NOORDHOLLANDS
Weer dijkdoorbraak bij Noord-Gouwe
1272 doden
Verschrikkelijke toestand
in Oude Tonge
Nog vele doden te bergen
op liet eiland Schouwen?
Dagblad
voor
Alkmaar
Plunderaars
gearresteerd
De verwoesting in Zierikzee is
verschrikkelijk - Evacuatie van
Schouwen bijna voltooid
Dr. A. Loudon
overleden
Wat ook de
aandacht
vraagt
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f2.07 per maand, f U.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m..
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m.. minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59.
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52.
tel. 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89. tel. 2800 K 2230:
Schagen. Ged. Gracht 39. tel. 459 K 2240.
r Buiten God is't nergens veilig (Vondel) ()I110"CVI II**
Donderdag 5 Februari 1953 - 48e Jaargang No. 12696
Er is geen einde in zicht van de ontzaglijke rampspoed
die over ons volk is gekomen. Vanmorgen komtn
nieuw rampspoedig bericht van de Nederlajidse Ter
ritoriale bevelhebber, dat de laatste dijk bij Noord-
Gouwe op Schouwen-Duiveland, (ten Noorden van
Zierikzee) is doorgebroken. Schepen die in de buurt
zijn, is verzocht zich onmiddellijk hierheen te bege
ven om te helpen bij de evacuatie. Na dagen eindeloos
vol berichten over menselijke ellende, beseft men hoe
zeer het woord tekort schiet om uit te drukken ivat in
werkelijkheid geschiedt. Met stomheid geslagen heeft
ons volk gistermiddag via de radio het verpletterend
nieuws ontvangen over het aantal doden, op dal ogen
blik reeds gestegen tot ver boven de duizend. Nieuwe
rampmeldingen bleven binnenstromen.
Het aantal doden werd totnogtoe officieel opgegeven als
1272. En reeds vroeg in de avond begon het provisorisch
noodverkeer dat vanaf schepen rond de eilanden met
korte-golfzendertjes wordt onderhonden, noodlotstij din
gen te melden. Om half acht werd dringend dropping van
zandzakken verzocht bij Burgh en Haamstede op Schou
wen en Duiveland, waar bij harde wind nieuwe dijkdoor
braken onvermijdelijk schenen, zomede in hel gebied
tussen de waterschappen Noord-Schouwen en Schouwen,
w aar honderd soldaten vertwijfeld om het behoud van de
dijk vochten. Reeds eerder had het Urker vissersvaartuig
„Sursum Umbra" geseind dat de toestand van de dijken
tussen Zierikzee en Brouwershaven zeer kritiek was. Er
werd gesmeekt om zandzakken, daar zich in het bedreig
de gebied nog talloze mensen bevinden. Vliegers bericht
ten dat de dijk bij Zonnemaire op bezwijken stond.
In de reeds gedidhte dijk van
de Nieuwe Waterweg bij de Bos
polder .op Rozenburg sloeg
gisteren weer een gat van 4 me
ter, voornamelijk veroorzaakt
door het snelle varen van zee
schepen op de Waterweg.
Abbenbroek op Putten meld
de eveneens een zeer kritieke
situatie. Met de evacuatie van de
1000 bewoners moest onverwijld
worden begonnen. Ook de burge
meester van A1 m k e r k in het
Land van Heusden en Altena
spoorde in een proclamatie zijn
bevolking gisteren aan zoveel
mogelijk te evacueren, daar de
dijk aan de kant van de Bies-
bosch in zo slechte toestand ver
keerde, dat doorbraak dreigde,
waardoor het Land van Heusden
en Altena, totnogtoe drie doden,
Dit kleine meisje, men vermoedt, dat zij ongeveer 5 jaar is,
kwam geheel alleen in- de Ahoy-hal aan. Men weet niet of
haar ouders zijn omnekornen of nog leven, of zij nogfamilie
leden heeft, men weet slechts, dat zij uit het overstroomde
gebied is gevlucht. E"n soldaat laat haar eens drinken.
Het aantal slachtoffers van de overstromingsramp was vannacht
gestegen tot 1272. De doden vielen in de navolgende plaatsen:
Abbenbroek 1; Poortugaal 7; Brandwijk 2; Brouwershaven 3; Bruï-
nisse 1; Burgsluis 10; Capelle 3; Dinteloord 3; Dreischor 15; Fijnaart
46; Geersdijk 1; Goeree 40; Goese Sas 7; 's-Gravendeel 57; Halsteren.1
17; Hellevoetsluis 5: Heusden en Altena 3; Heijningen 25; Hoede-
kenskerke 1; Hontenisse 8; Klundert 13; Kortgene 40; Krabbendijke
4; Kruiningen 11; St. Maartensdijk 4; Maassluis 1; Moerdijk 13;
Nw Neuzenpolder 1; Nieuwerkerb 13; Nieuwe Tonge 75; Nieuw
Vossemeer 50; Numansdorp 67; Oostcrland 40; Oosterschelde 4;
Ossenisse 1; Ouddorp 1; Ouderkerk 2; Oudelande 2; Oude Tonge
300; Papendrecht 1; Petten 1; St. Philipsland 1; Raamsdonkveer 2;
Rilland-Bath 1; Rotterdam 1; Serooskerke 15; Stavenisse 200; Steen
bergen 13; Stellendam 27; Sliedrecht 1; Stormpolder 6; Streijen 20;
Terneuzen 4; Texel 5; Veere 2; Vlissingen 3; Wagenberg 1; Willem
stad 12; Wolphaartsdijk 9; Ierseke 10; IJsselmonde 3; Zierikzee 15;
Zuidland 20; Heinenoord 2.
In deze aantallen zijn de talrijke vermisten nog niet begrepen.
'S-GRAVENHAGE Vijf on
verlaten, die zich aan plunderen
schuldig maakten, zijn gearres
teerd en ingesloten in het huis
van bewaring te Dordrecht.
Men heeft zich genoodzaakt ge
zien in 's-Gravendeel een avond
klok in te stellen. Het is verbo
den om zich van half zeven 's
avonds tot zeven uur 's morgens
op straat te begeven, als men
geen toestemming heeft. De poli
tie heeft opdracht gekregen om
na de eerste sommatie te schie
ten.
Ook te Abbenbroek zijn gisteren
twee personen gearresteerd, die
zich schuldig hebben gemaakt
aan diefstal van goederen uit de
verlaten huizen in het verdron
ken gebied.
Woensdagmorgen vroeg is Z.K.H. Prins Bernhard met een
K.L.M.-toestel uit New York weer in Nederland aange
komen. De Prins legt een verklaring af voor de radio, na
zijn aankomst op Schiphol. Naast hem H.M. Koningin
Juliana, die ter verwelkoming aanwezig was.
onder hoog water zou komen te
staan.
De burgemeester van 't zwaar
getroffen Oude Tonge seinde, dat,
gezien de toestand van de dijken,
bij een tweede stormtij het door
breken werd verwacht van al wat
nog intact was gebleven, waar
door dan algehele evacuatie nood
zakelijk zou zijn. Het aantal be
schikbare schepen werd daartoe
voldoende geacht.
In Oude Tonge werden gister
middag in totaal 260 personen
vermist, die hoogstwaarschijnlijk
alien verdronken zijn. Tot nu toe
kon men slechts 12 doden ber
gen. Verslaggevers seinden dat
de dijk bij Oude Tonge nog ge
regeld zakte.
&i Nieuwe Tonge vielen totdan-
toe 75 tot 80 doden. Er bevonden
zich gisteren nog 1800 mensen.
100 waren er geëvacueerd. Een
Nederlands amphibievoertuig kon
telkens 60 mensen tegelijk naar
Sommelsdijk afvoeren.
Een gToot aantal lijken dreef
bij Oude Tonge in het water
langs de dijken. De burgemees
ter vroeg dringend om perso
neel te zenden om de lijken
te bergen, daar de beschikbare
plaatselijke krachten hiertoe
moreel niet meer in staat wa
ren. Hij vroeg ook toezending
van 200 lijkkisten of het daar
voor nodige hout, alsmede een
zelfde getal lakens om de
slachtoffers te vervoeren.
In ditzelfde gebied dreven de
cadavers rond van 500 tot 600
stuks vee. Dc burgemeester vroeg
in deze onbeschrijfelijke ver
schrikking voorts om een heli-
coptère voor het onderhouden
van de verbindingen, om .15 man
man politievérsterking, om een
aggregaat voor noodverlichting.
Hij deelde mede dat het gerucht
onjuist is dat ook de burgemees
ter van Nieuwe Tonge zou zijn
verdronken.
Prinses Wilhelmina
schenkt f 25.000.
H.K.H. Prinses Wilhelmina
heeft aan het Nationaal Rampen
fonds een gift van 25.000 ge
schonken voor de getroffenen in
de geteisterde gebieden.
Twee vermisten
terecht
VAN KON. MARINE
's GRAVENHAGE, 5 Fcbr.
De twee militairen van de Ko
ninklijke Marine, van wie aan
vankelijk werd aangenomen dat
zij vermist waren, zijn thans te
recht.
GENERAAL RIDGWAY
NAAR ONS LAND
's GRAVENHAGE. Generaal
Ridgway is van Pariis naar Ne
derland vertrokken. Hii zal een
rondvlucht maken over de ge
teisterde gebieden.
De toestand in Zeeland
de aanwezig. Men is biizonder
enthousiast en dankbaar voor
de droppings die ziin geschied.
ZIERIKZEE, Donderdagmorgen 5 Februari (Van een
speciale verslaggever) Uit de jongste mededelingen
van officiële zijde hedennacht gedaan, blijkt, dal de
meeste slachtoffers in Zeeland vermoedelijk te betreu
ren zijn in liet middendeel van het eiland Schouwen-
Duiveland. Hoewel daaromtrent nog geen zekerheid be
staat, acht men het waarschijnlijk, dat zich in en om het
gebied achter de westelijke duinenreeks tot Zonnemaire
(dat geheel blank staat, op sommige plaatsen twee tol
twee-en-een halve meter hoog) in de boerderijen en hui
zen nog honderden doden zullen vinden Alom op
Schouwen-Duiveland heerst grote verslagenheid. Vele
boeren zijn practisch de gehele veestapel kwijt geraakt
en men treurt over het verlies van familieleden, huren
en vrienden. Desondanks is men overal aan de slag ge
gaan om de zwaar gehavende gebieden te herstellen.
Schouwen-Duiveland staat voor
vier-vijfde deel onder water.
Noord-Beveland voor de helft,
St. Philipsland geheel, Tholen
voor één-derde deel en Zuid-
Beveland ongeveer voor één
achtste deel. In Zeeuws-Vlaande-
ren staat weinig water meer.
bijna alle gaten in de dijk zijn
gedicht en de Kruispolder is
Dijken ivorden gedicht
polders drooggemalen
maar de nacht
ivas vol angst.
reeds drooggemalen. Alleen bii
Terneuzen. Breskens. Ossenisse.
Kruiningen en enkele andere
plaatsen staan nog gebieden on
der water.
De evacuatie van Schouwen is
Woensdag bijna voltooid. Men
schat dat ongeveer 15.000 van
de ongeveer 20.000 bewoners van
Schouwen-Duiveland ziin geëva
cueerd naar veiliger oorden. Op
Duiveland heeft men alle boer-
deriien en huizen systhematisch
afgezocht naar achtergebleven
personen. Het zelfde deed men
Donderdag op Schouwen. Een
deel van de bevolking is achter-
gebleven om behulpzaam te ziin
bii de herstelwerkzaamheden die
allerwege reeds ziin aangevan
gen. De evacuatie is geschied
vanuit Bruinisse. Zierikzee en
Burgsluis. De geëvacueerden ziin
getransporteerd naar Rotterdam.
vanwaar zn via
Utrecht verder
vervoerd.
Zierikzee is
man gered,
dezer dagen
een man gered, die zeventien
uur lang aan een staaldraad had
gehangen om zich van de ver
drinkingsdood te redden.
Tijdens concert van
Residentie-orkest
Tijdens een concert van het
Residentie-Orkest in het gebonw
voor Kunsten en Wetenschappen
in Den Haag is gisteravond over
leden dr A. Loudon, secretaris
generaal van 't Permanente Hof
van Arbitrage en voorzitter van
het Residentie-Orkest.
Voor de aanvang van het con
cert had dr Loudon de bezoekers
opgeroepen tot steun aan de
slachtoffers van de Nationale
Ramp. Kort voor de pauze werd
hij in zijn loge onwel. Enige tijd
later overleed hij in de bestuurs
kamer. Hij is zestig jaar oud ge
worden.
Dr Loudon was vanaf 1934 ge
zant te Bern en vertegenwoordi
ger van Nederland bij de Vol
kenbond. In 1938 werd hij gezant
te Washington, in 1942 ambassa
deur aldaar. Hij bleef dit tot
1947. Hij overleed tijdens het
eerste nummer dat door het or
kest werd gespeeld. Het concert
werd afgebroken.
HULP UIT AUSTRALIË
MELBOURNE, 5 Febr. De
Australisohe federale regering
heeft heden besloten aan 't Ver
enigd Britse Koninkrijk en N e-
d e r 1 a n d elk 50.000 pond sterl.
te schenken voor hulpverlening
aan slachtoffers van de over
stroming.
Rampenfonds:
ruim 7 millioen
Tot gisteravond zeven uur was
bii het Nationaal Rampenfonds
een bedrag van f 7.131.000.bin
nengekomen aan geld. gestort via
dc Ned. Bank, de Postcheque en
Girodienst en aan contanten.
WATER STIJGT
Toestand hoogst
gevaarlijk
op Voorne
OOSTVOORNE. 5 Febr.
met tienduizenden zandzakken
'ërsterkte dijk langs het Voorn-
De
Met angst en vreze heeft men
Woensdagavond het weersver-
loop gade geslagen. Door de aan
wakkerende wind vreesde men
voor hoog water en nieuwe ge
vallen van dijkdoorbraak. Ge
lukkig is de wind later op de
avond gaan liggen. Er werden.
r-ppn nionwr gevallen van diik- se Kanaal en de afsluitdam te
seen meuut ge,allen an nijn Oostvoorne hebben de storm van
doorbraak gesignaleerd. hedennacht soed doorstaan. Te
Heenvliet wordt de toestand
Men heeft oo Schouwen en evenwel zeer kritiek.
Duiveland nog geen dijken kun- Doordat het water in de Heen-
ren dichten. Door de sterke stro- vhetse polder nog voortdurend
ïningen wordt het werk. dat I bluft stiigen,
duizenden eilandbewoners en
hulpkrachten aqn de opengesla
gen dijken verrichten, zeer be
moeilijkt. In de omgeving van
Zierikzee wordt on zeven plaat
sen gewerkt aan het dicht ma
ken van de dijken.
De verwoesting in Zierikzee is
verschrikkelijk. Gehele huizen
blokken ziin door de zware golf
slag totaal weggevaagd. De be
volking van Zierikzee is ver
zameld in de kom van de ge
meente. die practisch geheel is
droog gevallen. Daarbuiten staat
nog ruim anderhalve meter wa
ter. De gas- en watervoorziening
ziin uitgevallen en een gedeelte
van Zierikzee moet het ook
zonder electriciteit stellen. Drink
water wordt aangevoerd. Voedsel
is uit eigen voorraden voldoen-
wordt thans de
voor de Wieldiik bij
is (Z
Men vreest dat deze dijk, waar
het water thans reeds op enkele
plaatsen overheen spoelt, on
danks de grote spoed waarmee
wordt gewerkt, niet te kunnen
behouden. Uit dc achterliggende
polder wordt het vee wegge
voerd.
Bii het doorbreken van deze
dijk komt de enige verbinding
van de eilanden Voorne en Put
ten met Rotterdam te vervallen.
Het verkeer gaat thans nog over
deze dijk. doch dit moet
reeds levensgevaarlijk
geacht.
HET IS NATUURLIJK nog te
vroeg, om nu al na te gaan, laat
staan te overzien, wat er uit de
nog niet bezworen over
stromingsramp voor lessen zit
ten en wat er voor lering uit de
verschrikkingen van de gebeur
tenissen op de Zeeuwse en Zuid-
HoÜandse eilanden en elders, te
trekken valt.
Maar toch is het niet geheel
overbodig, nu reeds de aandacht
te vestigen op enkele punten,
welke hier en daar naar voren
worden gebracht. Zo vroeg de
Nederlandse Vereniging y°.or
Landaanwinning aan de Minis
ter om afsluiting van de zeegaten
in het Zuidwesten van het land,
waarbij de uitzondering voor de
onmisbare en belangrijke scheep
vaartweg, de Schelde, niet eens
wordt genoemd
Dit gebeurt wèl in het boek van
Den Doolaard, waaruit mr Jonk
man in de Eerste Kamer een ci
taat aanhaalde, als hij schrijft
over de stoutmoedige droom van
de Nederlandse waterbouwkun
de. die vóór het jaar 2050 „alle
Nederlandse zeegaten, benaive ue
Schelde, zal hebben afgedamd".
Het is nog zover niet, maar het
is begrijpelijk, dat een ramp als
deze de mens ook op dit punt
tot nadenken stemt. In elk ge
val staat het vanzelfsprekend
vast. dat de omvang van waters
noodrampen (gelijk de adresse
rende vereniging voor landaan
winning stelt) als de huidige,
aanmerkelijk beperkt zal worden
door die afsluiting en door land
aanwinning op grote schaal in de
Waddenzee en elders in het
Noorden des lands.
Er wordt op aangedrongen bij
de regering, dc besluitvorming
hiertoe en de noodzakelijke voor
studie zoveel mogelijk te bespoe
digen. Het kan zeker zijn nut
hebben, dat zo spoedig mogelijk
aandacht wordt geschonken aan
dit aloude probleem.
Voorlopig zullen de regerings
instanties nog wel genoeg andere
ernstige vraagstukken hebben op
te lossen van nog meer directe
aard, maar het is toch ook wel
begrijpelijk, dat men bij het aan
schouwen van een dergelijke
ramp en haar verbijsterende ge
volgen zich gaat afvragen of, en
zo ja hoe het m o g e 1 ij k zou
zijn, een herhaling te voorke-
men. Het beklemmende doden-
word'ên cijfer alleen al maant tot ernstig
overwegen.
