Verkenningsvlucht boven de waterwoestenij
Te land, ter zee en in de lucht wordt
verbeten gestreden om mensen en land
Grote drukte in haven van Bergen op Zoom
Toestand op centrum-eilanden nog
steeds zeer ernstig
Minister Algera naar de getroffen gebieden
Redding in de nacht
(Van een speciale ANP-verslaggever)
Gilze Rijen 4 Febr. Militaire vliegers van 4 naties. Nederlanders, Amerikanen
Britten en Belgen speuren van het krieken van de ochtend tot dat de avond invalt
over de waterwoestijnen" van Goeree Overflakkee, Schouwen Duiveland, St Phi-
lipsland en Tholen. Snelle jagers, zware transporttoestellcn en amphibievliegtuigen-
zeer lichte ..Pipercubs" en zeer fragiel lijkende hefschroefvliegtuigen, ongeveer 130
bij elkaar, doen hun werk krachtig en mo-dig, verbonden door krakende en gon
zende radioverbindingen.
Hier worden zandzakken, voedsel of me
dicamenten afgeworpen, daar duiken de
verkenners diep naar het gore water; een
waarschuwing, en kort na dien komt een
helicopter aan. Ergens op een dak zit een
eenzaam mens, verkleumd, wanhopig te
bidden tot het eindeloze watervlak. ..Was
hij eerst ook alleen, daar op dat dak?"
vraagt men zich af. Misschien misschien
ook niet.... langs een ladder onder de
nu stilstaande helicopter, laat een man zich
zakken. Hij helpt de eenzamen, de naam
lozen en duizenden ellendigen. Een der
redders moet op de plek, waar een slacht
offer gevonden wordt, achterblijven, om
dat er voor hem in het vliegtuig dan geen
plaats meer is- Later wordt hij wel weer
opgepikt. De naamloze van het dak is dan
allang veilig.
Mensen in nood
Overal ziet men de vliegtuigen zoeken
en helpen. Zieken worden getransporteerd
gezonden naar veiliger haven gebracht
De verkenningsvliegtuigen dirigeren ook
de „Ducks" de amphibiewagens die als
vette slakken over de verdronken eilanden
kruipen. Deze varende wagens zijn. een
ware uitkomst bij het reddingswerk. Ve
len kunnen thans bereikt worden, die an
ders reddeloos verloren zouden zijn. Met
40 tegelijk kan men de slachtoffers snel
en veilig vervoeren. Eerst ging het trans
port over de ondiepe wateren met roei
boten. doch ook deze waren soms nog te
diep om geïsoleerde plaatsen te bereiken.
Bij tientallen, varen grote en kleine sche
pen op de Zuidhollandse en Zeeuwse stro
men. Het weer was vanmiddag nog kalm.
Vele schippers, die met deze wateren niet
bekend zijn hebben hun weg niet kunnen
vinden- Sommige boten zijn vastgelopen,
enkelen blijken bij eb boven op een zand
bank te zitten.
Schip in nood
Rond het middaguur klinkt een nood
kreet van het Haringvliet schip in nood.
Verkenners, helicopters en een amphibie-
vliegtuig spoeden zich er heen om assis
tentie te bieden. Zo werken schepen, vlieg
tuigen en ducks aan alle kanten samen om
te helpen, waar nood heerst- Ons verken
ningsvliegtuig. bestuurd door een jonge
kundige vlieger, scheert over Flakkee. Van
Ooltgensplaat tot voorbij Middglharnis en
Sommelsdijk is "dit een watervlakte, waar
uit de daken van boerderijen, huizen en
schuren, '-of zeer vaak slechts de resten.-.
- daarvan steken: Tussen. Dirksland-en-Me-
lïssan? zien wij een droog =poldereiland.
Gered?- Het is de vraag-,want de polder
dijken. die het niet hielden, zien er zwak
en afgekalfd uit. Vliegtuigen werken er
balen met zandzakken af. Men ziet de be
volking graven van hun nog van de vloed
verschoonde grond om ze te vullen. Die
dijken moeten versterkt worden.
Cadavers
Over grote trajecten is de zeedijk van
Flakkee weggeslagen Op enkele stukken
gèspaarde polderwij ken grazen hier en
daar wat runderen. Hun aantal wordt
verre overtroffen door de cadavers, die
her en der met van het water opgeblazen
lijven tegen de dijken gespoeld l'iggen.
Enorms hoeveelheden wrakhout, stro,
dode kippen en varkens, kleren en huis
raad werden door de wind tegen de dijken
en huizenresten geblazen- De lijken der
bewoners zijn zoveel mogelijk uit deze
rampzalige ravage gevist. Stellendam ligt
achter zijn haventje levenloos tussen wa
ter en slijk. Deze door Urk geadopteerde
vissersplaats is noch aan het Haringvliet,
noch aan het Springersdiep meer door
dijken beschermd.
Toren als bakens
Goerree is daardoor weer
eiland geworden, waarvan de duinrand
nog slechts boven water uitsteekt.
Verkenning boven Schouwcn-Duivcland
bevestigt de berichten, dat dit eiland op
de duinenrij na, die tot ongeveer Rcnesse.
Haamstede en Burgh reikt, vrijwel totaal
door de zee verzwolgen is. Brouwershaven
Zierikzee. Bruinisse' en alle andere plaat
sen daartussen zijn geheel of gedeeltelijk
overstroomd. Men kent ze aan de kerkto
rens en vormen van de havens. Het eiland
biedt hetzelfde beeld als Flakkee met zijn
rampzalige plaatsen als Oude- en Nieuwe
Tonge. De havens liggen yol schepen.
Vliegtuigen speuren en helpen, Roeiboten
ducks en ook rubberboten trachten ge-
isoleerde stakkers te bevrijden. Hulpver
lening'en evacuatie zijn in volle gang. En
tegen de duinen en dijkresten ligt dé zee,
die als een bruut beest, gezweept door de
felle orkaan, al deze ellende veroorzaakte-.
Evacuatie
Duizenden en duizenden slachtoffers
van de stormvloed worden van de eilan
den gehaald Duizenden verlenen hulp bij
transport, verpleging efi onderdak. Ook
de gisteren hier gearriveerde Amerikanen
.iwen en sloven bij 't reddings- en her
stelwerk. Zo doen ook de Britten, de Fran
sen. de .Belgen en de Nederlanders. Zo
zullen de helpers van andere nationali
teiten doen, die thaijs in aantocht zijn.
Grote colonnes stromen naar de uiterste
randen der geteisterde gebieden met voed
sel. kleding, medicamenten en materialen.
Daar wordt het transport voortgezet met
botén, schepen en vliegtuigen, die dan
weer met tientallen ongelukkigen terugko
men. Met het uur zwelt deze stroom. Ze
ontvangen kleding, voedsel, medische zorg
en gaan dan slapen. Nadien vertrek naar
een evacuatie-oord, Zo geldt het in de op
vangcentra, waar artsen, verpleegsters, het
Rode Kruis, militairen van alle wapenen
en andere vrijwilligers van diverse organi
saties dag en nacht in de weer zijn. On
danks de onvervaarde aanpak, ondanks de
hechte nationale en internationale samen
werking, is toch nog de hulp voor velen
te laat gekomen-
Uitputting
Het menselijk uithoudingsvermogen is
beperkt. Na dagenlang wachten zijn man
nen, vrouwen en kinderen van uitputting
op zolders en daken gestorven. Vooral in
de nacht van Dinsdag op Woensdag, toen
het vroor, zijn slachtoffers gevallen. Het
aantal gevallen van longontsteking is groot
Artsen worden met helicopters gebracht
naar geïsoleerde zieken, die dringend hulp
behoeven. Iedereen spant zich tot het
uiterste in om levens te redden en te be
houden; de levens van hen die van alle
aardse bezit zijn beroofd.
Schippers zonden hulp
„Ondoenlijk te varen voor onbekende schippers"
Er heerst een grote drukte in de haven
van Bergen op Zoom. Dè halve stad slaat
met spanning de verrichtingen van het red
dingswerk gade. Overdag, maar ook des
nachts met behulp van scherpe zoeklichten,
worden schepen geladen en gelost", aldus
meldde Woensdagavond een onzer redac
teuren uit het geteisterde gebied.
Woensdagmorgen zijn twee schepen, elk
met ongeveer 100 zieken en gewonden de
haven van Bergen op Zoom binnengelopen.
Zij waren reeds de avond tevoren voor de
haven gearriveerd, doch na verscheidene
vergeefse pogingen om binnen te lopen,
moest het besluit worden genomen de nacht
op het water door te brengen. Schepen met
zandzakken en zout voor Wemeldinge,
Vlissingen en Middelburg worden in een
ijltempo door vele vrijwilligers geladen.
Men. hoopt steeds--voor de. nacht te- kupnen
Advert ehuèj'
vertrekken, omdat het met duisternis voor
onbekende schippers ondoenlijk is te varen.
De eerste ernstige gevolgen van de ramp
op de eilanden worden gezien. Reeds is een
schip met lijken aangekomen en in de ha
ven gelost. Lijkkisten worden per trein
vanuit Roozendaal aangevoerd.
Met boten en helicoptèrs worden zieken
uit het ziekenhuis van Zierikzee naar Ber
gen op Zoom gebracht. De- helicopters lan
den op een groot weiland vlak achter het
ziekenhuis, waarna Rode Kruis-zusters de
zieken per brancard naar het ziekenhuis
dragen.
Een groot aantal militairen zijn met 50
boten aangekomen en maken toebereidse
len om naar de Zeeuwse eilanden te ver
trekken. Ook zijn inmiddels reeds Franse
militairen van de genie gearriveerd, die
eveneens voor hulp naar de overstroomde
J'cljiccfenafyajen.
Efn oproep van het Ofew. Arbeidsbureau
:té'Béi'iën op Zoom voor arbeiders om aan
het herstel van de dijken te werken, heeft
algemeen en spontaan weerklank gevon
den. Vele honderden 'hebben zich gemeld
en regelmatig vertrekken autobussen vol
vrijwilligers welgemoed met onbekende be
stemming. naar de talrijke plaatsen, waai
de hulp zo zeer van nodè is.
Minister Algera zeide 's avonds bij zijn
terugkeer van het bezoek aan de ramp
gebieden evenals de hem vergezellende
autoriteiten zeer getroffen te zijn door het
leed, dat onder de bevolking is veroor
zaakt. De Minister betreurt ten diepste de
In tijden van nood wordt het onmogelijke mogelijk! Nooit had dit zestien
jarige meisje uit Den Haag gedacht, dat zij nog eens in staat zou zijn een
baardige Zeeuw als een volleerd kapper" te scheren Maar, in tijden van
nood wordt het onmogelijke mogelijk, als de goede wil maar daar is!
Mary Timmer uit Den Haag doet haar best.
Gevecht om nieuwe doorbraken te voorkomen
In Oude-Tonge worden ongeveer 300 personen vermist, die
hoogstwaarschijnlijk alle omgekomen zijn. Tot nu toe heeft men
slechts twaalf doden kunnen bergen. Een groot aantal lijken drijft
in het water langs de dijken en de beschikbare plaatselijke krach
ten kunnen niet voor het bergen daarvan gebruikt worden, omdat
zij te sterk terneergeslagen zijn.
Te Stavenisse kan men het aantal slachtoffers nog steeds niet
nauwkeurig bepalen. Volgens de laatste berichten overschrijdt het
vermoedelijk de 300. In de andere gemeenten van Tholen zijn de
slachtoffers in de ondergelopen polders ook nog steeds niettc
tellen.
Vanuit Oude-Tonge is dringend ge
vraagd personeel te zenden om de rond
dravende lijken te bergen, omdat de be
volking dit zelf onmogelijk kan volbren
gen. Bovendien werd het verzoek gedaan
om voorlopig 200 lijkkisten te willen zen
den. alsmede 200 lakens om de lijken in
te kunnen vervoeren.
Ook is het volstrekt noodzakelijk, dat de
ronddrijvende cadavers van het vee zo
spoedig mogelijk geborgen worden. Dit
aantal wordt geschat op 600 stuks. Slechts
weinig vee kon gered worden.
Het gerucht, dat de burgemeester van
Nieuwe-Tonge zou zijn omgekomen, is niet
juist gebleken.
Geen schip In nood.
"GISteFfs ehRëje malen voor de radio om
geroepen, dat een schip met evaeué's in
nood en zinkende zou z(jn. Hierover is
nieuwe grote ongerustheid ontstaan, maar
het bericht bleek niet juist te zjjn. Wel zat
er een vliegboot aan de grond en was een
zandschuit omgeslagen, doch dit was ook
alles.
Z. E. zeer getroffen door het leed - lof voor
de hulpverlening
De Minister van Verkeer en Waterstaat, mr J. Algera, is Woensdagochtend aan
boord van de „Jan Blanken", het directievaartuig van de Rijkswaterstaat uit
Dordrecht, naar de getroffen gebieden vetrokken- Minister Algera werd vergezeld
door de directeur-generaal van Rijkswaterstaat, ir A. G. Maris, de hoofdingenieur
van Rijkswaterstaat, ir A. H- Fabius, de heer J. Schilthuis, voorzitter van de perma
nente commissie voor Verkeer en Waterstaat uit de Tweede Kamer en mr A. F.
Schepel, griffier van de Tweede Kamer.
verloren gegane mensenlevens.
Eerst na persoonlijke waarneming kan
men zich 'n beeld vormen van de omvang
en de gevolgen van de ramp en dan wordt
het ook duidelijk, hoe zeer het de plicht
van het Nederlandse volk is hulp te bie
den.
De indrukken, die hij tijdens zijn tocht
heeft gekregen van de hulp uit het bui
tenland, stemmen de Minister tot grote
dankbaarheid. Woorden van lof sprak hij
over het aandeel, dat de vissers uit vele
plaatsen met hun vaartuigen vrijwillig
hebben genomen in de hulpactie.
Vier keer Walcheren
Gevraagd naar de omvang van de te
ondernemen herstelwerkzaamheden tot
verhouding van dc drooglegging van Wal
cheren na de oorlog, zeide ir Maris dat
naar schatting de taak van thans zeker
wel vier keer zo groot kan worden geacht.
..Het wordt een ware slag. met mobili
satie van al het beschikbare materiaal".
Ir. Maris merkte op. dat vanzelfsprekend
de omstandigheden veel gunstiger zijn dan
ir. 1945, maar dat niet lang moet worden
gewacht met het herstelwerk om te voor
komen, dat de in de dijken geslagen gaten
door het getij zullen worden vergroot.
Zoals op Walcheren destijds is gebeurd.
Ook naar de noodgebieden
Behalve Minister Zijlstra heeft ook de
Minister van Maatschappelijk Werk, mr
Van Thiel, het voornemen, vandaag de
noodgebieden te bezoeken. Beide Ministers
zullen behalve naar Brabant, zo mogelijk
ook naar Zeeland gaan om zich op de
hoogte te stellen van de werkzaamheden,
hun departementen betreffende.
Penning Watersnood 1953
De vereniging voor penningkunst heeft
besloten een penning uit te geven, dié de
watersnood 1953 tot onderwerp heeft. De
penning wordt algemeen verkrijgbaar ge
steld en de netto-opbrengst zal ter beschik
king van het Nationaal Rampenfonds wor
den gesteld. Prof. L. O. Wenckebach Is
bereid gevonden het ontwerp hiervoor te
maken.
Een verslaggever van Reuter spreekt
van 80 doden in Nieuwe Tonge.
Gevaar by dijken.
Hoe weinig van Goeree-Overflakkee en
Tholen nog droog ligt, ook dit weinige wordt
nog steeds bedreigd door nieuwe dijkdoor
braken.
Er zijn uit verschillende plaatsen zeer
dringende oproepen ontvangen om mate
riaal voor versterking van dijken. Per
vliegtuig zijn bijvoorbeeld zandzakken ge
dropt op enkele plaatsen. Zo bij de dijk
tussen Zierikzee en Brouwershaven, die
zeer kritiek is. Bij Burgh en Haamstede
werken honderd militairen onder .leiding
van -ingenieurs om een diik te behouden.
Ook Tiier werden zandzakken, gedropt. Het
reddingswerk werd zeer bemoeilijkt door
de zware wind.
Voor Tholen deed de Provinciale Water
staat van Noord-Brabant een oproep. Rijs
hout, latten, schoppen, waterlaarzen, sta
ken, yzerdraad, enz. enz. was daar nodig'
voor versterking van de binnendijken die
nog droog gelegen gebieden beschermen.
Hoeksclie H aard.
De Hoeksche Waard met haar 23.000 ha
cultuurgrond, plm. 40 grote en kleinere
polders, veertien gemeenten en verschei
dene buurtschappen met gezamenlijk 40.000
inwoners, is zeer ernstig getroffen door
de watersnood. 25 grote en kleinere pol
ders zyn geheel overstroomd, 8 polders
staan dras en slechts 5 nog geheel droog.
Vier van de 14 gemeenten hebben geen
last van het water.
In totaal zijn in de Hoeksche Waard,
voor zover thans ekend is, plm. 150 per
sonen verdronken. Men vreest, dat dit aan
tal nog zal stijgen als overal naspeuringen
zijn verricht. In de hoofdwaterkering, die
de Hoeksche Waard moet beschermen, zijn
minstens 30 breuken, op sommige plaat
sen kilometers br^ed.
Dank zy een prachtige samenwerking
kon o.m. Oud Beyerland droog gehouden
worden, welke gemeente thans het voor
zieningscentrum van het eiland is, waar
levensmiddelen, brandstof, materieel enz.
worden aangevoerd en verder getranspor
teerd naar de gemeenten, waar behoeften
bestaan.
Door vrijwilliger met eigen
vliegtuig
In de nacht van 3 op 4 Februari is op
Schouwen en Duiveland een aantal men
sen van het dak van een huis gered door
het stoutmoedige optreden van een reser
ve-kapitein-vlieger van de luchtmacht,
die met een sportvliegtuig drie rubber
boten afwierp tijdens een moeilijke vlucht
in het duister. Deze reserve-officier, de
heer J. Hoekstra, die zich thans niet in
actieve dienst bevindt, stelde zich met
zijn Fairchild-vliegtuig beschikbaar voor
reddingswerk op punten, waarvan be
kend was, dat zij tot de zgn. noodadres
sen behoorden.
Hij voerde drie rubberboten mee. voor
zien van lange touwen, die hij tussen 2
en 5 uur in de ochtend van 4 Februari
met succes op een benarde plaats op het
eiland Schouwen en Duiveland heeft
kunnen neerlaten. De lange touwen ge
bruikte hij om verbinding tot stand te
kunnen brengen tussen de mensen op het
dak en de reddingboten, die in de nabij
heid in het water terecht kwamen. Dank
zij deze louwen konden de in nood ver-
kerenden de boten naar zich toe trek
ken en deze vervolgens gebruiken om
zich van hun benarde positie te verwij
deren.
Dezelfde vlieger heeft reeds vóór dit
nachtelijk avontuur daadwerkelijk aan 't
reddingswerk uit de lucht deelgenomen
fill ia ooi; tjjang nóg op dit gebied actieJÊ
