Ramp BEDREIGDE Zuid-Holland geheel Hoe het heeft gespannen in Rotterdam Behandeling van gevangenen PRINS BERNHARD TERUG UIT AMERIKA Dr Kortenhorst houdt thermometerbij Verliesli jsten van het Rocle Kruis W at Breda ons niet moet leren Water zon doordringen tot Leiden toe LICHTE VORST Speciale waters- nood-postzegel DONDERDAG 5 FEBRBARf "1933= W—T—NZ PAGINA 9 nvni'al rlo hoctraJ inopn wnoffccchiuivd ,.Dit is wel de verschrikkelijkste nacht van mijn leven geweest". Ir J. D. Quak, hoofdingenieur en hoofd van de afdeling Bestratingen, wiens afdeling belast is met de zorg voor de waterkering in Rotterdam, vertelt ons zijn ervaringen in die enkele uren van Zaterdag op Zondag, toen wind en water beslisten over het leven van vele honderden en over bestaan en toekomst van tienduizenden in Nederland. „Te weten, dat het lot van 500.000 Rotterdammers afhangt van enkele centimeters meer of minder en machteloos te moeten afwachten, is iets, dat een mens nauwelijks kan verdragen. Als zicli in de IJsseldijk een werkelijk ernstige breuk had voorgedaan, was niet alleen de hele rechter oever van de Maas in Rotterdam blank komen te staan, maar had het water, vrijwel ongehinderd kunnen doordringen tot Leiden toe". Rotterdam heeft in Capelle a. d. IJssel dan ook alle mogelijke hulp ver teend. Zestig auto's van de gemeente hebben de hele Zondag af- en aan gereden om niet minder dan 2000 kubieke meter zand aan te voeren ter versterking van de dijk. Bovendien hebben nog tien andere auto's duizen den zakken, gevuld met zand, naar de bedreigde plaatsen gereden. Dank zij deze hulp, die tevens een kwestie was van eigen lijfsbehoud en dank zij het Korps Mariniers, dat met het dijkleger en vrijwilligers samenwerkte, is een doorbraak van deze dijk, die onoverzienbare gevolgen zou hebben gehad, voorkomen. In Rotterdam was men Zaterdagmid dag reeds paraat, gewaarschuwd door de Rijkswaterstaat, dat om zes uur in de middag een waterstand van drie meter boven A.P. kon worden ver wacht. In werkelijkheid steeg het wa ter tot 2.40 m., zodat er geen enkele reden was tot ongerustheid. Maar toen bij laag later de waterstand was. opge lopen tot 2.75 m. in plaats van dat zich een daling voordeed, werden de posten gewaarschuwd, die belast zijn met de controle op de waterkering. Op de rechter Maasoever bevinden zich een viertal van deze posten, waar 200 zakken zand, schoppen en verder materiaal liggen opgeslagen. In Rotter dam-Zuid bevindt zich op het Emma- punt bij de St Janshaven een dergelij ke, centraal gelegen post. Bij alarm worden deze posten bemand met 20 man elk, die de beschikking hebben over de nodige vrachtauto's en die de gehele waterkering, langs Honinger- dijk, Groenendaal, Blaak, Schiedam.se- dijk, Westzeedijk, Vierhavenstraat, Ma- thenesserdijk, Marconiplein en Schie- damseweg tot de grens van Schiedam controleren. K. H. Prins Bernard, die zijn Ame rikaanse reis in verband met de ge beurtenissen in het vaderland heeft af gebroken, is gistermorgen om half acht met het K.L.M.-vliegtuig -„Olivier van Noort" op Schiphol aangekomen. De werken aRParksluizen. Schond en Het vliegveld lag nog Bovendien komen nog speciale ploe gen in actie, die de verschillende kunst dag door de buitengewone omstandig heden. die zich toen voordeden, geste gen tot 3,75 meter, terwijl in 1916 geen hogere stand dan 3.31 werd gemeten. Toch zou er niets zijn gebeurd, als de wind het water hier en daar niet had opgestuwd tot 'n hoogte van 4.40 m. Dit is uitsluitend gebeurd op de Zuidelijke oever. Daarop immers stond de wind en dit is dan ook de reden, dat de linker oever zo veel ernstiger is geteisterd. Uit Maas- en Rijnhaven is het water in grote golven over de waterkering heen de woonwijken binnengedrongen en heeft op zijn weg naar de laagst gelegen punten overal de bestratingen weggeschuurd, het zand met zich meevoerend, dat in de Putselaan bezonk en daar een meters hoge da"' vormde. Aan deze dam is het waarschijnlijk voor een deel te danken geweest, dat Tuindorp-Vreewijk aanvan kelijk veel minder last van het water heeft gehad dan het zwaar geteisterde Bloemhof. Later is ook in Vreewijk het water doorgedrongen en Dinsdagavond stond in de omgeving van de Groene Zoom bij het Witte Paard nog water. Het grote Zuid-Oostelijke gemaal aan het Afrikaanderplein. dat een even grote capaciteit heeft als de drie kleinere ge malen aan het Ameiandseplein. Gooi land en het Zuidwestelijke gemaal sa men en dat geheel buiten bedrijf is ge weest, is met behulp van een noodpomp weer gedeeltelijk aan het werk. Thans is men in staat ongeveer 165 kubieke meter water per minuut af te voeren. Nalatigheid in IJsselmonde De toestand in IJsselmonde aan de Bo venstraat js, zoals men weet, eveneens zeer kritiek geweest. Het gevaar is daar geruime tijd veel groter geweest dan in Capelle. Een nalatigheid was. dat er geen vloedplanken waren aangebracht tussen de huizen op de dijk, hoewel dit dwin gend is voorgeschreven- De vrijwillige brandweer ter plaatse, geholpen door de technische diensten van Rotterdam, heeft er prachtig werk verricht en de situatie weten te redden. Schade valt mee Op de vraag naar de schade, die aan wegdek en bestrating is aangebracht, deelde de heer Quak nog mede. dat deze waarschijnlijk zeer zal meevallen. Binnen veertien dagen mag worden venvacht, dat er orde in de chaos zal zijn gescha pen en dat de voornaamste verwoestin gen zullen zijn hersteld. Tenslotte sprak de heer Quak de ver wachting uit, dat het hele probleem van de waterkering, opnieuw zal worden be zien. Dit zou volgens hem toch nodig zijn geweest, omdat de verschillende rege- Verkenningsvlucht over West-Nederland Leuvehavensluis inspecteren. Ernstig onheil voor het oude Delfs- haven is voorkomen, doordat deze ploe gen de sluizen bij de Schiemond, het laagst gelegen punt in de Rotterdamse waterkering met zandzakken hebben opgehoogd, zodat het water geen kans heeft gekregen dit stadsdeel binnen te dringen. Bij het Oostplein is het water in de meest letterlijke zin tot de lippen ge komen, terwijl slechts het aanbrengen van vloedplanken op de Westzeedijk heeft voorkomen, dat het water de Een- drachtsweg binnenstroomde. Slechts op één punt aan de Honin- gerdijk ter hoogte van café-restaurant „In den Rustwat" heeft men op de rechteroever moeilijkheden gehad. „Dit is een laag punt in onze waterkering, omdat zich daar de spoorweg bevindt, maar ook daar komen we van af, als het Maasstation eenmaal buiten ge bruik is gesteld", aldus de heer Quak. De waterkering in Rotterdam garan deert volledige veiligheid aan de bewo ners tegen een waterstand van 3,85 me ter boven A. P. Intussen bestaan er reeds plannen, (die zo mogelijk bij de aanleg van nieuwe wegen en kademuren wor den uitgevoerd) om deze hoogte in be schermde gebieden op te voeren tot vijf meter en in onbeschermde gebieden, waar dus rekening moet worden gehou den met de golfslag, zelfs tot 5.50 me ter. Dit zal bijvoorbeeld geschieden bij de aanleg van de boulevard aan de Boomp jes. Volgens de officiële metingen is het water in de nacht van Zaterdag op Zon- Gezin in watermassa omgekomen In Klundert zijn zeker 13 doden te be treuren, aldus deelde de burgemeester van deze gemeente vandaag mede. Een woning aan de Buitendijk werd na de doorbraak geheel weggesleurd, waarbij de heer L. van Wensen met zfo'n echtge note cn zeven kinderen in de watermassa omkwamen. De inwoners van Klundert zijn voor driekwart geëvacueerd. Rond de gemeente ligt een grote vlakte onder water. Zeer veel boerderijen staan tot het dak onder water. In het hoger gelegen gedeelte van het stadje zijn de mensen, voorzover niet geëvacueerd naar de zolders gevlucht. Direct gevaar is thans niet meer aan wezig, aldus deelde de burgemeester mede. Er is wel een groot gebrek aan boten met motor. Hij verzocht daarom zo spoedig mogelijk boten te sturen. QMMRSJPHHPHBHietföiÊ veria ten in de schemering, toen minister Beel- en de secrtaris-generaal van Algemene Zaken, njr C. Foclc' naar de aankomsthal werden geleid. Enige minuten voordat het lüntoestel, waarin de Prins en ziin particuliere secretaris, dr F. de Graaff, zich bevonden, zou arriveren, stopte de koninklijke auto aan de rand van het vliegveld. De Koningin begaf zich, zon der gevolg, met de minister en mr Fock naar een ontvangkamer. Prins Bernhard was kennelijk verrast toen hü bij zijn aankomst door de Ko ningin werd begroet. Beiden waren zicht- baar onder de indruk van de gebeurtenis sen der laatste dagen. Alvorens het vliegveld te verlaten be gaf de Prins zich naar een gereedstaande microfoon, waarin hij enige woorden sprak, eerst voor de Nederlandse en de wereldomroep, vervolgens voor de B.B.C. Van 't ogenblik af. zo zeide Mj. waarop de slag. die Nederland heeft getroffen, in Amerika bekend was geworden, was hem een overvloed van medeleven be tuigd. „Mijn telefoon heeft niet stilge staan en ik geloof dat er op grote schaal geholpen zal worden". Voor de B.B.C. sprak de Prins zijn diepgevoelde dank uit voor de blijken van medeleven met een ramp. die ook Engeland zo zwaar heeft getroffen. Al die tijd stond H. M. de Koningin beheerst maar zwjjgend en in gedachten verdiept temidden van de groep perso nen. die bij deze korte, plechtige ver welkoming aanwezig waren. Te omstreeks acht uur vertrok de Ko ninklijke Familie naar Soestdyk Om kwart vóór elf gistermorgen is de Prins ondanks de vermoeienis van de Oceaanvlucht van het vliegveld Soester- berg opgestegen voor het maken van een oriëntatievlucht over de getroffen ge bieden. Gevlogen werd over de Alblas- serwaard, de Moerdijk, het eiland Goeree en Overflakkee, Schouwen en Duiveland, Tholen, Zuid-Beveland, Zeeuwsch-Vlaan- deren en daarna terug over Walcheren, Noord-Beveland, Schouwen en Duiveland en Goeree en Overflakkee. om dan over Rotterdam en de Alblasserwaard naar Soesterberg terug te keren. De Dakota, die de Prins zelf bestuurde, vloog op een_ hoogte van ongeveer 600 meter, zodat hij een goed overzicht ver kreeg. De Prins was bijzonder onder de indruk van het beeld, dat hü aanschouw de. Tüdens de vliegtocht zag men bü Vreeswijk de „Piet Hein'\ die als hospi taalschip op weg is naar de geteisterde gebieden. Gistermiddag heeft Z.K.H. onmiddellijk deelgenomen aan de besprekingen over de hulpverlening. ringsplannen tot afsluiting van de rivier monden, wijzigingen in de waterstanden, vooral meer naar het Noorden van het land, zullen brengen- Dit is echter een aangelegenheid van Provinciale Water staat en Rijkswaterstaat Crediet voor getroffen middenstand Noodregeling in bewerking Er wordt momenteel in Den Haag hard gewerkt aan een regeling betreffende een voorlopige credietverlening aan midden- standsbedrüven in de getroffen gebieden, teneinde deze. in anticipatie op de uitein delijke schaderekening, in staat te stellen \'oorshands hun verloren gegane voorra den te vervangen. In deze voorlopige credietverlening zul len o.a. de filialen van de Ned. Midden- standsbank worden ingeschakeld. Na derc en meer definitieve gegevens over deze noodregeling kunnen spoedig worden tegemoet gezien. SNEL RECHT Op Walcheren hebben een be roepssergeant-majoor en twee be roepssergeanten zich met grove veronachtzaming van hun plicht onttrokken aan de hulpverlenings werkzaamheden, waarvoor zij wa ren ingezet. Zij zijn onmiddellijk gedegradeerd. Het K.N.M.I. deelt mede Een depressie, die over Noorwegen en Zweden naar het Zuidelijk deel van de Oostzee trok. ver oorzaakte in de nacht van Woensdag op Donderdag in het Zuidelijk deel van de Noordzee stormachtige Noord-Westelijke tot Noordelijke winden. Koude, uit de Poolstreken afkomstige lucht, dringt nu steeds verder naar het Zuiden over België. Frankrijk en Duits land door. In de koude lucht komen sneeuw- en hagelbuien voor. Langs de Noorse kust trekt een storing, die tot dusverre weinig activiteit vertoonde, naar het Zuiden. Deze storing veroorzaakte enige luchtdrukdalingen op de Britse eilanden, terwijl tegelijkertijd de barome terstanden in Denemarken wat hoger wer den. Dit had tot gevolg, dat de windkrach ten in het Noordzee-gebied nu weer klei ner zijn geworden. Daar er in de komende nacht in ons land flinke opklaringen zul len voorkomen, moet vooral in het bin nenland op lichte vorst worden gerekend. De voorzitter van de Tweede Kamer, dr L. G. Kortenhorst, zal iedere avond over de beide Hilversumse zenders na de nieuwsberichten van zes. zeven en acht uur zulks op verzoek van de gezamen lijke omroepverenigingen een uiteen zetting geven van de stand van zaken bij het Nationale Rampenfonds. In deze dagelijkse uitzendingen zal hij tevens het totale bedrag van de binnengekomen giften op dat moment noemen. Dr Kor tenhorst gaf in zijn eerste uitzending op Woensdagavond een uiteenzetting van het ontstaan van het Nationaal Rampen fonds in 1935, toen het door talrijke sa menwerkende verenigingen werd opge richt. Hulp van Rode Kruis De directie van het hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis heeft ter coördinatie van de werkzaamheden wel ke liggen op het gebied van de waters noodramp, te harer assistentie tijdelijk een aparte afdeling op het hoofdbestuur in Den Haag ingericht, t0t welke men zich in eerste instantie betreffende vra gen om hulpverlening dient te wenden. Telefoonnummers 184790, 184791 en 184792 Meubelbeurs gaat door De beurs voor Meubelen en Woning textiel, welke Maandag te Utrecht aan vangt, gaat in ieder geval door- Steunt het Nederlandse Rampenfonds. Postgiro 9575 Arbeidsbureau's 's avonds open De directeur-generaal van het rijksar beidsbureau deelt mede, dat de arbeids bureau's te Dordrecht, Siiedrechi, Gro ningen, Rotterdam, Maassluis. Den Haag. Delft. Leiden, Gouda, Utrecht. Zeist, Den Bosch, Almkerk, Tilburg, Breda, Roosen daal en Bergen op Zoom tot 11 inn 's avonds geopend zijn voor het in ont vangst nemen van aanvragen om arbeids krachten voor de noodgebieden. Beperking invoer van zuivel in Amerika Regering staat in contact met andere landen Op vragen van het Tweede-Kamerlid de heer den Hartog over de Amerikaanse maatregelen tot beperking van de invoer van zuivelproducten hebben de ministers Beven en Luns en de minister van Land bouw, Visserij en Voedselvoorziening o.a. het volgende geantwoord Harer Majesteits ambassadeur te Wash ington heeft reeds te bevoegder plaatse van zijn bezorgheid doen blijken met be trekking tot de op 30 December 1952 inge voerde invoerbeperkingen, welke een ge voelige slag toebrengen aan de Nederland se export naar de V.S. De regering staat voorts in voortdurend contact met de re geringen van de landen, die eveneens door de onderwerpelijke Amerikaanse invoer- restricties zijn getroffen. Met deze landen wordt thans mede in afwachting van meer nauwkeurige gegevens nopens de draagwijdte van de onderhavige invoer- restricties overleg gepleegd met betrek king tot de stappen, welke gedaan zouden dienen te worden, teneinde zo mogelijk opheffing of anders verzachting van de voor onze export van zuivelproducten zo nadelige bepalingen te bewerkstelligen. Mtt man cn macht is men bezig de waterdichte zakken met direct consumeerbare levensmiddelen te vullendie boven de rampgebieden worden gedropt. Ten behoeve van de getroffenen zul P.T.T. op zeer korte termijn een speciale watersnood-postzegel uitgeven in de frankcer-ivaarde van 10 cent met een toeslag, even eens van 10 cent. De opbrengst van de toeslag komt geheel ten goede aan dc slachtoffers. Omtrent het tijdstip waarop deze zegels, die nog gedrukt moeten worden, verkrijgbaar zul len zijn, volgt nader bericht. Vandaag de eerste met meer dan 100 namen Vandaag heeft het Ned. Rode Kruis een eerste verlieslijst uitgegeven, waarop meer dan honderd namen voorkomen van personen, waarvan ver luidt, dat zij om liet leven zouden zijn gekomen of vermist worden. Deze lijsten zullen zo veel mogelijk dagelijks worden uitgegeven. De ge- gevens, die daarop voorkomen, zijn ongecontroleerd. Zij kunnen voor familieleden en verwanten van daarop vermelde personen dus hoogstens een aanwijzing zijn, dat rekening moet worden gehouden met het feit, dat de verwant mogelijk iets is overkomen. De lijsten zullen ter inzage liggen op de plaatselijke afdelingen van het Rode Kruis en op de bureaux van onze krant. Men gelieve noch deze afde lingen noch onze bureaux op te hellen voor informaties. In Zeeland en de Zuid-Hollandse eilanden zijn speciale functionarissen van het Rode Kruis bezig met het verzamelen van gegevens. Sommige daarvan zullen verstrekt zün door nog ter plaatse aanwezige autoriteiten, andere afkomstig van ooggetuigen, evacué's. militairen en burgers, die helpen aan de bestrijding van rie ramp en haar gevolgen, enz. Daar het onder de huidige omstandigheden on- doenlük is de verstrekte gegevens alle op korte termijn te controleren en op hun betrouwbaarheid te toesten, kunnen genoemde verlieslysten dus alleen be schouwd worden als een voorlopige informatie, die voor correctie vatbaar is. In verband met de reacties, die publiek en pers "hebben laten horen njuv. de Bredase ontvluchtingen, kan men zich afvragen, of het eigenlijk niet een gelukkige omstandigheid moet genoemd worden, dat de behandeling van onze gevangenen en speciaal de nieuwe koers in dit opzicht weer eens in de belangstellingssfeer van ons volk is getrokken. In het algemeen gesproken kan die belangstelling zeer nuttig zijn en in zekere zin kan ze zelfs moeilijk gemist worden. De wijze toch, waarop een land zijn gevangenen behandelt, is niet uitsluitend een aangelegenheid van de overheid en enkele penitentiaire deskundigen en criminologen. Zij is een zaak, die het gehele volk aangaat en het zou jammer zijn, als dit er onverschillig tegenover kwam te staan. Want de gehele rechtsgang t.a.v. de delinquenten,waarvan de penitentiaire, behandeling een onderdeel vormt, behoort te beantwoorden aan en mede gedragen te worden door het rechtsgevoel der gemeenschap, waaruit die delinquenten voortkomen. Deze heeft er daarom ook een recht op te weten, wat er in onze gevangenissen omgaat. Het is ook minder gezond, als hier een te grote divergentie zou gaan groeien tussen de opvattingen van het publiek en die der overheid. Bovendien is het voor de gevangenisautoriteiten en functionarissen even on prettig te moeten werken in de onzekerheid, of hun optreden wel de instemming heeft van het volk. als het voor datzelfde volk weinig bevredigend moet zijn te leven in de overtuiging, dat de gedetineerden behandeld worden op een wijze, die zijn goedkeuring niet kan wegdragen. Daarmee is niet gezegd, dat de volksreactie altijd in alle opzichten een be trouwbare gids is, waardoor men zich blindelings kan laten leiden. Zij kan in bepaalde omstandigheden en hij hevige emoties ook wel eens verschijnselen van minder beredeneerde neigingen vertonen en daarmee in het licht stellen, dat een zekere voorlichting zo nu en dan niet overbodig is. Nu de eerste stormen n.a.v. de Bredase gebeurtenissen een beet je geluwd en de tijd voor rustige bezinning meer rijp schijnt te worden, is het daarom misschien wel goed bepaalde volksreacties eens onder de loupe te nemen en na te gaan, wat daaruit te leren valt. Het zal wel aan weinigen ontgaan zijn, hoe opvallend de eerste grieven gericht waren tegen dë z.g. „verzetjes" en versnaperingen, die men de gedeti neerden speciaal met het oog op de Kerstdagen te Breda bleek bereid te hebben. Daarom liepen de uitingen van verontwaardiging aanvankelijk vooral uit op scherpe protesten tegen wat men een „verwennen en vertroetelen" van de gevangenen noemde. Men wenste een strengere en straf fere behandeling, vooral voor deze po litieke delinquenten; en drong er op aan, dat het op korte termijn uit moest zijn met het „herenleventje", dat zij in hun „luilekkerland" genoten. Men sprak zelfs van een „bijna onbegrensd aantal ontspanningsgelegenheden", die in het leven zouden geroepen zijn om hen „zoet te houden". Sommigen gingen bij hun roep om een strengere behandeling zo ver, dat ze het barbaarse en wrede optreden van de nazi's en N.S.B.ers in de concentra tiekampen min of meer als een voor beeld ter navolging stelden en de in druk gaven, dat onze overheid het ook maar in die richting moest zoeken voor de politieke misdadigers. Wat het voedsel betreft werd o.a. herinnerd aan de „rauwe zuurkool en knolrapen", die men zelf in de kampen als kerstdiner had voorgezet gekregen. Iemand, die opmerkte, dat het de meeste politieke gevangenen in de be zettingstijd niet eens gelukt was tijdig een kerstgroet uit de cel de vrije we reld in te smokkelen, maakte zelfs de indruk met een zeker heimwee naar die tijd terug te zien, door er de ver zuchting aan toe te voegen: „Er is een en ander veranderd sindsdien, dunkt ons". Ik kan mij moeilijk voorstellen, dat de schrijver dezer regels, als hij ze nu nog eens overleest, er zelf niet verwon derd over zal staan, dat hij op die uit roep het woord „gelukkig" met een paar uitroeptekens niet heeft laten vol gen. Maar ook anderen, die zich op het voorbeeld hunner vijanden beriepen om onze penitentiaire behandeling te verzwaren, zullen zich achteraf wel enigszins de ogen uitwrijven, dat ze zich in een eerste opwelling zo ver galoppeerden. Want zij vergaten, hoeveel onze va derlandse helden er voor over gehad hebben om die van boven af georgani seerde rechtsverkrachting te bestrijden en onze eigen rechtsopvattingen te doen triompheren. Wat zou er van het laatste terecht komen en waarin' zou onze maatschappij van die der nazi's en N.S.B.ers nog verschillen, als zelfs onze overheid hun methoden ging na volgen en de gruwelen onze landgeno ten destijds aangedaan, volgens het principe „kwaad met kwaad vergel den", zou gaan verhalen op de politie ke en oorlogsmisdadigers onzer ge stichten? Het is merkwaardig, hoezeer die ver- geldingsdrang bij de eerste reacties op „Breda", ook bij hen, die zich niet op het nazi- en N.S.B.-beleid beriepen, op de voorgrond is getreden. En dan nog wel als een drang, welke de vergelding voor de misdaad bij gevangenen niet beperkt ziet tot de vrijheidsbeneming zelf, maar welke door het onttrekken van allerlei ontspanning daaraan nog ander leed wil toevoegen, dat aan de vrijheidsberoving zonder meer niet be hoeft vast te zitten. Natuurlijk brengt de tenuitvoerleg ging van de gevangenisstraf ook nog zekere beperkingen wat betreft de be wegingsvrijheid in het gesticht mét zich mee, omdat de instandhouding of veiligstelling der vrijheidsberoving dit vraagt. Deze kunnen natuurlijkerwijze door de betrokkenen reeds als een kwelling aangevoeld worden, maar zijn nu eenmaal noodzakelijk en inhaerent aan de vrijheidsberoving. Men heeft echter niet het recht om daaraan nog andere onnodige kwellingen toe te voegen, ook niet bij wijze van straf, want dat heeft de rechter niet opge legd. Wie derhalve een dergelijke verzwa ring der vrijheidsstraf wensen, zien over het hoofd, dat daarin iets onrecht matigs zit, hetwelk het begrip „vergel den" gevaarlijk dicht dat van „terrori- satie" en wraakneming doet naderen. Bovendien is het i.v.m. boven aan gehaalde reacties misschien ook wel goed er op te wijzen, dat de vrijheids ontneming zelf en de daarvoor nood zakelijke beperkingen der bewegings vrijheid in de gevangenis ook afge zien van de sociale discriminatie, die aan deze straf vastzit in het alge meen voor de betrokkenen op zich al een onaangenaam ingrijpen betekent. Men behoeft daarom niet zó bang te zijn, dat het verblijf in een gevangenis zeker niet als het gaat over een langdurige straf zo gemakkelijk tot een „pretje" kan gemaakt worden. Dit laatste bewijst trouwens iedere ont vluchting opnieuw en de Bredase ont snappingen moeten dit wel bij uitstek gedaan hebben, als het aantal ontspan ningsgelegenheden daar werkelijk vrij wel onbeperkt was. Want niettegenstaande volgens zekere beweringen de „verzetjes" er zelfs zo talrijk waren, dat „niemand in de vrije maatschappij er de tijd voor zou hebben", gekozen de gedetineerden toch die vrije maatschappij en zelf een ietwat onze kere en minder plezierige vrijheid boven alle amusement en vermakelijkhe den in de gevangenis. Zij gaven dan daar mee wei een sterke waarschuwing, dat men over de aangename kanten van de vrijheidsberoving niet te gering moet denken. Men tracht er zich aan te ont trekken, ook al worden er geen andere bezwaringen, maar zelfs aanlokkelijke verlichtingen aan toegevoegd. Overigens blijft natuurlijk de vraag, of het werkelijk zo'n vaart heeft gelopen met het verwenningsregiem. Terecht is in latere, meer bezadigde perscommentaren er op gewezen, dat men er wel een eigen aardige denksport op moet nahouden om verband te zien tussen het ontvluchten en het verwennen van gevangenen. Tenzij 't té veel aan ontspanning op de duur heeft geleid tot grote verveling moet voorshands worden aangenomen, dat in tegenstelling met kwellerij een zachtzinnige behande ling er eerder op afgestemd is om de ge detineerden in het gesticht te houden dan om ze daaruit weg te doen lopen. Ontbreken van schuldbesef Om de verwenningstheorie m.b.t. de politieke delinquenten te staven, heeft men zich er ook op beroepen, dat het bij brengen van schuldbesef in de meeste ge vallen bij hen heeft gefaald. Gesteld dat dit laatste juist is voor de buitenstaanders nog al moeilijk te be oordelen dan heeft men niet alleen ie bedenken dat het hier- ook over een bij zondere soort.van crimineliteit gaat, maar ook nog te bewijzen, dat dit ontbreken van schuldbesef een gevolg moet zijn van verwenning. Het is immers ook wel moge lijk dat dit verschijnsel 19 toe te schrijven aan de omstandigheid, dat de betrokkenen te recht of ten onrechte verbitterd zijn over de wijze waarop zij door de rechter, enz. behandeld zijn. Voor de persoonlijke gesteltenis van de gevangene bewijst een ontvluchting direct niets meer dan dat in hem zoals laatst in een Amerikaanse tijdschrift werd opgemerkt „een gezonde drang naar de vrijheid is blijven bestaan, die niemand kan kwalijk nemen". Inderdaad, dit is 'n normale natuurlijke drang, 'de mens aan geboren en doorgaans zó sterk, dat juist daarom de ontneming der vrijheid op zich reeds een voldoende afschrikkende en ge schikte strafmaatregel blijft. Maar daar om is een ontvluchten als resultaat van een penitentiaire behandeling gezien op zich nog een gezonder teken dan een er blijk van geven, dat men de moed ver loren heeft om verder te leven. Recht op menswaardig bestaan Natuurlijk moet die behandeling geen verwennerij zijn, maar evenmin tot ver bittering aanleiding geven. Daarom heeft men te bedenken, dat binnen de perken, die noodzakelijk zijn voor de veiligstel ling der vrijheidsstraf, de gedetineerden het recht behouden op een menswaardig bestaan. Dit impliceert dat de noodzake lijke beperkingen dragelijk worden ge maakt. ook door een redelijke ontspan ning. Daarom moet er ook het nodige voor gedaan worden, dat de gevangenen niet psychisch en geestelijk verkwijnen of tot wanhoopsdaden worden gebracht, zoals die bij langgestraften in de vorm van zelfmoorden kunnen voorkomen. Wat deze kant der penitentiaire be handeling betreft mogen we niet vergeten, dat ook misdadigers onze medemensen blijven en au fond van ons alleen zijn onderscheiden, doordat zij als oplossing voor hun maatschappelijke problemen 'n weg kozen, waardoor zij in conflict met de maatschappij kwamen. Dat verder die maatschappij ook niet in alle opzichten volmaakt is en dat er fouten en gebreken aan kunnen kleven, waarvoor óók wij verantwoordelijk zijn. Dat deze milieu factoren voor een niet onbelangrijk deel een verklaring kunnen bieden en ook aansprakelijk zijn voor vele maatschap pelijke ontsporingen, zodat het inderdaad wat schijnheilig aandoet de schuld steeds meer op het individu af te schuiven. Cri minaliteit is steeds evenals elk onmaat schappelijk gedrag een bilateraal ver schijnsel, waarvoor de oorzaken deels bij het individu, deels aan de kant van de maatschappij kunnen liggen. Tenslotte moeten we er nog aan denken, dat een grote meerderheid van gevange nen na een zekere tijd weer naar de vrije maatschappij terugkeert en dat we hen dan weer als medeburgers in onze samen leving moeten kunnen opnemen. En voor de levenslang gestraften geldt zelfs, dat zij behalve mens ook nog lid van onze volksgemeenschap blijven, of wij hen als zodanig erkennen of niet. Er zijn daarom vele redenen van recht, menselijkheid en sociaal belang om niet toe te geven aan de aandrang, n.a.v „Breda" van sommige kanten uitgeoefend, om voor de politieke delinquenten en oor logsmisdadigers en evenmin voor an dere categorieën van gedetineerden de vrijheidsstraf te gaan verzwaren door hun ook vormen van .spanning en materiële afleidingen te ontzeggen, die de tenuit voerlegging van di straf niet in gevaar brengen. Hoe goed Spdoeld en begrijpelijk die opwellingen misschien in de omstan digheden mogen geweest zijn, zü mani festeerden onjuiste..opvattingen over het wezen der vrijheidsstraf. vis H. van Rooy O.F.M. D-treinnaar Amsterdam bij Luik ontspoord Dc D-trein van Basel naar Amsterdam via LuikMaastricht is 20 km voor Luik ontspoord. Er z\jn geen doden of zwaar gewonden, wel werden enige reizigers licht gewond. Of zich hieronder Neder landers bevinden, is nog niet bekend. De reizigers van de ontspoorde trein zyn per extra trein naar Nederland vervoerd. EMIGRATIE GING MET DOOR Directeur van „Vogelkop" vrijgesproken De 67-jarige werktuigkundige F. E. uit Amsterdam, oprichter en directeur van de niet meer bestaande handelsvereniging ..Vogelkop", tegen wie veertien dagen ge leden wegens verduistering 6 maanden voorwaardelijk was geeist, is gisteren door de Amsterdamse rechtbank vrijgesproken. Deze werktuigkundige had in 1951 met een ander de genoemde handelsvereniging opgericht, welke tot doel had een groep mensen naar Nieuw-Guinea te doen emi greren om aldaar verschillende onderne mingen te gaan exploiteren. Ongeveer 15 geïnteresseerden stortten destijds 'n waar borgsom van 63. Het hele plan liep spaak en slechts en kelen ontvingen hun geld terug. De direc teur vertelde ter zitting te goeder trouw te zijn geweest. Ruzie met zijn compagnon was voor een groot deel de oorzaak der mislukking. De zaak was hem daarna over het hoofd gelopen. Hij wilde 't geld alsnog terugbetalen^ zodra hij hiertoe in staat was. HOOFD OP HOL GEBRACHT DOOR FILMS Gevoelige straffen voor jeugdige inbrekers De Maastrichtse rechtbank heeft uit spraak gedaan in de zaak tegen drie jongelui, die door opwindende films van de kook gebracht, zich hadden schuldig' gemaakt aan een inbraak in de maga zijnen van Vroom en Dreesmann in de late avond van 8 op 9 December jl. Daar bij roofden zü voor een waarde van 2500 aan goederen. De hoofddader, de 17-jarige loopjon gen A. van L., die vroeger bü deze firma in dienst was geweest en de inbraak had- opgezet. werd conform de eis tot ander- half jaar jeugdgevangenis veroordeeld. Zün mededader, de 18-jarige stoffeerder F. S. en de 24-jarige timmerman F. V., die bü de inbraak op de itkyk had ge staan, werden veroordeeld tot én jaar, waarvan vier maanden voorwaardelijk. Tegen hen was de eis eveneens anderhalf jaar jeugdgevangenis geweest. STRAATROVER VOOR DE RECHTER Veroordeeld tot anderhalf jaar Op 18 December was Maastricht in 'rep en roer geraakt, omdat bü de achter volging van een ontsnapte arrestant. de politie na waarschuwingsschoten te hebben gelost, op de vluchteling schoot, maar een voorbügaand jongetje raakte. De verdachte was de 27-jarige G. K., zonder beroep, die aangehouden was na een straatroof, welke hij even tevoren op de stille St Pieterskade had bedreven en waarbij Mi een bejaarde dame van haar handtas met 150 had beroofd. De verdachte had enkele weken tevoren bü zijn vroegere patroon, de heer P. te Amby, ingebroken en toen een porte feuille met 1050 gestolen. Conform de eis is verdachte, die voor de rechtbank een heel stugge houding had aangenomen, veroordeeld tot ander half jaar gevangenisstraf. TARIEVENSTELSEL VOOR KOLENPRIJZEN K. S. G. Na afloop van de besprekingen van de ministerraad van de Europese Kolen- en Staal Gemeenschap welke tot Zater dag a.s. is verdaagd, werd vernomen, dat na langdurige en mooilüke onder handelingen, die verleden week gevoerd zijn door vertegenwoordigers van West- Duitsland en liet. Hoge Gezagsorgaan een nieuw tarievenstelsel voor de kolen- prüzen binnen de gemeenschappelijke markt is totstand gekomen. Het Hoge Gezagsorgaan zou zich het recht hebben voorbehouden vóór 1 Maart a.s. maximumprijzen voor kolen vast te stellen. Het Hoge Gezagsorgaan kan op 15 Maart a.s. ook maximumprü- zen voor schroot vaststellen.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1