REDDINGSWERK IS VOLTOOID het 1355 doden Schouwen eerste noodgebied, Goeree het tweede 50 babies geboren Het weer Geen breuk in dijk bij Renesse; dreigende doorbraak bij Heenvliet voorkomen DUIVELAND GEHEEL GEËVACUEERD Dijken worden gedicht met rotsblokken uit Duitsland On besch rijfelijke Alle aandacht voor het herstel Dijk bij Papen- drecht is dicht tonelen op Tholen Hopelijk vóór de winter dicht „Men is aan het werk en men zal slagen" Grote ontroering bij weerzien VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953 108e JAARGANG No. 35261 HOOFDKANTOOR: N.Z. Voorburgwal 65—73 - AMSTERDAM (CENTRUM) Telefoon 63381 (5 lijnen) BIJKANTOREN: 's-Gravenhage: Stationsweg 10, telefoon 111696; Rotterdam: Jan Kruyftstraat 33 tel. 36769; Haarlem: Smedestraai 5, tel. 21543 en 21544; Eindhoven: Vestdijk 5, telefoon 2445: Hilversum: Emmastraat 12, tel. 9985: Maastricht: Stationsstraat 20, tel. 3013; Utrecht: Steenweg 37 tel. 10064. ABONNEMENTSPRIJS bij vooruitbet. f 6.65 p. kwart., f 2.25 p. mnd., 52 ct.p.w Losse nummers 13 cents. Directie: J. J. W. Boerrigter en mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Mr. W. A. M. van der Kallen en H. Baron var. Lsmsweerde. DE TIJD DAGBLAD VOOR NEDERLAND DIED ET MOH DROIT De prijs der advertentiën in de Tijdpers bedraagt 70 cent per m.m.- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Contracttarieven op aanvrage verkrijgbaar bij de administratie en bij de erkende advertentie- bureaux. Familieberichten 50 cents per m.m.-hoogte. Bewijsnummers 13 cents. De administratie behoudt zich het recht voor adver tentiën eventjeel zonder opgaaf van redenen te weigeren. Wij reserve ren ons het recht brieven op advertentiën niet at te geven, indien wij daartoe gronden aanwezig achten. Niet afgehaalde of niet doorgezon den brieven worden een maand na ontvangst vernietigd. UITGAVE VAN DE N.V. DRUKKERIJ DE TIJD, AMSTERDAM-C. Postgiro 22884 - Gemeente-giro Amsterdam N. 665. delburg en Goes is hersteld, de verbin ding tussen Walcheren en Breda wordt met bussen via Zeeuws-Vlaanderen on derhouden. In de niet-getroffen dorpen heeft het leven zijn normale gang grotendeels hernomen, al leeft men dan veelal op het getij: een aantal plaatsen is alleen bij eb bereikbaar. Toestand te Poort vliet hoopvol De burgemeester van Poortvliet op Thnlen deelt mede, dat het gisteren op nieuw gedichte gat in de dijk het van nacht heeft gehouden. Vandaag wordt getracht het andere gat te dichten. Er wordt met man en macht, met inzet van Nederlandse en Franse militairen, gewerkt. Indien het dichten gelukt, is es voorlopig geen redcii~""VÓor algemene evacuatie. De burgemeester noemt de toestand hoopvol. Reddeloze dieren worden gemitrailleerd De Nederlandse vereniging tot be scherming van dieren deelt mede, dat het in de bedoeling ligt, paarden en koeien, die nog in het water staan er: reddeloos zijn, binnen twéé etmalen door mitrailleurvuur uit vliegtuigen op snelle wijze uit hun lijden te verlossen. Kon. Mil. Academie (Van onze verslaggever) In de Koninklyke Militaire Academie te Breda, waar een duizendtal vluchte lingen uit het noodgebied is onderge bracht, zijn tot dusverre vijftig babies geboren. Alle geëvacueerden, die ergens onder dak hebben gekregen, wordt verzocht per briefkaart aan hun naaste familie leden op te geven waar zij verblijven. Geëvacueerde werknemers dienen ook hun directies per briefkaart hun eva cuatie-adres bekend te maken Verwachting tot Zaterdagavond: Wisselende bewolking met enkele sneeuwbuien. Zwakke tot matige Noord-Oostelijke wind. Lichte tot matige vorst. Zon: 8.11—17.39. Maan: 2.29—10.27. He± feitelijke reddingswerk in de noodge- bieden is Donderdag voltooider verkeren geen hulpeloze mensen meer in levensge vaar. Op Schouwen werd Donderdagmid dag de toestand bij Noordgouwe crifiek tengevolge van drie dijkdoorbraken bij Noordgouwe, Zonnemaire en Dijkhuisjes bij Brouwershaven,- hei bericht over een nieuwe doorbraak bij Renesse bleek op een vergissing ie berusten en daar is toen snel en afdoende de reddingsactie op ge richt. In de vroege ochtend kwam hei be richt binnen, dat op Duiveland alle men sen waren geëvacueerd op vijfhonderd in Bruinisse na, die achterblijven om de binnendijk ie herstellen (de buitendijk is daar onbeschadigd) Oude en Nieuwe Tonge op Goeree-Over- flakkee zijn zo goed als geheel geëvacu eerd; Dirksland en Melissani staan geheel droog. Blijft het weer gunstig, dan zal dat zo blijven,- aan versterking van de dijken wordt hard gewerkt. In Goedereede is de toestand slecht, maar niet wanhopig. Ruim 20.000 mensen zijn geëvacueerd; 10.000 zijn er achtergebleven. Er wordt reeds hard gewerkt aan hei herstel van de dijken. In Hellevoeisluis verwacht men nog 7 a 8000 evacué's van Goeree. Op Voorne-Putten kon een dreigende dijkbreuk bij Heenvliet worden voorkomen. Honderden militairen, mariniers, grond- arbeiders, studenten en kantoorbedienden werken er onafgebroken aan de versterking van de zandzakkendijk langs hef Voornse kanaal, die 7 kilometer lang is. Tientallen trucks voeren in onafgebroken stroom zandzakken aan. Op deze wijze hoopt men de situatie meesier ie blijven. Mocht dat niet gelukken, dan zou heel Voorne blank komen te staan. Op Zuid-Beveland werd Donderdag de toestand bij Krabbendijke opnieuw criiiek; alle vrouwen en kinderen werden geëva cueerd. De mannen werken zeer hard aan de versterking van de dijk. Vannacht werd bericht, dat de toestand zich, dank zij het rustige weer, iets gunstiger liet aanzien. Bij Borsele, waar de toestand ook critiek is geweest, is het gevaar voorlopig afgewend. Gewei diste colonnes Amerikaans C> materieel in Breda Overmacht Nu de storm is gaan liggen, het reddingswerk op gang is en de eerste emotie geluwd, begint de bezigheid van lessen trekken. Een nuttige bezigheid, waarvan wij het nut niet willen betwisten. Wij zouden er zelf aan willen mepdoen. maar dan nog zeer voorlopig. Want wij kunnen niet beoordelen, of het goed is de zeegaten te dicht.pn en de kustlijn recht te trekken. Wij weten ook niet of men te zuinig is geweest ten op zichte van onze waterstaatswerken en wat bij de reactie oo de ramp anders en beter had kunnen gebeuren. Als daarover meer feitelijke gegevens ko"men, zal wel blijken, dat alles, wat geschied is. nog beter had gekund. Wij verwachten dus de ontdekking van „fouten", omdat wij niet geloven in de volmaaktheid van de menselijke vermogens. En dat is dan de les, die wij op dit tijdstip zouden willen trek ken. Gisteren hebben wij onder de titel „Tekortgeschoten mensenwerk" geschreven, dat de mens niet onder alle omstandigheden de natuur kan beheersen. Wij hebben een beetje de indruk, dat de generatie van thans het begrip overmacht eigenlijk ver geten is. Als er ergens iets mis loopt, moet er een schuldige zijn. Aan deze gedachtengang ligt ten grondslag, dat er niets behoeft mis te lopen, want dat, als alles maar volgens een goed plan wordt, uitgevoerd, alle kleine ongevallen en het vergaan van de wereld kunnen worden afgewend. Gaat er iets verkeerd, dan hebben de plannen of de uitvoering het gedaan. In deze eeuw is het woord sabotage dan ook meer in zwang gekomen dan het woord overmacht. De mens wordt verondersteld alles te kunnen voor zien, dus alles te kunnen regelen. Dat hij met plannenmaken inderdaad heel ver komt. heeft dit eigen volk bewezen. Maar gaat men na wat in onze geschiedenis onze veerkracht heeft bepaald, dan is het de ruime plaats, die in onze organisatie altijd is toebedeeld aan de post „Onvoor zien". De les. die de watersnood ons leert is, dat wij wel plannen kunnen maken, maar daarbij niet mogen ver vallen tot hovaardij. De pessimisti sche leus „Alles loopt altijd anders" is een overdrijving. De waarheid ligt in het midden. Alles kan anders lopen. Elke slag wordt gewonnen door de reserve. Als ieder maar doet wat hem wordt opgedragen, behoeft er nie mand te zijn, die in reserve staat en dus geen opdracht heeft. Maar daar treedt overmacht op en dan krijgt de reserve een opdracht. Op nationale schaal is dat een reserve aan tijd, aan mankracht, aan rijkdom. Men kan de fout maken al het voorzienbare te regelen en weerloos te staan tegen over het onvoorziene. Misschien is het toch verstandiger er te voren rekening mede te houden, dat de mens niet alvermogend is. Misschien moeten wij er dan van af zien al het voorzienbare te regelen, om beter voorbereid te zijn op het onvoorziene. De beste dijken zonder vluchtterpen zijn slechter dan nor male dyken mèt vluchtterpen. Onze beste reserve is ten slotte de geest van initiatief. Het is de grote vraag, waaraan wij bij de opbouw van een noodorganisatie meer behoefte hebben: aan nooddictatoren of aan figuren van het tweede en derde plan, die de moed opbrengen een raamko zijn uit te rukken of een tak af te zagen, die met zelfstandig werkende hersens beslissingen weten te nemen of deze althans aan hun chefs durven voor te leggen. Indien men tot de ont dekking zou komen, dat deze geest van initiatief Zondag j.l. het meest heeft geleefd op die plaatsen, waar men mentaal op het onvoorziene is ingesteld en het minst op die plaatsen, waar het leven zelf in plannen was ingedijkt, dan heeft men enige stof tot overweging opgedaan. De organisatie van het reddings- en het voorzieningswerk heeft nu ook haar improviserend karakter van de eerste dagen wel verloren. Met vrij wel elke plaats is nu rechtstreeks contact mogelijk, zodat verkeerd over gebrachte berichten tot de zeldzaam heden gaan behoren. Overal kan nu snel en afdoende hulp geboden worden. De luchtbrug werd Donderdag dooi 220 toeste'V-n onc>rh>uden van Val kenburg, Woensdrecht en Glize-Rijen uit. De vloot bestond uit ruim 2000 vaartuigen. 1 Nu er geen mensen meer in onmid dellijk gevaar verkeren, komt het her stelwerk voor het grootste deel nog provisorisch in het middelpunt van de belangstelling te staan: men ver sterkt niet alleen bedreigde punten, maar dicht ook ontstane bressen. In Papendrecht bijvoorbeeld heefi men Donderdagmiddag het gat gedicht: vandaag werkt men aan de versterking en verhoging van het aangebrachte stuk en dan is onvoorziene omstan digheden voorbehouden het gevaar geweken. Er wordt dan ook no? steeds met man en macht gewerkt; vele haastig toe gesnelde helpers, die zich enigszins te kort gedaan voelen, omdat van hun hulp nog steeds geen gebruik werd ge maakt, lossen nu hun voorgangers af en helpen bij de verdere evacuatie van mensen, bij het transporteren van vee en huisraad b:i hel ranvoemn van mate rieel. Het corps commandotroepen, dat onder overste Beets gevochten heeft voor het behoud van mensenlevens men kan daar vele wonderen van ho ren vertellen is nu aan rust toe. Ver liezen hebben zij zulks in tegenstel ling- tot - andersluidende- berichten n;et geleden. Hun opvolgers vinden nog zeer veel te deen. 16 Februari verwacht men een nieuw springtij, en voor die tijd wil men alle provisorische herstellingen, voor zoveel dat doenlijk is, door definitieve vervangen hebben. Dat geldt ook voor Texel. Wat het herstel betreft zijn er enkele meer gedetailleerde berichten voorhan den. In Zeeuws-Vlaanderen is het ver keer weer normaal: alleen de veerdienst PerkpolderKruiningen is nog niet hersteld. I Het spoorwegverkeer tussen Mid- Volgens de tot dusverre binnenge komen berichten is het aantal doden gestegen tot 1355. Nieuwe opgaven zijn binnengeko men nit: Halsteren 2, Tiengemeten 2, Middelharnis 16, Nieuwe Tonge 12. Zijpe: (aangespoeld 3). De volledige lijst wordt nu: Goeree-Overflakkee: Ouddorp 1, Oude Tonge 300, Stellendam 27, Nieu we Tonge 87, Middelharnis 16. Schouwen-Duiveland: Zierikzee 15, Burgsluis 10, Bruinisse 1, Brou wershaven 3. Dreischor 15, Seroos- kerken 15, Nieuwerkerk 13, Ooster- land 40. Tholei.: Stavenisse 300, St. Maar tensdijk 4. Hoeksewaard: Elfplaat (Poortngaal) 7, 's Gravendeel 57, Numansdorp 67, Heinenoord 2. West-Noord-Brabant: Halsteren 19, Willemstad 2, Moerdijk 13, Dintel- oord 3, Raamsdonkveer 2, Fijnaart 46, Nieuw Vossemeer 50, Heiningen 25, Steenbergen 13, Wagenberg 1, Heus- den en Altena 3, Klundert 13. Zuïd-Beveland: Krabbendijke 4, Hoe deken skerke 1. Kruiningen 11, Ierseke 10, Wolfaartsdijk 9, Rilland 1, Oudelande 2, Kapelle 3. Goese Sas 7. Walcheren: Vlissingen 3. Veere 2. Zeeuwsch Vlaanderen: Terneuzen 2, Hontenisse 8, Zaamstag 1, Osse- nisse 1. St. Philipslvnd: 1. Het Zijpe: 3. Voorne-Putten: Abbenbroek 1. Hel- levoetssluis 5, Zuidland 20, Stryen 20 (minstens). Noord-Beveland: Kortgene 40, Geersdijk 1. Oostersehelde: 4 (aangespoeld van elders). Tiengemeten: 2. Alblasserwaard: Sliedrecht 1, Pa pendrecht 1. Brandwyk 2. Krimpenerwaard: Stormpolder 6, Ouderkerk 2; Rotterdam 1; Maassluis 1; IJselmonde 3; Texel 5; Hondsbosse zeewering 1: Militairen 2. (Opgave A.N.P., onder voorbehoud). In de Bredase Chassée-kazerne zijn achttienhonderd man Amerikaanse hulptroepen geconcentreerd. Deze troe pen zyn samengetrokken uit zeventien verschillende eenheden, die verenigd zijn lot een bataljon dat onder comman do staat van kolonel Ellery W. Niles Van hieruit worden de richtlijnen gegeven, welke de Amerikaanse hulp troepen moeten volgen bij de hulpver lening in de noodgebieden. Zo blijkt onder meer, dat de Amerikanen in Bre da in totaal 64 dukws hebben ingezet, die overal in het gebied rondzwerven. Met de evacuatie is het thans voor het grootste gedeelte gedaan. Nu lco at het constructiewerk 9 n de orde. het dichten van de di»V gevaarlijke pjr.te.i. Hifci-vóc>? i,,);, ^tïblokken c-o- dig, waarvan er hele vrachten per vliegtuig uit Duitsland worden ;evoerd. Bij het dichten van dijkga- volgt men een merkwaardige ten methode: Men construeert een baily- brug over het gat. vult de brug op met zand en grote stukken steen, legt er springlading onder en laat de hele zaak in de lucht vliegen. Alles valt dan terug en het gat is voor het grootste gedeelte gedicht. Op het vliegveld Woensdrecht zijn 25 helicopters gestationneerd. waarondei 8 Engelse. 3 Belgische en de rest Ame rikaanse. Op zes punten in het bedreig- zondvloed baan over het dorp naar later bleek, onmiddellijk achter de be scherming een gat slaand van ruim 3 meter diep en alles wat op haar baan kwam onmeedogenloos verbrijzelend, verscheurend, meesleurend, wegslinge rend van een vrachtwagen tot een stuk beton van het oude' gemeentehuis toe. En dan is daar .iet grote wonder ge schied. Een wonder waarover men nim mer uitgepraat zal komen, waarvan men nimmer een verklaring zal kunnen ge ven. De mensen, die er een seconde te voren nog aan het werk waren, de men sen, die daar op dat laatste ogenblik nog stonden te kijken, de mensen, die in hun deuren stonden, de mensen die zich op de gangen of bij de ramen bevonden, ja zelfs die ene vrouw die daar buiten de vloedgolf over zich kreeg, zijn naar later bleek allen bewaard gebleven. Toen de dag aanbrak, zijn er reddings pogingen met succes uitgevoerd, die vele andere heldenfeiten overtreffen. de gebied heeft men waterzuiverings teams opgesteld. Bij Monster in het Westland is een aantal Amerikanen be zig Duitse bunkers op te blazen, die gevaarlijk zijn omdat zij de dijken en duinen ondermijnen. Op de uitgestrekte terreinen van de Chassée-kazerne staan geweldige colon nes materieel opgesteld. Behalve hon derden auto's en jeeps bevinden zich daarbij een 150-tal 5-tons lcipwagens en 9 tankboten. De commandant liet zich vol waardering uit over de steun, die hij ondervindt van de Nederlandse ver bindingsofficieren. De troep is geheel „self-supporting". Engeland zal 162 rubberboten van het nieuwste model zenden, die gezamen lijk 5'K)P persnr.en kunnen bevatten. Er zijn al 37 van deze boten verzonden. Tot gistermiddag zijn in totaal 1300 auto's van het Amerikaanse leger Düs- seldorf gepasseerd op weg naar Neder land. Seiner onafgebroken zwoegen aller., die medewerken aan de hulpverlening in de door de watersnood geteisterde gebieden. Men gunt zich ternauwernood enige rust en tijd. Een der soldaten ontfermt zich over een kind tijdens de massale uittocht van de Zeeuwse eilanden, (Van onze Haagse redacteur) Mei verschillende omschrijvingen, welke geen iwijfel lieien beslaan over de ernsi van de siiuaiie, heefi de direcieur-generaal van de Rijkswaiersiaai gisieren op een persconferentie ie Den Haag verklaard, dai Schouwen noodgebied nummer één is. Ir. A. Maris zei, dai dil eiland voor negen'iiende geïnundeerd is; gistermiddag evacueer de men daar nog. De evacuatie zou ook Zierikzee gelden en er zouden tenslotte slechis 500 man achterblijven om nog groiere schade aan dii eiland ie voorkomen. De siiuaiie wordi hier door Rijkswaiersiaai zeer moeilijk voor hei hersiel geacht. Dii herstel zal vele maanden duren; wii mogen ons gelukkig prijzen wanneer vóór de komende winier hei eiland weer veilig is. Hei ergste is, dai de dijk- lijn gekarteld is; hei profiel is beschadigd; de dijken zijn ook van binnen vernield. Schouwen en dii sloeg ook op Duiveland moei in één geheel van werkzaamheden hersteld worden. Hei tweede noodgebied is Goeree-Overflakkee, waar ook zeer veel moeilijk ie dichten galen in de dijken zijn ge vallen. De direcieur-generaal gaf verder een uiteenzetting over de situatie in de nood gebieden, waaruit bleek, dai Rijkswaterstaat hei hersiel mei groie voortvarendheid aanpakt. Toen ergens de vraag viel of men een be paald eiland zou moeien „laten schieten", wees de hoogste verantwoordelijke technische autoriteit van de waterstaat zelfs de gedachte daaraan verontwaardigd van de hand? ten aanzien van een ander gebied zei ir. Ma- ris mei stelligheid: men i; Niet alleen voedsel, kleding en red- dingsmatetieel, ook zandzakken worden door de lucht naar de m.eest bedreigde plaatsen 'in het overstroomde gebied aangevoerd. Een Brits vrachtvliegtuig, laag overkomend boven een gat in de dijk tussen St. 'Annaland en Stave nisse, laat zakken zand neer vont de dijkwerkers. aan het werk en zal slagen. Een belangrijke factor achtte spre ker, dat. de middelen om het herstel aan te pakken thans veel beter voorhanden zijn dan direct, na de oorlog, toen Zee land; hersteld moest worden. Wel is een ongunstige omstandigheid, dat er veel rijshout, dat in de Biesbos gesneden was, verloren is gegaan. Hoe het met de voorziening met arbeidskrachten, voor al met de steenzetters, zal lopen, valt nog moeiliik te zeggen. Wat de uitvoering der werken betreft: verscheidene aannemers zijn aan de slag getogen: de tijd voor voorbereiding van het werk ontbrak ten enen male. In we derzijds goed vertrouwen werkt men dus op een regie-contract in zijn meest primitieve vorm. De kosten zullen straks nog geregeld moeten worden. Z. H. Exc. mgr. dr. B. J. Alfrink, aarts bisschop-coadjutor. die tot herstel van zyn gezondheid enige tijd in Rome heeft door gebracht, heeft zijn verblijf in de Eeuwige Stad afgebroken en is naar Nederland ver trokken. Het wonder van St. Annaland Donderdagmorgen zijn te Bergen op Zoom de eerste vijfhonderd vluchtelin gen uit Stavenisse aangekomen, de zwaarst getroffen gemeente op het eiland Tholen, waar naar schatting drie honderd doden te betreuren zijn. Zij werden ontvangen door leden van het Rode Kruis, die hen in autobussen overbrachten naar het patronaatsge bouw, ivaar zij, na geregistreerd te zijn, een maaltijd ontvingen en van nieuwe kleding werden voorzien. Hierna wer den zjj verder geëvacueerd naar Den Bosch en Breda. In het patronaatsgebouw speelden zich ontroerende tonelen af. Familie leden. die met verschillende aken wa ren aangevoerd, en op het ogenblik van de ramp door de vloedgolf "an elkaar waren gescheiden, ontmoetten elkaar hier weer voor het eerst. Wij waren ge tuigen van de vreugde ven een man uil Stavenisse. die zijn vrouw en beide kinderen terugvond. De molenaar Hoek uit Oosterland op Schouwen en Duive land was zelf met een kind door mid del van een amohibievaartuig van het dak van zijn woning gered, waarop hij twee dagen en nachten in een huilende storm en een ijzige koude een toevlucht had moeten zoeken. De verheugenis over het weerzien, die men hier en daar waarneemt, wordt echter verre overschaduwd d >or het leed dat on de gezichten van de mensen te lezen valt Onbeschrijfelijk is het wat zich op Tholen heeft afgespeeld. Een ge zin van zes personen dreef op een weggeslagen dak door de water massa's. Langzamerhand braken er stukken van dit vlot af en iedere keer werd een der overlevenden meegesleurd door de golven. De enige die levend van het vlot kwam was een jongeman, die zijn huisge noten stuk voor stuk door de gol ven zag verzwelgen. Op een stuk dijk. waarop nog zeven huizen o.ereind stonden, be vonden zich ongeveer veertig men sen. De dük werd on een gereven ogenblik weggeslagen en de men sen werden bedolven. Terwijl de vluchtelingen uit Sta venisse in de haven van Bergen op Zoom aankwamen, werden op een andere kade in een lichter honder den geïmproviseerde doodkisten in geladen met bestemming Stave nisse Berg je mensen In St. Annaland op Tholen is als door een wonder in de rampnacht niemand omgekomen. Er waren vier vloedplan ken aangebracht, maar de watermassa, die op de haven stond, werd steeds gro ter Onmenselijk werk werd verzet om die massa tegen te houden. Het was 10 minuten voor vier. toen de ramp zich voltrok. Met man en macht was men nog aan het werk. toen er water dooi de bescherming begon te borrelen, een bescherming die nimmer te voren zo hoog was aangebracht. En vrijwel on middellijk na dat doorborrelen klonken de noodkreten als waarschuwing: „Berg je mensen, daar komt het water". Het kwam niet, nee, het b a r s 11 e los in een waterval van een niet te be schrijven omvang, en met een geweld, dat voor de daar wonenden elk bom bardement te boven moet zijn gegaan. De door de orkanische wind voortge stuwde watermassa brak zich in een

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1