Heldhaftig reddingwerk
Zij beseffen zelf niet,
dat zij helden zijn
Financiering herstel los
van militaire uitgaven
TRIESTE LIJST
Ontroering en angst
Boeren blijven
in Biesbosch
Debat over Humanisme
in Eerste Kamer
Oude Koningin
in
van
Zierikzee
Stuur geen
kleding
maar
dekens
Koningin biedt
paleis aan
Kerken roepen
op tot gebed
en offer
Rode Kruis
publiceert
verlieslijst
Peking stelt
voor vuren
te staken
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
(Vervolg van pagina 1)
Maar laat me u vertellen van de Ye 94 van schipper Joch Zoetewey. Het kan
een indruk geven van de situatie. Al van Maandagmorgen af stoomt de Ye 94, de
mosselenvanger uit Yerseke, over de Zeeuwse wateren. Een schip met vier kop
pen bemanning. Per kop hebben ze elk op dit ogenblik al meer dan dertig gered
den op hun naam staan...
Woensdagmorgen om 10 uur stoomde de Ye-94 weer naar
open water. Naar Ouwerkerk. Maar daar lag zo'n vloot, dat de
schipper zwijgend doorvoer. Langs Nieuwerkerk naar Ooster-
land.
Dicht langs de modderige plaat koerste het schip. Het botste tegen een
dood varken, legen een deur en tegen de helft van een leunstoel. Het spleet
wrakhout als een ijsbreker een ijsveld.
Vier mannen in een sloep maakten gebaren. Het schip stopte, de sloep
werd op sleeptouw genomen en verder ging het. Tot het gat in de dijk bij
Oosterland. waar niets door kon varen omdat het laag water was.
„Daar proberen", zei de schipper.
Dicht bij de modderplaat, stopte de
motor en met vijf man gingen we
in de motorsloep. Ook hier barstte
liet rondom van de schepen.
Twee helicopters, een watervlieg
tuig, twee kleine lestoestellen en twee
tweemotorige toestellen cii'kelden
voortdurend rond.
Af en toe zagen we een helicopter
boven het dak van een huis hangen.
Oo de dijk in de verte waren mannen
bezig.
En toen... en toen...?
IS iet te beschrijven
Hoc is met woorden te beschrijven
wat toen ging gebeuren. Daar gingen
mannen met laarzen door de modder
waden. Telkens zakten ze zo ver weg
dat ze met hun handen de laarzen
op moesten trekken.
Ze toraden tegen de dijk op en
keken naar het verdronken dorp Oos
terland op enkele honderden meters
afstand.
Ze zagen eilandjes, waar vee hul
peloos en radeloos rondliep. Paarden,
varkens, ongemolken koeien. Ze zagen
de binnenkant van de dijk: die bin
nenkant was afgezet met een meters
breed plateau van kadavers. Varkens,
paarden en koeien. En helaas on
bereikbaar mensen.
Die mannen daar op dat gebroken
stuk dijk bij Oosterland hebben toen
het onmogelijke gedaan. Ze zijn roei
en motorsloepen en vletten aan tou
wen over het wad gaan trekken. En
over de dijk, hijgend en vallend en
steunend.
Ze lieten die sloepen zakken op de
dode beesten en hebben ze toen over
de kadavers gesleept. En ze- zijn gaan
roeien.
Ziet u. zo moesten de bootjes in
deze reddingactie op Schouwen wor
den gebracht Hier hielp geen radio
zender en hier hielpen geen sein
vlaggen.
Van daken gehaald
De mannen zijn gaan varen...
Cornells Kesteloo. 64 jaar. van de
Achterweg in Oosterland, is van z'n
dak gehaald en zijn vrouw van 68
jaar. Ze zaten op hun zoldertje Zon
dagmorgen en je hebben gehoord hoe
het vee kermend verdronk in de stal
len beneden.
Jan Stouten is van z'n zolder ge
haald met z'n vrouw en z'n zes kin
deren. De oude man Bijdevaate, 72
jaar, is van z'n dak gehaald en z'n
vrouw van 70 jaar en z'n twee zoons
en een schoondochter.
Later kwamen ze over de dijk
strompelen met andere geredden. Een
jammerlijke troep ellende met va
liesjes en zakjes en tasjes.
Er was een man bij die een krui
wagen door de smurrie duwde met
een kist er op en een varken er in.
Er was een jongen die twee ganzen
in z'n arm hield.
En ze zeulden over die dijk, in de
wind, dodelijk moe, nauwelijks in
staat om te lopen. Maar ze moesten
lopen om te leven.
Toen hebben die mannen deze
mensen door de modder gedragen op
hun ruggen, terwijl ze weer tot hun
knieën in de bagger zakten. Naar de
motorsloep van de Ye 94. De sloep
moest driemaal varen, een andere
sloep nog tweemaal.
Een detail...
Ja. en zo is de „Nooit Gedacht",
de Ye 94, weer naar Yerseke gevaren,
met de zwijgende schipper Zoetewey
aan het roer. Met goed twintig ge
redden. een varken en twee ganzen
aan boord.
Ik vergat nog iets te melden, een
detail misschien in dit geheel, behalve
voor die vrouw van Jan Stouten en
haar zes kinderen. Anderen zullen
morgen maar weinig meer aan het
geval denken.
Eén detail: Jan Stouten was
niet bij ons aan boord. Ook hij
werd afgezet aan de dijk nadat
hij uit zijn huis werd gehaald.
Maar hij zei, dat hij een paard
van hem zag en liep achter dat
paard aan.
Wij hebben anderhalf uur naar
hem gezocht, terwijl de Ye 94
lag te wachten maar we hebben
hem niet meer gezien.
Aan vier mannen van de Rijks
Waterpolitie hebben we het toen ver
teld en die zouden naar Jan Stouten
uitkijken.
De waterpolitie ging namelijk weer
met een sloep naar Oosterland, om
met soldaten en met geweld
mensen van de zolder te halen, die
niet van hun erf willen, ondanks hel
feit, dat burgemeester Lourense van
Oosterland in een bootje met zijn
ambtsketen om is rondgevaren door
zijn gemeente om te zeggen dat blij
ven de dood zou betekenen.
Ik weet wel: dit is maar een ver
slag over een minimaal stukje red
dingwerk. bij het verdronken Schou-
wen-Duiveland. En natuurlijk zou :k
u meer kunnen vertellen, bijvoor
beeld over schipper Kees Doesburg
van de Wieringen 122, die naar Zie-
r.kzee voer en daar te horen kreeg:
ga maar in een hoek liggen. Die
zelfde Kees Doesburg heeft toen ge
vloekt en heeft gezegd: ik ben hier
gekomen om „mensken" te redden en
niet om in een hoek te liggen.
Kees Doesburg weet nu niet eens
meer hoeveel mensen hij met zijn
twee jongens, zijn twee vletten en
zijn Wieringen 122 naar de veilige
wal heeft gebracht.
Maar laat het hierbij blijven, want
zoals deze twee met name genoemde
vissers hier werken, zo werken hier
duizenden. Duizenden mannen die
bezig zijn hun leven te wagen en
sommigen geven dat leven bij het
vervullen van hun plicht als mens.
Dat zij helden zijn, beseften zij
zelf niet.
Grootst mogelijke
herstelwerken
(Van onze parlementsredactie)
In Den Haag houdt men zich reeds
bezig met het probleem van de huis
vesting der arbeiders, die straks in
de geteisterde gebieden de herstel
werkzaamheden moeten verrichten.
Men zal aan deze werkzaamheden de
grootst mogelijke voorrang geven.
De directeur van de DUW, dr ir
D. R. Mansholt. bevindt zich thans
met het hoofd van het bureau Huis
vesting. de heer JJ. van Ringen, in
Zeeland.
Vermoedelijk -zal men voor de ar
beiders demontabele barakkencom-
plexen laten gereedmaken, die on
middellijk na de drooglegging kun
nen worden opgericht.
(Van een onzer verslaggevers)
In de Biesbosch zijn de meeste
boeren nog op hun boerderijen ge
bleven. Dat kan. omdat de boerde
rijen daar nogal hoog liggen. Wel
moeten de bewoners op bovenverdie
pingen huizen.
Wij hebben dit kunnen constateren
toen wij ons Woensdagmiddag aan
boord bevonden van een schip van
de Rijkspolitie te Water, die een
inspectietocht door het gehele gebied
maakte.
In N i e u w e n d ij k is de gerefor
meerde kerk als noodhospitaal inge
richt. In dit dorpje is de materiële
schade ontzettend groot. Bijna alle
gevels zijn aan de achterzijde van
de huizen weggeslagen. De weg is
één ravage.
(Van onze parlementsredacteur)
De regering zal het herstel van de verwoeste gebieden met
kracht ter hand nemen. De grote bedragen, die daarvoor nodig
zullen zijn, zullen onafhankelijk van de militaire uitgaven
worden uitgetrokken. Dit heeft de minister van Oorlog en
Marine, ir C. Staf, Woensdagmiddag in de Eerste Kamer
verklaard.
mingssamenkomsten, aangezien zij
daarmee het anti-godsdienstige Hu
manisme zou bevorderen. Hij noemde
het Humanisme een „dodelijk gevaar
voor onze samenleving".
De Kamer heeft de begrotingen
van Oorlog en Marine gisteren in het
begin van de avond z.h.st. goedge
keurd. De communisten als gebruike
lijk tegen. Tijdens het debat is voor
al aandacht besteed aan het optre
den van het Humanistisch thuisfront
„Humanitas" en de rol, welke de
militaire overheid te dien aanzien
heeft in te nemen.
De K.V.P.-er Jhr Ruys de Bee-
renbrouck had Dinsdagavond, in
navolging van zijn partijgenoot pater
Stokman uit de Tweede Kamer, be
zwaar gemaakt tegen het verlenen
van verlof aan militairen voor het
bijwonen van vormingssamenkomsten
van „Humanitas".
Hij wilde zich niet verzetten tegen
het verlenen van overheidssubsidies
aan deze organisatie, maar meende
dat de overheid geen medewerking
mag verlenen aan de bedoelde vor-
(Van ome correspondent in
Djakarta)
Een schok van ontroering ging
door de Nederlandse gemeenschap in
Indonesië toen de Nederlandse bla
den Maandag in grote koppen het
nieuws meldden van de ramp in het
verre moederland.
Het Nieuwsblad voor Indonesië"
bracht het nieuws met een kop over
de gehele breedte en ook de Indo
nesische bladen ruimden veel plaats
op de voorpagina in voor de ramp
in Nederland.
President Soekarno heeft in
Makassar Woensdag woorden van
deelneming met de slachtoffers van
de ramp in Nederland gesproken.
Hij zei, dat de Indonesiërs in tijden
van dergelijke nood geen politieke
geschillen kenden.
De Nederlandse Hoge Commissaris
te Djakarta, graaf Van B y 1 a n d t,
heeft via de radio een oproep tot hulp
aan alle Nederlanders gericht.
De gedachten der Nederlanders
hier gingen Maandag uit naar fami
lie en vrienden,die thans zulk een
moeilijke tijd doormaken en de be
zorgdheid rees toen de middagbla-
den meer bijzonderheden over de
ramp gaven.
De eigen problemen werden geheel
vergeten en alle gesprekken gingen
over het lot. dat het moederland
trof. In vele kringen kwam onmid
dellijk de gedachte op om op de een
of andere wijze steun te verlenen.
Centraal comité
Na overleg met de Nederlandse
Hoge Commissaris is Dinsdag beslo
ten een centraal comité te vormen
onder algemene leiding van de Hoge
Commissaris en onder voorzitter
schap van diens plaatsvervanger, ba
ron Van Ittersum.
In andere steden zullen plaatse
lijke comité's worden opgericht. De
samenstelling van het centrale comi
té is nog niet bekend, aangezien men
dit zo representatief als mogelijk
voor de Nederlandse gemeenschap
wil doen zijn.
Het voordeel van de coördinatie is.
dat men op die manier de hulp uit
Indonesië gemakkelijker kan doen
aansluiten bij wat reeds in Neder
land is georganiseerd en de bijdra-
Hieronder volgt een overzicht van de plaatsen, waar
slachtoffers zijn gevallen.
Abbenbroek 1; Brandwijk 2; Brouwershaven 3; Bruinisse 1;
Burgsluis 10; Capelle 3; Dinteloord 3; Dreischor 15; Fijnaart 46;
Geersdijk 1; Goerce en Overflakkee 40; Goesc Sas 7; 's-Graven-
deel 57; Halsteren 17; Hcllcvoetsluis 5; Nieuwendijk 3; (defini
tief); Heiningen 25; Elf plaat 7; Hoedekenskerke 1; Hondsbos-
schezeewering 1; Hontenisse (Kerkdorp, Lamswaarde) 8; Klundert 13;
Kortgene 40; Kralibendijke 4; Kruiningcn 11; Maartensdijk 4; Maas
sluis 1; Moerdijk 13; Nieuwe Neuzenpolder 1; Nieuwerkerk (Ouwer
kerk) 13; Nieuwe Tonge 75: Nieuw Vossemecr 50; Numansdorp 67;
Oosterland 40; Oosterschclde 4; Ossenisse 1; Ouddorp 1; Ouderkerk
aan dc IJse! 2; Oudelandc 2; Oude Tonge 300; Papendrccht 1;
St Philipsland 1; Raamsdonksveer 2; Rilland 1; Rotterdam 1;
Serooskerke 15: Stavenisse 200; Steenbergen 13; Stellendam 27;
Sliedrecht 1; Stormpolder 6; Strijen 20; Terneuzen 4; Texel 4;
Veere 2; Vlissingen 3: Wagenberg 1; Willemstad 12; Wolphaartsdijk 9;
Yerseke 10: IJsselmonde 3: Zierikzee 15; Zuidland 20; Heinenoord 2;
Texel 1. Totaal 1272.
gen als geheel kan overdragen aan
de commissie-Beel.
Het tweede voordeel is. dat de for
maliteiten vergemakkelijkt worden,
die nodig zijn bij de overdracht van
het geld naar Nederland Hierover
zal zo spoedig mogelijk contact wor
den opgenomen met de Indonesische
autoriteiten. In afwachting daarvan
neemt men zich voor reeds met de
actie te beginnen. Want men twijfelt
er met aan. dat de Indonesische
autoriteiten hun volle medewerking
zullen verlenen bij het lenigen van
de nood van de slachtoffers van een
natuurramp.
Ethische welzijnszorg
De heer Algra (a.r.) meende op
zijn beurt, dat de Humanistische ac
tiviteit in het leger ook ongewenst
blijft, indien zij als „ethische wel
zijnszorg" wordt aangeduid, zulks
ter onderscheiding van de „geeste
lijke verzorging", welke alleen aan
de kerken diént toe te komen.
Z.i. beoogt het Humanistisch Ver
bond wel degelijk geestelijke verzor
ging en daaraan mag de overheid
niet meewerken. De heer Algra meen
de overigens, dat deze kwestie de hele
regering raakt en niet alleen minister
Staf.
De heer Algra wenste het Humanis
tisch ThuIsfront'ïiïSl los te zien van
het Humanistisch Verbond. Hij ci
teerde enkele uitlatingen uit Huma
nistische kring, ten einde aan te to
nen, dat het Humanistisch Verbond
wel degelijk anti-godsdienstig is. Al
dus bestreed hij een uitspraak, welke
mr In 't Veld (arb) enkele weken
geleden (sprekende als Humanist) in
de Eerste Kamer had gedaan.
Openhartig spreker
Mr In 't Veld verklaarde daarop,
dat de door de heer Algra aange
haalde uitlatingen geen weerspiege
ling zijn van de algemene opvattin
gen in het Humanistisch Verbond.
Hij achtte het raadzaam, eens een
openhartig gesprek te voeren over
de grondslagen van de westerse be
schaving, welke volgens de heer
Ruys door het moderne humanisme
in gevaar zouden worden gebracht.
Want de groei van het nihilisme,
als gevolg van de toenemende on
kerkelijkheid, verontrust de Huma
nisten. Niet minder dan de kerken.
En het is juist uit deze verontrusting,
dat het Humanistisch Verbond is
ontstaan.
Het wil de kerken en hun taak
geen strobreed in de weg leggen,
maar acht het een groot belang, die
genen, dié niet meer van de hulp der
kerken gediend zijn. voor het ni
hilisme te behoeden.
Bij het beoordelen van het Huma
nistisch Verbond moet men niet ver
geten. dat deze organisatie nog zeer
jong is en dat er onder humanisten
zeer verschillende opvattingen be
staan. Men moet het Verbond echter
niet beoordelen naar bepaalde ont
sporingen, die zich hebben voorge
daan.
In 't Veld wees er op, dat er ook
aan katholieke kant wel degelijk
mensen zijn die voor de eigen taak
van het Humanisme een open oog
hebben.
Minister Staf zei o.m. dat ook ln
het Anti-Revolutionnaire kamp wel
andere opvattingen worden verkon
digd dan die van de heer Algra. Hij
citeerde daartoe een brochure van
's heren Algra's fractiegenoot, prof.
Diepenhorst. Helaas ging de heer
Algra daar niet op in en hield de
heer Diepenhorst zich buiten het
debat.
Tot een eigenlijke conclusie is men
gisteren niet gekomen. Minister Staf
heeft meegedeeld, dat hij het bezoek
aan Humanistische vormingssamen
komsten het gaat overigens
slechts om een twaalftal samenkom
sten per jaar met elk dertig deelne
mers! nader in een legerorder zal
regelen. Zo zal de deelneming niet
worden toegestaan aan militairen uit
kerkelijk milieu. De uitingen van het
Humanistisch Thuisfront zullen niet
tégen de waarde der christelijke be
ginselen gericht zijn. Overigens ont
kende de minister dat aan het Hu
manistisch Thuisfront enig voordeel
zou zijn verleend boven de confes
sionele organisaties.
EVACUATIE. Een vreemd woord
voor iets verschrikkelijks, dat in
houdt dat je zelfs in de laatste dagen
van je leven nog van je eigen stoel,
van je eigen bed, van je eigen kamer
wordt gescheiden...
Een heel oud dametje wordt door
helpers en helpsters van het Rode
Kruis voetje voor voetje op de vaste
wal gebracht.
De directeur van het Neder
landse Rode Kruis heeft
Woensdagmiddag, ook namens
de minister van Maatschappe
lijk Werk, over de radio drin
gend verzocht de inzameling
van meubilair en kleding stop
te zetten, aangezien men daar
van reeds ruimschoots genoeg
heeft ontvangen.
Wel bestaat op het ogenblik
nog een grote behoefte aan
dekens, beddegoed en matras
sen, die kunnen worden opge
zonden naar de intendance,
Fluwelenburgwal 19, Den Haag.
Uiteraard zullen alle goede
ren, die reeds zijn ingezameld,
dankbaar worden aanvaard.
De Koningin heeft het paleis 't
Loo aangeboden voor geëvacueerden.
Het wordt mét butagasapparaat.
keukenïnrichting en kok ter beschik
king gesteld.
Prinses Wühelmina heeft Dinsdag
middag een bezoek gebracht aan het
zwaar geteisterde Zierikzee op Schou-
wen-Duiveland. Te voet is ze door
de opengewoclde straten gegaan, of
schoon zij moeilijk ter been is.
De bevolking was diep ontroerd
door het bezoek van „de oude Ko
ningin". die er op stond om met de
mensen zelf een paarwoorden te
spreken.
De Prinses heeft zich uitvoerig
over de ramp laten voorlichten door
de commissaris van de Koningin in
Zeeland en de burgemeester.
Men ziet haar hier in de Grote
Kerk van Zierikzee. sprekend met de
daklozen, die daar bivakkeren. In een
groene bestelauto is zij later weer
vertrokken. Maar voor haar vertrek
grepen meer dan tien handen door
het geopende, raampje naar de hoge
bezoekster. De Prinses kon haar
tranen nauwelijks bedwingen. ..Ik
betuig u mijn innige deelneming",
zei ze steeds weer. Andere woorden
konden haar niet over de lippen
komen.
Toen de groene bestelwagen weg-
recd, ond de bevolking te huilen.
De regering deelt mede: in ver
band met de ramp, die Neder
land heeft getroffen, hebben de
gezamenlijke kerken besloten aan
staande Zondag in de kerkdiensten
op te roepen tot bijzondere ver
ootmoediging, tot gebed en tot
offer.
De Koningin zal zich om één
uur op die dag via de radio tot
ons volk richten.
De programma's der omroep
verenigingen zullen het stempel
dragen van herdenking van en
bezinning op het geleden leed.
De regering spreekt de ver
wachting uit, dat algemeen in het
openbare leven met het bijzondere
karakter van deze Zondag reke
ning zal worden gehouden.
Morgen zal het Rode Kruis een
eerste verlieslijst uitgeven, waarop
meer dan honderd namen voorko
men van personen, van wie verluidt,
dat zij om het leven zouden zijn ge
komen of vermist worden.
Deze lijsten, zo vernemen wij van
de directeur van het informatiebu
reau van het- Rode Kruis de heer
J. van de Vosse, zullen zoveel moge
lijk dagelijks worden uitgegeven. De
gegevens, die daarop voorkomen, zijn
ongecontroleerd.
Zij kunnen voor familieleden en
verwanten van daarop vermelde per
sonen dus hoogstens een aanwijzing
zijn, dat rekening moet worden ge
houden met het feit. dat de ge
noemde persoon mogelijk iets is
overkomen.
De lijsten zullen ter inzage liggen
op de plaatselijke afdelingen van
het Rode Kruis. Men gelieve deze
afdelingen niet op te bellen voor
informaties. De lijsten zullen ver
krijgbaar zijn bij alle plaatselijke
vestigingen van de N.V. De Arbei
derspers.
In Zeeland en op de Zuidhollandse
eilanden zijn speciale functionarissen
van het Rode Kruis bezig met het
verzamelen van gegevens.
De premier van communistisch
China, Tsjoe En-Lai, heeft Woens
dag voorgesteld het vuren in Korea
onmiddellijk te staken op de be-
standsvoorwaarden, die reeds met
de ^delegatie der Verenigde Naties
zijrt*overeengekomen.
Het staken van het vuren zou ge
volgd moeten worden door een poli
tieke conferentie van elf landen over
de repatriëring der krijgsgevange
nen, het laatste agendapunt van de
besprekingen in Panmoenjom dat
nog open staat.
Tsjoe deed zijn voorstel op een
vergadering van het politieke volks
comité te Peking. Het is door Radio-
Peking omgeroepen.
Een Britse officiële woordvoerder
verklaarde onmiddellijk, dat het
voorstel voor Engeland aanvaardbaar
is, Het komt neer op een herhaling
van het Russische voorstel, dat voor
Kerstmis al door de Algemene Ver
gadering der V.N. verworpen is.
De minister van Oorlog heeft goed
gekeurd, dat militairen, die hulp ver
lenen in de noodgebieden per dag een
gulden extra-zakgeld en een pakje
sigaretten krijgen.
ADVERTENTIE I.M.
U heeft een goede kans het
ergste van griep en influenza te
vermijden.
Ontsmet U enkele malen per dag
met het geconcentreerde
antiseptische
Odol Mondwater
1
I
