Nieuwe angstnacht hij wassend getij
1272 doden
V er schrikkelijke toestand
m Oude Touge
Prins Bernhard weer thuis,
terstond naar rampgebied
DAGBLAD VOOR GRONINGEN
Plunderaars
gearresteerd
LAATSTE
NIEUWS
Dr. A. Loudon
overleden
Inzameling kleding en
oud meubilair slopgezel
Wat ook de
aandacht
vraagt
Abonnementsprijs f5.85 per kwartaal, fl.95
per maand, f 0.46 per week. inclusief incasso
kosten. Bureaux: Groningen: Zwanestraat 37,
Tel. 25043 (2 lijnen). Giro 70021, Postbus
91. Leeuwarden: Tuinen 7, Tel. 5800 (K
5100). Sneek: Poortexijlen 4. Tel. 2589.
Emmen: Wilhelminastraat 43, Tel. 1308
(K 5910). Directie E. J. M. Stumpel.
Buiten God i3 t nergens
oeilig (Vondel)
Dure;!iiZonnestraal 37 - Tel. 25043 KL5900 - Giro 70021
VAN HEDEN
Opnieuw kwam
de storm
Donderdag 5 Februari 1953 - 48e Jaargang - No. 1128
Er is geen einde in zicht van de ontzaglijke rampspoed
die over ons volk is gekomen. Integendeel: nieuive
ellende kondigde zich reeds gistermiddag aantoen de
wind uit liet. Westen weer tot stormkracht toenamde
dijken opnieuw bedreigend waar zij door hel geweld
van wind en water in de afgelopen dagen op ontelbare
plaatsen zijn ondermijnd of provisorisch ten koste van
enorme inspanningen gedicht. Na vier dagen eindeloos
vol berichten over menselijke ellende, beseft, men hoe
zeer het woord tekort schiet om uit te drukken wal in
werkelijkheid geschiedt. Met stomheid geslagen heeft
ons volk gistermiddag via de radio het verpletterend
nieuws ontvangen over het. aantal doden, op dat ogen
blik reeds gestegen tot ver boven de duizend. Nieuwe
rampmeldingen bleven binnenstromen.
Het aantal doden werd totnogtoe officieel opgegeven als
1272. En reeds vroeg in de avond hegon liet provisorisch
noodverkeer dat vanaf schepen rond de eilanden met
korte-golfzendertjes wordt onderhouden, noodlotstijdin
gen te melden. Om half acht werd dringend dropping van
zandzakken verzocht bij Burgh en Haamstede op Schou
wen en Duiveland, waar bij harde wind nieuwe dijkdoor
braken onvermijdelijk schenen, zomede in het gebied
tussen de waterschappen Noord-Schouwen en Schouwen,
waar honderd soldaten vertwijfeld om het behoud van de
dijk vochten. Reeds eerder had het Urker vissersvaartuig
„Sursum Umbra" geseind dat de toestand van de dijken
lussen Zierikzee en Brouwershaven zeer kritiek was. Er
werd gesmeekt om zandzakken, daar zich in het bedreig
de gebied nog talloze mensen bevinden. Vliegers bericht
ten dat de dijk bij Zonnemaire op bezwijken stond.
In de reeds gedichte dijk van
de Nieuwe Waterweg bij de Bos
polder op Rozenburg sloeg
gisteren weer een gat van 4 me
ter, voornamelijk veroorzaakt
door het snelle varen van zee
schepen op de Waterweg.
Abbenbroek op Putten meld
de eveneens een zeer kritieke
situatie. Met de evacuatie van de
1000 bewoners moest onverwijld
worden begonnen. Ook de burge
meester van Almkerk in het
Land van Heusden en Altena
spoorde in een proclamatie zijn
bevolking gisteren aan zoveel
mogelijk te evacueren, daar de
dijk aan de kant van de Bies-
bosch in zo slechte toestand ver
keerde, dat doorbraak dreigde,'
waardoor het Land van Heusden
en Altena, totnogtoe drie doden,
Dit kleine meisje, men vermoedt, dat zij ongeveer 5 jaar is,
kwam geheel alleen in de Ahoy-hal aan. Men weet niet of
haar ouders zijn omgekomen of nog leven, of zij nog familie
leden heeft, men weet slechts, dat zij uit het overstroomde
gebied is gevlucht, f soldaat laat haar eens drinken.
Het aantal slachtoffers van de overstromingsramp was vannacht
gestegen tot 1272.De doden vielen in de navolgende plaatsen:
Abbenbroek 1; Poortugaal 7; Brandwijk 2; Brouwershaven 3; Brui-
nisse 1; Burgsluis 10; Capelle 3; Dinteloord 3; Dreisclior 15; Fijnaart
46; Geersdijk 1; Goeree 40; Goese Sas 7; 's-Gravendeel 57; Halsteren
17; Hellevoetsluis 5; Heusden en Altena 3; Heijningen 25; Hoede-
kenskerke 1; Hontenisse 8: Klunderl 13; Kortgene 40; Krabbendijke
4; Kruiningen 11; St. Maartensdijk 4; Maassluis 1; Moerdijk 13;
Nw Neuzenpolder 1; Nicuwerkerk 13; Nieuwe Tonge 75; Nieuw
Vossemeer 50; Numansdorp 67; Oosterland 40; Oosterschelde 4;
Ossenisse 1; Ouddorp 1; Ouderkerk 2; Oudelande 2; Oude Tonge
300; Papendrecht 1; Petten 1; St. Philipsland 1: Raamsdonkveer 2;
Rilland-Bath 1; Rotterdam 1; Serooskerke 15; Stavenisse 200; Steen
bergen 13; Stellendam 27; Sliedrecht 1; Stormpolder 6; Streijen 20;
Terneuzen 4; Texel 5; Veere 2; Vlissingen 3; Wagenberg 1; Willem
stad 12; Wolphaartsdijk 9; Ierseke 10; IJsselmondc 3; Zierikzee 15;
Zuidland 20; Heinenoord 2.
In deze aantallen zijn de talrijke vermisten nog niet begrepen.
'S^GRAVENHAGE Vijf on
verlaten, die zich aan plunderen
schuldig maakten, zijn gearres
teerd en ingesloten in het huis
van bewaring te Dordrecht.
Men heeft zich genoodzaakt ge
zien in 's-Gravendeel een avond
klok in te stellen. Het is verbo
den om zich van half zeven 's
avonds tot zeven uur 's morgens
op straat te begeven, als men
geen toestemming heeft. De poli
tie heeft opdracht gekregen om
na de eerste sommatie te schie
ten.
Ook te Abbenbroek zijn gisteren
twee personen gearresteerd, die
zich schuldig hebben gemaakt
aan diefstal van goederen uit de
verlaten huizen in het verdron
ken gebied.
Woensdagmorgen vroeg is Z.K.H. Prins Bernhard met een
K.L.M.-toestel uit New York weer in Nederland aange
komen. De Prins Legt een verklaring af voor de radio, na
zijn aankomst op Schiphol. Naast hem H.M. Koningin
Juliana, die ter verwelkoming aanwezig was.
onder hoog water zou komen te
staan.
De burgemeester van 't zwaar
getroffen Oude Tonge seinde, dat,
gezien de toestand van de dijken,
bij een tweede stormtij het door
breken werd verwacht van al wat
nog intact was gebleven, waar
door dan algehele evacuatie nood
zakelijk zou zijn. Het aantal be
schikbare schepen werd daartoe
voldoende geacht.
In Oude Tonge werden gister
middag in totaal 260 personen
vermist, die hoogstwaarschijnlijk
allen verdronken zijn. Tot nu toe
kon men slechts 12 doden ber
gen. Verslaggevers seinden dat
de dijk bij Oude Tonge nog ge
regeld zakte.
In Nieuwe Tonge vielen totdan-
toe 75 tot 80 doden. Er bevonden
zich gisteren nog 1800 mensen.
100 waren er geëvacueerd. Een
Nederlands amphi'bievoertuig kon
telkens 60 mensen tegelijk naar
Sommelsdijk afvoeren.
Een groot aantal lijken dreef
bij Oude Tonge in het water
langs de dijken. De burgemees
ter vroeg dringend om perso
neel te zenden om de lijken
te bergen, daar de beschikbare
plaatselijke krachten hiertoe
moreel niet meer in staat wa
ren. Hij vroeg ook toezending
van 200 lijkkisten of het daar
voor nodige hout, alsmede een
zelfde getal lakens om de
slachtoffers te vervoeren.
In ditzelfde gebied dreven de
cadavers rond van 500 tot 600
stuks vee. De burgemeester vroeg
in deze onbeschrijfelijke ver
schrikking voorts om een heli-
coptère voor het onderhouden
van de verbindingen, om 15 man
man politieversterking, om een
aggregaat voor noodverlichting.
Hij deelde mede dat het gerucht
onjuist is dat ook de burgemees
ter van Nieuwe Tonge zou zijn
verdronken.
Prinses Wilhelmina
selienkt f 25.000.
H.K.H. Prinses Wilhelmina
heeft aan het Nationaal Rampen
fonds een gift van ƒ25.000 ge
schonken voor de getroffenen in
de geteisterde gebieden.
De toestand in Nieuwe Tonge
op Overflakkee was vannacht zeer
critiek. Evacuatie van de bevol
king door hefschroefvliegtuigen
werd dringend gewenst geacht.
Op Ooltgensplaat moet de ge
hele bevolking worden geëvacu
eerd. Alleen een aantal mannen
blijft achter.
Om een uur na middernacht is
aan de gehele Britse Oostkust een
storm opgestoken. Men vreest
een nieuwe ramp voor de reeds
zwaargetroffen Britse gebieden.
Ontroering in Zeeland bij
bezoek Prinses Wilhelmina
Om half acht gistermorgen is Z.K.H. Prins Bernhard
met het K.L.M.-lijntoestel Olivier van ISoort'" uit New
York op Schiphol teruggekeerd. Hij was kennelijk ont
roerd toen hij werd begroet door H.M. de Koningin, die
enige ogenblikken eerder zonder gevolg op het vliegveld
was gearriveerd. Beiden waren zichtbaar onder de indruk
van de gebeurtenissen der laatste dagen.
vaartuig
De Prins werd ook begroet door
minister dr. Beel en de secre
taris-generaal van Algemene Za
ken, mr. Fock.
Prins Bernhard sprak een korte
verklaring uit voor de microfoons
van de Nederlandse en de We
reldomroep.
„Van het ogenblik af", zo zeide
hij, „waarop de slag, die Neder
land heeft getroffen, in Amerika
bekend was geworden, is mij een
overvloed van medeleven betuigd.
Mijn telefoon heeft niet stil ge
staan en ik geloof, dat er op grote
schaal geholpen zal worden".
Voor de BBC-microfoon sprak
de Prins vervolgens zijn diepge
voelde dank uit voor de blijken
van medeleven met een ramp, die
ook Engeland zo zwaar heeft ge
troffen.
Al die tijd stond H.M. de Ko
ningin beheerst maar zwijgend en
in gedachten verdiept temidden
van de groep personen, die bij
deze korte, plechtige verwelko
ming aanwezig waren.
Te omstreeks acht uur vertrok
de Koninklijke Familie naar
Soestdijk.
Om kwart voor elf steeg de
Prins, vergezeld van majoor Ger-
ben Sonderman, van het vliegveld
Soestenberg op voor een oriën-
tatievlucht over de getroffen ge
bieden. Gevlogen werd over de
Alblasserwaard, de Moerdijk,
Goeree en Overflakkee, Schou
wen en Duiveland, Tholen, Zuid-
Beveland, Zeeuws-Vlaanderen en
daarna terug over Walcheren,
Nrd-Beveland, Sohouwen-Duive-
land en Goeree naar Soesterberg.
De Dakota, door de Prins zelf
bestuurd, vloog op een hoogte
van ongeveer 600 meter, zodat hij
een goed overzicht kreeg. De
Prins was bijzonder onder de in
druk van het beeld, dat hij aan
schouwde. Tijdens de vliegtocht
zag men bij Vreeswijk de „Piet
Hein", die als hospitaalsehip op
weg is naar de geteisterde ge
bieden.
Prinses Wilhelmina
in Zeeland
Van Dinsdagmorgen af bracht
H.K.H. Prinses Wilhelmina een
bezoek aan Noord-Beveland,
Schouwen-Duiveland en Tholen.
Aan boord van een marechaussee-
;ing H.K.H. van Kort
gene op Noord-Beveland naar
Zierikzee en vandaar naar Tho
len.
Ooggetuigen vertelden, dat wat
de Prinses deed, groots was. Met
een bestelwagen reed zij Zierik
zee binnen, vergezeld door de
Commissaris van de Koningin Jhr
mr de Casembroot. Op het haven
plein van Zierikzee drong de be
volking rondom de wagen en
mannen en vrouwen schreiden als
kinderen en drukten woordeloos
de handen van de Prinses. Zacht
zei zij: „Ik kan niet anders zeg
gen dan: mijn innige deelneming"
Ontroerend waren ook de korte
momenten, zoals vlak voor Sta
venisse, waar een Amsterdamse
rondvaartboot passeerde met tien
tallen vluchtelingen. Onmiddel
lijk verscheen de Prinses aan dek,
wind en regen trotserend. De
vluchtelingen zagen haar: man
nen rukten de hoofddeksels af en
een vrouw riep: „Prinses dank".
Meer kon ze niet zeggen. Maar
ieder voelde zo vertelde men
ons dat deze woorden welspre
kender waren dan menige rede
voering.
In Stavenisse ging de Prinses
na een kort bezoek aan boord
van een ander vaartuig, dat haar
naar Bergen op Zoom bracht.
Rampenfonds:
ruim 7 millioen
Tot" gisteravond zeven uur was
bij het Nationaal Rampenfonds
een bedrag van f 7.131.000.bin
nengekomen aan geld, gestort via
de Ned. Bank, de Postcheque en
Girodienst en aan contanten.
Tijdens concert van
Residentie-orkest
Tijdens een concert van het
Residentie-Orkest in het gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen
in Den Haag is gisteravond over
leden dr A. Loudon, secretaris
generaal van 't Permanente Hof
van Arbitrage en voorzitter van
het Residentie-Orkest.
Voor de aanvang van het con
cert. had dr Loudon de bezoekers
opgeroepen tot steun aan de
slachtoffers van de Nationale
Ramp. Kort voor de pauze werd
hij in zijn loge onwel. Enige tijd
later overleed hij in de bestuurs
kamer. Hij is zestig jaar oud ge
worden.
Dr Loudon was vanaf 1934 ge
zant te Bern en vertegenwoordi
ger van Nederland bij de Vol
kenbond. In 1938 werd hij gezant
te Washington, in 1942 ambassa
deur aldaar. Hij bleef dit'tot
1947. Hij overleed tijdens het
eerste nummer dat door het or
kest werd gespeeld. Het concert
werd afgebroken.
Met grote ontroering heeft het hoofdbestuur van het Neder
landse Rode Kruis de massale stroom van goederen, die het
Nederlandse volk bijeen heeft willen brengen ten behoeve van
de slachtoffers van de watersnoodramp, in ontvangst genomen.
In verband echter met het feit, dat op het ogenblik het aan
tal ontvangen gedragen kledingstukken en gebruikt
meubilair een dergelijke omvang heeft aangenomen, dat
in de eerste behoefte ruimschoots kan worden voorzien,
moge met klem worden verzocht de inzameling van deze
goederen in het gehele land tot nader order thans stop te
zetten, opdat ook een eerste overzicht kan worden verkregen
van datgene wat ontvangen is. Wat reeds tot nu toe ingezameld
is, zal uiteraard nog gaarne door de intendance van het N.R.K.
in ontvangst worden genomen.
Wel is er grote behoefte aan dekens, overig beddegoed en
matrassen, die alle gestuurd kunnen worden naar de intendance
van het hoofdbestuur van hel N.R.K., Fluwelen Burgwal 19,
Den Haag.
Het Rode Kruis moge van deze gelegenheid gebruik maken
vast een eerste woord van dank te uiten voor de opofferings
gezindheid van het Nederlandse Volk.
HET IS NATUURLIJK nog te
vroeg, om nu al na te gaan, laat
staan te overzien, wat er uit de
nog niet bezworen over
stromingsramp voor lessen zit
ten en wat er voor lering uit de
verschrikkingen van de gebeur
tenissen op de Zeeuwse en Zuid-
Hollandse eilanden en elders, te
trekken valt.
Maar toch is het niet geheel
overbodig, nu reeds de aandacht
te vestigen op enkele punten,
welke hier en daar naar voren
worden gebracht. Zo vroeg de
Nederlandse Vereniging y ooi-
Landaanwinning aan de Minis
ter om afsluiting van de zeegaten
in het Zuidwesten van het land,
waarbij de uitzondering voor de
onmisbare en belangrijke scheep
vaartweg, de Schelde, niet eens
wordt genoemd....
Dit gebeurt wèl in het boek van
Den Doolaard, waaruit mr Jonk
man in de Eerste Kamer een ci
taat aanhaalde, als hij schrijft
over de stoutmoedige droom van
de Nederlandse waterbouwkun
dige, die vóór het jaar 2050 „alle
Nederlandse zeegaten, behalve de
Schelde, zal hebben afgedamd".
Het is nog zover niet, maar het
is begrijpelijk, dat een ramp als
deze de" mens ook op dit punt
tot nadenken stemt. In elk ge
val staat het vanzelfsprekend
vast, dat de omvang van waters
noodrampen (gelijk de adresse
rende vereniging voor landaan
winning stelt) als de huidige,
aanmerkelijk beperkt zal worden
door die afsluiting en door land
aanwinning op grote schaal in de
Waddenzee en elders in het
Noorden des lands.
Er wordt op aangedrongen bij
de regering, de besluitvorming
hiertoe en de noodzakelijke voor
studie zoveel mogelijk te bespoe
digen. Het kan zeker zijn nut
hebben, dat zo spoedig mogelijk
aandacht wordt geschonken aan
dit aloude probleem.
Voorlopig zullen de regerings
instanties nog wel genoeg andere
ernstige vraagstukken hebben op
te lossen van nog meer directe
aard, maar het is toch ook wel
begrijpelijk, dat men bij het aan
schouwen van een dergelijke
ramp en haar verbijsterende ge
volgen zich gaat afvragen of, en
zo ja hoe het mogelijk zou
zijn, een herhaling te voorke-
m e n. Het beklemmende doden
cijfer alleen al maant tot ernstig
overwegen.
