Nieuwe bedreigingen voor de
Alblasserwaard
Vliegers kruisen boven barre
verlatenheid
Soldaten vechten tegen
het water
Bij reddingswerk zijn reeds
5 militairen omgekomen
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
PAGINA 3
BleskensgraafPapendrecht en
Oud-Alblas worden ontruimd
(Van onze speciale verslaggever)
ALBLASSERWAARD, 4 Febr. Het leek er aanvankelijk op, (lat (le
bewoners van de Alblasserwaard, die in nacht van Zaterdag 31 Jan. op
Zondag 1 Febr. door de overstromingsramp getroffen werden, Dinsdag
het ergste leed geleden hadden. Een groot gedeelte van de polder stond
onder water, huizen waren vernield, vee was verdronken, maar het
water scheen niet verder op tc dringen. Toch bleef do toestand erg
gevaarlijk. Bjj Papendrecht is een gat in de dijk geslagen van 70 m.
breed en 10 m. diep. Hoewel hard gewerkt wordt om het gat tc dich
ten, (krikt men een dag of tien nodig te hebben om het werk zover
klaar te krijgen, dat de dijkbreuk geen bedreiging meer vormt. In
middels stroomt het water zelfs bij laag tij nog door het gat. Het
blyft langzaam stijgen, waardoor men vreest, dat een slaperdijk be
zwijken zal en nieuwe delen van de Alblasserwaard zullen onderlopen.
Met het oog daarop zullen de bewoners van Bleskensgraaf, Oud-Alblas
en Papendrecht, voor zover zij gevaar lopen, geëvacueerd worden.
Boeren weigeren
te vertrekken
Tn Alblasserdam, waar wij de Rode
Kruispost, het middelpunt van het
hulpverleningswerk. bezochten, ver
wachtte men een stroom van eva-
cfié's. De burgemeester van Alblas
serdam heeft Den Haag om een bai-
lybrug verzocht, teneinde een ver
binding te krijgen van de hoger ge
legen weg over de Noord naar het
lager gelegen dorp.
Er zijn uit deze streek reeds men
sen geëvacueerd, doch men doet
de ervaring op. dat een aantal boe
ren bij een hunner stond het wa
ter tot aan de bedstee weigert
te vertrekken. Hun koeien willen
zij op de zogenaamde ..waterzolder"
zetten, maar of deze, doorgaans oude
zolders, de vracht zullen kunnen
dragen, is de vraag
Men is voornemens de mensen te
dwingen in hun eigen belang de hof
steden te verlaten, omdat daar hun
leven niet meer zeker is.
In Oud-Alblas was de toestarfd
Dinsdagmiddag critiek. Men had er
behoefte aan ziekenauto's, brancards
enzovoort.
Voortreffelijke hulp heeft men ge
kregen van het Rode Kruis in Delft,
dat de Alblasserwaard geadopteerd
heeft eii met veel materiaal is ver
schenen.
De te evacueren mensen gaan,
voorzover zij niet rechtstreeks naar
familie kunnen trekken, naar dc
cantine van de Nederlandse Kabel-
fabriek in Alblasserdam, vanwaar
voor verder transport gezorgd kan
worden. Het vee zal men afvoeren
r.aar Alphen, vanwaar men mede
deling heeft ontvangen, dat er tal
rijke koeien opgenomen kunnen
worden.
Alblasserdam zelf heeft ernstig
geleden, doch men is er de toestand
meester. Een vrouwtje stond er al
weer in alle gemoedsrust haar
straatje tc vegen
Verderop in Kinderdijk, waar in
de omgeving nog talrijke huizen in
het water staan, heeft men bange
uren beleefd. In het ..Huis te Kin
derdijk" herinnert een gevelsteen,
voorstellende een wieg met een
baby en een poes erin. aan de St
Elisabethsvloed, die in 1421 het land
teisterde en tienduizenden slacht
offers eiste. Men vreesde er in d(
bange stormnacht voor een herha
ling. doch dank zij het onvermoeide,
eendrachtige werk van de bewoners
kon een groot onheil voorkomen
worden.
In de dijk langs de Noord zijn
lelijke gaten geslagen. Op enige
plaatsen heeft hij op doorbreken ge
staan, maar met zandzakken er
ander materiaal heeft men het dijk-
lichaam kunnen versterken.
De uit hun huizen gedreven be
woners van het dorpje hebben bij
anderen onderdak gevonden. In het
raadhuis is een ziekenzaal ingericht,
waarin een aantal zieken wordt ver
pleegd. Primitief, met eenvoudige
middelen, doch dc mensen zijn ver
zorgd.
Wij weten het, er zijn streken,
waar de toestand veel en veel erger
is en waar onnoemelijk leed geleden
wordt, maar ook hier hebben ver
twijfelde inwoners een verbitterde
strijd tegen de woedende elementen
gevoerd, zoals wij ervoeren op on
ze tocht naar de overstroomde ge
bieden in het Zuid-Westen van ons
land.
Prins Bernharcl
voorzitter Rampenfonds
Prins Bomhard is gistermiddag
in het ministerie van Binnenlandse
Zaken geïnstalleerd als voorzitter
van het Nationaal Rampenfonds, in
tegenwoordigheid van o.a. de mi
nisters Beel en Van Thiel.
Prinses gaf f 25.000
Prinses Wilhelmina heeft aan het
Nationaal Rampenfonds een gift van
25.000 geschonken.
Tragisch ongeval
Tijdens de door Engelse helicop
ters uitgevoerde werkzaamheden
op Schouwen en Duiveland is. kort
nadat op Oude Tonge een met me
dicamenten en warme kleding gela
den hefschoefvliegtuig aan de grond
was gezet, een van de bewoners
van dit plaatsje achteruit op de
staarischroef ingelopen. Hij werd
op slag gedood.
Vele bewoners van 's-Graven-
deel werden met grote rubber-
vlotten gered.
Geëvacneerclen en
de post
De P.T.T. verzoekt alle ge-
evacueerden hun nieuwe
adres bekend te maken aan
allen, van wie zij postzcndin-
gen kunnen verwachten, dus
ook aan officiële lichamen en
aan uitgevers van dagbladen
en tijdschriften. Men kan
hiervoor gebruik maken van
de bekende kaarten voor
adreswijziging, die aan alle
postkantoren verkrijgbaar
zijn. De correspondentie voor
geëvacueerdcn, die door de
post niet binnen een paar da
gen bezorgd kan worden, zal
aan de afzenders worden te
ruggezonden. teneinde deze
niet in onzekerheid te laten
omtrent het lot van de verzon
den stukken.
Het vermelden van naam
en adres van de afzender op
poststukken is thans nog meer
nodig dan ynders.
Groningenmeer
dan mil li oen
Voor zover thans bekend werd
hebben de collecten in stad en pro
vincie Groningen voor 't Nat. Ram
penfonds de één millioen* reeds
overschreden.
Over het gehele noodgebied
De momenteel onder de wapenen
zijnde militairen 10 a 20.000 man
zijn over het gehele noodgebied
bij de hulpverlening (veelal met le-
germateriaalIngezet. Hier geven
wy een overzicht van de acties, wel
ke tot op heden door de Koninklijke
Landmacht na de coördinatie
zyn verricht.
Dinsdag waren van de le mili
taire afdeling bijna 5000 militairen
rechtstreeks bij de hulpverlening
betrokken, o.m. troepen van de
zware Lua ..Rhenen" uit 's-Graven-
hage, die bij Den Helder, Rozen
burg. Heenvliet en Abbenbroek
meehielpenGenie-detachementen
uit Soestcrberg werkten bij 's-Gra-
vendeel. Spijkenissc. Heenvliet en
Oud-Beierland, Genie uit Gorin-
chem bij Hardinxvckl. dc verbin
dingstroepen uit Utrecht bij Stol
wijk en technische troepen uit
Utrecht bij Middelharnis. Een groot
contingent van de Intendance uit
Amsterdam arriveerde te Dirks-
land, terwijl de Lua uit Bussum bij
Rockanjo werd ingezet. De Konink
lijke Marechaussee had een aan
deel bij Rotterdam en Abbenbroek,
Verklaring van de
minister
(Van onze parlementaire redacteur)
In aansluiting aan verschillende
afgevaardigden gaf minister Staf
Woensdagmiddag in de Eerste Ka
mer uiting aan zyn bijzondere waar
dering voor het door militairen van
iedere rang en stand gepresteerde
by dc bestryding van de waters
nood cn haar gevolgen. Hy betuig
de voorts /.(jn deelneming met de
nabestaanden van hen. die bij de
uitoefening van bun zware en som
tijds bovenmenselijke taak waren
gevallen. Drie soldaten en twee le
den van het marine-personeel zyn
öf omgekomen öf worden reeds
langdurig vermist.
Minister Staf gaf nogmaals een
beknopt overzicht van de van mili
taire zijde genomen maatregelen.
Niets dan lof had hij voor de snel
heid. waarmee verreweg de meeste
militairen Zondag aan de oproep
terug te keren gehoor hadden ge
geven. Met de heer Algra (A.R.» he
kelde de minister dc uitzonderingen.
Togen deze militairen zullen do no
dige maatregelen worden genomen;
bij de op te leggen straffen zal in
aanmerking worden genomen dc
ïroödtoestand waarin ons land zich
bevond.
Over het karakter van het militai
re optreden sprekend, onderstreep
te minister Staf, dat leger, vloot en
luchtmacht bijstand aan dc -burger
lijke autoriteiten verlenen. Laatst
genoemden houden het heft in han
den. Sinds Dinsdag staan alle bui
tcnlandse hulptroepen onder hei
commando van de territoriaal-bevel-
hebber. generaal Buurman van
Vreeden.
Na het uitnemende werk van dc
ingezette vliegtuigen en hun be
manningen te hebben gememoreerd,
gaf de minister een ..vluchtige en
volledige opsomming" van de mili
taire bijstand van Amerikanen, Bel
gen. Britten. Denen cn Fransen. De
ze hulp is voor de getroffen gebie
den van uitzonderlijk grote bete
kenis. Namens ons volk bracht hij
onze bondgenoten warme dank.
Tot sloi deelde minister Staf mee.
dat aangezien alle kazernes in of bij
het bedreigde gebied voor reddings
doeleinden zijn vrijgegeven, de op
1 Maart a.s. te beginnen herhalings
oefening van hel 44ste regiment ge-
veehtstrpepen niet doorgaat.
Arts stelt zijn vliegtuig
ter beschikking
De huis-aan-huis-collectc in zes
tien van de achttien Noord-Limburg-
se gemeenten hoeft 140.000 opge
leverd. Een arts le Venlo heeft zijn
vliegtuig ter beschikking gesteld.
De collecte op Ameland bracht
13,269.22 op (ƒ4,— per inwoner).
Franse boeren helpen
PARIJS. 4 Febr. Het Franse
agrarische vakverbond heeft een be
roep gedaan op alle boeren en land
arbeiders. geld cn kleding naar
Nederland en Engeland tc zenden.
de A.A.T. en de vaartuigendienst
dc K. L. overal rond en op het
water. Het korps Commando's
(Roozendaal) is bij Kruiningen, Fij
naart, Lage Zwaluwe en Waspik
ingezet. Het le en 2e regt. Genie
Troepen werken bij Steenbergen,
Rilland Bath, Heiningen. Zevenber
gen. Wagenberg, Almkerk, Dussen,
Terheijden en Zevenbcrgse Hoek.
N A BELGIë TERNEUZEN
Bijzonder flink hebben zich ook
geweerd de leden van de kader-
school Weert die na een tienurige
tocht uit België met 300 man in de
omgeving van Terneuzen hun steen
tje bijdroegen. De Lua Waalhaven
uit Breda werkt bij Fijnaart en
Klundert. De artillerie-school uit
Breda helpt by Lage Zwaluwe, Ze
venbergen. Sprang-Capelle. Hank
en Standaarbuiten. Een belangrijk
aandeel in dit gebied hadden van
liet begin af reeds onderdelen be
horende tot de 33e regt. gevechts
groep, gelegerd te Oirschot. Grote
detachementen zijn ingezet bij
Steenbergen. Hoofdplaat. Waalwijk
en omgeving, en Fijnaart. De Lua
Kornwerderzand is bij Halsteren in
actie. Het regt. Veld-artillerie Pr.
Fredcrik werkt met detachementen
by Bergen op Zoom, Rilland Bath
en Halsteren. Dit regt. heeft met
behulp van zijn high-spoed tractors
uit overstroomde delen van Bra
bants Noordwesthoek talrijke men
sen uit een benarde positie kunnen
bevrijden. Voorts werken aan het
waterfront troepen mee van het
rgt Menno v. Coehoorn uit Maas
tricht, die zich weren bij Krabben-
dijke; het regt. Chasse uit Grave
heeft in dc omgeving van Rucphen
een evacuatiekamp ingericht. De
A.A.T. uit Tilburg verricht overal
zijn diensten. De Stoottroepen bij
Moerdijk en Lage Zwaluwe.
De genietroepen Wezep zijn even
eens met zwaar materiaal naar het
noodgebied gedirigeerd.
Transport naar
Zeeuwse eilanden
De Nederlandse Spoorwegen heb
ben in samenwerking met Van Gend
en Loos. ingaande vandaag een ver
binding tot stand gebracht voor het
vervoer van stukgoederen van en
naar Zeeuwsch-Vlaanderen. Wal
cheren en Westelijk Zuid-Buveland.
Alleen worden aangenomen: Le
vensmiddelen (voor mens en dier),
geneesmiddelen en levensbehoeften
zoals textiel, schoeisel, zeep. rook
artikelen en ook batterijen, pompen,
motoren, lichtaggregaten en onder
delen daarvoor voor onmiddellijke
hulpverlening. Bovendien zendingen
bestemd voor of afkomstig van het
Koodc Kruis, Hulpcomité's of an
dere officiële instellingen tot hulp
verlening. Met vertraging in de
doorvoer moet rekening worden ge
houden.
Versterkte* politie
in noodgebied
De Ministers van Justitie en van
Binnenlandse Zaken delen mede, dat
ter versterking van de rijkspolitie in
het rampgebied ongeveer 1.000 man
rijkspolitie uit het niet getroffen
deel des lands is opgeroepen. Van
dit aantal bevinden zich reeds 650
agenten in het rampgebied; de ove
rigen staan gereed.
Van alles beroofd, maar ge
troost door het behoud van het
kostbaarste bezit, de kleine
meid
De koningin heeft de getroffen
gebieden bezocht. Zij verlaat
hier het gemeentehuis van
Fijnaart.
Met een touw
Stuntvlieger
redde mensen
In de nacht van 3 op 4 Febr. is op
Schouwen en Duiveland een aantal
mensen van het dak van een huis
gered door het stoutmoedige optre
den van dc res. kapt.-vlieger van dc
luchtmacht fb. d.t. J. Hoekstra. Met
zijn sport-vliegtuig stelde hij zich
beschikbaar voor reddingswerk in
het zgn. noodadressen-gebied. Hij
voerde drie rubberboten mee. die
hij tussen 2 en 5 uur tijdens een
vlucht in het duister met succes op
een benarde plaats heeft neergela
ten. Hij liet lange touwen vieren
naar de mensen op de daken. Hier
mee konden deze de boten naar zich
toe trekken en gebruiken om zich
in veiligheid te stellen.
Radio-rede van Hoge
Commissaris
De Nederlandse Hoge Commissa
ris in Indonesië, mr W. F. L. Graaf
van Bylandt. heeft Woensdagavond
voor Radio Republik Indonesia in
het Nederlandse deel van het pro
gramma een rede gehouden over de
ramp in Nederland. „Wij allen heo-
ben hiervan met verbijstering en
groeiende ontsteltenis kennis geno
men". HU deed een beroep op alle
landgenoten zich in te denken in de
ellende, die in het overstroomde
land in yzige koude en wind gele
den wordt en hun hart te laten spre
ken en met milde hand te geven.
Vele bedrijven en organisaties zijn
bezig inzamelingen te houden, ook
voor steun in natura. o. m. kleding.
Vele slachtoffers van koude
en longontsteking
(Van een speciale A.N.P.-verslaggever)
Militaire vliegers van vier naties, Nederlanders, Amerikanen, Britten
en Belgen, speuren van liet krieken van de ochtend totdat de avond
invalt over de waterwoestijnen van Goerée en Overflakkoc, Schouwen en
Duiveland, St Plillipsland en Tholen, Snelle jagers, zware transport
toestellen en amphibicvliegtuigen, zeer lichte „Pipercups" en zeer fra
giel lijkende hefschroefvliegtuigen, ongeveer 130 bij elkaar, doen hun
werk krachtig cn moedig, verbonden door krakende en gonzende radio
verbindingen. Hier worden zandzakken, voedsel of medicamenten af
geworpen, (laar duiken de verkenners diep naar het gore water. Een
waarschuwing en kort na dien komt een helicopter aan.
Rampzalige ravage
Eigens op een dak zit een eenzaam
mens. verkleumd, wanhopig te bid
den to*, het eindeloze watervlak.
„Was hij eerst ook alleen, daar op
dat dak?", vraagt men zich af. Mis
schien. misschien ook niet. Men
helpt de eenzamen, de naamlozen en
duizenden ellendigen. Een der red
ders moet op de plek. waar een
slachtoffer gevonden wordt, achter
bliijven, omdat er voor hem in het
vliegtuig dan geen plaats meer is.
Later wordt hij we! weer opgepikt.
De naamloze van het dak is dan al
lang veilig.
Overal ziet men de vliegtuigen
zoeken en helpen. Zieken worden
getransporteerd, gezonden naar vei-
haven gebracht. De verken
ningsvliegtuigen dirigeren ook de
„ducks', de amphibiewagens, die als
vette slakken over dc verdronken
eilanden kruipen. Deze varende wa-
;cns zijn een ware uitkomst bij Let
cddingswerk. Velen kunnen thans
bereikt worden, die anders reddeloos
verloren zouden zijn. Met 40 tegelijk
kan men de slachtoffers snel'en vei
lig vervoeren. Eerst ging het trans
port over de ondiepe wateren met
roeiboten, doch ook deze staken
soms nog te diep om geïsoleerde
plaatsen te bereiken. Bij tientallen
varen grote vit kleine schepen op de
Zuid-Hollandse en Zeeuwse stromen.
Het weer was Woensdagmiddag nog
kalm. Vele schippers, die met deze
wateren niet bekend zijn hebben
hun weg niet kunnen vinden.
Sommige boten zijn vastgelopen,
enkele blijken bij eb boven op een
zandbank te zitten.
Schip in nood
Rond het middaguur klinkt een
noodkreet van het Haringvliet: schip
in nood: Verkenners, helicopters en
een amphibievaartuig spoedden zich
er heen om assistentie te bieden.
Ons verkenningsvliegtuig, bestuurd
door een jonge, kundige vlieger,
scheert over Flakkee. Van Ooltgem-
plaat tot voorbij Middelharnis qn
Soinmelsdijk is dit een watervlakte,
waaruit de daken van boerderijen,
huizen en schuren, of zeer vaak
slechts de resten daarvan, steken.
Tussen Dirksland en Ncliszand zien
wij, een droog poldereiland. Gered?
Het is de vraag, want de polderdij
ken, die het hielden, zien er zwak
en afgekalfd uit. Vliegtuigen werper,
er balen zandzakken af. Men ziet de
bevolking graven van hun nog van
de vloed verschoonde grond om ze
te vullen. Die dijken moeten ver
sterkt worden.
Cadavers
Over grote trajecten is de zeedijk
in Flakkee weggeslagen. Op enkele
stukken gespaarde polderwijken gra
zen hier en daar wat runderen. Hun
aantal wordt verre overtroffen door
de cadavers, die her en der met van
het water opgeblazen lyven tegen de
dijken gespoeld liggen. Enorme hoe
veelheden wrakhout, stro. dode kip
pen en varkens, kleren en huisiaad
werden door de wind tegen de dij
ken en huizenresten geblazen. De
lijken der bewoners zijn zoveel mo
gelijk uit deze rampzalige ravage
gevist. Stellendam ligt achter zijn
haventje levenloos tussen water en
slijk.
Deze door Urk geadopteerde vis
sersplaats is noch aan het Haring
vliet, noch aan het Springersdiep
meer door dijken beschermd.
Goeree is daardoor weer een apart
eiland geworden, waarvan de duin
rand nog slechts boven het water
uitsteekt.
Verkenning boven Schouwen-Dui-
veland bevestigt de berichten, dat
dit eiland op de duinenrij na. die
tot ongeveer Retiesse. Haamstede
i ii Burgh reikt, vrijwel totaal door
de zee verzwolgen is. Brouwersha
ven. Zierikzee, Bruinisse en alle an
dere plaatsen daartussen zijn geheel
of gedeeltelijk overstroomd. Men
kent ze aan de kerktorens en vor
men van dc havens. Het eiland
biedt hetzelfde beeld als Flakkee
met zijn rampzalige plaatsen als
Oude- en Nieuwe Tungc. De havens
liggen vol schepen Vliegtuigen speu
ren en helpen. Roeiboten, clucks en
ook rubberboten trachten geïsoleer
de stakkers te bevrijden. Hulpver
lening en evacuatie zijn in volle
gang. En tegen de tuinen cn dijk-
resten ligt de zee. die als een bruut
beest, gezweept door de felle or
kaan. al deze ellende veroorzaakte.,
l'itputting
Duizenden en duizenden slacht
offers van de stormvloed worden
van de eilanden gehaald. Duizenden
verlenen hulp bij transport, verple
ging en onderdak.
Het menselijke uithoudingsvermo
gen is beperkt. Na dagenlang u ach
ten zijn mannen, vrouwen en kindc-
icn van uitputting op zolders ca
daken gestorven. Vooral in de nacht
\an Dinsdag op Woensdag, toen het
vroor, zyn slachtoffers gevallen. Het
aantal gevallen van longontsteking
is groot. Artsen worden met helicop
ters gebracht naar geïsoleerde zie
ken. die dringend nulp behoeven,
ledereen spant zich tot het uiterste
lil om levens tc redden en te behou
den; de levens van hen die van alle
aardse bezit zijn beroofd.
