Haagse amateurzenders
Dag en nacht wisselen
berichten met bedreigd gebied
Springtij, springvloed en stormvloed
Redders
in de huiskamer
Beroep op
werknemers en
werkgevers
Hel schroei vliegtuigen redden
honderden mensenlevens
HAAGSCHE COURANT Donderdag 5 Fetruari 1953 Pagina
Minister Staf huldigt
onze bondgenoten
In gevecht met
de tijd en
met electrische
apparaten
(Van een onzer verslaggevers) i
„Hallo PA één DM, PA één DM, hier PA
I Zo zijn ook in Den Haag de
nul CY, PA nul CY hallo, wij hebben radio-amateurzenders uitgegroeid
tot communicatiemiddelen, die be-
UW bericht, thans goed ontvangen. Wij dreigde gebieden voor het ïsole-
ment behoeden en er voor zorgen,
zullen uw verzoek dadelijk doorgeven aan dat tijdig hulp kan worden gebo
nden aan duizenden. Niet in cijfers
I uit te drukken is het aantal men-
sen. dat direct of indirect aan deze
het Rode Kruis Den Haag".
stuur de zendontvangers niet per vliegtuig naar Zuidland,
er is geen ruimte om te landen, zendontvangers kunnen
hier slechts komen over land of over zee, slechts over land
of over zee
„Hallo* PA één DM, PA één DM PA nul CY -
Daarom ïs het zozeer te betreu
ren, dat deze zenders, gewikkeld
in gevecht met de tijd, vaak door
de onnadenkendheid van omwo
nenden worden belemmerd. Gis-
uw verzoek door aan de militaire bevelhebber Den Haag". teren belde PA nul CY ons op.
„Komt u zich er zelf eens van over
tuigen, hoeveel last we hebben van
- wij geven
In de Eerste Kamer heeft de
minister van Oorlog en Marine
uiting gegeven aan de erkentelijk
heid van de Regering voor de hulp
welke door de bondgenoten wordt
verleend bij het reddingswerk en
de leniging van de nood in de ramp
gebieden.
Deze hulp werd reeds Zondag
aangeboden en in dank aanvaard
j loen de Amerikanen met amphi-
bievaartuigen bij het reddingswerk
werden ingeschakeld. Ook de En-
Ontzie de zenders SeIsen kwamen met in Duitsland
gestationneerd materiaal te hulp.
Belgische militairen zijn ingescha
keld bij de evacuatie en bjj het
herstel van de dijken. Franse troe
pen nemen met motorvletten aan
het reddingswerk deel. terwijl ook
de Denen met motorvletten zijn in
geschakeld.
Voor al deze hulp, aldus de mi-
i nister, waarvan uiteraard niet
meer dan een vluchtige opsom
ming kan worden gegeven, is de
Nederlandse Regering de bondge
noten van harte dankbaar.
In totaal zijn in het rampgebied
5000 Amerikaanse soldaten bij het
reddingswerk betrokken. Zij zijn
onder het bevel geplaatst van de
territoriale bevelhebber generaal
Buurman van Vreeden.
Minister Staf heeft uiting gege
ven aan zijn grote waardering
voor wat de militairen in alle ran
gen hebben gepresteerd en nog
presteren. Drie soldaten en twee
leden van het marinepersoneel
electrische apparaten", zo vroegenworden vermist.
de mannen. Wy hebben kunnen be
luisteren. hoe soms een uiterst be
langrijk bericht niet of verminkt
kon doorkomen, alleen en uitslui
tend, omdat een mijnheer in de
omgeving het zo hoogst noodzake
lijk vond zich op dat ogenblik te
gaan scheren. Nu is het gebruik
van electrische toestellen niet
steeds te vermyden. Maar hoe meer
dit beperkt wordt, hoe meer kans
De minister gaf een uiteenzet
ting omtrent de organisatie van de
militaire hulpverlening. Terstond
na de eerste mededelingen heeft de
militaire bevelhebber in Brabant
de eerste maatregelen getroffen.
Daarop is de order van de chef
van de generale staf tot onmid
dellijke terugroeping van verlof
gangers gevolgd. Zondag om 12
uur kon het hulpverleningfewerk
reeds ter hand worden genomen.
De militaire hulp onder bevel van
de Territoriale Bevelhebber be-
iaalt zich uitsluitend tot het ver-
.enen van medewerking. De or-
er bestaat, dat de berichten uitganisatie van de bijstand is geheel
Zuidland en uit Zeeland duidelijk 1 i!' handen van de burgerlijke auto-
ei ten. De minister, die de groot-
t ste waardering had voor het optre-
orden naar de instanties, den van marine- en luchtstrijd
krachten. deelde mede dat tegen
militairen, die aan de lastgeving
Weinig slaap en
tnaaltijdi
haastige
en
In de huiskamer tn de Van Loo-
straat zitten drie mannen. Een
radiotechnicus, een rijtuigschilder
van de HTM en een verzeker ings-
heambte. Ze hebben geen tijd zich
te scheren, geslapen hebben ze
nauwelijks en een haastige maal
tijd geschiedt tussen de voortdu
rende berichten wisseling door.
Terwijl een van hen in contact
blijft met het bedreigde dorpje
Zuidland op Putten, waar een mo
biele post van de Deven terse
brandweer vrijwel onafgebroken
zendt op de 98 meter, neemt de rij
tuigschilder ijlings plaats achter
het telefoontoestel: „Rode Kruis?
We hebben hier een dringende
boodschap van Zuidland. Kunt u
even noteren? Zuidland verzoekt
om 2500 lunchpaketten. 25 flessen
lysol, 5 pakken vette watten. 50
handdoeken en 5 roeiboten met ge
ringe diepgang Heeft u dat?"
En dan een ander nummer: „De
militair bevelhebber? Zuidland
I Voor bedreigd Zuidland Puften
enige verbinding met de buiten-
i wereld: amateur-zender PA nul C4
in hun huiskamers mensen gingen
zitten redden.
Zondag en Maandag is het be
gonnen. Dadelijk gingen 25 radio-
droppen. maar over land of over
zee te sturen, néén, NIET door de
lucht
PA nul CY een der grote
ijadio-amateurzenders in Den Haag,
doorkomen en snel doorgegeven
kunnen w
waarvoor de mededelingen bestemd
zijn. Vooral op de bewoners van o
de buurten rondom Valkcnboslaan regelen zullen worden getroffen,
en Van Loostraat wordt een beroep
gedaan. Velen vragen zich tijdens
deze dagen van nood af: „Kan ik
ergens mee helpen?" In het zo
weinig mogelyk gebruiken van
electrische apparaten ligt een deel
van het antwoord besloten!
Daar er over de begrippen
springtij en springvloed en storm
vloed bU velen enige verwarring
blijkt te bestaan, zodat sommigen
zich zelfs ongerust maken over net
op 16 Februari a.s. te verwachten
springtij, wordt hierover van do
zijde van hot K.N.M.I. het volgen
de medegedeeld;
Er zijn twee oorzaken waardoor
eb en vloed langs onze kusten niet
altijd gelijk zijn:
le. dc wisselende samenwerking
van zon en maan;
2e. de werking van de wind op
de Noordzee.
De maan en de zon beïnvloeden
beide het eb- en vloedverschyn-
sel, doch de maan het meest. Der
halve zijn eb en vloed het sterkst
als de zon precies met de maan
samenwerkt. Het zwakst als de zon
de maan tegenwerkt. Het eerste
geval treedt altijd kort. na volle
maan en kort. na nieuwe maan op.
Men spreekt dan van een springtij.
V.
amateurs in Den Haag aan het
werk, Ze gingen zo maar wat zit
ten luisteren, want van de golf
lengten der zenders in de noodge
bieden wist men toen nog niets af.
Dat is pas langzaam gekomen. Door
voortdurend onderling telefonisch
contact der amateurs, is men er in
I Mcnudfr geslaagd een nel op te bouwen, dat
grote delen van de Zuid-Hollandse
en Zeeuwse eilanden bestrijkt. Het
gebeurde allemaal in samenwer
king met de Bijzondere Radiodienst
"ÏJ25 Watt sterk vormt voof het van*dè PTT. De zender PA nul CY
:s aan het dorje Zuidland op Putten
1 blijven „hangen", maar kan via an-
dere kanalen, als dat nodig is. ook
j mét andere gebieden verbindinj
dorpje Zuidland de enige verbin
ding met de buitenwereld. Het bc
f™ j SSJjKSSn. 'oKTkSm i
zender. Thans is collega's te hulp. „Geef die zender
ii.p\rr>n pon hl-eek" 7n 7.ePt de radin-
bouwden ze
het eensklaps
worden
verkerende
Putten.
men wei
levensader ge- I even een breek", zö zegt de radtó-
technicus tegen de verzekeringsbè-
van ontelbare in nood ambte -ihij heeft niet in de gaten.
op het eiland dat een logger op zijn kanaal zit".
En dan krijgt die zender een breek:
I Hallo, hallo, de opgeroepene zal u
niet kunnen verstaan. Een logger
Rustig klinkt de stem van
brandweerman uit het nu zo ver- zendt op uw kanaal. Heeft u dat
afgelegen dorp. Maar in de beslo- begrepen?" En even later: „Kun-
ten, veilige sfeer van deze Haagse nen wij da; bericht voor u nemen?"
huiskamer laat zich uit al die be- Ent:
die drie mannen, voort-
richten het drama afleiden, dat zich durend in beweging en irt spanning
in deze gebieden voltrokken heefi temidden
Er zijn mannen, die gewapend met technische
schoppen, wegtrokken om zand-
zakken te vullen en dijken te dich-
hun ingewikkelde
iratuur, beweegt
zich de vrouw des huizes. „Kom, ik
zal wel even sigaretten voor jullie
ten. Er zijn mannen, die naar het j draaien", zegt ze. "Want daarvoor
zuiden voeren of reden om evacué's hebben die mannen, die hun na-
te ontzetten. Eu er zijn ook man- j mên niet in de krant willen heb-
nen, die plaats namen achter hun ben. geen lijd. Sigaretten, die zijn
microfoons èn hun koptelefoons en j voor hen een eerste levensbehoefte
- OP deze ogenblikken. Ën als er tijd
voor is, dan kauwen ze haastig een
drijven boterham naar binnen of drinken
ze èèn geperste sinaasappel. „Öf we
geslapen nebben? Nou. dat houdt
Ontelbare bossen vlas
rond het woonhuis van de mole
naar te 's-Gravendeel. De ge- met een paar uurtjes wel op
hele oogst ging hier verloren --r - r-
Emigratie versneld
Voor getroffen a.s.
emigranten
Al» onderdeel van de hulpver
lening zullen nan ndspirant-emi-
grantcn, die getroffen zijn door de
overstromingsrampen en in wier
voornemen tot emigratie geen wij
ziging is gekomen, zoveel mogelijk
faciliteiten worden verleend ten
behoeve van hun vertrek.
De mate van urgentie van ieder
afzonderlijk geval zal hierbij de
doorslag gevén. Deze adsplrant-
emlgranten kunnen zich in ver
binding stéllen mot een van de
aanmeldingskanloren der Gewes
telijke Arbeidsbureaux of van de
particuliere emigratie-organisaties
•n of naby de plaats, waar zy zich
bevinden. Indien dit niet. mogelyk
is, kunnen zij zich telefonisch in
verbinding stellen met de Stich
ting Landverhuizing Nederland in
Den Haag, tel. K. 1700-392380,
toestel 55.
Zeeland helpt Zeeland
Intussen heeft het Amerikaanse
plaatsje Zeeland in de staat
Michigan, heel goed begrepen,
dat er nu duizenden zonder
bestaansmogelijkheid in Neder
land zijn gekomen. De gemeen
teraad van het plaatsje heeft een
telegrafisch verzoek tot president.
Eisenhower gericht om een onbe
perkt aantal door de watersnood
getroffen Nederlanders voor emi
gratie naar de V S. in aanmerking
te laten kómen, om zich êen nieuw
bestaan op te kunnen bouwen.
Het tweede geval treedt altijd
kort na eerste kwartier en kort
na laatste kwartier op. Men
spreekt dan van doodtij.
Een springtij is dus een nor
maal verschynsel. dat om de twee
weken optreedt. Het bestaat uit
een springvloed en een springeb,
of een springhoogwater on een
springlaagwater.
Een springvloed of springhoog
water Is dus een hoogwater dat
wat hoger is dan het gemiddelde
hoogwater, doch het wordt ook
onmiddellijk gevolgd door een
springlaagwater dat lager is dan
het gemiddelde laagwater.
Doch nu komt hier de invloed
van de wind bij. Het is bekend,
dat. een storm uit het Noordwes
ten een ophoping van water in het
zuidelijk deel van de Noordzee,
dus tegenover de Nederlandse kust
veroorzaakt. Is deze verhoging
van waterpeil door de storm groot,
dan spreekt men van een storm
vloed. Treft nu een uitzonderlijk
zware en langdurige Noordwester-
storm over de Noordzee bovendien
nog samen met een springvloed,
dan kunnen de gevolgen eatastro-
phaal worden. Dat nu was het ge
val in de nacht van 31 Januari op
1 Februari. Het bijzondere was dus
niet het springtij van die nacht,
doch wat daarbij kwam, door die
uitzonderlijke storm.
Nu zyn ook zonder de wind de
springvloeden niet alle precies
even hoog. Zo zou, zonder wind, de
springvloed van die bewuste nacht
I dor de werking van maan en zon
iets minder hoog geworden zijn
dan de voorafgegane springvloed
van 18 Januari en dan de volgende
van 16 Februari. Dit betekent
dus:
Ie. dat. de stormvloed nog hoger
geworden zou zijn als dezelfde
storm op 18 Januari of 16 Februari
opgetreden zou zijn;
2e. dat by het eerstvolgend
springtij, indien de wind geen com
plicatie geeft, het hoogwater en
het laagwater verwacht moeten
worden ongeveer even hoog te
zullen zyn als het hoogwater en
het laagwater op 18 Januari.
Wel moet verwacht worden, dat
de getijstromen van het in- en uit
trekkende water sneller zullen zijn
dan gemiddeld.
Een uurloon wordt een
verdubbelde bijdrage
Het bestuur van de Stichting
van de Arbeid heeft zich in een
onlangs te Amsterdam gehouden
spoedvergadering beraden over de
eerste hulp, welke het Nederlandse
bedrijfleven in al zijn geledingen
zou kunnen verlenen aan de
slachtoffers van de nationale ramp
welke ons land heeft getroffen.
Het bestuur van de Stichting
van rle Arbeid besloot een drin
gend beroep te doen op alle Ne
derlandse werkgevers en werkne
mers om als eerste hydrage in de
nood, die over zovele tienduizen
den ïs gekomen, de navolgende
maatregelen tot uitvoering te
brengen
1. Door alle werknemers zal nog
deze week via hun werkgever een
bijdrage worden gestort in het Na
tionaal Rampenfonds ten bedrage
van tenminste één uur loon of sa
laris. welke bijdrage door de werk
gevers met een gelijk bedrag wordt
verhoogd.
2. Óp een bedrijfstaks- of on
dernemingsgewijze te regelen ma
nier zal op korte termijn zo mo
gelijk door alle werknemers ten
minste 8 uur worden overgewerkt.
Hetgeen daarmede verdiend wordt
zal, verhoogd met een gelyk be
drag van de zijde van de werkge
ver, eveneens worden afgestaan
aan het: Nationaal Rampenfonds.
Tn geval overwerk niet mogelijk
is, dient er naar te worden ge
streefd op andore wijze door oen
beiderzijds offer een geldelijke bij
drage van ongeveer gelijke groot
te aan dit fonds af te staan.
Laat dienstverband ge-
evacueerden voortbe
staan
Het bestuur van de Stichting is
er zich van bewust, dat het op
deze wijze bijeen te brengen be
drag slechts in zeer beperkte mate
aan de werkelijke nood tegemoet
komt. Het. besloot derhalve zich
t.z.t. nader te heraden over even
tuele verdere maatregelen. Het
bestuur van de Stichting van de
Arbeid doet bij deze gelegenheid
tevens êen beroep op de werkge
vers, wier ondernemingen, als ge
volg van de overstromingsramp
tijdelijk zyn stilgelegd, indien mo
gelijk, het dienstverband met hun
werknemers te laten voortbestaan.
In hef belang van de volks
gezondheid moeten de cadavers
van het omgekomen vee uit de
noodgebieden verwijderd worden.
Deze foto werd gemaakt in
's-Gravendeel, waar men dode
vorkens in een schip laadt
Gift van Prinses
Wilhelmlna
Prinses Wilhelmina heeft aan
het Nationaal Rampenfonds een
gift van ƒ25.000 geschonken voor
de getroffenen in de geteisterde
gebieden.
Op het vliegveld Valkenburg
werkt men met man en macht
aan de verzending van levens
middelen, drinkwater enz. Uit
vliegtuigen wordt een en ander
boven de nog droog staande
gedeelten van de getroffen ge
bieden afgeworpen. Blikken wafer
worden goed verpakt met op
gepompte auto-binnenbanden om
de schok bij het op de grond
komen te breken
Herhalingsoefeningen
van 1 Maart gaan
niet door
Doordat verschillende kazernes
ter beschikking zijn gesteld voor
vluchtelingen, kunnen de herha
lingsoefeningen, die op 1 Maart
zouden beginnen, niet doorgaan.
Extra verstrekkingen aan
hulpverlenende militairen
De minister van Oorlog heeft
goedgekeurd, dat militairen, die
daadwerkelijk optreden in de nood
gebieden, tot nader order per dag
een extra zakgeld zullen ontvan
gen van een gulden, alsmede een
pakje sigaretten zulks met. terug
werkende kracht van Zondag 1
Februari af.
Zo spoedig mogelijk als de toe
stand dit toelaat, zal aan militair
personeel uit. de getroffen gebie
den een buitengewoon verlof van
vier dagen voor familiebezoek
worden verleend.
Militair vermist
Sinds Zondag wordt in de om
geving van Fijnaart de militair J.
E. Willemsen uit Didam vermist.
Int. Kindemoodfoncls der
Ver. Naties gaf een ton
Volgens een telegram aan de
publiciteit svertegenwoordiger van
het Internationaal Kindernood
fonds der Ver. Naties in Nederland
heeft dit Fonds een aanzienlijk be
drag ter beschikking gesteld van
het Nationaal Rampenfonds ten
behoeve van de hulpverlening aan
moeders en kinderen uit de getrof
fen gebieden. Dit bedrag dat voor
zichtig geraamd wordt op 80 k
100.000 gulden is het aandeel van
40 pet. dat UNICEF zou krijgen uit
de opbrengst van de grote vluch-
telingencoilecte in de laatste maan
den van 1953. Voorts vernemen
wy, dat het Nationale Vluchtelin
gencomité zijn gehele inzamelings
apparaat. ter beschikking heeft ge
steld van het Rampenfonds.
Het Internationaal Kindernood
fonds der Ver. Naties heeft eventu
ele verdere hulp in het vooruit
zicht gesteld.
Geen personen meer op daken
of in bomen
Volgens de berichten, die van terugkerende vliegers op Woèns-
tireent worden ontvangen, bevinden zich in de overstroomde gebie
den op Schouwen en Duiveland en Goeroe Overflakkee vrijwel geen
personen meer op daken of in bomen. Er worden nu hoofdzakelijk
mensen van zolders gehaald. Men heeft hier de indruk, dat. wan
neer er hard doorgewerkt wordt, de taak van de hefschroefvlieg-
tuigen, voor wat Schouwen en Duiveland betreft, heden groten
deels zal worden volbracht.
Vorder wordt op het. hoofdkwartier van de luchtbasis te Woens-
drecht vernomen, dat. de toestand in Oosterland minder ernstig is
dan het zich aanvankelijk liet aanzien. De héfschroefvllegtüigen, dié
door Engeland cn Amerika ter beschikking werden gesteld, blijken
wel zeer belangrijk bij het reddingswerk in de noodgebieden te zyn.
In enkele uren tijds hebben de Amerikanen en de Engelsen gisteren
verscheidene honderden mensen
troffen gebieden gehaald.
Geredden worden naar
droge plekken vervoerd
Dinsdagmiddag arriveerden op
dc vliegbasis Woensdrecht 2 Ame
rikaanse hefschroefvliegtuigen, die
elk drie personen kunnen vervoe
ren en een groot Amerikaans toe
stel, met een vervoerscapaciteit
van 8 personen. Vijf minuten had
den do Amerikanen nodig om ben
zine te laden en onmiddellijk daar
op zijn zij vertrokken naar do pun
ten waar hun hulp dringend nodig
was. De Amerikanen werken door
totdat zU juist voldoende benzine
hebben om de terugreis naar de
basis te maken.
Een der toestellen bleek bij het
invallen der duisternis al zijn ben
zine opgebruikt te hebben. Bij zype
werd een noodlanding gemaakt en
de bemanning heeft daar temidden
van de goëvacueerden de nacht
doorgebracht. De hefschroefvllee-
tuigen van de Amerikaanse 1
macht, kunnen belrekkely'
benzine meenemen. Reed!
macht, kunnen betrekkelijk weinig
benzine meenemen. Reeds na on
geveer een uur moet het reddings-
-|j» m jaMi te
werk worden gestaakt en de
rugreis naar de basis worden j
maakt. Om het tljdvarlles dat f
i daken en uit bomen In de ge
laden
an brandstof met zich
orengi, zoveel mogelijk te beper
ken. heeft men thans te Melissant
dat in de onmiddellijke nabijheid
van het operatieterrein ligt, een
benzinedepot ingericht, zodat de
toestellen vrijwel zonder onder-
breking in actie kunnen blijven.
Van Woensdrecht uit opereren
voorts zeven Engelse hefschroef
vliegtuigen. terwijl er in de loop
van vandaag nog vier toestellen
worden verwacht.
De Engelse toestellen zijn wat
groter van formaat, doch kunnen
niet meer personen vervoeren dan
de Amerikaanse. Wel hebben zij
een grotere benzinetank, zodat zij
langer in de lucht kunnen blijven.
Het reddingswerk van de lucht
macht is thans, zo deelt men ons
hier mede, volledig georganiseerd.
Do hefschroefvliegtuigen brengen
de mensen, die zij uit hun geïso
leerde positie hebben verlost, naar
droge plekken m de omgeving,
vanwaar de geredden mét. boten
of amphibiévoertuigen worden af
gehaald. De boten on de amphibie-
voertuigen worden door kleine toe
stellen met een geringe snelheid,
dat te Woensdrecht. aanwezig is,
bestaat bijna uitsluitend uit lès-
toestellen, die voor dc hulpver
lening moeilijk te gebruiken zyn.
Men doet uiteraard wat men kan.
Er worden verkenningsvluchten
boven het getroffen gebied go-
maakt en enkele toestellen hpbben
landingen op het strand by Haam
stede gemaakt om personen te
evacueren.
Er bevinden zich hier verdér
nog twee hefschroefvliegtuigen
van de Sabena, die op eigen ini
tiatief aan het reddingswerk deel
nemen. De operaties van deze toe
stellen worden door het basiscom
mando gecombineerd met die van
het overige materieel.
Niets nodig, dan
de volgende
Veel wordt aan het initiatief en
het improvisatievermogen van de
commandant van de vliegtuigen
der hulpverkenners overgelaten.
Zij kregen de opdrachten, maar de
omstandigheden kunnen zich wijzi
gen tijdens de vlucht. Zo moest een
K.L.M.-Dakota bijv. voedsel boven
Nieuwerkerk afwerpen. Op het nog
droge marktplein stonden echter
enige bewoners, die kenbaar maak
ten, dat zij niets mêer nodig had
den. Geen nood, de Dakota vloog
door en zocht een andere plaats op.
waar levensmiddelen nog best ge
bruikt konden worden. Ook de be
manning van de Sea-otters van de
Marine luchtvaartdienst verrichten
zeer goed werk. Iedere landing en
opstijging in de onder water ge
lopen polders is voor hen levens
gevaarlijk, omdat zij nooit weten
wat er zich onder een wateropper
vlakte bevindt. Tot 13.00 uur gis
termiddag waren al 32 vluchten
uitgevoerd, terwijl er op dat mo
ment nog 26 toestellen onderweg
waren.