Triest heerst de zee, waar mensen leefden
Schouwen Duiveland verbergt
nog onheilspellend geheim
DRAMATISCHE BALANS ZONDER SALDO
Tholen bevecht de zee
MAAR DIJKEN WORDEN WEER GEDICHT;
NEERLANDS KRACHT IS ONGEBROKEN
Snel recht tegen plunderaar
Tjtagiek 'ut de (May-fiaC
Tiengemeten
is verdwenen
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
LANGZAAM WORDEN VOORZICHTIG DE EERSTE OVERZICHTEN
VAN DE RAVAGE, DIE DE RAMP HEEFT GEBRACHT, BEKEND
GEMAAKT.
HET IS ALSOF MEN EEN BOEKHOUDING OPMAAKT- EEN BALANS
VAN DODE CIJFERS, DIE EENS MENSEN EN BLOEIEND LAND VER
TEGENWOORDIGDEN, EEN BALANS, DIE STEEDS NIEUWE KOLOM
MEN OPENT EN DIE NOG STEEDS NIET AFGESLOTEN KAN WORDEN
OP ZIJN REEDS HUIVERINGWEKKEND VERLIESSALDC.
VAST STAAT NU WEL, DAT GOEREE-OVERFLAKKEE EN SCHOU
WEN DUIVEL AND DE MEEST GETROFFEN GEBIEDEN ZIJN. HET
NOORDHOLLANDSE EILAND IS BIJNA GEHEEL GEëVACUEERD,
MAAR SCHOUWEN DUIVELAND VERBERGT NOG EEN ONHEIL
SPELLEND GEHEIM. LANGZAAM ZAKT DIT EILAND IN DE ZEE WEG
EN VERKENNINGSVLUCHTEN KUNNEN WEINIG MEER MELDEN
DAN EEN GROTE WATERVLAKTE, DIE NAUWELIJKS MEER VAN DE
GRIMMIGE ZEE DAARBUITEN TE ONDERSCHEIDEN IS.
Maar na ieder bericht, dat de ramp weer groter doet worden, na iedere
melding van meer ravage en verwoesting, klinkt weer de machtige klank
van Nederlands nuchtere maar onverzettelijke wil om zich te weren tegen
iedere aanvaller, wie hij ook moge zijn.
Duizenden mensen werken en
zwoegen met een heldenmoed, die,
niemand ooit ten volle zal kennen
aan het behoud en herstel van wat
nog bedreigd wordt en verwoest
werd. De klanken van wanhoop, die
de eerste dagen aan een moedig volk
ontsnapten, zijn vervangen door de
hoopvolle berichten van herstel.
Dijken worden gedicht, zwakke
delen hersteld en zelfs zijn de eerste
ondergelopen polders alweer droog.
En deze stoere werkers vragen
niet naar de taak, die hun nog wacht.
Het bericht van de rijkswaterstaat,
dat vertelde, dat de ramp vier maal
zo groot is, als de schade door de
oorlog aan Walcheren toegebracht,
zal op hen weinig indruk maken. Zij
dichten de dijk, waar zij aan werken
en als deze geen gevaar meer ople
vert, zullen zij hun buren gaan hel
pen, totdat zij weer de zee met een
stugge beslistheid zullen hebben te
ruggewezen en de grond weer ge
reedstaat om de ploeg van de boer
te ontvangen.
Post voor
geëvacueerden
De PTT verzoekt alle geëvacueer
den hun nieuwe adres bekend te ma
ken aan allen, van wie zij postzen-
dingen kunnen verwachten, dus ook
aan officiële lichamen en aan uit
gevers van dagbladen en tijdschrif
ten. Men kan hiervoor gebruik ma
ken van de bekende kaarten voor
adreswijziging, die aan alle postkan
toren verkrijgbaar zijn. De corres
pondentie voor geëvacueerden, die
door de post niet binnen een paar
dagen bezorgd kan worden, zal aan
de afzenders worden teruggezonden,
ten einde deze niet in onzekerheid te
laten omtrent het lot van de verzon
den stukken.
Het vermelden van naam en adres
van de afzender op poststukken is
thans nog meer nodig dan anders.
Maximumstraf
Dorre tocht door
Hollands Diep
Als de „Jan Blanker" uit Dord
recht is vertrokken en door de
Dordste Kil vaart, krijgt men een
bedriegelijk beeld van de toestand
achter de op vele plaatsen gehaven
de dijken, waar rampen zich hebben
afgespeeld.
Van het vaartuig af zijn slechts de
dikwijls ongeschonden daken van
huizen en boerderijen zichtbaar en
slechts op de plaatsen, waar de dij
ken geheel zijn weggeslagen, ver
toont zich de werkelijke, verschrik
kelijke situatie. Een ondergelopen
Hoeksche Waard met het geschon
den 's-Gravendeel en aan de andere
zijde de volgelopen Beerpolder, die
eerst moest worden drooggemalen,
voordat kan worden begonnen met 't
herstel van de daarachter gelegen
spoorbaan tussen. Dordrecht en de
Moerdijk. De Moerdijkb'ruggen lig
gen er alsof ze overbodig zijn; het
water heeft het verkeer verdreven.
Op de Zuidhollandse wateren heerst
grote drukte. Een constante stroom
van vaartuigen beweegt zich tussen
het gespaard gebleven achterland en
de Zuidhollandse en Zeeuwse eilan
den. Vissersboten uit alle vissers
plaatsen zijn de laatste dagen ver
trouwde figuren geworden op de
voordien voor hen onbekende rivie
ren. Havenbeten, douanevaartuigen,
schepen van velerlei aard en van
velerlei diensten voeren voedsel en
materialen aan en evacueren de be
volking van de bedreigde plaatsen.
„Het spijt werkelijk niet verder te
kunnen gaan dan het opleggen van
zes maanden gevangenisstraf", aldus
Woensdagmiddag de Rotterdamse
politierechter mr. Enschede, tegen de
26-j. koopman I. v. d. Staal, „en ik
gelast uw directe gevangenneming".
Diepe minachting en verontwaardi
ging spraken er uit die woorden,
evenals tevoren reeds de officier, mr
C. W. baron van Dedem, deze tot
uitting had gebracht door de ver
dachte een hyena te noemen.
De man, die reeds een flinke straf
lijst had, was op heterdaad betrapt,
toen hij van ingezamelde kleding
stukken voor de slachtoffers van de
watersnood bij de Rivièrahal te Rot
terdam een jas wegnam. Bij huis
zoeking werden een winterjas en
een regenjas aangetroffen, die hij
zich Zondag reeds had toegeëiegend
Zijn verweer was, dat hij de jassen
gekregen had, omdat hij bij de hulp
die hij verleend had, zelf zijn jas en
een colbert zou zijn kwijtgeraakt.
Maandag was hij teruggegaan om
weer naar zijn eigendommen te zoe
ken, omdat er in zijn colbert nog
13.50 gezeten had. Hij zou toen
maar weer om een jas gevraagd heb-
en prompt gekregen. Maar tegen de
politie had hij gezegd, dat hij de jas
weggenomen had en zijn verweer
werd dus niet aanvaard.
„Ik heb dit snel recht gewild", al
dus de officier, „om onmiddellijk
een voorbeeld te stellen, zodat voor
dit feit, waarop zes jaar staat, thans
slechts zes maanden kan worden op
gelegd. De politie zal niet aarzelen
om in nogmaals voorkomende geval
len zeer streng op te treden."
Hyena's van het
slagveld
Vijf onverlaten, die zich aan plun
dering schuldig maakten, zijn gear
resteerd en ingesloten in het Huis
van Bewaring te Dordrecht. Men
heeft zich genoodzaakt gezien in
's-Gravendeel een avondklok irtr
stellen. Het is verboden om van half
zeven 's avonds tot zeven uur 's mor
gens zich op straat te begeven, als
men geen toestemming heeft. De po
litie heeft opdracht gekregen om na
eerste sommatie te schieten.
Versterking Rijkspolitie
in rampgebied
De ministers van Justitie en van
Binnenlandse Zaken delen mede, dat
ter versterking van de Rijkspolitie
in het rampgebied ongeveer 1000
man Rijkspolitie uit het niet getrof
fen deel des lands zijn opgeroepen.
Van dit aantal bevinden zich reeds
650 man in het rampgebied, terwijl
de overigen gereed staan om naar
behoefte te worden ingezet.
Mocht blijken, dat de Rijkspolitie
in het rampgebied nog verdere ver
sterking nodig zou hebben en deze
niet meer gevonden zou kunnen wor
den in de Rijkspolitie in het overige
deel des lands, dan zal aanvulling
plaatsvinden uit de gemeentepolitie.
Daartoe zullen dan tijdig, in overleg
tussen de departementen van Justi
tie en van Binnenlandse Zaken, aan
wijzingen worden gegeven, zodat
zelfstandige aanbiedingen aan de
noodgebieden uit gemeenten met ge
meentepolitie hoezeer de goede
bedoeling daarvan wordt gewaar
deerd in het belang van de goede
gang van zaken achterwege dienen
te blijven.
GENERAAL RIGBWAY NAAR
NEDERLAND.
Generaal Ridgway, de geallieerde
opperbevelhebber in Europa, is van
morgen uit Parijs naar Nederland
vertrokken, waar hij een vlucht
maakte boven de overstroomde ge
bieden en daama met Nederlandse
en Amerikaanse militaire autoritei
ten in Den Haag confereerde.
Verwacht werd dat de generaal
in de namiddag weer zou terugkeren
naar Parijs. Het bezoek van gene
raal Ridgway houdt uitsluitend ver
band met de waterstnood.
OMVANG VAN DE RAMP
Van de situatie in Zeeland werd ons
vannacht de volgende ruwe schets ge
geven: Schouwen-Duiveland staat
voor 4/5 deel onder water, Noord-
Beveland voor de helft. St. Philips-
land geheel, Tholen voor een derde
deel en Zuid-Beveland ongeveer voor
een achtste deel. In Zeeuws-VIaande-
ren staat weinig water meer, bijna
alle gaten in de dijk zijn gedicht en
de Kruispolder is reeds drooggelegd.
Alleen bij Terneuzen, Breskens, Os
sen isse, Kruiningen en enkele andere
plaatsen staan nog gebieden onder
water.
Het ernstigst is de situatie op
Schouwen. De evacuatie van dit
eiland is gisteren bijna voltooid. Men
schat dat ongeveer 15.000 van de on
geveer 20.000 bewoners van Schou-
wen-Duivelprnd ziin veëvacueerd naar
veiliger oorden. Op Duiveland heeft
Iragisch zijn de toestanden waaronder vele vluchtelingen naar de Ahoy-hal
lf Rotterdam komen. Allen hebben zij dringend behoefte aan hulp, die hen
daar liefderijk wordt geboden. Een oude vrouw van 90 jaar K. A. Mangs
uit Oude Tonge, die met haar dochter (op de voorgrond) de tocht uit het
i.verstroomde gebied naar de veiligheid heeft gemaakt in een bootje, wordt
door enige soldaten geholpen, in de Ahoy-hal te Rotterdam.
men gisteren alle boerderijen en hui
zen systematisch afgezocht naar ach
tergebleven personen. Hetzelfde gaat
men vandaag doen op Schouwen.
Een deel van de bevolking is achter
gebleven om behulpzaam te zijn bij
de herstelwerkzaamheden die aller-
wege reeds zijn aangevangen. In Zie-
rikzee, Renesse, Bruinisse en Haam
stede is het grootste deel van de be
volking nog aanwezig. De evacuatie
is geschied vanuit Bruinisse, Zierik-
zee en Brugsluis. De geëvacueerden
zijn getransporteerd naar Rotterdam,
vanwaar zij via Gorinchem en
Utrecht verder zullen worden ver
voerd.
De evacuatie van Schouwen was
het sluitstuk van de overbrenging
van een groot deel van de bewoners
van de Zeeuwse eilanden naar Hol
land. Ook enkele plaatsen in
Zeeuwsch Vlaanderen zijn gedeelte
lijk geëvacueerd.
Met angst en vrezen heeft men gis
terenavond het weersverloop gade
geslagen. Door de aanwakkerende
wind vreesde men voor hoog water
nieuwe gevallen van dijkdoor
braak. Gelukkig is de wind later op
de avond gaan liggen. In de loop varj
de nacht werden evenwel geen nieu
we gevallen van dijkdoorbraak ge
registreerd.
De meeste slachtoffers in Zeeland
zijn vermoedelijk te betreuren in het
middendeel van het eiland Schou
wen-Duiveland. Het gebied achter de
westelijke duinenreeks tot Zonnemai-
re staat geheel blank. Op sommige
plaatsen staat het water twee tot
twee-en-een-halve meter hoog. Hoe
wel hieromtrent nog geen zekerheid
bestaat, acht men het waarschijnlijk
dat zich in en om de in dit gebied be
vindende boerderijen en huizen hon
derden doden moeten worden gebor
gen.
Men heeft op Schouwen en Duive
land nog geen dijken kunnen dich- I
ten. Door de sterke stromingen wordt
het werk, dat duizenden eilandbewo-
r.ers en hulpkrachten aan de open ge
slagen dijken verrichten, zeer be
moeilijkt. Alom heerst grote versla
genheid, vele boeren zijn practisch
de gehele veestapel kwijt geraakt on
men treurt over het verlies van fa
milieleden, buren en vrienden. Des
ondanks is men overal aan de slag
gegaan om de zwaar gehavende ge
bieden te herstellen. In de omgeving
van Zierikzee wordt op zeven plaat
sen gewerkt aan het dichtmaken van
de dijken.
De verwoesting in Zierikzee is ver
schrikkelijk. Gehele huizenblokken
zijn door de zware golfslag totaal
weggevaagd. De Hoofdpoortstraat, de
Nieuwe Boogertstraat en de Venkel
straat bieden de meest troosteloze
aanblik. Maar ook elders is het een
chaos. De bevolking van Zierikzee is
verzameld in de kom van de gemeen
te, die practisch geheel is droog ge
vallen. Daarbuiten staat nog ruim
anderhalve meter water. De gas- en
watervoorziening zijn uitgevallen en
een gedeelte van Zierikzee moet het
ook zonder electriciteit stellen.
Drinkwater wordt aangevoerd. Voed
sel is uit eigen voorraden voldoende
aanwezig. Men is bijzonder enthou
siast en dankbaar voor de droppings,
die zijn geschied.
In Zierikzee is dezer dagen een
man gered, die zeventien uur lang aan
een staaldraad had gehangen om zich
van de verdrinkingsdood te redden.
De officiële kaart van de overstroomde gebieden. Dit is de kaart, welke
Dinsdag door de Minister-President Dr. Drees werd gebruikt om de leden
der Tweede Kamer in te lichten. Hierop komen, naast de totaal weggesla
gen stukken dijk, ook de 55 doorbraken voor. Dit is de eerste publicatie van
hetgeen thans officieel is vastgesteld.
Het hevigst woedt het gevecht met
het water op Tholen en in het land
van Heusden en Altena. De zeedijk
langs de Zuid- en Zuïdwestzijde van
het eiland Tholen is weggeslagen. Op
de noordpunt van het eiland bij het
Mastgat is een gat geslagen voor het
merendeel komt de bescherming van
het eiland neer op de binnendijken.
Er is een nijpend gebrek aan mate
riaal ter versteviging en instandhou
ding van deze dijken. Enkele polders
op Tholen zijn nog droog gebleven.
Stavenisse is zwaar getroffen. Het
aantal doden wordt hoger dan 200 ge
schat. Bij de dijkdoorbraak van Maan
dagmiddag stortte de vloedgolf zich
recht op de twee voornaamste straten
van het dorp.
Slachtoffers in andere gemeenten
zijn vrijwel uitsluitend te zoeken in
de polders. Aan het oostelijk deel
van het eiland waarin Tholen en
Oud-Vossemeer liggen,kon de dijk
worden gered doordat Zondagochtend
de dijk aan de Brabantse zijde
polder Halsteren het 't eerst be
gaf en het water die polder binnen
stroomde.
Het stadje Tholen verzorgt eva-
cué's uit Stavenisse. Zwaar-gewon-
den en ernstige zieken zijn in amphi-
bievoertuigen naar Bergen op Zoom
geracht.
In Oud-Vossemeer staat nagenoeg
geen water.
Te St. Maartensdijk sloegen bij de
haven twee huizen weg. Het dorp is
thans droog.
Poortvliet staat gedeeltelijk onder
water.
In de Hoeksche Waard met haar
24.000 ha. cultuurgrond, pl.m. 40
grote en kleine polders, veertien ge
meenten en verscheidene buurt
schappen met gezamenlijk 40.000 in
woners, zijn 25 grote en kleinere opl-
ders geheel overstroomd, 8 polders
staan dras en slechts 5 zijn geheel
droog. Vier van de 14 gemeenten
hebben geen last van het water.
In de tien andere zijn vele wonin
gen overstroomd. Het ergste zijn Nu-
mansdorp, Stryen, 's-Gravendeel en
Goudswaard getroffen. In de drie
eerstgenoemde gemeenten zijn vele
slachtoffers te betreuren. In Numans-
dorp telt men thans 67 overledenen,
allen bewoners van de polder het
Hogezand, waar de hoofdwaterke
ring over een lengte van plm. 2 km.
is doorgebroken en de bewoners door
Nooit had dit zestienjarige meisje uit Den Haag gedacht, dat zij nog eens in
staat zou zijn een baardige Zèeuw als een volleerd „kapper" te scheren.
Maar, in tijden van nood wordt het onmogelijke mogelijk, 3ls de goede wil
maar daar is! Mary Timmer uit Den Hag doet haar best.
een grote vloedgolf moeten zijn ver
rast. In's-Gravendeel zijn 57 slacht
offer en in Stryen is het aantal reeds
boven de 20 gestegen.
In totaal zijn in Hoeksche Waard,
voor zover thans bekend is, pl.m. 150
personen verdronken. Men vreest,
dat dit aantal nog zal stijgen als
overal naspeuringen zijn verricht. In
de hoofdwaterkering, die de Hoeksche
Waard moet beschermen, zijn min
stens 30 breuken, op sommige plaat
sen kilometers breed. Het aantal ga
ten in de binnendijken is nog niet be
kend, maar het is zeer groot. Het
eiland Tiengemeten is geheel over
stroomd. Op het oostelyk gedeelte
heeft een aantal bewoners zich nog
kunnen handhaven. Anderen zijn
geëvacueerd. Ook uit 's-Gravendeel.
Strijen, Numansdorp en Heinenoord
is de bevolking voor een deel geëva
cueerd. Honderden stuks vee zijn ver
loren gegaan, terwijl de materiële
schade zeer aanzienlijk is. Boerde
rijen en huizen zijn- ingestort. De be
volking heeft bijzonder hard gevoch
ten om te behouden, wat behouden
kon worden. Dank zij een prachtige
samenwerking kon Oud Beijerland
droog gehouden worden, welke ge
meente thans het voorzieningscen
trum van het eiland is, waar levens
middelen, brandstof, materiaal, ma
terieel enz. worden aangevoerd en
verder getransporteerd naar de ge
meenten, waar behoeften bestaan.
Men doet al het mogelijke om
herstellingen te verrichten en uitbrei
ding van de overstroming te voor
komen. De stemming op het eiland
is beheerst.
Paus zendt vruchten
voor de kinderen
Nu de omvang van de ramp in Ne
derland, Engeland en België groter
blijkt te zijn dan aanvankelijk ver
wacht werd, heeft Z. H. de Paus be
sloten om in aansluiting op zijn gift
van ƒ30.000.aan Nederland en
op de andere reeds genomen maat
regelen ten bhoeve van de gezinnen,
die van huis en haard verdreven zijn,
nieuwe hulpacties te treffen. Aller
eerst is besloten, dat het Pauselijk
Hulpwerk een extra trein met zuid
vruchten en andere producten zal
zenden, hoofdzakelijk bestemd voor
de kinderen van de slachtoffers in
Nederland en Beigië. Het Pauselijk
Hulpwerk heeft verder aan de Kath.
charitatieve organisaties in Neder
land, Engeland en België mededeling
gedaan, dat er kampen in Italië ter
beschikking staan voor de getroffen
gezinnen in deze landen.
De Vicaris-Generaal Van Vaticaan
stad, mgr. Canisius van Lierde, heeft
tot al zijn onderhorigen een oproep
gericht om in de geest van Christe
lijke naastenliefde en solidariteit te
bidden voor de getroffenen en om
geld, kleding en andere goederen
voor dit doel in te zamelen. Het
hoofdbestuur van de Kath. Actie in
Rome is voornemens een medische
missie van Italiaanse artsen te stu
ren naar de getroffen gebieden om de
situatie in ogenscnouw te nemen en
hulpmaatregelen te beramen. Boven
dien heeft ditzelfde hoofdbestuur
meegedeeld, dat men zijn giften
kan zenden aan het hoofdbureau der
K.A., Via della Conciliacions 1 te
Rome.
MGR. HUIBERS SCHENKT 10.000.
Mgr. J. P. Huibers, bisschop van
Haarlem, heeft een bedrag van
10.000.beschikbaar gesteld voor
het Nationaal Rampenfonds.
PENNING WATERSNOOD.
De Vereniging voor Penningkunst
heeft besloten een penning uit te
geven, die de watersnood 1953 tot
onderwerp heeft. De penning wordt
algemeen verkrijgbaar gesteld en de
netto-opbrengst zal ter beschikking
van het National Rampenfonds wor
den gesteld. Prox. L. O. Wenckebach
is bereid gevonden het ontwerp hier
voor te maken.
