Dijkdichting bij Rotterdam
voorkwam enorme ramp
Twee meisjes vervoerd op
zijvleugels helicoptère
Zondag gedenkdag
Overstromingsramp wordt op
kilometers film vastgelegd
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
LEEUWARDER COURANT
3
Dijken (niet gesneuveld tengevolge van oorlogsschade)
kunnen deze zomer hersteld zijn
Na de vlucht, die door een veertigtal diplomaten boven de getroffen gebieden
in een D.C. 6 van de K.L.M. werd gemaakt, heeft dr. ir. Van Veen, hoofdingenieur
van de Rijkswaterstaat, de ambassadeurs, gezanten en vertegenwoordigers van
de diplomatieke missies in ons land, nog een korte uiteenzetting gegeven aan de
hand van dezer dagen genomen luchtfoto's.
Als de dijk ten westen van Rotter- drooggemalen zijn. Hij merkte op, dat
dam de Sohielandse Hoge Zee- men thans sneller kan werken dan
onmiddellijk na de oorlog, omdat men
thans weer beter geoutilleerd is
dijk, was doorgebroken, dan zou
de ramp nog geweldiger afmetin
gen hebben aangenomen, zo
deelde hij mee. Het gebied rond
Rotterdam ligt nog lager dan het
overstroomde.
Deze dijk begon het op één punt
te begeven. Er is toen met man en
macht gewerkt om het gat te dichten.
Alles werd aangesleept wat maar ge
pakt kon worden. Er kwamen schepen
met zand, er was een ploeg van 300
militairen aan het werk en men zou
zelfs een kerkgebouw hebben laten
springen, om dichtingsmateriaal te
hebben, als men dynamiet bij de hand
had gehad. Want als deze dijk het
begeven zou hebben, dan zou een groot
gebied van Zuid-Holland en van
Noord-Holland ziin overstroomd. Den
Haag zou gespaard gebleven zijn, om
dat het op duinzand ligt. Dat zou be
tekend hebben, dat drie millioen
mensen gevaar zouden hebben gelopen,
in dit dicht, bevolkte gebied van ons
land. Men is er echter in geslaagd de
dijk Zondag nog te redden.
Op een vraag van de gezant van
Ierland deelde hij mee, dat naar
schatting 160.000 ha zijn overstroomd.
Zijn de dijken gesneuveld ten
gevolge van de schade, welke er
door het oorlogsgeweld aan is toe
gebracht, zo luidde een andere
vraag. De heer Van Veen ant
woordde dit ontkennend. Vrijwel
alle dijken ziin door het water
overspoeld. Daardoor werden de
dijken aan de binnenzijde wegge
slagen en dat leidde tot dijkbreuk-
Driehonderdduizend
hebben alles verloren
Men kan zeggen, dat 300.000 in
woners alles hebben verloren.
Een millioen mensen is in nood.
Hij hoopte, dat de dijken deze zomer
hersteld kunnen zijn. Na een of twee
maanden kunnen de gebieden weer
veel hulp kan verwachten. Hoe het
met de landbouwgronden zal zijn, kan
thans nog niet worden gezegd. Veel
hangt er van af, of er veel vers water
in de gebieden is. Dat kan de ver-
zilting tegenhouden.
Vijf plunderaars
ingesloten
Avondklok
Politie schiet na eerste sommatie
In het zwaar getroffen 's Graven
deel bevinden zich 1000 inwoners,
die, of niet geëvacueerd wilden
worden of terug kwamen.
Vijf onverlaten, die zich aan
plunderen schuldig maakten, zijn
gearresteerd en ingesloten in het
huis van bewaring te Dordrecht.
Men heeft zich genoodzaakt gezien
in 's Gravendeel een avondklok in
te stellen. Het is verboden om van
halfzeven 's avonds tot «even uur
's morgens zich op straat te be
geven, als men geen toestemming
heeft. De politie heeft opdracht
gekregen om na de eerste sommatie
te schieten.
Vijftienhonderd evacué's wijden nieuwe
legerplaats Ossendrecht in
Het is goed na al de rampberichten met onvoorstelbare dodencijfers te spreken
met mensen die gered zijn. Te spreken met het jonge vrouwtje mevr. Kloöte
uit het zwaar geteisterde Oosterland op Schouwen-Duiveland, met de zestien
jarige Jannetje de Bruine en haar 32-jarige zuster Johanna, met de 21-jarige Jopie
de Jonge en mevr. FeliusKwist uit ditzelfde dorpje en de omstreken daarvan.
Ontzaglijk dankbaar zijn deze vrouwen, die per hefschroefvliegtuig van de
Amerikanen tegen het vallen van de avond, Dinsdag, vanuit de benarde positie
gehaald werden, waarin ze zich sinds Zondagmorgen vroeg hadden bevonden.
Verlieslijsten van het
Roode Kruis
Vandaag zal het Ned. Roode
Kruis een eerste verlieslijst uit
geven, waarop meer dan honderd
namen voorkomen van personen,
waarvan verluidt, dat zij om het
leven zouden zijn gekomen of ver
mist worden.
Deze lijsten, zo vernemen wij van de
directeur van het informatiebureau van
het Roode Kruis, de heer J. van de
Vosse, zullen zoveel mogelijk dagelijks
worden uitgegeven. De gegevens, die
daarop voorkomen, zijn ongecontro
leerd. Zij kunnen voor familieleden en
verwanten van daarop vermelde per
sonen dus hoogstens een aanwijzing
zijn, dat rekening moet worden ge
houden met het feit, dat de verwanten
mogelijk iets is overkomen.
De lijsten zullen ter inzage liggen
bij het secretariaat van het Roode
Kruis Spanjaardslaan 100. Men
gelieve niet op te bellen voor in
formaties. De lijsten zullen even
eens ter inzage zijn aan het bureau
van de Leeuwarder Courant.
In Zeeland en de Zuidhollandse
eilanden zijn speciale functionarissen
van het Roode Kruis bezig met het
verzamelen van gegevens. Sommige
daarvan zullen verstrekt zijn door nog
ter plaatse aanwezige autoriteiten,
andere afkomstig van ooggetuigen,
evacué's, militairen en burgers, die
helpen aan de bestrijding van de ramp
en haar gevolgen enz. Daar het onder
de huidige omstandigheden ondoenlijk
is de verstrekte gegevens alle op korte
termijn te controleren en op hun be
trouwbaarheid te toetsen, kunnen ge
noemde verlieslijsten dus alleen be
schouwd worden als een voorlopige
informatie, die voor correctie vatbaar is.
Grenzen vallen weg
De ambassade van België te
's Gravenhage deelt mede, dat de
Belgische douane- en grensautoriteiten
de gewenste faciliteiten zullen verlenen
aan personen van Nederlandse natio
naliteit, die zich uit Nederland over
België naar de geteisterde gebieden
van Nederland begeven en die in de
huidige omstandigheden geen identi
teitsbewijzen of paspoorten kunnen
overleggen. Faciliteiten zullen even
eens worden verleend aan die personen,
die goederen transporteren die be
stemd zijn voor hulp aan deze gebieden.
De Luchtbrug
De Luchtmachtvoorlichtingsdienst deelt
mede:
In een tijd van zes uur werden gister
middag door transportvliegtuigen, die ter
beschikking stonden van de luchtmacht, de
volgende materialen boven de door waters
nood geteisterde gebieden afgeworpen:
59.700 zandzakken. 11.150 broden. 2000 liter
drinkwater. Voorts grote bussen voedsel,
Roode Kruispakketten, dekens en rubber
boten.
Voor de gezusters de Bruine en
Jopie de Jonge werd deze redding
het avomdituur van haar leven. Vast
gebonden op de transportvlakken
bezijden de helicoptère werden ze
mee de lucht in genomen.
Er waren vele candidaten onder de
jonge vrouwen van Oosterland voor
deze bijzonder koude reis, maar het
geluk was met haar, juist zii wer
den er uitgepikt om op deze laatste
vlucht van de Amerikanen op de
Dinsdag weg te trekken van de
plaats waar ze zoveel angst te door
staan gekregen hadden.
Mevrouw Kloote mocht in het toestel
plaatsnemen, dat een droge landings
plaats had gekregen op een hoge stapel
deuren, die uit de reeds zwaar bescha
digde woningen gesloopt waren. Zij en
haar acht of tien maanden oude baby.
Haar man moest zij achterlaten in haar
dorp, om nog te helpen waar geholpen
moest worden.
Mevrouw Felius had eveneens een
plaatsje kunnen krijgen in het inwen
dige van het toestel. Haar zoontje, de
tweejarige Dickie, had zij meegenomen.
Toen we haar spraken in de gloed
nieuwe legerplaats Ossendrecht, die door
het Roode Kruis is ingericht als goea
verwarmd en uitstekend geoutilleerd
evacuatiecentrum, lag de kleine Dickie
op haar schoot te slapen. Een reactie op
de spanning, die zelfs dit kleine kereltje
belet had de afgelopen dagen een oog
dicht te doen. Wonderlijk veilig gevoel
den al deze Oostlanders zich in dit op
vangcentrum. Het enige wat de span
ning nog niet geheel kon doen breken
was, dat de naaste verwanten achter
bleven in het altijd nog zwaar bedreigde
gebied.
Over het feit, dat men nagenoeg niets
had kunnen redden werd niet gerept.
Och, alles kan men hier krijgen. Er is
zoveel kleding binrtengekomen dat
ruime voorziening kan plaatsvinden.
Voor iedere evacué is hier in Ossen
drecht 25 kilo kleren beschikbaar.
Vrachtauto's vol worden door de leiding
van dit centrum teruggestuurd. Men wil
geen overdaad, wanneer elders misschien
nog gebrek is en de centrale organisatie
heeft kennelijk nog geen overzicht van
wat precies nodig is.
Het enige waaraan hier in Ossen
drecht nog dringend gebrek is ziin
eenvoudige gebruiksvoorwerpen, zo
als haarspeldjes en haarkammen en
lepels, vorken en messen heeft men
ook tekort. En dan is er ook nog ge
brek aan nachtspiegels en voor de
kjnderen speelgoed. Er zijn in Ossen
drecht veel kinderen. Het is moeilijk
deze rumoerige groep, die door de
gangen draaft, rustig te houden. Ver
pleegsters en kinderverzorgsters uit
verschillende hoeken van het land
houden zich met hen bezig. Maar
eenvoudige spelen om hen te verma
ken zijn er niet.
In totaal zijn reeds 1500 personen in
dit ontvangstcentrum opgenomen. De
juist gereedgekomen legerplaats is ech
ter zo groot en zo goed ingericht, dat er
nog bijna zo'n getal meer kan komen.
Vooral wanneer de er thans nog gele
gerde militairen, zoals besloten is, aan
stonds zullen zijn afgevoerd. Het is een
ideaal oord, maar vergeefs heeft de lei
ding te kennen gegeven, dat er nog een
groot aantal plaatsen vrij is. Ossendrecht
is een centraal verwarmd gebouwen
complex met zeer goede wasgelegenheid
én vele kamers waar gezinnen kunnen
worden gehuisvest.
Er is' een ziekeninrichting waar nu
ongeveer 40 geëvacueerde zieken een
plaats hebben gekregen. Verder is er
een geïmproviseerde baby-afdeling met
voortdurende medische controle. Een
ideale evacuatieplaats, waaraan verre de
voorkeur moet worden gegeven boven
Rucphen benoorden Roosendaal, de
legerplaats die niet veel meer is dan
opslagplaats en die hoogstens in de
zomermaanden nog als legerplaats ge
schikt'is.
De Roode Kruismensen uit Antwerpen,
die met een grote lading etenswaren
Woensdag over de grens kwamen om te
distribueren onder de van huis en haard
verdrevenen, waren het er over eens,
dat in Ossendrecht een prachtgelegen-
heid was om de zwaar getroffenen eens
even op hun verhaal te laten komen.
Faciliteiten voor getroffen
adspirant-emigranten
Het commissariaat voor emigratie deelt
nede: Als onderdeel van de hulpverlening
zullen aan adspirant-emigranten, die ge
troffen zijn door de overstromingsrampen
en in wier voornemen tot emigratie geen
wijziging is gekomen, zoveel mogelijk
faciliteiten worden verleend ten behoeve
van hun vertrek.
Koningin Juliana heeft de getroffen gebieden bezocht. Zij hield zich langdurig
op bij de vluchtelingen en de hulpinstanties. Na haar gesprekken verlaat de koningin
hier het gemeentehuis van Fijnaart.
De regering deelt mede dat in verband niet de ramp die Nederland
Heeft getroffen de gezamenlijke kerken besloten hebben a.s. Zondag
in de kerkdiensten op te roepen tot bijzondere verootmoediging, tot
gebed en tot offer.
Koningin Julia.na.zal zich om 1 uur op die dag door de radio tot ons
volk richten.
De programmas der omroepverenigingen zullen het stempel dragen
van herdenking van en bezinning op het geleden leed.
De regering spreekt- de verwachting uit dat algemeen in het openbare
leven met het bijzondere karakter van deze Zondag rekening zal
worden gehouden.
Adoptie aanbevolen
In het nummer van het orgaan van de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten,
dat vandaag verschijnt, is opgenomen een
mededeling, dat de vereniging bereid is
ten dienste van de gemeenten alles te doen
wat haar hand vindt om te doen.
De vereniging ziet op het ogenblik één
concrete mogelijkheid, namelijk door
bij adoptie van gemeenten de helpen
de hand te bieden. De leden der ver
eniging worden opgewekt aan deze
adoptie op grote schaal deel te nemen.
Teneinde hierbij zoveel mogelijk te
coördineren, verzoekt zij de gemeenten,
hun bereidheid tot hulpverlening aan ge
troffen gemeenten aan het bureau der Ver
eniging in Den Haag kenbaar te maken.
Ook voor het „uitlenen" van gemeente-
personeel aan getroffen gemeenten wil de
vereniging gaarne haar bemiddeling ver
lenen.
Rampenfonds: ruim
zeven millioen
Bij het Nationaal Rampenfonds was tot
gisteravond zeven uur een bedrag van
7.131.000 binnengekomen aan geld, ge
stort via de Nederlandse Bank, de post
cheque en girodienst en aan contanten.
Prins Bernhard voorzitter
Rampenfonds
Prins Bernhard is in het ministerie
van Binnenlandse Zaken geïnstalleerd
als voorzitter van het Nationaal
Rampenfonds, in tegenwoordigheid van
o. a. de ministers Beel en Van Thiel.
Het bestuur van het Nationaal Rampen
fonds heeft terstond zijn werkzaam
heden aangevangen.
Post voor geëvacueerden
De P.T.T. verzoekt alle geëvacueer
den hun nieuwe adres bekend te maken
aan allen, van wie zij postzendingen
kunnen verwachten, dus ook aan
officiële lichamen en aan uitgevers van
dagbladen en tijdschriften.
De correspondentie voor geëvacueer
den, die door de post niet binnen een
paar dagen bezorgd kan worden, zal
aan de afzenders worden terugge
zonden, teneinde deze niet in onzeker
heid te laten omtrent het lot van de
verzonden stukken.
Het vermelden van naam en adres
van de afzender op poststukken is
thans nog meer nodig dan anders.
De toestand in Oude Tonge
Via Scheveningen-radio ontving het
ANP het volgende bericht afkomstig
van de burgemeester van Oude-Tonge:
Gezien de toestand van de dijken
wordt verwacht, dat bij een tweede
stormtij de nog intact zijnde dijken in
het dorp het zullen begeven en dat dan
algehele evacuatie nodig zal zijn.
Het aantal thans beschikbare sche
pen is daarvoor voldoende. Voldoende
voedsel is aanwezig, zodat voorlopig
geen „droppings" per vliegtuig meer
behoeven te geschieden.
Vermist worden ongeveer 260
personen, die hoogstwaarschijnlijk
allen verdronken zijn. Tot nu toe
heeft men slechts 12 doden kunnen
bergen.
Het gerucht dat de burgemeester van
Nieuwe Tonge zou zyn omgekomen is
niet juist.
De gehele wereld vraagt fihnreportages
over de geteisterde gebieden
Met iedere beschikbare camera legt Polygoon-Profilti de nationale ramp
op duizenden meters filmband vast. Deze ramp zal in al zijn oneindige droef
heid voor het nageslacht bewaard blijven. Sinds Maandagmorgen wordt het
kantoor in Haarlem overstroomd met telegrammen, waarin filmmaatschappijen
uit alle delen van de wereld dringend reportagefilms van de geteisterde gebieden
vragen. Sinds Maandagmorgen worden die films per vliegtuig naar alle wereld
delen gezonden. Nederlands nationale ramp trekt thans in honderdduizenden
bioscopen overal op de wereld als het voornaamste nieuws op het witte doek aan
het publiek voorbij.
Reeds Maandagmiddag werd in alle
grote bioscopen van ons land de eerste
zeven minuten durende film over de
ramp vertoond, een extra editie van
Polygoon-Profilti. Onmiddellijk na de
vertoning van deze extra editie wordt in
de bioscopen gecollecteerd. Niemand laat
de bus passeren zonder iets te offeren.
Vandaag draait reeds de tweede af
levering van de reportage, waarin de
eerste luchtopnamen voorkomen. Men
ziet er o.a. opnamen in van het zwaar
getroffen Halsteren, van Papendrecht,
van 's Gravendeel en van Zeeuws-
Vlaanderen. Men ziet hoe grote ver
knochtheid aan eigen have en goed een
boerenfamilie er toe brengt slechts opa
en oma aan de reddingboot af te staan,
terwijl alle andere familieleden wuivend
op de paar vierkante meter droge grond
op hun hoeve achterblijven, hoewel ze
volkomen door het water zijn ingesloten.
En men ziet hoe het verdronken vee
wordt weggesleept, omdat het in het
water een gevaar voor de volksgezond
heid vormt.
Uit de 2000 meter film, die Maandag
morgen werd gebracht, is de eerste
reportage van zeven minuten samen
gesteld. Op hoogspanning draaien de
machines bij Polygoon, waarmede af
drukken worden vervaardigd. Die af
drukken gaan niet alleen naar alle bios
copen in de wereld, doch bovendien
naar de regering, die smalfilms heeft
besteld voor alle Nederlandse ambas
sades en gezantschappen.
Gisteren, drie dagen na hun vertrek,
zijn de eerste reportagewagens even naar
Haarlem teruggekeerd.
„Ik heb moeten filmen", zegt de chef
cameraman Piet Buis. ..maar soms was
het moeilijk om koelbloedig en nuchter
je camera te richten op zoveel mense
lijk leed. Ik heb mezelf ingeprent: het
buitenland moet dit ook weten. Er moet
hulp komen".
„Ik heb roeibootjes aan zien leg
gen, waarin ook honden waren mee
genomen, die beesten sprongen er
uit. schudden het water uit hun
vaoht en sprongen dan weer het ijs
koude water in om terug te zwem-
naar hun huis. Onderweg werden ze
weer door andere bootjes opgepikt
en dan herhaalde zich hetzelfde
spelletje".
De heer Buis is gisteren om halfelf
van het vliegveld Soesterberg opgeste
gen in de Dakota, die prins Bernhard
zelf bestuurde. Naast de prins nam
majoor-vlieger Gerben Sonderman
plaats. „De prins heeft heel Zeeland
overgevlogen", vertelt Buis. „Hij was
zichtbaar getroffen en zeide zich dit niet
te hebben kunnen voorstellen".
Zeeland in V.S. stelt
onbeperkte emigratie voor
De gemeenteraad van het plaatsje Zee
land in de Amerikaanse staat Michi
gan heeft in een speciale vergadering
eenstemmig besloten president Ejsen-
hower telegrafisch te verzoeken een
onbeperkt aantal door de watersnood
getroffen Nederlanders in aanmerking
te laten komen voor emigratie naar de
Verenigde Staten om zich daar een
nieuw bestaan op te bouwen.
Afschriften van het telegram, dat onmid
dellijk werd verzonden, zijn toegezonden
aan de senatoren van Michigan in het
Congres en aan de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken Foster Dulles.
Penning watersnood 1953
De Vereniging voor Penningkunst heeft
besloten een penning uit te geven, die de
watersnood 1953 tot onderwerp heeft. De
penning wordt algemeen verkrijgbaar ge
steld en de netto opbrengst zal ter beschik
king van het Nationaal Rampenfonds wor
den gesteld. Prof. L. O. Wenckebach is be
reid gevonden het ontwerp hiervoor te
maken.
