vaard, maar vertrok naar de V.S. voor
een studiereis en wilde pas na terugkeer
uit Amerika zijn ambt officieel aanvaar
den. Intussen had echter zijn tegencandï-
daat, die bij de verkiezing met 24 tegen
36 stemmen verloor, een grote en ietwat
ongewone activiteit ontwikkeld, om
alsnog zelf tot bisschop gekozen te wor
den. Terwijl volgens de Lutherse kerk
orde alleen de synode, dus het college
van geestelijken en gedelegeerde ouder
lingen tot verkiezing van een bisschop
bevoegd is, stoorde zich de tegencandi-
daat, Oberkirchenrat Kloppenburg, niet
aan deze regel.
Hij riep een vergadering van de
geestelijken zonder de leken bijeen,
wat hij als hoofd van de kerkelijke
administratie in het gehele land Ol
denburg gemakkelijk kon doen. In dit
convent van de protestantse geestelijk
heid van Oldenburg, die dus in haar
functie geheel van Kloppenburg af
hankelijk is, zette deze zijn opvattingen
nog al duidelijk uiteen, zonder de af
wezige tegenpartij dus het woord te
laten, liet in het openbaar stemmen en
kwam begrijpelijkerwijs met een dui
delijke meerderheid voor de dag.
Daardpor was er dus. na de stemming
in de synode, plotseling een nieuwe
bisschopscandidaat Kloppenburg had
wel de mogelijkheid zich bij deze pro
cedure op de nieuwe kerkwet van I960
te beroepen, op grond waarvan het
convent van de geestelijkheid in be
paalde gevallen een eigen positie te
genover de synode kan innemen. Maar
daarvan heeft Kloppenburg wel in zeer
ruime mate gebruik gemaakt.
Dit alles is natuurlijk niet alleen ver
oorzaakt door de eerzucht van de te
leurgestelde Kloppenburg, ook niet
alleen door de persoonlijke tegenstel
ling tuss n de twee bisschopsoandida-
ten. Het conflict heeft diepere wortels.
Hier botsten twee stromingen op el
kaar, die binnen het West-Duitse
protestantisme in een soms felle oppo
sitie tegenover elkaar staan. L»e ene
stroming wil öf de activiteit van de pro
testantse kerk meer tot de niet-politieke
sector van het openbare leven en tot
de godsdienstige verdieping zelf beper
ken, of zich meer voor een Westelijke
oriëntering uitspreken, de andere stro
ming wil coute que coüte de verbin
ding met Oost-Duitsland in stand
houden, en neigt daardoor tot een zeker
neutralisme, verbonden met hevige cri-
tiek tegen de politiek van Bonn. Deze
laatste stroming staat vooral Niemöller
voor.
Kloppenburg is een zeer actief aan
hanger van Niemöller en heeft voor de
verspreiding van diens ''deeën in Olden
burg veel gedaan. De protestantse
geestelijkheid in het Rijnland en voor
al in Zuid-West-Duitsland heeft zich
reeds in enkele verklaringen tegen de
richting van Niemöller uitgesproken.
Zij acht de voortdurende en soms zelfs
agressieve politieke activiteit van Nie
möller, zijn lezingen, verklaringen en
interviews voor het aanzien van de
protestantse kerk zeer nadelig en bo-
Geen Duitsers voor Frans
Vreemdelingenlegioen
Het West-Duitse parlement heeft een
wetsontwerp dat de recrutering van
Duitse onderdanen voor een buiten
lands leger verbiedt, met algemene
stemmen aanvaard. Het ontwerp heeft
in het bijzonder betrekking op het
vreemdelingenlegioen. Op overtredin
gen van het verbod staat een minimum
straf van drie maanden gevangenis.
Japan wil Koerillen en
Zuid-Sachalin terug
Katsoeo Okazaki, de Japanse minis
ter van Buitenlandse Zaken, heeft van
daag op een persconferentie verklaard
dat het vredesverdrag, op grond waar
van Japan afziet van zijn aanspraken
op de Koerillen en Zuid-Sachalin, waat-
schijnlijk herzien zou moeten worden
als Japan deze gebieden wilde terug
krijgen. Japan had juridisch geen en
kel recht, deze eilanden op tp eisen,
doch het zou „uiteraard" niet onver
schillig kunnen blijven indien de „ge
heime" clausules van de overeenkomst
van Jalta zouden worden opgezegd.
8e
KOOBD-UOLMimCBE COOBiUt
1853
Maandag is het vonnis der Queen's
Bench in zake Newman-Achilli aan Dr.
Newman bekend gemaakt. De „Times"
bespreekt dit vonnis zoo onpartijdig als
men dit van hare huidige antipapis
tische stemming slechts verwachten kon
Zij herhaalt, hoezeer dan ook in eenigs-
zins zachter bewoordingen, haar vroeger
oordeel over Lord Campbell's partijdige
en hartstogtelijke handelwijze, en zij
geeft zeer duidelijk te kennen, dat zij
Achilli houdt voor een monster van lie
derlijkheid en voor eenen meineedige."
De „Times" besluit zijn artikel met
de volgende opmerking: „Van Achilli
kan men slechts zeggen dat hy van de
vreeselykste misdaden niet volledig
overtuigd is; tegen Dr. Newman's zede
lijk is nooit ook zelfs geen gefluister
van verdenking vernomen. Daarom ver
heugt het ons dat ons het schouwspel
gespaard is, hem in de gevangenis te
ontwaren, wiens reine leven eene eer is
of hem te zien triomferen, wiens te
regt of te onregt schandelijke berucht
heid een smaad voor de algemeene zaak
des Christendoms is. Wy verheugen ons
over de uitspraak der regters, omdat
wij ons met de uitspraak der gezwo
renen niet kunnen vereenigen, en omdat
wij overtuigd zijn dat de regters een
geheel ander vonnis zouden hebben ge
veld, indien zij werkelijk van de onge
grondheid der door Newman aangevoer-
/endien is zij van mening, dat Nie-
möller's strijd tegen de remilitarisatie
van West-Duitsland niet zo maar. uit de
theologie kan worden afgeleid. Op een
dergelijke tegenstand stuitte Niemöller
nog pas onlangs in Zwitserland, waar
hij enkele lezingen kwam houden, en
waar men zijn toegevende houding
tegenover het regiem in Oost-Duits
land evenmin begrijpt. Het kan daarom
niet verwonderen, dat prof. Hahn niet
veel voor de politieke gedachten van
Niemöller voelt en zich ook tegen Klop
penburg uitspreekt. Kloppenburg is
echter een uitermate krachtige per
soonlijkheid en hij heeft zich bij de
overwinning van Hahn niet neergelegd.
Zijn optreden nu heeft prof- Hahn der-
jnate verontwaardigd, dat hij een week
voor de installatie er van heeft afge
zien, het ambt van bisschop te aanvaar
den. Omdat dit nog nooit te voren in
het Duitse protestantisme gebeurd is,
heeft dit in West-Duitsland nogal op
zien verwekt. Op het ogenblik is niet
te voorzien, hoé het conflict zal worden
opgelost, want het besluit van de
synode staat in absolute tegenstelling
tot het besluit van het convent van de
geestelijken volgens de nieuwe kerk
wet.
Generaal Olmsted, directeur van de
Amerikaanse militaire hulpverlening
aan het buitenland, wordt vandaag in
de Formosaanse hoofdstad Taipeh ver
wacht voor een tweedaags bezoek, waar
bij hij wordt vergezeld door verscheide
ne Amerikaanse officieren. Hij zal be
sprekingen voeren met Chinees-natio
nalistische militaire leiders en zich op
Formosa bevindende Amerikaanse amb
tenaren, die te maken hebben met de
militaire hulpverlening.
Van Chinees-nationalistische zijde
wordt vernomen dat verwacht wordt dat
de Verenigde Staten in de komende
twee maanden verscheidene escadrilles
jagers, waaronder een escadrille straal
jagers, ter beschikking van de Chinees-
nationalistische autoriteiten zullen stel
len. De voorzitter van de Amerikaanse
senaatscommissie voor buitenlandse be
trekkingen, Wiley, heeft meegedeeld
dat hij, evenals zij democratische collega
Fulbright, van mening is, dat de natio
nalistische Chinese strijdkrachten de
vliegtuigen, welke zij uit de V.S. ont
vangen, kunnen gebruiken om de spoor
lijn aan te vallen, die langs de Chinese
kust van Noord naar Zuid loopt.. Het
afsnijden van deze verbinding zou de
communisten er toe dwingen hun beste
troepen uit Korea terug te trekken, ter
wijl ook de druk op de Franse strijd
krachten in Indo-China zou worden
verminderd. Deze 3.000 kilometer lange
spoorweg, zo zeide Wiley, wordt ge
bruikt voor de bevoorrading van zowel
Geen besprekingen meer
met Engeland
De voornaamste adviseur van pre
mier Naguib van Egypte in aangelegen
heden betreffende Soedan, majoor Saleh
Salem, heeft Woensdag verklaard, dat
als de Britse troepen zouden weigeren
Egypte te verlaten, Egypte zijn toe
vlucht zou moeten nemen tot de strijd
op alle gebieden, „zelfs als dit leidt tot
het vergieten van ons bloed".
Volgens het blad „Al Ahram" is defi
nitief besloten, dat Egypte geen. ver
dere besprekingen met Engeland over
hangende kwesties zal voeren, als niet
eerst de aanspraken van het Soedanese
volk zijn verwezenlijkt.
de Chinezen in Korea als de
nistische troepen, die tegen de Fransen
strijden.
Intussen meldt het nationalistische
persbureau Ta Tao, dat goed uitgeruste
nationalistische hulptroepen op 9 Janu
ari geland zijn op de rood-Chinese kust
en zich hebben aangesloten by de wach
tende guerillatroepen. Gezamenlijk zijn
de nationalistische troepen het binnen
land ingetrokken. Het persbureau, dat
rechtstreeks onder het ministerie van
Binnenlandse Zaken ressorteert, deelde
mede dat de troepen met vijftien jonken
naar het vasteland overstaken en ruim
twintig kilometer ten Noorden van
Amoy aan land gingen.
Terstond werden twee communistische
Chinese divisies naar de landingsplaats
gezonden, maar toen deze aankwamen
waren de nationalisten reeds verdwenen.
De communistische autoriteiten hebben
daarop in het gehele gebied de staat van
beleg afgekondigd.
Engeland belooft
snelle hulp
Motie in het Lagerhuis
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
LONDEN, nedenmorgen.
Ondanks het feit dat ook Groot-Brit-
tannië is getroffen door een van de
grootste overstromingsrampen in zyn
geschiedenis, blyft het land ten zeerste
medeleven met de slachtoffers in Ne
derland, een medeleven, dat gisteren
wederom op treffende wyze tot uiting
kwam. Vertegenwoordigers van de drie
partijen in het Lagerhuis, namelijk
twee conservatieven, twee leden van
de Labourpartij en een lid van de libe
rale partij, hebben gezamenlijk een
motie ingediend waarin wordt voorge
steld Nederland te helpen.
In deze motie heet het dat de door5^7®"y^4118f'
de overstromingsrampen getroffen lan- Ir
den zich geplaatst zien voor de nood
zaak ten spoedigste op de meest werk-
dadige wijze de gevolgen van de
overstromingsramp te bestrijden en dat
het derhalve wenselijk is dat men bij
de gezamenlijke inspanningen tot dit
doel geen aandacht zal schenken aan
territoriale grenzen. De motie eindigt
met uiting te geven aan de wenselijk
heid dat „in het bijzonder stoffelijke
hulp behoort te worden geboden aan
onze oude buur en vriend Nederland",
en dit zo sooedig mogelijk zonder dat
men zich hierbij van Engelse zijde zal
laten leiden door andere overwegingen
dan dat de geboden hulp zo doeltref
fend mogeliik zal zijn.
Maatschappelijk werk
De minister van Maatschappelijk Werk
deelt, in overleg met zijn ambtgenoot
van Binnenlandse Zaken, mede, dat
commissarissen der Koningin provinciaal
een coördinatie van hulpverlening, lig
gende op het terrein van het Maatschap
pelijk Werk hebben tot stand gebracht.
Deze coördinatie is, waar mogelijk, ge
centraliseerd bij de provinciale stichtin
gen voor Maatschappelijk Werk. De con
tactadressen in de onderscheiden pro
vincies zijn:
Groningen, Martinikerkhof 23, Gronin-
Rus Pissarev
Gevangenhouding
weer verlengd
De Haagse rechtbank heeft de gevan
genhouding van de Russische journalist
Pissarev, verdacht van spionnage, wederom
met dertig dagen verlengd.
Hulp van Canada voor
getroffen emigranten
De Canadese regering heeft zich be
reid verklaard aan alle emigranten uit
de noodgebieden een crediet te verstrek
ken voor de overtocht naar Canada.
Deze credieten behoeven niet, zoals
thans in Canada gebruikelijk is. in twee
jaar te worden terugbetaald. Het ligt in
de bedoeling een langere termijn voor
terugbetaling vast te stellen.
Als verstandige moeder
geeft gij Uw kleine na
tuurlijk het middel dat
door zijn geneeskrach
tige werking jeugdige
„hoesters" als een
schild beschermt:
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
LONDEN, hedenmorgen
Gisteren vond in het Lagerhuis een
debat plaats over het Amerikaanse be
sluit Formosa te deneutraliseren. Her-
bert Morrison, die het debat opende na
mens de oppositie, verklaarde dat hy de
bestaande vriendschap tussen Engeland
en Amerika niet wenste aan te tasten,
doch dat hij vreesde dat president Eisen
hower's verklaring aangaande Formosa
zou kunnen leiden tot een uitbreiding
van de oorlog in Korea en hij was van
mening dat het Amerikaanse standpunt
geen aandacht schonk aan mogelijke po
litieke en maatschappelijke gevolgen
welke voort zouden kunnen vloeien uit
het Amerikaanse besluit.
In zijn antwoord wees Anthony Eden
er op dat Morrison in zijn rede één be
langrijk punt had vergeten, namelijk
dat sinds de neutralisatie van Formosa
door president Truman, China aanvaller
was geworden in Korea, een punt dat
van wezenlijk belang was en dat het
Amerikaanse denken van heden over
heerst. Vervolgens deed Eden zijn uitei-
ste best om in zorgvuldig gekozen woor
den uiteen te zetten wat de Amerikanen
had bewogen tot hun stap, waarbij hij
o.m. inging op het Amerikaanse argu
ment dat het niet aanging communistisch
China nog langer in bescherming te ne
men tegen de nationalisten op Formosa,
een argument dat hier in Engeland aan-
Het proces-Oradour
Doodstraf geëist tegen
hoofdbescbuldigden
De regeringscommissaris bij het militair
tribunaal te Bordeaux heeft gisteren de
doodstraf geëist tegen kapitein Kahn en an
dere officieren en onderofficieren, die be
schuldigd zijn in verband met het uitmoor
den van Oradour-sur-Glane door een afde
ling van die S.S. ir Juni 1944. Deze els geldt
ook de aanwezige beschuldigde sergeant
majoor Lenz.
vankelijk een vreemde indruk maakte en
dat blijkbaar, naar Eden's inzicht, een
toelichting dringend behoefde. Eden dan
spoorde het Lagerhuis aan de zaak ook
van Amerikaans standpunt te leren be
zien. Men moét bedenken dat 1.250.000
Amerikanen tot heden deel hadden ge
nomen aan de strijd in Korea en dat tot
vandaag het aantal Amerikaanse slacht
offers 128.000 bedroeg. Hij meende niet
dat het besluit van Eisenhower inzake
Formosa naodAkelijkerwijs behoefde- te
leiden tot flMstfge- gevolgen.4 Hij besloot,
met te zeggen dat hij uit zijn gesprekken
met Dulles de indruk had gekregen dat
ook aan Amerikaanse zijde sprake was
van een oprecht en vastberaden besluit
te komen tot een werkelijk goed begrip
van Engelse en andere inzichten.
Friesland, Weerd 11, Leeuwarden, tel.
K 5100—5645.
Drente, Stationsstraat 11, Assen, tel.
K 5920—2413.
Gelderland, Parkstraat 27, Arnhem,
tel. K 8300—21259.
Overijssel Stationsweg 5, Zwolle, tel.
K 5200—3170.
Utrecht, Maliebaan 15, Utrecht, tel.
K 3400—20272.
Limburg, Munsterplein 3, Roermond,
tel. K 4750—3758.
Noord-Holland. Van Dordtstraat 44,
Haarlem, tel K 250014707.
Zuid-Holland. Nieuwe stadhuis. Laan
Copes van Cattenburg, Den Haag, tel.
K 1700—185281, na 17 uur tel. 185289.
Zeeland. Dam 51, Middelburg, tel.
IC 1180—2315.
Noord-Brabant, Willem 2 Straat 37,
Tilburg, tel. K 41502654.
Aan deze adressen moeten alle aan
biedingen van hulpverlening op het
terrein van het Maatschappelijk Werk
worden gericht. Betreffende de zending
van goederen wordt medegedeeld, dat
deze dienen te worden gezonden aan het
Nederlandse Rode Kruis. Particulieren,
die het voornemen hebben rechtstreeks
goederen te zenden naar de noodgebie
den, wordt dringend verzocht zich te
wenden tot bovengenoemde provinciale
adressen. Rechtstreekse toezending aan
de noodgebieden belemmeren momen
teel de hulpverlening in die gebieden.
Ontwerp-Politiewet
Van de Vereniging van
Nederl. Gemeenten
(Eigen bericht)
Het reeds jarenlang op een oplossing
wachtende politievraagstuk heeft de Ver
eniging van Nederlandse Gemeenten
aanleiding gegeven zich tot de minister
van Binnenlandse Zaken te wenden. De
Vereniging constateerde, dat in de afge
lopen jaren de kernpunten van het
politievraagstuk zich hebben kunnen
kristalliseren uit de phase van bet chao
tische discours en acht nu de tijd geko
men om aan de oplossing van dit vraag
stuk een ongekunstelde vorm te geven.
De Vereniging biedt daarom aan een
ontwerp-politïewet. Volgens dit ontwerp
zal in elke gemeente de burgemeester
het hoofd zijn van de plaatselijke politie;
hij heeft het bevel over de gemeente
politie of de in zijn gemeente dienstdoen
de gemeentelijke politie. Regel zal zijn,
dat in elke gemeente gemeentelijke poli
tie aanwezig is, maar gemeenten met
minder dan 10.000 inwoners of met
bebouwde kom van minder dan 5000 in
woners kunnen door de Kroon worden
aangewezen. als gemeenten waarin de
•politie zorg door, gewestelijke politie
wordt uitgeoefend. De gewestelijke poli
tie staat onder leiding van de Commis
saris der Koningin. Voorts zal er nog
zijn: rijkspolitie en een corps Konink
lijke Marechaussee. Dit ontwerp van
politiewet wordt aan de regering ter
overweging aangeboden.
Om psychologische redenen beswaarlijk
Overstelpend is het aantal aanbiedin
gen, dat van buitenlandse particuliere
en kerkelijke organisaties en van rege
ringen ontvangen is om kinderen uit
gezinnen, die door de watersnood zijn
getroffen, op te nemen in buitenlandse
gezinnen of tehuizen.
De Stichting Oecumenische hulp aan
kerken en vluchtelingen, de Federatie
der diaconieën van de Nederlandse Her
vormde Kerk, het Nederlandse R.K.
Huisvestingscomité, de Bisschoppelijke
Hulpactie voor hulp aan oorlogsslacht
offers in het bisdom Haarlem en de
vereniging voor Maatschappelijk Werk
op humanistische grondslag „Humani-
tas" hebben op verzoek van de minis
ter van Maatschappelijk Werk zich be
raden over de mogelijkheid en wense
lijkheid om op dit moment kinderen
uit de getroffen gezinnen naar het
buitenland te zenden,
Zy zijn tot de conclusie gekomen, dat
in deze uren van droefheid, onzeker
heid en spanning uitzending van kinde
ren naar het buitenland mede om psy
chologische redenen bezwaarlijk is, hoe
zeer deze buitenlandse hulp ook op
prijs wordt gesteld.
in het eigen land op verhaal te laten
komen. £n de komende weker zal op
nieuw worden nagegaan of en in hoe
verre op het buitenlandse aanbod ware
in te gaan.
Advertentie
DRINKT
geregeld
ook in huis
het natuurlijke, de
spijsvertering bevor
derende, bronwater
uit de Belgische
Ardennen.
Overal verkrijgbaar
mede omdat ter plaatse niet steeds over
voldoende opslagruimte wordt beschikt.
De aanvragen om goederen uit de nood
gebieden moeten worden gericht tot de
commissarissen der Koningin in de des
betreffende provincies.
Burgemeester d'Ailly:
Tijdens een Donderdag ten stad-
huize te Amsterdam gehouden pers
conferentie is aan burgemeester
d'Ailly de vraag gesteld of het eco
nomische gevolg van de ramp, die
ons land heeft getroffen, tevens in
houdt, dat de bouw van de IJ-tunnel
minstens enige jaren later zal be
ginnen.
Mr. d'Ailly gaf daarop ten antwoord,
dat zulks z.i. zeker niet het geval zal
zyn. „Meer dan ooit is thans gebleken
de noodzaak van snelle verbindingen,
dus ook van wegen," aldus de burge
meester.
Rome n 'est plus
dans Rome
Théatre Hébertot geeft
eerste voorstelling
in Amsterdam
Nu de berichten en beschouwingen
over de watersnood in de krant over
heersen, moeten wij ons in de andere
rubrieken beperken, zodat wij er van
af moeten zien, uitvoerig in te gaan op
de voorstelling van het Théatre Héber
tot, dat Donderdagavond in de Doelen
zaal Gabriël Marcel's jongste drama
„Rome n'est plus dans Rome" heeft ge
speeld. In dit stuk plaatst de auteur
de oudere en de jongere generatie van
het huidige Frankrijk en tevens ge
loof en ontkenning, twijfel en zeker
heid, tyranniek clericalisme en vrij
moedig geloven tegenover elkaar. Het
stuk, dat vijf bedrijven lang de spelers
met elkaar laat philosopheren, zonder
tot grote, direct waarneembare conflic
ten te komen, en dat de niet gelovige
toeschouwer minder ontroeren zal dan
de katholiek, wie het begrip „genade'
minder vreemd is, werd door het en
semble Hébertot met grote vaardigheid
en overgave gespeeld. De regie was van
Jean Vernier, die zijn spelers vooral
een levendige beweging had bijge
bracht, waarop de tekst met succes kon
steunen. De voorstelling is dus een bij
zonder interessante gebeurtenis gewor
den ,door een zeer talrijk publiek ge
waardeerd.
Na afloop heeft Gabriël Marcel enkele
vragen uit het publiek beantwoord, na
dat Jacques Hébertot zijn medeleven
met de ramp die Nederland heeft ge
troffen te kennen had gegeven.
Monica Baldwin.
Ik sprong over
de muur
Vertaling
J. W. Hofstra
De Quadriga was het derde verschijn
sel dat mijn toenmalige leven beheerste.
Voor het geval U geen Londenaar bent
moet ik vermelden dat dit de beelden
groep is die boven op de triomphpoorl
aan het begin van Green Park bij Hyde
Park Corner staat. Zij werd door een
bewonderaar van Edward VII aan de
natie geschonken en stelt De zegepraal
van de Vrede voor.
Mijn ogen aanschouwden haar, bij wij
ze van spreken als een hemels visioen,
toen ik op een koude Maartse ochtend
langs Piccadilly naar mijn werk liep
Verrijzend tegen een firmament waar
aan de zon in felrode en donker paarse
kleuren opkwam verbeeldde de bevalli
ge, trotse op haar tweewielige zegt-wa
gen tronende figuur de triomphale Vic
torie van het oude Griekenland. Maai
wat mij bijzonder trof was het feit da:
de vier voor de, wagen gespannen ho:
lende paarden niet aan de teugel liepen
„Maar dat kan de Vrede niet zijn,"
schoot, het door mij heen toen ik deze
beeldengroep voor de eerste maal zag
„Het is veel eerder het Avontuur, dat
in wilde draf. wie weet waarheen, door
de paarden van het Lot wordt meege
sleurd."
Sindsdien hield ik elke ochtend als :k
in regen of zonneschijn, mist of sneeuw,
bij Hyde Park Corner de bus verliet
mijn ogen langere tijd op de Quadriga
gericht en putte moed uit de levenshou
ding die door haar werd uitgebeeld.
Het vreemde was, dat ik ergens het
idee had dat ik de Quadriga al meei
had ontmoet. En jawel, toen ik op een
goede ochtend mij met voorzichtige pas
sen een weg baande door de puinhopen,
die het resultaat waren van een buiten
gewoon hevige luchtaanval van de vori
ge nacht herinnerde ik mij alles weer.
Het had zich jaren geleden afgespeeld
toen ik nog in het klooster was. Wij
hadden juist de Sexten en Nonen gebe
den en ik liep op mijn tenen de prach
tige breede trap af, die van het portaal
naast het koor naar de blauwgrijze
kruisgang beneden leidde. Ik bekleedde
indertijd de functie van refterzuster en
het was mijn plicht de grote ijzeren klok
naast de refter te luiden ten teken dat
het tijd was voor het „Gewetensonder
zoek". een geestelijke oefening die da
gelijks door de communiteit werd ge
houden tien minuten voor het Angelus
van twaalf uur 's middags.
En hier moet ik mijn verhaal weer
even onderbreken, om ten behoeve van
degenen die met dergelijke zaken niet zo
■roed op de hoogte zijn te verklaren,
vat dit voor een geestelijke oefenins is.
In mijn eerste dagen als postulant be-
oerltte ik dat zodra de Sexten en Ne
pen waren geëindigd, ergens ver weg in
de kruisgang een klok begon te luiden,
waarop de nonnen, die reeds, zoals haar
tewoonte was, geknield lagen op de
kale parketvloer van het koor, met
baar neus tegen de koorbanken, 'n soort
ineenkrimpende beweging maakten die
er op wees dat zij zich met nög groter
ernst met iets gingen bezighouden Zij
haalden allen een klein zwart notitie
boekje uit haar zak, waarin zij korte
aantekeningen maakten. Daarna borgen
zij haar potloden en boekjes weer op,
maakten een soort schurkende, moeilijk
nader te omschrijven beweging, die
scheen te zeggen dat zij een onplezieri
ge taak naar behoren hadden vervuld,
en begroeven wederom hun neus in de
koorbanken.
Wat zou dat in 's hemelsnaam te bete
kenen hebben?
„Ik wou dat iemand mij eens vertel
de," fluisterde ik 's avonds in de re
creatie op klaaglijke toon „wat de non
nen na de Uren met die rare kleine
boekjes en potloodjes uitvoeren!"
„Sssst!" deed goedig een Poolse pos
tulant, die mij al verschillende malen
vriendelijk te hulp was geschoten als ik
op het punt stond een flater te slaan,
en gelukkig veel gevoel voor humor
bleek te hebben. Ook nu kon zij haast
haar lachen niet houden en trok mij
snel even apart. „U moet nooit over zul
ke dingen spreken waar iedereen bij
is!" fluisterde zij. ,,U moet dergelijke
vragen opsparen en met Moeder („Moe
der" was de Novicenmeesteresi bespro
ken, als zij U weer eens bij zich roept
om te praten. Zal ik het er vast eens
met haar over hebben?"
De volgende ochtend werd ik geroe
pen.
Hei alkoofje waar de Novicenmeeste
res met haar pupillen placht te spre
ken was niet veel groter dan een kle
renkast. Zij zat op een laag rieten stoel
tje, haar fijn gesneden profiel scherp af
getekend tegen het tralievenster, de al
tijd bezige vingers bordurend aan een
fraai handwerk. Ik knielde naast haar
neer op de kale houten vloer, de ogen
vastberaden terneergeslagen. Ik kan
niet zeggen dat ik erg gemakkelijk zat,
want ik had niet de minste steun daar
ik verplicht was mijn handen samenge
vouwen te houden ter hoogte van mij"
middel.
Het was beter, zei de Novicenmeesteres,
dat ik mijn ogen beheerste in het koor
en niet nieuwsgierig zat rond te kijken
naar wat anderen deden. Omdat ik ech
ter nog zo'n nieuweling was kon die
fout mij misschien niet zo erg aangere
kend worden en wat die boekjes en
potloodjes betrof, dat was spoedig ver-
Ik kreeg te horen dat het „Particulier
Examen" een eenvoudig, maar uiterst
doeltreffend middel was om deugden te
verwerven en gebreken af te leren.
Later toen ik er zelf mijn krachten op
ging beproeven bemerkte ik dat men
min of meer als volgt te werk ging.
Neem eens aan dat één van de non
nen in de communiteit zo geschapen
was dat zij je bijna automatisch tot On
vriendelijke Gedachten aanzette U kent
het soort mensen. Zelfs in de beste
kloostergemeenschappen treft men ze
aan. Welnu, met behulp van het Parti
culier Examen krijgt men een dergelijke
bekoring spoedig onder de knie.
De methode was uiterst eenvoudig. Je
greep de bekoring drie maal per dag bij
de hoorns. Allereerst 's ochtends bij het
morgengebed. Dan maakte je het aller
vaste voornemen geen enkele Kwade
Gedachte bij je te laten opkomen, a.'
irriteerde Zuster Zus en Zo je nog zc
hevig. Dan ging je na, zover dat moge
lijk was, wat de ochtend allemaal zot
brengen. Je voorzag alle gelegenheden
waarbij het je, naar de ervaring had
geleerd, de uiterste moeite zou kosten,
je voornemens getrouw te blijven. Ver
volgens smeekte je God dringend je
Zijn genade te schenken om niet weer
in hetzelfde kwaad te vervallen
(Wordt vervolgd)
Ingetogen klanken
in Concertgebouw
Jan Damen speelt Sibelius
Het is een ervaring uit de oorlogs
jaren, dat de verslagenheid die ons al
len vervult, de gevoeligheid voor mu
ziek dieper maakt. Zelden zal de Mau-
rerische Trauermusik. die Mozart in 1785
voor een Vrijmetselaars-genootschap
componeerde, zo ernstig en stil beluis
terd zijn geworden als deze Woensdag
en Donderdagavond in het Concertge
bouw te Amsterdam, toen Rafaël Kube-
lik daarmee het abonnementsconcert
opende. Hierna stond men op en volg
de een minuut volkomen stilte.
Het verdere programma droeg even
eens efen serieus en getemperd karak
ter. Sibelius wordt in Amsterdam niet
bovenmatig gewaardeerd, in tegenstel
ling met Engeland. Men krijgt hier vrij
gauw genoeg van zijn voortdurende re
miniscenties aan watervallen en duis
tere wouden. Maar zijn Vioolconcert in
d klein, hoewel melancholiek en don
kerkleurig genoeg, heeft een zeer in
teressante behandeling van het muzi
kale materiaal en een pakkende rhyth-
miek. In de eigenaardige cadensen,
meer een verbreding van de melodische
gegevens dan virtuositeit voor de so
list willen zijn. had onze concertmees
ter Jan Damen alle gelegenheid zijn
sensitieve toon le laten horen. Jan Da-
men's optreden zowel als het werk zelf
van de nu 87-jarige componist maakten
grote indruk.
De kennismaking met de Zweed Hil-
ding Rosenberg, in de gedaante van zijn
Concert voor orkest, was van opgewek
tere aard. Dit is een vlot speelstuk, zo
als de term luidt, dat even goed korter
of langer had kunnen duren zonder dat
men dat erg zou gevonden hebben. In
zijn vaderland wordt Roosenberg onder
d- expressionisten gerekend. Wij zou
den niet zo ver willen gaan. Zijn mu
ziek drukt immers weinig anders uit
dan een zeker welbehagen in het han
teren van instrumentatiemiddelen, die
hij dan ook voortreffelijk gebruikt Zijn
concert kreeg een vriendelijk succès
d'pridme.
Tenslotte Dvorak >n een vrii ingeto
gen stemming: zijn Tweede Svmnhom'e.
nrachtig gerealiseerd door Knhelik. die
daarmee een dankbare en zelfs ontroe
rende afsluiting gaf aan deze stijlvolle
avond.
v. E
Mevr. A. C. Verbeeck
overleden
Belgisch toneelspeelster
Op ruim 75-jarlge leeftijd is Maandag
in het rusthuis Dr. Blok te Bergen over
leden de bij de oudere generatie welbe
kende toneelspeelster e. voordrachtkunste
nares Anna Catherine Verbeeck—de Swardt.
Zij werd geboren 18 Mei 1877 te Borger-
hout bij Antwerpen en is gehuwd geweest
met de in 1932 in Engeland overleden Bel
gische kunstschilder Arthur VerbeecK. Zi1
speelde bij het Antwerps Toneel en is te
kenschetsen als de tegenspeelster van Hu-
bert Laroche, Ook in Nederland is zij 25
tot 30 jaar geleden op vele plaatsen, alsook
in de Amsterdamse Stadsschouwburg, voor
het voetlicht verschenen.
„Eind goed, al goed" in
Diever
(Van onze correspondent)
De toneelvereniging Diever heeft voor
het zomerseizoen in studie genomen het
stuk dat Shakespeare in dezelfde tijd
als „Een Midzomernachtdroom" heefl
geschreven, n.l. „Eind goed. al goed"
Dit stuk leent zich zeer goed voor open
iuchtvoorstelhngen. De première is
vastgesteld op 25 Juni. Verder zullen
nog voorstellingen gegeven worden op
4, 11, 14, 18, 22 en 25 Juli.
HET FIJNE
SAKSISCHE
LEVERWORSTJE
VIEESWARENFABRIEKJ. MEESTER
Moet men Tsjoe-en-Lai's verklaring,
dat Sovjet-China en Noord-Korea
bereid zijn onmiddellijk een wa
penstilstand te sluiten en de regeling
van het vraagstuk der repatriëring van
krijgsgevangenen tot later uit te stellen
beschouwen als een prompte reactie op
president Eisenhower's besluit om de
neutralisatie van de Chinese nationalis
tische strijdkrachten op Formosa op te
heffen? De hypothese is verleidelijk.
Haar grootste bekoring bestaat hierin,
dat zij zou doen geloven, dat de Chinese
communisten zich zodanig in het nauw
gedreven voelen, dat zij zich genood
zaakt achten een
uitweg uit de im-
HET WERELD-
passé te zoeken en
tegelijkertijd hun
gezicht te redden.
Als dat ware. zou
de nieuwe politiek
van de Amerikaan
se regering onge
dacht snel een resultaat opleveren, dat
ruimschoots zou opwegen tegen de risico's
ervan.
Vooralsnog echter lijkt het niet heel
•g waarschijnlijk, dat men deze uitleg
moet geven aan Tsjoe-en-Lai's wapenstil
standsaanbieding. Het is duidelijk, dat
Sovjet-China zich bezwaarlijk ernstig
bedreigd kan voelen door het vooruit
zicht van raids door de nationalistische
Chinese strijdkrachten tegen het Chi
nese vasteland. Voor een invasie, die
ten uitvoer gebracht zou moeten wor
den over een stuk zee van enkele
honderden kilometers breed, komt
veel meer kijken dan Tsjang Kai Sjek
ook maar kan hopen bijeen te brengen.
Alleen, indien het communistische regiem
in China door andere oorzaken reeds
aan het wankelen zou zijn gebracht,
zou Tsjang Kai Sjek in de gelegenheid
zijn daarvan profijt te trekken. En nu
spreekt de propaganda-afdeling van de
nationalistische regering op Formosa
weliswaar van 580.000 georganiseerde
anti-communistische guerillastrijders, die
reeds actief bezig zouden zijn met opera
ties tegen de communistische strijd
krachten, zomede van maar liefst ver
scheidene duizenden mobiele eenheden
van verschillende sterkte, die op het
vasteland opereren, doch het is voorals
nog de vraag, of heel- die indrukwekken
de anti-communistische strijdmacht in
communistisch China ergens anders be
staat dan in de verbeelding van nationa
listen op Formosa. Feit is in elk geval,
dat men tot nu toe van de aanwezigheid
er van weinig of niets heeft gemerkt.
Men heeft zelfs niet gemerkt, dat het
regiem van Mao Tse Töeng er iets van
gemerkt heeft.
Het is dus moeilijk aan te nemen, dat
de regering van Sovjet-China plotseling
in haar schulp zou kruipen nu zij heeft
vernomen, dat de V.S. Tsjang Kai Sjek
hebben medegedeeld, dat hij voortaan
op eigen gelegenheid en verantwoording
mag proberen zijn communistische te
genstanders het leven zuur te maken.
In Amerika legt men er thans de nadruk
op, dat president Eisenhower's besluit
vooral bedoelt onzekerheid teweeg te
brengen in de communistische gelederen.
Daartegenover zou men wellicht de stel
ling kunnen plaatsen, dat het wapen
stilstandsaanbod van Tsjoe-en-Lai de
bedoeling heeft politieke onzekerheid
teweeg te brengen in de gelederen van
de Verenigde Naties.
De wapenstilstandsonderhandelingen
in Pan-Moen-Jom zijn, zoals men weet,
afgestuit op de kwestie van de repatri
ëring der krijgsgevangenen. De Verenig
de Naties willen de krijgsgevangenen
vrijlaten zelf te beslissen of zij naar hun
land willen terugkeren of niet. Sovjet-
China en Sovjet-Rusland eisen, dat zij
gerepatrieerd zullen worden ongeacht de
vraag of zij zulks wensen of niet. Schijn
baar opent het nieuwe voorstel van
Tsjoe-en-Lai de mogelijkheid om deze
impasse te omzeilen. Maar wat is de
werkelijkheid achter deze schijn? Door
zonder meer in te gaan op dit aanbod
zouden de Verenigde Naties zich bereid
verklaren een wapenstilstand te sluiten
zonder dat voldaan is aan hun essentiële
eis, dat Ie krijgsgevangenen vrij zullen
mogen gaan waarheen zij wensen. Maar
juist daardoor zouden zij bij latere on
derhandelingen op dit punt hun positie
verzwakken.
Betekent Tsjoe-en-Lai's aanbod echter,
dat Sovjet-China niet meer vast houdt
aan de gedwongen repatriëring van alle
krijgsgevangenen, dan zou inderdaad
het laatste beletsel voor het sluiten van
een wapenstilstand zijn weggenomen.
Maar dan ontstaat ook een situatie, dia
voor de bij de oorlog in Korea betrok
ken Westelijke mogendheden onvoor
ziene gevolgen kan hebben. Want klaar
blijkelijk zijn de Chinese communisten
volstrekt niet bereid zomaar bakzeil te
halen. Zij hebben bij monde van Tsjoe-
en-Lai te kennen gegeven, dat na het
sluiten van de wapenstilstand bespre
kingen geopend zouden moeten worden
over 'de krijgsgevangenen en over
„andere problemen" in het Verre Oos
ten. Wat zijn die andere problemen?
Zeker behoren daartoe de officiële er
kenning van de communistische Chinese
regering, de toelating van communistisch
China tot de Uno en de toekomstige sta
tus van Formosa. Gezien de verschillen
de standpunten, die de in Korea verbon
den mogendheden op deze punten
innemen, zouden de Chinese communis
ten, eenmaal de Koreaanse oorlog
beëindigd, gemakkelijk de Engelsen en
de Amerikanen tegen elkaar kunnen
uitspelen En in Peking en in Moskou
redeneert men wellicht, dat dit perspec
tief „vaut bien un armistice".
BELGIË. Woensdagavond heeft een felle
brand gewoed in een Belgische wapenfa
briek. Een brandweerman kwam door ver
stikking om het leven. De materiële schade
wordt op enkele millioenen francs geraamd.
De oorzaak van de brand is nog niet be
kend
ALBANIË. Bet Albanese nieuwsbureau
heeft verklaard, da de laatste dagen „vijf
Britse agenten, afkomstig van Malta" om
singeld en onschadelijk zijn gemaakt". Het
hoofd van de groep werd gedood en een
lid ernstig gewond bij het gevecht, dat bij
de actie ontstond.