LEIDSCH
DAGBLAD
©NTRLIMING VAN NOGHGEMIEP
THANS IN VOLLE GANG
Ramp eiste minstens 1320 slachtoffers
GEVAAR NOG NIET GEWEKEN
Gevreesde nieuwe storm stak niet op
I Zondag algemene j
I gedenkdag j
Smartelijke gegevens van alle kant
Nieuwe beelden van ontstellende chaos
Ganse gebieden worden
geëvacueerd
Nieuwe dijkdoorbraak bij
Noord-Gouwe
91ste Jaargang
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
No. 27S3Z
Directeur: J. W. Hemiy
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6.-
LE-IL/LiN EjIN W1VXO
per kwartaal; f 0.47 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
De evacuatie van de rampgebieden draait thans op volle toeren. Steeds groter wordt de stroom van getroffenen,
die uit de ondergelopen gebieden, uit isolement en ellende, naar de veilig vaste wal trekt. Duitzenden vaar
tuigen en bijna tweehonderd vliegtuigen verzorgen deze grootscheepse operatie, terwijl naar de getroffen gebie
den een voortdurende stroom vloeit van materiaal om de nood te lenigen van hen, die achterblijven. Het aantal
slachtoffers is inmiddels gestegen tot 1320, en gevreesd moet worden, dat dit aantal in de komende dagen nog hoger
zal blijken te zijn. Vooral de berichten van Goeree en Overflakkee zijn onrustbarend. Volgens die berichten zal
uiteindelijk het aantal slachtoffers veel hoger blijken dan thans bekend is.
Gisteren werd gevreesd voor een herhaling van de rampzalige stormnacht. Het weer liet zich ongunstig aanzien,
en een nieuwe storm over het getroffen gebied zou onoverzienbare gevolgen hebben gehad. Thans is dit nieuwe
gevaar geweken.
Hier en daar worden reeds provisorische herstelwerkzaamheden verricht, voornamelijk om het weinige te kunnen
behouden, wat het oordeel van Zondag heeft doorstaan. Eerst na beëindiging van de reddingsoperaties kan een begin
worden gemaakt met het definitieve herstel. Ook plannen daarvoor kunnen thans nog niet worden opgesteld.
Schouwen geheel blank, maar ook de
Kattepolder, die een oppervlakte heeft
van 100 hectaren.
300 DODEN IN STAVENISSE?
De burgemeester van Stavenïsse heeft
meegedeeld, dat in zjjn gemeente ver
moedelijk 300 doden te betreuren zijn.
Hij noemt Stavenisse de zwaarst ge
troffen gemeente van Europa. Een
groot gedeelte der xmeente is totaal
verwoest. Geen enkel huis is onbe
schadigd.
OUDE- EN NIEUWE TONGE
Gezien de toestand van de dijken
wordt verwacht, dat bij een tweede
stormtij de nog intact zijnde dijken in
het dorp het zullen begeven en dat dan
algehele evacuatie nodig zal zyn.
Het aantal thans beschikbare schepen
is daarvoor voldoende. Voldoende voed
sel is aanwezig, zodat voorlopig geen
„droppings" per vliegtuig meer behoe
ven te geschieden.
Vermist worden ongeveer 260 perso
nen, die hoogstwaarschijnlijk allen
verdronken zijn. Tot nu toe heeft men
slechts 12 doden kunnen bergen.
Een groot aantal lijken drijft in het
water langs de dijken. De beschikbare
plaatselijke krachten kunnen niet voor
het bergen der lijken worden ingezet,
omdat zij daartoe moreel niet in staat
zijn.
Dringend is verzocht personeel te zen
den om deze werkzaamheden te ver
richten; en om toezending van voorlopig
200 lijkkisten, of het daarvoor nodige
hout, alsmede 200 lakens om de lijken
in te vervoeren.
Verzocht wordt voorts toezending van
purSóueei en materieel voor het bergen
en onschadelijk maken van de ronddrij
vende cadavers van het vee, waarvan
het aantal geschat wordt op 500 a 600
stuks. Van het vee is slechts weinig ge
red. Voor het te zenden personeel dient
scheepsruimte ter legering te worden
meegezonden. De onmiddellijke evacuatie
van Oude- en Nieuwe Tonge is gelast.
I
Verootmoediging, gebed en offer 1
Ontelbare bossen vlas drijven rond
het woonhuis van de molenaar te
's-Gravendeel. Het plaatsje, dat het
middelpunt is van de vlasindustrie,
zag zijn oogst geheel verloren
Talloze slachtoffers op Scliouwen-Duivèland
Het Is niet doenlijk het leed te beschrijven, dat men thans in de nood-
gebieden ziet en men wil het de mensen ook niet vragen.
„Wat moet ik aan een man vragen, die zijn vrouw en twee kinderen voor
zijn ogen heeft zien verdrinken?" vraagt men zich af en daarmede is de jour
nalistieke onmacht, om er over te schrijven aangetoond. Men kan nu eenmaal
de ellende die menselijke wezens hebben doorgemaakt niet beschrijven. En men
kan er na twee dagen niet meer over praten, laat staan over schrijven. Elke
zin wordt een wrang aftreksel van de werkelijkheid en moet de overlevenden
als een aantal nietszeggende woorden voorkomen.
Daarom enkele mededelingen over fei
telijke toestanden.
THOLEN
Het hevigst woedt thans het geveoht
met het water op Tholen en in het land
van Heusden en Altena. De zeedijk langs
de zuid- en zuidwest zijde van het eiland
Tholen zijn weggeslagen. Op de Noord
punt van het eiland bij het Mastgat is
een gat geslagen, voor het merendeel
komt de bescherming van het eiland
neer op de binnendijken. Er is een nij
pend gebrek aan materiaal ter verstevi
ging en instandhouding van deze dijken.
Enkele polders op Tholen zijn nog droog
gebleven.
SCHOUWEN—DUIVELAND
Het eiland staat voor 4/5 deel onder
water.
De evacuatie van Schouwen is gisteren
bijna voltooid. Men schat dat ongeveer
15.000 van de ongeveer 20.000 bewoners
van Schouwen Duiveland zijn geëva
cueerd naar veiliger oorden Op Duive
land heeft men gisteren alle boerderijen
en huizen systematisch afgezocht naar
achtergebleven personen. Hetzelfde gaat
tnen vandaag doen op Schouwen. Een
deel van de bevolking is achtergeble
ven om behulpzaam te zijn bii de her
stelwerkzaamheden die allerwege reeds
zijn aangevangen. In Zierikzee, Renesse,
Bruinisse en Haamstede is het grootste
deel van de bevolking nog aanwezig. De
evacuatie is geschied vanuit Bruinisse,
Zierikzee en Brugsluis. De geevacueerden
zijn getransporteerd naar Rotterdam.
De evacuatie van Schouwen was het
sluitstuk van de overbrenging van een
groot deel van debewoners van de
Zeeuwse eilanden naar Holland ook en
kele plaatsen in Zeeuwsch Vlaanderen
zyn gedeeltelijk geevacueerd.
Met angst en vrezen heeft men gister
avond het weersverioop gade geslagen
Door de aanwakkerende wind vreesde
men voor hoog water en nieuwe gevallen
van dijkdoorbraak. Gelukkig is de wind
later op de avond gaan liggen. Er wer
den geen nieuwe gevallen van dijkdoor
braak geregistreerd.
De meeste slachtoffers in Zeeland
zijn vermoedelijk te betreuren in het
middendeel van het eiland Schouwcn-
Duiveland. Het gebied achter de Wes
telijke duinenrecks tot Zonnemaire
staat geheel blank. Op sommige plaat
sen staat liet water twee tot twee-en
een halve meter hoog. Men acht het
waarschijnlijk dat zich in en om de
dit gebied bevindende boerderijen en
huizen honderden doden moeten wor
den geborgen.
Men heeft op Schouwen cn Duive
land nog geen dijken kunnen dichten.
Door de sterke stromingen wordt het
werk, dat Duizenden eilandbewoners
en hulpkrachten aan de opengeslagen
dijken verrichten, zeer bemoeilijkt. Al
om heerst grote verslagenheid, vele
boeren zjjn practisch de gehele veesta
pel kwijt geraakt en men treurt over
het verlies van familieleden, buren en
vrienden. Desondanks is men overal
aan de slag gegaan om de zwaar geha
vende gebieden te herstellen. In de
omgeving van Zierikzee wordt op ze
ven plaatsen gewerkt aan het dicht
maken van de dijken.
VERWOESTINGEN IN ZIERIKZEE
De verwoesting in Zierikzee is ver
schrikkelijk. Gehele huizenblokken zyn
door de zware golfslag totaal wegge
vaagd. De Hoofdpoortstraat, de Nieuwe
Boogertstraat en de Venkelstraat bieden
de meest troosteloze aanblik, maar ook
elders is het een chaos. Onder andere is
het antieke vrijpoortje en het aangren
zende uit 1753 daterende pand de „Witte
Zwaan" geheel ingestort. De bevolking
van Zierikzee is verzameld in de kom
van de gemeente, die practisch geheel
is droog gevallen Daarbuiten staat nog
ruim anderhalve meter water. De gas en
watervoorziening zijn uitgevallen en een
gedeelte van Zierikzee moet het ook
zonder electriciteit stellen. Drinkwater
wordt aangevoerd. Voedsel is uit eigen
voorraden voldoende aanwezig Men is
bijzonder enthousiast en dankbaar voor
de droppings, die zijn geschied.
Van de ongeveer 300 polders in Zee
land staan er 40 blank. De conclusie
die men hieruit op het eerste gezicht
zou kunnen trekken, dat het grootste
deel van Zeeland niet door de Water
snood is getroffen is bepaald onjuist
wanneer men bedenkt dat de grootte
van de polders varieert van 20.000 HA.
tot 100 en minder hectaren. Zo staat
bijv. de 16.000 HA. grootte polder
Alle vrouwen en kinderen zullen van
Goeree en Overflakkee worden ge
evacueerd.
Dat betekent dat er nog maar zeer
weinige bewoners op het eiland zullen
overblijven.
Er zijn reeds vele bewoners van het
eiland geëvacueerd.
De Commissaris van de Koningin ln
Zuid-Holland, mr L. A. Resper, die van
zijn vacantie in Zweden is teruggekeerd,
begaf zich gisteren naar het eiland met
een mobilofoonwagen, teneinde zich per
soonlijk van de toestand op de hoogte te
stellen en maatregelen te nemen.
Vandaag is hij weer naar het eiland
gegaan.
Waar 1272 slachtoffers
vielen
Hieronder geven wy een over
zicht van waar de 1272 tot heden
ochtend bekende slachtoffers het
leven lieten.
Abbenbroek 1, Brandwijk 2, Brou
wershaven 3, Bruinisse 1, Burgsluis
10, Capelle 3, Dinteloord 3, Drei-
schoor 15, Fijnaart 46, Geersdijk 1,
Goeree en Overflakkee 40, Goese
Sas 7, 's-Gravendeel 57, Halsteren
17, Hellevoetsluis 5, Heusden en Al
tena 3, Heinenoord 2, Heijningen
25, Hoeksewaard 7, Hoedekensker-
ke 1, Hondsbossezeewering 1, Hon-
tenisse (Kerkdorp, Samswaarde) 8,
Klundert 13, Kortgene 40, Krabben
dijke 4, Kruiningen 11, Maartenz-
dijk 4, Maassluis 1, Moerdijk 13, Nw
Neuzenpolder 1, Nieuwerkerk (Ou
derkerk) 13, Nieuwe Tonge 75, Nw
Vossemeer 50, Numansdorp 67, Oos-
terland 40, Oosterschelde 4, Osse-
nisse 1, Ouddorp 1, Ouderkerk a.d.
IJsel 2, Oudelande 2, Oude Tonge
300, Papendrecht 1, St. Philipsland
1, Raamsdonkveer 2, Rilland 1,
Rotterdam 1, Serooskerke 15, Sta
venisse 200, Steenbergen 13, Stel
lendam 27, Sliedrecht 1, Stormpol-
der 6, Stryen "20, Terneuzen 4,
Texel 5, Veere 2, Vlissingen 3, Wa
genberg ,1 Willemstad 12, Wolf-
aartsdijk 9, Ierseke 10, IJsselmon-
de 3, Zierikzee 15, Zuidland 20.
De Regering deelt mede: In Yerband met de ramp welke Nederland
heeft getroffen hebben de gezamenlijke kerken besloten a.s. Zondag
in de kerkdiensten op te roepen tot bijzondere verootmoediging, tot
gebed en tot offer.
H.M. de Koningin zal zich om 1 uur op die dag door de radio tot
ons volk richten.
De programma's der omroepverenigingen zullen het stempel dragen
van herdenking van en bezinning op het geleden leed.
De Regering spreekt de verwachting uit dat algemeen in het open
bare leven met het bijzondere karakter van deze Zondag rekening zal
worden gehouden.
GOEREE-OVERFLAKKEE
GEËVACUEERD.
Met uitzondering van een aantal per
sonen wier aanwezigheid ter plaatse ge
wenst en noodzakelijk is, is thans prac
tisch geheel Goeree-Overflakkee ge
evacueerd. Alleen de bevolkingen van
Dirksland en Melissant is achtergeble
ven. Evacuatie van deze gemeenten is
minder noodzakelijk. Indien de omstan
digheden zulks noodzakelijk maken, zal
ook in Dirksland en Melissant tot eva
cuatie van de burgerbevolking worden
overgegaan. Op de dijk tussen Oude
Tonge en Galathesesluis zou zich nog
een aantal mensen bevinden. Men zou
trachten deze groep vanmorgen te red
den vanuit Dordrecht en Winteroord.
Er zijn geen berichten binnengekomen
van nieuwe dijkdoorbraken op de Zuid-
Hollandse eilanden.
SUCCES BIJ PAPENDRECHT
Het plaatsen van het tweede zinkstuk
in de bres van de dijk bij Papendrecht
is uitstekend geslaagd. Het gat is nu
reeds gehalveerd en de werkzaamheden
vorderen uitstekend. De binnenko
mende hoeveelheden water zyn reeds
belangrijk minder en indien de weers
omstandigheden niet Nal te ongunstig
zyn en ook het ty geen grote moei
lijkheden biedt, kan vanavond de toe
stand bereikt, zyn, waarbij geen water
van enige betekenis meer binnenkomt.
HOEKSCHE WAARD
De Hoeksche Waard met haar 23.000
H.A. cultuur grond, plm. 40 grote en
kleinere polders, 14 gemeenten en ver
scheidene buurtschappen met gezamen
lijk 40.000 inwoners, is zeer ernstig ge
troffen. 25 grote en kleinere polders zijn
geheel overstroomd, 8 polders staan dras
en slechts 5 zijn geheel droog. Vier van
de 14 gemeenten hebben geen last van
het water. In de 10 andere zijn vele
woningen overstroomd. Het ergste zijn
Numansdorp, Strijen, 's Gravendeel en
Goudswaard getroffen. In de drie eerst
genoemde gemeenten zijn vele slacht
offers te betreuren. In Numansdorp telt
men thans 67 overledenen, allen bewo
ners van de polder het Hogezand. In
's Gravendeel zijn 57 slachtoffers en in
Strijen is het aantal reeds boven de 20
gestegen.
In totaal zyn in Hoeksche Waard, voor
zover thans bekend is, plm. 150 perso
nen verdronken. Men vreest, dat dit
aantal nog zal stijgen als overal naspeu
ringen zijn verricht. In de hoofdwater-
kering, die de Hoeksche Waard moet
beschermen, zijn minstons 30 breuken, op
sommige plaatsen kilometers breed. Het
aantal gaten in de binnendijken is nog
niet bekend, maar het is zeer groot.
De Nederlandse territoriale bevelhebber heeft medegedeeld, dat de laatste
dijk bij Noord-Gouwe op Schouwen-Duiveland (ten Noorden van Zierikzee) is
doorgebroken. Schepen die in de buurt zijn, is verzocht zich onmiddellijk hier
heen te begeven om te helpen bij de evacuatie.
In verband met het instellen van een
luchtbrug naar het getroffen gebied,
heerst er hoogspanning op liet
vliegveld Valkenburg, vanwaar de
I vliegtuigen vertrekken en waar zij
aankomen.
Vrijwillige polilie bezig met het
inpakken van jerrycans met drink
water, in verband met droppings
voorzien van ballonbanden.
