Herstel zal vier maal zo zware taak
zijn als drooglegging van Walcheren
LAXEERAKKERTJES
In een oude landingsboot naar
verzonken boerderijen en ruïnes
Yandaag wordt Schouwen-Duiveland
afgezocht naar geïsoleerden
Catastrofe
SPRINGTIJ, SPRINGVLOED EN
STORMVLOED
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
2e blad pag. 1
Op dezelfde plaats, waar H.M. de Koningin Dinsdagmiddag het over
stroomde gebied bij Halsteren in Noord-Brabant, in ogenschouw nam, zijn
we gistermorgen in een bootje gestapt voor een tocht langs de geïsoleerde
boerderijen of de ruïnes daarvan. Het werd een aaneenschakeling van
trieste beelden. Op de puinhopen van een boerderij zagen we een viertal
Franse militairen zoeken naar de stoffelijke resten van vier slachtoffers,
die door het water waren verrast. Elders was een man bezig nog wat huis
raad te zoeken tussen de brokken steen, welke eens een net woonhuis
vormden.
over de kleibodem, maar nergens
weigerde ze dienst. Tussen lange re
pen losgeslagen land door en over on-
dergestroomöe rietvelden, akkers en
weilanden, kwamen we bii een twin
tig meter brede ruïne. Twee woon
huizen hadden de druk van het wa
ter niet kunnen doorstaan en waren
nagenoeg geliik met het waterpeil.
Een man keek verwezen op toen we
hem passeerden. Ziln ervaringen zijn
in de omtrek overal bekend.
Zaterdagavond durfden hii en zijn
buurman hun vrouwen en baby's niet
langer thuis te houden. Zij vonden
het beter en het leek volkomen
verantwoord om hen weg te sturen,
naar het dorp of nog veiliger streken.
Beide mannen hebben hun vrouwen
en kinderen niet weer gezien.
Nauwelijks waren ze op weg naar
het Oosten of vrouwen en kinderen
werden door een vloedgolf overspoeld.
Zij verdronken jammerlijk. Da man
nen werden met veel moeite gered
en zoeken nu tussen de overblijfselen
van hun huis wellicht naar herinne
ringen.
Wat moet er in die mensen omgaan?
Dit geval is werkelijk geen uitzonde-*
ring. hoe verschrikkelijk het ook is.
„Bij dat gat zijn 50
mensen verdronken"
Veel tijd om hier bij stil te staan
was er niet, want andere beelden ver
drongen de eerste. Zo maakten we
een tocht, welke we nooit zullen ver
geten. Het was alles zo in-droevig.
Halsteren zelf, het plaatsje, ligt ho
ger dan de omgeving en heeft betrek
kelijk weinig last gehad van het wa
ter. De landbouw- en weidegronden
hebben evenwel het volle pond gekre
gen.
Even buiten het dorp, aan de kant
van Tholen „eindigt" de weg in het
water. Daar is het centrum voor de
hulpverlening, het reddingswerk en
het bergen van meubilair en huis
raad. Het water brengt een vinnige
kou mee, maar deze is niet van in
vloed op de activiteit. Franse en Bel
gische militairen assisteren onze
eigen mannen en met de velen, die
met een vaartuigje naar deze streek
zijn gekomen is er een hardwerkende
ploeg, welke niets nalaat wat gedaan
behoort te worden.
De Fransen hebben amphibie-tanks
welke onafgebroken gebruikt worden.
Zij brengen de militairen naar de ge
heel en nalf verzonken boerderijen en
woonhuizen, die er door de glasloze
ramen uitzien als vervormde doods
koppen. Het lugubere van deze streek
wordt er stellig nog door vergroot.
Maar men wordt geheel stil bij een
rondvaart langs de ruïnes.
Dank zij de bereidwilligheid van
een garagehouder en een landbouwer
uit Broek en Waterlahd waren we in
de gelegenheid de verwoestingen van
nabii te bekijken.
..Wij toefen wat het is.
„WH zijn direct naar deze streek
toegegaan, toen we van de overstro
mingen hoorden. Wij weten wat het
is. want in 1916 hadden wii bij ons
hetzelfde. Samen hebben wii een
boot, welke we doorgaans gebruiken
voor het jagen op het IJsselmeer. Het
is een oude Amerikaanse landings
boot zeer gemakkelijk te hanteren.
We kunnen door 20 cm water en dat
is maar goed ook. want het waterpeil
is niet méér zo hoog".
Inderdaad schuurde de boot soms
ADVERTENTIE
Inwendige zuiverheid
is het behoud van Uw gezondheid.
Neem eens per week één of twee
PLUNDERAARS
Avondklok in 's Gravendeel
In het zwaar getroffen 's-Graven-
deel bevinden zich 100 inwoners, die
of niet geevacueerd wilden worden of
terug kwamen.
Vijf onverlaten, die zich aan plun
deren schuldig maakten, zijn gearres
teerd en ingesloten in het huls van
bewaring te Dordrecht. Men heeft
zich genoodzaakt gezien in 's-Gra-
vendeel een avondklok in te stellen.
Het is verboden om van half zeven
's avonds tot zeven uur 's morgens
zich op straat te begeven, als men
geen toestemming heeft. De politie
heeft opdracht gekregen om na de
eerste sommatie te schieten.
Door de Groninger recherche is ge
arresteerd de 70-jarige D. J. Hij heeft
geld. dat hij ophaalde voor het Natio
naal Rampenfonds, in eigen zak ge
stoken. Enkele Groningers maakten
de politie attent op zijn malversatie,
toen hii bezig was te collecteren. Hij
legde een volledige bekentenis af.
Militairen in platboomde vaar
tuigen zoeken nog steeds de wij
de watervlakte af naar eventuele
mensen in nood.
Ontzettend relaas
„Kijk" vertelt een van onze gast
heren, „die dijk daar. 't Is net of de
ratten er aan geknaagd hebben. Dat
gat daar, daar zijn 50 mensen ver
dronken. Zij hadden hun toevlucht
gezocht op de dijk, toen de polders al
onderliepen. Precies dat stuk, waar
zij op stonden bezweek echter onder
de kracht van de opgezweepte golven*
Ze zijn nog niet geborgen.
En dat huis, ginds. Die Franse mi
litairen zoeken naar vier lijken, welke
nog niet geborgen zijn. Vanmorgen
zijn er twee van de zes gevonden. Van
de andere geen spoor". En zo vertelde
onze zegsman door. Het was een ont
zettend relaas. We zullen niet pro
beren de gevoelens te beschrijven*
Het is niet te doen. Het overweldigt
de mens en maakt hem stil, omdat
hij al dit leed niet omvatten kan.
De boot voer verder. Op een dilk
cadavers van koeien en paarden. Niet
een, maar tientallen. Ergens half
boven het water uit is de rose huid
van een dood varken zichtbaar. De
weggeslagen deuren van een grote
stal laten een blik toe op een rij van
twaalf verdronken koeien, nog steeds
aan de ketting.
Hetzelfde beeld zagen we bij de
boerderij, waar onze gastheren naar
toe moesten. Achter hun boot was een
roeibootje vastgehaakt, waarin een
gaar te hulp gesnelde mannen de
oerin en haar schoonzuster naar de
boerderij terug brachten.
De ramp had in haar familiekring
geen mensenlevens gekost, maar on
der het vee was een ware slachting
aangericht.
Op de muren van de stallen
waar we met de boot doorvoeren
was nog te zien, dat het water hiep
zeker drie meter hoog heeft gestaan.
Nu nog slechts een halve meter.
In de stallen lagen een kleine der
tig koeien en pinken op een rijtje
dood naast elkaar. Drie paarden-
cadavers lagen op elkaar. Van da
zestig kippen leefden er nog slechts
zes: de andere waren verdwenen.
Verdronken? Waarschijnlijk.
Gestolen? Misschien
Onverlaten
Gestolen, inderdaad. Er zdjn on
verlaten, die de streek afgeplunderd
hebben. Niets was veilig.
„Gisteren was ik hier met een po
litieman," vertelde de garagehouder,
die ons naar deze boerderij had ge
bracht. „In gindse plaats waren man
nen aan het stelen. Drie militairen
uit Tholen en twee burgers uit Am
sterdam. De politie heeft ze gekre
gen. Maar deze dieven zijn de enige
niet. er wordt hier veel gestolen."
Hoe het mogelijk is. dat een mens
in een omgeving met zoveel leed tot
dergelijke practijken kan komen is
voor ieder weldenkend en meevoelend
mens een raadsel. De bonafide
helpers voelen zich er niet prettig
door. Want als die diefstallen door
gaan komt het zover, dat zij wan
trouwend aangekeken worden en
men van hun hulp afziet. In plaats
van dank waar zij wel niet om vra-
fen. maar toch recht op hebben
rijgen zij dan een trap na.
Trieste tocht in Halsteren's omgeving
(Van onze eigen verslaggever.)
Deskundige over zwaar getroffen Zeeland:
Verlieslijsten van het
Roode Kruis
Ter inzage op het bureau van
ons blad
Vandaag heeft het Ned. Roode
Kruis een eerste verlieslijst uitge
geven, waarop meer dan honderd
namen voorkomen van personen,
waarvan verluidt, dat zij om het
leven zouden zijn gekomen of ver
mist worden.
Deze lijsten, zo vernemen wij van
de directeur van het informatie
bureau van het Roode Kruis de heer
J. van de Vosse, zullen zoveel mo'ge-
lijk dagelijks worden uitgegeven. De
gegevens, die daarop voorkomen, zijn
ongecontroleerd. Zij kunnen
voor falimieleden en verwanten van
daarop vermelde personen hun
hoogstens een aanwijzing zijn
dat rekening moet worden gehouden
met het feit. dat de verwant moge
lijk iets is overkomen.
De lijsten zullen ter inzage liggen
od de plaatselijke afdelingen
van het Roode Kruis. Men gelieve
deze afdelingen niet op te bellen
voor informaties.
De lijsten liggen tevens ter inzage
op het bureau van ons blad.
Prinses Wilhelmina
schenkt f 25.000.—
H.K.H. Prinses Wilhelmina heeft
een bedrag van f 25.000 geschonken
aan het Nationaal Rampenfonds. Te
vens heeft zij haar particuliere auto
voor ziekenvervoer beschikbaar ge
steld
De auto ls Inmiddels vertrokken
naar de geteisterde gebieden en was
gevuld met levensmiddelen.
150 slachtoffers ia
Hoeksche Waard
De Hoeksche Waard met haar
23.000 ha. cultuur grond, pl.m. 40
grote en kleinere polders veertien ge
meenten en verscheidene buurtschap
pen met gezamenlijk 40.000 Inwoners,
is zeer ernstig getroffen door de wa
tersnood. 25 grotere en kleinere pol
ders zijn geheel overstroomd. 8 pol
ders staan dras en slechts 5 zijn nog
geheel droog. Vier van de 14 gemeen
ten hebben geen last van het water.
In de tien andere zijn vele woningen
overstroomd. Het ergste zijn Nu-
mansdorp, Stryen, 's Gravendeel en
Goudswaard getroffen. In de drie
eerstgenoemde gemeenten zijn vele
slachtoffers te betreuren. In Numans-
dorp telt men thans 67 overledenen,
allen bewoners van de polder het
Hogezand. waar de hoofdwaterkering
over 'n lengte van plm. 2 k.m. is door
gebroken en de bewoners door een
grote vloedgolf moeten zijn verrast.
In 's-Gravendeel zijn 57 slachtoffers
en in Stryen is het aantal reeds boven
de 20 gestegen.
In totaal zijn in Hoeksche Waard,
voor zover thans bekend is, pl.m. 150
personen verdronken. Men vreest, dat
dit aantal nog zal stijgen als overal
naspeuringen zijn verricht. In de
hoofdwaterkering, die de Hoeksche
Waard moet beschermen, zijn
minstens 30 breuken, op sommige
plaatsen kilometers breed. Het aantal
gaten in de binnendijken is nog niet
bekend, maar het is zeer groot.
Honderden stuks vee zijn verloren
gegaan, terwijl de materiele schade
zeer aanzienlijk is. Boerderijen en
huizen zijn ingestort.
Herhalingsoefeningen afgelast
(Van onze parlementaire
redacteur).
In de Eerste Kamer heeft minister
Staf gisteren meegedeeld, dat de in
Maart te houden herhalingsoefenin
gen van het 44ste regiment gevechts-
troepen zijn afgelast in verband met
beschikbaarstelling van kazernes en
legergebouwen in West-Brabant ten
behoeve van de evacué's.
Ernstige situatie bij
Nieuwesluis
De toestand voor de Wieldllk bij
Nieuwesluis (Z.H.) ls zeer ernstig.
Men vreest deze dijk. waar het water
thans reeds op enkele plaatsen over
heen spoelt, ondanks de grote spoed
waarmee wordt gewerkt, niet te kun
nen behouden. Uit de achterliggende
polder wordt het vee weggevoerd. Bij
het doorbreken van deze dijk komt
de enige verbinding van de eilanden
Voorne en Putten met Rotterdam te
vervallen. Het verkeer gaat thans
nog over deze dijk. doch dit moet nu
reeds levensgevaarlijk worden geacht.
Vijf doden op Texel
Het dodencijfer op Texel bedraagt
thans vijf. Het vijfde slachtoffer is
de landarbeider W. Bernardus uit de
Waal. Er wordt nog steeds één per
soon op het eiland vermist.
Vermiste militairen terecht
De twee militairen van de Konink
lijke Marine, van wie aanvankelijk
werd aangenomen dat zii vermist
waren, zijn thans terecht.
Van de situatie in Zeeland werd ons vannacht de volgende ruwe
schets gegeven: Schouwen Duiveland staat voor vier-vijfde deel onder
water. Noord Beveland voor de helft. St. Philipsland geheel, Tholen
voor een derde deel en Zuid Beveland ongeveer voor een achtste deel.
In Zeeuws Vlaanderen staat weinig water meer, bijna alle gaten in
de dijk zijn gedicht en de Kruispolder is reeds drooggemalen. Alleen
bij Terneuzen, Breskens, Ossenisse, Kruiningen en enkele andere
plaatsen staan nog gebieden onder water. Het ernstigst is de situatie
op Schouwen. De evacuatie van dit eiland is gisteren bijna voltooid.
Op vele plaatsen worden
reeds dijken hersteld
Men schat dat ongeveer 15.000 van
de ongeveer 20.000 bewoners van
Schouwen-Duiveland zijn geëvacu
eerd naar veiliger oorden. Op Duive
land heeft men gisteren alle boerde
rijen en huizen systhematisch afge
zocht naar achtergebleven personen.
Hetzelfde gaat men vandaag doen op
Schouwen. Een deel van de bevolking
Is achtergebleven om behulpzaam te
zijn bij de herstelwerkzaamheden, die
allerwege reeds zijn aangevangen.
In Zierikzee, Renesse, Bruinisse en
Haamstede is het grootste deel van
de bevolking nog aanwezig. De eva
cuatie is geschied vanuit Bruinisse,
Zierikzee en Brugsluis. De geëvacu-
eerden zijn getransporteerd naar Rot
terdam. vanwaar zij via Gorinchem
en Utrecht verder zullen worden
vervoerd.
De evacuatie van Schouwen was het
sluitstuk van de overbrenging van een
groot deel van de bewoners van de
Zeeuwse eilanden naar Holland. Ook
enkele plaatsen in Zeeuws-Vlaande-
ren zijn gedeeltelijk geëvacueerd.
De meeste slachtoffers in Zeeland
zijn vermoedelijk te betreuren in het
middendeel van het eiland Schouwen-
Duiveland. Het gebied achter de Wes
telijke duinenreeks tot Zonnemaire
staat geheel blank. Op sommige
plaatsen staat het water twee tot
twee-en-een halve meter hoog. Hoe
wel hieromtrent nog geen zekerheid
bestaat, acht men het waarschijnlijk
dat zich in en om de in dit gebied
bevindende boerderijen en huizen
honderden doden moeten worden ge
borgen.
Men heeft op Schouwen en Duive
land nog geen dijken kunnen dichten.
Door de sterke stromingen wordt het
werk, dat duizenden eilandbewoners
en hulpkrachten aan de open gesla
gen diiken verrichten, zeer bemoei
lijkt: Alom heerst grote verslagenheid,
vele boeren zijn practisch de gehele
veestapel kwijt geraakt en men treurt
over het verlies van familieleden, bu
ren en vrienden. Desondanks is men
overal aan de slag gegaan om de
zwaar gehavende gebieden te herstel
len. In de omgeving van Zierikzee
zijn door de zware golfslag totaal
weggevaagd. De Hoofdpoortstraat, de
nieuwe Boogertstraat en de Venkel
straat bieden de meest troosteloze
aanblik. Maar ook elders is het een
chaos.
Onder andere is het antieke Vrij-
poortje en het aangrenzende uit 1753
daterende pand de Witte Zwaan ge
heel ingestort. De bevolking van Zie
rikzee is verzameld in de kom van de
~emeente, die practisch geheel is
iroog gevallen. Daarbuiten staat nog
ruim anderhalve meter water. De
gas- en watervoorziening zijn uitge
vallen en een gedeelte van Zierikzee
moet het ook zonder electriciteit stel
len. Drinkwater wordt aangevoerd.
Voedsel is uit eigen voorraden vol
doende aanwezig. Men is bijzonder
enthousiast en dankbaar voor de
droppings, die zijn geschied.
Van de ongeveer 300 polders in
Zeeland staan er 40 blank. De con
clusie die men hieruit od het eerste
gezicht zou kunnen trekken dat het
grootste deel van Zeeland niet door
watersnood is getroffen is bepaald on
juist. wanneer men bedenkt dat de
irootte van de polders varieert van
10.000 ha tot 100 en minder hecta
wordt op zeven plaatsen gewerkt aan
het dichtmaken van de dijken.
Huizenblokken iveggevaagd
De verwoesting in Zierikzee is ver
schrikkelijk. Gehele huizenblokken
kkkkkkkkkkkAkAkkkkkkAkkkkkkkkkkkkAkkkkri
3 Zeventien uur
3 In Zierikzee ls dezer dagen
i een man gered, die zeventien
3 uur aan een staaldraad had ge-
3 hangen om zich van de ver-
3 drinkingsdood te redden.
ren. Zo staat bijv. de 16.000 ha grote
polder Schouwen geheel blank, maar
ook de Kattepolder, die een opper
vlakte heeft van 100 hectaren.
..Vier keer Walcheren'
Gevraagd naar de omvang van de
te ondernemen herstelwerkzaamhe
den tot verhouding van de droogleg
ging van Walcheren na de oorlog zei-
de ir Maris, de directeur-generaal
van de Rijkswaterstaat, dat naar
schatting de taak van thans zeker wel
vier keer zo groot kan worden geacht,
„Het wordt een ware slag. met mobi
lisatie van al het beschikbare mate-
riëel". Ir Maris merkte op dat van
zelfsprekend de omstandigheden veel
gunstiger zijn dan in 1945, maar dat
niet lang moet worden gewacht met
het herstelwerk om te voorkomen, dat
de in de dijken geslagen gaten door
het getij zullen worden vergroot, zoals
op Walcheren destijds is gebeurd.
Minister Algera: Plicht
Minister Algera zeide gisteravond
bii zijn terugkeer van het bezoek aan
de rampgebieden, evenals de hem ver
gezellende autoriteiten, zeer getroffen
te ziin door het leed. dat onder de
bevolking is veroorzaakt. De minister
betreurt ten diepste de verloren ge-
gane mensenlevens. Eerst na persoon
lijke waarneming kan men zich een
beeld vormen van de omvang en de
gevolgen van de ramp en dan wordt
het ook duidelijk, hoe zeer het de
plicht van het Nederlandse volk is
hulp te bieden.
De indrukken, die hii tijdens ziin
tocht heeft gekregen van de hulp uit
het buitenland, stemmen de minis
ter tot grote dankbaarheid. Woorden
van lof sprak hij over het aandeel,
dat de vissers uit vele plaatsen met
hun vaartuigen vrijwillig hebben ge
nomen in de hulpactie.
Redding in de nacht
In de nacht van 3 op 4 Februari ls
op Schouwen en Duiveland een aan
tal mensen van het dak van een huis
gered door het stoutmoedige optre
den van een reserve-kapiteïn-vlieger-
van de Luchtmacht, die met een
sportvliegtuig drie rubberboten af
wierp tijdens een moeilijke vlucht in
het duister. Deze reserve-officier, die
zich thans niet in actieve dienst be
vindt, stelde zich met zijn Fairchild-
vliegtuig beschikbaar voor reddings
werk op punten, waarvan bekend was.
dat zij tot de z.g. noodadressen be
hoorden. Hij voerde drie rubberboten
mee. voorzien van lange touwen, die
hij tussen 2 en 5 uur in de ochtend
van 4 Februari met succes op een
benarde plaats op het eiland Schou
wen en Duiveland heeft kunnen neer
laten. De lange touwen gebruikte hij
om verbinding tot stand te kunnen
brengen tussen de mensen op het dak
en de reddingboten, die in de nabij
heid in het water terecht kwamen.
Dank zij deze touwen konden de in
nood verkerenden de boten naar zich
toe trekken en deze vervolgens ge
bruiken om zich van him benarde
positie te verwijderen.
De Amerikaanse hefschroefvlieg-
tuigen die op de vliegbasis Woens-
drecht zijn gestationneerd, hebben
gisteren 350 a 400 personen gered,
merendeels inwoners van Nieuwe
Tonge, die naar het veiliger Sommels-
dijk werden overgebracht.
De Belgische en Engelse hefschroef-
vliegtuigen vap deze basis redden on
geveer 100 personen.
De vliegtuigen van de Nederlandse
luchtmacht maakten eveneens vele
vluchten boven de noodgebieden.
Door propeller gedood
Tijdens de door Engelse Helicopters
uitgevoerde werkzaamheden tot steun
en redding van de drenkelingen op
Schouwen en Duiveland is. kort nadat
op Oude Tonge een met medicamen
ten en warme kleding geladen hef-
schroefvliegtuig aan de grond was
gezet, een van de bewoners van 'dit
plaatsje, die de landing had gadege
slagen, door onoplettendheid achter
uit op de staartschroef ingelopen
De man werd door de met razende
snelheid ronddraaiende propeller
bladen gegrepen en op slag gedood.
Er zijn twee oorzaken Een springvloed of spring- daarbij kwam. Door die
waardoor eb en vloed langs hoogwater is dus 'n hoog- uitzonderlijke storm,
onze kusten niet altijd water dat wat hoger is Nu zijn ook zonder de
gelijk zijn; le de wisselen- dan het gemiddelde hoog- de springvloeden niet
de samenwerking van zon water, doch het wordt ook alle precies even hoog. Zo
en maan: 2e. de werking onmiddellijk gevolgd door zou. zonder wind. de
van de wind op de Noord- een springlaagwater, dat springvloed van die be-
zee. lager is dan het gemiddel- wuste nacht door de wer-
De maan en de zon be- de laagwater. king van maan en zon iets
invloeden 't eb- en vloed- minder hoog geworden
verschijnsel, doch de maan Doch nu komt hier de zijn dan de voorafgegane
het meest. Derhalve zijn invloed van de wind bij. springvloed van 18 Jan. en
eb en vloed het sterkst als Het is bekend, dat een dan de volgende van 16
de zon precies met de storm uit het Noordwesten Febr. Dit betekent dus:
maan samenwerkt, het een ophoping van water in le. dat de stormvloed
zwakst als de zon de het Zuidelijk deel van de nog hoger geworden zou
maan tegenwerkt. Het eer- Noordzee, dus tegenover zijn als dezelfde storm op
ste geval treedt altijd kort de Nederlandse kust ver- 18 Jan. opgetreden zou
na volle maan en kort na oorzaakt. Is deze verho- zijn of op 16 Febr. op-
nieuwe maan op. Men ging van waterpeil door de treedt;
spreekt dan van een storm groot, dan spreekt 2e. dat bij het eerstvol-
springtij. men van een stormvloed, gend springtij, indien de
Het tweede geval treedt Valt nu een uitzonderlijk wind geen compicaties
kon na eerste kwartier en zware en langdurige geeft, het hoogwater en
kort na laatste kwartier Noordwesterstorm over de het laagwater verwacht
op. Men spreekt dan van Noordzee bovendien nog moeten worden ongeveer
doodtij.' samen met een spring- even hoog te zullen zijn
Een springtij is dus een vloed, dan kunnen de ge- als het hoogwater en het
normaal verschijnsel, dat volgen catastrophaal wor- laagwater op 18 Jan.
om de twee weken op- den. Dat nu was het geval Wel moet verwacht wor-
treedt. Het bestaat uit een in de nacht van 31 Jan. den, dat de getijstromen
springvloed en een spring- op 1 Febr. Het bijzondere van het in- en uittrek-
eb. of een springhoogwater was dus niet he„ springtij kende water sneller zullen
en een springlaagwater. van die nacht, doch wat zijn dan gemiddeld.
