GECOMBINEERDE
DE
Toestand Zeeuwse Eilanden: „Betrekkelijk hopeloos"
Schouwen Duiveland, N. Beveland en Tholen zwaarst getroffen.
OOK MORGEN. VRIJDAG. VERSCHIJNT ONS BLAD IN EXTRA EDITIE
Aantal slachtoffers reeds ver over de duizend
De redding thans in volle gang
Stevige luchtbrug geschapen
Totaal overstroomd
175.000 Hectaren
Drukkerij en Uitgeverij
Ter fctaar Schuijt N V
TOT HOGER STREVEK
waann opgenomen
„De Geldennalser", „Burensche Courant", „De Leerdammer", Nieuwe Culemborgsche Courant", „Maas en Waalbode"
„De Lek", „Vianensche Courant", „De Lingebode", „Zaltbommelsch Nieuws, „Asperensche en Heukelumsche Courant"
Bnrvan De Gecombineerde. Leerdam, TeL oS
HoofdredacteurL. E. MOKVELD
Donderdag
5 Februari 1953
No. 16
62e Jaargang
nuuuueioeuisprQS
2.50 per 3 maanden
franco per post
Advertentieprijs
13 cent p. mm p. editie
SO cent in beide edities
Verschijnt Dinsdag-. Donderdag, en Zaterdagmorgen: in twee editie* voor de beide a
r grenzende delen van Gelderland en Zuid-Holland van Gorinchem tot Tlel tussen Lek en Linge. Maas en Waal In samenwerking met de Nieuwe Tielsche Courant
AANTAL DODEN
REEDS 1223
Het aantal slachtoffers van de
watersnood was gisteren reeds
Gestegen tot 1223. Hier volgen
de getroffen plaatsen met de
doden ,dle zy volgens voorlopi
ge opgaven van onze verslagge
vers ln de noodgebieden betreu-
Willemstad 46; Moerdijk 13;
Hontenisse 8; Krabbeöijke 4;
's-Gravendeel 55; Dinteloord 3;
Temeuzen 4; Vlissingen 3; Hoe-
dekenskerke 1Hondsbossezee-
wering 1; Sliedrecht 1; Maas
sluis 1; Halsteren 17; Kruispol
der 8; Rotterdam 1 Nieuwneu-
zenpolder 1; Heyningen 25; Nu-
mansdorp 67Anvemege 17
Hellevoetsluis 5; Texel 7; St.
Philipsland 1; Veere 2; Kortge-
ne 40; Raamsdonksveer 2; Hoek
sewaard 7; Oosterschelde 4;
Kruiningen 11; IJselmonde 3;
Brandwijk 2; Abbenbroek 1;
Oudelande 2; Ouddorp 1; Rilland
1; Stormpolder 6; Burch 10; Zie-
rikzee 19; Kloosterzande 9;
Fijnaart 46; Goese Sas 7; Oude-
kerk a.d. IJsel 2; Papendrecht
L; Wolf aartsdijk 6; Geersdijk 1,
Klundert 13; Ierseke 10; Stave-
aisse (Tholen) 200; Goeree
Dverflakkee 214 (waarschijnlijk
orj Oude en Nieuwe Tonge)
Burghsluis 10; Krimpen a. d.
IJsel 6 Nieuw Vossemeer 50
Duwerkerk 50; Bruinisse 1; Os-
senisse 1; Zuidland 20; Brou
wershaven 3; Capelle 3.
In doodsangst op het dak van
hun huls staande, temidden van
het woeste water, seinden deze
mensen met een vlag naar 't toe
stel, waarin de Engelse foto
graaf, die deze foto maakte toen
hy Maandag over Walcheren
vloog, zat
5000 AMERIKANEN SNELDEN TOE MET NEGEN
HELICOPTERS, ZEVEN PIPER-CUBS, VIER
TRANSPORTVLIEGTUIGEN EN
BOTENMATERIAAL
Gisteren, Woensdag, stond het vast, dat het aantal slachtoffers van de
overstromingsramp de duizend reeds ver had overschreden en dat helaas
enkele honderden thans nog ongetelden, aan de verlieslost zullen moeten
worden toegevoegd.
Het reddingsioerk is thans in volle gang en voltrekt zich in snel tem
po, nu van alle kanten manschappen met uitnemend materiaal zyn toe
gesneld. Gemobiliseerd tot uiterste hulpvaardigheid ontdekt het verbijs-
sterde vaderland van uur tot uur méér hoe v:reed de dood heeft toege
slagen. Het verliescijfer stijgt en stijgt. Terwijl lucht- en landmacht voet
aan wal zetten op het benarde Duiveland, evacueert een rampzalig Flak-
kee met de vlag in rouw. Terwijl iti stad en dorp de rinkelende collecte
bus het straatrumoer overstemt, het verkeer stagneert door huizenhoog
met kleding en dekking bevrachte auto's en door van over de grenzen
aanrollende militaire hulpcolonnes, terwijl de laatste van 5000 Rode-
Kruishelpers naar de tragische vloedlijn snélt, trekken in tegenoverge
stelde richting duizenden evacué?s naar veiliger steden. De eersten van
vijftigduizend in eigen land ontheemden.
Te land, ter zee en in de lucht vecht een vólk tegen wat het de presi
dent van zijn Kamer „de gruwel der verwoesting" hoorde noemen. En
blijvend gekluisterd aan de radio, hoort men noodkreten en jobstijdingen
en de laatste het meest. Naarmate de avond valt wordt de kreet om hulp
hartverscheurend. „Vliegtuigenom gods wü vliegtuigen naar Bruinis
se En hulp, want Zierikzee vergaat. Men realiseert zich de doods
angst der gekwelden wéér een bitter koude nacht te moeten ingaan.
Maar nauwelijks herademd bij het officiële bericht, dat de paniek in
Bruinisse betrekkelijk ongegrond is „Wij hebben de toestand vast in
de hand huivert men bij de melding van Scheveningen Radio dijk
doorbraak midden in het Flakkese dorp Den Bommel.
Maar het reddingswerk gaat door. Een internationale luchtbrug staat
gespannen, de Prins der Nederlanden zélf klom Woensdagochtend in een
transportvliegtuigde Koningin en de Landsmoeder, die al zóveel water
vloeden zag, zijn in de voorste linie. En daar is de vloot; die van de
marine, de vissers en de mosselmannen. Vijfduizend vaartuigen, vijfdui
zend reddende top-lichten.
Redders dalen in Zierikzee
Het was de luchtmacht, die bij
het aanlichten van de vierde onheils
dag op het benarde Schouwen-Dul-
veland het eerste bruggenhoofd der
redding sloeg. Een hefschroefvlieg
tuig liet zich zakken en de eerste
die vanuit het vliegtuig op de ui
terst kleine maar droge landings
plaats sprong, was de burgemeester
van het naburige Burch. In zyn
rugzak staken geneesmiddelen en
hy was vergezeld van een chirurg
en een waarnemer van het Rode
Kruis.
Ook de landmacht was bij het
aanbreken van de dag in actie ge
komen. Verkenningspatrouilles van
het K.N.M.I.-regiment Prins Alex
ander onder aanvoering van luite
nant Kohutniki onderzochten tussen
St. Philipsland en Schouwen-Duive-
land de kansen voor een doorbraak
naar het overrompelde gebied. Om
drie uur in de middag stuurden com
mandotroepen uit Roosendaal onder
aanvoering van overste Beets hun
eerste motorsloepen in de richting
van Oosteriand, waar op daken en
zolders 1500 deels versufte mensen
nauwelijks de kracht hadden de af
daling naar de vaartuigen te maken
Soms wendde een harde Korea-man
sün blikken af. Over de kale stak"
der bomen rustte menig lichaam.
Terwijl hefschroefvliegtuigen van
vier nationaliteiten als spinnen bo
ven de huizen hingen en de buiten
boordmotoren der sloepen bromden
over de waterspiegel, volgde achter
de commandotroepen de infanterie.
En 's avonds verdreven de zoeklich
ten van de genie de duisternis bo
ven dit stille gebied, waar de vuren
der soldaten branden als bakens in
een lijdensnacht.
Tegen 7 uur, toen kotters en kor-
boten met voedsel beladen op de
laatste vloedstroom de haven van
Zierikzee binnenvielen, koersten Ur-
ker vissers met kunst en vliegwerk
door gijpende dijkgaten de onder
gelopen polders binnen. Met vletten
en sloepen haalden anderen, die
voor de kust achter de zandbanken
moesten blijven, tientallen ver
kleumde evacué's van de Schelde-
dijken. Van Zierikzee tot Ooster
iand en van Bruinisse tot Brouwers
haven. Een vloot v. 30 IJmuider en
Katwijker trawlers ging voor dit
kustgebied voor anker.
Eén radio-oproep van de Urk 104
„De Vriendschap", die de spontane
invasie voor Zierikzee per radio
leidde, was voldoende geweest om
de vissersvloot van IJmuiden te mo-
liseren. Tegen 9 uur werd een IJ
muider trawler, „De twee gebroe
ders", als hulpbaken in deze radio
keten op de Oosterschelde ingescha
keld.
Terzelfder tjjd had d
vloot van Ierseke met enkele tien
tallen boten het rampzalige Stave-
nisse op Tholen bereikt, waar hon
derden evacué's aan boord werden
genomen. Toen de mannen van Ier
seke, die zelf nog tegen het water
vechten, met hoog ty de droogge
vallen haven konden verlaten, was
Stavenisse eindelijk ontruimd.
Slechts enkele tientallen dorpelin
gen zyn achtergebleven in het dorp,
dat ten dele Is weggevaagd.
Tegen twaalf uur ging ook een
grote evacuatievloot van Rotter
damse binnenschippers en sleepbo
ten voor de haven van Zierikzee
voor anker. Zij zullen in de komen
de dagen in georganiseerd verband
(om te beginnen) 10.000 van de
24.000 eilandbewoners naar veiliger
oorden wegvoeren.
KONINKLIJK
MEDELEVEN
H. M. de Koningin en Prinses
Wilhelmina laten niet af van haar
troostende bezoeken aan de getrof
fen gebieden. Met een schip van de
Waterstaat bezocht Koningin Ju
liana o.m. het stadje 's-Gravendeel,
dat zo diep in rouw is gedompeld.
H. M. mengde zich onder de aan
vankelijk zwijgende, maar eerbie
dig groetende bevolking. Zij was
gekleed in bontmantel. gedekt
met een hoofddoekje en zij droeg
rubberlaarzen. Tot de 64-jarige
burgemeester Van Heesen, die H.
M. met tranen in de ogen opwacht
te. zei de hoge bezoekster: „Leid
mij rond". Overal stond zij even
stil en ze praatte met allerlei
mensen, wien droeve verhalen zij
met spanning beluisterde. Er zijn
60 doden in deze plaats.
Prinses Wilhelmina
H. K. H. Prinses Wilhelmina
heeft enige dagen achtereen in
Zeeuws Vlaanderen vertoefd, waar
zy o.a. Kloosterzande bezocht.
Het was een zeer ontroerend
ogenblik, toen prinses Wilhelmina,
nadat het gemeentebestuur aan
haar was voorgesteld, de gevoe
lens van deelneming van koningin
Juliana overbracht aan mevrouw
De Smet. waarvan 4 familieleden
bij Duivenhoek, na de doorbraak
van de dijk, de dood vonden in de
golven. De prinses onderhield zich
eveneens met het 80-jarig echtpaar
Van Huffel uit Baalhoek, dat op de
dag, dat het zyn gouden bruiloft
dacht te kunnen vieren, door het
water uit zijn haardstede werd
verdreven.
Nadat prinses Wilhelmina een
kopje thee had gedronken, vertrok
zij naar Terneuzen, vanwaar zij per
boot naar Hoedekenskerke in Zuid-
Beveland overstak.
Prins Bernhard
Gisteren is Prins Bernhard uit
Amerika op Schiphol teruggekeerd,
waarmee hij zyn missie in New
York heeft onderbroken.
Prinses Beatrix
Prinses Beatrix heeft de nieuwe
fiets, die haar op haar verjaardag
door een rijwielhandel in Soestdijk
werd aangeboden, spontaan aan de
hulpacties voor het Rode Kruis
geschonken.
De „Piet Hein-'
Op koninklijk beVol is bet. ko
ninklijke jacht „Piet Hein" dat op
de rijkswerf te Den Haag in revi
sie lag, met man en macht vaar
klaar gemaakt. Het schip vertrok
ma naar Amsterdam. Het zal
als noodhospitaal worden inge
richt.
Hoog de solidariteit
Giro no. 9 5 7 5
Nationaal Rampenfonds
Een schuur met 180 gestapelde doden
HELICOPTERES EN MOTORVLOTTEN INGEZET
De situatie op de Zeeuwse eilanden wordt in vele gevallen „betrek
kelijk hopeloos" genoemd. Eindeloze watervlakten vormen het sombere
beeld. Uitgestrekte gebieden z(jn door het door de dijken gebroken zee
water verzwolgen. Omtrent het lot van Tholen was ernstige ongerust
heid ontstaan. Omdat alle verbindingen waren verbroken, ontbrak tot
Maandagavond elk nieuws van dit eiland met bijna 16.000 inwoners.
Door waarnemingen uit de lucht stond één ding vast: Tholen ls een on
dergelopen gebied. Met Tholen schijnen Noord-Beveland en Schouwen
en Duiveland het zwaarst van de Zeeuwse eilanden door de ramp te zijn
getroffen. Schouwen staat, de duinen uitgezonderd, geheel onder water.
De stroming is hier zo sterk, dat de door vliegtuigen uitgeworpen rub
berboten afdrijven. Maandagavond bracht een uitgeputte koerier op
het vliegveld Woensdrecht in opdracht van Oude Tonge's burgemeester
de verbijsterende tijding dat in een schuur op Goeree-Overflakkee nog
180 Uehameri liggen opgestapeld. Op de dijk, zo meldde de wezenloze
man, wachten nog 1500 mensen in panische angst voor de derde maal
de nacht af zonder drinkwater, zonder geneesmiddelen voor de sterven
den. De dokter van de vliegbases Woensdrecht kon niet anders ver
klaren dan dat dit gruwelijke toneel door de ooggetulgenverklaringen
der twee helicopter-bcstuiirders van de vliegbasis werd bevestigd. De
koerier van Oude Tonge arriveerde op Woensdrecht met de laatste
vlucht van de 26, die het hefschroefvllegtiiig van uit Woensdrecht sinds
Maandagochtend tussen de boerderijen en de dijk op Goeree-Overflakkee
had uitgevoerd. 47 Mannen, vrouwen en kinderen, die in bomen, tele
foonpalen en op de daken der boerderijen met hun laatste krachten nog
een greep deden naar het leven, werden naar de dijk gebracht. Want
het tijdrovend vervoer naar de vaste wal moest wijken voor de onmid
dellijke veiligheid van hen, die op het punt stonden onder de geleden
ontbering te bezwijken. Slechts de koerier kreeg gelegenheid tijdens de
laatste vlucht naar Woensdrecht te gaan.
stuurder van de enige helicopter,
die Nederland bezit en adelborst-
vlieger eerste klasse Mulder wa
ren de eersten, die hulp boden. On
der moeilijke omstandigheden trok
ken zy met een leer de mensen in
hun cabine.
ONDENKBAAR LEED
Met roodomrande ogen en 'n be
haard gezicht hing de 31-jarige Ma-
rius van Rees, die de tocht van dit
eiland der verschrikkingen naar de
veilige wereld als organisator van
de hulp had gemaakt, in de stoel.
Om half drie Zondagochtend be
gonnen de noodklokken te luiden en
om drie uur stond het water al tot
aan de nokken der huizen. Toen
het licht werd zagen we pas hoe
veel mensen en dieren verdronken
waren."
•Zee Idzerd» be-
Vrouw en 12 kinderen
verloren
Een man van 46 jaar kon wor
den gered, alleen, want zyn vrouw
en 12 kinderen leven niet meer. 32
Mensen kon luitenant ldzerda bren
gen naar de dyk, waar de toestand
echter hopelozer wordt. Omringd
door alleen maar water smeken de
mensen bier om iets te drinken.
Van een dak van een huis redde
adelborst Mulder een vrouw, die
elk ogenblik haar kind verwacht.
Haar 3-jarig dochtertje was by
haar. Achter de boerderij dreef het
ontzielde lichaam van haar 10-ja-
rig zoontje.
De bestuurder van het hef-
schroefvliegtuig stond in voortdu
rende verbinding met de basis in
Woensdrecht en met andere vlieg
tuigen. die aanwijzingen gaven
waar hulp geboden was. Amphibie-
vliegtuigen zyn in het vaarwater bij
Oude Tonge geland. Een helicopter
zou by het aanbreken van de dag
onmiddellijk een vlucht maken naar
het land rond Oude Tonge, om
stervenden te halen, die daar in een
auto wachten.
Zo was het beeld bij Oude Ton
ge; wie zal bevroeden hoevelen het
zelfde lot getroffen heeft? Halste
ren zocht naar zijn doden in het
besef, dat minstens 60 bewoners,
die nu nog „vermist" worden ge
noemd, vermoedelijk hun dood in
het water hebben gevonden. Over
het lot van Schouwen en Duive
land is nog weinig bekend. Van al
le kanten dringt de tragiek zich op
aan hen die in deze dagen moei
zaam door deze gebieden trekken.
Leed, waarbij elk woord vervaagt.
Uit de armen van een moeder
werd de kleine weggeslagen, die zij
in veiligheid trachtte te brengen;
in schuren en stallen die tot lijken
huis zijn ingericht, liggen de licha
men van volwassenen en kinderen
wier namen nog niet hekend zijn en
waarnaar radeloze bloedverwanten
ergens zoeken. Met 't uur wordt
het duidelijker dat zich geen mens
ooit kan voorstellen wat in Neder
land nu al twee nachten en dagen
lang aan het gebeuren is.
Eerste globale schatting
300.000 Mensen ernstig getroffen
Hoewel juiste cyfers moeilijk te geven zijn. schatten deskundigen de
oppervlakte van het overstroomde gebied in Zuid-Holland, Zeeland en
West-Brabant op 175.000 hectaren.
In Zeeland heeft zeker twe-vijfde van de brv - •••-■■
naastebij honderdduizend mensen, ernstig van de overstroming t? i.
Op de Zuidhollandse eilanden en in de waarden zal dit aantal 125.000
en ln het Westbrabantse gebied ongeveer 60,000 bedragen, zodat het
totale aantal ernstig door de watersnood getroffenen ruw geschat op
300.000 kan worden gesteld. Het aantal minder erstig getroffenen is
minstens zo erroot.
