THOLEN vreest doorbraak van de binnendijken Brabant Dijk breekt door voor tweede keer Twintig schepen richten lichten op gat in dijk De Hoop" haalt zieken uit Brouwershaven heeft nog zwakke dijken Stavenisse is nu geheel ontruimd Belgen soepel bij de grens Schepen op weg naar Bruinisse Kleine bootjes dringen polders van Schouwen en Buiveland binnen Zaaizaad voor noodgebieden HET VRIJE VOLK DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953 PAGINA 4 Nieuwendijk in Noord-Brabant meldde Woensdagavond een nieuwe dijkdoorbraak. Er is in dit plaatsje enorm veel schade aangericht. De huizen staan half onder water. Er zijn drie slachtoffers De dijken zijn thans op verschillende plaatsen doorgebroken. In de Gereformeerde pastorie heeft men een noodziekenhuis inge richt. Zodra Dordrecht Woensdag middag de slechte weerberichten ver nam, is men begonnen een neg zwakke plek in de dijk bij de boven- polder te versterken. Honderden mensen hielpen hiermee. De overige dijken in Dordrecht zijn betrouw baar. Het hulpverleningswerk in Dor drecht is thans goed georganiseerd. Men verwachtte er Woensdag 20.000 tot 30 000 geëvacueerden. Velen zul len worden doorgestuurd naar Utrecht. Zieken zullen in Dordrecht achterblijven. De waterstanden in Noord-Brabant regelen zich met eb en vloed. Van winst in de strijd tegen het water is nog geen sprake. Bedreigde punten In het land van Heusden en Al ten a is de dijk, waarover de verkeersweg van Keizer sveer naar Sleeuw ij k loopt, uiterst zwak. Ook zuidelijk van de Maas bij Sprang (omgeving Waalwijk) ligt een kritiek punt. De burgemeester van Almkerk heeft in een proclamatie de bevol king dringend aangeraden zoveel mogel te evacueren. De dijk aan de kant van de Biesbosch is zo slecht, dat door braak dreigt Zou dit met toene mende wind onverhoopt gebeuren, dan komt dit gebied diep onder water te staan. Vliegtuigen hebben er Woensdag zandzakken uitge worpen. Er bestaat nog een verbinding over land tussen Brabant en Z-ui-d- Beveland, namelijk een route via Bergen op Zoom en Ossendrecht over de buitendijk van de Kreekrak- dam naar Kruiningen. Deze route is evenwel verboden voor ver keer en wordt sporadisch gebruikt voor hulpcolonnes. r Geen Vrouwenspiegel en kinderrubriek In verband met het overstel pende nieuws over de watersnood verschijnen de Vrouwenspiegel en de Kinderrubriek deze week niet. DE REDACTIE (Van onze speciale verslaggever) THOLEN, DINSDAGNACHT Het eiland Tholen is voor tweederde geen eiland meer, maar zee. Een zee, die mensen, vee en huizen verzwolgen heeft. Zij die het er levend hebben afgebracht, zijn naar de droge plek ken gevlucht. Een van die droge plaatsen is het stadje Tholen, waar de hulpverlening op volle toeren draait. Het stadje maakt de indruk van een groot hulpcentrum. Huis aan huis zijn evacué's ondergebracht. Alle beschikbare zalen zijn gevuld met slacht offers. Maar ook daar ziet men de toekomst donker tegemoet. De zee kabbelt nu tegen de zwakke binnendijken en men vraagt zich af wat er zal gebeuren als de wind sterker zal worden. Zullen die dijken, die geen échte zeedijken zijn, het dan houden? Wanneer zij niet bestand zouden zijn tegen het zeewater, is het leed voor het nu nog droge deel van het eiland niet meer te overzien. Niemand durft daaraan denken, maar als de nood zó hoog zou stij gen, is er voor het oude stadie Tho len ook weinig hoop meer. Daarom is een groot deel van de mannelijke eilandbevolking gemobiliseerd om te proberen de dijk bij St Annaland zó stevig te maken, dat de zee er niet doorheen zal breken. Dag en nacht wordt doorgewerkt om nieuwe ram pen tevoorkomen. Vanavond zijn hier in Tholen vijf tig mensen uit Stavenisse aangeko men. Gered door een motorschip van de Samenwerkende Havenbedrijven uit Amsterdam. Vijftig verkleumde, angstige en wanhopige mensen wer den door dit schip uit een der wei nige, nog droge straten van Stave nisse opgepikt. Met als enige bagage wat kleren en beddegoed zijn zij aan boord ge stapt. Drie van hen waren er tame lijk ernstig aan toe, o.a. een 93-jarige vrouw, voor wie de emoties van de laatste dagen zwaarder geweest wa ren dan alle emoties uit haar lange leven te zamen. Verlaten dorp Het plaatsje is voor meer dan de helft weggevaagd. Maandag begon de evacuatie van Stavenisse en Woensdagmorgen zijn de laatste overlevenden in veiligheid gebracht. De mensen uit Stavenisse, die hie: zijn aangekomen, zeggen: „Maar op Schouwen is het nog veel erger." Dat zeggen de mensen op Schou wen over Stavenisse. Een Tholense visser, die vanmiddag in de haven terugkeerde van een tocht naar Schouwen zei: Het is ontzettend. Ik heb. er geen woorden, voor. Op de dijken hebben v/e de koeien radeloos heen en weer zien lopen. Mensen hebben we niet gezien. We weten niet of ze gered of verdronken zijn. Bij de haven van Tholen staat Oproep voor familie van zeevarenden Slachtoffers van de watersnood, die naaste familie van zeevarenden zijn, kunnen zich tot de Nederlandse Re- dersvereniging richten met mede delingen over hun toestand. De redersvereniging zal zorgen voor doorzending van deze berichten naar de schepen. (Van onze verslaggevers) Rozenburg meldt, dat de dijk langs de Nieuwe Water weg, die men had gedicht, opnieuw is doorgebroken. Er is een gaping van vier meter ontstaan. Men heeft gebrek aan spoorrails, bulldozers en draglines. Men werkt hard aan het dichten van de gaten van de dijk, die de „Kroonpolder" op Rozenburg beschermt. De gaten heb ben een lengte van totaal 250 meter. Met Abbenbroek hebben wij Woensdagavond getelefoneerd. Er was niets bijzonders aan de hand. Op 80 mensen na (van wie 40 militairen) is het dorp geëvacueerd. het van 's morgens vroeg 's nachts laat zwart van de men sen. Men verdringt er zich voor schip, dat terugkeert uit Stave nisse, St Annaland of Schouwen. In een school is een noodhospitaal ingericht. Maar de ernstige gewon den. die er gebracht worden, moeten doorgestuurd worden naar de vaste wal. Naar Bergen op Zoom, dat al leen maar per boot te bereiken is. De voedselpositie is nog niet zorge lijk. Enkele keren zijn er door mili taire vaartuigen en tanks kisten met levensmiddelen aangevoerd. Het regiment Prins Frederik Hen drik en de Franse hulptroepen doen al het mogelijke om mensen en ma teriaal af en aan te voeren. Groot gebrek is er alleen aan drinkwater en electriciteit. Om een beeld te krijgen van de toestand op Tholen. zijn wij vanmid dag laat over het eiland gereden. Van Tholen naar Oud Vossemeer, waar gelukkig niets bijzonders gebeurd is. De weg tussen deze twee plaatsen is geheel intact en als men de droge weilanden aan weerskanten van de weg ziet. kan men moeilijk begrijpen, dat tien kilometer verder honderden mensen de dood hebben gevonden in de golven. Schapen en koeien grazen hier nog rustig op de weilanden en de boerde rijen staan kaarsrecht en kurkdroog overeind. Verdronken land Maar in St-Annaland begint de misère van het verdronken land. In dit dorp is Zondagmorgen de zee in ongekende kracht over de kade van de haven heengeslagen. Negen huizen werden in diggelen gebeukt en de Voorstraat werd herschapen in een snelstromende rivier. Nu is het water er al weer een stuk gezakt, maar de trièSte overblijfselen van1 de huizen illustreren nog de ellende, die Zon dagnacht werd veroorzaakt door de woest geworden zee. In de haven liggen schepen van binnenschippers, die geboren en ge togen zijn in St-Annaland. Zij wor den nu geladen met de opgezwollen kadavers van koeien, paarden en varkens. Stavenisse kunnen we per auto niet bereiken. Daar is de zeedijk 't Scheld over een lengte van 1800 meter totaal weggeslagen. Een bewoner van deze streek, die ons wijst waar Stavenisse moet liggen, zegt: „Uit die zeedijk hebben ze nog niet zolang geleden alle Duitse bunkers weggegraven. Zo ontstonden zwakke plekken, waardoor de zee zijn bressen sloeg. In de gaten heelt men namelijk zand gegooid en zand vermengt zich nooit met de vette klei van de dijk. Zelfs op de plekken waar telefoon palen stonden heeft de springvloed het eerst gaten in de dijken gesla gen". De weg van St Annland naar Sta venisse is voor het grootste deel on begaanbaar. Aan de linkerkant van de weg. die over de binnendijk loopt, staat het water maar enige centi meters hoog. Maar gisteren waren, de uitgestrekte weilanden hier nog volkomen droog. Het water in de ondergelopen Weipolder, die tot Sta venisse loopt, ondermijnt op het ogenblik echter de dijk. Ook daar wa..r de dijk nog heel is stroomt het brakke water al onder de dijk door. Op deze plek zijn mannen uit Tho len en St Annaland bezig zandzak ken aan te dragen ter versteviging van de dijk. Wanneer zij er niet in zullen sla gen de vloed hier te keren zullen nog veel meer polders onderlopen. Tot het stadje Tholen toe. vervult ieder, die nog in een droge woning woont, met angst en schrik. Als de wind maar niet opsteekt. Dan zal dit ons bespaard blijven, denkt men. Eiland van ellende Zonder een woord te zeggen wordt er daarom gewerkt om het derde deel van het eiland Tholen. dat nog niet overstroomd is, te behouden. Maar het is moeilijk werken op de plek, die het meest bedreigd wordt. In liet water drijft daar namelijk een tweehonderd meter laijg eiland van hooi, stro en riet met daartus senin huisraad en dode koeien. Gis teren nog heeft men uit dat eiland van ellende en droefenis acht lijken van mensen uit Stavenisse geborgen. En de mannen moesten doorwerken om de dijk te redden. Ze hadden nergens anders oog voor. Ook niet voor de uitgeputte man uit Stavenisse, die met zijn kind in de armen geklemd werd opgepikt door een paar Tholenaars in een roeiboot. Toen hij in de boot werd gehesen bleek, dat zijn kind. waarmee hij een dag op een dak van een verwoeste boerderij had gezeten, gestorven was. Dit zijn de met geen pen te be schrijven gebeurtenissen, die de be volking van het eiland Tholen bij tientallen hoort. Men hoort het, en wordt er stil van. Woorden zijn er ook niet te vinden vooral dit mense lijke leed, dat deze streek van ons land in de diepste duisternis heeft gedompeld. Daar is de stikdonkere nacht. waarin Tholen door het uitvallen van de electrische stroom, nu gedom peld is. niets bij. De Belgische douane en grensover- heden zullen faciliteiten verlenen aan Nederlanders, die zich via Belgie naar de geteisterde gebieden in Nederland begeven of goederen transporteren en geen identiteitsbewijzen kunnen over leggen. (Van een onzer verslaggevers) Schevenïngse vissers, die met een vijftiental sloepen naar het verdron ken land zijn geweest, hebben bij Abbenbroek zevenhonderd mensen in veiligheid gebracht. Verder hebben zij bij Hellevoetsluis, Zuidland en Oudenhoorn honderden personen ge red. Vissers van de rederij Frans Vrolijk, die Dinsdagavond in Sche- venïngen terugkeerden, zijn Woens dagmiddag met auto's naar België vertrokken om vandaar weer naar Tholen te gaan. De roeiers vertelden ons. dat zii urenlang woeste golven hebben me ten trotseren om boerengezinnen van verspreide hoeven te halen. Soms moest vier a vijf uur achtereen wor den geroeid. Hier en daar weigerden boeren van zolders en daken te komen Een an der schreeuwde: „Komen jullie» ste len?" Een hulpvaardige roeier kreeg een schilderij naar zijn hoofd. De verknochtheid aan het land en de emoties van de laatste dagen en nachten hadden sommige slacht- Een oude vrouw had alleen een kof fertje en een mattenklopper bij zich Honderden koeien hebben de Sche- veningers weten te redden door de dieren achter de sloepen te binden en zo naar de wal te brengen. Twee Scheveningse loggers en der tien botters zijn uitgevaren om kleding dekens, medicamen'en voed sel. drinkwater, roeiboten en ver plegers naar het ondergelopen land te brengen. Allereerst werd koers ge zet naar Bruinisse Van de Laakhaven uit zijn platte vrachtboten met kleren naar Zee land afgevaren. (Van onze verslaggevers) Woensdagavond lagen twintig schepen, die onder leiding van het verbindingsschip „Jacob" stonden, voor de kust van Schouwen en Duiveland, ter hoogte van Ouwersluis. Ze hadden alle lichten op en richtten deze op een groot gat in de dijk. In de loop van de middag waren kleine bootjes de polders binnengedrongen en verschillende daarvan keerden terug met vluchtelingen uit Nieuwerkerk en Ooster- 1 an d. De vluchtelingen werden naar de grotere schepen overgebracht en enkele trawlers en coasters voeren direct naar de richting van het Zijpe en Volkerak, op weg naar Dordrecht, waar zich ook het hospitaalkerkschip „De Hoop" moest bevinden. Intussen meldde het verbindings- schip „Jacob", dat Haamstede en Burgh op Schouwen dringend om zandzakken hadden gevraagd. Er is in deze streek gevaar van nieuwe dijkdoorbraak en men vroeg dan ook de" zandzakken zo snel mogelijk af te werpen. Ook in het waterschap Noord Schouwen en Schouwen vreest men nieuwe dijkbreuken. De laatste dijk wordt door honderd militairen en ingenieurs verdedigd. De zware wind bemoeilijkt al het werk zeer. Radio Haamstede meldde dat het aanta. doden in Dreischor offi cieel 15 was, in Serooskerke eveneens 15 en in Oosterlaud 60. De Urker vissersboot. „Sursum Um bra" meldde Woensdagavond dat de toestand van de dijk tussen Z i e r i k- zee en brouwershaven zeer Op V o o r n e en Putten staat Oudenhoorn nog steeds geheel on der water. Vijfennegentig procent van de bevolking is geëvacueerd. Heenvliet, waar het water over de dijk heen stroomde, ligt nog steeds midden m de golven. De helft van de bevolking is hier uit de huizen verdreven. De burgemeester van O u d - B e ij- erland heeft Dinsdagmiddag met spoed 300 man naar Maasdam gezonden, waar de dijk ernstig werd bedreigd. Op 1 km dijk Bij S t r ij e n is de toestand nog vol gevaar. Vierduizend mer huizen op een stukje dijk van nau welijks een kilometer Aanvanke lijk zag men het hier niet zo som ber in, thans meldt men dat het dorp 28 doden telt. In ae dijk zijn twee enorme ga ten gedicht Er dreigt evenwel thans een nieuwe doorbraak In Numansdorp: water zover het oog reikt Het dorp is geëva cueerd op enkelen na. die vermoeid met zandzakken langs de dijk zeu len. Het water zakte Dinsdagmiddag enkele decimeters. Het plaatsen van het tweede zink- stuk in de bres van de dijk bij Papendrecht in de Alblasser- waard is goed geslaagd. Het gat is nu gehalveerd. Er komt belangrijk minder water binnen. In de Hoeksche Waard zijn in totaal, voorzover nu bekend. 150 men sen omgekomen. Er wonen in dit ge bied ongeveer 40.000 mensen. Er zijn minstens dertig breuken in d" hoofd waterkering, sommige kilometers breed. Tiengemeten is geheel over stroomd. De bevolking van het oos telijk deel heeft zich nog kunnen handhaven, de rest is geëveueerd. De gedacht aan deze nieuwe ramp l kritiek is. Ook hier worden zand- Zeer zeer bijzonder is het werk, dattot dijk, van boom tot boom. Zonder de 'helicoptèr.es bij de hulpacties deze toestellen men kan daarvan verrichten Honderden vluchten ma- overtuigd zijn zouden er tientallen ken ze, van dak tot dak, van dijk I mensen méér omkomen dan thans het geval is. Dinsdagavond reeds hadden een 5000 mensen het eiland via Middelharnis verlaten. Nieuwe Tonge bleef onbe reikbaar Battenoord moet geheel verloren zijn. De toevloed van hulp van mensen en materiaal is op Góeree-Overflak- kee zeer groot. Poortvliet op Tholen meldt een hardnekkige strijd van de bevol king,-om de dijk tijdig dicht te krij gen. Inwoners en gemeentebestuur van Tholen en Scherpenisse werken mee. De genie helpt zoveel hij kan. Men wordt krachtig gesteund door vliegtuigen. Colijnsplaat op Noord- Be v e 1 a n d meldde, dat alles er droog is en dat er geen slachtoffers zijn. Vrouwen, uitgeput en wezenloos, ontsnapt aan de dood in het water, worden op de hulpposten liefderijk ontvangen. Een moeder ziet haar dochter na urenlange scheiding terug. Genoeg materieel Zuiderzeewerken (Van onze parlementsredactie) Het zal vermoedelijk niet nodig zijn bagger- en ander mechanisch mate rieel voor het herstel van de dijken te onttrekken aan de Zuiderzeewerken, aldus deelde men ons van bevoegde zijde in Den Haag mede. Er zijn genoeg kranen, bakken, zui gers, e.d. in Nederland aanwezig. De werkzaamheden aan de nieuwe pol der Flevoland zullen daardoor dan ook niet worden vertraagd. Zuiderzeewerken heeft een grote voorraad stortsteen, waarvan reeds een dèel pér schip naar Dordrecht en omgeving onderweg is. Stortsteen kan in het buitenland op korte termijn worden bijbesteld. Een moeilijk punt is echter het rijshout. Dit is een na tuurproduct. De voorraad van dit materiaal, onmisbaar voor het her stel van de gaten, moet dan ook nauwkeurig in het oog worden gehou den. zakken gevraagd. In dit gebied be vinden zich vele mensen. Zandzakken zijn naar deze plek nog Woensdag avond met een vissersvaartuig ge zonden. Zierikzeeevacuatie De burgemeester van Zierikzee heeft dringend verzocht geen voorra den meer naar Schouwen te zenden, wanneer hierom niet wordt gevraagd. De bevolking .van Zierikzee wordt geheel geëvacueerd en de transpor ten zouden de afvoer van de bevol king belemmeren. De „Fortuin" die in de buurt van Vlissingen ligt. seinde Woensdag avond dat hij v antwintig geredden had overgegeven aan de coaster „Arizona". Alle vrouwen en kinderen zullen van Goeree en Overflakkee worden geëvacueerd. Dat betekent dat er nog maar zeer weinig bewoners op het eiland zullen overblijven. Namens de burgemeester van Oude Tonge op Flakkee is door een Vlaamse logger aan Radio Sche- veningen bericht, (lat in deze plaats 260 mensen worden vermist, die hoogstwaarschijnlijk zijn verdron ken. Tot nu toe zijn twaalf stoffelijke overschotten geborgen. De burgemeester vroeg dringend vrijwilligers aan het Gewestelijk Ar beidsbureau, om te helpen met het bergen van de stoffelijke overschot ten. De overgebleven bevolking kon voor dit werk niet worden ingezet. De burgemeester van Nieuwe Tonge, die werd vermist, is niet verdronken. Slechts vier over Eerst thans wordt uit Nieuwe Tonge bericht, hoe reeds Zondag morgen een ploeg van 24 mannen naar het gehucht Battenoord (aan de krammer) vertrok met auto's en vrachtauto's bij zich, om te gaan helpen. De tocht stond onder leiding van burgemeester Hofwegen. De groep werd door een vloedgolf overvallen Slechts vier mensen onder wie de burgemeester brachten er het leven af. Men schat het aantal verdronken koeien op Flakkee op 3000. Melis sant en Dirksland zijn weer bereikbaar. Het laatste dorp is er verreweg het beste afgekomen. Het ziekenhuis kon daar blijven functionneren. Het behield zelfs licht, want het heeft een eigen elec trische uitrusting. Dr Stoel, genees heer-directeur heeft thans diverse patiënten naar de vaste wal laten varen, om plaats te maken voor de stroom van nieuwe slachtoffers. Battenoord verloren De evacuatie uit de bedreigde dor pen op Goeree-Overflakkee heeft tot dusverre op volle toeren gedraaid. 5? (Van een speciale verslaggever) Schipper Rog maakte Woensdag onverwacht zijn eerste reis als commandant van het hospitaal-kerkschip De Hoop. Nooit zal hij deze to<*it vergeten. Neen... twintig ernstige patiënten en evenveel lopende zieken bracht zijn oude aftandse boot uit Brouwershaven naar Dordrecht. Mensen, nauwelijks beseffend te leven.Oude mannen en vrouwen, die sinds uren buiten bewustzijn zijn, kinderen die geen ouders meer hebben. Een proefrels maakte De Hoop, en toch zal zelden een vaart zoveel vol doening geven, omdat men hoopt dat de meeste passagiers toch nog het leven zullen bewaren. Verpleegden uit het ziekenhuis Noord-Gouwe waren het. Patiënten, die drie volle dagen bezeten zijn ge weest van de angst, nooit meer het ondergelopen eiland te kunnen ver laten. Woensdagmorgen herleefde in hun harten de hoop. Bussen en auto's brachten hen naar Brouwers haven, twee Britse landlngsboten, die indertijd gebruikt zijn bij de in vasie ln Frankrijk, transporteerden de Zeeuwen naar het buitengaats wachtende hospitaalschip. Toen kon de verlossende tocht door de kreken beginnen. Voor hen, voor zeven meegekomen verpleegsters uit het ziekenhuis en 18 familie leden. Zich bewust van hun redding waren de ernstig zieken niet. Met gesloten ogen lagen zij op de witte bedden in het hospitaal. De wereld besfond nipt meer voor deze verloren lieden. Ook opa Kip Opa Kip, 102 jaar. Zeelands oudste inwoner, gered en wel na bange dagen in een klein huisje, keek met sombere blik. Alsof hij zeggen wilde: „Waarom ben ik wel gered, en zo veel jongeren omgekomen." Opa praatte veel. Vertelde, dat hij nog gewend was elke dag een rondje door de buurt te wandelen. „Zal ik ooit nog eens in Dreischor terug komen?" Het luchtte ook anderen op einde lijk iets te vertellen aan buitenstaan ders van het leed dat over hen ge komen was. Zo was het met. een 50- jarige man uit Noord-Gouwe. Hij huilde het uit: „Mijn vrouw en mijn kind verdronken voor mijn ogen. Met mijn dochter (vijftien jaar) en zoontje (twaalf jaar) ben ik Zaterdagnacht in een schuurtje gekropen. Het ging drijven. Mijn enige overgebleven jongen wilde zich in het water laten vallen. Ik heb hem tegen moeten houden." Op de vloer van het hospitaal tussen de bedden zat een vader. Hij zag bij Noord-Gouwe een li chaam drijven, greep het vast en vond zo het lijk van zijn eigen jongen. Vier kleine jongens zwierven tij dens een reis van drie uur over „De Hoop": wezen. Zij hebben allen hun beide ouders niet meer gezien en ze zullen ze nooit terugzien. Omgekomen in de ongelijke strijd, in een hel, die van eilanden zeeën maakte. Een verpleegster vertelde ons van een achttienjarige jongen uit Noord- Gouwe. Drie maal vier en twintig urn- zat hij op het dak. toen »n helicoptère kwam en hem omhoog hees. Maar een mens was hij niet meer. Brouwershaven, Noord-Gouwe, Drei schor, dorpen, die in diepe rouw zijn gedompeld. Niemand weet, hoeveel slachtoffers er te betreuren zijn. Nie mand denkt aan de honderden in gestorte huizen in het land van Schouwen-Duiveland noch aan de kapotte vensters en vermelde wegen in Brouwershaven. Men wel er niet aan denken, om dat de deernis over verloren vrienden alle plaats inneemt. De voorzitter van de Vereniging voor de Teelt van en handel in Tuin- bloemzaden verzoekt de zadenhande laren. die uit de geteisterde gebieden zijn of worden geëvacueerd, dan wel in hun woono'aats ziin gebleven, zich in verbinding te stel'en met het secretariaat der vereniging, Eland straat 42. Den Haag. telefoon K 1700 —331881. Een hulpactie wordt voorbereid, teneinde hun zaaizaad ter beschik king te stellen.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3