THOLEN vreest doorbraak
van de binnendijken
Stavenisse is nu
geheel ontruimd
Kerken roepen
op tot gebed
en offer
mensen
Meer
naar Canada
Zaaizaad voor
noodgebieden
Gevaar voorbij
in Oostende
HgT VRIJE VOLK
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
PAGINA 4
Hulp is opgedaagd voor het ge
teisterde Schouwen enDuiyeland.
Het haventje van Zierikzee ligt
barstensvol met schepen en
scheepjes van allerlei slag. Ne
derland heeft de noodkreet ge
hóórd!! (Luchtfoto K.L.M.)
Dit meisje, van wie men ver
moedt, dat ze vijf jaar oud is,
kwam helemaal alleen in de
Ahoy-hal het opvangcentrum
voor evacué's in Rotterdam
aan. Niemand weet wie haar
ouders zijn, en of ze nog leven.
Een soldaat uit Den Haag. Fran
cois van der Velden, laat haar
een bekertje melk drinken.
Een moeder van Schouwen Duive-1 op haar schoot. Maar ze blijft wak-1 veiligheid van de vaste wal zal
land. Vijf kinderen slapen om haar ker, al is ze totaal uitgeput. Wach- brengen. Voor ze daar met haar kin
heen in een school in Zierikzee. Een I tend op de boot, die haar naar de I deren is, zal ze niet slapen.
Dit is de dijk bij Sirijen in de Hoekse Waard. Het Boven: Met enorme letters heeft men op dc luiken
water knaagt er aan. elk uur. elk ogenblik. Met zand- v]an ?en. '°te a?k -ZEND WATER!gekalkt. Het schip
i'fft tn de Grevehngen voor Brouwershaven op Schouwen
zakken proberen studenten en scnooljongcns de strijd cn de boodschap is bedoeld om doorgegeven te worden
tegen de verraderlijke golven te winnen.
door de vliegtuigen.
(Luchtfoto K.L.M.)
(Van onze speciale verslaggever)
THOLEN, DINSDAGNACHT
Het eiland Tholen is voor tweederde geen eiland meer, maar
zee. Een zee, die mensen, vee en huizen verzwolgen heeft. Zij
die het er levend hebben afgebracht, zijn naar de droge plek
ken gevlucht. Een van die droge plaatsen is het stadje Tholen,
waar de hulpverlening op volle toeren draait.
Het stadje maakt de indruk van een groot hulpcentrum. Huis aan huis
zijn evacué's ondergebracht. Alle beschikbare zalen zijn gevuld met slacht
offers. Maar ook daar ziet men de toekomst donker tegemoet. De zee
kabbelt nu tegen de zwakke binnendijken en men vraagt zich af wat er
zal gebeuren als de wind sterker zal worden.
de laatste overlevenden in veiligheid
gebracht.
Zullen die dijken, die geen échte
zeedijken zijn. het dan houden?
Wanneer zij niet bestand zouden zijn
tegen het zeewater, is het leed voor
het nu nog droge deel van het eiland
niet meer te overzien.
Niemand durft daaraan denken,
maar als de nood zö hoog zou stij
gen. is er voor het oude stadie Tho
len ook weinig hoop meer. Daarom
is een groot deel van de mannelijke
eilandbevolking gemobiliseerd om te
proberen de dijk bij St Annaland zó
stevig te maken, dat de zee er niet
doorheen zal breken. Dag en nacht
wordt doorgewerkt om nieuwe ram
pen te voorkomen.
Vanavond zijn hier in Tholen vijf
tig mensen uit Stavenisse aangeko
men. Gered door een motorschip van
de Samenwerkende Havenbedrijven
uit Amsterdam. Vijftig verkleumde,
angstige en wanhopige mensen wer
den door dit schip uit een der wei
nige. nog droge straten van Stave
nisse opgepikt.
Met als enige bagage wat kleren
en beddegoed zijn zij aan boord ge
stapt. Drie van hen waren er tame
lijk ernstig aan toe. o.a. een 93-jarige
vrouw, voor wie de emoties van de
laatste dagen zwaarder geweest wa
ren dan alle emoties uit haar lange
leven te zamen.
Het plaatsje is voor meer dan de
helft weggevaagd.
Maandag begon de evacuatie van
Stavenisse en Woensdagmorgen zijn
De mensen uit Stavenisse. die hier
zijn aangekomen, zeggen: „Maar op
Schouwen is het nog veel erger."
Dat zeggen de mensen op Schou
wen over Stavenisse. Een Tholense
visser, die vanmiddag in de haven
terugkeerde van een tocht naar
Schouwen zei: Het is ontzettend. Ik
heb er geen woorden voor. Op de
dijken hebben we de koeien radeloos
heen en weer zien lopen. Mensen
hebben we niet gezien. We weten
niet of ze gered of verdronken zijn.
Bij de haven van Tholen staat
het van 's morgens vroeg tot
's nachts laat zwart van de men
sen. Men verdringt er zich voor elk
schip, dat terugkeert uit Stave
nisse, St Annaland of Schouwen.
In een school is een noodhospitaal
ingericht. Maar de ernstige gewon
den, die er gebracht worden, moeten
doorgestuurd worden naar de vaste
wal. Naar Bergen op Zoom, dat al
leen maar per boot te bereiken is.
De voedselpositie is nog niet zorge
lijk. Enkele keren zijn er door mili
taire vaartuigen en tanks kisten met
levensmiddelen aangevoerd.
Het regiment Prins Frederik Hen
drik en de Franse hulptroepen doen
al het mogelijke om mensen en ma
teriaal af en aan te voeren.
Groot gebrek is er alleen aan
drinkwater en electriciteit.
Om een beeld te krijgen van de
toestand op Tholen. zijn wij vanmid
dag laat over het eiland gereden. Van
Tholen naar Oud Vossemeer. waar
gelukkig niets bijzonders gebeurd is.
De weg tussen deze twee plaatsen
is geheel intact en als men de droge
weilanden aan weerskanten van de
weg ziet. kan men moeilijk begrijpen,
dat tien kilometer verder honderden
mensen de dood hebben gevonden in
de golven.
Schapen en koeien grazen hier nog
rustig op de weilanden en de boerde
rijen staan kaarsrecht en kurkdroog
overeind.
Verdronken land
Maar in St-Annaland begint de
misère van het verdronken land. In
dit dorp is Zondagmorgen de zee in
ongekende kracht over de kade van
de haven heengeslagen. Negen huizen
werden in diggelen gebeukt en de
Voorstraat werd herschapen in een
snelstromende rivier. Nu is het water
er al weer een stuk gezakt, maar de
trieste overblijfselen van de huizen
illustreren nog de ellende, die Zon
dagnacht werd veroorzaakt door de
woest geworden zee.
In de haven liggen schepen van
binnenschippers, die geboren en ge
togen zijn in St-Annaland. Zij wor
den nu geladen met de opgezwollen
kadavers van koeien, paarden en
varkens.
Stavenisse kunnen we per auto niet
bereiken. Daar is de zeedijk 't Scheld
over een lengte van 1800 meter totaal
weggeslagen. Een bewoner van deze
streek, die ons wijst waar Stavenisse
moet liggen, zegt: „Uit die zeedijk
hebben ze nog niet zolang geleden
alle Duitse bunkers weggegraven. Zo
ontstonden zwakke plekken, waardoor
de zee zfjn bressen sloeg. In de gaten
heeft men namelijk zand gegooid en
zand vermengt zich nooit met de
vette klei van de dijk.
Zelfs op de plekken waar telefoon
palen stonden heeft de springvloed
het eerst gaten in de dijken gesla
gen".
De weg van St Annland naar Sta
venisse is voor het grootste deel on
begaanbaar. Aan de linkerkant van
de weg, die over de binnendijk loopt,
staat het water maar enige centi
meters hoog. Maar gisteren waren
de uitgestrekte weilanden hier nog
volkomen droog. Het water in de
ondergelopen Weipolder. die tot Sta-
loopt, ondermijnt op het
ogenblik echter de dijk. Ook daar
wa..r de dijk nog heel is stroomt
het brakke water al onder de dijk door.
Op deze plek zijn mannen uit Tho
len en St Annaland bezig zandzak
ken aan te dragen ter versteviging
van de dijk.
Wanneer zij er niet in zullen sla
gen de vloed hier te keren zullen
nog veel meer polders onderlopen.
Tot het stadje Tholen toe.
De gedachte aan deze nieuwe ramp
vervult ieder, die nog in een droge
woning woont,, met angst en schrik.
Als de wind maar niet opsteekt.
Dan zal dit ons bespaard blijven,
denkt men.
Eiland van ellende
Zonder een woord te zeggen wordt
er daarom gewerkt om het derde
deel van het eiland Tholen, dat nog
niet overstroomd is, te behouden.
Maar het is moeilijk werken op de
plek, die het meest bedreigd wordt.
In het water drijft daar namelijk
een tweehonderd meter lang eiland
van hooi, stro en riet met daartus
senin huisraad en dode koeien. Gis
teren nog heeft men uit dat eiland
van ellende en droefenis acht lijken
van mensen uit Stavenisse geborgen.
En de mannen moesten doorwerken
om de dijk te redden.
Ze hadden nergens anders oog voor.
Ook niet voor de uitgeputte man uit
Stavenisse, die met zijn kind in de
armen geklemd werd opgepikt door
een paar Tholenaars in een roeiboot.
Toen hij in de boot werd gehesen
bleek, dat zijn kind, waarmee hij een
dag op een dak van een verwoeste
boerderij had gezeten, gestorven
was.
Dit zijn de met geen pen te be
schrijven gebeurtenissen, die de be
volking van het eiland Tholen bij
tientallen hoort. Men hoort het. en
wordt er stil van. Woorden zijn er
ook niet te vinden vooral dit mense
lijke leed, dat deze streek van ons
land in de diepste duisternis heeft
gedompeld.
Daar is de stikdonkere nacht,
waarin Tholen door het uitvallen van
de electrische stroom, nu gedom
peld is, niets bij.
Helicopter doodt
eerste luitenant
Op Oude Tonge is Woensdagmid
dag een eerste luitenant getrof
fen door de schroef van een heli-
coptère en op slag gedood.
Het stoffelijk overschot werd per
tankboot naar Bergen op Zoom over
gebracht.
De regering deelt mede: in ver
band met de ramp, die Neder
land heeft getroffen, hebben de
gezamenlijke kerken besloten aan
staande Zondag in de kerkdiensten
op te roepen tot bijzondere ver
ootmoediging, tot gebed en tot
offer.
De Koningin zal zich om één
uur op die dag via de radio tot
ons volk richten.
De programma's der omroep
verenigingen zullen het stempel
dragen van herdenking van en
bezinning op het geleden leed.
De regering spreekt de ver
wachting uit. dat algemeen in het
openbare leven met het bijzondere
karakter van deze Zondag reke
ning zal worden gehouden.
Slachtoffers van de watersnood in
Nederland en Engeland, die naar
Canada willen emigreren, zal speciale
hulp worden geboden. Aldus heeft de
Canadese minister van immigratie,
Walter Harris, verklaard.
Het is mogelijk, zei hij, de over
tocht van hele gezinnen gedeeltelijk
voor Canadese rekening te nemen.
Tot dusver kregen uitsluitend alleen
staande personen of vooruit reizende
gezinshoofden subsidie op hun over
tocht.
Als er nog meer stappen genomen
kunnen worden, om de slachtoffers
te helpen, zullen ze in overweging ge
nomen worden, aldus Harris.
De voorzitter van de Vereniging
voor de Teelt van en handel in Tuin-
bloemzaden verzoekt de zadenhande-
laren. die uit de geteisterde gebieden
zijn of worden geëvacueerd, dan wel
in hun woonplaats zijn gebleven,
zich in verbinding te stellen met het
secretariaat der vereniging. Eland
straat 42, Den Haag, telefoon K 1700
—331881.
Een hulpactie wordt voorbereid,
teneinde hun zaaizaad ter beschik
king te stellen.
TOEGANGSWEGEN NAAR NOODGEBIED
De bewoners van Oostende
hebben vanochtend vroeg een
paar angstige uren doorleefd: de
vloed bereikte zijn hoogtepunt
en een harde wind deed de gol
ven tegen de kruin van de zee
dijk slaan. Een nieuwe overstro
ming dreigde maar er gebeur
de niets en na enkele uren was
het gevaar geweken.
Het totale aantal doden door de
stormramp in België blijkt veertien
te bedragen, van wie zeven in Oost
ende om het leven zijn gekomen.
Verkeer naar Brabant gaat nog
steeds via Utrecht,
Alblasserdam is via de brug over
de Noord niet bereikbaar.
De weg Dordrecht-Moerdijk is nog
steeds gestremd.
Het eiland Beijerland is niet be
reikbaar via de Barendrechtse brug,
maar via HekelingenNieuw Beijer
land.
Hellevoetsluis en andere plaatsen
op Putten zijn thans weer bereik
baar via de Spijkenisserbrug. Heen-
vliet, enz.
Numansdorp is geïsoleerd, maar te
naderen via Barendrechtse brug,
Hekelingen etc.
's-Gravendeel is bereikbaar via het
veer te Wieldrecht. dat te bereiken
is langs de weg Rotterdam—Dor
drecht.
Alle andere verkeer wordt tegen
gehouden
