Midden in Terneuzen ligt wrak
van een roeiboot
Jeugd speelt er mee
Gehele dorpen op Goeree-Overflakkee
V luchtelingen-ellende
door t water verzwolgen
Aantal slachtoffers moet zeer
hoog geraamd worden
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
Zeeuwsch-Vlaanderen is situatie meester
Van een onzer verslaggevers)
jyjIDDEN IN EEN STRAAT VAN TERNEUZEN, de hoofdplaats van
Zeeuwsch-Vlaanderen^ ligt T wrak van een roeiboot. Deze was over
de dijk geslagen. Jongens en meisjes spelen er in. Zij spelen Menseh-
reddertje". Hun spel is vol overgave en pijnlijk natuurgetrouw. Het
décor zou niet passender kunnen zijn. Do regie was in goede handen
bij een frisse, donkere jongen, die voortdurend de anderen vei toonde,
hoe zijn vader en moeder, broers en zusters uit de bovenverdieping van
een huis werden gered. De anderen zagen gespannen tóe. En toen wij
even later uitkeken over de ester-Schelde, die hijzonder goedmoedig
voorhij stroomde, hoorden wij in de stralen van Terneuzen de kinderen
lachen en schreeuwen.
hoofdjes", waarmede ook de grote we
gen bestraat zijn.
In Terneuzen is iedereen er trots
op., dat de geregelde veerdienst met
Hoedekenslterke, Zuid-Beveland, weer
hersteld is. Sinds enige dagen varen
de veerboten weer over de Schelde.
In de straten van het stadje,
schijnt de zon. Uit het overvloedi
ge zand, dat na het vallen van het
water (het was anderhalve meter
hoog In de oude binnenstad) ach
terbleef, steeg damp op. Er na
ren weer mannen, die een vrolijk
liedje floten. De lucht boven
ZeeiiwschVlaanderen is opge
klaard. Moge deze helder blijven.
Tja, wij keken gistermorgen om half I
twaalf over de Wester-Schelde.
Aan de overzijde baadde Zuid-Bevc-
land zich in de eerste schaarse zon van
het jaar 1953. Een wachtmeester van
de Rijkspolitie volgde onze blik. „Hoe
zou het daar zijn?" vroeg hi,.
Het kijken over de Wester-Schelde,
het (niet té vermijden) knipogen te-
Honderden boeren
gered
DE kerels van Van den Tak's ber
gingsbedrijf doen prachtig werk
op Schouwen-Duiveland. Met een en
kele vlet hebben twee bergers tjjdens
daglicht niet minder dan 130 mensen
die op de daken of zolders van geïso
leerde boerderijen zaten gered en vei
lig in Zierikzee aan wal gebracht.
Van der Tak heeft direct na de
ramp drie van zijn vier bergingsblazers
naar Zeeland gezonden, nadat de.bur
gemeester van Zierikzee het bedrijf om
hulp had gevraagd. Een van deze
scheepjes die radio-telefoon heeft aan
boord, heeft alleen al 130 mensen ge
red, die op de daken en zolders van
boerderijen in een van de Duivelandse
polders zaten.
De anderen hebben ook reddingen op
hun naam staan, maar het is nog niet
bekend hoeveel.
gen de zon-bestraalde golfjes, dat zijn
eenvoudige gebaren. Maar voor de
uitvoering daarvan zijn vele kilome
ters rijden nodig. Zeeuwsch-Vlaanderen
is alleen via Antwerpen te bereiken.
De verbindingen over Neerlands grond
gebied zijn totaal verbroken. Deze toe
stand zal nog wel even blijven duren.
Zowel de Belgische als de Nederland-
douane verstaan hun plicht echter
uitstekend. Zij legden de passanten op
weg naar het noodgebled geen moei
lijkheden In de weg. Vanuit Gelderland
is de route naar Zeeuwsch-Vlaande
ren ongeveer 300 kilometer land.
Behalve de reeds eerder opgesomde
noodplaatsen. die een ondergelopen
oppervlakte van 3027 ha beslaan, is
alles droog gebleven in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Nadat, aanvankelijk het uitblijven
van alle berichten ongerustheid had
doen ontstaan is thans vastgesteld,
dat dit deel van Zeeland er niet het
slechtst afgekomen is.
Wanneer men bij Roosendaal de Bel
gische grens passeert op weg naar
Antwerpen om vandaar via St. Niklaas
Terneuzen te bereiken komt men tal
van Nederlandse auto's tegen. Zij voe
ren een kenteken mee op de voorruit:
Vluchtelingenhulp Het zijn veelal
evacué's van Walcheren, die via Bres-
kens naar veiliger oorden op het vaste
land worden afgevoerd. De eigenaars
van de wagens z(jn dankbaar, dat zij
dit werk mogen doen Onophoudelijk
trotseren zij de Belgische „kinder-
Plunderaars in
s-Gravendeel
Avondklok ingesteld
In het zwaar getroffen 's-Gra-
veiuleel bevinden zich 1000 In
woners, die of niet geëvacueerd
wilden worden of terug kwamen.
Vijf onverlaten, die zich aan
plunderen schuldig maakten, zijn
gearresteerd en opgesloten in het
huis van bewaring te Dordrecht.
Men heeft zich genoodzaakt ge
zien in 's-Gravendeel een avond
klok in te stellen. Het is verbo
den om zich van half zeven
's avonds tot zeven uur 's mor
geus op straat te begeven, als
men geen toestemming heeft. De
politie heeft opdracht gekregen
om na de .eerste sommatie te
schieten.
Was ik maar doodhuilt weduwe
Een Groningse kustvaarder had on
geveer 450 evacué's uit Stavenisse,
waarbij tien zieken, aan boord.
Het heeft aanvankelijk nog enige
moeite gekost de mensen te bewegen
aan boord te komen. Na al het leed,
dat het water hen had aangedaan,
schenen zij er een tegenzin in te heb
ben, zich aan een schip toe te ver
trouwen. Het hopeloze van de toestand
inziende het hele dorp staat onder
water en vrijwel alle huizen zijn inge
stort hebben deze 450 mensen, zij
het node, van hun geboortegrond af
scheid genomen.
Een vrouw, die zich enige uren in
een lantaarnpaal had vastgeklemd,
moest daaruit met geweld worden
weggehaald.
Het verdriet om hun verloren
bezittingen of erger nog om hun
man of vrouw of andere bloedver
wanten, sprak de mensen uit de
roodbehuïlde ogen en telkens wer
den jonge en oudere vrouwen door
de smart overmand.
Was ik maar dood, huilde een
jonge vrouw; mijn man is ver
dronken Er waren meer jon
ge vrouwen, sommige met een ba
by b(j zich, wier echtgenoten wa
re omgekomen.
In Stavenisse waren ongeveer een
vijftig mensen achtergebleven. Velen
hunner zitten in afgelegen boerderijen,
die per schip niet bereikbaar waren.
Hier brachten de 20 ducks, die de ma
rine naar dit gebied heeft gezonden,
redding.
Men trachtte 'deze' gëïsoleerden, die
op ongeveer 12 km. van het dorp wo
nen, met vlotten te bereiken, doch dat
was haast onbegonnen werk.
De ontscheping van de 450 mensen,
die in hoofdzaak in het ruim waren
ondergebracht de babies en hun
moeders hadden in de kajuit mogen
verblijven geschiedde vlot, dank zij
de vele hulpvaardige handen.
Een zieke jongen van een jaar of
tien, die gedurende deze twee dagen
van verschrikking angstvallig zijn
herdershond bij zich had gehouden,
werd naar het Coolsingelziekenhuls
overgebracht. Zijn hond ging mee
Ook bij de aankomst van andere
schepen hetzelfde triest beeld van
mannen, vrouwen en kinderen in doffe
berusting, als het ware verdoofd na al
de smart, die hen is overkomen. Wat
mei nog had kunnen redden was met
het schip meegekomen: in lakens ge
wikkeld beddegoed en kleding, kinder
wagens, babywiegjes en zelfs een mo
torfiets.
(Van onze speciale verslaggever)
jQe eerste geëvacueerden uit Middelharnis, gelegen op Goerce-Over-
flaklsee, hebben pas nu oen beeld kunnen geven van de ramp, welke
zich in de nacht van Zaterdag op Zondag heelt voltrokken. Uit betgeen
zij hebben meegedeeld, valt af te leiden dat de plaatsjes Oude Tonge,
Nieuwe Tonge en Stellendam vrijwel geheel door het water zijn ver
zwolgen. Van deze gemeenten steken alleen nog maar de spitsen van de
kerktorens boven water uit. Met een enorme kracht beukte de zee tegen
de dijken op Goeree, die omstreeks halfdrie in de naclit op verschillende
plaatsen werden doorbroken. Inmiddels hadden ook de dijken in het
Haringvliet het onderspit moeten delven tegen het geweld van het water,
waardoor het gehele eiland in practisch een kwartier van twee kanten
door het water werd overweldigd.
De mensen in Oude Tonge, Nieuwe Tonge, Stellendam en Den Rommel
hebben geen kans meer gezien zich in veiligheid te brengen.
Aangenomen moet daarom wor
den dat hier het aantal slachtof
fers misschien wel het grootste
zal zijn van de gehele watersnood.
Volgens schatting van deskundi
gen is de vrees gewettigd, dat het
totaal aantal mensen, dat hier hel
leven heeft verloren, de 800 zal
overschrijden.
Dank zij het feit dat Middelharnis.
Dirksland en Melissant door een bin-
De bewoners van tal van gemeen
ten ln het overstroomde gebied zijn
thans reeds geëvacueerd. Nu mans
dorp. om daarmee de rij te openen,
ligt geheel verlaten: 3500 inwoners
zjjn naar veiliger oorden vervoerd.
De gehele bevolking van Ooltgens-
plaats is weggetrokken. De evacuatie
van Brouwershaven en Drelschor ls
nagenoeg' voltooid. Almkerk wordt
gedeeltelijk geëvacueerd wegens ge
vaar voor dijkdoorbraak. Ook Klun-
dert. is geheel „leeg". Men kan zeg
gen dat practisch alle bewoners van
Goeree-Overflakkee zijn weggebracht.
Er zijn er duizend naar Den Bosch'
vertrokken. Een groot aantal is
voorts geleid naar Utrecht en een
deel naar Rotterdam, welke twee
plaatsen de opvangcentra voor eva
cué's zijn.
n end ijk enigermate werden beschermd
en deze plaatsjes hoger liggen dan de
andere gemeenten, konden de bewo
ners hiervan zich op de hoogstgelegen
punten in veiligheid brengen.
Met evacuatie van de bewoners van
die gemeenten is men in versneld tem
po begonnen. Gevreesd wordt namelijk
dat door dc aanwakkerende Noord
westelijke wind de binnendijk, die Me
lissant en Middelharnis verbindt en
waaraan omdat hij practisch geen
dienst meer deed geen bijzondere
zorg meer is besteed, het tegen het op
dringende water niet meer zal kunnen
houden. Ongeveer 2000 mensen worden
nu met al het beschikbare botenmate-
naal weggevoerd naar Heilevoetsluis.
Boven de bedreigde gebieden cirkelen
onophoudelijk marinevliegtuigen, die
Extraatje voor helpende
militairen
Militairen, die daadwerkelijk optre
den in de noodgebieden, krijgen tot
nader order een extra zakgeld van een
gulden per dag alsmede een pakje si
garetten, zulks met terugwerkende
kracht van Zondag 1 Februari af.
de schippers van de ter hulp snellende
vaartuigen radiografisch de nodige
aanwijzingen verstrekken.
Het water van het Haringvliet is
va:: een zo onstuimig karakter, dat het
reddingswerk onder wel uitermate
moeilijke omstandigheden moet plaats
vinden.
De vluchtelingen van het eiland,
die wij te Heilevoetsluis hebben
zien arriveren, hadden vrijwel alle
maal drie dagen zonder water en
met een geringe hoeveelheid
voedsel gezeten.
Mariniers en soldaten, die sinds
Maandag in Middelharnis zijn ge
arriveerd en actief aan het red
dingswerk deelnemen, zijn met
man en macht aan het werk ge
gaan om dc ongelukkigen van
drinkwater en voedsel te voor
zien. Velen van hen, die in de ha^
ven van Heilevoetsluis aankwa
men, verkeerden in een staat van
volkomen uitputting. Vooral de
ouden van dagen waren er erg
aan toe
In Heilevoetsluis zelf, dat geheel als
evacuatiecentrum is ingericht en waar
honderden autobussen en vrachtauto's
bij het station zijn gestationneerd,
heerste grote bezorgdheid voor de ko
mende nacht. De kanaaldijk Oostzijde
verkeert namelijk in een zodanige toe
stand, dat gevreesd werd dat het wa
ter, bij opkomend tij, gepaard gaande
met harde wind, kans zou zien door te
breken. Tot de gemeenten, die dan be
dreigd zouden worden, behoren Roe
kan jo, Den Briel, Zwartewaal en Nieuw
Hellevoet.
Alle beschikbare krachten werkten
gisteren aan de dijk, waartegen het
water itiet steeds sterkere golfslag
aanklotste.
En de oppervlakte van dat water
waa nog maar een halve meter bene
den dc. top van de dijk!
•Terwijl intussen op verschillen
de plgatsen in Heilevoetsluis
koortsachtig werd gearbeid, gin
gen honderden dorpsbewoners te
voet achter een lange rij rouw-
auto's, die de eerste slachtoffers
van de ramp naar hun laatste
rustplaats brachten.
Een uur lang luidde de kerkklok,
evenals zij dat in de nacht van
Zaterdag op Zondag had gedaan,
haar weemoedige zang.
Nooit had dit zestienjarige meisje uit
Den Haag gedachtdat zij nog eens
in staat zou zijn een baardige Zeeuw
als een volleerd „kapper' ie scheren.
Maar, in tijden van nood wordt het
onmogelijke mogelijkals de goede wil
maar daar is! Mary Timmer uit Den
Haag doet haar best.
Foto tweede van boven:
Tragisch zijn de toestanden waaronder
vele vluchtelingen naar de Ahoy-hal te
Rotterdam komen. Allen hebben "ij
dringend behoefte aan hulpdie hen
daar liefderijk wordt gebooen. Een
oude vrouw van 90 jaar E. A
Mangs uit Oude Tonge, die met
haar dochter (op de voorgrond) de
tocht uit het overstroomde gebied naar
de veiligheid heeft gemaakt in een
bootje, wordt door enige soldaten ge
holpen, in de Ahoy-hal te Rett er dam*
Foto links:
Aan het herstel van de Sloedam wer
ken 150 studenten en ongeveer een
zelfde aantal, arbeiders. In de polder
vullen de mannen de door vliegtuigen
afgeworpen zakken met klei. Via een
geïmproviseerde trap brengen zij hun
vracht naar het dertig meter brede gati
Foto onder:
De gehele bevolking van de gemeente
Kruiningeii op Zuid-Beveland evacu
eert. In lange rij trekken de voertui
gen. waarop de inwoners van het
stadje met slechts weinige van hun
bezittingen hebben plaats genoment
naar veiliger oorden
In het vacantiedorpje Jayi-nck nabij
Clacton in Essex, verloren 8 mensen
het leven en werden duizenden dak
loos door de overstromingen. Op som
mige plaatsen, in de omgeving van
Jay wiek, staat het land van 10 tot 12
voet onder water. Ieder, die daartoe n
staat. was. moest helpen, kinderen, ou
den van dagen, vrouwen en mannen te
redden! Brandweerlieden brengen in
woners van Jay wick in veiligheid.
De jeugd van Ameminden laat zich bij
de werkzaamheden voor het herstellen
van de dijk niet. onbetuigd. IJverig
werken de jongens mede aan het vullen
van de zakken met zand, waarmede het
gat in de dijk gedicht zal voorden.
De omgeving van het plaatsje Kings lieren. In een voor het doel overhaast
Lynn in Engeland slaat onder water, ingericht, klasselokaal worden de eva-
Velen zijn uit dit gebied gevlucht naar cué's verzorgd door Roode Bruis-zus-
her. plaatsje, waar zij werden onder- ters. Een baby krijgt de fles. een oude
gebracht in scholen en b[j particu- vrouw wordt in bed geh elpen.