Men vreesde
voor nieuwe
gisteravond
doorbraken
Biedt allen hulp!
j CENTRUM THEATER I
Decentralisatie van de
emigratievoorlichting
Beroep op onze lezerskring
NIJMEEGS DAGBLAD
rvnout^c, Hedenavond 11 uur SPECIALE NACHTVOORSTELLING I
OPBRENGS1
I NED.ROODEKRUIS CHARLES CHAPLINS „LIMELIGHT"
(WATERSNOOD) Tevens filmreportage „WATERSNOOD55 j
GELDERS DAGBLAD
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
Waarschijnlijk moeten nog honderden
doden worden geborgen
DE SITUATIE IA ZEELAND werd ons vannacht de eigende
ruwe schets gegeven: Schouwen-Duiveland staat voor 4/5 deel onder
water, INoord-Beveland voor de helft. St. Philipsland geheel, Tholen voor
een derde deel en Zuid-Beveland ongeveer voor een achtste deel. lo
Zeeuwsch-Vlaanderen staat weinig water meer, bijna alle gaten in de dijk
ziJn gedicht en de Kruispolder is reeds drooggemalen. Alleen bij Ter-
neuzen, Breskens, Ossenisse, Kruiningen en enkele andere nlaatscn staan
nog gebieden onder water.
Het ernstigst is de situatie op
Schouwen. Men schat dat ongeveer
15.000 van de ongeveer 20.000 bewo
ners van Schouwen Duiveland zijn ge-
evacueerd naar veiliger oorden. Op
Duiveland heeft men gisteren alle
boerderijen en huizen systematisch
afgezocht naar achtergebleven perso
nen. Hetzelfde gaat men vandaag doen
op Schouwen. Een deel van de bevol
king is achtergebleven om behulpzaam
te zijn bij de herstelwerkzaamheden die
allerwegen reeds zijn begonnen.
Met angst en vrezen heeft men gis
terenavond het weersverloop gade ge
slagen. Door de aanwakkerende wind
vreesde.men voor hoog water en nieu
we gevallen van dijkdoorbraak. Geluk
kig is de wind later op de avond gaan
liggen.
De meeste slachtoffers In Zeeland
zyn vermoedelijk te betreuren in
het middendeel van het eiland
Schouwen-Duiveland. Het gebied
achter de westelijke duinenreeks
tot Zonnemaire staat geheel blank.
Op sommige piaasen staat het wa
ter twee tot twee-en-een-haive
meter hoog. Hoewel hieromtrent
nog geen zekerheid bestaat, acht
men 't- waarschijnlijk dat in en om
de zich in dit gebied bevindende
boerderyen en hulzen honderden
doden moeten worden geborgen.
Door Zweden gaat een golf
van medelijden met de cata
strophe, die Nederland heeft ge
troffen. Een onbekende Zweed,
die op een inzameladres hooi'de,
hoe zwaar de vloedgolf Neder
land had geteisterd en wat daar
nodig was, ontdeed zich van zijn
winterjas, maakte een. buiging
naar de sorterende dames en
verdween weer in de kou van
Stockholm.
Zware strijd tegen
koppige water
In het land van Heusden en Al-
tena is de d\jk, waarover de ver
keersweg loopt van Reizersveer
naar Sleeuwyk, uiterst zwak.
Hier wordt een zware strijd tegen
het koppige water gestreden.
In de loop van Woensdag wer
den uit vliegtuigen zandzakken
geworpen op verscheidene plaat
sen in de nootlgebieden.
De hulpverlening aan de slacht
offers is met een maximum aan in
spanning voortgezet.
De evacuatie is in hoofdzaak gere
geld van de vier grote centra Bergen
op Zoom, Ossendrecht, Breda en
's Hertogenbosch uit.
De evacué's wordt zo dicht moge
lijk bij hun woonplaatsen onderdak
verschaft, 's Hertogenbosch is voorlo
pig het laatste opvangcentrum. De ge
meente Eindhoven blijft in reserve, of
is eveneens gereed om ongeveer 1200
evacué's op te nemen Een groot aan
tal gezinsverzorgsters staat in Bra
bant gereed, om straks, wanneer het
vviter verdwenen zal zijn, met de ge-
ëvacueerden terug te gaan en hen de
helpende hulp te bieden. Het provin
ciaal opbouworgaan heeft 15 centrale
magazijnen voor goederen ingericht.
Dnor.de vele aanbiedingen van rollend
materieel kunnen de goederen onmid
dellijk worden verzonden. In duizen
den gevallen werd reeds op efficiënte
wijze hulp geboden. Uit alle delen van
het land komen karavanen met goede
ren. Het verkeer naar en van de nood-
gebieden is dikwijls door deze karava
nen belemmerd. Als opslagplaats van
dekens, spontaan aangeboden goede
ren, zijn de veemarkthallen in Den
Bosch aangewezen.
De dood waart rond in
Oude Tonge
In Oude Tonge, waar, zoals gisteren
in een deel onzer edities reeds ver
meld, ongeveer 260 personen zijn ver
dronken, heeft men weinig doden kun
nen bergen. Lijken drijven in het water
langs de dijken. Er is gevraagd om
toezending van 200 lijkkisten.
Van het vee is weinig gered. Het
aantal ronddrijvende cadavers wordt
geschat op 500 k 600 stuks.
VRIJ VERKEER DOOR BELGIË-
De Belgische douane- en grensauto-
riteiten verlenen de gewenste facilitei
ten aan personen van Nederlandse na
tionaliteit, die zich uit Nederland over
België naar de geteisterde gebieden
van Nederland begeven en die in de
huidige omstandigheden geen identi
teitsbewijzen of paspoorten kunnen
overleggen.
Men -heeft op Schouwen-Duiveland
nog geen dijken kunnen dichten. Dooi
de sterke stromingen wordt het werk,
dat duizenden eilandbewoners en hulp
krachten aan de opengeslagen dijken
verrichten, zeer bemoeilijkt. Vele boe
ren zijn practisch de gehele veestapel
kwijt geraakt en men treurt over het
verlies van familieleden, buren en
vrienden.
Van de ongeveer 300 polders in Zee
land staan er 40 blank. De conclusie
die men hieruit op het eerste gezicht
zou kunnen trekken, dat het grootste
deel van Zeeland niet door de waters
nood is getroffen is bepaald onjuist
wanneer men bedenkt dat de grootte
van de polders varieert van 20.000 ha.
tot 100 en minder hectaren. Zo staat
b.v. de 16.000 ha. grootte polder Schou
wen geheel blank, maar ook de Katte-
polder, die een oppervlakte heeft van
100 hectaren.
In Zierikzee is dezer dagen een man
gered, die zeventien uur lang aan een.
staaldraad had gehangen om zich van
de verdrinkingsdood te redden.
Plaatselijke aanmeldingscommissies
worden geïnstalleerd
(Van onze Haagse redacteur)
Qp Zaterdag 7 Februari zal in Groningen de officiële 'nstallarie plaats
hebben van de, vanwege de Algemene Emigratie Centrale ingestelde,
plaatselijke aanmeldingscorumissjes in de provincies Groningen, Fries
land en Drente. In de volgende weken zullen, zij hel minder jfie-eel, de
commissies in de andere provincies worden geïnstalleerd.
In totaal zullen, over het gehele land verspreid, 76 cömm:.--tés van
wege de Algemene Emigratie Centrale het belangrijke werk der hulp
verlening aan adspirant-emigranten ter hand nemen.
Er werken op het terrein van de
emigratie vele organisaties, maai het
behoeft nauwelijks betoog dat, wan
neer al die organisaties -ip zichzelf
zouden blyven bestaan, het eigenlijke
werk door een vérgaande versnippe
ring zou worden geschaad. De wet
stelt wel bepaalde eisen aa i de orga
nisaties, die in 'de emïgratieraad ver
tegenwoordigd zijn, name'.rik dat zrj
zich bezig houden met de emigratie in
volle omvang, maar wat wil men
wanneer veertien organisaties het
zelfde doen voor niet, of nauwelijks
van elkaar te onderscheiden groepe
ringen.
De practyk heeft uitgewez in dat or
ganisaties, als de Katholieke, en de
Christelijke Emigratie Centrale, voor
de gestelde taken berekend waren. Na
heeft zich in het voorjaar van 1852
een geruisloze bundeling vertrokken
van de veertien overblijvende organi
saties. Deze bundeling is misschien
wel een van de belangrijkste ontwikke
lingen in dë na-oorlogse emigratiege-
sehiedenis.
Het moge hier worden vastgesteld,
dat 'deze gang van zaken wel zeer
bevorderlijk moet zijn voor de vesti
ging van onze reputatie in het buiten
land. De verhoudingen in Canada en n
Australië zijn nu eenmaal orders dan
in Nederland en men lean zich. daar ou
eenmaal moeilijk een juiste voorstel
ling maken van en een begrip vormen
over, de -vaak wél :rg engë en eng-
Landbouw wil een
vacantiedag geven
TTet dagelyks bestuur van de
Stichting voor de Landbouw
heeft zich beraden over de wijze,,
waarop op korte termjjn In het
agrarisch bedrijfsleven de door de
Stichting van de Arbeid voor
gestelde maatregelen ter voorzie
ning in de ontstane nood kunnen.
worden verwezenlijkt.
Het'verrichten van overwerk ten
bate van het Nationale Rampenfonds
in de landbouw is in deze tijd van het
jaar niet wél mogelijk. Mede daarom
gaan de gedachten van de Stichting
voor de Landbouw uit naar een oproep
tot het ter beschikking stellen van de
vaarde van één vacantiedag. Voor de
vaste arbeiders zou dit kunnen worden
jerealiseerd via de werkgever, die te
zijner tijd de vacantiedag zou moeten
doorbetalen en een bedrag tot dezelfde
hoogte ter beschikking stelt van het
nationale rampenfonds. Voor de losse
arbeiders zou hetzelfde kunnen worden
bereikt door het ter beschikking stel
len van enige vacantiebonnen ter
waarde van één dag loon.
Zeer binnenkort hoopt de Stichting
voor de Landbouw een concrete op
roep hieromtrent ter kennis van dé be-
drijfsgenoten te brengen.
Namens de beide Centrale
Boerenleenbanken (Utrecht en
Eindhoven) wordt medegedeeld,
dat geëvacueerden op hun spaar
boekjes van de Boerenleenbank
250 per week kunnen opnemen
bjj alle plaatselijke Boerenleenban
ken.
hartige Nederlandse ven mdingen.
Daarvoor heeft men in Nederland ook
wel eens te weinig oog m de bunde
ling. zoals die in de Algemtne Emi
gratie-Centrale is verkregen, is ook
voor Nederland zelf een voorbeeld.
Een gewichtige stap vooruit
wordt nu gemaakt door de vor
ming van de emigratie-commissies
in die plaatsen Aan Nederland,
waar de Gewestelijke Arbeids-
bureaux gevestigd zjjn en met
welke instellingen een vruchtbare
samenwerking mogelyk zal zyn.
Op deze wjjze kan gestreefd wor
den naar een grote efficiency,
maar vooral kan door deze de
centralisatie een betere belangen
behartiging worden nagestreefd,
lerwyl ook het menselijke element,
dat by de emigratie-voorlichting
een zo voorname rol speelt, beter
tot zyn recht zal kunnen komen.
Hoekse Waard betaalde
.zware tol
De Hoekse Waard met haar
28.000, ha cultuurgrond, pl.m. 40
grote en kleinere polders, veertien
gemeenten en verscheidene buurt
schappen met gezamenlijk 40.000
Inwoners, is zeer ernstig getrof
fen door de watersnood. 25 grote
en kleinere polders zjjn geheel
overstroomd; 8 polders staan dras
en slechts 5 nog geheel droog.
Vier van de 14 gemeenten hebben
geen last van het water. In de tien
andere zijn vele woningen overstroomd.
Het ergste zrjn Numansdorp, Stryen,
's-Gravendeel en Goudswaard getrof
fen. In de drie eerstgenoemde gémeen-
ten zijn vele slachtoffers- te betreuren.
In Numansdorp telt men thans meer
dan 67 doden, allen bewoners van de
polder Het Hogezand, waar de hoofd-
waterkerihg over een lengte van pl.m.
2 km. is doorgebroken en de bewoners
door een grote vloedgolf werden ver
rast. In 's-Gravendeel zijn 57 slacht
offers en in Stryen is het aantal reeds
boven de 20 gestegen.
In totaal zijn in Hoekse Waard, voor
zover thans bekend is, pl.m. 150 per
sonen verdronken. Dit. aantal stygt,
nu overal naspeuringen worden ver
richt. In de hoofdwaterkering, die de
Hoekse Waard moet beschermen, zijn
minstens 30 breuken, op sommige
plaatsen kilometers breed. Het aantal
gaten in do binnendijken is nög niet
bekend. Maar het is zeer groot.
Door propeller gegrepen
en gedood
Iïydens de door Engelse helicop-
tères uitgevoerde' werkzaamheden
tot steun en redding van de drenke
lingen op 'Schouwèn en Duiveland is,
t nadat op Oude Tonge een met
medicamenten en warme kleding ge
laden hefschroefvliègtuig aan de
grónd was gezét, één va.n de be
woners van' dit plaatsje, die de landing
had; gadegeslagen, door onoplettend
heid achteruit op de staartschroef in
gelopen. De man werd do.or de met
razende .snelheid ronddraaiende pro-
pelierbladen gegrepen en op slag ge
dood.
Tiengemetefl blank
De commandant van een Oxford van
de marine-luchtvaartdiénst, die boven
liet eiland Tiengémeten vloog, vertelde
hét volgende:
Het hele eiland, behoudens enkele
plekken, staat onder water. In het
dorpje Tiengemeten zag 'hij de bewo
ners naar. buiten komen toen het
vliegtuig rondcirkelde. Op een' klein
stukje grond langs het dorp was vee
samengedreven. Bij de ingang van dé
haven was eén scheepje over de dijk
geslagen.
Een boerderij teVluchtheuvel in de
Middenpolder was" door het water
Stukgeslagen. Er werden daar geen
mensen waargenomen.
Op .de uiterste Oostpunt van. het
eiland, waar enige huisjes staan, hangt
de was buiten. Ook hier. werd echter
geen teken van leven gezien.
Qntzaglijk is de nood, die door de. overstromingsramp ;n hel Zuid
westen van ons land is veroorzaakt. Heel ons volk moet tiaar ver
mogen bijdragen om daariu te voorzien.
In overleg mei bel Nationaal Rampenfonds stellen wij ons administra
tief oigaan beschikbaar voor de inzameling van gelden.
NIEMAND BLIJVE ACHTER!
Alle giften, groot en klein, zijn welkom. Wij nodigen onze le/ers uit
ons bun gift-te doen toekomen door:
1. storting aan de 'ukellen van onze bureaux;
2. overmaking op onze rekening bij de Fwentsche Bank, te Nijmegen;
3. overschrijving of storting op onze giro-rekening No. 91743.
De ontvangen gelden worden in ons blad verantwoord en afgedragen
aan het Nationaal Rampenlonds,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiuiii!iii
Oproep voor familieleden
van zeevarenden
Het bestuur der Nederlandse Re-
dersverenigïng verzoekt de naaste
familieleden van zeevarenden uit de
noodgebieden, die de opvarenden van
Nederlandse koopvaardijschepen van
hun toestand In kennis willen stellen,
zich in verbinding te stellen met de
rederijen, waartoe het schip waarop
zij varen, behoort. De betrokken rede
rijen zullen zorgen voor doorzending
van deze berichten.
Verslagenheid onder de
Nederlanders in Canada
„Onder de Nederlandse emigran
ten in Canada heerst diepe ver
slagenheid over de ontzettende
ramp, die het vaderland heeft ge
troffen", zo luidt een telegram
van het centraal katholiek emi-
gratlebüreau té Ottawa, aan het
Katholiek Nederlands Persbureau,
waarin tevens uiting wórdt ge
geven aan het medeleven der emi
granten met de algemene nood in
Nederland.
Zij willen alles doen wat in hun ver
mogen ligt, om het leed in het vader
land te verzachten. Onder leiding van
de Nederlandse ambassade zijn de
kerkelijke organisaties onder alle Ne
derlanders van Nova-Scotia te British
Columbia inzamelingen begonnen voor
het „Netherlands Flood Relieffund".
Te Ottawa werd een plechtige requiem
mis opgedragen voor de omgekomenen.
Het telegram, dat getekend was door
pater Jan van Wezel S. C. J., besluit
met de woorden: „God zegene de ge
troffenen en beware alle landgenoten
voor verdere.rampen".
Advertentien
Gevraagd voor direct:
Administratieve
kracht (Vr.)
Leeftijd 1823 jaar, go-ed
kunn. typen en op de hoog
te met fabr. adm. Brieven
onder opg. van verl. salaris,
leeftijd etc. aan NIJS
VALE, Thymstraat no. 25.
Nijmegen.
DE VEREEN1G1NG BIO
ZATERDAG, ZONDAG, DINSDAG en DONDERDAG
FILM
Het programma wordt morgen bekend gemaakt.
Bij Levensverzekerings-Maatsehappy bestaat gele
genheid tot PLAATSING van een
AGENT-INCASSEERDER
te NIJMEGEN, voor welke functie sollicitanten
worden opgeroepen. Zij, die de leeftijd van 35 jaai
nog niet hebben bereikt, in staat menen te zijn een
afdeling goed te beheren en tot uitbreiding te bren
gen en over een waarborgsom van .1 1000,be
schikken, gelieven te solliciteren onder no. 7325
bureau van dit blad.
Drukwerk
tl uwe lijk
«3 Jubilea
Dankbetuigingen
in verschillende
modellen en lettertypen
Broeckhuysenstr. 26
Nijmegen
Politieman zwaar
mishandeld
Voor de Arnhemse Rechtbank stond
Dinsdag de Pannerdense steenfabrieks
arbeider W. terecht, die een politie
man zwaar lichamelijk letsel heeft
toegebracht. De wachtmeester B. 3.
kwam omstreeks sluitingsuur in het
café van v. W. te Pannerden, om de
bezoekers met een gemoedelijk woord
te bewegen naar huis te gaan. Men
gaf daaraan gehoor, maar buiten be
gon een van de bezoekers, zekere Th.
J., de politieman scheldwoorden toe te
roepen, Even later werd de wacht
meester door verdachte W. bespron
gen. Hij wist zijn belager evenwel af
te weren.
Ter hoogte van het woonwagenkamp
deed de inmiddels arrestant geworden
W. weer een uitval en ditmaal trof
hij de politieman dusdanig, dat deze
met een zware hersenschudding en
ander lichamelijk letsel bleef liggen.
Een ijlings te hulp snellende mare
chaussee overmeesterde W. en sloot
hem in.
De ol'fcier van justitie, mi. C. L.
van IJsendijk, eiste 'egen deze onver
laat één jaar gevangenisstraf met
aftrek.
Voorts had zich te verantwoorden
vooi de rechter de jeugdige G. W. K.,
ondergebracht in het rijksopvoedings-
geticht te Doetinchem. Alen had hem,
om het weer eens met hem te probe
ren, tewerk gesteld bij de firma B.
te Doetinchem. Maar lner ging
verdachte weer het verkeerde pad
op. Hij benadeelde de firma voor 300,
door op de kassa minder aan te slaan,
dan hij voor geleverde goederen ont
ving. Öok knoeide hij met kassabons.
De eis luidde één jaar en negen
maanden jeugdgevangeniss-.raf.
Warmtekleding en voedsel. Deze hummels (locn liet. goed. Een kinder
hand is gauw gevuld; zelfs na alle ellende verschijnt er onder de goede
zorgen al weer een spoor van een lach op de kindergezichtjes.
MAARSE VIERDE TE
DRONTHEIM
Gerard Maarse is te D'ronthelm vier
de geworden tijdens internationale
schaatswedstrijden, welke werden ge
wonnen door Haugli (Noorwegen
Offenberger (Oostenrijk) en de Noor
Stene werden tweede en derde. Eg-
bert van 't Oever eindigde als zeven
de, Wim Schulei als achtste en De
Graaf als veertiende.
OVERGESPEELDE CL'P-
WED STRIJDEN
De uitslagen van de wedstrijden,
welke voor de vierde ronde van de
F. A. Cup werden overgespeeld, luid
den: Birmingham CitySheffield Uni
ted 31; BrentfordAston Villa 12;
Luton TownManchester City 51:
Tottenham HotspurPreston North-
end 10. Westbronnvich Albion
Chelsea 00 na verlenging".
DENEMARKEN WIL VOETBALLEN
TEN BATE VAN SLACHTOFFERS
De heer Ebbe Schwarz, voorzitter
van de Deense Voetbalbond heeft een
telegram aan Karei Lotsy gezonden,
waarin hij uiting geeft aan zijn mede
leven met het door de ramp getroffen
Nederdland, tevens biedt, hij aan een
wedstrijd in Nederland te spelen ten
bate van de slachtoffers. Alle Zon
dagen tot 15 Maart en alle weekdagen
tot de week die 28 Maart eindigt zyn
hiervoor, wat de Deense voetbalbond
betreft,- beschikbaar.
'i
