Diplomaten vlogen boven rampgebied
Algemene reactie: „Ontstellend"
Het gevaar nog lang niet voorbij
Springtij, springvloed en stormvloed
Zeeland 37.506 ha
verdronken land
Door hen zag de wereld de ramp
Aan boord van dc I).C. 6 „Abel Tasman". Met ontsteltenis hebben de diploma
tieke vertegenwoordigers van een veertigtal landen, uit alle delen van de wereld,
vandaag vanuit de lucht waargenomen van welke enorme afmetingen de ramp is.
die de immer gevaarlijke en verraderlijke watervijand ons land heeft toegebracht
Door hen heeft vandaag de gehele wereld gezien hoe dit kleine, lage land aan de
zee. dat. aller bewondering afdwong om de kracht en vastberadenheid, waarmee het
na-oorlogs herstel werd aangepakt, thans opnieuw werd geslagen en bloedt aan dui
zenden wonden.
De vertegenwoordigers dier ruim veer
tig landen in ons land. waren evenals wij
die Zondagochtend opgeschrikt. Zij volg
den in deze dagen de nieuwsberichten,
welke door persbureau, kranten en radio
werden verspreid, velen hunner bezochten
reeds een stukje van dal door geweld ge
troffen gebied), zij wisten dat liet ver
schrikkelijk, meer dan verschrikkelijk
was.
Maar niét een was er, die vandaag niet
nóg meer onder de indruk kwam. Dat t\p
ramp van zulke geweldige afmetingen
nas. dal ons land zo hevig getroffen was.
dat had men zich eigenlijk niet kunnen
realiseren.
Het leek rustig
Men zag het op een dag, waarbij alles
eigenlijk zo rustig leek. De zon scheen af
en toe over het land, het water in de stro
men en over de uitgestrekte gebieden rim
pelde zachtjc-s- Maar die rust en die stilte
gaven een beklemming. Zij maakten allen
in de „Abel Tasman" van de KLM „koud".
Wij willen hier niet alle uitroepen aan
halen. die in vele talen klonken. Men was
diep onder de indruk, men zag dat alles
met ontzetting en met groot meeleven met
het zo zwaar getroffen volk en land-
De diplomaten maakten de vlucht van
bijna twee uur, op uitnodiging van het mi
nisterie van Buitenlandse /.aken, dat ver
tegenwoordigd was door mr J. Visser en
dr E. O. Baron van Boetzelaer. Zij werden
vergezeld van dr ir J. van Veen, hoofd
ingenieur van de Rijkswaterstaat, die tij
dens de vlucht en daarna een uiteenzet
ting van de toestand gaf.
De vlucht
Van Amsterdam vloog' men over Den
Haag, waarbij men langs de kust de eerste
vernielingen zag en waar men het bij
Scheveningen gestrande schip nog rustig
op het strand zag staan- Men volgde de
spoorlijn Delft-Schiedam, waarna men
Rotterdam zag liggen en vervolgens over
IJsselmonde, en Hoekse Waard vloog, op
Moerdijk aan. Boven 's Gravendeel zag
men de grote vernielingen, welke hier
door het water werden veroorzaakt.
Men vloog vervolgens Oostwaarts in een
lus over de Biesbosch, om over 's Graven
deel weer terug te keren en vervolgens
het overstroomde deel van Westelijk Noord
Brabant in ogenschouw te nemen. In 'sGra-
vendeel was er -nogal enige beweging op
de wegen en dijken er blijkt hard te wor
den gewerkt.
Steeds groter werd dc ontsteltenis der
buitenlandse diplomaten. Het grote water
gebied, dat het Westelijk deel van Noord-
Brabant is geworden maakte diepe indruk.
Het werd steeds stiller in het vliegtuig,
want over Rilland Bath vloog men over
een deel van Zeeuws-Vlaanderen en men
realiseerde zich, dat de aangebrachte el
lende niet onder woorden te brengen is.
Hier en daar een paar auto's op de weg,
op enkele plaatsen een paar verloren stuks
vee op een paar grassprietjes, die nog niet
onder het gele, modderige water zijn ge
komen.
Zuid-Zeeland
Dan gaat het naar Walcheren. Men laat
Vlissingen en Middelburg links liggen, om
over Arnemuiden naar Noord-Beveland te
vliegen. De eerste reactie van velen bo
ven Walcheren is, dat dit eiland gelukkig
niet in die mate getroffe.n is als vele an
dere. Want ook bij de buitenlandse diplo
maten leeft nog de herinnering aan het
geen Walcheren in de oorlogsdagen heeft
ondergaan en hoe het zich heeft hersteld.
Het doet bij alle tragiek, ook voor Wal
cheren, even goed, want men begrijpt uit
zo'n spontane reactie, hoe de buitenlandse
vertegenwoordigers bewondering hebben
gehad voor dat herstel en warme sympa
thie vcor ons land. om thans nog dieper
getroffen te zijn door de ontzaglijke el
lende. die is teweeggebracht.
Overal hetzelfde beeld: water, soms
bruinig geel. een enkeie maal een violette
schijn, enkele toppen van bomen, daken,
ingestorte huizen en schuren.
We vliegen langs Veèvé, dat geheel ligt
ingesloten en waar men drukte in enkele
straten ziet-
Noord-Zeeland
Boven Noord-Beveland vliegen enkele
helicopters, zoekend om hulp te bieden. We
steken de Schelde over naar Tholen en
komen boven het zwaar getroffen Stave-
nisse, waar reeds vele huizen zijn vernield
door het water.
Hier is er in de omliggende waterer
een grote concentratie van allerhande
vaartuigen. Het Westelijk deel van Tho
len is geheel overstroomd. In-troosteloo*
is dc aanblik, die Scliouwen-Duiveland
geeft, dat met uitzondering van een klein
gedeelte in het Westen geheel is over
spoeld. Ook hier ziet men in dc wateren
vele schepen en vliegen helicopters. Er
gens tussen twee boerderijen een wit ge
schilderde sloep, die mensen uit hun be
narde positie bevrijdt.
Dan Goeree Overflakkee. Het wordt nog
stiller in-het vliegtuig. Onbeschrijfelijk is
hetgeen het water dit eiland heeft aange
bracht. Over Putten en Voornc een
zelfde beeld van ellende, wordt langs de
kust teruggevlogen naar Schiphol, waar
men nog ergens een schip op hel strand
ziet staan als in Scheveningen.
Ontstellend
Indrukken der diplomaten? Zij zijn
alle dezelfde. „Ontzettend", verschrik
kelijk", „dat had ik me niet kunnen
voorstellen", „het is nog veel erger dan
het beeld, dat ik me. reeds bij Dord
recht of in Noord-Brabant persoonlijk
had gevormd."
Wien we het ook vragen, de Franse am
bassadeur of de Canadese, de Zuid-Afri
kaanse of de zaakgelastigde van Pakistan,
de gezant van Denemarken of de ambas
saderaad van België, de gezanten van de
landen als Argentinië, Venezuela en Bra
zilië, zij zijn zeer diep onder de indruk De
Ierse gezant, mrs. Jos Moneill, de enige
vrouwelijke diplomaat, uit zich allereerst
over het ontzaglijke lèed van de getroffen
bevolking, een leed, dat nog lang niet is
te overzien-
Wc praten met vertegenwoordigers van
de landen, die onder het Europese herstel
programma dc wederopbouw na de oorlog
Ier hand namen. Er wordt gesproken over
het einde van dc Marshall-hulp aan ons
land. Het eerste, dat zich met alle kracht
sn opofferingen zo had hersteld, dat daar
van kon worden afgezien. Nederland stapte
als hel ware uit de boot. Thans deze slag,
waarvan de draagwijdte "iet is te over
zien. Men is er zich van bewust, dat ons
land op de een of andere wijze weer in
die boot zal moeten terugkeren, want het
herstel van Nederland is ook een deel van
het Europese herstel.
Maar het had nog vee! erger kunnen worden
„Het gevaar is nog lang niet voorbij. Wij verwachten nog meer
critieke jnomenten en situaties. Zo moeten wij voorbereid zijn op
de storm, die vanavond kan opsteken. En op het eerstvolgende
springtij."
Dit deelde Dr. Ir. Van Veen, hoofd
ingenieur van de Rijkswaterstaat, gister
mee aan het veertigtal ontstelde diplo
maten. dat een rondvlucht boven het
rampgebied had gemaakt. „Als er van
avond een storm opsteekt, betekent dat,
dat aan dc boerderijen en huizen, die
nog niet zijn bezweken, nog meer schade
zal worden toegebracht en dc materiële
verliezen nóg groter zullen worden. Ver
volgens gaf hij een overzicht van wat er
moet gebeuren.
Werk en plannen
Op dit ogenblik richt zich alles op de
redding van de bevolking. Daarna zal
eerst een begin kunnen worden gemaakt
met het herstel van de dijken.
Aan de hand van de verkenningsvluch
ten en de gemaakte foto's wordt nagegaan
waar de dijkdoorbraken zijn, welke het
allereerst zullen moeten worden aange
pakt en op welke wijze men het meest
doeltreffend aan het herstel zal kunnen
beginnen. Dan kan ook worden gezien
wanneer van de hulp kan worden gebruik
gemaakt, die uit vele landen werd aan
geboden en waarvoor men in ons land
zeer dankbaar is
De heer Van Veen merkte op dat, wan
neer de springvloed 14 dagen later zou
zijn gekomen, het water nóg hoger zou
zijn geweest.
In zijn toelichting zei de heer Van
Veen, dat men het overstroomde gebied
moet zien als een kunstmatig gebied, dat
door dc aanleg der dijken werd gewon
nen. Men verwachtte vroeger, 'dat iets
dergelijks als thans het geval is, maar
ééns in misschien 500 jaar zou kunnen
voorkomen, en later dat een dergelijke
vloccl maar ééns in dc 350 jaar mogelijk
zou zijn. Het water kwam thans echter
hoger dan ooit te voren. Men zal dus
méér moeten doen.
Hij gewaagde van dc plannen, die
er vóór deze ramp bestonden tot een
grote afdijking. Wil men het water
eruit houden, dan zal men het land
geheci van de zee moeten afsluiten,
met uitzondering van de Nieuwe Wa
terweg en de Schelde. (Hierover heb
ben wij al tweemaal geschreven.
Red. F. T>.)
Groot gevaar bezworen
Als dc dijk ten Westen van Rotterdam,
de Schiclajulse hoge zeedijk, was door
gebroken, din sou de ramp nóg gewel
diger afmetingen hebben aangenomen,
zo deelde hij mee. Het gebied rond Rot
terdam ligt nog lager dan het overstroom
de. Deze dijk begon het op één punt te
begeven. Er is toen met man en macht
gewerkt om het gat te dichten. Alles
werd aangesleept wat maar gepakt kon
worden. Er kwamen schepen met zand,
er was een ploeg van 300 militairen aan
het. werk en men zou zelfs een kerk
gebouw hebben laten springen, om dïch-
tingsmateriaal te hebben, als men dyna
miet bij de hand had gehad. Want als
deze dijk liet begeven zou hebben, dan
zou een groot gebied van Zuid-Holland
en van Noord-Holland zijn overstroomd
Den Haag zou gespaard gebleven zijn,
omdat het op duinzand ligt. Dat zou be
tekend hebben, dat drie milliocn mensen
gevaar zouden hebben gelopen, in dit
dicht bevolkte gebied van ons land. Men
is er echter in geslaagd de dijk Zondag
nog te redden.
Hij maakte het de buitenlanders
duidelijk, dat het niet mogelijk is
overal de dijken te verhogen en te
versterken. Vari ouds zijn vele ste
den op de dijken gebouwd. Zo kan
men onmogelijk Dordrecht geheel
gaan verwijderen. Men moet het dus
in een andere richting zoeken, in welk
verband hij herinnerde aan de hier-
De jeugd van Arnemuiden laat zich bij de werkzaamheden voor hot herstellen van de dijk niet onbetuigd IJverig
werken de jongens mede aan het vullen van de zakken mei zand, waarmede het gav in de dijk gedicht zal worden.
NEDERLAND HERRIJST! Dc bres in de dijk wordt gedicht. Honderden
vrijwilligers uit het gehele land eri uit alle lagen der bevolking zijn koorts
achtig iii de weer om het 85 meter brede gat in dc dijk „Het Gat." te Papen-
drecht te dichten, met welk werk men reeds goede vorderingen maakt.
Een overzicht van de werkzaamheden.
Het K.N M l. verklaart deze termen
Daar er over de begrippen springtij en
springvloed en stormvloed bij velen enige
verwarring blijkt te bestaan, zodat sommi
gen zich zelfs ongerust maken over het op
16 Februari a.s. te verwachten springtij,
wordt hierover van de zijde van het K. N.
M. I. bet volgende medegedeeld'.
Br zijn twee oorzaken waardoor eb en
vloed langs onze kusten niét gelijk zijn:
le. De wisselende samenwerking van zon
en maan.
2e. De werking van de wind op de Noord
zee. I
Springtij
De maan en de zon beïnvloeden beide het
eb- en vloedverschijnsèl. doch de maan 't
meest. Derhalve zijn eb en vloed het sterkst
als de zon precies met de maan samen
werkt, het zwakst als de zon de maan te
genwerkt. Het eerste geval treedt altijd
voor genoemde plannen. Op een vraag
van de gezant van Ierland deelde hij
mee, dat naar schatting 160.000 ha.
zijn overstroomd.
Zijn de dijken gesneuveld ten gevolge
van de schade, welke er door het oor
logsgeweld aan is toegebracht? zo luidde
een andere vraag.
De heer Van Veen beantwoordde dit
ontkennend. Vrijwel alle dijken zijn door
het water cwerspoeld. Daardoor werden
de dijken akn de binnenzijde weggesla
gen en dat leidde tot dijkbreuk.
Hij noemde de storm van Zaterdag
nacht een zeer langestorm, welke mén
in drie fazes kan verdelen: een hoge, een
hogere en een iets lagere.
Driehonderdduizend verloren alles
Men kan zeggen, dat 300.000 inwoners
alles hebben verloren. Een milliocn men
sen is in nood
Hij hoopte, dat de dijken deze zomer
hersteld kunnen zijn. Na een of twee
maanden kunnen de gebieden weer droog
gemalen zijn. Hij merkte op, dat men
thans sneller kan werken dan onmiddel
lijk na de oorlog, omdat men thans weer
beter geoutilleerd is en veel hulp kan
verwachten. Hoe -het met de landbouw
gronden zal zijn, kan thans nog niet wor
den .gezegd. Veel hangt er van af, of er
veel vers water in de gebieden is. Dat
kan de verzilting tegenhouden. In vroe
gere jaren waren er zeven jaren nodig,
wilde men het zout eruit hebben. Thans
gaat dat met de hulpmiddelen vlugger.
Als dit alles zou zijn samengegaan met
de vloed van de Rijn, dan zou het hope
loos voor het hart van Holland zijn ge
weest. Maar ongetwijfeld zullen wij het
land terugwinnen, zo antwoordde hij op
de vragen van ambassadeurs cn gezanten.
Het kleine land zal zich weer groot tonen.
Op Walcheren valt het mee
l,121) ha. van Walcheren staan onder wa
ter. Voor de rest van Zeeland zijn de
cijfers: Schouwen 11890 ha.; Dülveland
5010; St. Philipsland 1100: Tholen 5810;
Noord-Bcveland 2400: Zuid-Bcveland.
West van hel kanaal, 2075; Oost van het
kanaal 3960; West Zeeuwscli Vlaanderen
300: Oost Zeeuwsch Vlaanderen 2727.
Tezamen dus een oppervlakte van
37.506 hectare.
Vlissingen
m de Vlissingse binnenstad heeft, van
Zondagmorgen 4 uur tot. Maandagmorgen
3 la meter water gestaan, dat echter nu
voor een belangrijk deel verdwenen is.
l^e boulevard is op vele plaatsen zwaar
beschadigd, doch voor het overige is Vlis
singen. gezien de omstandigheden een dei-
meest bevoorrechte plaatsen in Zeeland.
Het leven is er vrijwel normaal.
Middelburg
In Middelburg lopen de waterkranen
I r emaal niet'. Daar is het water gerant-
s eneerd: het wordt via tankwagens ge
distribueerd. Walcheren is er nog vrij
goed afgekomen, en als men door Middel
burg rijdt, zou men diets van de waters
nood merken, als he er niet vol was
van doortrekkende evacués, die via
Zeeuwsch Vlaanderen afgevoerd worden.,
kort na volle maan en kort na nieuwe maan
op. Men spreekt dan van een springtij.
Het tweede geval treedt altijd kort na
Eerste Kwartier en kort na Laatste Kwar=
tier op. Men spreekt dan van een doodtij.
Een springtij is dus een normaal ver
schijnsel, dat om de twee weken optreedt.
Het bestaat uit een springvloed en een
springeb. of een springhoogwater en een
springlaagwater.
Een springvloed of springhoogwater is
dus een hoogwater dat wat hogeris dan
het gemiddelde hoogwater, doch het wordt
ook onmiddellijk gevolgd door een spring
laagwater dat lager is dan het gemiddelde
laagwater.
Stormvloed
Doch nu komt hier de invloed van de
wind bij. Het is bekend, dat een storm uit
het Noordwesten een ophoping van water
in het zuidelijk deel van de Noordzee, dus
tegenover de Nederlandse kust veroorzaakt.
Is deze verhoging van het waterpeil door
de storm groot, dan spreekt men van een
stormvloed. Treft nu een uitzonderlijk
zware en langdurige Noordwesterstorm
over de Noordzee bovendien nog samen
met een springvloed, dan kunnen de ge
volgen catastrophaal worden. Dat nu was
het geval in de nacht van 31 Jan op 1 Fe
bruari. Het bijzondere was dus niet hst
springtij van die nacht, doch wat daarbij
kwam, door die uitzonderlijke storm.
Het kon nog erger
Nu zijn oók zonder de wind dé spring
vloeden niet alle precies even hoog. Zó "zou,
zonder wind, de springvloed van die be
wuste nacht door de werking van maan en
zon iels minder hoog geworden zijn dan de
voorafgegane springvloed van 18 Januari
en dan de volgende van 16 Februari Dit
betekent dus:
le. Dat dc stormvloed nog liogcr gewor
den zou zijn als dezelfde storm op 18 Jan.
of 16 Februari opgetreden zou zijn.
2e. Dat bü het eerstvolgend springtij, 'u*
dien de wind geen complicatie geeft, het
hoogwater en liet laagwater verwacht moe
ten worden ongeveer even hoog te zullen
zijn als het hoogwater en het laagwater op
18 Januari.
Wel moet verwacht worden, dat de ge
tijstromen van het in- en uittrekkende wa
ter sneller zullen zjjn dan gemiddeld.
Faciliteiten voor getroffen
adspirant-emigranten
Het commissariaat voor emigratie deelt
mede: Als onderdeel van de hulpverlening
zullen aan adspirant-emigranten, die ge
troffen 7,\jn door de overstromingsrampen
en in wier voornemen tot emigratie geen
«ijziging Is gekomen, zoveel mogelijk fa
ciliteiten norden verleend ten behoeve van
vertrek.
i'o mate van urgentie van ieder afzon
derlijk geval zal hierbij de doorslag geven.
Deze adspirant-emigranten kunnen zich in
verbinding stellen met een van de aanmel
dingskantoren der Gewestelijke Arbeids
bureau* of van de particuliere emigratie-
organisaties in of nabij rle plaats, waar zij
zich bevinden. Indien dit niel mogelijk is,
kunnen zij zich telefonisch in verbinding
stellen met de Stichting Landverhuizing
Nederland in Den Haag. telefoon K 1700
392380, toestel 55.
r Advertentie)
Rheumatische pijnen slopen
Uw gestel en Uw lichaam.
Bestrijd ze met Kruschen en begin
zo een nieuw leven - iit en viel
vrij van pijn.
Zoals Kruschen duizenden verlichting
bracht reeds na betrekkelijk kort gebruik,
zo kan zich ook bij U die.weldadige bloed
zuiverende werking voltrekken. Met
Kruschen regelmatig gebruikt geen
onzuiver bloed meer En daarmee is dan
dc oorzaak weggenomen van die kwellen
de rheumatiek Koop vandaag bij Uw
apotheker of drogist en begin morgenoch
tend die heilzame kuur
FRIESCH DAGBLAD
rWEEDE BLAD
DONDERDAG S FEBRUARI 1953
